Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy để nâng cao chất lượng môn Âm nhạc ở trường Tiểu học

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

21
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là môn âm nhạc giúp các em hướng tới cái đẹp, góp phần giáo dục các em trở thành những người có đạo đức. Ngoài ra nó còn giúp các em có tâm hồn phong phú và bớt mệt mỏi sau những giờ học căng thẳng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy để nâng cao chất lượng môn Âm nhạc ở trường Tiểu học

BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN 1. Lời giới thiệu Như chúng ta đã biết âm nhạc có vai trò rất to lớn, âm nhạc đem đến những khoái cảm thẩm mỹ cao, là món ăn tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống con người. Học sinh tiểu học ở lứa tuổi từ 6 đến 11 là lứa tuổi rất nhạy cảm với âm nhạc. Cuộc sống của các em không thể thiếu được loại hình nghệ thuật này. Môn âm nhạc giúp các em hướng tới cái đẹp, góp phần giáo dục các em trở thành những người có đạo đức. Ngoài ra nó còn giúp các em có tâm hồn phong phú và bớt mệt mỏi sau những giờ học căng thẳng. Xuất phát từ đặc trưng bộ môn thuộc phạm trù nghệ thuật đòi hỏi phải có sự hứng thú cao trong học tập. Từ yêu cầu của việc đổi mới phương pháp là phát huy tính tích cực của học sinh. Từ tâm lí học sinh là lứa tuổi nhạy cảm hiếu động ham thích ca hát. Nếu giáo viên gây được tính tích cực hứng thú trong bài dạy sẽ tạo cho học sinh sự phấn chấn, hào hứng để tiếp thu bài học một cách hiệu quả. Ngày nay, khi công nghệ thông thông tin càng phát triển thì việc ứng dụng công nghệ thông tin vào tất cả các lĩnh vực là một điều tất yếu. trong lĩnh vực giáo dục đào tạo, công nghệ thông tin bước đầu đã được ứng dụng trong công tác quản lí, giảng dạy và học tập. Tuy nhiên so với nhu cầu thực tiễn hiện nay, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục ở các trường nước ta còn rất hạn chế. Chúng ta cần phải nhanh chóng nâng cao chất lượng, nghiệp vụ giảng dạy, nghiệp vụ quản lí, không nên từ chối những gì có sẵn mà lĩnh vực công nghệ thông tin mang lại, chúng ta nên biết cách tận dụng nó, biến nó thành công cụ hiệu quả cho công việc, mục đích của mình. Sau những giờ học căng thẳng, Âm nhạc là một bộ môn năng khiếu giúp học sinh cảm thấy thoải mái, vui vẻ hơn, từ đó phần nào thúc đẩy phong trào 1
văn hóa văn nghệ trong lớp, trong trường. Tuy nhiên, để thực hiện được điều này, ngoài sự nghiên cứu về phương pháp truyền giảng, phương pháp tổ chức lớp học thì giáo viên cần phải nghiên cứu sử dụng các thiết bị công nghệ, các phần mềm hỗ trợ dạy học để ứng dụng. Việc sử dụng công nghệ thông tin trong trường học đã được đẩy mạnh ứng dụng trong nhiều năm qua và từng bước nâng cao chất lượng dạy học, góp phần thực hiện đổi mới phương pháp giáo dục. Qua thực tế giảng dạy từ những năm trước đây. Tôi nhận thấy rằng ttước mỗi bài giảng, để các em hiểu, nắm được và thực hiện tốt yêu cầu của bài người giáo viên ngoài có một phương pháp truyền đạt, hướng dẫn tốt, thì việc ứng dụng công nghệ thông tin mang đến hiệu quả ngoài sự mong đợi, để giúp các em say sưa, hào hứng với tiết học, trải nghiệm thực tế qua màn ảnh một cách thú vị, đặc biệt các em nắm bắt, tiếp thu nhanh nhất kiến thức bài học. 2. Tên sáng kiến Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy để nâng cao chất lượng môn Âm nhạc ở trường Tiểu học 3. Tác giả sáng kiến Họ và tên: Lê Thị Hồng – Giáo viên trường Tiểu học Hợp Địa chỉ tác giả sáng kiến: Hợp Thinh – Tam D ̣ ương – Vinh Phuc. ̃ ́ Số điện thoại: 0362485353. Email: lenhong@gmail.com 4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến Lê Thị Hồng – Giáo viên trường Tiểu học Hợp Thịnh 5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến Môn âm nhạc ở trường tiểu học 6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoạc áp dụng thử: 6/11/2018 7. Mô tả bản chất của sáng kiến 7.1 Tình trạng của giải pháp đã biết 2
Hiện nay các trường đều được trang bị phòng máy, phòng đa chức năng, nối mạng internet và một số thiết bị khác, tạo cơ sở hạ tầng CNTT cho giáo viên sử dụng vào quá trình dạy học của mình. Công nghệ thông tin mở ra triển vọng to lớn trong việc đổi mới các phương pháp và hình thức dạy học theo cách tiếp cận kiến tạo, phương pháp dạy học theo dự án, dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề càng có nhiều điều kiện để ứng dụng rộng rãi. Các hình thức dạy học như dạy học đồng loạt, dạy theo nhóm, dạy cá nhân cũng có nhiều đổi mới trong môi trường CNTT và truyền thông. Chẳng hạn cá nhân làm việc tự lực với máy tính, với internet, dạy học theo hình thức lớp học phân tán qua mạng, dạy học qua cầu truyền hình. Nếu trước kia người ta nhấn mạnh tới phương pháp dạy sao cho học sinh nhớ lâu, dễ hiểu, thì nay phải đặt trọng tâm là hình thành và phát triển cho học sinh các phương pháp học chủ động. Nếu trước kia người ta thường quan tâm nhiều đến khả năng ghi nhớ kiến thức và thực hành kỹ năng vận dụng, thì nay chú trọng đặc biệt đến phát triển năng lực sáng tạo của học sinh. Như vậy, việc chuyển từ “lấy giáo viên làm trung tâm” sang “lấy học sinh làm trung tâm” sẽ trở nên dễ dàng hơn. Công nghệ phần mềm phát triển mạnh, trong đó các phần mềm giáo dục tiểu học cũng đạt được những thành tựu đáng kể như: bộ Office,VioLet… và các phần mền đóng gói tiện ích khác. Do sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền thông mà mọi người đều có trong tay nhiều công cụ hỗ trợ cho quá trình dạy học nói chung và phần mềm dạy học nói riêng. Nhờ có sử dụng các phần mềm dạy học này mà học sinh hứng thú tham gia bài học hơn trong môi trường học tập và nhờ có máy tính điện tử mà việc thiết kế giáo án và giảng dạy trên máy tính trở nên sinh động hơn, tiết kiệm được nhiều thời gian hơn so với cách dạy theo phương pháp truyền thống. Khi thực hiện một bài dạy, chỉ cần “bấm chuột”, vài giây sau trên màn hình hiện ra ngay nội dung của bài giảng với những hình ảnh, âm thanh sống động thu hút được sự chú ý và tạo hứng thú cho học sinh. Thông qua giáo án điện tử, giáo viên cũng có nhiều thời gian đặt các câu hỏi gợi mở, tạo điều kiện cho học sinh hoạt động nhiều hơn trong giờ học. 3
Những khả năng mới mẻ và ưu việt này của công nghệ thông tin và truyền thông đã nhanh chóng làm thay đổi cách sống, cách làm việc, cách học tập, cách tư duy và quan trọng hơn cả là cách ra quyết định của con người. Do đó, mục tiêu cuối cùng của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học là nâng cao một bước cơ bản chất lượng học tập cho học sinh, tạo ra m ột môi trường giáo dục mang tính tương tác cao. Học sinh được khuyến khích, tự rèn luyện của bản thân mình. Ưu điểm nổi bật của phương pháp dạy học bằng công nghệ thông tin so với phương pháp giảng dạy truyền thống là: Môi trường đa phương tiện kết hợp những hình ảnh video, camera … với âm thanh, văn bản, … được trình bày qua máy tính theo kịch bản vạch sẵn nhằm đạt hiệu quả tối đa qua một quá trình học đa giác quan. Những ngân hàng dữ liệu khổng lồ và đa dạng được kết nối với nhau và với người sử dụng qua những mạng máy tính kể cả Internet … có thể được khai thác để tạo nên những điều kiện cực kì thuận lợi và nhiều khi không thể thiếu để học sinh học tập trong hoạt động và bằng hoạt động tự giác, tích cực và sáng tạo, được thực hiện độc lập hoặc trong giao lưu. Những thí nghiệm, tài liệu được cung cấp bằng nhiều kênh: kênh hình, kênh chữ, âm thanh sống động làm cho học sinh dễ thấy, dễ tiếp thu. Đây là một công dụng lớn của công nghệ thông tin và truyền thông trong quá trình đổi mới phương pháp dạy học. Có thể khẳng định rằng, môi trường công nghệ thông tin và truyền thông chắc chắn sẽ có tác động tích cực tới sự phát triển trí tuệ của học sinh và điều này làm nảy sinh những lí thuyết học tập mới. Theo nhận định của một số chuyên gia, thì việc đưa công nghệ thông tin và truyền thông ứng dụng vào lĩnh vực giáo dục và đào tạo bước đầu đã đạt được những kết quả khả quan. Tuy nhiên, những gì đã đạt được vẫn còn hết sức khiêm tốn. Khó khăn, vướng mắc và những thách thức vẫn còn ở phía trước bởi những vấn đề nảy sinh từ thực tiễn. Chẳng hạn, tuy máy tính điện tử mang lại rất nhiều thuận lợi cho việc dạy học nhưng trong một mức độ nào đó, thì công cụ hiện đại này cũng không thể hỗ trợ giáo viên hoàn toàn trong các bài 4
giảng của họ. Nó chỉ thực sự hiệu quả đối với một số bài giảng chứ không phải toàn bộ chương trình do nhiều nguyên nhân. Bên cạnh đó, kiến thức, kỹ năng về công nghệ thông tin ở một số giáo viên vẫn còn hạn chế, chưa đủ vượt ngưỡng để đam mê và sáng tạo, thậm chí còn né tránh. Mặt khác, phương pháp dạy học cũ vẫn còn như một lối mòn khó thay đổi, sự uy quyền, áp đặt vẫn chưa thể xoá được trong một thời gian tới. Việc dạy học tương tác giữa người máy, dạy theo nhóm, dạy phương pháp tư duy sáng tạo cho học sinh, cũng như dạy học sinh cách biết, cách làm, cách chung sống và cách tự khẳng định mình vẫn còn mới mẻ đối với giáo viên và đòi hỏi giáo viên phải kết hợp hài hòa các phương pháp dạy học, đồng thời phát huy ưu điểm của phương pháp dạy học này làm hạn chế những nhược điểm của phương pháp dạy học truyền thống. Điều đó làm cho công nghệ thông tin, dù đã được đưa vào quá trình dạy học, vẫn chưa thể phát huy tính trọn vẹn tích cực và tính hiệu quả của nó. Việc sử dụng công nghệ thông tin để đổi mới phương pháp dạy học chưa được nghiên cứu kỹ, dẫn đến việc ứng dụng nó không đúng chỗ, không đúng lúc, nhiều khi trở nên lạm dụng. Việc đánh giá một tiết dạy có ứng dụng công nghệ thông tin còn lúng túng, chưa xác định hướng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Chính sách, cơ chế quản lý còn nhiều bất cập, chưa tạo được sự đồng bộ trong thực hiện. Các phương tiện, thiết bị phục vụ cho việc đổi mới phương pháp dạy học bằng phương tiện chiếu projector còn thiếu và chưa đồng bộ và chưa hướng dẫn sử dụng nên chưa thực hiện thường xuyên việc kết nối và sử dụng Internet chưa được thực hiện thường xuyên và có chiều sâu. Công tác đào tạo, Công tác bồi dưỡng, tự bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chỉ mới dừng lại ở việc xoá mù tin học nên giáo viên chưa đủ kiến thức, mất nhiều thời gian và công sức để sử dụng công nghệ thông tin trong lớp học một cách có hiệu quả. 7.2 Nội dung cần giải quyết 5
Trong chương trình Âm nhạc ở tiểu học, học hát là nội dung trọng tâm được thực hiện từ lớp 1 đến lớp 5, đây cũng là phân môn học sinh yêu thích. Nhưng dạy chay các em dễ nhàm chán đòi hỏi phải có những đồ dùng dạy học mới lạ, để giúp các em thích thú với môn học hơn. Giai đoạn lứa tuổi 6 đến 11, các em đang phát triển mạnh mẽ về thể chất, trí tuệ, tinh thần, các em ham hiểu biết, thích tìm tòi mọi thứ xung quanh. Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, các em sẽ lĩnh hội kiến thức được chính xác, đầy đủ hơn. Chính vì vậy mà hình thức tổ chức các hoạt động cho học sinh càng phong phú, hấp dẫn sẽ giúp học sinh càng dễ tiếp thu, dễ nhớ, lâu quên, nhẹ nhàng lĩnh hội kiến thức. Do vậy, những hình thức dạy hát đơn thuần đã trở nên quá quen thuộc đối với học sinh, làm học sinh nhàm chán nên hiệu quả giờ học không cao. Cần phải có những điều mới lạ để thu hút sự tập trung chú ý của học sinh. Trong thời đại công nghệ thông tin hiện nay, việc vận dụng công nghệ vào các lĩnh vực trong đời sống ngày càng rộng rãi và không còn xa lạ nữa, ngành giáo dục nói chung và giáo dục tiểu học nói riêng cũng đã từng bước tiếp cận với công nghệ hiện đại. Việc ứng dụng tin học vào giảng dạy là rất cần thiết và được khuyến khích rất nhiều. Đặc biệt sử dụng tin học vào tổ chức các hoạt động cho học sinh sẽ tạo ra những điều mới lạ kích thích sự tò mò của học sinh. Học sinh còn là lứa tuổi trẻ thơ rất thích xem phim hoạt hình với những hình ảnh ngộ nghĩnh màu sắc sặc sỡ, sự linh hoạt “động” của các nhân vật sẽ tạo cho học sinh sự thích thú, tập trung chú ý, giờ hoạt động sẽ cho kết quả tốt nhất. Phần lớn các giáo viên ngại sử dụng giáo án điện tử, nghĩ rằng sẽ tốn thời gian để chuẩn bị một bài giảng. Việc thực hiện bài giảng một cách công phu bằng các dẫn chứng sống động trên các slide trong các giờ học là một điều giáo viên không muốn nghĩ đến. Để có một bài giảng như thế đòi hỏi giáo viên phải mất nhiều thời gian chuẩn bị mà đó chính là điều giáo viên thường hay tránh. Khảo sát từ phía học sinh cho thấy nếu sử dụng phương pháp dạy học truyền thống thì hiệu quả mang lại sẽ thấp hơn trong khi hiệu quả của phương 6
pháp multêmedia(nhìnnghe) hiệu quả hơn. Việc sử dụng phương pháp mới đòi hỏi một giáo án mới. Thực ra muốn” click” chuột để tiết dạy thực sự hiệu quả thì giáo viên phải vất vả gấp nhiều lần so với cách dạy truyền thống. Ngoài kiến thức căn bản về vi tính, sử dụng thành thạo phần mềm power point, giáo viên cần phải có niềm đam mê thật sự với công việc thiết kế bài giảng bởi nó đòi hỏi sự sáng tạo, sự nhạy bén, tính thẩm mỹ để săn tìm tư liệu từ nhiều nguồn. Hơn nữa trong quá trình thiết kế, để có được một giáo án điện tử tốt, giáo viên còn gặp không ít khó khăn trong việc tự đi tìm hình ảnh minh họa, âm thanh sôi động, tư liệu dẫn chứng phù hợp với bài giảng. Đây cũng chính là một trong những nguyên nhân mà một số giáo viên thường đưa ra để tránh né việc thực hiện dạy bằng công nghệ thông tin. Chính vì những khó khăn trên mà các giáo viên chỉ ứng dụng công nghệ thông tin khi có nhu cầu. Tức là chỉ có thao giảng mới sử dụng và việc làm này chỉ mang tính chất đối phó. Tình trạng này cũng phổ biến ở các trường. Mục đích sử dụng máy tính phục vụ cho công việc giảng dạy chỉ được áp dụng trong các tình huống này. Mặc dù giáo án điện tử chưa được các giáo viên đón nhận rộng rãi, chưa thực sự phổ biến, nhưng bước đầu nó đã tạo ra một không khí làm việc và học tập khác hẳn cách học và cách giảng dạy truyền thống, phải chăng việc dạy bằng giáo án điện tử sẽ giúp giáo viên đỡ vất vả bởi vì chỉ cần click chuột ? Thực ra, muốn click chuột để tiết dạy thực sự hiệu quả thì người dạy cũng phải chịu bỏ công, tìm hiểu làm quen với cách giảng bài mới này. Người giáo viên cần phải có kiến thức về sử dụng máy tính, biết cách truy cập internet, có khả năng sử dụng một phần mềm chỉnh sửa ảnh, làm các ảnh động cắt các file âm thanh, biết cách sử dụng power point. Do sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền thông mà mọi người đều có trong tay nhiều công cụ hỗ trợ cho quá trình dạy học nói chung và phần mềm dạy học nói riêng. Nhờ có sử dụng các phần mềm dạy học này mà học sinh hứng thú tham gia bài học hơn trong môi trường học tập. Nhờ có máy tính 7
điện tử mà việc thiết kế giáo án và giảng dạy trên máy tính trở nên sinh động hơn, tiết kiệm được nhiều thời gian hơn so với cách dạy theo phương pháp truyền thống, chỉ cần “bấm chuột”, vài giây sau trên màn hình hiện ra ngay nội dung của bài giảng với những hình ảnh, âm thanh sống động thu hút được sự chú ý và tạo hứng thú nơi học sinh. Thông qua giáo án điện tử, giáo viên cũng có nhiều thời gian đặt các câu hỏi gợi mở tạo điều kiện cho học sinh hoạt động nhiều hơn trong giờ học. Những khả năng mới mẻ và ưu việt này của công nghệ thông tin và truyền thông đã nhanh chóng làm thay đổi cách sống, cách làm việc, cách học tập, cách tư duy và quan trọng hơn cả là cách ra quyết định của con người. Có rất nhiều hình thức để tạo ra các giờ hoạt động hấp dẫn cho học sinh, việc sử dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy cho học sinh là rất bổ ích đem lại hiệu quả cao. 7.3 Giải pháp, biện pháp Dựa vào các tính năng sẵn có trên máy tính giáo viên có thể thiết kế được nhiều dạng bài để phục vụ việc giảng dạy môn Âm nhạc trong nhà trường như: 1. Dạy hát Ở phân môn dạy hát tôi sử dụng phần mềm PowerPoint và Encore 4.5 để thiết kế dạng bài dạy hát (Bao gồm cả nhạc và lời). Có thể chèn những hình ảnh tĩnh hoặc động phù hợp với nội dung bài hát như là một giáo cụ trực quan sinh động với tính thẩm mỹ rất cao. Thông thường trong một tiết dạy học hát người giáo viên thường sử dụng tranh ảnh để minh họa cho nội dung và phần nhạc và lời của bài hát được photo to ra rồi treo lên bảng, cách làm này đến nay đã trở nên nhàm chán đối với học sinh. Thực tế với cách giới thiệu bài vẫn là tranh ảnh minh họa nhưng chất lượng những bức ảnh rất cao có thể là ảnh động thì tác dụng của nó đã vượt trội so với cách làm cũ, ví dụ: Giới thiệu học hát bài: Những bông hoa những bài ca (Hoàng Long Môn âm nhạc lớp 5) 8
Thông qua các hiệu ứng trình chiếu của phần mềm Powerpoint, các bức ảnh này có thể chuyển động theo ý đồ của giáo viên với phần giai điệu của bài hát được lồng ghép trực tiếp có thể phát đồng thời trong quá trình người giáo viên giới thiệu bài. Với phần dạy hát, giáo viên có thể đưa toàn bộ phần nhạc và lời bài hát hoặc đưa riêng phần lời ca để hướng dẫn học sinh các cách gõ đệm: Gõ đệm theo nhịp. Gõ đệm theo phách. Gõ đệm theo tiết tấu. Những bông hoa những bài ca Cách gõ đệm theo 3 cách: Cùng nhau cầm tay đi đến thăm các thầy các cô ... x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 9
Với phần rèn luyện các kỹ năng như vận động phụ họa hoặc tập biểu diễn, tùy thuộc vào nội dung từng bài hát cụ thể mà người giáo viên có thể lồng ghép các Video clip vào cho học sinh xem và tự tìm cách vận động phụ họa hay biểu diễn một cách hoàn toàn chủ động và sáng tạo. Ngoài ra việc xây dựng các kỹ năng hát nâng cao cũng rất dễ xây dựng trên một sơ đồ trực quan, thay cho việc giáo viên phải giải thích, dẫn giải: Hát đệm: Nhó Nhóm1: Gió Gió vờn cá cánh hoa bay dướ dưới trờ trời, đà đàn bướ bướm xinh dạ dạo chơi... chơi... Nhó Nhóm 2: ( Nhắ Nhắc lạ lại ) Đàn bướ bướ m xinh dạ dạo chơi Nhó Nhóm1: ( HáHát tiế tiếp ) Trên cành cây chim ca lí líu lo, như hát lên bao lờ lời mong chờ chờ... Nhó Nhóm 2: ( Nhắ Nhắc lạ lại ) Như há hát lên bao lời mong chờ chờ .... Học sinh chỉ cần quan sát sơ đồ trên và nghe giáo viên gợi ý là đã tự biết nhiệm vụ của nhóm mình… 2. Dạy tập đọc nhạc Ở phân môn dạy tập đọc nhạc tôi sử dụng phần mềm Encore 4.5, Final 2.0… để chép lại các tiến trình như: Luyện tập tiết tấu, luyện tập cao độ, bài tập đọc nhạc, lời ca… rồi trình chiếu trên phần mềm PowerPoint theo ý đồ của giáo viên. Ở lớp 4 và lớp 5 chương trình dạy tập đọc nhạc đòi hỏi giáo viên phải lần lượt rèn cho học sinh các kỹ năng cần thiết như: Luyện tập cao độ, luyện tập tiết tấu, tập đọc nhạc, ghép lời ca. Nếu chỉ đơn thuần treo tranh bài tập đọc nhạc lên bảng rồi với một cây đàn và giáo viên lần lượt thực hiện các thao tác 10
trên thì học sinh sẽ tiếp thu bài một cách mơ hồ, thậm chí dẫn đến tình trạng học sinh học vẹt ( Nghe bạn đọc rồi bắt chước đọc theo). Vậy thì với phần thiết kế bài giảng trên máy vi tính một cách trực quan, cụ thể các kỹ năng cần thực hiện học sinh sẽ dễ dàng tiếp thu bài một cách chủ động tích cực bởi nếu bài giảng giáo viên thiết kế tốt đã gây sự tò mò của học sinh ngay từ đầu tiết học. Ví dụ: 11
Với các hiệu ứng của phần mềm, các nốt nhạc trong phần luyện tập cao độ có thể đưa ra lần lượt khi luyện tập kèm cao độ chuẩn của nốt ấy khiến học sinh dễ dàng thẩm âm một cách chuẩn xác. ở phần luyện tập cũng vậy, giáo viên có thể tạo trường độ của các nốt bằng cách dùng các âm sắc của bộ gõ điện tử minh họa cho hình tiết tấu cần thực hiện. Trong phần tập đọc nhạc và ghép lời ca, phần nhạc và lời có thể xuất hiện theo chủ ý của giáo viên, kết hợp với hệ thống câu hỏi cùng các hiệu ứng về âm thanh cũng như hình ảnh, tạo hiệu quả rất đặc biệt hỗ trợ tốt cho việc truyền đạt kiến thức cho học sinh: Câu hỏi: 1.C 1.Có nhữ những hình nốt nhạ nhạc gì đượ được sử dụng trong bài TĐN số 5? 2. Em hãy kể tên nhữ những nốt nhạ nhạc có trong bài TĐN? TĐN? (Tập đọc nhạc số 5 Âm nhạc lớp 5) Sau khi học sinh tự quan sát và trả lời hệ thống các câu hỏi trên, lúc này tự bản thân mỗi học sinh đã bắt đầu nắm được các kỹ năng cơ bản và các yêu cầu của bài tập đọc nhạc. Và học sinh đã có thể tự vỡ bài thông qua sự hướng dẫn, hỗ trợ của giáo viên 12
* Ghép lời ca: Khi hoàn thành các yêu cầu của bài học giáo viên có thể cho học sinh ôn bài bằng cách chơi trò chơi: Trò chơi âm nhạ nhạc: Hãy gắn thật nhanh các nốt nhạc vào khuông nhạc theo câu 1 bài TĐN số 5 Trên màn hình sẽ là các hình nốt nhạc chuyển động, trên bảng giáo viên để sẵn khuông nhạc và học sinh sẽ xung phong lên gắn các các nốt nhạc theo bài tập đọc nhạc mình vừa học. 3. Dạy bài giới thiệu nhạc cụ Giới thiệu nhạc cụ tôi tận dụng sẵn có mạng Internet khai thác hình ảnh, lịch sử ra đời, tính năng, cách sử dụng… của các nhạc cụ dân tộc Việt Nam cũng như các nhạc cụ nước ngoài với âm thanh thực minh họa. 13
Trong chương trình âm nhạc lớp 4 và 5 ngoài việc học hát, tập đọc nhạc học sinh còn được giới thiệu các nhạc cụ dân tộc Việt Nam và nhạc cụ nước ngoài, được nghe kể chuyện về một số nhạc sĩ nổi tiếng trên thế giới…Với dạng bài dạy này nếu giáo viên chỉ sử dụng một vài bức tranh minh họa thì hiệu quả của tiết học sẽ không cao, học sinh sẽ có ấn tượng mờ nhạt sau tiết học. Ngược lại nếu khai thác tốt thì đây là một dạng bài học sinh rất hứng thú bởi tính tò mò, muốn tìm hiểu thế giới xung quanh là đặc điểm của lứa tuổi. Thực tế đã chứng minh rằng trong các tiết học mà mọi thông tin cũng như các kiến thức liên quan mà giáo viên biết khai thác trên mạng Internet sẽ đem đến hiệu quả rất cao trong việc tạo ấn tượng và gây được sự hứng thú cao trong học tập của học sinh Ví dụ: Bài giới thiệu các nhạc cụ dân tộc Việt Nam Ngoài hình ảnh của các nhạc cụ sẽ có hình ảnh minh họa tư thế chơi đàn và âm thanh thực minh họa thông qua các Video clip biểu diễn, thậm chí trong các tiết âm nhạc tăng cường giáo viên còn có thể giới thiệu cho học sinh lịch sử ra đời và cấu tạo cụ thể của các nhạc cụ này, tuy nhiên tất cả những vấn đề trên người giáo viên chỉ dạy học sinh ở mức độ mang tính giới thiệu vì với học sinh tiểu học chưa thể ghi nhớ một cách cụ thể các kiến thức nêu trên, nhưng với tinh thần gợi mở, khuyến khích tìm hiểu sẽ có tác dụng tích cực cho học sinh: Đ àn N hị hị ( Cò líu) 14
Đ àn Tam Hay bài giới thiệu về các nhạc cụ nước ngoài: 15
16
(Giới thiệu một số nhạc cụ nước ngoài Âm nhạc lớp 5) Với cách giới thiệu này học sinh ngoài việc được quan sát, nghe giới thiệu còn có thể ghi nhớ được ngay âm sắc cụ thể của từng loại nhạc cụ. 4. Dạy kể chuyện âm nhạc, giới thiệu nhạc sĩ, nghe nhạc… Tôi sử dụng mạng Internet để khai thác chân dung một số nhạc sĩ nổi tiếng trên thế giới như: Mozart, Beethoven, Chopin, Tschaikowski...và các tác phẩm Âm nhạc nổi tiếng của các nhạc sĩ này được thu thanh với chất lượng cao nhằm minh họa bằng âm thanh chuẩn của các tác phẩm này. Phần kể chuyện âm nhạc, các câu chuyện về các nhạc sĩ nổi tiếng trên thế giới cũng có thể biến thành một tiết học âm nhạc thường thức rất bổ ích, đặc biệt là hiện nay hầu hết các trường tiểu học đều có tiết âm nhạc tăng 17
cường. Người giáo viên có thể thay vì cách đọc hoặc kể cho học sinh nghe câu chuyện âm nhạc bằng việc cho học sinh biết chi tiết hơn về chân dung, ngày sinh, ngày mất của nhạc sĩ: (Kể chuyện Âm nhạc: Khúc nhạc dưới trăng Âm nhạc lớp 5) Và các thông tin cơ bản về cuộc đời, sự nghiệp sáng tác của nhạc sĩ: 18
19
20