intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sâu hại cây lương thực - lúa, bắp, khoai : Sâu hại cây lúa part 10

Chia sẻ: Safskj Aksjd | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

105
lượt xem
17
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tên khoa học: Recilia dorsalis (Motschulsky) hay : Inazuma dorsalis (Motschulsky) Họ: Rầy lá (Cicadellidae), Bộ: Cánh Đều (Homoptera) 1. Phân bố và ký chủ. Rầy Zigzag thường xuất hiện ở các vùng trồng lúa ở đông nam Á châu như Âún Độ, Đài Loan, Malaysia, Nhật và Philippines. Rầy có thể sống được trên lúa, bắp, mía, cỏ Echinochloa. 2. Đặc điểm hình thái và sinh học Thành trùng có chiều dài cơ thể từ 3,5 - 4 mm, có hình zigzag màu nâu trên cánh. Thời gian sống của thành trùng từ 10 - 15 ngày...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sâu hại cây lương thực - lúa, bắp, khoai : Sâu hại cây lúa part 10

  1. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai RÁÖY ZIGZAG (RÁÖY BÄNG) Tãn khoa hoüc: Recilia dorsalis (Motschulsky) hay : Inazuma dorsalis (Motschulsky) Hoü: Ráöy laï (Cicadellidae), Bäü: Caïnh Âãöu (Homoptera) 1. Phán bäú vaì kyï chuí. Ráöy Zigzag thæåìng xuáút hiãûn åí caïc vuìng träöng luïa åí âäng nam AÏ cháu nhæ Áún Âäü, Âaìi Loan, Malaysia, Nháût vaì Philippines. Ráöy coï thãø säúng âæåüc trãn luïa, bàõp, mêa, coí Echinochloa. 2. Âàûc âiãøm hçnh thaïi vaì sinh hoüc Thaình truìng coï chiãöu daìi cå thãø tæì 3,5 - 4 mm, coï hçnh zigzag maìu náu trãn caïnh. Thåìi gian säúng cuía thaình truìng tæì 10 - 15 ngaìy, mäüt ráöy caïi coï thãø âeí tæì 100 âãún 200 træïng. Træïng maìu tràõng, âæåüc âeí thaình tæìng haìng trong beû laï. Thåìi gian uí træïng tæì 5 âãún 9 ngaìy ÁÚu truìng maìu vaìng náu nhaût, daìi tæì 1 - 3 mm, coï 5 tuäøi, phaït triãøn trong thåìi gian tæì 16 - 18 ngaìy. 3. Táûp quaïn sinh säúng vaì caïch gáy haûi Thaình truìng ráöy Zigzag vaìo ruäüng ráút såïm vaì bë thu huït nhiãöu båíi aïnh âeìn vaì vaìo âeìn nhiãöu luïc tràng troìn. Ráöy phaït triãøn máût säú nhanh vaìo âáöu muìa mæa. ÁÚu truìng säúng caí trãn laï luïa, åí pháön trãn cuía cáy láùn caïc chäöi åí gáön gäúc cáy luïa. 4. Biãûn phaïp phoìng trë Âãø âáút träúng, nhäø saûch coí, traïnh nåi ráöy truï áøn khi trãn âäöng ruäüng khäng coìn luïa. ÅÍ giai âoaûn âáöu cuía cáy luïa chè aïp duûng thuäúc khi máût säú ráöy cao vaì thaình pháön cuîng nhæ säú læåüng thiãn âëch êt C. SÁU HAÛI CÁY LUÏA TÆÌ TRÄØ ÂÃÚN CHÊN 46
  2. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai BOÜ XÊT HÄI Tãn khoa hoüc: Leptocorisa acuta Thunberg Hoü Boü Xêt Meïp (Alydidae), Bäü Caïnh Næía Cæïng (Hemiptera) 1. Phán bäú. Boü xêt häi xuáút hiãûn åí háöu hãút caïc quäúc gia träöng luïa trãn thãú giåïi nhæ ÁÚn Âäü, Bangladesh, Bhutan, Burma, Indonesia, Kampuchea, Laìo, Malaysia, Nepal, Pakistan, Philippines, Thaïi Lan, miãön nam Trung Quäúc, Nháût, Triãöu Tiãn vaì Viãût Nam. 2. Kyï chuí. Boü xêt häi coï ráút nhiãöu kyï chuí phuû thuäüc 2 hoü Hoìa baín vaì coí Cuï, âàûc biãût thæåìng gàûp trãn coí läöng væûc, luïa hoang, bàõp, kã, luïa miãún, quan troüng nháút laì luïa vaì coí Echinochloa. 3. Âàûc âiãøm hçnh thaïi vaì sinh hoüc Thaình truìng coï maìu xanh håi pha náu åí trãn læng vaì maìu vaìng náu åí màût buûng, daìi tæì 14 - 18 mm, mçnh thon daìi, chán vaì ráu âáöu ráút daìi, ráu âáöu coï 4 âäút. Âáöu daìi, 2 phiãún caûnh cuía âáöu nhä ra træåïc nhæ daûng ngoïn tay. Boü xêt âæûc vaì caïi phán biãût dãù daìng nhåì con caïi åí cuäúi âäút buûng thæï 8 (tháúy thæûc tãú laì âäút buûng thæï baíy) cheí âäi thaình 2 pháön, trong khi åí con âæûc thç cuäúi buûng troìn. Âåìi säúng cuía thaình truìng coï thãø âãún 2 - 3 thaïng, trong thåìi gian naìy mäüt thaình truìng caïi coï khaí nàng âeí tæì 250 - 300 træïng trong voìng khoaíng 8 tuáön. Træïng âæåüc âeí thaình nhiãöu haìng trãn phiãún laï, åí caí hai màût, hoàûc beû laï, mäùi äø coï tæì 10 - 30 træïng. Træïng hçnh báöu duûc, håi deûp, daìi tæì 1,2 - 1,4 mm, måïi âeí maìu tràõng âuûc, sàõp nåí maìu náu âen boïng. Thåìi gian uí træïng laì 5 - 8 ngaìy. Træïng âæåüc âeí thaình tæìng haìng song song trãn phiãún laï tæì 10 - 20 træïng, doüc gán chênh, åí màût trãn laï. ÁÚu truìng coï 5 tuäøi, maìu xanh laï cáy låüt, ráu maìu náu âáûm, måïi nåí daìi khoaíng 2 mm, tuäøi låïn nháút daìi tæì 12 - 14 mm. Thåìi gian phaït triãøn cuía giai âoaûn áúu truìng tæì 15 - 22 ngaìy. Voìng âåìi boü xêt häi tæì 31 - 40 ngaìy. 4. Táûp quaïn sinh säúng vaì caïch gáy haûi Khi trãn ruäüng chæa coï luïa, thaình truìng coï thãø säúng trãn coí daûi vaì thæåìng di chuyãøn vaìo ruäüng khi luïa träø. Thaình truìng hoaût âäüng maûnh vaìo saïng såïm vaì chiãöu täúi vaì khäng bë thu huït nhiãöu båíi aïnh saïng âeìn. 47
  3. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai yì sinh træåíng, caïch chêch vaì triãûu chæïng gáy haûi trãn haût luïa (Theo Reissig vaì ctv., 1986) Træïng nåí vaìo buäøi saïng, sau khi nåí áúu truìng táûp trung quanh äø træïng, 2 - 3 giåì sau phán taïn lãn bäng hay laï luïa non âãø chêch huït nhæûa. Khi bë âäüng, caí áúu truìng vaì thaình truìng âãöu tiãút ra muìi häi; áúu truìng buäng mçnh råi xuäúng âáút trong khi thaình truìng bay lãn ráút nhanh. ÁÚu truìng vaì thaình truìng thæåìng táûp trung trãn bäng luïa, chêch huït haût luïa âang ngáûm sæîa bàòng caïch duìng voìi choüc vaìo giæîa 2 voí tráúu, chêch huït haût luïa, laìm haût bë leïp hoàûc læíng, ráút dãù bãø khi xay. Vãút chêch huït do boü xêt âãø laûi laì mäüt âäúm náu trãn haût luïa do náúm bãûnh táún cäng. Khi cáy luïa coìn non, boü xêt coï thãø chêch huït trãn laï vaì âoüt non. 5. Caïc yãúu täú aính hæåíng âãún máût säú - Thåìi tiãút: Nhiãût âäü tæì 27 - 29oC vaì áøm âäü tæì 80 - 85% thêch håüp cho boü xêt. Thæåìng tråìi coï nhiãöu máy, ám u, áøm, êt mæa, êt gioï thêch håüp cho boü xêt phaït triãøn; vç váûy åí âäöng bàòng säng Cæíu Long boü xêt gia tàng máût säú vaìo caïc thaïng 8, 9 trong vuû Heì - Thu, luïc luïa tæì träø âãún vaìo chàõc vaì tiãúp tuûc gia tàng âãún cuäúi vuû Âäng - Xuán. Luïc naìy ruäüng khäng coìn luïa, Boü Xêt di chuyãøn sang caïc kyï chuí phuû. - Thæïc àn: giäúng luïa coï ráu âæåüc ghi nháûn laì khäng khaïng boü xêt. - Thiãn âëch. Caïc loaìi ong thuäüc hoü Scelionidae thæåìng kyï sinh træïng boü xêt. Caïc loaìi nhãûn àn thët áúu vaì thaình truìng. Náúm Beauveria bassiana gáy haûi caí áúu truìng láùn thaình truìng. 6. Biãûn phaïp phoìng trë Vãû sinh âäöng ruäüng, diãût coí, nháút laì coí läöng væûc vç häüt coí coï sàôn trong ruäüng luïa vaì träø træåïc luïa nãn Boü Xêt thæåìng bay tåïi âeí træïng trãn coí. Duìng thuäúc coï muìi häi xua âuäøi thaình truìng ra khoíi ruäüng luïa. NHÃÛN GIEÏ (BÃÛNH NAÏM BEÛ, BÃÛNH “CAÛO GIOÏ”) Tãn khoa hoüc: Steneotarsonemus spinki (Smiley) Hoü Tarsonemidae, Bäü Acarina 1. Phán bäú. Loaìi naìy hiãûn diãûn åí táút caí caïc vuìng träöng luïa trãn thãú giåïi nhæng nhiãöu nháút laì åí cháu AÏ, âàûc biãût âæåüc baïo caïo nhiãöu åí ÁÚn Âäü. ÅÍ Viãût Nam, nhãûn gieï âæåüc phaït hiãûn âáöu tiãn laì åí tènh An Giang vaì Âäöng Thaïp vaì mäüt âãö taìi nghiãn cæïu âaî âæåüc thæûc hiãûn âãø âiãöu tra vãö tçnh hçnh phán bäú, khaí nàng gáy haûi vaì âãö xuáút biãûn phaïp phoìng trë. 48
  4. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai 2. Kyï chuí. Hiãûn nay chè ghi nháûn âæåüc laì cáy luïa, kãø caí luïa hoang hay luïa coí, coìn ngoaìi ra chæa phaït hiãûn âæåüc loaìi cáy naìo khaïc bë táún cäng. 3. Âàûc âiãøm hçnh thaïi vaì sinh hoüc Thaình truìng coï cå thãø nhoí, trong suäút, maìu náu saïng, coï 4 âäi chán, 2 âäi chán cuäúi cuía con caïi thoaïi hoaï, âäi chán cuäúi cuía con âæûc phaït triãøn thaình nhæ caïi keûp âãø mang con caïi trong luïc giao håüp. Thaình truìng caïi säúng tæì 5 - 7 ngaìy vaì mäüt con caïi âeí khoaíng 50 træïng. Træïng hçnh troìn, maìu tràõng trong, coï kêch thæåïc khaï låïn vaì dãù tháúy, âæåüc âeí riãng leí thaình tæìng caïi åí màût trong cuía beû laï luïa. Thåìi gian uí træïng tæì 2 - 4 ngaìy. ÁÚu truìng coï hçnh daûng vaì maìu sàõc tæång tæû nhæ thaình truìng, coï 3 càûp chán. ÁÚu truìng âæåüc phaït taïn tæì nåi naìy âãún nåi khaïc nhåì thaình truìng âæûc. ÁÚu truìng coï 1 ngaìy báút âäüng træïåc khi thaình thaình truìng. Steneotarsonemus spinki (Smiley): Thaình truìng vaì nåi säúng cuía nhãûn trong beû luïa (Theo Reissig vaì ctv.,1986) 4. Táûp quaïn sinh säúng vaì caïch gáy haûi Thaình truìng thæåìng säúng åí pháön trãn cuía beû luïa chêch huït nhæûa åí màût trong cuía beû vaì taûo ra vãút náu chaûy doüc bãn ngoaìi beû trong giäúng nhæ vãút caûo gioï theo caïch tæåíng tæåücg cuía näng dán. Khi luïa träø âoìng, nhãûn di chuyãøn vaìo táún cäng gieï vaì khi luïa träø nhãûn boì lãn táún cäng bäng luïa non gáy ra caïc triãûu chæïng nhæ thán cuía bäng luïa bë vàûn veûo, haût luïa åí phêa dæåïi cuía gieï luïa bë leïp hoàûc læîng vaì coï maìu náu. Khi trãn ruäüng khäng coìn luïa nhãûn thæåìng säúng trãn luïa cheït. Thiãn âëch cuía nhãûn gieï: buì laûch thuäüc hoü 49
  5. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai Phlaeaothripidae vaì nhãûn Ambysieus sp. 5. Biãûn phaïp phoìng trë - Nãn coï thåìi gian caïch ly giæîa hai vuû luïa liãn tiãúp, êt nháút laì 20 ngaìy âãø laìm giaím khaí nàng säúng soït cuía chuïng trãn caïc luïa raìi hay luïa taïi sinh. Khäng nãn canh taïch 3 vuû luïa liãn tiãúp trong nàm maì thay mäüt vuû luïa giæîa bàòng mäüt vuû maìu träöng caûn nhæ âáûu, meì, bàõp... - Âäút âäöng bàòng caïch âäút råm raû tæì vuû træåïc cuîng coï taïc duûng laìm giaím âæåüc nguäön láy lan. - Âiãöu tra phaït hiãûn såïm khi triãûu chæïng naïm beû måïi chè laì nhæîng vãût náu nhoí trãn beû laï luïa coìn non åí phêa trong. Aïp duûng thuäúc træì sáu daûng læu dáùn vaì êt âäüc våïi thuyí sinh váût, hoàûc phun thuäúc træì nhãûn våïi haût thuäúc phun tháût nhoí, duìng læåüng dung dëch thuäúc låïn vaì phun vaìo vë trê gáön beû luïa non. - Læu yï laì coï nhiãöu thiãn âëch cuìng säúng chung våïi quáön thãø nhãûn gieï trong beû laï luïa. Nhãûn nhoí bàõt mäöi Amblysius sp. (Tarsonomidae, Acari) vaì buì laûch âen låïn thuäüc hoü Phlaeothripidae (Thysanoptera) thæåìng tháúy åí Tiãön Giang vaì An Giang. ÄÚC BÆÅU VAÌNG Tãn khoa hoüc: Pomacea canaliculata (Lamarck) Hoü Ampullariidae, Bäü Mesogastropoda ÄÚc bæåu vaìng (OBV) âæåüc du nháûp vaìo Viãût Nam âãø nuäi laìm thæûc pháøm vaì xuáút kháøu vaìo khoaíng nàm 1988, räöi sau âoï chuïng thoaït ra ngoaìi tæû nhiãn vaì gàûp âiãöu kiãûn sinh säúng thêch håüp nãn âaî phaït triãøn thaình loaìi âäüng váût gáy haûi tráöm troüng cho luïa åí háöu hãút caïc tènh miãön Nam. Chuïng coï hçnh daûng vaì kêch thæåïc ráút giäúng våïi äúc bæåu (Pila polita) vaì äúc laïc (Pila conica) cuía âëa phæång nãn coï nhiãöu dæ luáûn cho ràòng OBV âaî lai âæåüc våïi hai loaûi äúc naìy, vaì nåi naìo maì OBV phaït triãøn nhiãöu thç gáön nhæ hai loaìi äúc kia khäng coìn nhiãöu næîa. So saïnh hçnh daûng cuía äúc Laïc (traïi), äúc Bæåu (giæîa) vaì äúc Bæåu Vaìng (phaíi) cuìng våïi äø træïng 50
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2