Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số giải pháp giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trường Tiểu học Hồi Ninh, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:15

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm "Một số giải pháp giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trường Tiểu học Hồi Ninh, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp" được thực hiện nhằm nghiên cứu, giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trường Tiểu học Hồi Ninh, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình. Nâng cao hiệu quả giáo dục tình yêu biển, đảo trong nhà trường.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số giải pháp giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trường Tiểu học Hồi Ninh, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Kính gửi: - Hội đồng Thẩm định sáng kiến trường Tiểu học Hồi Ninh - Hội đồng Thẩm định sáng kiến Phòng GD& ĐT - Hội đồng Thẩm định sáng kiến huyện Kim Sơn Chúng tôi gồm: Tỷ lệ (%) Trình đóng góp Ngày tháng độ TT Họ và tên Nơi công tác Chức vụ vào việc năm sinh chuyên tạo ra môn sáng kiến Phòng Phó 1 Trần Thị Huyền 12/12/1975 GD&ĐT trưởng Thạc sỹ 25% Kim Sơn phòng Cử 2 Đinh Thị Ngọc 20/03/1990 TH Hồi Ninh TPT Đội 25% nhân Hiệu Cử 3 Vũ Văn Khiển 03/6/1961 TH Hồi Ninh 25% trưởng nhân Phòng Chuyên Cử 4 Trần Văn Tập 20/7/1981 GD&ĐT 25% viên nhân Kim Sơn 1. Tên sáng kiến, lĩnh vực áp dụng Là nhóm tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến “Một số giải pháp giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trường Tiểu học Hồi Ninh, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp” Lĩnh vực áp dụng: Hoạt động ngoài giờ lên lớp, hoạt động Đội trong trường Tiểu học. 2. Nội dung sáng kiến Ủy ban Trung ương mặt trận Tổ quốc Việt Nam có nêu rõ mục đích của việc tuyên truyền về biển đảo Việt Nam như sau “Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục sâu rộng, có hệ thống trong cán bộ, Đảng viên và nhân dân nhằm nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí chiến lược của biển, đảo Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; cổ vũ động viên các tầng lớp nhân dân phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, ý chí tự lực, tự cường, tích cực
2 tham gia hưởng ứng các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước do mặt trận phát động, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế biển, đảo và bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc”. Thực tế hiện nay, đa số học sinh đều còn thiếu kiến thức về biển, đảo Việt Nam. Với số lượng bài học về biển, đảo còn hạn chế trong chương trình giáo dục trong nhà trường chưa thể giúp học sinh có cái nhìn toàn diện và hiểu biết cụ thể về các vấn đề biển, đảo Việt Nam. Mặt khác, các bài học trong chương trình sách giáo khoa chỉ nêu vài nét khái quát về tình hình phát triển kinh tế xã hội ở vùng biển. Nhiều giáo viên các môn học khác cũng mơ hồ về chủ quyền biển, đảo của đất nước, khi được hỏi thì ai cũng nhằm vào giáo viên dạy bộ môn Ðịa lí, Lịch sử chứ không biết chính xác diện tích, vị trí địa lí, giới hạn chủ quyền, các nguồn tài nguyên, tiềm năng và lợi thế biển đảo của chúng ta như thế nào. Chính vì vậy cần tăng cường tuyên truyền, phổ biến những kiến thức về biển, đảo của đất nước; những cơ sở pháp lý, khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với các quần đảo trên biển Ðông, tuyên truyền giáo dục tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, nâng cao ý thức đấu tranh, bảo vệ, gìn giữ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc trong các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, góp phần bảo vệ gìn giữ môi trường hòa bình, hợp tác và phát triển giữa các quốc gia có biển. Giáo dục đóng vai trò chủ đạo trong việc hình thành và phát triển nhân cách con người. Nhiệm vụ của nhà trường không chỉ thể hiện ở giáo dục về trí tuệ, nhận thức mà còn chú trọng bồi dưỡng giáo dục cho thế hệ trẻ lòng yêu nước, ý thức dân tộc, đặc biệt trong giai đoạn có nhiều diễn biến chính trị phức tạp hiện nay, các trường phổ thông cần đề cao nhiệm vụ giáo dục ý thức về chủ quyền biển, đảo cho học sinh trong mỗi nhà trường. Trong đó việc tổ chức các hoạt động GDNGLL giữ vai trò quan trọng và có những ưu thế nhất định trong giáo dục, rèn luyện những phẩm chất, nhân cách tốt đẹp, bồi đắp lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc cho các em HS. Giáo dục tình yêu biển, đảo thông qua tổ chức hoạt động GDNGLL có tác động sâu sắc vào nhận thức của học sinh, có khả năng đưa các em vào những trải nghiệm thực tiễn hữu ích, làm thay đổi nhận thức, tình cảm, hành vi của các em. Trong thời gian qua, nhà trường đã có nhiều hình thức tổ chức hoạt động GDNGLL nhằm giáo dục lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc dân tộc, giáo dục về chủ quyền biển, đảo cho HS trong trường. Tuy nhiên nhà trường vẫn chưa tận dụng hết các hình thức tổ chức hoạt động GDNGLL để giáo dục cho các em. Những hình thức tổ chức hoạt động GDNGLL với chủ đề “Biển, đảo”còn nghèo nàn, kém hấp dẫn. Vì vậy, nhận thức của các em về chủ quyền biển, đảo còn có những hạn chế nhất định, dẫn tới các em chưa hiểu rõ về tình yêu biển, đảo. Xuất phát từ lý do đó, chúng tôi chọn sáng kiến “Một số giải pháp giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trường Tiểu học Hồi Ninh, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp” để nghiên cứu, nhằm giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trường Tiểu học Hồi Ninh, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình. Và hi vọng, kết quả nghiên cứu của sáng kiến sẽ là nguồn tài liệu hữu ích giúp cho các nhà trường có thể tham khảo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục tình yêu biển, đảo trong nhà trường. 2.1. Giải pháp cũ thường làm
3 2.1.1. Nội dung giải pháp Việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trường Tiểu học Hồi Ninh, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình nhận được rất nhiều sự quan tâm của Phòng Giáo Dục và Đào Tạo cũng như các Ban ngành trong việc chỉ đạo hoạt động giáo dục. Nhà trường đã tổ chức được nhiều hoạt động, chương trình giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh. Với ưu thế tính đa dạng phong phú của hoạt động GDNGLL thì việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho đối tượng học sinh Tiểu học có thể đạt mục tiêu hình thành cho các em tình cảm, thái độ tích cực và tình yêu quê hương, đất nước, trong đó tình yêu biển, đảo được thể hiện một cách cụ thể. Trong các năm học vừa qua, các nội dung giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh đã được lồng ghép vào các các hoạt động GDNGLL trong nhà trường như: Chào cờ, sinh hoạt lớp, sinh hoạt sao…Nhà trường và Ban giám hiệu luôn quan tâm thường xuyên, trang bị đồ dùng, thiết bị giảng dạy, phù hợp cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh. Giáo viên luôn có ý thức tự học hỏi để nắm chắc về chuyên môn, tích cực tìm tòi, nghiên cứu những phương pháp mới để vận dụng trong giảng dạy. Các hình thức, phương pháp tổ chức phù hợp với lứa tuổi học sinh và cũng có sự đầu tư nghiên cứu của giáo viên trong nhà trường. Học sinh khá hào hứng khi được tìm hiểu các vấn đề liên quan đến biển, đảo của Tổ quốc. Tuy nhiên việc, trong quá trình lồng ghép giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trong nhà trường thông qua hoạt động GDNGLL còn gặp không ít khó khăn, đồng thời chưa thực phát huy được tính tích cực, chủ động của học sinh, cũng như sự thu hút của các lực lượng xã hội khác tham gia vào hoạt động. 2.1.2. Nhược điểm của giải pháp cũ Để có thể tìm hiểu rõ hơn về giải pháp đã làm, nhằm đưa ra được các giải pháp mới để nâng cao hiệu quả chất lượng giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh, chúng tôi đã tiến hành khảo sát và đánh giá thực trạng giáo dục tình yêu biển, đảo cho HS trường Tiểu học Hồi Ninh thông qua hoạt động GDNGLL. Thông qua khảo sát đã thu thập được nhiều thông tin cần thiết cho quá trình nghiên cứu của sáng kiến. * Thực trạng nội dung giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trường Tiểu học Hồi Ninh thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp Để tìm hiểu việc thực hiện nội dung giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh thông qua hoạt động GDNGLL, chúng tôi tiến hành tìm hiểu về tần suất thực hiện các nội dung giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trường Tiểu học Hồi Ninh. Bảng 1.Tần suất thực hiện các nội dung giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh thông qua hoạt động GDNGLL
4 Kết quả câu trả lời TS Thường Thỉnh Hiếm Không Câu hỏi điều tra GV xuyên thoảng khi bao giờ SL % SL % SL % SL % Thầy cô đã tiến hành việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh 16 1 6,25 10 62,5 4 25 1 6,25 thông qua hoạt động GDNGLL với tần suất như nào? Kết quả điều tra cho thấy giáo viên vẫn chưa thường xuyên giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh. Có tới 87,5% GV khi được hỏi chỉ là thỉnh thoảng hoặc hiếm khi tiến hành việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Thực tế này cho thấy tuy giáo viên nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục tình yêu biển, đảo nhưng lại không thường xuyên tiến hành giáo dục. sáng kiến tiếp tục đánh giá thực trạng nội dung giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh, kết quả được thể hiện tại bảng 2. Bảng 2. Thực trạng nội dung giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh thông qua hoạt động GDNGLL Kết quả câu trả lời TS Thường Thỉnh Hiếm Không Nội dung xuyên thoảng khi bao giờ GV SL % SL % SL % SL % Giáo dục HS có nhận thức đúng đắn về chủ quyền biển, đảo của 16 5 31,25 10 62,5 1 6,25 0 0 quốc gia Giáo dục HS niềm tự hào về truyền thống tốt đẹp của nhân dân 16 8 50 6 37,5 1 6,25 1 6,25 trong lao động, sản xuất và chiến đấu trên biển, đảo quê hương Giáo dục HS ý thức bảo vệ, giữ gìn và phát huy những truyền 16 6 37,5 8 50 1 6,25 1 6,25 thống tốt đẹp của dân tộc đối với biển, đảo Qua số liệu trên cho thấy: Các nội dung giáo dục tình yêu biển đảo đã được giáo viên tiến hành thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Tuy nhiên việc thực hiện các nội dung giáo dục này chưa thường xuyên và liên tục. Đặc biệt, nội dung giáo dục học sinh có nhận thức đúng đắn về chủ quyền biển, đảo Tổ quốc vẫn còn hạn chế, chưa được thường xuyên tổ chức trong năm học.
5 * Đánh giá phương pháp giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trường Tiểu học Hồi Ninh thông qua tổ chức hoạt động GDNGLL Để tìm hiểu việc thực hiện các phương pháp giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, chúng tôi tiến hành phỏng vấn 16 giáo viên trong trường. Kết quả thu được tại bảng sau: Bảng 3. Đánh giá phương pháp giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trường Tiểu học Hồi Ninh thông qua tổ chức hoạt động GDNGLL Kết quả câu trả lời Tổng Giao Phương số giáo Đóng Thảo luận nhiệm Trò chơi pháp Câu hỏi điều tra viên kịch vụ khác điều S tra SL % SL % % SL % SL % L Phương pháp mà thầy cô thường sử dụng để giáo dục tình yêu biển, đảo 16 10 62,5 4 25 1 6,25 1 6,25 0 0 cho học sinh thông (100%) qua tổ chức hoạt động GDNGLL Qua bảng số liệu, cho thấy phương pháp giáo dục tập trung ở bốn phương pháp chính: Thảo luận, đóng kịch, giao nhiệm vụ, trò chơi và phương pháp được dùng nhiều nhất là thảo luận. Các phương pháp giáo dục chưa được đa dạng hóa, thiếu sự đổi mới. Đặc biệt, đối với học sinh Tiểu học các em còn nhỏ nên lượng kiến thức được truyền tải nhiều thông qua thảo luận dễ gây nhàm chán và khó hình dung. * Đánh giá hình thức giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trường Tiểu học Hồi Ninh thông qua tổ chức hoạt động GDNGLL Để có thể đánh giá rõ hơn về những mặt còn tồn tại của giải pháp đã làm trong việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh, chúng tôi tiếp tục tìm hiểu, đánh giá về các hình thức giáo dục mà giáo viên thường sử dụng trong giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Bảng 4. Thực trạng hình thức giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trường Tiểu học Hồi Ninh thông qua tổ chức hoạt động GDNGLL Câu hỏi điều tra Tổng Kết quả câu trả lời giáo Sinh hoạt Tổ chức các Các hình viên dưới cờ đầu hoạt động cao thức Điều tuần, sinh điểm theo khác tra hoạt lớp cuối từng tháng tuần
6 SL % SL % SL % Những hình thức mà thầy cô thường sử dụng để giáo dục tình yêu biển, đảo 16 10 62,5 5 31,25 1 6,25 cho học sinh thông qua tổ (100%) chức hoạt động GDNGLL Thông qua kết quả khảo sát và thực tiễn tổ chức các hoạt động giáo dục trong nhà trường, chúng tôi thấy giáo viên đã chủ động trong việc lựa chọn các hình thức giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh. Tuy nhiên các hoạt động giáo dục này được tập trung nhiều vào sinh hoạt dưới cờ đầu tuần, với các nội dung được lựa chọn và đưa ra thảo luận. Các hình thức tổ chức bị lặp lại nhiều thiếu sự đa dạng đã gây ra sự nhàm chán, chưa phát huy được tính tích cực của người học. * Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trường Tiểu học Hồi Ninh Để làm rõ hơn nhược điểm của giải pháp cũ cũng như những tồn tại cần được khắc phục, chúng tôi tiếp tục đánh giá thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trường Tiểu học Hồi Ninh. Kết quả được thể hiện tại bảng 5: Bảng 5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trường Tiểu học Hồi Ninh Kết quả câu trả lời Tính tích Năng Tổng Nhận cực chủ Cơ sở vất lực tổ Câu hỏi điều tra số thức của động của chất chức GV LLGD HS của GV SL % SL % SL % SL % Những yếu tố nào ảnh hưởng đến việc giáo dục tình yêu 16 12 75 14 87.5 14 87.5 8 50 biển, đảo cho HS Tiểu học? Qua thực tế cho thấy: Khi đề cập đến các yếu tố ảnh hưởng đến việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh, đa số giáo viên đều khẳng định do học sinh chưa chủ động và tích cực trong việc tìm hiểu kiến thức về biển, đảo. Đó là một trong những nhược điểm còn tồn tại của giải pháp cũ trong quá trình thực hiện hoạt động giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh. Một phần của những tồn tại này do: - Cơ sở vật chất chưa đủ đáp ứng để giáo viên đổi mới các phương pháp truyền tải đến HS. Các trang thiết bị dùng cho dạy học chưa đáp ứng đầy đủ cho các tiết dạy. Sách đọc thêm và các tài liệu tham khảo khác rất ít. Giáo viên phải tự tìm tài liệu, sưu tầm đồ dùng dạy học để phục vụ cho việc dạy và học. - Do quan niệm GDNGLL chỉ là hoạt động phụ không phải thi và lấy điểm nên các em có phần thờ ơ, chưa mấy quan tâm. Đây là một thực trạng đáng buồn,
7 bởi HS cần phải phát triển toàn diện về thể, trí, đức, mỹ. Trong đó phát triển nhân cách, đạo đức đặc biệt quan trọng. Các em cần phải được rèn luyện các kỹ năng cần thiết thông qua các hoạt động GDNGLL và cần được ươm mầm cũng như giáo dục tình yêu biển, đảo mà rộng hơn là tình yêu nước. - Quan điểm lãnh đạo, chỉ đạo còn chưa thực sự quyết liệt và hiệu quả trong công tác giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh. Trên thực tế công tác giáo dục đạo đức, chính trị, tư tưởng, lối sống trong đó có giáo dục tình yêu biển, đảo cho HS chưa nhận được sự chỉ đạo thường xuyên, kịp thời của các ngành, các cấp. - Những hoạt động giáo dục này không được đầu tư công sức thỏa đáng, chỉ thực hiện một cách hình thức, đơn điệu không phát huy được tính tích cực học tập của các em học sinh, cũng như không lôi cuốn được các lực lượng khác cùng tham gia vào hoạt động giáo dục nên ít hiệu quả. - Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền thi đua, khen thưởng còn hạn chế chưa khuyến khích được học sinh chủ động tham gia tìm hiểu các vấn đề liên quan đến biển, đảo cũng như chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. - Sự phối kết hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội còn lỏng lẻo, chưa thực sự phát huy hiệu quả tình yêu quê hương, đất nước, tình yêu biển, đảo cho HS. Nhận thức của một số lực lượng giáo dục như phụ huynh học sinh chưa thực sự quan tâm đến vấn đề biển, đảo hoặc cho là không quá cần thiết. - Giáo viên chưa thực sự thành thạo về cách sử dụng máy chiếu nên gây ảnh hưởng đến một số tiết dạy áp dụng công nghệ thông tin; kích thích học sinh hứng thú trong giờ học còn xem nhẹ; tạo sự tự tin yêu tìm hiểu cho HS chưa cao - HS ngày nay không phải trải qua những ngày tháng hào hùng chống xâm lăng nên việc tiếp nhận những truyền thống của dân tộc trở nên lạnh nhạt với tinh thần yêu nước, yêu quê hương, yêu biển, đảo như một số ý kiến nhận định. Chính vì vậy, cần phải có những biện pháp khắc phục những hạn chế, phát huy những thế mạnh của giáo dục tình yêu biển, đảo cho HS thông qua hoạt động GDNGLL. Và mỗi giáo viên không chỉ là một người thầy mà còn là người bạn đồng hành trên con đường tìm hiểu tri thức về biển, đảo của HS. GV cần linh hoạt và đổi mới liên tục để có thể truyền những nguồn cảm hứng cho các em để các em khao khát, tích cực chủ động tìm hiểu kiến thức, và truyền cho các em hiểu về tình của mình đối với biển, đảo, đối với Tổ quốc, để các em có thể tự hào hơn về một đất nước anh hùng, kiên cường, bất khuất, một đất nước có thể đứng lên hiên ngang chống lại mọi sự xâm lược của các nước Đế quốc. Đặc biệt, các em hiểu được sự hi sinh lớn lao của thế hệ cha ông đã sống và chiến đấu để bảo vệ biển, đảo để các em hiểu được mình cần làm gì để thể hiện tình yêu đối với quê hương đất nước, đối với chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. 2.2. Giải pháp mới cải tiến 2.2.1. Giải pháp 1: Lồng ghép nội dung giáo dục tình yêu, biển đảo vào các giờ sinh hoạt đầu tuần, cuối tuần và sinh hoạt sao. Thông qua tiết sinh hoạt chào cờ đầu tuần, sinh hoạt lớp, sinh hoạt sao tổ chức lồng ghép thêm nội dung giáo dục tình yêu biển, đảo cho HS, để các em tìm hiểu về khái quát chủ quyền biển, đảo của đất nước, giáo dục Đội viên, nhi đồng niềm tự hào và lòng biết ơn sâu sắc đối với người chiến sĩ đang ngày đêm nắm chặt tay súng bảo vệ biên cương tổ quốc từ đó hình thành các em tinh thần phấn
8 đấu và rèn luyện trở thành người trò giỏi, con ngoan, người công dân tốt. * Nội dung biện pháp: - Đối với việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho HS Tiểu học thông qua việc tổ chức hoạt động GDNGLL, các nội dung cần gắn với chủ điểm giáo dục tuần, tháng. Nhờ hình thức này, việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho HS được thực hiện phong phú và đa dạng dưới các hình thức như:Báo cáo kết quả thi đua, rèn luyện các tập thể, cá nhân trong trường; phát động thi đua theo chủ đề tình yêu biển, đảo; tổ chức hoạt động vui chơi giải trí, văn nghệ gắn với tình yêu biển, đảo, nghe nói chuyện chuyên đề tình yêu biển, đảo, giao lưu giữa các tập thể lớp tìm hiểu kiến thức về biển, đảo; tổ chức lễ tưởng niệm các anh hùng đã hi sinh bảo vệ biển, đảo cho Tổ quốc…Bên cạnh đó, kết hợp tuyên truyền, phổ biến về quyền và nghĩa vụ của HS đối với luật và chủ quyền biển, đảo của quốc gia. - Đối với tiết sinh hoạt cuối tuần, GV có thể đan xen nhiều phương pháp tổ chức giáo dục tình yêu biển, đảo cho HS nhằm giúp các em phát triển các kĩ năng cơ bản và cần thiết như thi tìm hiểu kiến thức về biển, đảo giữa các tổ trong lớp, đóng kịch, hùng biện về chủ đề biển, đảo. - Đối với sinh hoạt sao: GV TPT hướng dẫn cụ thể cho các phụ trách sao, đơn giản hóa kiến thức về biển, đảo để các em dễ hình dung và để các phụ trách sao có thể truyền tải được nội dung giáo dục tình yêu biển, đảo đến với các bạn sao nhi đồng mà mình phụ trách một cách hiệu quả nhất. * Cách thức thực hiện: - GV cần tìm hiểu quy định về việc thực hiện các chủ điểm của chương trình hoạt động GDNGLL ở bậc Tiểu học, từ đó có hình thức lồng ghép nội dung và hoạt động giáo dục tình yêu biển, đảo cho HS. - Căn cứ vào các chủ điểm và yêu cầu của từng chủ điểm, GV xây dựng kế hoạch cụ thể để triển khai trong năm học. GV có thể tổ chức dưới các hình thức: Theo lớp, theo khối lớp hoặc theo quy mô toàn trường tùy từng chủ điểm vfa mục tiêu cần đạt được. - Tổ chức thực hiện: Phân công cụ thể nhiệm vụ tới từng nhóm thực hiện. Các nhóm hỗ trợ nhau trong việc thực hiện các công việc. GV cần đa dạng hóa các cách thức tổ chức để khơi dậy sự tò mò, ham muốn học hỏi và sáng tạo của học sinh. Có thể thông qua các hoạt động như: Thi vẽ và triển làm tranh về chủ điểm biển, đảo; hùng biện về chủ điểm biển, đảo; hái hoa dân chủ; mỗi tuần 1 tấm gương,.. - Xây dựng, chọn lọc các nguồn tài liệu phong phú về biển, đảo để cho các bạn học sinh có thể dễ dàng tìm hiểu. 2.2.2. Giải pháp 2: Khai thác hình thức đọc sách, tài liệu chuyên đề về chủ đề biển, đảo cho học sinh trong nhà trường. Đọc sách không chỉ góp phần rèn luyện cho học sinh về mặt tư tưởng, phẩm chất, đạo đức, kĩ năng, thói quen hứng thú học tập mà đọc sách về biển, đảo còn giúp các em tìm hiểu các kiến thức về biển đảo, giáo dục tình yêu biển, đảo cũng như tình yêu quê hương đất nước trong mỗi em học sinh. * Nội dung giải pháp: - Cần hướng dẫn HS trong bước đầu khai thác hình thức đọc sách và tài liệu chuyên đề về chủ đề biển và đảo của Việt Nam.
9 - Tiến hành việc thực hiện đọc sách với nhiều hình thức đa dạng như đọc tại lớp, thư viện, các tủ sách di động. - Xây dựng bầu không khí thân thiện, thoải mái, chia sẻ trong hoạt động đọc sách và tài liệu chủ đề về biển, đảo. * Cách thức thực hiện: - Đầu tiên, GV giúp HS lập danh mục cần đọc. Trong danh mục nên có phần tối đa và phần tối thiểu, tức là những loại sách cần thiêt phải đọc và loại sách đọc thêm nếu có thời gian. - GV tóm tắt sơ lược nội dung cuốn sách. Để việc giới thiệu có hiệu quả nên dẫn một vài chi tiết, những đoạn nhỏ hấp. Hướng dẫn HS cách sưu tầm và cách đọc sách khoa học phù hợp với khả năng và thời gian của HS. - GV cần hướng dẫn HS cách ghi chép khi đọc. HS có thể ghi chép những nội dung thích thú, những vấn đề rút ra khi đọc sách, những thắc mắc cần giải quyết, ý định sử dụng những kiến thức thu được sau khi đọc sách…Tất cả những vấn đề trên có thể cho học sinh ghi vào “Hồ sơ học tập” của cá nhân để có thể mang ra trao đổi với GV và các bạn trong giờ hoạt động. 2.2.3. Giải pháp 3: Tổ chức cho học sinh tiến hành triển lãm sưu tầm tài liệu, hiện vật lịch sử gắn liền với chủ đề biển, đảo. Qua công tác sưu tầm, các em thấy rõ hơn mối quan hệ giữa biển, đảo và lịch sử, địa lý của dân tộc, từ đó để lại trong các em ấn tượng sâu sắc về con người và cuộc sống trên biển, đảo. * Nội dung giải pháp: - Hướng dẫn HS sưu tầm qua bố mẹ, họ hàng, những người làm công tác văn hóa xã, những người hiểu biết phong phú về biển, đảo, từng tham gia chứng kiến nhiều sự kiện quan trọng, sưu tầm qua những chuyến thăm quan về biển, đảo. - Phải tiến hành sưu tầm theo trình tự nội dung liên quan tới biển, đảo, yêu cầu của chương trình triển lãm theo các chủ đề như: Cảnh trí biển, đảo; con người lao động trên biển…Trước khi vào năm học mới giáo viên phải lên kế hoạch để học sinh sưu tầm các tài liệu có liên quan đến biển, đảo đồng thời nâng dần yêu cầu về chất lượng sưu tầm đối với HS trong những năm tiếp theo. * Cách thức thực hiện: - Lập kế hoạch hoạt động: Kế hoạch hoạt động GDNGLL về giáo dục tình yêu biển, đảo cần nằm trong kế hoạch dạy học của cả năm học. Hoạt động sưu tầm tài liệu, hiện vật về biển, đảo có liên quan đến các hình thức hoạt động GDNGLL nên cần phải có kế hoạch cụ thể phù hợp với các kế hoạch khác trong năm học. - Tổ chức và tiến hành: Xác định chủ đề sưu tầm, phù hợp với nội dung quy định trong chương trình từng lớp. Hoạt động này phải được tổ chức thường xuyên theo kế hoạch và phù hợp với trình độ của từng khối lớp. Cần hướng dẫn HS bước đầu tiếp xúc với di tích, hiện vật lịch sử. Đi sâu vào tìm hiểu nội dung, giá trị của di tích, hiện vật lịch sử của địa phương. Xác định trách nhiệm đối với di tích, hiện vật lịch sử có liên quan tới chủ đề biển, đảo… Tiến hành các bài tập có liên quan thông qua việc vẽ, phác họa bản đồ, trả
10 lời những câu hỏi tìm hiểu về di tích, danh thắng biển, đảo…Khi GV giao nhiệm vụ, bài tập cho HS cần giải thích cho các em hiểu rõ về mục đích và ý nghĩa của công việc, động viên các em tích cực tự giác hoàn thành nhiệm vụ. 2.2.4. Giải pháp 4: Tăng cường các hoạt động thăm quan, trải nghiệm cho học sinh về chủ đề biển, đảo. Việc thăm quan, trải nghiệm nhằm kiểm tra, sửa chữa, làm chính xác, cụ thể hóa thêm những tri thức về biển, đảo của HS, nâng cao chất lượng học tập của các em. Đồng thời, các kĩ năng như quan sát, tư duy, thực hành bộ môn được rèn luyện, phát huy nhiều hơn. Ngoài ra các em còn thể hiện rõ cảm xúc, tình yêu biển, đảo khi thăm quan các danh thắng biển, đảo quên hương. Từ đó làm tăng thêm tình yêu, niềm tự hào, ý thức trách nhiệm của các em đối với biển, đảo Tổ quốc. * Nội dung giải pháp: - Những cuộc thăm quan phục vụ trực tiếp nội dung bổ sung thêm kiến thức về biển, đảo có thể là tham quan tại bảo tàng hoặc tại thực tế ở địa phương. - Những cuộc thăm quan mang tính chất một hoạt động GDNGLL tại một di tích lịch sử gần hoặc xa trường gắn liền với sự khai thác biển, đảo của dân tộc hay trải nghiệm tại một danh thắng biển, đảo… * Cách thức thực hiện: - Hoạt động thăm quan trải nghiệm về chủ đề biển, đảo có thể tổ chức vào đầu/cuối năm học hoặc nhân dịp các ngày lễ lớn của đất nước. - GV cần xác định mục đích, ý nghĩa, tìm hiểu đối tượng cần tham quan chứ không phải là thích thì dẫn HS đi. Sau đó vạch kế hoạch thăm quan trong đó GV phải ấn định thời gian bắt đầu và kết thúc, dự kiến công việc, nhiệm vụ của từng HS. - GV phải hướng dẫn HS các yêu cầu, nguyên tắc của buổi thăm quan đồng thời hướng dẫn các em quan sát, thu thập tài liệu, thảo luận làm cơ sở cho bài thu hoạch sau buổi thăm quan. 2.2.5. Giải pháp 5: Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về chủ đề biển, đảo cho học sinh Với các cuộc thi tìm hiểu về biển, đảo sẽ góp phần giáo dục tư tưởng, tình yêu biển, đảo quê hương cho học sinh. * Nội dung giải pháp: - Về kiến thức: Làm cho HS biết được những nét khái quát về vị trí địa lý của biển, đảo, thiên nhiên, con người và lịch sử hình thành, khai phá biển đảo của cha ông ta… - Về kĩ năng: Làm cho HS xác định vị trí vùng biển và hải đảo của nước ta trên bản đồ, khẳng định được chủ quyền biển đảo đặc biển là “Hoàng Sa và Trường Sa là của Việt Nam”. Rèn các kĩ năng làm việc nhóm, tìm kiếm, phân tích và xử lí thông tin trong tài liệu, báo chí, internet, ngoài thực tế để bổ sung và làm giàu tri thức về biển, đảo. Bồi dưỡng kĩ năng thuyết trình. - Về thái độ: Bồi dưỡng tình yêu biển, đảo quê hương, giáo dục cho HS lòng tự hào và trân trọng đối với những di tích lịch sử biển, đảo của đất nước, những đóng góp và sự hi sinh của cha ông trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ chủ quyền biển, đảo của quê hương, đất nước. Hình thành những phẩm chất tốt đẹp
11 của người công dân có trách nhiệm với quê hương, đất nước với việc bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. * Cách thức thực hiện: Muốn tổ chức hoạt động hiệu quả cần phải có kế hoạch cụ thể và sự chuẩn bị công phu, kĩ lưỡng. Sau đây là minh họa một cuộc thi tìm hiểu về biển, đảo: Xác định chủ đề: “Biển, đảo Việt Nam trong trái tim em” Xây dựng kế hoạch cuộc thi: - Thời gian tổ chức: Ngày sinh hoạt dưới cờ đầu tiên của tháng 12. - Địa điểm tiến hành: Sân trường - Thời gian chuẩn bị: Phát động trước 1 tháng. - Thành phần tham gia: HS toàn trường. - Phân công công tác chuẩn bị: Phân công công việc cụ thể cho từng bộ phận: Phụ trách nhóm chơi, phụ trách văn nghệ, phụ trách nội dung thi, phụ trách cơ sở vật chất… - Tổ chức thi, đánh giá, tổng kết và trao giải. 2.2.6. Giải pháp 6: Kết hợp chặt chẽ giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường trong việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh. Huy động sự tham gia có hiệu quả, thường xuyên giữa các lực lượng giáo dục như gia đình, nhà trường, xã hội trong việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh thông qua hoạt động GDNGLL. * Nội dung giải pháp: - Xác định rõ vai trò của từng lực lượng giáo dục như gia đình, nhà trường, xã hội trong việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh thông qua hoạt động GDNGLL. - Xác định nhiệm vụ của cơ chế phối hợp, chịu trách nhiệm giữa các lực lượng gia đình, nhà trường, xã hội trong việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh thông qua hoạt động GDNGLL. * Cách thức thực hiện: - Giữa gia đình, nhà trường, xã hội phải có sự thống nhất về quan điểm, chủ trương, mục đích trong việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh. - Gia đình và xã hội phải có những hiểu biết nhất định về các yêu cầu của nhà trường trong việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho HS. 3. Hiệu quả kinh tế và xã hội dự kiến đạt được Qua quá trình thực hiện các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trong nhà trường thông qua hoạt động GDNGLL, chúng tôi đã tiến hành đánh giá mức độ hứng thú của học sinh khi lồng ghép nội dung giáo dục tình yêu biển, đảo vào hoạt động GDNGLL. Bảng 6. Mức độ yêu thích của học sinh khi lồng ghép nội dung giáo dục tình yêu biển, đảo vào hoạt động GDNGLL Tổng số học sinh Yêu thích Bình thường Không Yêu thích 120 HS SL TL SL TL SL TL
12 90 75% 30 25% 0 0 Thông qua kết quả khảo sát cho thấy học sinh không chỉ hứng thú hơn với giờ học mà thái độ tình cảm của các em cũng thay đổi. Các em sôi nổi, chủ động tìm hiểu những kiến thức về biển, đảo và chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Trong quá trình hoạt động, GV không chỉ cho HS trao đổi, thảo luận mà còn tăng cường hình ảnh minh họa, phát huy tính tự giác tích cực của HS vì thế không khí lớp học sôi nổi, HS chăm chú nghe giảng và chủ động khám phá kiến thức. - Hiệu quả kinh tế: Trong năm học 2020-2021, nhà trường đã tổ chức nhiều hoạt động hướng các em HS tìm hiểu về biển, đảo của đất nước. Từ nhận thức biến thành hành động, với mục đích không để rác thải nhựa ra biển nhằm bảo vệ môi trường, Liên đội trường Tiểu học Hồi Ninh đã tham gia chiến dịch: “Chiến binh xanh” thu gom chất thải, rác thải nhựa; công trình măng non “Vườn hoa từ rác thải nhựa” tái sử dụng rác thải nhựa với hơn 2000 chai nhựa đã cùng nhau khoe sắc trong khuôn viên trường. Những hoạt động này đã góp phần hạn chế ảnh hưởng của rác thải nhựa tới hệ sinh thái, tiết kiệm được nguồn kinh khí trong việc xử lý rác thải hàng ngày, hạn chế tối đa lượng rác thải ra môi trường biển. Học sinh hiểu được trách nhiệm của mình đối với tình yêu biển, đảo, yêu quê hương, đất nước, các em sẽ cố gắng nỗ lực hơn trong học tập để sau này trở thành một công dân có ích, góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh. Sự thành công của sáng kiến sẽ được bổ sung cho công tác tổ chức các hoạt động GDNGLL trong trường Tiểu học, nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học. Đồng thời sáng kiến hoàn thành sẽ là tài liệu được lưu trữ tại thư viện, là tài liệu tham khảo có giá trị cho công tác nghiên cứu khoa học giáo dục. - Hiệu quả xã hội: Tình yêu biển đảo trong mỗi học sinh được ươm mầm và vun đắp đã trở thành những hành động cụ thể và thiết thực: Trong năm học, Liên đội đã tổ chức phát động học sinh vẽ tranh, viết thư, làm thiệp, làm hoa gửi đến Trường Sa chúc tết các chú bộ đội nhân dịp xuân Tân Sửu. Một trong những hoạt động tiêu biểu nhằm đổi mới các phương pháp hình thức tổ chức dạy học, làm cho hoạt động trở lên sinh động hơn, thu hút được các bạn học sinh tham gia tìm hiểu về biển, đảo của các bạn HS trong nhà trường, đó là: + Thiết kế mô phỏng lại mô hình “Vòng tròn bất tử” tại Cam Ranh, Khánh Hòa, để tỏ lòng biết ơn và tri ân đối với các chiến sĩ đã hy sinh trong trận Gạc Ma; với 64 bông hoa muống biển đẹp nhất tượng trưng cho 64 chiến sĩ đang nắm tay nhau quyết tâm bảo vệ lá cờ Tổ quốc. Thông qua mô hình, HS được nghe những câu chuyện, và được tỏ lòng biết ơn với các chiến sĩ và từ đó thúc đẩy trách nhiệm và nghĩa vụ của các bạn trong việc bảo vệ chủ quyền biển, đảo. + Xây dựng mô hình bản đồ Việt Nam có Trường Sa và Hoàng Sa như một lời khẳng định chủ quyển biển đảo của Tổ quốc, với mục đích đưa vào các giờ học, vào các hoạt động sinh hoạt sao nhằm giáo dục và tuyên truyền tới đông đảo học sinh chủ quyền biển đảo.
13 Giáo dục tình yêu biển, đảo cho HS thông qua hoạt động GDNGLL đã góp phần tạo sân chơi bổ ích, giáo dục thế hệ trẻ nâng cao hiểu biết, hình thành ý thức và trách nhiệm công dân của mình trong việc xây dựng, bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Thông qua sáng kiến kêu gọi được nhiều đối tượng cùng tham gia thực hiện. Phát triển mối quan hệ trong nhà trường với xã hội. Sự phối hợp linh hoạt của GV TPT đối với các tổ chức khác nhau. Hơn hết thông qua sáng kiến giúp học sinh tăng tinh thần đoàn kết biết cách hoạt động nhóm một cách hiệu quả, phát triển được các phẩm chất, kỹ năng cần thiết ở HS. 4. Điều kiện và khả năng áp dụng Nhận thấy tầm quan trọng của việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh, chúng tôi đã tìm hiểu, phân tích nhiều tài liệu có liên quan đến vấn đề nghiên cứu, đồng thời tìm hiểu các vấn đề còn tồn tại trong việc thực hiện các hoạt động giáo dục. Cũng từ đó đã lựa chọn được các giải pháp thích hợp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh thông qua hoạt động GDNGLL. Trong suốt thời gian nghiên cứu và áp dụng các giải pháp nhằm năng cao hiệu quả giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh đã thu được nhiều tín hiệu đáng mừng: - Các hoạt động GDNGLL trở lên sôi nổi, học sinh hào hứng, chủ động tìm hiểu các kiến thức liên quan đến biển, đảo cũng như chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. - GV tích cực đổi mới, đa dạng các phương pháp tổ chức dạy học khiến giờ học lôi cuốn hơn. - Phối hợp được các lực lượng khác nhau cùng tham gia vào hoạt động giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh. Để đạt được những kết quả trên, đồng thời có thể ứng dụng hiệu quả các giải pháp đã được nghiên cứu vào các nhà trường thì cần chú ý một số vấn đề: - Điều kiện áp dụng: Cần có sự quan tâm của các cấp chính quyền địa phương, đặc biệt là sự hỗ trợ, chỉ đạo của BGH nhà trường trong các hoạt động giáo dục. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban ngành đoàn thể trong và ngoài nhà trường, các nhân chứng lịch sử ở địa phương, những cá nhân, tập thể có liên quan. GV cần không ngừng tìm tòi, đổi mới phương pháp giảng dạy để có thể truyền cảm hứng tới HS để HS chủ động, tích cực trong hoạt động tìm hiểu về biển, đảo Tổ quốc. Tăng cường hơn nữa về CSVC, xây dựng một tủ sách về biển, đảo cho HS và GV đọc tìm hiểu và nghiên cứu; tăng cường các mô hình mô phòng về biển, đảo Tổ quốc để Gv có thể linh hoạt trong giảng dạy. Đặc biệt lưu ý các tài liệu HS tham khảo cần đảm bảo độ chuẩn xác và tin cậy cao. - Khả năng áp dụng: Cần lan rộng hơn nữa các nội dung giáo dục tình yêu biển đảo tới tất cả các bạn học sinh. Chính vì vậy tôi mạnh dạn đề xuất đưa nội dung giáo dục tình yêu biển đảo tới các trường học trong huyện Kim Sơn cũng như tỉnh Ninh Bình. Bởi việc tuyên truyền, giáo dục tình yêu quê hương, tình yêu biển đảo cho các thế hệ, đặc biệt là thế hệ trẻ là việc làm rất quan trọng. Thủ tướng Chính phủ cũng đã ra
14 chỉ thị phải coi trọng hơn nữa việc đưa vào sách giáo khoa vấn đề giáo dục tinh thần yêu nước, trong đó có bảo vệ chủ quyền biên giới trên đất liền và hải đảo. Giáo dục, nâng cao nhận thức về chủ quyền biển, đảo và lòng yêu nước cho học sinh giúp học sinh hiểu hơn về biển đảo của Tổ quốc. Từ đó nâng cao ý thức, trách nhiệm của các em trong bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Với kết quả nghiên cứu và việc ứng dụng các giải pháp trong thực tế nhà trường, chúng tôi thấy các giải pháp này có thể vận dụng linh hoạt vào hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của các trường Tiểu học khác nhau, nhằm thực hiện tốt việc giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh. Trên đây là “Một số giải pháp giáo dục tình yêu biển, đảo cho học sinh trường Tiểu học Hồi Ninh, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp”. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo, bạn bè đồng nghiệp để sáng kiến này đạt hiệu quả cao. Chúng tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. Hồi Ninh, ngày tháng năm 2021 NGƯỜI NỘP ĐƠN Trần Thị Huyền Đinh Thị Ngọc Vũ Văn Khiển Trần Văn Tập XÁC NHẬN CỦA LÃNH ĐẠO ĐƠN VỊ CƠ SỞ XÁC NHẬN CỦA PHÒNG GD&ĐT KIM SƠN
15