SKKN: Gây hứng thú cho học sinh lớp 2 học phân môn Luyện từ và câu thông qua phương pháp trò chơi

“GÂY HỨNG THÚ CHO HỌC SINH LỚP 2 HỌC PHÂN MÔN LUYỆN <br /> TỪ VÀ CÂU THÔNG QUA PHƯƠNG PHÁP TRÒ CHƠI"<br /> <br /> <br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ:<br />      Lý do chọn đề tài:<br /> <br />     Trong xu thế đổi mới của nền giáo dục Việt Nam nói chung, giáo dục Tiểu <br /> học nói riêng, đang tạo ra những chuyển dịch định hướng có giá trị. Cùng với <br /> những môn học khác Tiếng Việt là môn học có nhiều sự đổi mới cả về mục đích, <br /> nội dung và quan niệm dạy học. Bao gồm sáu phần môn Tiếng Việt có một vị trí <br /> đặc biệt quan trọng. Nó là cơ sở để tiếp thu và lĩnh hội tri thức các môn học khác.<br /> <br />        Mỗi môn học có một sắc thái riêng. Phân môn Luyện từ  và câu tuy bản <br /> chất là cung cấp vốn từ  (từ  ngữ) và học về  câu (ngữ  pháp), song trong sách <br /> giáo khoa không đưa ra “những kiến thức đóng khung có sẵn” mà là “hệ thống <br /> các bài tập” Học sinh (h/s) muốn lĩnh hội tri thức không thể khác là thực hành <br /> giải tất cả  các bài tập trong sách giáo khoa. Vậy một giờ  Luyện từ  và câu <br /> (LTVC) ở lớp 2 được tiến hành ra sao ?<br /> <br />    Thực tế cho thấy mỗi giáo viên đều tích cực đổi mới phương pháp dạy học  <br /> thì giờ  LTVC  ở lớp 2 diễn ra vẫn còn trầm lắng. Tục ngữ có câu “Phong ba  <br /> bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam” thực chẳng ngoa. Tuy chưa phải học  <br /> những kiến thức sâu rộng như  thành phần chính phụ  của câu hoặc những khái <br /> niệm mang tính kinh viện “câu là gì”… nhưng với hệ thống bài tập cũng dễ làm  <br /> h/s mệt mỏi nếu giáo viên không có sự thay đổi linh hoạt các hình thức tổ chức  <br /> dạy học.<br /> <br />    Đối với h/s lớp 2, ở lứa tuổi này các em còn mang đậm bản sắc hồn nhiên,  <br /> sự  chú ý chưa cao. Bên cạnh học là hoạt động chủ đạo thì nhu cầu chơi nhu <br /> cầu được giao tiếp với bạn bè… vẫn tồn tại và cần thoả  mãn. Nếu người <br /> giáo viên biết phối hợp nhịp nhàng giữa học mà chơi, chơi mà học thì h/s sẽ <br /> <br /> 1<br /> hăng hái, say mê học tập và tất yếu kết quả  của qúa trình dạy học cũng đạt  <br /> tới đỉnh điểm. Dạy học bằng phương pháp trò chơi là đưa học sinh đến với  <br /> các hoạt động vui chơi giải trí có nội dung gắn liền với bài học. Trò chơi <br /> trong học tập có tác dụng giúp h/s thay đổi động hình, chống mệt mỏi. Tăng  <br /> cường khả năng thực hành kiến thức của bài học. Phát huy hứng thú tạo thói <br /> quen độc lập, chủ động và sự sáng tạo của h/s…<br /> <br />      Xuất phát từ lý do trên tôi đã tìm tòi nghiên cứu kinh nghiệm : “Gây hứng <br /> thú cho học sinh lớp 2 học phân môn LTVC thông qua phương pháp trò chơi ”.<br /> <br /> 1. Cơ sở lý luận:<br /> <br />    Trò chơi học tập là hình thức học tập thông qua trò chơi. Trò chơi học tập  <br /> không chỉ nhằm chơi vui giải trí mà còn nhằm góp phần củng cố tri thức, kỹ <br /> năng học tập của các em. Với các đặc điểm riêng, trò chơi mở ra cho h/s tiểu <br /> học một khả  năng phát triển lớn. Các em được tiếp cận hoàn cảnh chơi, <br /> nhiệm vụ  chơi, hoạt động chơi … từ  đó các em lĩnh hội các tri thức sống <br /> động về  thực tế  cuộc sống xung quanh và tri thức khoa học. Bởi “chơi” là <br /> được sống hết mình và khác với hoạt động học. Các thành tích học tập cơ <br /> bản phụ thuộc vào bản thân các em còn sự thắng thua trong trò chơi mang tính <br /> ngẫu nhiên. Các em tham gia chơi với hy vọng chiến thắng và để khẳng định <br /> chính mình. Bên cạnh đó trò chơi tạo cho bản thân các em sự  thư  giãn thoải <br /> mái, vui vẻ.<br /> <br />      Áp dụng phương pháp trò chơi vào dạy phân môn LTVC là đưa học sinh <br /> vào hoạt động vận dụng. Học sinh phải thể hiện chủ động, sáng tạo để  phát  <br /> hiện điều cần học. Nó làm bớt đi sự  căng thẳng khô khan không còn sự  tẻ <br /> nhạt; đem đến sự  sôi nổi, ham mê, hấp dẫn, say sưa tìm hiểu khám phá và  <br /> lĩnh hội tri thức trong mỗi giờ  học. Thành công của việc sử  dụng trò chơi  <br /> trong học tập là góp phần đạt được mục tiêu giờ  học. Bởi vậy để  đảm bảo <br /> cho sự  thành công việc sử  dụng trò chơi thì nội dung trò chơi phải gắn với <br /> mục tiêu bài học, luật chơi rõ ràng đơn giản, dễ nhớ, dễ thực hiện, điều kiện  <br /> 2<br /> ­ phương tiện tổ chức trò chơi phong phú, chơi đúng lúc, đúng chỗ, đồng thời <br /> phải kích thích sự thi đua giành phần thắng giữa các đội tham gia. <br /> <br /> 2. Cơ sở thực tiễn:<br /> <br />       Việc áp dụng phương pháp trò chơi để  gây hứng thú vào giờ dạy LTVC  <br /> chính là việc giáo viên khơi dậy hứng thú, niềm say mê học tập tạo không khí  <br /> sôi nổi cho một giờ  học. Điều đó đòi hỏi giáo viên phải xác định rõ yêu cầu <br /> đạt. Trên cơ  sở  đó xác định cần đưa trò chơi vào lúc nào, bài tập nào ? Nếu <br /> giáo viên không tổ chức tốt thì trò chơi không gặt hái được kết quả như mong  <br /> muốn mà còn bị  phản tác dụng gây sự  mất trật tự  trong giờ  học. Thực tế  ở <br /> trường tiểu học nơi tôi đang công tác có bốn lớp 2, trong quá trình dạy học <br /> mỗi giáo viên đều tích cực đổi mới phương pháp để  đạt hiệu quả  giờ  dạy  <br /> cao nhất. Song qua dự giờ, thăm lớp tôi nhận thấy có giờ dạy đã tổ chức đến  <br /> 3 hoạt động khác nhau mà không khí giờ  học vẫn trầm lắng. H/s ít tích cực, <br /> không sôi nổi chủ động tìm tòi phát hiện kiến thức. Bên cạnh đó có giờ  dạy <br /> giáo viên lạm dụng ba trò chơi học tập vào giảng dạy. Kết quả là cả một giờ <br /> học không khí lúc nào cũng tràn ngập tiếng reo hò, tiếng cười, song vì chính  <br /> trạng: thái tâm lý bị  kích thích quá ngưỡng làm cho sự  nhận thức của h/s  <br /> không đạt hiệu quả  như  mong muốn. Học sinh không nắm được kiến thức  <br /> trọng tâm của bài. Chính vì vậy việc giảng dạy các bài tập trong tiết LTVC ở <br /> lớp 2 được tiến hành ra sao để h/s chủ động, hào hứng lĩnh hội tri thức, đó là  <br /> điều tôi đã nghiên cứu, nhận biết và tìm hiểu được một số  kinh nghiệm về <br /> vận dụng một số trò chơi vào tiết dạy LTVC ở lớp 2.<br /> <br /> II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU<br /> <br /> 1. Điều tra thực trạng:<br /> <br /> 1.1. Đặc điểm nội dung sách giáo khoa phân môn LTVC ở lớp 2.<br /> <br />       Luyện từ và câu là tên mới của phân môn Từ ngữ ngữ pháp. Cách gọi này <br /> cũng phản ánh một sự chuyển đổi khá căn bản của sách giáo khoa Tiếng việt. <br /> <br /> 3<br /> Đó là sự chú trọng rèn kỹ năng, hơn là cung cấp cho học sinh những kiến thức <br /> kinh viện, những khái niệm lý thuyết. Ở lớp 2 toàn bộ chương trình sách giáo <br /> khoa không có một tiết lý thuyết nào, h/s tiếp thu kiến thức và rèn kỹ  năng <br /> hoàn toàn thông qua hệ thống các bài tập.<br /> <br />      Về mức độ yêu cầu của nội dung luyện từ trong sách; học khoảng 300 ­> <br /> 350 từ  mới (kể cả  thành ngữ  và tục ngữ  thuộc các chủ  điểm) học sinh, bạn  <br /> bè, trường học, thầy cô ông bà, cha mẹ, anh em, các con vật nuôi, các mùa  <br /> trong năm, chim chóc, muông thú, sông biển, cây cối. Bác Hồ, nhân dân. Thực <br /> chất các từ này bổ sung cho vốn từ về thế giới xung quanh gần với các em và <br /> vốn từ về chính bản thân các em; H/s còn nhận biết được ý nghĩa chung của <br /> từng lớp từ (từ chỉ người, vật, sự vật, từ chỉ hoạt động trạng thái, từ  chỉ đặc  <br /> điểm, tuy nhiên chưa yêu cầu h/s hiểu các khái niệm danh từ, động từ, tính <br /> từ). Ngoài ra h/s được nhật biết nghĩa một số  thành ngữ  tục ngữ, làm quen  <br /> với cách giải nghĩa thông thường, nhận biết tên riêng và cách viết hoa tên <br /> riêng.<br /> <br />          Nội dung luyện câu chủ  yếu yêu cầu h/s nói viết thành câu trên cơ  sở <br /> những hiểu biết sơ  giản. Thay vì học kiến thức lý thuyết các thành phần <br /> chính của câu, các kiểu câu h/s lớp 2 được hướng dẫn đặt câu theo kiểu Ai  <br /> (con gì, cái gì) là gì ? Ai (con gì, cái gì) làm gì ? Ai (con gì, cái gì) như  thế <br /> nào ? Thay vì học các kiến thức lý thuyết về  trạng ngữ  h/s lớp 2 được học  <br /> cách đặt câu và trả  lời câu hỏi khi nào ? ở  đâu ? Vì sao ? Nhận biết các dấu  <br /> kết thúc câu kể, câu hỏi, câu cầu khiến, câu cảm (dấu chấm, dấu hỏi, dấu  <br /> chấm than) và dấu phẩy đặt ở giữa câu để tách ý. Ở đây sách không yêu cầu <br /> h/s biết các khái niệm chủ  ngữ, vị  ngữ, trạng ngữ, câu kể, câu hỏi, câu cầu <br /> khiến, câu cảm mà chỉ yêu cầu h/s hiểu đó là các bộ phận để tạo câu; hiểu ý  <br /> nghĩa của câu như thế nào thì thích hợp với một dấu kết thúc câu ấy.<br /> <br />         Như vậy kiến thức trong bài LTVC chủ yếu là rèn kỹ năng dùng từ, đặt  <br /> câu. Bên cạnh đó sách giáo khoa có cung cấp một số  thuật ngữ  như: từ  trái <br /> <br /> 4<br /> nghĩa, cụm từ, câu …. Nhưng không đòi hỏi h/s phải nắm được định nghĩa, <br /> thông qua hàng loạt hình  ảnh biểu tượng  ở  các dạng bài tập khác nhau. Xét <br /> theo mục đích của bài tập, sách có các loại bài tập LTVC như sau:<br /> <br />                  Bài tập nhận diện từ và câu<br /> <br />                  Bài tập tạo lập từ và câu<br /> <br />                  Bài tập sử dụng dấu câu<br /> <br />        Vậy hướng dẫn học sinh giải các bài tập LTVC ra sao, giờ dạy học như <br /> thế nào để có hiệu quả cao. Tôi đã tiến hành điều tra việc dạy học của thầy <br /> trò hai lớp 2A và 2B tại trường tôi.<br /> <br /> <br /> <br /> 1.2. Dự giờ khảo sát:<br /> <br />            Ngày 27/9/2013 dự giờ lớp 2A<br /> <br />           Tiết 3: Từ chỉ sự vật. Câu kiểu Ai là gì ?<br /> <br />             Nhận xét: giáo viên lần lượt hướng dẫn h/s đi giải 3 bài tập (SGK  <br /> trang 26, 27). Phương pháp giảng đơn điệu chỉ  là thầy hỏi h/s trả  lời. lớp <br /> nhận xét, giáo viên chốt kiến thức, Học sinh làm việc mệt mỏi, có em không <br /> tập trung, hình thức tổ chức dạy học chưa phát huy tính chủ động h/s <br /> <br />    * Ngày 28/9/2013, đồng thời kiểm tra hai lớp 2A, 2B<br /> <br /> Đề bài (thời gian 6 phút):<br /> <br /> Bài 1: (6 điểm): Viết 2 từ chỉ người, 2 từ chỉ con vật, 2 từ chỉ đồ vật <br /> <br />         Bài 2: (4 điểm): Xếp các từ sau thành câu hợp nghĩa:<br /> <br />                              Em, ngoan, là, học sinh<br /> <br /> Kết quả thu được như sau:<br /> <br /> Lớp Sĩ số Kết quả<br /> Giỏi Khá Trung bình Yếu<br /> 5<br />  SL: % SL: % SL: % SL: %<br /> 2A 35 10  28,6 7     20 13  37,1 5        14,3<br />            <br /> <br />   Như vậy kết quả học sinh đạt điểm khá, giỏi là không nhiều, đồng thời <br /> vẫn còn nhiều h/s điểm yếu. Kết quả  học tập của học sinh đạt được do <br /> nhiều nguyên nhân khách quan và chủ  quan đem tới. Song một điều tôi thấy <br /> rằng do tiết học tẻ  nhạt, không có sự  sôi động như  vốn sống của học sinh,  <br /> tạo ra tâm lý chán hoặc sợ  hãi. Chính áp lực tâm lý này làm kiến thức giáo <br /> viên đưa ra học sinh tiếp thu chưa được cao. <br /> <br /> 1.3. Phân tích nguyên nhân <br /> <br /> a, Về phía giáo viên:<br /> <br /> * Giáo viên chưa coi trọng phương pháp trò chơi trong việc dạy phân <br /> môn Luyện từ và câu. Bắt đầu vào giờ  học giáo viên thường yêu cầu các em <br /> làm việc như một “cỗ máy” không có sự thư giãn.<br /> <br /> Ví dụ trong tiết tôi dự giờ ở trên<br /> <br /> Tiết 3: Từ chỉ sự vật. Câu kiểu Ai là gì?<br /> <br /> Bài 1: Tìm những từ chỉ sự vật (người, đồ vật, con vật, cây cối…) được vẽ dưới <br /> đây:<br /> <br /> ­ Giáo viên yêu cầu học sinh đọc đề bài<br /> <br /> ­ Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát từng bức tranh (trong sách giáo <br /> khoa tr26) ­> trả lời miệng tên gọi chỉ người, vật…  ứng với mỗi bức  <br /> tranh (thứ tự từng học sinh)<br /> <br /> ­ Lớp nhận xét, chữa bài<br /> <br /> ­ Giáo viên chốt kiến thức về từ chỉ sự vật có trong bài<br /> <br /> Bài 2: Tìm các từ chỉ sự vật có trong bảng sau:<br /> <br /> <br /> 6<br />  Giáo viên treo bảng phụ chép bài 2<br /> <br /> ­ Yêu cầu lớp tìm từ ­> ghi vở. Một học sinh lên bảng gạch chân các từ <br /> chỉ sự vật.<br /> <br /> ­ Một số học sinh đọc đáp án trong vở.<br /> <br /> ­ Lớp nhận xét bài trên bảng, bổ sung.<br /> <br /> ­ Giáo viên chữa bài trên bảng<br /> <br /> ­ Học sinh chữa vở (nếu sau hoặc còn thiếu)<br /> <br /> ­ Giáo viên chốt kiến thức<br /> <br /> Bài 3: Đặt câu theo mẫu dưới đây:<br /> <br /> Ai (hoặc cái gì, con gì) là gì ?<br /> Bạn Vân Anh là học sinh lớp 2A<br /> ­ Giáo viên ghi mẫu lên bảng phân tích mẫu.<br /> <br /> ­ Học sinh thảo luận nhóm .<br /> <br /> Nhiều nhóm báo cáo trước lớp. Giáo viên nhận xét, sửa ý, câu….<br /> <br /> ­ Học sinh làm bài vào vở ­ giáo viên chấm, chữa bài.<br /> <br /> ­ Giáo viên chốt kiến thức<br /> <br /> Như  vậy ba hoạt  động với các hình thức tổ  chức khác nhau nhưng <br /> không khí giờ  học vẫn diễn ra một cách nặng nề  vì học sinh phải làm việc <br /> không chút thư giãn.<br /> <br /> * Cũng có trường hợp giáo viên quá lạm dụng phương pháp trò chơi vào dạy  <br /> học dẫn đến cả  một giờ, học sinh luôn trong tâm trạng phân kích thái quá.  <br /> Mặt khác do giáo viên tổ chức không “khéo” làm cho sự cổ vũ mạnh mẽ quá  <br /> mức cần thiết. Tất cả những điều đó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến mạch kiến <br /> thức trong bài và những lớp ở xung quanh. Ví dụ: Khi dạy bài:  Từ chỉ sự vật.  <br /> Câu kiểu Ai là gì?<br /> <br /> <br /> 7<br />          Giáo viên đưa vào bài tới 3 trò chơi. Riêng trò chơi ở bài tập 1 do giáo  <br /> viên chia lớp thành hai nhóm để  thi đua, mỗi nhóm 8 học sinh nối tiếp tham  <br /> gia. Các thành viên còn lại cổ  vũ. Do vậy tiếng “Cố  lên”  ầm cả  những lớp  <br /> xung quanh.<br /> <br />           Giáo viên chưa nắm bắt được biện pháp tổ chức trò chơi học tập trong  <br /> giờ  Luyện từ và câu có hiệu quả. Thông thường giáo viên cho học sinh chơi  <br /> theo hình thức (4 ­ 5 h/s) mà các học sinh được tham dự là học sinh khá ­ giỏi.  <br /> Sau, thu được kết quả  của yêu cầu trò chơi giáo viên chốt lại kiến thức bài <br /> thi có đến 1/3 số học sinh không nắm được kiến thức vì đó là những học sinh  <br /> trung bình h/s yếu (đối tượng cổ vũ trong trò chơi).<br /> <br /> b, Về phía học sinh<br /> <br />          Do đặc điểm tâm lý của lứa tuổi nên khả năng chú ý, tập trung còn yếu, <br /> tính kỷ luật chưa cao dễ mệt mỏi. Nếu phương pháp dạy học của giáo viên  <br /> đơn điệu, bài giảng khô khan sẽ tạo sức ì, sự mệt mỏi cho học sinh.<br /> <br /> 2. Biện pháp thực hiện:<br /> <br /> 2.1. Về nhận thức của giáo viên<br /> <br />          Giáo viên cần nhận thức rõ vai trò của việc tạo hứng thú hiệu quả trong <br /> giờ  dạy bằng phương pháp trò chơi trong quá trình dạy học  ở  Tiểu học nói  <br /> chung và dạy LTVC ở lớp 2 nói riêng. Phải nắm bắt được đặc điểm tâm sinh  <br /> lý của học sinh. Hiểu rõ mục tiêu của từng bài, từng đơn vị  học và toàn bộ <br /> chương trình phân môn LTVC ở lớp 2.<br /> <br /> 2.2. Về nội dung <br /> <br />          Mỗi tiết LTVC có từ  3 đến 4 bài tập với các yêu cầu khác nhau. Giáo <br /> viên cần xác định rõ mục đích yêu cầu cần đạt của mỗi bài là gì ? Kiến thức  <br /> trọng tâm của bài ? Từ  đó giáo viên có thể  chọn trò chơi thích hợp với nội <br /> dung bài và thiết kế các hình thức dạy học hài hoà, sinh động.<br /> <br /> <br /> 8<br />           Sau đây là một số trò chơi có thể áp dụng để tổ chức cho h/s giải các  <br /> bài tập trong tiết LTVC một cách hào hứng hiệu quả đồng thời gây hứng thú <br /> trong giờ học.<br /> <br /> a. Nhóm 1: Các trò chơi được vận dụng vào giải các bài tập trong giờ LTVC.<br /> <br />               (1). Trò chơi: Tìm nhanh các từ cùng chủ đề:<br /> <br /> ­ Mục đích: Mở  rộng vốn từ phát huy óc liên tưởng, so sánh và rèn tác  <br /> phong nhanh nhẹn, luyện trí thông minh.<br /> <br /> ­ Cách  chơi: <br /> <br /> + Giáo viên chia lớp thành 2 nhóm (A ­ B) (h/s bằng nhau).<br /> <br /> + Sau khi giải thích nghĩa từ dùng để gọi tên chủ đề (giáo viên hoặc h/s  <br /> giải thích), giáo viên nên yêu cầu: Tìm nhanh các từ cùng chủ đề.<br /> <br /> + Luật chơi: Giáo viên chỉ  định một học sinh  ở  nhóm A nói được từ <br /> theo yêu cầu. Rồi h/s A1 chỉ 1 bạn bất kỳ B1, h/s B1 nói nhanh từ  tìm được  <br /> rồi chỉ bất kỳ A2 nêu tiếp … Cứ như vậy cho tới hết lớp.<br /> <br /> Trường hợp bạn bị  chỉ  định không nêu được từ  theo yêu cầu hoặc nói <br /> từ  trùng lặp sẽ  nói “chuyển” để  bạn khác cùng nhóm (đứng cạnh, tiếp sức, <br /> mỗi lần như  vậy nhóm nào có h/s nói “chuyển” thì nhóm đó bị  (trừ) 1 điểm <br /> phạt, nhóm nào nhiều điểm phạt là nhóm bị thua.<br /> <br /> ­ Trò chơi được áp dụng ở các bài:<br /> <br /> Bài 1: (Tuần 7 ­ 59/TV2 ­ I). Kể tên các môn học ở lớp 2<br /> <br /> Bài 2 (Tuần 10 ­ trang 82). Kể thêm các từ  chỉ  người trong gia đình họ  hàng <br /> mà em biết.<br /> <br /> Bài 1 (Tuần 13 ­ trang 108). Kể tên những việc em đã làm ở nhà giúp cha mẹ.<br /> <br /> Bài 2 (Tuần 15 ­ trang 122). Tìm những từ chỉ đặc điểm của người và vật.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 9<br /> Bài 2 (Tuần 26 ­ trang 74). Kể tên các con vật sống ở dưới nước. Mẫu: tôm,  <br /> sứa, ba ba …<br /> <br /> Bài 1 (Tuần 28 ­ trang 87). Kể tên các loài cây mà em biết theo nhóm:<br /> <br /> a. Cây lương thực, thực phẩm           Mẫu: lúa<br /> <br /> b. Cây ăn quả                                    Mẫu: cam<br /> <br /> c. Cây lấy gỗ                                     Mẫu: xoan<br /> <br /> d. Cây bóng mát                                Mẫu: bàng<br /> <br /> đ. Cây hoa                                         Mẫu: cúc<br /> <br /> Bài 1 (Tuần 30 trang 104). Tìm những từ ngữ:<br /> <br /> a. Nói lên tình cảm của Bác Hồ với thiếu nhi. Mẫu thương yêu.<br /> <br /> b. Nói lên tình cảm của thiếu nhi với Bác Hồ. Mẫu: biết ơn<br /> <br /> Bài 2 (tuần 33 ­ trang 129). Tìm thêm những từ  ngữ  chỉ  nghề  nghiệp khác <br /> nhau mà em biết. Mẫu: thợ may.<br /> <br /> (2). Trò chơi: Ghép nhanh tên cho sự vật<br /> <br /> ­ Mục đích: + Ghép nhanh từ với đồ vật, hình vẽ tương ứng<br /> <br />                    + Có biểu tượng về nghĩa của từ<br /> <br /> ­ Chuẩn bị:  + Tranh ảnh, đồ vật thật theo yêu cầu bài: 3 bộ<br /> <br />                    + Thẻ ghi tên các tranh ảnh, đồ vật thật: 3 bộ.<br /> <br />  ­ Cách chơi:<br /> <br />          + 3 nhóm chơi/lần (mỗi nhóm 4 ­ 8 h/s tuỳ vào số lượng tranh ảnh <br /> có trong bài).<br /> <br />           + Các tranh (ảnh, đồ vật) xếp thành 3 nhóm<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 10<br />            + Luật chơi: Khi giáo viên nêu yêu cầu: Ghép nhanh tên cho các  <br /> sự  vật thì h/s cùng tiếp sức thi đua gắn thẻ  vào đồ  vật (ảnh, tranh) tương <br /> ứng. Nếu nhóm nào gắn đúng, nhanh nhất là nhóm thắng cuộc.<br /> <br /> ­ Trò chơi được vận dụng ở các bài <br /> <br /> Bài 1 (Tuần ­ trang 8). Chọn tên gọi cho mỗi người, mỗi vật, mỗi việc  <br /> được vẽ dưới đây:<br /> <br /> (học sinh, nhà, xe đạp, múa, trường, chạy, hoa hồng, cô giáo)<br /> <br /> Mẫu 1: 1 trường học, 5 hoa hồng<br /> <br /> Bài 1 (tuần 3 ­ trang 26). Tìm những từ chỉ  sự  vật (người, đồ  vật, con <br /> vật, cây cối …) được vẽ dưới đây.<br /> <br /> Bài 1 (Tuần 17 trang 142). Chọn cho mỗi con vật dưới đây mỗi từ  chỉ <br /> đúng đặc điểm của nó: nhanh, chậm, khoẻ, trung thành.<br /> <br /> Bài 1 (Tuần 22 ­ trang 35). Nói tên các loài chim trong những tranh sau: <br /> (đại bàng, cú mèo, chim sẻ, sáo sậu, cò, chào mào, vẹt).<br /> <br /> Bài 1 (Tuần 24 ­ trang 55). Chọn cho mỗi con vật trong tranh v ẽ bên  <br /> một từ chỉ đúng đặc điểm của chúng: tò mò, nhút nhát, dữ tợn, tinh ranh, hiền  <br /> lành, nhanh nhẹn.<br /> <br /> (3). Trò chơi: Kẻ giấu mặt là ai ?<br /> <br /> ­ Mục đích: + Mở rộng vốn từ, gọi tên được sự vật ẩn trong tranh<br /> <br />                     + Luyện kỹ năng quan sát, óc tưởng tượng<br /> <br /> ­ Chuẩn bị:  + Tranh phóng to trong bài<br /> <br />                     + 3 giấy tô ki khổ to, bút dạ, nam châm (băng dính).<br /> ­ Cách chơi: chia lớp thành 3 nhóm<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 11<br /> + Nêu yêu cầu: Kẻ giấu mặt trong mỗi bức tranh là đồ vật ẩn chứa trong bức  <br /> tranh đó.Nhiệm vụ  của các em là tìm ra những đồ  vật đó, số  lượng là bao <br /> nhiêu?<br /> <br /> + Luật chơi: Trong một khoảng thời gian nhất định, khi có hiệu lệnh <br /> của giáo viên, h/s quan sát tranh và ghi ra giấy tên các đồ vật đã quan sát được <br /> và số  lượng mỗi loại. Hết thời gian, các nhóm đính kết quả  lên bảng, một <br /> bạn đại diện nhóm đọc to kết quả. Giáo viên là trọng tài phân xử nhóm thắng  <br /> cuộc dựa vào kết quả đồ vật mà các nhóm gọi tên được.<br /> <br /> ­ Trò chơi vận dụng được vào các bài tập<br /> <br /> Bài 3 (Tuần 6 ­ trang 52). Tìm các đồ  dùng học tập  ẩn trong các tranh  <br /> sau. Cho biết mỗi đồ vật ấy được dùng để làm gì.<br /> <br /> Bài 1 (Tuần 11 ­ trang 90). Tìm các đồ vật được vẽ ẩn trong bức tranh <br /> sau và cho biết mỗi vật dùng để làm gì.<br /> <br /> (4): Trò chơi: Tìm nhanh từ có tiếng giống nhau<br /> <br />   Mục đích: + Mở rộng vốn từ bằng cách tạo “từ” từ một “tiếng” cho trước.<br /> <br />           + Rèn khả năng huy động nhanh vốn từ.<br /> <br />   ­ Chuẩn bị: Phấn, bảng con<br /> <br />  ­ Cách chơi: + Giáo viên nêu yêu cầu. Thi tìm nhanh các từ  chứa tiếng cho  <br /> trước.<br /> <br />            + Luật chơi: Dựa vào tiếng đã cho  ở  đầu bài, h/s cố  gắng ghi  <br /> nhanh các từ  vào bảng con. Trong khoảng thời gian quy định, ai tìm được  <br /> nhiều từ nhất là người thắng cuộc.<br /> <br /> ­ Trò chơi này sử dụng các bài tập:<br /> <br /> Bài 1 (Tuần 2 ­ trang 17). Tìm các từ<br /> <br />                         ­ Có tiếng học           Mẫu: học hành<br /> <br /> <br /> 12<br />                 ­ Có tiếng tập            Mẫu: tập đọc<br /> <br /> Bài 1 (Tuần 25 ­ trang 64). Tìm các từ ngữ có tiếng biển. Mẫu; tàu biển<br /> <br /> (5). Trò chơi: Phân nhanh các nhóm từ<br /> <br />   Mục đích: + Nhận biết nghĩa của từ  bằng cách tìm ra các đặc điểm <br /> giống nhau của sự vật mà từ đó gọi tên.<br /> <br />                     + Rèn trí thông minh, khả năng phân tích.<br /> <br /> ­ Chuẩn bị:  + Viết sẵn các từ trong bài tập lên bảng<br /> <br />                     + Hoa có dán sẵn băng dính (Số lượng tuỳ theo số từ có  <br /> trong bài và số hoa phải có 2 màu khác nhau, gấp 2 lần số từ).<br /> <br /> + Cách chơi:   Giáo viên chia lớp thành 2 nhóm và nêu yêu cầu: Phân <br /> nhanh các nhóm từ.<br /> <br /> + Luật chơi: Trong khoảng thời gian quy định (có thể  là 2 phút), học <br /> sinh của các nhóm tiếp sức nhau dán hoa dưới các từ giáo viên đã viết sẵn lên <br /> bảng, dán hoa màu xanh vào nhóm 1, dán hoa màu đỏ vào nhóm 2. Nhóm nào <br /> đúng và nhanh hơn là thắng cuộc.<br /> <br /> ­ Trò chơi vận dụng được ở các bài tập sau:<br /> <br /> Bài 1 (Tuần 23 ­ trang 45). Xếp tên các con vật dưới đây vào nhóm  <br /> thích hợp.<br /> <br /> a. Thú dữ, nguy hiểm                    Mẫu: hổ<br /> <br /> b. Thú không nguy hiểm               Mẫu: thỏ<br /> <br /> (hổ, báo, gấu, lơn nòi, chó sói, sư  tử, ngựa vằn, bò rừng, khỉ, vượn, tê  <br /> giác, sóc, chồn, cáo, hươu).<br /> <br /> Bài 1 (Tuần 26 ­ trang 73). Hãy xếp tên các loài cá vẽ  dưới đây vào  <br /> nhóm thích hợp:<br /> <br /> a. Cá nước mặn (cá biển)                      Mẫu: cá nục<br /> <br /> 13<br />  b. Cá nước ngọt (cá ở sông, hồ, ao)      Mẫu: cá chép<br /> <br /> (6). Trò chơi: Tìm nhanh từ trái nghĩa<br /> <br /> ­ Mục đích: Nhận biết nhanh từ trái nghĩa<br /> <br />                    Mở rộng vốn từ, luyện trí thông minh, tính nhanh nhẹn.<br /> <br /> ­ Chuẩn bị: Giáo viên viết sẵn các cặp từ  trái nghĩa vào 2 mặt của các <br /> bảng con.<br /> <br /> ­ Cách chơi: + Giáo viên yêu cầu: Tìm nhanh từ trái nghĩa<br /> <br />        + Luật chơi: Giáo viên giơ từng bảng con có từ trong đề bài. Gõ tín  <br /> hiệu thước để h/s xung phong giơ tay chơi. Những h/s giơ tay trước hiệu lệnh  <br /> bị phạm quy không được dự chơi.<br /> <br /> Giáo viên gọi bất kỳ 1 h/s giơ tay nêu từ trái nghĩa tìm được khi h/s đọc <br /> xong, giáo viên quay đáp án  ở  mặt sau bảng. Nếu đúng thì h/s đó được lớp  <br /> khen nếu sai thì thôi.<br /> <br /> ­ Trò chơi vận dụng ở các bài tập.<br /> <br /> Bài 1 (Tuần 16 ­ trang 133). Tìm từ trái nghĩa với mỗi từ sau: tốt, ngoan,  <br /> nhanh, trắng, cao, khoẻ.<br /> <br />          Mẫu: tốt ­ xấu<br /> <br /> Bài 1 (Tuần 32 ­ trang 120). Xếp các từ dưới đây thành những từng cặp  <br /> có nghĩa trái ngược nhau.<br /> <br /> a. Đẹp, ngắn, nóng, thấp, lành, xấu, cao, dài<br /> <br /> b. Lên, yêu, xuống, chê, ghét, khen<br /> <br /> c. Trời, trên, đất, ngày, dưới, đêm<br /> <br />             Mẫu: nóng ­ lạnh<br /> <br /> Bài 2 (Tuần 34 ­ trang 137). Hãy giải nghĩa từng từ  dưới đây bằng từ <br /> trái nghĩa với nó:<br /> <br /> 14<br />  a. trẻ con b. cuối cùng c. xuất hiện    d. bình tĩnh<br /> <br />    Mẫu: Trẻ con trái nghĩa với người lớn<br /> <br /> (7). Trò chơi: Thi đặt câu theo mẫu<br /> <br />   ­ Mục đích:<br /> <br />  + Rèn kỹ năng nói viết đúng các mẫu câu Ai là gì ? (Ai làm gì ? Ai thế <br /> nào ?); có sự tương hợp về nghĩa giữa hai thành phần của câu.<br /> <br />  + Luyện óc so sánh liên tưởng nhanh, tác phong nhanh.<br /> <br /> ­ Cách chơi: + Giáo viên nêu yêu cầu: Đặt câu theo mẫu Ai là gì ? (Ai <br /> làm gì ? Ai thế  nào ?).<br /> <br />  + Luật chơi: Giáo viên hô Ai ? (Hoặc cái gì ? con gì ? cây gì ?) rồi chỉ <br /> định h/s một. Nếu học sinh 1 trả lời đúng, giáo viên lại hô tiếp là gì ? (hoặc  <br /> làm gì ? như thế nào ?) tuỳ theo yêu cầu của bài rồi chỉ  h/s 2. Học sinh 2 trả <br /> lời câu hỏi của giáo viên nhưng nội dung phải phù hợp với nội dung từ ngữ <br /> h/s 1 đã đưa ra. Ai trả lời đúng, nhanh sẽ được tuyên dương, ai không trả lời  <br /> được sẽ phải đúng nguyên, không được ngồi khi trò chơi kết thúc.<br /> <br /> ­ Trò chơi có thể vận dụng ở các bài tập:<br /> <br /> Bài 3 (Tuần 3 ­ trang 26). Đặt câu theo mẫu dưới đây:<br /> <br /> Ai (hoặc con gì, cái gì) Là gì ?<br /> Bạn Vân Anh Là học sinh lớp 2A<br /> Bài 3 (Tuần 15 ­ trang 122). Chọn từ thích hợp rổi đặt câu với từ ấy để tả:<br /> <br /> a. Mái tóc của ông (hoặc bà) em: Bạc trắng, đen nhánh, hoa râm.<br /> <br /> b. Tính tình của bố (hoặc mẹ) em: hiền hậu, vui vẻ, điềm đạm.<br /> <br /> c. Bàn tay em bé: mũm mĩm, trắng hồng, xinh xắn.<br /> <br /> d. Nụ cười của anh (chị) em: tươi tắn, rạng rỡ, hiền lành.<br /> <br /> Ai (cái gì, con gì) Thế nào?<br /> Mẫu: Mái tóc ông em Bạc trắng<br /> 15<br /> Bài 2 (tuần 16 tr 133)<br /> Chọn một cặp từ trái nghĩa ở bài tập 1, đặt câu với mỗi từ trong cặp từ <br /> trái nghĩa đó.<br /> Ai (cái gì, con gì) Thế  nào?<br /> Mẫu: Chú mèo ấy Rất ngoan<br /> b. Nhóm 2: Các trò chơi mang tính chất củng cố nội dung bài, mở rộng <br /> vốn từ (các từ không có trong sách giáo khoa)<br /> <br /> (1)Trò chơi: Nhìn hình đoán chữ.<br /> <br /> ­ Mục đích:<br /> <br /> + Luyện sử  dụng từ ngữ bằng cách tạo nhanh các cụm từ  có hình ảnh <br /> so sánh đúng. Có biểu tượng về hình ảnh so sánh.<br /> <br /> + Luyện phản ứng nhanh, óc liên tưởng, trí tưởng tượng.<br /> <br /> ­ Chuẩn bị: Tranh vẽ các hình ảnh dùng để so sánh.<br /> <br /> ­ Cách chơi:<br /> <br /> + Giáo viên nêu yêu cầu: Nhìn hình đoán chữ<br /> <br /> + Luật chơi: Giáo viên treo tranh có hình ảnh so sánh. H/s nhận biết các  <br /> sự vật có trong tranh từ đó liên tưởng tới hình ảnh so sánh. Học sinh nêu được <br /> so sánh đúng thì giáo viên cất hình ảnh đó đi treo hình ảnh khác. Nếu học sinh  <br /> không nêu được thì giáo viên tiếp tục gợi ý để học sinh đoán.<br /> <br /> ­ Trò chơi vận dụng trong các bài tập.<br /> <br /> Bài 2 (tuần 17 tr 143). Thêm hình ảnh so sánh vào sau mỗi từ dưới đây.<br /> <br /> ­ Đẹp, cao, khoẻ.<br /> <br /> ­ Nhanh, chậm, hiền.<br /> <br /> ­ Trắng, xanh, đỏ.<br /> <br /> Mẫu: đẹp   đẹp như tiên.<br /> <br /> <br /> 16<br /> Bài 2 (tuần 24 tr 55). Hãy chọn tên con vật thích hợp với mỗi chỗ trống dưới  <br /> đây.<br /> <br /> a. Dữ như….     b. Nhát như…..      c. Khoẻ như…..  d. Nhanh như…<br /> <br /> (Thỏ, voi, hổ (cọp), sóc)<br /> <br /> (2)Trò chơi: Tìm nhanh từ trong các câu thơ (văn)<br /> <br /> ­ Mục đích:<br /> <br /> + Mở rộng vốn từ và củng cố cách sử dụng từ hơp nghĩa.<br /> <br /> + Luyện khả năng phản xạ nhanh.<br /> <br /> ­ Chuẩn bị: Một số  câu thơ  (văn, ca dao) có từ  ngữ  thuộc chủ  đề  bài <br /> học.<br /> <br /> ­ Cách chơi: <br /> <br /> + Giáo nêu yêu cầu : Tìm từ  chỉ  sự  vật (hoạt động, trạng thái, đặc  <br /> điểm, tính chất…) có trong các câu thơ (văn, ca dao) sau<br /> <br /> + Luật chơi: Khi nghe giáo viên đọc xong câu thơ (văn, ca dao), học sinh <br /> xung phong nói từ có trong đoạn thơ (văn,ca dao). Học sinh nói đúng, giáo viên  <br /> yêu cầu lớp khen bạn. Học sinh nói sai, giáo viên yêu cầu học sinh khác chơi  <br /> tiếp. Tiếp tục cho đến hết số câu thơ (văn, ca dao) mà giáo viên đã chuẩn bị.<br /> <br /> ­ Trò chơi này có thể  sử dụng được ở  tất cả  các tiết Luyện từ  và câu. <br /> Có thể tổ chức cuối bài tập, có mục đích cung cấp vốn từ hoặc tổ chức cuối  <br /> tiết học.<br /> <br /> (3)Trò chơi: Đoán từ sau hoa.<br /> <br /> ­ Mục đích:<br /> + Củng cố nghĩa, chủ đề hoặc thể loại từ<br /> + Rèn sự liên tưởng nhanh.<br /> ­ Chuẩn bị:<br /> + Chép sẵn nhóm từ cần đoán lên bảng lớp, dùng bông hoa che lại.<br /> 17<br />  ­ Cách chơi:<br /> + Giáo viên nêu yêu cầu: Đoán từ sau hoa.<br /> + Luật chơi: Giáo viên nêu nghĩa của các từ (có thể mô tả bằng hành  <br /> động). Học sinh xung phong đoán từ. Học sinh đoán đúng thì hoa sẽ mở, <br /> không đúng học sinh khác tiếp tục đoán với một số  gợi ý về  “chữ  ghi <br /> âm” của từ đó.<br /> ­ Trò chơi này có thể áp dụng ở tất cả các tiết Luyện từ và câu để củng <br /> cố, mở  rộng vốn từ. Đặc biệt được áp dụng ở  một số  bài dùng để  củng cố <br /> một nhóm từ nhằm nhấn mạnh kiến thức trọng tâm của bài tập như.<br /> Bài 3 (tuần 13 tr 108). Chọn và xếp các từ ở 3 nhóm sau thành câu.<br /> 1                                 2                               3<br /> Em, chị em                   quét dọn, giặt               nhà cửa, sách vở<br /> Linh, cậu bé                   xếp, rửa                       bát đũa, quần áo<br /> Ai Làm gì<br /> Mẫu: em Quét dọn nhà cửa<br /> Bài 2 (tuần 14 tr 116). Sắp xếp các từ ở ba nhóm sau thành câu<br /> <br /> 1                                2                                           3<br /> <br /> Anh, chị, em          khuyên bảo, chăm sóc              anh, chị, em<br /> <br /> Chị em, anh em         trông nom, giúp đỡ                   nhau<br /> <br /> Ai Làm gì<br /> <br /> Mẫu: Chị em Giúp đỡ nhau<br /> <br /> Bài 2 (tuần 24 trang 64). Tìm từ trong ngoặc đơn hợp với mỗi nghĩa sau:<br /> <br /> a. Dòng nước chảy tương đối lớn trên đó thuyền bè đi lại được.<br /> <br /> b. Dòng nước chảy tự nhiên ở đầu núi.<br /> <br /> c. Nơi đất trũng chứa nước, tương đối rộng và sâu, ở trong đất liền<br /> <br /> (Suối, hồ, sông)<br /> <br /> <br /> 18<br />  Ví dụ: Tôi vận dụng trò chơi này vào bài 2 (tuần 14 trang 116). Sắp xếp  <br /> các từ ở ba nhóm sau thành câu:<br /> <br /> 1                                     2                                3<br /> <br /> Anh, chị, em                    khuyên bảo                  anh, chị, em<br /> <br /> chị em                              chăm sóc                      nhau<br /> <br /> anh em                             trông nom                     giúp đỡ<br /> <br /> Ai Làm gì<br /> <br /> Mẫu: Chị em Giúp đỡ nhau<br /> <br /> Các thao tác hướng dẫn học sinh<br /> <br /> + Tôi chép sẵn các nhóm từ 1, 2, 3 lên bảng<br /> <br /> + Che nhóm 1, 3 bằng hai tờ  giấy màu, nhóm 2 gắn mỗi từ  một bông <br /> hoa (màu khác nhau).<br /> <br /> “Khuyên bảo”                         ­ hoa màu xanh<br /> <br /> “Chăm sóc”                            ­ hoa màu đỏ<br /> <br /> “Trông nom”                          ­ hoa màu tím.<br /> <br /> “Giúp đỡ”                               ­ hoa màu vàng<br /> <br /> + Tôi yêu cầu học sinh: Đoán chữ sau hoa (trò chơi với cả lớp)<br /> <br /> + Khi học sinh chọn bông hoa nào tôi sẽ  dùng nghĩa từ  để  gợi ý. Học  <br /> sinh dựa vào đó đoán từ. Nếu đúng thì hoa được mở, nếu sai học sinh khác <br /> tiếp tục được chơi.<br /> <br /> (Với từ “khuyên bảo” tôi đã gợi ý: Ẩn sau bông hoa màu xanh là từ chỉ <br /> một người dùng lời nói để hướng người khác vào làm những việc tốt).<br /> <br /> + Sau khi mở hết 4 từ ở nhóm 2 tôi hỏi.<br /> <br /> ? Các từ ở nhóm 2 đều là từ chỉ gì? (từ chỉ hoạt động)<br /> <br /> 19<br />  ? Từ chỉ hoạt động này trả lời cho câu hỏi nào? (làm gì?)<br /> + Tôi bỏ băng giấy mở ừ nhóm 1 yêu cầu học sinh đọc<br /> ? Từ nhóm 1 gồm các từ chỉ gì? (từ chỉ vật)<br /> ? Các từ này thường trả lời cho câu hỏi nào? (câu hỏi ai?)<br /> + Tôi bỏ băng giấy mở nhóm từ 3 yêu cầu học sinh đọc.<br /> + Sau đó đến lúc này tôi mới yêu cầu: Sắp xếp từ   ở  3 nhóm thành một câu <br /> theo mẫu Ai làm gì?<br />        Với cách đưa trò chơi vào củng cố nghĩa, từ loại của một nhóm từ này sẽ <br /> giúp học sinh hiểu sâu bài, giờ  học cũng bớt đi sự  gò bó áp đặt khuôn thước  <br /> do kiến thức mẫu đưa ra.<br />  Có thể nói để phương pháp trò chơi thực sự có hiệu quả trong giờ học <br /> luyện từ và câu ở  lớp 2 thì mỗi giáo viên phải lựa chọn trò chơi hay và hiệu  <br /> quả nhất cho mỗi bài dạy. Trong một tiết giáo viên không nên tổ chức quá 2 <br /> trò chơi song cũng có bài chỉ cần tổ chức một trò chơi. Đổi mới trò chơi vận <br /> dụng để giải bài tập giáo viên chỉ  được tổ chức một lần trong tiết dạy. Cần  <br /> phối hợp liên hoàn, linh hoạt và sáng tạo giữa các phương pháp truyền thống,  <br /> hiện đại và trò chơi để tiết học sôi nổi, hứng thú và hiệu quả.<br /> <br /> <br /> <br /> III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU:<br /> A. DẠY THỰC NGHIỆM.<br /> <br /> <br /> * Tự thuật một kế hoạch bài dạy (dạy lớp 2A)<br /> (Ngày dạy: 28/10/2013)<br /> Tiết 23: Từ  ngữ  về  muông thú. Đặt và trả  lời câu hỏi  Như  thế  <br /> nào?<br /> I. Mục tiêu:<br /> ­ Xếp được tên một số con vật theo nhóm thích hợp (BT1).<br /> ­ Biết đặt và trả lời câu hỏi có cụm từ “Như thế nào?” (BT2, BT3)<br /> <br /> 20<br />  ­ Học sinh yêu thích môn học, kích thích sự  tìm tòi, ham hiểu biết về <br /> các loài thú.<br /> II. Đồ dùng dạy học.<br /> ­ 4 tờ tô ki có ghi tên các con vật trong bài 1 (tr 45)<br /> ­ Các hoa giấy màu xanh, màu đỏ; hồ dán.<br /> ­ Bảng phụ chép lời giải bài 1.<br /> III. Hoạt động dạy học.<br /> 1. Kiểm tra: ?Giờ trước học bài gì? ­ 1 học sinh trả lời<br /> ? Kể tên 1 số bài loài chim mà em biết? ­ 3 ­ 5 học sinh trả  lời miệng tên <br /> ? Những loài chim nào nào có giọng hót  các   loài   chim   theo   yêu   cầu   của <br /> hay? giáo viên .<br /> ? Những loài chim nào biết bắt chước <br /> tiếng nói của người?<br /> ­ Yêu cầu 1 học sinh đọc chữa bài 3 (với <br /> BTTV) ­ Lớp quan sát vở   nhận xét, cách <br />  giáo nhận xét, sửa sai, cho điểm điền   dấu   chấm,   dấy   phẩy   vào <br /> 2. Bài mới: đoạn văn<br /> a. Giới thiệu: Trong tiết học trước các <br /> em đã được mở  rộng vốn từ về các loài <br /> chim. Tiết học hôm nay sẽ  giúp các em <br /> tiếp tục được mở  rộng vốn từ  về  loài <br /> thú  sống trong rừng qua việc tìm hiều <br /> một số  đặc điểm của chúng. Đồng thời <br /> tiết học này sẽ  dạy các em đặt câu và <br /> LTVH có cụm từ “Như thế nào?”<br />  Giáo viên ghi đầu bài<br /> b. Hướng dẫn làm bài tập<br /> Bài   1:   Xếp   các   con   vật   dưới   đây   vào <br /> <br /> <br /> 21<br /> nhóm thích hợp Đọc tên bài + mở sách giáo khoa<br /> a. Thú dữ, nguy hiểm<br /> Mẫu: Hổ<br /> b. Thú không nguy hiểm. Mẫu: Thỏ<br /> ­ Giáo viên cho học sinh chơi trò: Phân <br /> nhanh   các   nhóm   từ   (thời   gian   chơi:   2 <br /> phút)<br /> ­ Giáo viên yêu cầu: N1 + N2: Dán hoa  ­   Lớp   chia   4   nhóm,   mỗi   nhóm <br /> màu xanh dưới tên thú dữ, nguy hiểm. nhận 1 tờ    giấy tô ki và hoa để <br /> N3 + N4: Dán hoa màu đỏ  dưới tên thú  dán.<br /> không nguy hiểm.   ­Học   sinh   trong   nhóm   tiếp   sức <br /> ­ Kết thúc thời gian giáo viên treo 4 tờ  nhau dán hoa<br /> giấy/4 nhóm lên bảng và cùng lớp nhận <br /> xét đúng sai<br />  giáo viên chốt lời giải đúng (treo bảng <br /> phụ).<br /> <br /> <br /> Thú   dữ,   nguy  Thú   không   nguy  ­ 1 học sinh đọc to<br /> hiểm hiểm<br /> Hổ,   báo,   gấu,  thỏ, ngựa vằn, khỉ,  ­ Lớp vỗ tay khen thưởng<br /> lợn   lòi,   chó,   sư  vượn,   sóc,   chồn, <br /> tử,   bò   rừng,   tê  cáo, hươu<br /> giác<br />       Kết   luận   nhóm   nhanh,   đúng   thắng <br /> cuộc.<br /> ­   Giảng:   Đây   là   tên   các   loài   thú   sống <br /> trong rừng. Thú dữ, nguy hiểm là những <br /> con thú mà thức ăn của chúng là thịt các <br /> con động vật khác có khi chúng còn tấn <br /> <br /> 22<br /> công ăn thịt  cả con người, còn thú không <br /> nguy  hiểm   là  con  thú   bản  tính  thường <br /> hiền lành thức ăn là cỏ cây hoa, lá không  ­   Học   sinh   khá,   giỏi   có   thể   kể <br /> gây hại cho con người. thêm.<br /> ? Kể tên loài thú khác mà em biết không <br /> có tên trong bài và xem xét đó là thú dữ <br /> hay thú không dữ?<br /> Giáo viên chốt kiến thức bài và liên hệ <br /> cách bảo vệ các loài thú ­Học sinh đọc thầm bài<br /> Bài 2: Giáo viên nêu đề bài. ­ Các nhóm thảo luận<br /> ­ Yêu cầu thảo luận nhóm 2. (bạn hỏi bạn trả lời)<br /> (giáo   viên   gợi   ý   học   sinh   nên   trả   lời  ­   Học   sinh   có   thể   có   nhiều <br /> thành câu) phương án trả lời đúng khác nhau<br /> ­   Nhiều   nhóm   báo   cáo,   giáo   viên   chốt <br /> cách trả lời đúng.<br /> a. Thỏ chạy nhanh như bay<br /> b.   Sóc   chuyền   từ   cành   này   sang   cành <br /> khác thoăn thoắt.<br /> c. Gấu đi lặc lè. ­“ Đều có cụm từ  như  thế  nào? <br /> d. Voi kéo gỗ rất khoẻ ở cuối câu”<br /> ­Các câu hỏi trên có điểm gì giống nhau?<br /> ­   Giáo   viên   khắc   sâu:   Để   hỏi   về   đặc <br /> điểm   của   người,   vật,   con   vật   ta   dùng <br /> câu hỏi như thế nào? ­ Học sinh khá giỏi đặt câu hỏi và <br /> ? Dựa vào các câu hỏi trong bài, đặt một  trả lời.<br /> câu hỏi về  đặc điểm con vật khác em <br /> yêu thích? (ví dụ: con Trâu) ­ Học sinh nêu yêu cầu đề  :“Đặt <br /> Bài 3: Giáo viên ghi đề lên bảng câu hỏi cho từ in đậm”<br /> ­ Giáo viên hướng dẫn câu mẫu “Rất khoẻ”<br /> 23<br /> a. Trâu cày rất khoẻ ­ “Việc cày của con trâu”<br /> ? Nêu từ in đậm trong câu?<br /> ? Từ  “rất khoẻ” nêu đặc điểm về  việc  “Trâu cày như thế nào?”<br /> gì của con trâu? ­ 1 học sinh lên bảng chữa<br /> ? Để hỏi về việc đó, ta hỏi như thế nào?<br /> Các câu khác học sinh làm vở<br /> ­ Thu chấm 1 số bài, nhận xét<br /> ­ Giáo viên nhận xét bài trên bảng, chốt <br /> lời giải đúng.<br /> Câu Câu hỏi<br /> <br /> a. Trâu cày rất khoẻ a. Trâu cày như thế nào?<br /> <br /> b. Ngựa phi nhanh như bay b. Ngựa phi như thế nào?<br /> <br /> c. Thấy một chú ngựa béo tốt đang ăn  c.   Thấy   một   chú   ngựa   béo   tốt <br /> cỏ, sói thèm rỏ rãi. đang ăn cỏ, sói thèm như thế nào?<br /> <br /> d.   Đọc   xong   nội   quy,   khỉ   nâu   cươid  d. Đọc xong nội quy khỉ nâu cười <br /> khành khạch. như thế nào?<br /> <br /> ­ Giáo viên kết luận: Tất cả những từ in <br /> đậm trong bài đều là những từ  miêu tả <br /> đặc   điểm,   trạng   thái   của   các   con   vật. <br /> Vậy muốn hỏi về  đặc điểm, trạng thái <br /> của người, vật, con vật ta dùng câu hỏi <br /> như  thế  nào. Khi viết câu hỏi cuối câu <br /> phải ghi dấu chấm hỏi (?)<br /> <br /> 3. Củng cố bài.<br /> <br /> ­ Trò chơi: Giáo  viªn cho học sinh nghe  ­ Học sinh nghe xong băng hát.<br /> đoạn băng có các bài hát: “Chú voi con ở <br /> Thi xem ai kể  nhanh, kể  đúng tên <br /> bản   Đôn”,   “Ngựa   ta   phi   nhanh”,   “Con <br /> các con vật được nêu trong bài và <br /> <br /> 24<br /> chim vành khuyên”. đặc điểm của chúng; xét xem con <br /> vật nào thuộc loài chim, con vật <br />   Mục đích: Mở  rộng sự  hiểu biết về <br /> nào thuộc loài thú.<br /> loài chim, loài thú và các đặc điểm của <br /> chúng.<br /> <br /> 4. Hướng dẫn tự  học: Tìm hiểu các loài <br /> thú qua (sách, báo…) và chuẩn bị bài sau <br /> Tiết 24<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> B. KHẢO SÁT:<br /> Đề bài (thời gian 6’)<br /> Câu 1 (5 đ): Nối lên các con thú với đặc điểm của chúng:<br /> Hổ                        hiền lành<br /> Nai                       hung dữ<br /> Cáo                       nhanh nhẹn<br /> Sóc                      ranh mãnh<br /> Câu 2(5đ): Gạch chân dưới bộ  phận trả  lời cho câu hỏi Như  thế  nào? <br /> trong mỗi câu sau:<br />   a. Bạn Mai rất ngoan                         <br />   b. Cái áo này đẹp quá.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> * KẾT QUẢ<br /> <br /> Kết quả<br /> Lớp Sĩ số<br /> Giỏi Khá TB Yếu<br /> <br /> 71,4 25,7<br /> 2A 35 25 9 1 2.9% 0 0<br /> % %<br /> 25<br />  Với một thời gian ngắn ngủi để áp dụng phương pháp trò chơi vào dạy <br /> ­ học phân môn luyện từ và câu tôi thấy 100% học sinh hứng thú học, các giờ <br /> học mất đi sự  trầm lắng thay vào đó là không khí sôi nổi, hào hứng. Chất <br /> lượng lớp thực nghiệm đi lên rõ rệt. Việc áp dụng những trò chơi vào dạy <br /> Luyện từ  và câu là một hướng đi đúng góp phần nâng cao chất lượng giáo <br /> dục toàn diện học sinh mở ra một triển vọng tốt đẹp trong mông Tiếng Việt <br /> nói chung, phân môn luyện từ và câu nói riêng,<br /> <br /> 4. Bài học kinh nghiệm.<br /> <br /> Trong quá trình nghiên cứu và vận dụng phương pháp trò chơi để  gây <br /> hứng thú tạo hiệu quả cho giờ học luyện từ và câu ở lớp 2, tôi nhận thấy:<br /> <br />  Trước hết người giáo viên phải có tâm huyết với nghề, luôn tìm tòi, <br /> học  hỏi, trao đổi kiến thức, cập nhật những vấn đề mới của xã hội.<br /> <br />   Cần khơi dậy hứng thú học tập, lòng say mê thích học hỏi của học <br /> sinh. Làm cho học sinh cảm thấy mỗi giờ học là một buổi tham quan kỳ thú. <br /> Không nên gò ép các em theo một khuôn thước nhất định. Biết trân trọng và <br /> phát huy tính sáng tạo của học sinh.<br /> <br />  Cần phối kết hợp các phương pháp trong quá trình dạy học. Cần coi <br /> trọng phương pháp trò chơi và phát huy tối đa tiềm lực của phương pháp này <br /> trong dạy học phân môn luyện từ  và câu. Tuy nhiên khi vận dụng phương <br /> pháp trò chơi vào dạy học giáo viên cần chú ý:<br /> <br /> Trò chơi phải góp phần thực hiện được mục tiêu bài học.<br /> <br />  Trò chơi phải được chuẩn bị  kỹ, chu đáo phù hợp với đối tượng học <br /> sinh (về thẩm mỹ và nội dung)<br /> <br />  Luật chơi rõ ràng, đơn giản, dễ nhớ, dễ thực hiện.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 26<br />   Không nên lạm dụng trò chơi. Chỉ nên chọn 1 trò chơi hay áp dụng cho <br /> 1 bài. Trong 1 tiết chỉ nên tổ  chức từ  1 đến 2 trò chơi. Tuyệt đối tránh hiện  <br /> tượng tổ chức 2 trò chơi trong 1 bài tập. Sử dụng trò chơi đúng lúc, đúng chỗ.<br /> <br />  Giáo viên cần “khéo” tổ  chức trò chơi để  trò chơi học tập mang đúng <br /> nghĩa của nó: Học mà chơi, chơi mà học. Giáo viên cần kích thích sự  thi đua  <br /> giành phần thắng giữa các bên tham gia.<br /> <br />  Trò chơi không nên tổ chức kéo dài vì nó sẽ ảnh hưởng tới mạch kiến thức.<br /> <br /> 5. Phạm vi áp dụng.<br /> <br /> Kinh nghiệm được áp dụng cho tất cả giáo viên lớp 2 khi dạy phân môn <br /> Luyện từ và câu.<br /> <br />         IV. KẾT LUẬN<br /> <br /> Qua nghiên cứu và vận dụng phương pháp trò chơi vào việc gây hứng <br /> thú cho học sinh trong giờ học phân môn Luyện từ và câu ở lớp 2, tôi thấy đây <br /> là một phương pháp dạy học đặc biệt quan trọng. Nó giúp mỗi học sinh đến <br /> với tri thức bằng sự  chủ động, sáng tạo có mong muốn khám phá kiến thức <br /> học để  thể  hiện mình, do đó cùng với thời gian ý thức học tập của các em <br /> được nhân lên và kết quả giảng dạy sẽ đạt tới đỉnh điểm.<br /> <br /> <br /> <br /> V. ĐỀ NGHỊ<br /> <br />       Mỗi giáo viên cần có cho mình một hướng riêng trong cách vận dụng  <br /> linh hoạt các phương pháp giảng dạy để  giờ  dạy đạt được hiệu quả  cao  <br /> nhất.<br /> <br /> Tổ chức Đoàn ­ Đội trong nhà trường cần tổ chức nhiều các cuộc thi: Sắc <br /> hoa học trò – Văn + Toán tuổi thơ  ­ Hoa ngũ sắc… để  học sinh vừa học vừa  <br /> chơi, chơi mà học.<br /> <br /> <br /> <br /> 27<br />  Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trong dạy học phân môn Luyện <br /> từ  và câu ở lớp 2. Do thời gian ngắn ngủi, kinh nghiệm còn hạn chế nên nội <br /> dung không thể  tránh khỏi những thiếu sót và những ý kiến mang tính chủ <br /> quan, cảm tính. Tôi rất mong nhận được sự góp ý của các đồng nghiệp và các  <br /> cấp lãnh đạo để kinh nghiệm của tôi ngày càng hoàn thiện hơn.<br /> <br /> <br /> <br /> <br />                                                         Mạo Khê, ngày 18 tháng 11 năm 2013<br />                                                                                          Người thực hiện<br /> <br /> <br /> <br /> <br />                                                                                             Mạc Thị Lý<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 28<br />  VI. TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> <br /> 1. PGS – TS Bùi Văn Huệ. Tài liệu: Tâm lí học Tiểu học – NXB Giáo dục – <br /> 1997.<br /> 2. Lê A – Đỗ Xuân Thảo – Giáo trình Tiếng việt 1 – NXB ĐHSP.<br /> 3. Lê A – Nguyễn Quang Ninh­ Bùi Văn Toán – phương pháp Dạy học <br /> Tiếng việt – NXB Giáo dục 1997.<br /> 4. Lê Phương Nga – Đặng Kim Nga­ Phương pháp dạy học Tiếng việt ở <br /> Tiểu học – NXB Giáo dục, NXB Đại học Sư phạm 2007.<br /> 5. GS – TS Lê Phương Nga. Tài liệu: Dạy học tập đọc ở tiểu học – NXB <br /> Giáo dục – 2003.<br /> 6. GS­ TS Lê Phương Nga.Tài liệu: Phương pháp dạy học Tiếng Việt ở <br /> Tiểu học II – NXB Đại học Sư phạm.<br /> 7. Nguyễn Trí – Dạy và học Tiếng Việt ở Tiểu học theo chương trình mới, <br /> NXB Giáo dục 2002.<br /> 8. Nghiên cứu lí luận dạy học.<br /> 9. Nghiên cứu đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi học sinh.<br /> 10. Nghiên cứu SGK và phương pháp dạy học TV.<br /> 11. Nghiên cứu SGK­ SGV (TV2­ NXB­ Giáo Dục).<br /> 12. Nghiên cứu nội dung chương trình TV­ Lớp 2 ­ Thiết kế bài giảng TV2 <br /> ( NXB­ Hà Nội).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 29<br />   MỤC  LỤC<br /> <br /> <br />  I. Đặt vấn đề:<br /> Lí do chọn đề tài                                                                      trang 1<br /> 1. Cơ sở lý luận