SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên khối chồi nâng cao chất lượng môn làm quen văn học tại trường mầm non Hoa Hồng

UBND HUYỆN KRÔNG ANA<br /> TRƯỜNG MẦM NON HOA HỒNG<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM<br /> ĐỀ TÀI:<br /> MỘT SỐ BIỆN PHÁP BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN KHỐI CHỒI NÂNG <br /> CAO CHẤT LƯỢNG MÔN LÀM QUEN VĂN HỌC TẠI <br /> TRƯỜNG MẦM NON HOA HỒNG<br /> <br /> Lĩnh vực : Chuyên môn<br /> <br /> <br /> <br /> <br />            Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Ánh Tuyết<br />            Đơn vị : Trường Mầm non Hoa Hồng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1<br />  MỤC LỤC <br /> Phần thứ nhất: Mở đầu<br /> I. Đặt vấn đề:...................................................................................................3<br /> 1. Lý do chọn đề tài :..........................................................................................3<br /> 2. Đối tượng nghiên cứu:...................................................................................4<br /> 3. Phạm vi nghiên cứu:.......................................................................................4<br /> II. Mục đích ( mục tiêu) nghiên cứu:.............................................................4<br /> Phần thứ hai: Giải quyết vấn đề<br /> I. Cơ sở lí luận của vấn đề:...........................................................................5<br /> II. Thực trạng vấn đề nghiên cứu:................................................................6<br /> III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề:..............................8<br /> IV. Tính mới của giải pháp:………………....................................................19<br /> V. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:....................................................21<br /> Phần thứ ba: Kết luận, kiến nghị<br /> I. Kết luận:........................................................................................................23<br /> II. Kiến nghị:.....................................................................................................24<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2<br />   Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU<br /> I. Đặt vấn đề<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên mở  đầu trong hệ  thống giáo <br /> dục quốc dân, và chiếm vị trí rất quan trọng. Giáo dục mầm non có nhiệm vụ <br /> xây dựng những cơ sở ban đầu, đặt nền móng cho việc hình thành nhân cách <br /> con người cho xã hội tương lai, vì đây là thời điểm mấu chốt và quan trọng <br /> nhất,  ở cái thời điểm ấy tất cả mọi việc đều bắt đầu: Bắt đầu học ăn, học  <br /> nói, học ngủ, học chơi.... Mục đích của giáo dục chính là tạo nên những con <br /> người mới, con người phát triển toàn diện và hoàn thiện về  nhân cách đạo <br /> đức, trí tuệ. <br />   Cho nên giáo dục mầm non đã góp phần không nhỏ vào việc giáo dục  <br /> thế hệ trẻ. Đến trường Mầm non trẻ không chỉ được chăm sóc mà còn được  <br /> giáo dục. Trách nhiệm nặng nề  và cao cả   ấy tất cả  thuộc về  cô giáo mầm <br /> non, chính giáo viên là người giúp trẻ làm quen với nhiều lĩnh vực khác nhau: <br /> Lĩnh vực phát triển nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm ­ xã hội, thẩm mỹ. Tuy  <br /> nhiên để  trẻ  thực hiện tốt các lĩnh vực khác thì ngôn ngữ  của trẻ  phải rõ <br /> ràng, rành mạch. Lĩnh vực phát triển  nào  cũng  chiếm  một  vị  trí  quan  trọng <br /> nhất định cho sự phát triển toàn diện của trẻ, tuy nhiên làm quen văn học là <br /> một môn học được trẻ mầm non rất yêu thích, hình thành  ở  trẻ những tình <br /> cảm đạo đức tốt đẹp, những cảm xúc thẩm mỹ, phát triển trí tưởng tượng <br /> như:   Lòng  yêu  thiên  nhiên, quê  hương,  đất nước, con  người…  lòng  kính <br /> trọng yêu thương gần gũi và giúp đỡ những người thân xung quanh trẻ như: <br /> ông bà, bố mẹ, cô giáo, anh chị em,... Thông qua hoạt động này trẻ  tái tạo và <br /> sáng tạo thêm những tình tiết của tác phẩm một cách hồn nhiên phù hợp với <br /> nội dung của tác phẩm. Thông qua sự  hiểu biết, trí tưởng tượng của trẻ.  <br /> Đồng thời trẻ thể  hiện được bài thơ  diễn cảm, kể  lại chuyện sáng tạo phù  <br /> hợp với các nhân vật trong câu chuyện một cách trọn vẹn.<br /> Thông qua văn học giúp trẻ nhận biết được thế giới xung quanh và phát <br /> triển ngôn ngữ cho trẻ. Thực tế ở trường Mầm non Hoa Hồng, qua những lần  <br /> thao giảng, dự  giờ, tôi nhận thấy khả  năng cảm thụ  văn học, ngôn ngữ  của <br /> trẻ còn nhiều hạn chế, trẻ đọc thơ chưa diễn cảm, kể chuyện chưa hay, tham  <br /> gia đóng kịch chưa mạnh dạn, cách thể hiện vai diễn  chưa lôi cuốn, kết quả <br /> trẻ đạt tương đối thấp so với yêu cầu đề ra. Giáo viên thì chưa chủ động linh <br /> hoạt trong việc tổ chức các hoạt động đóng kịch cho trẻ, nếu có thì chủ  yếu <br /> là trong tiết học, còn trong các giờ chơi, các buổi sinh hoạt thì hầu như  chưa  <br /> có. Chưa thực sự  đầu tư  vào công tác soạn giảng trẻ  và áp dụng công nghệ <br /> thông tin vào trong các tiết dạy còn hạn chế. Chưa có sự  chuẩn bị tốt về các  <br /> <br /> <br /> 3<br /> đồ  dùng, dụng cụ  cho trẻ  tham gia đóng kịch làm cho hoạt động đóng kịch,  <br /> biểu diễn không thu hút được sự  chú ý của trẻ. Sử  dụng đồ  dùng dạy học <br /> chưa có khoa học, dẫn đến giờ  học trẻ  ít tập trung chú ý hiệu quả  trên tiết <br /> học chưa cao.<br /> Xuất phát từ  những yêu cầu cụ  thể  của văn học, cho nên dạy trẻ  làm  <br /> quen với văn học không thể  thiếu trong chương trình giáo dục trẻ, và vai trò  <br /> của cô giáo trong quá trình tổ  chức là rất quan trọng để  truyền đạt đến trẻ <br /> một cách hứng thú. Hầu hết giáo viên dạy lớp lá thì có sự  đầu tư  hơn  ở  các <br /> lớp dưới, giáo viên dạy lố 4­5 tuổi chưa chú trọng, chưa thật sự quan tâm đầu <br /> tư  vào các tiết dạy cho trẻ  làm quen với văn học. Chính vì thế  để  tổ  chức  <br /> hoạt động làm quen văn học cho trẻ  4­5 tuổi đạt được những hiệu quả  tốt  <br /> nhất, nên trong quá trình hoạt động chuyên môn tôi nghiên cứu, tìm ra “Một  <br /> số  biện pháp bồi dưỡng giáo viên khối chồi nâng cao chất lượng môn làm  <br /> quen văn học  tại trường mầm non Hoa Hồng”. Đề tài đã được tôi tiến hành <br /> nghiên cứu trong 2 năm,   nhưng các biện pháp đưa ra trong   sáng kiến kinh  <br /> nghiệm trước chưa mang lại hiệu quả  như  mong muốn nên tôi tiếp tục lựa  <br /> chọn để  đưa ra cá biện pháp, giải pháp thiết thực và mang lại hiệu quả  cao  <br /> hơn.<br /> 2.  Đối tượng nghiên cứu<br /> Biện pháp bồi dưỡng giáo viên khối chồi nhằm nâng cao chất lượng  <br /> môn làm quen văn học tại trường mầm non Hoa Hồng.<br /> 3. Phạm vi nghiên cứu<br /> Khuôn khổ  nghiên cứu  :  Một số  biện pháp bồi dưỡng giáo viên khối <br /> chồi nâng cao chất lượng môn làm quen văn học tại trường mầm non Hoa  <br /> Hồng.<br /> Đối tượng khảo sát : Giáo viên khối chồi và trẻ  4­5 tuổi trường mầm <br /> non Hoa Hồng.<br /> Thời gian : Bắt đầu từ tháng 09 năm 2017 đến tháng 05 năm 2019.<br /> II.  Mục đích, mục tiêu nghiên cứu<br /> Giúp giáo viên có nhiều kinh nghiệm, nhiều biện pháp, giải pháp hay <br /> trong quá trình tổ chức cho trẻ làm quen văn học tại lớp mình chủ nhiệm.<br /> Giúp giáo viên xây dựng các kế  hoạch giáo dục linh hoạt, sáng tạo để <br /> nâng cao chất lượng chăm sóc và giáo dục môn làm quen văn học . Rèn luyện <br /> và phát triển ngôn ngữ  mạch lạc, phát triển khả  năng nghe, nói, hiểu ngôn <br /> ngữ  và hình  ảnh nội dung thông qua tác phẩm văn học, đồng thời phát huy  <br /> được tính tích cực sáng tạo của trẻ.  Rèn kỹ năng đọc, kể diễn cảm cho trẻ 4­<br /> 5 tuổi ở các lớp đạt hiệu quả ngày càng cao.<br /> Giáo viên biết cách vận dụng linh hoạt, sáng tạo các phương pháp giáo <br /> dục trẻ theo chương trình giáo dục mầm non mới đưa vào bài dạy và biết lựa <br /> <br /> <br /> <br /> 4<br /> chọn phương pháp giảng dạy, sáng tạo một cách phù hợp với lứa tuổi, giúp <br /> trẻ phát triển ngôn ngữ một cách trọn vẹn.<br /> Bồi dưỡng giáo viên thường xuyên  và biết  đổi mới những phương <br /> pháp dạy học theo hướng mới  và bổ sung các phương tiện dạy học phù hợp  <br /> với nội dung bài dạy theo từng chủ đề chủ điểm khác nhau.<br /> Nhiệm vụ của đề tài:<br /> Qua đề tài nghiên cứu, giúp cho giáo viên có định hướng phù hợp trong  <br /> việc xây dựng kế hoạch giảng dạy và lựa chọn phương pháp hoạt động làm <br /> quen với văn học có hiệu quả, sát với thực tế  phù hợp với tình hình  địa <br /> phương, tình hình trường, lớp đang công tác.<br /> ̉ ̣ ́ ể  tạo được sự hứng thú, <br /> Giúp giáo viên tim ra cac giai phap, biên phap đ<br /> ̀ ́ ́<br /> sáng tạo cho trẻ  trong môn làm quen văn học. Giúp trẻ  khả  năng đọc rõ lời, <br /> thể  hiện sự  khéo léo và phát triển trí tưởng tượng, óc quan sát, khả  năng tư <br /> duy độc lập trong suy nghĩ. Nói năng lưu loát, biết sử  dụng từ  chính xác khi  <br /> giao tiếp. Góp phần mở rộng nhận thức, phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, <br /> giáo dục thẩm mỹ, phát triển ngôn ngữ...Từ  đó trẻ  hứng thú khi kê chuyên,<br /> ̉ ̣  <br /> ̣ ơ.<br /> đoc th<br /> Giúp trẻ  cảm nhận được cái hay, cái đẹp  của môi trường sống xung <br /> quanh trẻ, hình thành cho trẻ kĩ năng tiếp nhận tác phẩm văn học và thể hiện <br /> lại tác phẩm văn học một cách sáng tạo.<br /> Vận dụng đề  tài nghiên cứu này sẽ  giúp giáo viên không còn thiếu tự <br /> tin trong việc đổi mới cách dạy, cách truyền tải kiến thức cho trẻ, cũng như <br /> cách vận dụng linh hoạt các biện pháp, phương pháp để  có kết quả  tốt nhất  <br /> trong quá trình hình thành và phát triển tốt ngôn ngữ  cho trẻ và biết sử  dụng <br /> những thiết bị, đồ  dùng giảng dạy phù hợp để  trẻ  trãi nghiệp một cách tốt <br /> nhất.<br /> II. Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ<br /> I. Cơ sở lý luận của vấn đề<br /> Mục tiêu chiến lược phát triển của Giáo dục mầm non từ  nay đến  <br /> 2020 đã đưa ra quan điểm xác định vị  trí của giáo dục mầm non đặt nền  <br /> móng cho sự phát triển nhân cách thông qua hệ thống giáo dục quốc dân tạo <br /> tiền đề để phổ cập giáo dục tiểu học.<br /> Đội ngũ giáo viên trong trường mầm non là lực lượng nòng cốt của sự <br /> nghiệp giáo dục mầm non, là yếu tố  chính quyết định chất lượng chăm sóc  <br /> giáo dục trẻ  trong nhà trường. Cô giáo là người truyền thụ  những tri thức  <br /> khoa học, sự  hiểu biết của môi trường thiên nhiên, môi trường xã hội đến <br /> với trẻ.<br /> Hoạt động chuyên môn là nhiệm vụ  trọng tâm của nhà trường, chiếm <br /> hầu hết thời gian của năm học và khối lượng công việc của giáo viên có tầm  <br /> quan trọng rất lớn trong nhà trường; quyết định phần lớn chất lượng chuyên <br /> môn  ở  nhà trường là bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên để  đáp  ứng nhu <br /> <br /> 5<br /> cầu cần thiết cho hoạt động  học tập của trẻ trong xã hội hiện đại đầy năng <br /> động và sáng tạo.<br /> Trong trường mầm non môn làm quen văn học là một môn nghệ thuật <br /> ngôn từ, phản ánh đầy đủ  hiện thực khách quan bao la rộng lớn xung quanh  <br /> trẻ. Điều này đòi hỏi đội ngũ giáo viên cần phải cố  gắng rất nhiều để  nắm  <br /> bắt tích lũy kinh nghiệm chuyên môn thì mới thực hiện hoạt động dạy và học <br /> một cách tốt nhất. <br /> Văn học giúp cho trẻ hình thành và phát triển ngôn ngữ  mà ngôn ngữ là <br /> phương tiện giao tiếp của trẻ. Dạy trẻ  làm quen văn học giúp trẻ  biết yêu <br /> quý cái đẹp, yêu quê hương, đất nước, con người.   Trẻ  em không có điều <br /> kiện để tiếp xúc nhiều với cuộc sống một cách trực tiếp do đó kinh nghiệm <br /> sống của các em còn ít, trong khi đó văn học là một loại hình nghệ thuật miêu <br /> tả sao chép lại hiện thực cuộc sống thu nhỏ của trẻ. Khi trẻ em tiếp xúc với <br /> văn học đó cũng là lúc trẻ đến với cuộc sống một cách gián tiếp là lúc  trẻ bắt <br /> đầu  tư  duy, trí tưởng tượng sức sáng tạo của trẻ  được khởi động và phát  <br /> triển ngay từ nhứng năm đầu đời ở trường mầm non. <br /> Để  những tác phẩm văn học nghệ  thuật tác động sâu sắc và gây  ấn <br /> tượng mạnh mẽ  đến trẻ, làm cho trẻ  hứng thú, thì việc chuẩn bị  kĩ lưỡng <br /> trước khi đến lớp của giáo viên là rất quan trọng và cần thiết. Giáo viên cần <br /> phân tích và xác định nội dung tư  tưởng  của tác phẩm, đây là nhiệm vụ  của <br /> người giáo viên mầm non giáo dục trẻ  qua tính cách các nhân vật trong câu <br /> chuyện, bài  thơ  và  xác   định các hình thức  đọc,  kể  diễn cảm, tìm tòi các <br /> phương pháp dạy học hay nhất, làm sao giúp trẻ  nhớ  được sắc thái cơ  bản <br /> trong giọng kể, ngữ điệu, giọng điệu, lời nói của các nhân vật, từ đó giúp trẻ <br /> nhận ra ngôn ngữ, ngữ  điệu của các nhân vật. Từ đó giúp trẻ  mẫu giáo phát <br /> triển ngôn ngữ một cách hệ thống. Vì vậy cần chú trọng phát triển toàn diện <br /> về ngôn ngữ cho trẻ và văn học chính là phương tiện giúp trẻ hình thành  khả <br /> năng phát triển ngôn ngữ, văn học đưa trẻ đến với những cái đẹp trong ngôn <br /> ngữ, phát huy được tính tích cực và làm giàu vốn từ cho trẻ.Vì vậy  là một cán <br /> bộ  quản lý phụ  trách chuyên môn của trường mầm non Hoa Hồng tôi nhận  <br /> thấy được tầm quan trọng trong việc chăm sóc – giáo dục trẻ mầm non, thấy  <br /> được vai trò và nhiệm vụ  của người giáo viên trong việc phát triển những <br /> mầm non tương lai của đất nước. Tôi đề ra kế hoạch cần phải làm tốt công  <br /> tác bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên trong nhà trường nói chung và bồi  <br /> dưỡng nâng cao chất lượng môn làm quen văn học nói riêng.<br /> II.Thực trạng vấn đề <br /> ­ Ưu điểm: <br /> Đa số giáo viên nắm vững nội dung, phương pháp và chương trình dạy <br /> của từng lứa tuổi. Một số  giáo viên đã nắm bắt kịp chương trình giáo dục <br /> mầm non mới. Các giáo viên đã trao đổi kinh nghiệm trong giảng dạy cho  <br /> đồng nghiệp, giáo viên đã biết cách lồng ghép môn làm quen văn học vào các <br /> môn học khác một cách hợp lý. Một số giáo viên đã cho trẻ làm quen văn học <br /> <br /> <br /> 6<br /> ở mọi lúc mọi nơi bằng nhiều hình thức khác nhau. Trẻ biết kể chuyện, đọc <br /> thơ theo hướng dẫn của cô giáo.<br /> ­ Hạn chế: <br /> Giáo viên chưa vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào tiết dạy. Chưa thể <br /> hiện được nhu cầu dạy học lấy trẻ làm trung tâm, cô chỉ là người hướng dẫn.  <br /> Giáo viên chưa biết tận dụng được đồ  dùng đồ  chơi sẵn có để  tổ  chức hoạt  <br /> động cho trẻ làm quen văn học dẫn đến hiệu quả chưa cao.  Chuẩn bị đồ dùng <br /> phục vụ  cho môn làm quen văn học chưa phong phú, đa dạng để  thu hút sự <br /> chú ý của trẻ, chưa thực sự chú ý phát huy tính tích cực ở  trẻ. Chưa tạo môi <br /> trường hoạt động văn học cho trẻ .Việc sử dụng công nghệ thông tin vào bài <br /> giảng còn hạn chế, nếu có thì còn sơ sài, chưa có sự đầu tư.<br /> Giáo viên chưa có sự sáng tạo trong chuyển thể từ chuyện kể sang kịch  <br /> bảng sân khấu, không tạo ra được kịch tính, sự  kiện, sự  biến. Bên cạnh đó <br /> vẫn còn một số  giáo viên cảm nhận các tác phẩm văn học thơ  chuyện còn <br /> hạn chế.<br /> Chưa khai thác môi trường xung quanh ngay trong lớp để  vận dụng <br /> hoặc giáo dục cho trẻ . Các thủ thuật đọc kể, chưa bộc lộ cảm xúc hấp dẫn  <br /> cuốn   hút   trẻ   vào   tiết   học.   Một   số   cháu   đến   lớp   còn   sử   dụng   tiếng   địa <br /> phương, nói ngọng, nói lắp..  và một số cháu là người đồng bào dân tộc thiểu <br /> số mới ra lớp lần đầu nên còn hạn chế kỹ năng nghe, đọc, nói ...nên trẻ  vẫn  <br /> còn bỡ ngỡ chưa mạnh dạn trong khi cảm nhận và thể hiện các tác phẩm văn <br /> học, khả năng giao tiếp còn nhút nhát, tiếp cận tiếng Việt còn hạn chế.<br /> Tổng số giáo viên toàn trường là 15 giáo viên, trong đó số giáo viên dạy  <br /> khối chồi là 6 giáo viên.<br /> * Kết quả giao viên đã đ<br /> ́ ạt được: <br /> <br /> <br /> Kêt qua <br /> ́ ̉<br /> NÔI DUNG<br /> ̣ Đạt Chưa đạt<br /> Số GV Tỉ lệ % Số GV Tỉ lệ %<br /> <br /> Xây dựng kế  hoạch giáo dục phù hợp,  3/6 50 3/6 50<br /> linh hoạt, sáng tạo.<br /> <br /> Các phương tiện dạy học hấp dẫn. Sử  4/6 66 2/6 14<br /> dụng đồ dùng đẹp,  khoa học, sáng tạo.<br /> <br /> Xây dựng môi trường hoạt động cho trẻ  4/6 66 2/6 14<br /> phong phú, hấp dẫn kích thích trẻ  hoạt <br /> động.<br /> <br /> <br /> <br /> 7<br /> Khai   thác   các   phương   tiện   dạy   học,  3/6 50 3/6 50<br /> ĐDĐC có hiệu quả.<br /> <br /> * Kết quả trẻ đã đạt được :<br /> <br /> NÔI DUNG<br /> ̣ KẾT QUẢ<br /> <br /> Trẻ đạt % Trẻ chưa đạt %<br /> <br /> Trẻ  hứng thú trong tiết làm quen văn  36% 64%<br /> học.<br /> <br /> Khả năng đọc, kể diễn cảm. 40% 60%<br /> <br /> Mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp. 42% 58%<br /> <br /> Kỹ năng kể chuyện sáng tạo. 35% 65%<br /> <br /> <br /> ­ Nguyên nhân chủ quan:<br /> <br /> Trình độ  nắm bắt của mỗi giáo viên chưa có sự  đồng đều . Giáo viên <br /> chưa chủ  động linh hoạt, sáng tạo trong việc tổ  chức cho trẻ  làm quen văn  <br /> học, các hoạt động chưa có sự nhịp nhàng, còn áp đặt.<br /> Việc áp dụng công nghệ  thông tin vào trong các tiết dạy làm quen văn <br /> học còn hạn chế.<br /> Qua việc tổ chức dự giờ, thao giảng bản thân tôi nhận thấy rằng giáo <br /> viên chưa mạnh dạn trong việc đổi mới, cũng như  chưa có sự linh hoạt, sáng <br /> tạo  dẫn đến các tiết học vẫn  còn rập khuôn máy móc, cứng nhắc. Vì vậy <br /> chưa phát huy hết khả  năng của trẻ  trong quá trình hoạt động làm quen văn  <br /> học, môt sô giao viên con h<br /> ̣ ́ ́ ̀ ạn chế vê ki năng tô ch<br /> ̀ ̃ ̉ ức cac hoat đông lung tung<br /> ́ ̣ ̣ ́ ́  <br /> khi xử  lý tình huống. Giáo viên trong quá trình lên lớp  nói  nhiều chưa phát <br /> huy được tính tích cực chủ động của trẻ. Giáo viên còn sử dụng giáo cụ trực <br /> quan chưa phù hợp, chưa khoa học  nên chưa thực sự  cuôn hut tre trong các<br /> ́ ́ ̉  <br /> hoạt động kể chuyện dẫn đến tiết dạy chưa đạt hiệu quả cao.<br /> ­ Nguyên nhân khách quan:<br /> Trường hiện tại có 3 điểm, các điểm trường cách nhau khá xa. Cơ  sở <br /> vật chất hầu như  chưa đảm bảo cho chương trình giáo dục mầm non hiện <br /> ̣ ̣ ̣ ̣<br /> nay; đô dung dung cu phuc vu cho các ho<br /> ̀ ̀ ạt động làm quen văn học chưa thật <br /> sự đầy đủ. Hầu hết khi biểu diễn các tác phẩm văn học còn thiếu các yếu tố <br /> phụ  trợ  như: Âm thanh, cảnh trí, trang phục… làm cho hoạt động đóng kịch, <br /> biểu diễn không thu hút được sự chú ý của trẻ. Đô dung, đ<br /> ̀ ̀ ồ chơi phục vụ cho <br /> hoạt động con đ<br /> ̀ ơn điêu, màu s<br /> ̣ ắc chưa hấp dẫn nên không cuôn hut tre trong<br /> ́ ́ ̉  <br /> các hoạt động làm quen văn học. <br /> <br /> <br /> 8<br />  Hai phân hiệu buôn K62 và phân hiệu buôn Cuê đa số  học sinh là con <br /> em đồng bào dân tộc Êđê khả  năng nhận thức của trẻ  không đồng đều, trẻ <br /> phát âm và nói tiếng Việt chưa rõ trẻ còn rụt rè, nhút nhát. Bên cạnh đó vẫn  <br /> có một số  gia đình do hoàn cảnh quá khó khăn, phải lo cho cuộc sống hằng  <br /> ngày nên còn thiếu sự chăm sóc và giáo dục của cả bố lẫn mẹ nên ngôn ngữ <br /> của nhiều cháu vẫn chưa phát triển hết, một số  cha mẹ  học sinh nhận thức  <br /> về tầm quan trọng của việc rèn luyện các kĩ năng cần thiết để  chuẩn bị  cho  <br /> trẻ vào học lớp một chưa cao, ngại giao tiếp phát âm tiếng Việt. Vì vậy nên  <br /> tôi thấy cần phải nghiên cứu  tìm ra được các giải pháp, biện pháp để  khắc <br /> phục những tồn tại trong quá trình giảng dạy của giáo viên nhằm đạt được  <br /> kết quả tốt hơn, làm cho trẻ hứng thú, chú ý vào các hoạt động làm quen văn <br /> học hơn trước.<br /> Từ  đó bản thân tôi nhận thấy cần phải có định hướng giúp giáo viên <br /> thay đổi các biện pháp giảng dạy trước đây như  đầu tư  hơn nữa vào việc <br /> nâng cao các phương pháp, hình thức cho trẻ  làm quen với các tác phẩm văn <br /> học, chú trọng nhiều đến việc đọc, kể  diễn cảm và dạy trẻ  kể  lại chuyện, <br /> kể  sáng tạo dưới nhiều hình thức đa dạng và phong phú, dạy trẻ  đóng kịch. <br /> Qua những việc làm đó đã có những bước đầu góp phần cho sự  thành công  <br /> trong công tác dạy trẻ  làm quen với các tác phẩm văn học và trẻ  đã có thể <br /> nắm được nội dung và thể hiện được một số tác phẩm văn học quen thuộc và <br /> kể diễn cảm một số câu chuyện gần gũi với trẻ.<br /> Hướng tới thực hiện  chuyên đề  giáo dục“  Xây dựng môi trường lấy <br /> trẻ làm trung tâm” nên bản thân tôi luôn nghiên cứu, tìm tòi những biện pháp,  <br /> phương tiện dạy học  phù hợp nhằm hướng dẫn giáo viên xây dựng môi <br /> trường   học   tập   phong   phú,   sáng   tạo   trong   và   ngoài   lớp   học   bằng   nhiều  <br /> nguyên vật liệu có sẵn  ở   địa phương, qua  đó trẻ  sẽ   được vui chơi, trải  <br /> nghiệm và học tập trong chính môi trường đó. <br /> III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề<br /> Đây là một chuyên đề  lớn, không kém phần quan trọng trong chương  <br /> trình Giáo dục mầm non, nên khi thực hiện chuyên đề giáo viên nghiên cứu kĩ <br /> càng tài liệu biết chuyển tải được tư tưởng cảm xúc của tác giả và nội dung  <br /> tác phẩm thông qua hình thức nghệ thuật hấp dẫn, phong phú. Qua đó giúp trẻ <br /> phát huy được tính tích cực cá nhân ­ tự tin ­ độc lập ­ sáng tạo ­ hình thành tư <br /> duy­ khả năng ghi nhớ có chủ đích.<br /> Giúp giáo viên xây dựng kế  hoạch giáo dục sát với tình hình của lớp,  <br /> nắm vững kiến thức chuyên môn. Biết vận dụng các phương pháp, nội dung <br /> phù hợp theo từng chủ  đề  của các tác phẩm văn học. Giáo viên có khả  năng  <br /> phân tích nội dung, nghệ thuật ngôn từ của từng tác phẩm để truyền thụ kiến <br /> thức cho trẻ chính xác, và sống động nhất.<br /> Khai thác, sử dụng đồ  dùng, thiết bị dạy học một cách khoa học và có <br /> hiệu quả . Xây dựng môi trường văn học ở lớp phải hấp dẫn, thu hút trẻ tìm <br /> hiểu.<br /> <br /> <br /> 9<br />  Đưa các giải pháp, biện pháp, cách thức tổ chức cho trẻ hoạt động sao  <br /> cho đạt hiệu quả  nhất, vừa duy trì được hứng thú của trẻ  vừa giúp trẻ  tiếp  <br /> thu kiến thức một cách nhẹ nhàng và thoải mái. Dưới sự hướng dẫn của giáo <br /> viên sẽ  hình thành và phát triển khả  năng ghi nhớ  và biểu diễn lại các tác  <br /> phẩm văn học.<br /> Thông qua các môn học khác giáo viên hướng dẫn trẻ  nhận thức rõ <br /> ràng, chính xác ngôn ngữ và khả năng cảm thụ văn học thông qua các bài thơ, <br /> câu chuyện được lồng ghép trong các tiết học. Giup tr<br /> ́ ẻ tham gia vào các hoạt <br /> động tích cực hơn. Trẻ  hiểu được nội dung tác phẩm, khám phá được thế <br /> giới xung quanh.<br /> Việc tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen văn học không đơn thuần là  <br /> đọc  một bài thơ, kể  một câu chuyện mà  ở  đó giáo viên truyền tải cho trẻ <br /> những hiểu biết về cuộc sống muôn màu, với nhiều màu sắc thú vị, qua đó <br /> trẻ cảm nhận những tình cảm yêu thương, ghét, sợ …. , từng bước cung cấp <br /> cho trẻ những khái niệm mới và kinh nghiệm sống sau này.  <br /> * Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn đầu năm cho  <br /> giáo viên khối chồi.<br /> ­ Biện pháp 1 : Xây dựng kế hoạch chuyên môn <br /> Kết hợp với tổ khối l ập kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn ngay từ đầu <br /> năm học, cụ  thể  theo năm học, từng tháng, học kỳ, chủ  đề, từng thời điểm <br /> một cách phù hợp tạo điều kiện cho giáo viên tham gia. Xây dựng kế hoạch <br /> tổ  chức các buổi chuyên đề, hội giảng, thao giảng nhằm giúp giáo viên học <br /> hỏi kinh nghiệm lẫn nhau để  nâng cao trình độ  chuyên môn. Các giáo viên <br /> tham gia giảng dạy và dự giờ chéo lẫn nhau.<br /> Hướng dẫn tổ khối lập kế hoạch họp chuyên môn trong tổ và họp đánh <br /> giá sau mỗi tiết dạy để rút kinh nghiệm, trao đổi, thảo luận  về mục tiêu, nội <br /> dung, phương pháp của  môn  làm quen văn học để  các giáo viên trong khối <br /> nắm vững hơn về phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động làm quen văn <br /> học cho trẻ sinh động hơn, và giúp trẻ hứng thú trong  giờ học .<br /> ­ Biện pháp 2: Tập huấn chuyên môn đầu năm<br /> Lựa chọn những giáo viên  cốt cán, tham gia  học hỏi tiếp cận về  cái <br /> mới, có kinh nghiệm, có khả  năng truyền đạt và xử  lý tình huống sư  phạm <br /> một cách linh hoạt, sáng tạo… đi tập huấn các buổi chuyên đề do phòng giáo <br /> dục hoặc cụm chuyên môn tổ chức, dự giờ học tập kinh nghiệm ở các trường <br /> bạn trong tỉnh, huyện để học tập rút kinh nghiệm và tiếp thu  những vấn đề <br /> mới và về triển khai lại trong tổ để cùng nhau học hỏi.<br /> Bên cạnh đó để nắm được khả năng giảng dạy giáo viên và khả  năng <br /> cảm thụ văn học của trẻ. Vào đầu năm học, tôi lập kế hoạch khảo sát, từ đó <br /> phân loại trình độ  năng lực của từng giáo viên và sự  tiếp thu của từng trẻ để <br /> có biện pháp bồi dưỡng phù hợp qua việc khảo sát chất lượng đầu năm.<br /> <br /> <br /> <br /> 10<br />  Có kế  hoạch dự  giờ, chuyên đề  thao giảng tiết dạy mẫu cụ  thể  cho <br /> giáo viên có cơ hội được học hỏi lẫn nhau.<br /> Lên kế hoạch làm đồ dùng đồ chơi chủ yếu là làm rối, mô hình để sử <br /> dụng cho các tiết học như : Thơ, kể chuyện, đồng dao, ca dao...sẽ  giúp giáo <br /> viên sáng tạo hơn, đồ  dùng dạy học phong phú, đa dạng, giúp tiết học có <br /> hiệu quả, không gây nhàm chán cho trẻ.<br /> * Giải pháp 2: Phát huy vai trò chỉ đạo của tổ trưởng chuyên môn<br /> ­ Biện pháp 1:<br /> Chỉ  đạo tổ  chuyên môn điều hành tổ  chức, hoạt động của tổ  theo kế <br /> hoạch giáo dục, phân phối chương trình môn học của Bộ  Giáo dục và Đào  <br /> tạo và kế  hoạch năm học của nhà trường; Tổ  chức bồi dưỡng chuyên môn <br /> cho giáo viên trong tổ;  Đánh giá, xếp loại và đề  xuất khen thưởng, kỉ  luật <br /> giáo viên thuộc tổ mình quản lý. <br /> Chỉ đạo tổ chuyên môn xây dựng Kế hoạch giáo dục bám sát nội dung  <br /> của từng chủ  đề, đưa ra các dự  kiến về đề  tài của các môn học đặc biệt là  <br /> môn làm quen văn học cho từng chủ đề trong năm học, hướng dẫn giáo viên <br /> dự kiến  đồ dùng dạy học cần phải chuẩn bị cho từng môn học .<br />   Xây   dựng   Kế   hoạch   cụ   thể   dạy   chuyên   đề,   thao   giảng,   dự   giờ,  <br /> thường xuyên lên các tiết mẫu cho giáo viên tham gia dự giờ học tập.<br /> ­ Biện pháp 2:<br />  Xây dựng Kế hoạch cụ thể về sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị dạy <br /> học phong phú, đa dạng, mang tính mở, kích thích trẻ  tham gia hoạt động;  <br /> Hướng dẫn xây dựng và quản lý việc kế  hoạch cá nhân, soạn giảng của tổ <br /> viên (kế  hoạch cá nhân dạy chuyên đề, thao giảng; soạn giáo án theo phân <br /> phối chương trình, chuẩn kiến thức, kĩ năng và chương trình khung theo từng  <br /> độ tuổi, thảo luận các bài soạn khó; viết sáng kiến kinh nghiệm về nâng cao <br /> chất lượng dạy học, đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh <br /> giá,...)<br /> Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên trong tổ, giáo <br /> viên mới tuyển dụng (đổi mới phương pháp dạy học; đổi mới kiểm tra, đánh <br /> giá; dạy học theo chuẩn kiến thức kĩ năng; sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị <br /> dạy học, ứng dụng CNTT trong dạy học góp phần đổi mới phương pháp dạy <br /> học, phương pháp kiểm tra, đánh giá).   Dự  giờ  giáo viên trong tổ  theo quy  <br /> định (4 tiết/giáo viên/năm học); Các hoạt động khác (đánh giá, xếp loại giáo <br /> viên; đề  xuất khen thưởng, kỉ  luật giáo viên...). Việc này đỏi hỏi tổ  trưởng <br /> chuyên môn phải nắm thật rõ về tổ viên của mình về ưu điểm hạn chế trong  <br /> việc thực hiện nhiệm vụ giảng dạy được phân công.<br /> * Giải pháp 3: Hướng dẫn giáo viên dùng các thủ thuật trong giờ học<br /> ­ Biện pháp 1: Dẫn dắt vào tiết học<br /> <br /> <br /> <br /> 11<br />  Trẻ mầm non việc học của trẻ thông qua các trò chơi, qua các trò chơi  <br /> mang hình thức học giúp trẻ dễ tiếp thu và hứng thú tham gia vào hoạt động  <br /> hơn. Giáo viên hiểu được tâm lí của trẻ để  lựa chọn những phương pháp tổ <br /> chức thích hợp, sáng tạo, linh hoạt.  Ở  mỗi tiết dạy giáo viên phải biết sử <br /> dụng các thủ thuật, hình thức tổ chức khác nhau, gây cho trẻ sự mới lạ. Đặt <br /> những câu hỏi cho trẻ  phải mang tính chất mở  để  trẻ  được phát huy khả <br /> năng tư  duy từ  đó trẻ  tích cực tham gia hoạt động. Qua đó trẻ  được khẳng <br /> định bản thân, trẻ mạnh dạn trong giao tiếp.<br />           Mở đầu vào câu chuyện, bài thơ  giáo viên cần phải có thủ  thuật dẫn  <br /> dắt thu hút sự  chú ý trẻ  để  trẻ  tập trung vào nội dung mà giáo viên muốn <br /> truyền đạt cho trẻ. <br />         Ví dụ : Câu chuyện “ Qủa bầu tiên” giáo viên đưa quả bầu ra và đố trẻ <br /> quả bầu này có trong câu chuyện nào và sau đó cô dẫn dắt : Để biết được đó <br /> có phải là quả bầu bình thường không ? cô mời các bạn lắng nghe câu chuyện <br /> “Qủa bầu tiên” nhé ! Bằng cách thủ thuật khác nhau giáo viên có thể lựa chọn  <br /> cách vào bài hay, hấp dẫn để lôi cuốn trẻ vào bài dạy.<br /> Khi lên một tiết dạy trẻ kể chuyện, đọc thơ  việc đầu tiên là giáo viên <br /> phải chuẩn bị  đồ dùng dạy học, đẹp, phong phú, đa dạng và đặc biệt là phải  <br /> có sự  mới lạ. Ví dụ  như: mô hình đa chiều, rối tay, sân khấu, phù hợp theo <br /> nội dung bài thơ, câu chuyện, giọng kể  nhẹ  nhàng, truyền cảm gây sự  lôi <br /> cuốn của trẻ. Bên cạnh đó giáo viên luôn chú ý đến mức độ  nhận thức trẻ <br /> lớp mình, từ đó sử dụng hệ thống câu hỏi từ đơn giản đến phức tạp phù hợp <br /> với khả năng trẻ lớp mình nhằm phát triển tính tích cực ở trẻ.<br />  Khi đàm thoại với trẻ về bài thơ, câu chuyện hệ thống câu hỏi phải có <br /> tính logic, phải thực hiện từ dễ đến khó, từ câu hỏi đơn giản dến phức tạp, <br /> giúp trẻ nhớ được tên bài thơ, câu chuyện tên tác giả, hiểu nội dung bài thơ <br /> và qua đó trẻ rút ra bài học gì. Từ đó trẻ biết được các nhân vật tốt xấu, nhân <br /> vật đại diện cho cái xấu, nhân vật nào đại diện cho chính nghĩa. Mục đích  <br /> chính của việc đàm thoại là giúp trẻ  hiểu sâu nội dung bài thơ, câu chuyện,  <br /> giúp trẻ nhớ lâu hơn, phát triển tư duy, trí tưởng tượng phong phú cho trẻ.<br />  Ví dụ: Khi đàm thoại nội dung câu chuyện, bài thơ giáo viên tổ  chức <br /> thành nhiều hình thức khác nhau như trò chơi “ ô của bí ẩn”  cho trẻ chọn ô <br /> cửa và trả lời câu hỏi, sau mỗi câu trả lời, cô tặng quà cho đội có nhiều câu <br /> trả lời đúng nhất, tuyên dương khích lệ trẻ kịp thời…<br /> Khi cho trẻ kể chuyện sáng tạo giáo viên chuẩn bị tranh ảnh đẹp mắt, <br /> hoặc có thể  chuẩn bị  rối tay theo nhân vật để  trẻ  kể  chuyện sáng tạo theo  <br /> tranh hoặc rối theo sự lựa chọn của trẻ.<br /> Ví dụ: Đề tài truyện “Chú dê đen”. Giáo viên chuẩn bị hình ảnh, video <br /> câu chuyện, rối tay theo nhân vật, chó sói, dê đen, dê trắng, trẻ  có thể  kể <br /> chuyện sáng tạo với tranh hoặc rối hoặc mô hình theo sở thích của trẻ. phải  <br /> đảm bảo để  trẻ  có một không khí thoải mái tự  tin để  trẻ  phát huy hết khả <br /> <br /> <br /> 12<br /> năng sáng tạo và óc tư duy của mình, cô có thể trợ giúp bằng những gợi ý khi  <br /> trẻ lúng túng.<br /> Để phát huy hết khả năng sáng tạo của trẻ giáo viên khuyến khích để <br /> trẻ mạnh dạn đặt tên sáng tạo cho câu chuyện. Gợi ý để trẻ đặt tên phù hợp  <br /> với nội dung của câu chuyện, khi tự mình đặt cho câu chuyện ấy một cái tên <br /> mới là trẻ đã biết tư duy, từ đó làm giàu thêm vốn từ và phát triển được ngôn <br /> ngữ cho trẻ. Cô khuyến khích, tuyên dương để trẻ mạnh dạn phát huy được  <br /> tính tích cực của trẻ. <br />  Trẻ cảm nhận tác phẩm văn học có sâu sắc hay không, điều quan trọng <br /> nhất là  ở  cách truyền đạt kiến thức của giáo viên đối với trẻ. Vì vậy giáo  <br /> viên phải nhập tâm vào tác phẩm văn học khi đó cô giáo mới truyền đạt kiến  <br /> thức cho trẻ  dầy đủ, chính xác và trọn vẹn. Qua đó trẻ  sẽ  cảm nhận tác  <br /> phẩm văn học sâu sắc, trẻ  nhập vào các vai chơi, các nhân vật trong thơ <br /> truyện và thể hiện một cách sinh động, mà các kỹ năng đó muốn trẻ có được <br /> thì giáo viên phải thường xuyên luyện tập cho trẻ, không những luyện tập <br /> trong tiết dạy mà còn ở mọi lúc mọi nơi.<br />  Thường xuyên cho trẻ  tham gia trải nghiệm để  trẻ  thể  hiện một cách  <br /> sinh động, ngôn ngữ của trẻ mạch lạc, phong phú, nhập vai trong các trò chơi <br /> đóng kịch dựa theo tác phẩm văn học, giáo viên cần tập cho trẻ phương pháp <br /> quan sát, mô phỏng, tái tạo bằng cách nhắc lại, bắt chước.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Rối tay câu chuyện ‘ Nhổ củ cải”<br /> Ví dụ: Để tổ chức hoạt động chung làm quen tác phẩm văn học truyện  <br /> “Nhổ củ cải” giáo viên cho trẻ thể hiện điệu bộ vận động của con chó con, <br /> mèo con, chuột nhắt. Cho trẻ  lặp đi lặp lại những câu đối thoại. Cô có thể <br /> hỏi “ ông già đã gọi bà già như  thế  nào ?” “ bà già đã gọi cháu gái như  thế <br /> nào?” cô cho vài trẻ thể hiện như vậy để trong tác phẩm nào trẻ  cũng có cơ <br /> hội được tham gia dù ít hay nhiều.<br /> <br /> <br /> <br /> 13<br />  Sau khi trẻ  hiểu được nội dung câu chuyện, bài thơ  thì giáo viên cho  <br /> trẻ  tham gia đóng vai để  từ  đó trẻ  biết nhận xét các nhân vật. Giáo viên là  <br /> người hướng dẫn trẻ vào vai chơi, trẻ được chọn vai chơi theo ý thích. Giáo <br /> viên cho trẻ được phát biểu cảm nghĩ của bản thân khi nhận vai chơi. Chuẩn <br /> bị  bối cảnh , trang phục cho trẻ  đóng kịch là điều rất quan trọng, vì nó sẽ <br /> giúp trẻ hứng thú và thích tham gia hoạt động hơn.<br />   Thể  hiện ngôn ngữ  của nhân vật giúp trẻ  được trãi nghiệm với những <br /> ngôn từ  muôn màu, muôn sắc. Trẻ  sẽ  biết cách chọn lọc những lời hay, ý <br /> đẹp trong quá trình giao tiếp của mình. <br />    Kết thúc hoạt động giáo viên cho trẻ chơi một trò chơi nhẹ có nội dung <br /> phù hợp với nội dung bài thơ, câu chuyện đang học, để  tránh sự  nhàm chán  <br /> những trò chơi cũng phải luôn đổi mới, sáng tạo mới có thể thu hút được trẻ <br /> tích cực tham gia.<br />          Khi tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen với văn học diều quan trọng  <br /> nhất là giáo viên phải luôn đổi mới hình thức tổ  chức, các hình thức không  <br /> nên đề trùng lập sẽ dễ gây cho trẻ sự nhàm chán. Giáo viên luôn động viên và <br /> là người hỗ  trợ  đắc lực cho trẻ  trong hoạt động đóng vai, tạo cho trẻ  cảm  <br /> giác an toàn khi thể  hiện ngôn ngữ  trước đám đông. Cách dẫn dắt giữa các  <br /> hoạt động phải linh hoạt, nhẹ  nhàng, tự  nhiên không áp đặt, gò bó trẻ. Và <br /> điều đặc biệt quan trọng là giáo viên phải thân thiện gần gũi trẻ, tạo cho trẻ <br /> tâm thế  thoải mái. Kết thúc hoạt động giáo viên cũng cố  nội dung bài học <br /> bằng các trò chơi sôi động phù hợp với nội dung.<br /> Giáo viên phải nhận xét, tuyên dương, động viên trẻ  kịp thời, khi trẻ <br /> đọc hay, kể  chuyện diễm cảm, đóng kịch giỏi. Lưu ý là giáo viên tuyệt đối <br /> không chê trẻ, mà phải động viên trẻ bằng các hình thức khác nhau. Tìm cách <br /> giúp trẻ yếu hoạt động tốt hơn.<br /> Ví dụ: Khi trẻ  đọc thơ, kể  chuyện chưa diển cảm, chưa đúng nhịp,  <br /> đọc còn ngọng…thì giáo viên cần quan tâm chú ý giúp trẻ đó luyện tập nhiều <br /> hơn, động viên trẻ cố gắng để đọc, kể được tốt như các bạn khác.<br /> Khi đọc một bài thơ, kể câu chuyện để chuẩn bị dạy cho trẻ, giáo viên <br /> phải hiểu được nội dung, xác định được thể loại thơ, truyện, xác định được <br /> nhịp đọc, phải hiểu được tác giả sử dụng nghệ thuật gì? (  so sánh, nhân cách  <br /> hóa…) Biết được nọi dung bài thơ, câu chuyên nhắn gửi điều gì ?<br /> Ví dụ : Bài Thơ : “Em vẽ”<br /> Em vẽ<br /> Con gà trống<br /> Mào đỏ tươi<br /> ……………<br /> Em Vẽ <br /> Nhiều mái trường<br /> <br /> 14<br />  Tươi đỏ mái.<br /> Với nghệ thuật so sánh tác giả đã vẽ lên trước mắt ta con gà trống, con  <br /> mèo lười, thật sống động, một con gà mới chỉ  được nghe thôi chưa được <br /> nhìn, được ngắm mà đã cảm nhận được vẽ đẹp rực rỡ của con gà.<br />           ­ Biện pháp 2: Phân tích giọng đọc, kể<br /> Để  giúp trẻ  làm quen với các tác phẩm văn học một cách hứng thú, <br /> trước khi dạy tôi hướng dẫn giáo viên nghiên cứu kỹ  tác phẩm: phân tích <br /> giọng đọc, tập kể diễn cảm để giúp trẻ hiểu được nội dung bài học, giúp trẻ <br /> nhìn thấy được các hình tượng nhân vật, khung cảnh, các tình tiết và biết  <br /> cách đánh giá chúng đúng đắn. Bằng cách đó, trẻ  cảm thụ  được âm điệu <br /> trong ngôn ngữ của thơ ca, chuyện kể.Vì vậy trong các buổi sinh hoạt chuyên <br /> môn, hay các tiết dự  giờ trên lớp tôi thường xuyên trao đổi với giáo viên về <br /> các thủ thuật lên lớp, các kỹ năng đọc kể, giọng điệu, ngữ điệu âm thanh để <br /> có giọng đọc kể phù hợp.<br /> VD: Truyện “ Tích chu” cô giáo cần phải kể bằng giọng êm nhẹ, vừa <br /> phải<br /> Giọng của bà ấm áp tình cảm, hơi yếu<br /> Giọng tích chu hoảng hốt, có tính chất hối lỗi<br /> Giọng bà tiên ấm áp, dịu hiền. Giọng của người dẫn chuyện phải nhẹ <br /> nhàng, cuốn hút người nghe.<br />  VD: kể cho trẻ nghe chuyện “ Nhổ củ cải”<br /> Trước khi kể giáo viên đọc kĩ tác phẩm, phân tích giọng của từng nhân <br /> vật trong chuyện:<br />    Giọng ông già gọi bà già như thế nào!.( giọng chậm rãi, ồm ồm)<br />    Giọng bà già gọi cháu gái như thế nào!.<br />    Giọng cháu gái nhí nhảnh, hồn nhiên…khi chó con gọi mèo con như <br /> thế nào….<br />     Sau khi giáo viên kể  cho trẻ  nghe chuyện, trẻ  thuộc và biết kể  lại  <br /> được câu chuyện diễn cảm, biết thể  hiện giọng của từng nhân vật. Biết <br /> đóng kịch thể hiện tốt vai của mình.<br />    Ví dụ: Bài thơ : “ Bé làm bao nhiêu nghề”<br />       Khi đọc giọng điệu câu thơ  phải nhẹ  nhàng, có cao độ  lên xuống <br /> nhịp nhàng, có điểm nhấn mạnh theo từng câu thơ.<br />     Bé làm bao nhiêu nghề ( giọng ngang)<br />     Bé chơi làm thợ nề ( giọng xuống)<br />     Xây nên bao nhà cửa ( giọng cao)…..<br /> Cô giáo hướng dẫn trẻ  đọc thơ  diễn đạt, biểu cảm giúp trẻ  thích thú  <br /> hơn và dễ cảm nhận âm điệu, nội dung thể hiện qua bài thơ.    <br /> <br /> 15<br />     * Giải pháp 4: Hướng dẫn giáo viên xây dựng môi trường văn học, làm  <br /> đồ dùng, đồ chơi sáng tạo, mang tính mở  nhằm lôi cuốn trẻ vào tiết dạy.<br /> ­ Biện pháp 1: Hướng dẫn giáo viên làm mô hình, rối<br /> Cũng như các hoạt động khác trong giáo dục mầm non việc cho trẻ làm <br /> quen với văn học luôn luôn phải có sự  song song giữa nội dung bài thơ, câu <br /> chuyện với hình ảnh minh họa trực quan. Nhằm thu hút sự chú ý của trẻ tăng <br /> thêm sức hấp dẫn của câu chuyện bài thơ, giúp trẻ  cảm nhận tốt tác phẩm <br /> văn học, giờ học đạt kết quả cao.<br /> Với tình hình thực tế  của nhà trường, tôi thấy việc tạo môi trường cho <br /> trẻ làm quen văn học góp phần hình thành ở trẻ khả năng yêu thích cái đẹp ở <br /> xung quanh là việc làm hết sức quan trọng và tạo ra môi trường làm quen văn <br /> học. Chính vì vậy vào đầu năm học tôi kết hợp với tổ  khối đã tiến hành đi <br /> kiểm tra việc trang trí của các lớp để  xem các lớp trang trí có phù hợp hay <br /> không, có nổi bật chủ đề hay không và điều quan trọng là có đẹp và bắt mắt <br /> trẻ hay không.  Khi kiểm tra các lớp tôi hướng dẫn giáo viên nên giành riêng  <br /> một khoảng trống có diện tích vừa phải, vừa tầm với trẻ nơi dễ gây sự chú ý <br /> của trẻ. Hướng dẫn giáo viên trang trí góc văn học theo nội dung câu chuyện  <br /> “ Thỏ con đi học ” giáo viên trang trí bằng các nhân vật trong chuyện như thỏ <br /> con, thầy giáo hươu, và các bạn....và trang trí thêm cảnh vật xung quanh.<br /> Xây dựng môi trường văn học không chỉ  trong lớp mà còn ngoài lớp <br /> học. Môi trường văn học đa dạng , phong phú sẽ  giúp trẻ phát huy khả năng <br /> tư duy, sáng tạo. Hiện nay theo chương trình giáo dục mầm non mới áp dụng <br /> quan điểm giáo dục “ Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm”, trẻ được <br /> học thông qua trãi nghiệm, trẻ  được khám phá tìm hiểu, giao tiếp tương tác <br /> với bạn bè. Ở góc nghệ thuật giáo viên trưng bày về các loại rối về các nhân  <br /> vật trong tác phẩm văn học như: Rối tay, rối que, mô hình đa chiều… kết <br /> hợp trong giờ hoạt động góc, giáo viên hướng dẫn trẻ cách sử  dụng rối, mô  <br /> hình đa chiều. Được điều khiển các nhân vật theo diễn biến nội dung truyện  <br /> làm cho trẻ rất thích thú và nhập vai rất tốt vào các tác phẩm văn học.  Biện <br /> pháp này đã đưa văn học đến gần với trẻ hơn, văn học trở nên gần gũi. Trong <br /> một giờ hoạt động chung trẻ  không thể  nhớ được toàn bộ câu chuyện hoặc <br /> thuộc bài thơ liền, vì ở lứa tuổi này trẻ rất dễ nhớ mà mau quên. <br /> Hướng dẫn, khuyến khích động viên giáo viên xây dựng môi trường <br /> văn học, làm đồ dùng dạy học bằng : Vật thật, mô hình, đạo cụ, trang phục, <br /> sân khấu, con rối ( rối tay, rối dẹt, rối que, mô hình đa chiều…). Sau đây là <br /> sản phẩm làm đồ dùng dạy học của cô giáo Đặng Thị Diễm Quyên.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 16<br />                                             Mô hình thế giới động vật<br />           Sau khi được tôi hướng dẫn, giáo viên đã tìm tòi học hỏi từ bạn bè <br /> đồng nghiệp, tham khảo các trang mạng tạo ra nhiều sản phẩm sử dụng trong <br /> các tiết học theo chủ đề.<br />            Ví dụ : Chủ đề thế giới động vật, sử dụng cho thơ, truyện theo chủ <br /> đề. Qua đó khơi gợi cho trẻ sự thích thú khi được đọc thơ, kể chuyện qua các <br /> mô hình, bài thơ : “ Hươu sao” có thể sử dụng mô hình để tạo sự chú ý, thích <br /> thú cho trẻ khi được đọc thơ và quan sát hình ảnh minh họa.<br />           Ví dụ : Câu chuyện “ Chú dê đen” thì trẻ sẽ thích thú hơn khi cô vừa kể <br /> vừa có mô hình khu rừng nơi có chú dê đen, dê trắng và chó sói ở, giúp trẻ <br /> hình dung được nơi ở của các con vật sống trong rừng thông qua việc kể <br /> chuyện.<br /> <br /> <br /> <br /> <br />  <br /> Mô hình đa chiều câu chuyện “ Nhổ củ cải”<br /> ­ Biện pháp 2: Hướng dẫn làm mô hình đa chiều<br /> <br /> <br /> <br /> 17<br />  Để trẻ yêu thích các tác phẩm văn học, hứng thú tham gia vào các hoạt  <br /> động làm quen văn học giáo viên cần hướng dẫn và khuyến khích trẻ  tự  tạo <br /> hình những nhân vật trong bài thơ, câu chuyện rồi dùng chính những sản  <br /> phẩm trẻ làm được để dạy trẻ đọc thơ, dạy trẻ kể chuyện, phương pháp này <br /> không những giúp trẻ phấn khởi tham gia vào tiết học với những đồ  dùng do  <br /> chính mình tạo ra mà khi tự tay tạo hình những nhân vật trong câu chuyện trẻ <br /> hiểu thêm về tính cách nhân vật, dành tình cảm yêu thích những tác phẩm văn  <br /> học.<br /> VD: Bài thơ “Ngày mùng tám tháng ba”, giáo viên vẽ tranh, trẻ giúp cô <br /> tô màu bức tranh. Những trẻ  khéo tay có thể  giúp cô vẽ  thêm hoa, thêm lá <br /> hướng dẫn trẻ tô màu phù hợp và vẽ thêm chim, bướm....  Hoặc giáo viên vẽ <br /> trên bìa cứng, trẻ  giúp cô cắt những bông hoa ... Sau đó cô và trẻ  cùng làm  <br /> tranh động cho bài thơ “Ngày mùng tám tháng ba”. <br /> Hay một số  bài thơ   ở  chủ  đề  “ Hiện tượng thiên nhiên” như  bài thơ: <br /> Sao và trăng, truyện hạt nước tí xíu, thơ  Biển của bé, truyện mây và gió. <br /> Hướng dẫn giáo viên cho trẻ  và cô cùng làm các mô hình theo hình thức trò <br /> chơi “ chiếc nón kì diệu” để  trẻ  được ôn lại các bài thơ  một cách hứng thú <br /> hơn.<br /> Để tiết dạy thật sự hấp dẫn và lôi cuốn được trẻ thì việc chuẩn bị đồ <br /> dùng dạy học chu đáo là việc không thể  thiếu, đồ  dùng phải đẹp mắt, mới <br /> mẻ, sáng tạo mới thu hút được trẻ.<br /> Hướng dẫn giáo viên sưu tầm những nguyên vật liệu mới, tận dụng  <br /> những nguyên vật liệu sẵn có như: vải vụn, lõi giấy vệ sinh, báo cũ, rơm khô, <br /> đĩa CD cũ, lon bia, hũ nhựa… để  tạo  ra những đồ  dùng phong phú phục vụ <br /> cho tiết dạy:<br /> VD: Chuẩn bị  đồ  dùng cho câu chuyện “Cáo, Thỏ  và Gà trống” dùng <br /> bao tay củ  để  làm rối nhân vật, rồi   dùng   những nguyên vật liệu như  bìa <br /> cứng, báo cũ, cỏ khô, hột hạt… làm mô hình kết hợp diễn rối khi kể chuyện  <br /> cho trẻ nghe. Có thể gắn bánh xe và buộc dây để rối có thể di chuyển theo mô <br /> hình…<br /> Để giúp trẻ có hứng thú khi tham gia hoạt động làm quen văn học, việc <br /> cần thiết  ở  mỗi giáo viên là phải tạo môi trường văn học xung quanh trẻ,  <br /> giúp trẻ  được sống trong môi trường văn học. Để  từ  đó thường xuyên tiếp <br /> cận với các tác phẩm văn học, dần dần hình thành nhu cầu văn học ở trẻ. Ở <br /> lớp giáo viên nên chọn góc phòng thoáng, đủ ánh sáng để làm góc văn học cho <br /> trẻ, ở đây được trang bị rất nhiều sách về văn học, góc văn học được trang trí <br /> đẹp mắt với những tác phẩm văn học do cô và trẻ tự làm.<br /> Ví dụ: Giáo viên sưu tầm một số truyện tranh có hình ảnh đẹp và nội  <br /> dung về  văn học như  (Chú dê đen, nhổ  củ  cải, Bác gấu đen…) một số  tác <br /> phẩm văn học do cô và trẻ cùng làm như (ước mơ của Hưu sao; Cáo, Thỏ và  <br /> Gà trống …), bằng hình thức trẻ vẽ theo tưởng tượng về nội dung, hoặc giúp <br /> cô tô màu tranh đã vẽ  sau đó đóng thành sách. Với các bài thơ  trong chương  <br /> <br /> 18<br /> trình học trong chủ  đề, cô viết lên bìa lịch và kết hợp một số  hình ảnh sưu <br /> tầm hoặc là tranh cô tự vẽ. Tất cả sản phẩm do cô, trẻ tạo ra hoặc huy động  <br /> đều trưng bày ở góc văn học. <br /> Những tác phẩm đơn giản do giáo viên và trẻ  cùng làm tuy chưa mang  <br /> tính