Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Thiết kế và tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường tiểu học

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:72

Thêm vào BST

Báo xấu

42
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm "Thiết kế và tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường tiểu học" nhằm chỉ ra được những biện pháp tổ chức và thiết kế một số hoạt động trải nghiệm cho học sinh theo mô hình trường học mới Việt Nam giúp nhằm hình thành, phát triển năng lực, phẩm chất học sinh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Thiết kế và tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường tiểu học

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN NGHĨA HƯNG TRƯỜNG TIỂU HỌC TT RẠNG ĐÔNG BÁO CÁO SÁNG KIẾN THIẾT KẾ VÀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO HỌC SINH TRƯỜNG TIỂU HỌC Lĩnh vực (mã)/cấp học: Hoạt động trải nghiệm (13)/Tiểu học Tác giả: ĐỖ HỒNG DUY Trình độ chuyên môn: Đại học Chức vụ: Hiệu trưởng Đơn vị công tác: Trường Tiểu học thị trấn Rạng Đông Đồng tác giả: NGUYỄN THỊ NGOÃN Trình độ chuyên môn: Cao đẳng Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường Tiểu học thị trấn Rạng Đông Nghĩa Hưng, ngày 30 tháng 7 năm 2020
THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến: Thiết kế và tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường tiểu học 2. Lĩnh vực (mã)/cấp học: Hoạt động trải nghiệm (13)/Tiểu học 3. Thời gian áp dụng sáng kiến: Từ ngày 5 tháng 9 năm 2015 đến ngày 30 tháng 7 năm 2020 4. Tác giả: Họ và tên: ĐỖ HỒNG DUY Năm sinh: 1974 Nơi thường trú: TDP 1- Thị trấn Rạng Đông - Nghĩa Hưng - Nam Định Trình độ chuyên môn: Đại học Chức vụ công tác: Hiệu trưởng Nơi làm việc: Trường Tiểu học thị trấn Rạng Đông Địa chỉ liên hệ: TDP 1- Thị trấn Rạng Đông - Nghĩa Hưng - Nam Định Điện thoại: 0985.811.278 Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 60% 5. Đồng tác giả: Họ và tên: NGUYỄN THỊ NGOÃN Năm sinh: 1988 Nơi thường trú: Xóm Ngọc Tỉnh - Nghĩa Lợi - Nghĩa Hưng - Nam Định Trình độ chuyên môn: Cao đẳng Chức vụ công tác: Giáo viên Nơi làm việc: Trường Tiểu học thị trấn Rạng Đông Địa chỉ liên hệ: Xóm Ngọc Tỉnh - Nghĩa Lợi - Nghĩa Hưng - Nam Định Điện thoại: 0917.819.882 Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 40% 6. Đơn vị áp dụng sáng kiến: Tên đơn vị: Trường Tiểu học thị trấn Rạng Đông Địa chỉ: TDP 4, thị trấn Rạng Đông - Nghĩa Hưng - Nam Định Điện thoại: 0228.3873 483
BÁO CÁO SÁNG KIẾN PHẦN I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN 1. Đặt vấn đề Chương trình giáo dục phổ thông 2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành, việc tổ chức hoạt động trải nghiệm (HĐTN) cho học sinh (HS) phổ thông nói chung và HS tiểu học nói riêng là vô cùng quan trọng. Nhờ hoạt động này, năng lực HS sẽ hình thành và phát triển, kết hợp một cách hiệu quả nhất giữa học lí thuyết và thực hành. Với HS tiểu học, HĐTN sẽ giúp cho các em được rèn kĩ năng sống. Đồng thời, HĐTN góp phần giúp HS hình thành những đức tính: chăm chỉ, chịu khó, biết đồng cảm, biết quan tâm, biết sẻ chia, biết yêu lao động, yêu những người lao động, biết trân trọng những thành quả lao động. Thiết kế được HĐTN phù hợp và cách thức tổ chức các HĐTN là những điều mà không ít giáo viên (GV) còn lúng túng. Để giúp cán bộ quản lí, GV dễ dàng thực hiện hoạt động quan trọng này, chúng tôi đã chọn vấn đề nghiên cứu: Thiết kế và tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường tiểu học. 2. Khách thể, đối tượng nghiên cứu Khách thể nghiên cứu: Những biện pháp tổ chức HĐTN và cách thiết kế HĐTN. Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động trải nghiệm trong trường tiểu học. 3. Phạm vi nghiên cứu Trong khuôn khổ sáng kiến này chúng tôi tập trung nghiên cứu “Thiết kế và tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường tiểu học” tại Trường Tiểu học Thị trấn Rạng Đông. 4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu lý thuyết. - Phương pháp tìm hiểu thực tế. - Phương pháp điều tra, khảo sát, thống kê. - Phương pháp thực nghiệm. 5. Điểm mới của sáng kiến Chỉ ra được những biện pháp tổ chức và thiết kế một số HĐTN cho HS theo mô hình trường học mới Việt Nam giúp nhằm hình thành, phát triển năng lực, phẩm chất HS. PHẦN II: MÔ TẢ GIẢI PHÁP 1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến 1.1. Cơ sở lý luận 1.1.1. Hoạt động trải nghiệm là gì? Hoạt động trải nghiệm là hoạt động giáo dục do nhà giáo dục định hướng, thiết kế và hướng dẫn thực hiện, tạo cơ hội cho HS tiếp cận thực tế, thể nghiệm cảm xúc tích cực, khai thác những kinh nghiệm đã có và huy động tổng hợp kiến thức, kĩ năng của các môn học để thể hiện những nhiệm vụ được giao hoặc giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống nhà trường, gia đình, xã hội phù hợp với lứa tuổi; thông qua đó, chuyển
2 hoá những kinh nghiệm đã trải qua thành tri thức mới, hiểu biết mới, kĩ năng mới góp phần phát huy tiềm năng sáng tạo và khả năng thích ứng với cuộc sống, môi trường và nghề nghiệp tương lai. 1.1.2. Tầm quan trọng của HĐTN Hoạt động trải nghiệm là hoạt động dạy học, hoạt động giáo dục trong đó GV đóng vai trò tổ chức, hướng dẫn; HS đóng vai trò chủ thể. Các em được trực tiếp tham gia những hoạt động thực tiễn trong cuộc sống, từ đó hình thành ý thức, năng lực, phẩm chất, kĩ năng sống tự lập, … cho HS, đồng thời giúp HS yêu hơn thiên nhiên tươi đẹp, yêu hơn những người lao động, những thành quả lao động do họ làm ra... Qua HĐTN, các em yêu thương hơn, biết lạc quan vượt lên hoàn cảnh và biết sẻ chia với những người xung quanh. HĐTN rất quan trọng vì hoạt động này kết hợp được việc học tập với vui chơi, lao động... giúp HS gắn liền việc học trong nhà trường với cuộc sống ngoài xã hội, tạo điều kiện cho HS được hoà nhập với thực tế rộng lớn bên ngoài lớp học. HĐTN dưới hình thức cho HS đi thực tiễn ngoài nhà trường sẽ bổ trợ rất nhiều cho các tiết học môn Tiếng Việt, Toán, Đạo đức, Tự nhiên và Xã hội, Lịch sử - Địa lý, … Sự kết hợp giữa các hoạt động trong nhà trường với các HĐTN ngoài nhà trường sẽ tạo nên một môi trường học tập đầy đủ, hài hoà, trọn vẹn cho các em. 1.1.2. Nhiệm vụ của HĐTN Góp phần phát triển phẩm chất và năng lực HS, củng cố, khắc sâu và bổ sung, mở rộng, vận dụng kiến thức đã học cho HS. Các HĐTN tạo môi trường thực hành rất gần với cuộc sống hằng ngày của các em. Bốn kĩ năng nghe, nói, đọc, viết được vận dụng, được rèn luyện và được nâng cao rất nhiều qua các tình huống giao tiếp mà các em được tham gia. Góp phần khơi dậy và nuôi dưỡng hứng thú học tập cho các em. HĐTN tạo ra những hình thức học tập sinh động, đa dạng, phong phú, hấp dẫn đối với HS nên các em không buồn chán khi học các môn học. Giúp HS tự tin, mạnh dạn và biết cách giải quyết những tình huống giao tiếp khác nhau khi các em gặp ở lớp, ở trường, ở nhà và ở những nơi công cộng... HĐTN còn giúp các em biết quan sát cảnh vật, con vật, đồ vật, các hiện tượng thiên nhiên và biết cách ghi chép những gì quan sát được để phục vụ cho học tập, cho cuộc sống... HĐTN giúp các em biết làm những công việc cụ thể phù hợp với lứa tuổi... Các em biết yêu quý những người lao động và biết trân trọng những thành quả lao động do họ làm ra. 1.2. Cơ sở thực tiễn 1.2.1. Thực trạng tổ chức HĐTN ở trường tiểu học Việc tổ chức HĐTN thực ra đã được các trường tiểu học thực hiện nhiều năm nay. Có trường, có GV tổ chức cho HS đi thăm Bà mẹ Việt Nam anh hùng,
3 đi thăm gia đình bạn nghèo, tổ chức hoạt động trải nghiệm tập làm người nông dân, trải nghiệm một ngày làm chiến sĩ... Có những HĐTN đem lại kết quả tốt cho các em song cũng có những hoạt động còn ít nhiều mang tính hình thức. Nhìn chung, những hoạt động này chưa được tổ chức một cách thường xuyên và chưa có chiều sâu. 1.2.2. Nguyên nhân dẫn đến HĐTN chưa có hiệu quả Khi tổ chức hoạt động trải nghiệm chưa có sự thống nhất chỉ đạo chung. Từ trước đến nay, một số HĐTN ngoài nhà trường thường làm riêng lẻ theo các lớp, ít khi làm theo cấp khối. Vì vậy, việc nâng cao “kĩ năng sống” cho các em chưa thật được chú trọng một cách toàn diện. HĐTN thành công hay không phụ thuộc vào sự hứng thú, say mê và khả năng tổ chức của mỗi GV. Ban tổ chức hoạt động ở cấp khối, cấp trường chưa huy động được năng lực tổng thể của GV. Vì vậy, việc tổ chức HĐTN chưa thực sự hiệu quả. Chuẩn bị điều kiện cho mỗi HĐTN cần có thời gian và nguồn lực nhưng thực tế những điều kiện cần thiết đó vẫn còn thiếu thốn. Mối quan hệ giữa nhà trường, GV với cha mẹ HS trong quá trình trao đổi, lập kế hoạch, tổ chức cho HS tham gia các HĐTN nhất là hoạt động ngoài trường học có lúc, có nơi chưa chặt chẽ, chưa thường xuyên. Vẫn còn một số GV chưa biết cách tổ chức HĐTN ngoài lớp học. Khi GV tổ chức trải nghiệm cho HS, phần lớn GV còn làm thay HS. HS thụ động tham gia, không được thể hiện khả năng của mình nên tác dụng của HĐTN chưa cao. 2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến 2.1. Mục tiêu của giải pháp Tìm ra được những biện pháp tổ chức các HĐTN trong trường tiểu học. Thiết kế được một số HĐTN phù hợp. 2.2. Một số yêu cầu chung Cần có sự thống nhất trong chỉ đạo chung từ Ban giám hiệu, các tổ chuyên môn tới GVCN. Việc thống nhất trong chỉ đạo sẽ dẫn đến thống nhất trong hành động. Ban chỉ đạo phải thống nhất về mục đích, nội dung... của từng HĐTN và kế hoạch này được triển khai đến từng GV. Phải có sự chuẩn bị về thời gian, nguồn lực,... nhất định. Khi đã có kế hoạch, ban tổ chức (từng cấp) phải xác định cụ thể thời gian, phương tiện đi lại (tuỳ khoảng cách xa gần), chuẩn bị đồ ăn, nước uống, dụng cụ lao động (nếu cần) hoặc bài phát biểu, những tiết mục văn nghệ để phục vụ cho HĐTN. Chuẩn bị càng kĩ thì HĐTN càng đạt hiệu quả cao. Mối quan hệ giữa GV, nhà trường với các bậc phụ huynh HS cần chặt chẽ hơn. Cần họp, trao đổi cụ thể để thống nhất với phụ huynh chuẩn bị thật kĩ cho HĐTN. GV cần nắm vững cách tổ chức hoạt động trải nghiệm ở ngoài lớp học. GV đóng vai trò tổ chức, hướng dẫn, HS đóng vai trò chủ thể. Các em vừa trực tiếp thực hiện các hoạt động, vừa được tham gia tổ chức HĐTN của lớp, của trường. GV giao việc cho HS để các em có thể sáng tạo trong quá trình thực hiện công việc.
4 2.3. Một số biện pháp chỉ đạo HĐTN 2.3.1. Thành lập Ban chỉ đạo HĐTN HĐTN được tổ chức ở cấp nào thì thành lập Ban chỉ đạo HĐTN ở cấp đó như ban chỉ đạo cấp trường, ban chỉ đạo cấp khối, ban chỉ đạo HĐTN của lớp. 2.3.2. Xây dựng các hoạt động trải nghiệm Căn cứ vào những chủ điểm hoạt động và các ngày lễ lớn của năm học để xây dựng các HĐTN và quy mô tổ chức cho phù hợp. Ví dụ: Chủ điểm hoạt động/Các ngày lễ lớn Hoạt động trải nghiệm - Thầy cô và Mái trường Ngày Nhà giáo Việt Nam 20 tháng 11 - Báo tường Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam 22 tháng 12. Tập làm chiến sĩ Ngày thành lập bộ đội Biên phòng 3 tháng 3 Tết Trung thu Trung thu “Vui hội trăng rằm” Tết Nguyên đán Lễ hội “Tết quê em” Giao lưu “Chúng em với an toàn giao Tháng an toàn giao thông thông” Hưởng ứng vì người nghèo Đến thăm nhà bạn Ngày thương binh, liệt sĩ 27/7 Đền ơn đáp nghĩa Ngày sách Việt Nam Chúng em với việc đọc sách Kết nạp Đội viên Học tập lịch sử, Địa lí, tham quan trải Hướng về cội nguồn nghiệm Trường học an toàn, hạnh phúc, không Vì một môi trường hạnh phúc của tai tệ nạn xã hội chúng em ………. …………. 2.3.3. Nhà trường tổ chức tập huấn cho đội ngũ GV - Giúp GV thấy được tầm quan trọng của HĐTN. - Xác định rõ chủ điểm cụ thể để chuẩn bị nội dung tổ chức phù hợp. - Giúp GV biết cách xây dựng kế hoạch trải nghiệm. - Tạo điều kiện tốt nhất về mọi mặt để GV có thể tổ chức hiệu quả HĐTN. 2.3.4. GV chủ động, tích cực tham gia tổ chức HĐTN - GV nắm vững hình thức dạy học trải nghiệm. + Nắm vững được điểm khác nhau giữa phương pháp dạy học thụ động với phương pháp dạy học tích cực. + GV hướng dẫn cụ thể cho HS cách quan sát, cách ghi chép, cách làm việc trong quá trình các em tham gia HĐTN ở trong lớp, ngoài lớp. - Xây dựng kế hoạch tổ chức HĐTN phù hợp với mục đích, hoàn cảnh, đối tượng tham gia ngoài lớp học, ngoài cộng đồng. - Nắm vững mục đích của HĐTN. - Từ đầu năm học, GV cần giới thiệu về mục đích, các hình thức tổ chức HĐTN trong nhà trường, ngoài xã hội.
5 - Chủ động liên hệ với phụ huynh để nhận được sự đồng tình, ủng hộ của cha mẹ HS. - Chủ động liên hệ, trao đổi với GV trong trường, trong khối để học tập những kinh nghiệm của đồng nghiệp trong việc tổ chức HĐTN. - Cùng HS chuẩn bị tốt nội dung HĐTN. + Với HS lớp 3-4-5, GV cần giao việc cụ thể cho ban chỉ đạo HĐTN củalớp, cho từng cá nhân. GV chỉ hướng dẫn những điểm cơ bản, còn chủ yếu để cho các em sáng tạo trong việc chuẩn bị nội dung và thực hiện HĐTN. + Với HS lớp 1-2, những việc chính GV chịu trách nhiệm, chỉ giao cho HS những công việc mà lứa tuổi (6-7 tuổi) có thể tự làm được. 2.4. Nội dung, hình thức tổ chức các HĐTN Chương trình giáo dục phổ thông mới, HĐTN được xếp vào giờ học chính khoá. Mục đích của hoạt động này là giúp HS không chỉ được học lí thuyết mà còn được thực hành. “Học đi đôi với hành” sẽ giúp các em phát triển một cách toàn diện. Ta có thể chia HĐTN thành hai hình thức tổ chức: tổ chức HĐTN trong nhà trường và tổ chức HĐTN ngoài nhà trường. Tổ chức HĐTN xuyên suốt 5 khối lớp. Vì vậy, các bước tổ chức cho các khối lớp là cơ bản giống nhau, chỉ khác nhau về một số hình thức và mức độ yêu cầu. Để HĐTN đạt kết quả cao, GV cần căn cứ vào đối tượng HS ở từng khối lớp để xác định cụ thể mục đích, nội dung, phương tiện, địa điểm, cách thức tiến hành... Từ đó GV cùng HS chuẩn bị đầy đủ điều kiện vật chất, điều kiện tinh thần cho buổi trải nghiệm. Với HS khối 1-2, nhiệm vụ của GV tương đối nặng nề vì HS còn nhỏ. GV cần trao đổi, bàn bạc cụ thể với cha mẹ HS trước buổi HĐTN. Với HS khối 3-4-5, GV cần bàn cụ thể với lớp về kế hoạch trải nghiệm. GV có thể giao cho HS một số việc phù hợp với lứa tuổi. Những công việc nào quá với sức của các em, GV cần bàn với cha mẹ HS để cha mẹ HS giúp đỡ. GV có thể dựa vào cách tổ chức HĐTN chung dưới đây để tổ chức cho hoạt động của lớp mình đạt hiệu quả tốt nhất. A. Tổ chức HĐTN trong nhà trường 2.4.1. HĐTN 1: Làm báo tường Có nhiều hình thức làm báo như báo ảnh, báo quyển, báo tường…Ở cấp tiểu học, hình thức thông dụng là làm báo tường. Báo tường là tờ báo chung của một tổ, một lớp được thực hiện ngoài giờ chính khoá. Mọi thành viên trong tổ hoặc lớp đều có quyền và nhiệm vụ tham gia viết bài theo các chủ đề do lớp, Sao Nhi đồng, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh hoặc nhà trường phát động. 2.4.1.1. Mục đích của làm báo tường - Tuyên truyền, giáo dục hướng về hoạt động kỉ niệm ngày lễ lớn của dân tộc, ngày có ý nghĩa của nhà trường, ngày có ý nghĩa lớn của địa phương, … Ví dụ: + Ngày Nhà giáo Việt Nam 20 tháng 11. + Ngày Quốc tế Phụ nữ 8 tháng 3. - Rèn luyện kĩ năng sử dụng tiếng Việt cho HS,
6 - Vận dụng những kiến thức đã học vào hoạt động thực hành như trang trí, trưng bày, viết bài, sưu tầm tranh ảnh, bài báo, thơ văn, … * Đối tượng tham gia: Tất cả HS trong lớp. * Nội dung tờ báo: Viết, vẽ về chủ đề đưa ra. * Tác dụng làm báo tường: - HS được tự do trao đổi, thảo luận khi chọn tên cho tờ báo. Nhờ sự lựa chọn này, các em hiểu được ý nghĩa về tên, cách đặt tên cho tờ báo tường. - HS được tập viết về nhiều thể loại (thơ, truyện, văn...). Có năng khiếu về thể loại nào, các em sẽ phát huy được khả năng của mình ở thể loại đó khi viết bài. Nhờ vậy, các em sẽ say mê, hào hứng trong quá trình viết bài hoặc vẽ tranh. - HS được vẽ về nhiều nội dung khác nhau cho cùng chủ đề. Nếu em nào không có năng khiếu sáng tác thơ văn, các em có thể vẽ tranh minh hoạ cho chủ đề của tờ báo. Nghĩa là các em được tạo điều kiện thể hiện năng khiếu bằng nhiều cách khác nhau. - HS được chia sẻ cảm nghĩ qua bài viết, qua tranh vẽ. Những bài văn, bài thơ, bức tranh là sản phẩm do chính các em làm ra. Trong đó, các em được thể hiện rõ suy nghĩ, tình cảm, thái độ của mình về nội dung, chủ đề mình đã thể hiện. Ví dụ: Các em có thể nói lên suy nghĩ tình cảm, thái độ của mình về thầy cô, về mái trường, về bạn bè thân quen khi làm báo tường để chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20 tháng 11. Có thể chia sẻ thái độ không đồng tình với người thân không đội mũ bảo hiểm hoặc uống rượu bia khi đi xe máy, hay đề xuất ý kiến của mình để bác chủ tịch uỷ ban nhân dân thị trấn có giải pháp giải toả ách tắc giao thông ở cổng trường mỗi khi tan học khi làm báo tường về chủ đề “Chúng em với an toàn giao thông”, …. - Tinh thần đoàn kết, gắn bó giữa các thành viên trong lớp được nâng cao. Qua việc tham gia viết bài, cùng nhau thảo luân, cùng nhau trang trí báo tường các em hiểu nhau và yêu quý nhau hơn. - HS được nâng cao kĩ năng hợp tác trong làm việc nhóm. Một tờ báo tường được hoàn thành là công sức của cả một tập thể. Mỗi thành viên của lớp vừa có trách nhiệm, vừa có quyền lợi tham gia. Sức mạnh đoàn kết của tập thể tạo nên sự thành công của tờ báo. Quá trình viết bài, quá trình hoàn thiện một tờ báo yêu cầu các em phải trao đổi bàn bạc về việc lựa chọn nội dung từng thể loại, cách trình bày bố cục, trang trí tờ báo, rèn cho các em biết hợp tác với nhau trong khi làm việc nhóm. 2.4.1.2. Cách tiến hành * Ban chỉ đạo của lớp lên kế hoạch Với HS khối 3-4-5, các em có thể tự lên kế hoạch. Với khối 1-2, GV cần lên kế hoạch để các em thực hiện. * Thành lập ban làm báo (ban biên tập) - GV nêu tiêu chuẩn đối với những em được bầu vào ban biên tập: viết chữ đẹp, vẽ đẹp, biết cách trình bày. HS có thể xung phong hoặc GV chỉ định (GV cần nắm rõ năng lực của mỗi HS trong lớp mình chủ nhiệm).
7 - Xác định chủ đề để các thành viên trong lớp viết bài, vẽ tranh theo chủ đề đã xác định. - Xác định thời hạn HS nộp bài cho GV chủ nhiệm để thầy (cô) lựa chọn, sửa lỗi. - Xác định thời gian, địa điểm ban biên tập làm việc. - Xác định thời hạn nộp báo tường để chấm hoặc trưng bày trên lớp. - Nhận xét, đánh giá sau khi có kết quả: Nếu báo tường để thi toàn trường đạt kết quả tốt, GV cần kịp thời khen ngợi cả lớp, khen ngợi ban biên tập, khen ngợi HS có bài được chọn đăng báo. Nếu đạt kết quả chưa cao, GV động viên, chỉ rõ điểm cần điều chỉnh, cần cố gắng cho lần ra số báo sau. * Ghi chú: - Trong quá trình HS làm báo, GV cần theo dõi kịp thời để hỗ trợ HS. - Hình thức làm báo tường chủ yếu dành cho HS từ lớp 2 trở lên. Các em học sinh đang tự tay trang trí tờ báo lớp mình Sản phẩm của cá nhân HS
8 Các đầu báo với nhiều chủ đề phong phú 2.4.2. HĐTN 2: Chúng em với an toàn giao thông Có nhiều biện pháp để hạn chế tai nạn giao thông, một trong những biện pháp quan trọng là giáo dục, nâng cao ý thức tôn trọng và chấp hành luật giao thông cho mọi người. Với HS, các em cần biết và chấp hành tốt Luật Giao thông đường bộ. Tổ chức HĐTN với chủ đề “Chúng em với an toàn giao thông” sẽ góp phần giúp các em nắm được những nội dung cơ bản của Luật Giao thông đường bộ. Từ đó, các em có ý thức chấp hành luật giao thông tốt hơn. 2.4.2.1. Mục đích của HĐTN - Nắm được ý nghĩa của một số biển báo giao thông đường bộ, một số quy định cơ bản về an toàn giao thông đường bộ. - Thực hiện tốt Luật Giao thông đường bộ. Từ đó, giảm thiểu được những tai nạn giao thông đáng tiếc có thể xảy ra đối với các em. - Góp phần giữ cuộc sống bình yên cho gia đình, xã hội. 2.4.2.2. Cách tiến hành HĐTN được tổ chức trong phạm vi toàn trường (cũng có thể tổ chức theo cấp khối hoặc cấp lớp). a. Chuẩn bị cho hoạt động - Thành lập Ban tổ chức hoạt động trải nghiệm. - Ban tổ chức phổ biến kế hoạch của hoạt động: + Thời gian tổ chức. + Nội dung trải nghiệm:  Nội dung thứ nhất: Thi văn nghệ (hát múa, tiểu phẩm), hùng biện, tranh luận, vẽ tranh, … có nội dung về an toàn giao thông.  Nội dung thứ hai: Nhận diện biển báo an toàn giao thông.  Nội dung thứ ba: Thực hành một số tình huống tham gia giao thông do cảnh sát giao thông điều hành. + Đối tượng tham gia: Tất cả HS. + Đối tượng trực tiếp giao lưu: Số lượng của từng lớp theo quy định. + Địa điểm giao lưu + Bầu ban giám khảo, xây dựng biểu đánh giá cho từng nội dung. + Chuẩn bị đầy đủ một số kiểu biển báo giao thông thường gặp, chuẩn bị sơ đồ trong sân trường.
9 + Mời Đội cảnh sát giao thông huyện Nghĩa Hưng tham gia Ban giám khảo, tổ chức một số tình huống chấp hành điều lệnh cảnh sát giao thông. - Phổ biến cụ thể kế hoạch tổ chức hoạt động tới các lớp. - Căn cứ vào nội dung giao lưu, GV chủ nhiệm phổ biến cụ thể cho HS. - GVCN tổ chức cho HS chuẩn bị tập luyện tại lớp. - Chọn những HS thể hiện tốt nhất ở từng nội dung để đăng kí giao lưu cấp trường, theo số lượng quy định. b. Trong HĐTN - Ban tổ chức tuyên bố lí do của buổi HĐTN. - Thi văn nghệ về chủ đề an toàn giao thông. - Thi nhận diện các biển báo an toàn giao thông đường bộ. - Thi thực hành một số tình huống chấp hành điều lệnh cảnh sát giao thông khi tham gia giao thông. c. Khi HĐTN đã hoàn thành - Trưởng ban tổ chức nhận xét và chốt lại những nội dung các em cần ghi nhớ: + Phải đi đúng đường quy định. + Phải đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông bằng phương tiện xe mô tô, xe gắn máy. + Sang đường đúng làn dành cho người đi bộ. + Không đi dàn hàng ngang trên đường. + Nhắc phụ huynh nếu phụ huynh phóng nhanh, vượt ẩu. - Trao phần thưởng cho đội thắng trong cuộc thi. - Kết thúc buổi hoạt động. Tiết mục văn nghệ “Chúng em với an toàn giao thông”
10 Thực hành nhận diện biển báo giao thông Phần thi: Thực hành các tình huống khi tham gia giao thông 2.4.3. HĐTN 3: Trò chơi “Rung chuông vàng” 2.4.3.1. Mục đích của trò chơi Tạo sân chơi trí tuệ, củng cố, khắc sâu, mở rộng, nâng cao kiến thức các môn học, hoạt động giáo dục... Luyện tập phản ứng nhanh khi chọn lựa câu trả lời. Khích lệ tinh thần thi đua của HS. 2.4.3.2. Cách tiến hành a. Chuẩn bị Thành lập Ban tổ chức trò chơi, Trưởng Ban tổ chức phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên: Chuẩn bị bộ câu hỏi cho từng khối lớp, chuẩn bị cơ sở vật chất (Hội trường thi, quả chuông vàng, bảng, phấn, khăn lau bảng, phần thưởng...), MC dẫn chương trình, GV giám sát HS làm bài và hướng dẫn các em trả lời sai ra khỏi vị trí dự thi, quy định về số HS mỗi lớp được tham gia. b. Trong HĐTN HS vào vị trí, MC dẫn chương trình đọc câu hỏi, HS trả lời theo hình thức trắc nghiệm. HS ghi phương án lựa chọn trong số đáp án A, B, C hoặc D vào bảng con. Các em chỉ viết câu trả lời ở một số trường hợp cụ thể. Sau 10 giây, khi có hiệu lệnh, tất cả HS phải giơ bảng. Em nào trả lời đúng được ở lại thi tiếp. Những em trả lời sai, được GV hướng dẫn ra khỏi vị trí thi. Cứ lần lượt như vậy
11 cho đến kết quả cuối cùng. Trường hợp đặc biệt, đến câu hỏi cuối cùng mà có hai em đều làm đúng thì cả hai em đó được lên rung chuông vàng. c. Khi HĐTN hoàn thành - Cho một vài HS nói lên suy nghĩ của mình sau HĐTN. - Ban tổ chức nhật xét về HĐTN. HS tham gia phần thi “Rung chuông vàng” tại Ngày hội giảm nhẹ rủi ro thiên tai và thích ứng biến đổi khí hậu, năm học 2015-2016 Đỗ Hạnh Dung là HS được rung tiếng chuông chiến thắng tại Ngày hội giảm nhẹ rủi ro thiên tai và thích ứng biến đổi khí hậu, năm học 2015-2016 Phần thi “Rung chuông vàng” trong HĐTN “Vui hội trăng rằm” năm học 2015-2016
12 2.4.4. HĐTN 4: Trải nghiệm tại vườn thực nghiệm 2.4.4.1. Mục đích của HĐTN - Thực hiện mô hình vườn thực nghiệm trồng rau, trồng hoa,… để HS tự trồng, tự chăm sóc và thu hoạch. Qua đó, các em biết được quá trình sinh trưởng của cây trồng, cách chăm sóc và thu hoạch cây trồng. - Tự rút ra được bài học bổ ích, được trải nghiệm về hoạt động nông nghiệp, về công việc người nông dân. Quý trọng lao động, yêu quý người lao động và trân trọng thành quả lao động. - Gắn bó hơn với thiên nhiên, yêu cây cối, yêu thiên nhiên, yêu lớp, với trường, có ý thức giữ gìn ngôi trường xanh, sạch, đẹp. 2.4.4.2. Cách tiến hành a. Chuẩn bị cho HĐTN - Xây dựng kế hoạch: Chuẩn bị cho HĐTN về chủ đề này không chỉ trong một vài ngày mà cả một quá trình, một thời gian dài, từ khi các em trồng rau hoa, chăm sóc cho rau hoa lớn, đến khi thu hoạch. GV chủ nhiệm cần xây dựng kế hoạch từ đầu năm. - Chuẩn bị đất để trồng cây. Khu trung tâm diện tích vườn 900 m2 (50 m2/lớp), Khu 9 diện tích vườn 850 m2 (106 m2/lớp), Khu 1 diện tích vườn 360 m2 (120 m2/lớp). - Chọn giống rau, hoa, giống cây thuốc nam để gieo, trồng. - Xác định thời gian gieo hạt hoặc trồng cây giống. - Bố trí thời gian chăm sóc cho cây một cách đều đặn, thường xuyên. - Xác định thời gian thu hoạch. - Phân công cụ thể cho các tổ. b. Trong HĐTN - Căn cứ vào nội dung cụ thể của HĐTN để phân công công việc cho phù hợp. + HĐTN làm đất, trồng cây. + HĐTN chăm sóc cho cây (thường xuyên, liên tục). + HĐTNthu hoạch. - Nếu có nhiều đất để trồng rau thì có thể cho cả lớp cùng tham gia. Nếu có ít đất trồng rau, GV có thể phân công cho từng tổ. - Có nhật kí theo dõi quá trình chăm sóc cây, chụp ảnh quay video (khi cần thiết) để làm tư liệu khi học các môn học có liên quan như Tự nhiên Xã hội, Khoa học, Đạo đức, Tiếng Việt, Mĩ thuật, Toán, …. c. Khi HĐTN hoàn thành - Cho một số HS trình bày suy nghĩ của mình sau HĐTN. - GV nhật xét về HĐTN. - Tổ chức bán rau hoa lấy tiền đóng góp vào quỹ lớp (nếu là hoạt động thu hoạch rau, hoa).
13 GV và HS cùng nhau làm đất để chuẩn bị trồng rau, hoa HS chăm sóc rau vườn thực nghiệm khu trung tâm Vườn thực nghiệm khu 9
14 Các bạn HS cùng GV đang thu hoạch rau 2.4.5. HĐTN 5: Trải nghiệm Lễ hội “Tết quê em” 2.4.5.1. Mục đích của HĐTN Tết cổ truyền có nhiều hoạt động diễn ra: làm bánh chưng, bánh giầy, viết câu đối, đi chúc Tết, tổ chức các trò chơi... Nhiều phong tục, tập quán của dân tộc ta đang dần mai một theo thời gian, nhất là các phong tục trong ngày Tết cổ truyền. Chính vì vậy, việc tổ chức cho HS tham gia HĐTN với chủ đề “Tết quê em” là vô cùng quan trọng. Hoạt động này giúp cho các em hiểu hơn về ý nghĩa của ngày Tết, từ đó có ý thức giữ gìn nét đẹp văn hoá truyền thống của dân tộc thông qua những việc làm cụ thể. 2.4.5.2. Cách tiến hành a. Chuẩn bị cho HĐTN “Tết quê em” là HĐTN được tổ chức trong phạm vi toàn trường. - Thành lập Ban tổ chức hoạt động: Trưởng Ban tổ chức họp thống nhất về thời gian, địa điểm, nội dung cho hoạt động. HĐTN “Tết quê em” có hai nội dung chính: + Nội dung thứ nhất: Tổ chức cho HS làm những món ăn truyền thống vào dịp Tết cổ truyền (gói bánh chưng, làm bánh trôi, cuốn chả nem...) và quan sát, tập làm những sản phẩm thủ công địa phương (bện chổi, làm hoa, làm phong bao lì xì,...). + Nội dung thứ hai: Tổ chức các trò chơi dân gian (kéo co, nhảy bao bố, đẩy gậy, bịt mắt bắt dê...). - Phân công nhiệm vụ cho các thành viên: + Liên hệ mời phụ huynh HS cùng tham gia HĐTN. HĐTN trong phạm vi toàn trường nên số lượng HS rất đông. Toàn bộ GV trong trường tham gia cũng sẽ không thể quản lí và hướng dẫn HS thực hiện tốt mọi hoạt động. Các bậc phụ huynh sẽ cùng GV chủ nhiệm quản lí và tổ chức cho các em, hoạt động thêm vui và ý nghĩa.
15 + Liên hệ mời những người làm nghề thủ công giỏi của địa phương. Những người thợ giỏi này sẽ làm những đồ thủ công cho HS quan sát và có thể hướng dẫn cho các em những thao tác cơ bản. + Chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất để khi bắt đầu vào hoạt động, HS có thể tập làm ngay các món ăn trong dịp Tết cổ truyền của dân tộc (gạo nếp, thịt, đậu, lá dong, lạt, bánh đa nem...). + Chuẩn bị các vật dụng để cho các em chơi trò chơi dân gian (dây thừng, bao bố, cây gậy, còi...). + Chuẩn bị địa điểm để thực hiện các hoạt động. Mỗi hoạt động đều có yêu cầu về địa điểm khác nhau. Vì vậy, căn cứ vào số lượng HS và yêu cầu của từng hoạt động, Ban tổ chức phân chia vị trí cụ thể cho từng hoạt động. Nếu sân trường không đủ chỗ để tổ chức HĐTN thì Ban tổ chức có thể liên hệ với địa phương để tìm một địa điểm khác rộng hơn, thích hợp hơn. b. Trong HĐTN Hoạt động trải nghiệm được tổ chức vào ngày cuối cùng trước khi được nghỉ tết. - Tổ chức cho các em làm những món ăn vào ngày Tết cổ truyền và quan sát, tập làm những sản phẩm thủ công của địa phương. GV và phụ huynh HS, những người thợ thủ công giỏi chịu trách nhiệm về từng hoạt động sẽ làm mẫu cho các em quan sát và trực tiếp hướng dẫn các em cách làm. - Tổ chức cho các em chơi trò chơi dân gian. Đây là những trò chơi dân gian thường được chơi trong dịp Tết cổ truyền của dân tộc. Vì vậy, những GV phụ trách hoạt động này cần chú ý đến cách tổ chức từng trò chơi sao cho vừa vui, vừa hiệu quả. c. Khi HĐTN hoàn thành - Mời một số HS phát biểu cảm nghĩ của mình sau khi tham gia HĐTN; HS viết cảm nhận sau khi tham gia. - Mời một vài phụ huynh phát biểu cảm nghĩ. - Trưởng ban tổ chức nhận xét về HĐTN. - Kết thúc HĐTN, tổng vệ sinh toàn bộ khu vực diễn ra HĐTN. Công tác chuẩn bị cho hoạt động gói bánh chưng
16 Quan sát quy trình gói bánh chưng Trải nghiệm gói bánh chưng Công đoạn xếp bánh, luộc bánh Trải nghiệm các trò chơi dân gian trong lễ hội “Tết quê em”
17 Học sinh trang trí lớp Học sinh được nhận phong bao chuẩn bị cho buổi khai xuân lì xì trong buổi khai xuân 2.4.6. HĐTN 6: Ngày hội đọc sách Việc đọc sách đối với người Việt Nam nói chung, với HS nói riêng còn chưa được chú trọng. Đối với HS, không đọc sách sẽ thiếu kiến thức, đọc sách cung cấp cho các em những kiến thức về tự nhiên và xã hội, góp phần nuôi dưỡng tâm hồn các em. Chính vì vậy, tổ chức cho HS tham gia HĐTN đọc sách là góp phần vào việc khơi gợi hứng thú đọc sách cho các em. Từ đó, làm giàu vốn kiến thức cho HS. 2.4.6.1. Mục đích Giúp các em: - Biết được tầm quan trọng, sự đa dạng, phong phú của các loại sách. - Góp phần gợi hứng thú đọc sách cho các em. - Ủng hộ sách cho thư viện trường. 2.4.6.2. Cách tổ chức a. Chuẩn bị cho HĐTN - Mời thư viện tỉnh chuyển sách về trường. - Chuẩn bị các tiết mục văn nghệ: Sân khấu hóa tác phẩm văn học: Nỗi oan Thị Kính, Sơn Tinh-Thủy Tinh, Thầy bói xem voi, … - Chuẩn bị các khu ngồi đọc sách của lớp - GV phổ biến kế hoạch cụ thể cho HS trong lớp. - Giao trách nhiệm cho từng tổ thật cụ thể. GV chịu trách nhiệm chung. b. Trong HĐTN - HS xem, tham gia biểu diễn văn nghệ, tham quan các quầy sách và chọn những sách phục vụ học tập và giải trí để đọc. - HS ủng hộ sách thư viện trường theo đơn vị lớp. c. Sau khi hoạt động hoàn thành GV nhận xét chung, giao nhiệm vụ viết về cuốn sách yêu thích. (phụ lục kèm theo)
18 Khai mạc Ngày hội đọc sách 2019 và Tiết mục văn nghệ “Nỗi oan Thị Kính” Thư viện tỉnh Nam Định phục vụ độc giả trong Ngày hội Đọc sách năm học 2018-2019 HS được mượn sách của Thư viện tỉnh để đọc