intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sâu hại cây lương thực - lúa, bắp, khoai : Sâu hại cây lúa part 3

Chia sẻ: Safskj Aksjd | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

115
lượt xem
21
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai 5. Biãûn phaïp phoìng trë a/ Biãûn phaïp canh taïc. Cho ruäüng ngáûp næåïc cao hån ngoün laï luïa khoaíng 2 ngaìy, sau âoï boïn thãm phán, cáy luïa seî væåüt qua âæåüc. b/ Biãûn phaïp hoïa hoüc: - AÏp duûng thuäúc daûng dung dëch vaìo buäøi chiãöu. - Coï thãø sæí duûng thuäúc læu dáùn daûng haût raíi vaìo ruäüng. MUÄÙI HAÌNH (MUÄÙI NÀN, LUÏA NÀN) -Tãn khoa hoüc: Orseolia oryzae (Wood-Mason), coìn coï tãn laì Pachidiplosis oryzae (Wood-Mason) - Hoü Muäùi Nàn (Cecidomyiidae), Bäü Hai Caïnh (Diptera) 1. Phán bäú....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sâu hại cây lương thực - lúa, bắp, khoai : Sâu hại cây lúa part 3

  1. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai 5. Biãûn phaïp phoìng trë a/ Biãûn phaïp canh taïc. Cho ruäüng ngáûp næåïc cao hån ngoün laï luïa khoaíng 2 ngaìy, sau âoï boïn thãm phán, cáy luïa seî væåüt qua âæåüc. b/ Biãûn phaïp hoïa hoüc: - AÏp duûng thuäúc daûng dung dëch vaìo buäøi chiãöu. - Coï thãø sæí duûng thuäúc læu dáùn daûng haût raíi vaìo ruäüng. MUÄÙI HAÌNH (MUÄÙI NÀN, LUÏA NÀN) -Tãn khoa hoüc: Orseolia oryzae (Wood-Mason), coìn coï tãn laì Pachidiplosis oryzae (Wood-Mason) - Hoü Muäùi Nàn (Cecidomyiidae), Bäü Hai Caïnh (Diptera) 1. Phán bäú. Trãn thãú giåïi, muäùi haình gáy haûi tráöm troüng åí caïc vuìng träöng luïa thuäüc Nam vaì Âäng Nam AÏ cháu, âàûc biãût åí ÁÚn Âäü, Indonesia, Miãún Âiãûn, Sri-lanka, Thaïi Lan vaì Trung Quäúc. ÅÍ Viãût Nam, træåïc âáy Muäùi Haình gáy haûi nàûng åí Bçnh Trë Thiãn, Quaíng Nam, Âaì Nàông vaì mäüt säú tènh åí miãön Bàõc. Nàm 1983 Muäùi Haình âæåüc ghi nháûn xuáút hiãûn åí Long An, Tiãön Giang, Háûu Giang. Nàm 1984 Muäùi Haình âaî phaït sinh thaình dëch åí Goì Cäng Âäng (Tiãön Giang), Myî Xuyãn, Long Phuï (Háûu Giang), gáy haûi trãn 3000 ha. Gáön âáy, muäùi haình gáy haûi cho luïa vuû 3 åí vuìng canh taïc 3 vuû luïa trong nàm khi thåìi gian gieo saû cuía vuû naìy vaìo khoaíng thaïng 6-7 truìng vaìo luïc coï mæa nhiãöu, nhæ åí caïc tènh An Giang, Âäöng Thaïp, Tiãön Giang. 2. Kyï chuí. Ngoaìi luïa, muäùi haình coìn coï thãø sinh säúng trãn luïa hoang, caïc loaûi coí nhæ coí bàõc, coí Paspalum scrobilulatum, Ischaenum cilliare, Echinochloa, Leersia, Panicum vaì Brachiaria. 3. Âàûc âiãøm hçnh thaïi vaì sinh hoüc Thaình truìng caïi daìi tæì 3 - 5 mm, saíi caïnh räüng 8,5 - 9 mm, buûng maìu âoí; thaình truìng âæûc nhoí hån vaì coï maìu vaìng náu. Âáöu ráút nhoí, háöu nhæ bë màõt keïp coï maìu âen choaïn hãút. Ráu âáöu maìu vaìng, daûng chuäùi haût, âiãøm näúi giæîa caïc âäút ráu coï 1 hay 2 haìng gai moüc xung quanh. Chán daìi maìu náu âáûm. Muäùi caïi coï thãø säúng tæì 2 âãún 5 ngaìy vaì âeí tæì 100 - 200 træïng, trong khi muäùi âæûc säúng tæì 1 âãún 2 ngaìy. Træïng hçnh báöu duûc daìi tæì 0,4 - 0,5 mm âæåüc âeí thaình tæìng caïi riãng leí hoàûc tæìng nhoïm tæì 3 - 4 caïi åí màût dæåïi laï, gáön chán cuía phiãún laï. Måïi âeí træïng maìu tràõng boïng, sàõp nåí chuyãøn sang maìu âoí têm boïng. Thåìi gian uí træïng tæì 3 - 5 ngaìy. ÁÚu truìng måïi nåí daìi khoaíng 1 mm, låïn âuí sæïc daìi khoaíng 3 mm, cå thãø maìu häöng nhaût, coï tæì 3 - 4 tuäøi, phaït triãøn trong thåìi gian tæì 13 - 15 ngaìy. 11
  2. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai Muäùi haình Orseolia oryzae (Wood-Mason): a. Thaình truìng, b. ÁÚu truìng (Theo Reissig vaì ctv., 1986) Sæû táún cäng vaìo cáy luïa cuía muäùi haình: vë trê xám nháûp vaìo chäöi non cuía áúu truìng (a), sæû hçnh thaình laï haình (b, c), laï haình våïi voí nhäüng dênh bãn ngoaìi (d) (Theo Reissig vaì ctv., 1986). Nhäüng daìi tæì 2 - 3 mm maìu häöng nhaût khi måïi hçnh thaình vaì chuyãøn sang maìu häöng sáûm khi sàõp vuî hoaï, coï nhiãöu haìng gai ngæåüc trãn thán mçnh. Thåìi gian nhäüng tæì 6 - 8 ngaìy. Voìng âåìi muäùi haình tæì 26 - 35 ngaìy. 4. Táûp quaïn sinh säúng vaì caïch gáy haûi Thaình truìng vuî hoïa vaìo âáöu muìa mæa, thæåìng laì ban âãm, coï thãø bàõt càûp ngay vaì âeí træïng vaìi giåì sau âoï vaì thêch hoaût âäüng vaìo ban âãm, ban ngaìy thæåìng âáûu trong khoïm luïa, gáön màût næåïc hay coí daûi åí båì ruäüng. Thaình truìng àn caïc gioüt sæång âãm âãø säúng vaì bë thu huït nhiãöu båíi aïnh saïng âeìn vaì vaìo âeìn nhiãöu luïc tràng troìn. Træïng cáön áøm âäü cao (80-90%) âãø phaït triãøn vaì nåí vaì thæåìng nåí vaìo buäøi saïng. ÁÚu truìng nhåì sæång trãn laï boì dáön xuäúng giæîa beû vaì thán âãún âoüt non hay chäöi phuû vaì àn âènh sinh træåíng cuía cáy luïa. Trong khi chêch huït âènh sinh træåíng 12
  3. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai cuía cáy luïa, áúu truìng tiãút ra næåïc boüt kêch thêch laìm cho beû cuía laï non nháút moüc daìi ra thaình äúng troìn maìu xanh laï cáy nhaût, coìn phiãún laï chè laì mäüt maính nhoí åí âáöu äúng. Äúng naìy daìi khoaíng 10 - 30 cm vaì coï âæåìng kênh tæì 1 âãún 2 mm. Trong mäùi äúng chè coï mäüt áúu truìng. Khoaíngü 7 ngaìy sau khi bë táún cäng, äúng luïa seî moüc daìi ra vaì troìn giäúng nhæ coüng haình vaì ráút dãù nhçn tháúy vç äúng coï maìu xanh laï cáy nhaût. Luïc âoï áúu truìng bãn trong âaî âuí låïn hoàûc âaî laìm nhäüng. Nhäüng coï thãø di chuyãøn lãn xuäúng trong äúng luïa nhåì caïc gai ngæåüc trãn thán. Tråìi mæa hay rám maït nhäüng di chuyãøn lãn phêa trãn äúng luïa; tråìi nàõng gàõt nhäüng thæåìng di chuyãøn xuäúng phêa dæåïi. Khi sàõp vuî hoïa nhäüng di chuyãøn lãn phêa trãn cuía äúng luïa vaì âuûc mäüt läù nhoí chui ra khoíi äúng luïa, mäüt âáöu coìn gàõn vaìo äúng luïa. Muäùi haình thæåìng táún cäng cáy luïa tæì giai âoaûn maû âãún nhaíy chäöi täúi âa. Chäöi chênh bë hæ seî kêch thêch cáy luïa sinh chäöi måïi. Luïa bë gáy haûi såïm seî moüc thãm chäöi måïi, nhæng âäi khi chè laì nhæîng chäöi vä hiãûu hay nãúu coï cho bäng thç haût leïp nhiãöu. Muäùi haình thæåìng qua giai âoaûn nguí nghè vaìo muìa khä, trong chäöi nguí cuía kyï chuí phuû. Triãûu chæïng âãø nháûn diãûn cáy luïa bë muäùi haình gáy haûi laì cáy luïa bë luìn, âám ráút nhiãöu chäöi, pháön thán håi cæïng, chiãöu ngang thán cáy luïa nåí to dáön theo sæû tàng træåíng cuía áúu truìng nàòm bãn trong, laï luïa xanh tháùm ngàõn, dæûng âæïng vaì coï nhiãöu coüng luïa giäúng nhæ coüng haình láùn trong buûi luïa. 5. Caïc yãúu täú aính hæåíng âãún máût säú a/ Thåìi tiãút. Âäúi våïi muäùi haình, áøm âäü laì yãúu täú quan troüng laìm tàng khaí nàng sinh saín cuía thaình truìng vaì khaí nàng phaït triãøn cuía áúu truìng. ÁÚu truìng nåí ra seî bë chãút nãúu thiãúu sæång âãm hoàûc caïc gioüt næåïc mæa âãø giuïp chuïng boì dáön xuäúng vaì chui vaìo âoüt luïa. Do âoï mæa nhoí, sæång muì vaì tråìi coï máy ám u ráút thuáûn låüi cho muäùi haình phaït triãøn. ÁØm âäü thêch håüp nháút âäúi våïi Muäùi Haình laì 85 - 95% vaì nhiãût âäü thêch håüp laì 26 - 30o C. Vç caïc lyï do nãu trãn nãn åí âäöng bàòng säng Cæíu Long muäùi haình chè xuáút hiãûn vaì gáy haûi nhiãöu vaìo vuû Heì - Thu haìng nàm. b/ Thæïc àn. Trãn thãú giåïi âaî tçm âæåüc caïc giäúng luïa khaïng Muäùi Haình, nhæng Muäùi Haình coï nhiãöu doìng sinh hoüc taûi caïc âëa phæång khaïc nhau nãn ráút khoï phaït triãøn giäúng khaïng. c/ Thiãn âëch: - Ong caïc hoü Platygasteridae, Encyrtidae, Pteromalidae, Eurytomydae kyï sinh træïng vaì áúu truìng. - Nhãûn nhoí thuäüc hoü Phytoseiidae àn træïng vaì nhãûn låïn àn thët thaình truìng. 13
  4. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai 6. Biãûn phaïp phoìng trë a/ Biãûn phaïp canh taïc: - Diãût coí xung quanh ruäüng luïa. - Diãût luïa raìi, luïa cheït vaì gieo cáúy såïm ráút cáön thiãút âãø giaím máût säú Muäùi Haình trãn âäöng ruäüng. - Träöng giäúng luïa nhaíy chäöi nhiãöu. - Khäng boïn nhiãöu phán N. - Thàm ruäüng thæåìng xuyãn tæì giai âoaûn maû âãún luïc cáy luïa nhaíy chäöi täúi âa. b/ Biãûn phaïp hoïa hoüc: - Nhuïng rãù maû vaìo dung dëch thuäúc træì sáu læu dáùn trong 1 âãm træåïc khi cáúy. - AÏp duûng thuäúc næåïc âãø diãût thaình truìng hoàûc áúu truìng væìa nåí ra. - Raîi thuäúc häüt khi ruäüng chuí âäüng næåïc. SÁU ÂAÌN (SÁU KEO, SÁU CÀÕN CHEÍN) Tãn khoa hoüc: Spodoptera mauritia (Boisduval) Hoü Ngaìi Âãm (Noctuidae), Bäü Caïnh Vaíy (Lepidoptera) 1. Phán bäú. Sáu xuáút hiãûn åí khàõp caïc vuìng träöng luïa trãn thãú giåïi, nhiãöu nháút laì ÁÚn Âäü, Australia, Ceylon, Bangladesh, Indonesia, Kampuchea, Malaysia, Laìo, Pakistan, Philippines, Sri - Lanka, Thaïi Lan, miãön Nam næåïc Nháût, Trung Quäúc, Triãöu Tiãn. ÅÍ Viãût Nam sáu thæåìng gáy haûi nhiãöu åí miãön Nam. 2. Kyï chuí. Ngoaìi luïa, sáu coìn coï thãø táún cäng bàõp, luïa miãún, mêa, âáûu xanh, thuäúc laï, âay, âu âuí dáöu, khoai lang, caíi bàõp vaì caïc loaûi coí hoìa baín. 3. Âàûc âiãøm hçnh thaïi vaì sinh hoüc Bæåïm coï cå thãø daìi tæì 14 - 20 mm, saíi caïnh räüng tæì 30 - 35 mm, thán maìu náu xaïm. Caïnh træåïc maìu âen xaïm våïi nhiãöu âäúm vaì ván khäng roî neït, gáön caûnh ngoaìi coï mäüt âæåìng gåün soïng âáûm, âæåìng ván phuû caûnh ngoaìi coï maìu tràõng xaïm hçnh gåün soïng, bãn trong coï mäüt ván cuîng maìu xaïm chaûy song song vaì giæîa caïnh coï mäüt âäúm âen to, dæåïi âäúm naìy coï mäüt säú âäúm tràõng nhoí. Caïnh sau maìu tràõng håi náu, caûnh ngoaìi maìu náu âáûm. Bæåïm caïi säúng trung bçnh tæì 7 - 12 ngaìy, âeí tæì 200 - 300 træïng thaình tæìng äø 50 - 100 caïi åí màût dæåïi laï. Træïng hçnh troìn håi deûp, räüng tæì 0,4 - 0,6 mm, måïi âeí maìu tràõng sæîa, sàõp nåí chuyãøn sang maìu vaìng xaïm vaì sau cuìng laì xaïm âen, âæåüc âeí thaình tæìng äø hçnh báöu duûc, coï läng maìu vaìng xaïm bao phuí. Thåìi gian uí træïng tæì 3 - 7 ngaìy. 14
  5. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai Khi måïi nåí sáu non maìu xanh luûc, caìng låïn sáu caìng chuyãøn sang maìu náu, pháön buûng coï maìu nhaût hån pháön læng. Låïn âuí sæïc sáu daìi tæì 35 - 40 mm. Giæîa thán coï mäüt soüc maìu låüt, mäùi bãn thán coï 3 soüc maìu náu vaì maìu xanh luûc, phêa trãn ba soüc náu coï mäüt haìng âäúm âen hçnh baïn nguyãût. Sáu coï 5 tuäøi vaì phaït triãøn tæì khi nåí âãún låïn hoaìn toaìn tæì 15 - 24 ngaìy. Nhäüng daìi 12 - 14 mm, maìu náu âáûm, coï hai gai nhoí åí cuäúi buûng. Thåìi gian nhäüng tæì 7 - 15 ngaìy. Voìng âåìi sáu Keo tæì 30 - 55 ngaìy. 4. Táûp quaïn sinh säúng vaì caïch gáy haûi Bæåïm hoaût âäüng vãö âãm, nháút laì âáöu âãm vaì bë thu huït nhiãöu båíi aïnh saïng âeìn. Ban ngaìy bæåïm thæåìng träún åí màût dæåïi laï hoàûc trong coí ven båì ruäüng. Vç sáu tuäøi nhoí coï maìu xanh giäúng nhæ maìu xanh cuía laï luïa vaì hay träún trong laï non hay åí màût dæåïi laï vaìo ban ngaìy nãn khoï phaït hiãûn. Khi låïn sáu coï maìu âáûm vaì vãút àn âæït phiãún laï ráút roî nãn dãù tháúy. Sáu coï táûp quaïn säúng táûp trung thaình tæìng âaìn, sæïc phaï haûi ráút nhiãöu vaì àn laï luïa ráút maûnh. Luïc nhoí sáu chè àn khuyãút phiãún laï tæì ngoaìi vaìo, khi låïn sáu càõn âæït caí phiãún laï, do âoï sáu thæåìng bë thiãúu thæïc àn vaì phaíi di chuyãøn tæì ruäüng naìy sang ruäüng khaïc thaình tæìng âaìn låïn nãn coï tãn laì “sáu âaìn”. Sáu coï táûp quaïn cuäün troìn mçnh khi âuûng âãún. Sáu thæåìng àn laï luïa vaìo ban âãm, hay ban ngaìy nãúu tråìi ám u, coï mæa nhoí, laìm hæ phiãún laï, giaím khaí nàng quang håüp cuía cáy. Cáy luïa non bë sáu táún cäng nhiãöu seî truûi hãút laï, phaït triãøn khäng täút vaì chãút. Sáu laìm nhäüng dæåïi âáút. ÅÍ âäöng bàòng säng Cæíu Long sáu xuáút hiãûn theo sæû xuáút hiãûn cuía luïa, thæåìng laì åí giai âoaûn âáöu cuía cáy luïa, êt khi tháúy máût säú cao khi luïa träø. 5. Biãûn phaïp phoìng trë a/ Biãûn phaïp canh taïc. - Laìm saûch coí quanh ruäüng. - Laìm næång maû xa nåi coï coí. b/ Biãûn phaïp sinh hoüc. 15
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2