SKKN: Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp 4 đọc diễn cảm trong giờ Tập đọc

MỤC LỤC<br /> <br /> NỘI DUNG TRANG<br /> <br /> I. Phần mở đầu 2<br /> <br /> I.1 Lí do chọn đề tài 2<br /> <br /> I.2 Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài 2<br /> <br /> I.3. Đối tượng nghiên cứu 2<br /> <br /> I.4. Phạm vi nghiên cứu 2<br /> <br /> I.5. Phương pháp nghiên cứu 2<br /> <br /> II. Phần nội dung 3<br /> <br /> II.1. Cơ sở lý luận 3<br /> <br /> II.2. Thực trạng 3<br /> <br /> a. Thuận lợi – khó khăn 3<br /> <br /> b. Thành công – hạn chế 3<br /> <br /> c. Mặt mạnh, mặt yếu 4<br /> <br /> d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động 4<br /> <br /> e. Phân tích và đánh giá các vấn đề thực trạng 4<br /> <br /> II.3. Giải pháp, biện pháp 5<br /> <br /> a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp 5<br /> <br /> b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp 5<br /> <br /> c. Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp 12<br /> <br /> d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp 12<br /> <br /> e. Kết quả  khảo nghiệm, giá trị  khoa học của vấn đề  nghiên   12<br /> <br /> cứu 13<br /> <br /> II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của  <br /> vấn đề nghiên cứu 13<br /> 13<br /> III. Phần kết luận, kiến nghị<br /> 13<br /> III.1. Kết luận<br /> 1<br />   <br />  ===== Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp 4 đọc diễn cảm trong giờ Tập đọc <br /> ====<br /> III.2. Kiến nghị<br /> <br /> <br /> <br /> <br />  ========= Giáo viên: Đoàn Thị Thỏa – Trường Tiểu học Krông Ana  <br /> =========<br /> 2<br />   <br />  ===== Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp 4 đọc diễn cảm trong giờ Tập đọc <br /> ====<br />          <br />       I. Phần mở đầu:<br />          I.1. Lý do chọn đề tài.<br /> Giáo dục ngôn ngữ  cho học sinh trên bình diện ngữ  âm là một mặt của việc  <br /> phát triển năng lực ngôn ngữ  cho các em. Công việc này được bắt đầu bằng việc <br /> luyện cho học sinh phát âm đúng các âm vị Tiếng Việt rồi tiến đến đọc hiểu văn bản  <br /> và thể hiện bằng bước cuối cùng là đọc diễn cảm văn bản .<br />            Tập đọc là một phân môn của chương trình Tiếng Việt bậc Tiểu học. Đây là <br /> một phân môn có vị trí đặc biệt trong chương trình vì nó đảm nhiệm việc hình thành <br /> và phát triển cho học sinh kĩ năng đọc, một kĩ năng quan trọng hàng đầu của học sinh  <br /> ở bậc đầu tiên trong trường phổ thông. <br />          Trong phân môn Tập đọc thì đọc diễn cảm có vai trò đặc biệt quan trọng. Đọc  <br /> diễn cảm có tính đặc thù vì đây là hình thức đọc nghệ thuật. Người đọc phải hòa cảm <br /> xúc thả hồn mình vào bài văn, bài thơ để suy nghĩ, rung cảm và truyền cảm đến người <br /> nghe, khiến người nghe hiểu được nội dung và cảm xúc của bài văn, bài thơ. Đọc  <br /> diễn cảm giúp các em có khả năng cảm thụ văn học tốt hơn và từ đó các em biết làm  <br /> giàu vốn hiểu biết về tiếng Việt, đồng thời mang đến cho các em tình cảm cao đẹp, <br /> tình yêu với cuộc sống con người, tình yêu gia đình, yêu quê hương đât n ́ ước .<br /> Đối với chương trình phân môn Tập đọc lớp Bốn đã bộc lộ  là một bộ  môn <br /> nghệ  thuật với hai yêu cầu cơ  bản là rèn đọc diễn cảm và cảm thụ  tốt bài văn, bài  <br /> thơ.  Khi nhận thức được đúng tầm quan trọng của việc đọc diễn cảm, tôi muốn đưa <br /> ra: " Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp 4 đọc diễn cảm trong giờ Tập  <br /> đọc”. <br />          I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.<br />           * Mục tiêu:<br />             Giúp học sinh nâng cao kĩ năng đọc về một số thể loại văn bản khác nhau.<br />              Học sinh nắm và vận dụng được một số  khái niệm như  đề  tài, cốt truyện,  <br /> nhân vật, tính cách, ... để hiểu ý nghĩa của bài và phát hiện một vài giá trị nghệ thuật  <br /> trong các bài văn, bài thơ.<br />             Mở rộng vốn hiểu biết về tự nhiên, xã hội và con người và góp phần hình <br /> thành nhân cách con người mới.<br />           * Nhiệm vụ:<br />              Nghiên cứu về đặc điểm tâm lí lứa tuổi và kĩ năng  đọc của học sinh lớp 4 để <br /> lựa chọn phương pháp thích hợp dạy phân môn Tập đọc. <br />             Tìm hiểu nội dung, chương trình, thể loại văn bản, phương pháp dạy học của  <br /> phân môn Tập đọc trong sách giáo khoa và một số  tài liệu tham khảo để  có những  <br /> biện pháp luyện đọc diễn cảm cho học sinh.<br />          I.3. Đối tượng nghiên cứu.<br />               Học sinh lớp 4A trường Tiểu học Krông Ana năm học 2011 ­ 2012.      <br />          I.4. Phạm vi nghiên cứu.<br />               Nội dung chương trình, phương pháp và hình thức dạy đọc diễn cảm của học  <br /> sinh trong  phân môn Tập đọc lớp 4.<br />          I.5. Phương pháp nghiên cứu.<br />  ========= Giáo viên: Đoàn Thị Thỏa – Trường Tiểu học Krông Ana  <br /> =========<br /> 3<br />   <br />  ===== Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp 4 đọc diễn cảm trong giờ Tập đọc <br /> ====<br />          ­ Phướng pháp điều tra <br />          ­ Phương pháp nghiên cứu lí thuyết<br />          ­ Phương pháp nhóm.<br />          ­ Phương pháp thực nghiệm<br />          ­ Phương pháp kiểm tra đánh giá.<br />         <br />         <br />         <br />         II. Phần nội dung<br />         II.1. Cơ sở lý luận<br />           Tập đọc là sự nhận thức tư duy, trừu tượng , tình cảm, trí nhớ và nhân cách học  <br /> sinh được hình thành, tiềm tàng khả năng đã và đang phát triển. Với sự ngây thơ  hồn <br /> nhiên, trong sáng, tính tò mò mà lại hiếu động hay khám phá, độc lập, tự  lực và làm <br /> theo bản năng.<br />           Dạy Tập đọc cho học sinh bước đầu là giúp cho não bộ  và cơ  quan phát âm, <br /> ngôn ngữ, những tinh hoa văn hóa, văn học nghệ thuật trong tâm hồn trẻ. Giáo viên rèn <br /> kĩ năng đọc, hiểu, cảm thụ văn học kết hợp rèn luyện tình cảm đạo đức, ý chí, ý thức. <br /> Từ đó phát triển khả năng học tập các môn học khác là điều kiện phát triển toàn diện  <br /> cho học sinh tiểu học.<br />          Phát triển đúng đắn nhân cách là phụ thuộc vào quá trình giáo dục của thầy. Dạy  <br /> tập đọc giáo viên phải có phương pháp phù hợp với tâm lí của trẻ. <br />          Vấn đề ngôn ngữ, chữ viết, chính âm, chính tả, nghĩa của từ, câu đoạn, văn bản,  <br /> ngữ điệu, tình cảm ngôn ngữ. Đó là những vấn đề gắn bó việc  dạy học Tập đọc của <br /> thầy và trò. <br />          Dạy Tập đọc là giúp các em biết đọc đúng tiếng, từ, câu, chữ, hiểu nội dung rồi  <br /> đọc đúng ngữ điệu, nhịp điệu, diễn cảm, học sinh biết tư duy, tưởng tượng, biết cảm <br /> xúc.<br />          Nhiệm vụ của phân môn Tập đọc là hình thành năng lực cho học sinh. Được thể <br /> hiện 4 yêu cầu: Đọc đúng, đọc nhanh, đọc có ý thức( đọc hiểu) và đọc hay ( đọc diễn <br /> cảm). Cần phải hiểu kĩ năng đọc có nhiều mức độ, nhiều tầng bậc khác nhau.<br />          Đầu tiên là giải mã chữ âm một cách sơ bộ, phải hiểu nghĩa của từ, tìm được <br /> các từ, câu "chìa khóa" ( chốt trọng yếu), biết tóm tắt nội dung của bài văn hay đoạn <br /> thơ. Biết đọc đồng nghĩa với kĩ năng làm việc với văn bản, chiếm lĩnh được văn bản.<br />          Qua một số năm thực dạy  ở lớp 4 tôi nhận thấy rằng việc rèn kĩ năng đọc của <br /> các em mới dừng lại  ở mức độ  nhất định: thực hiện khá tốt kĩ năng đọc lưu loát, trôi  <br /> chảy, còn kĩ năng đọc diễn cảm vẫn còn nhiều hạn chế. Đó là những khó khăn đã ảnh  <br /> hưởng trực tiếp đến việc tiếp thu về  kiến thức nội dung bài học cũng như  rèn đọc <br /> diễn cảm của học sinh trong giờ tập đọc<br />         II.2. Thực trạng<br />          a. Thuận lợi – khó khăn<br />          * Thuận lợi: <br />           Được sự tin tưởng của lãnh đạo nhà trường, tôi được phân công giảng dạy lớp  <br /> 4A năm học 2011 ­ 2012. Khi làm công tác chủ nhiệm tôi tạo được mối quan hệ gần  <br />  ========= Giáo viên: Đoàn Thị Thỏa – Trường Tiểu học Krông Ana  <br /> =========<br /> 4<br />   <br />  ===== Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp 4 đọc diễn cảm trong giờ Tập đọc <br /> ====<br /> gũi, tình cảm thân mật với học sinh hơn và hiểu tâm sinh lý, lực học của từng em một  <br /> cách cụ thể.<br />          Bản thân tôi luôn nhận được sự  quan tâm, hỗ  trợ  của tập thể  thầy cô giỏi về <br /> chuyên môn nghiệp vụ và có điều kiện tốt để bồi dưỡng năng lực cá nhân.<br />          * Khó khăn: <br />           Kĩ năng phát âm của học sinh do phương ngữ khác nhau.<br />           Sự quan tâm giúp đỡ của một vài phụ huynh chưa có sự sát sao để kết hợp với  <br /> giáo viên trong việc rèn đọc cho học sinh.<br />          Một số em chưa có tính ham đọc văn bản.<br />           b. Thành công – hạn chế.<br />           * Thành công: Khi vận dụng phương pháp luyện đọc diễn cảm các em đã có sự <br /> tập trung chú ý cao trong giờ học và có cách đọc tốt, tiến bộ về kĩ năng đọc, có nhiều  <br /> em<br /> <br /> <br /> <br /> <br />   đọc hay, thể hiện được lời nhân vật và biết  thay đổi giọng điệu của các câu văn, câu <br /> thơ... Các em rất hào hứng thi đọc trong giờ tập đọc.         <br />         * Hạn chế: Chất giọng của vùng miền ảnh hưởng về âm sắc cũng như  tốc độ <br /> đọc của các em.<br />         c. Mặt mạnh, mặt yếu<br />         * Mặt mạnh: Khi vận dụng đề  tài này trong các tiết học đã kích thích được sự <br /> đam mê và tình yêu Tiếng Việt của học sinh, giúp các em cảm nhận được vẻ đẹp của  <br /> đất nước, cuộc sống sinh hoạt và cách giao tiếp của con người Việt Nam... Từ đó các  <br /> em thi đua phấn đấu, hăng say học tập tích cực.<br />         * Mặt yếu:  Trong một tiết tập đọc thời gian dành cho hoạt động luyện đọc diễn <br /> cảm còn ít nên mỗi bài đọc chưa có nhiều em thể hiện được cách đọc diễn cảm.<br />        d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động.<br />         * Nguyên nhân thành công<br />          Ở các lớp học dưới các em phần nào cũng đã được rèn đọc rất cơ bản.<br />          Những nội dung của phân môn Tập đọc sắp xếp trong sách giáo khoa phù hợp <br /> với lứa tuổi của các em. <br />          Sự vận dụng của giáo viên trong mỗi bài học hợp lí, tạo ra những điều hấp dẫn  <br /> cho học sinh từ việc đọc mẫu, hướng dẫn học sinh luyện đọc diễn cảm đến cách sử <br /> dụng đồ dùng dạy học.<br />          Sự tìm tòi nghiên cứu của bản thân.<br />         * Nguyên nhân hạn chế<br /> <br /> <br /> <br />  ========= Giáo viên: Đoàn Thị Thỏa – Trường Tiểu học Krông Ana  <br /> =========<br /> 5<br />   <br />  ===== Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp 4 đọc diễn cảm trong giờ Tập đọc <br /> ====<br />                  Các em chưa kiên trì luyện đọc và chú ý sửa lỗi phát âm sai theo tiếng địa  <br /> phương và có thói quen cách phát âm trong giao tiếp hằng ngày với người thân nên thể <br /> hiện văn bản chưa rõ ràng, trôi chảy, chưa có mức độ truyền cảm nhiều.<br />          e. Phân tích và đánh giá các vấn đề của thực trạng<br />           Trong chương trình tiếng Việt lớp 4 phân môn Tập đọc tiếp tục rèn luyện kĩ <br /> năng đọc cho học sinh với yêu cầu củng cố, nâng cao kĩ năng đọc trơn, đọc thầm, <br /> đồng thời tiến hành đọc diễn cảm ( thể hiện tình cảm, thái độ qua giọng đọc phù hợp <br /> với sự việc, hình ảnh, cảm xúc, tính cách nhân vật trong bài). Bởi vậy giáo viên phải  <br /> sử dụng biện pháp hướng dẫn học sinh đọc với hai hình thức đọc thành tiếng và đọc  <br /> thầm theo những mục đích và yêu cầu luyện tập khác nhau. Đọc thành tiếng để luyện <br /> đọc hay, đọc diễn cảm: giáo viên căn cứ  vào nội dung, phong cách văn bản để  dẫn  <br /> dắt, gợi mở  học sinh tìm ra cách đọc và tập thể  hiện bằng giọng đọc. Đối với loại <br /> hình văn bản nghệ  thuật: giáo viên hướng dẫn thông qua việc dẫn dắt, gợi mở  thể <br /> hiện tình cảm, thái độ  qua giọng đọc phù hợp với sự  việc, hình  ảnh, cảm xúc, tính <br /> cách nhân vật trong bài ... ( bước đầu học sinh biết làm chủ  được giọng đọc sao cho  <br /> đúng về ngữ điệu, tốc độ, cao độ, trường độ  và âm sắc nhằm diễn tả đúng nội dung  <br /> bài đọc).      <br />          Tuy nhiên đọc diễn cảm còn phụ thuộc vào sự cảm nhận riêng của cá nhân, giáo  <br /> viên không nên áp đặt cho học sinh một cách đọc theo khuôn mẫu. Đối với loại hình <br /> văn bản phi nghệ thuật: giáo viên hướng dẫn học sinh xác định ngữ điệu đọc sao cho  <br /> phù hợp <br /> <br /> <br /> với mục đích thông báo (làm rõ những thông tin cơ  bản, giúp người nghe tiếp nhận  <br /> được những vấn đề quan trọng hay nổi bật trong văn bản); khắc phục cách đọc thiên  <br /> về hình thức hoặc “ diễn cảm” tùy tiện.        <br />          Vận dụng phương pháp và hình thức về dạy học giáo viên tổ chức cho học sinh  <br /> luyện đọc theo cá nhân, nhóm, tổ, lớp, đọc phân vai khi cần thiết thay đổi hoạt động, <br /> tạo không khí hào hứng cho lớp học... Nếu như việc tổ chức đọc diễn cảm tốt thì tạo  <br /> nên bầu không khí tươi vui trong giờ học. Người học trong chừng mực nào đó, có thể <br /> thưởng thức giọng đọc và dễ  sản sinh những  ấn tượng, xúc động tự  nhiên về  văn  <br /> bản. Có thể  thấy rất rõ rằng trên thực tế  học sinh  ở  nhà đã tiếp xúc với văn bản  <br /> không chỉ một lần; việc lên lớp đọc lại văn bản nếu không tạo được sự khác biệt thì <br /> dễ gây nhàm chán và mất tập trung. Do đó bằng hình thức đọc diễn cảm, giáo viên có <br /> thể tạo cho học sinh những bất ngờ, hoặc sự hứng thú và khiến các em bỗng nhiên có  <br /> cảm nhận mới mẻ  về  văn bản. Đó là chưa nói nếu như  giáo viên yêu cầu học sinh <br /> trình bày thì còn tạo cơ hội cho các em bộc lộ  bản thân. Đương nhiên giáo viên phải <br /> "gieo" vào học sinh ý thức đọc sao cho cuốn hút chứ không phải là qua chuyện và đọc <br /> ở đây thể hiện sự cảm thụ, hiểu sâu sắc về tác phẩm là làm sao để người khác cũng  <br /> có thể sản sinh những ấn tượng tương tự như mình.<br />        II.3. Giải pháp, biện pháp<br />           a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp<br />  ========= Giáo viên: Đoàn Thị Thỏa – Trường Tiểu học Krông Ana  <br /> =========<br /> 6<br />   <br />  ===== Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp 4 đọc diễn cảm trong giờ Tập đọc <br /> ====<br />            Nhằm giúp học sinh có kĩ năng đọc diễn cảm và khả năng cảm thụ tốt văn học. <br /> Từ đó giúp các em làm giàu vốn hiểu biết về tiếng Việt, đồng thời mang đến cho các  <br /> em tình cảm cao đẹp, tình yêu với cuộc sống con người, tình yêu gia đình, yêu quê <br /> hương đât n ́ ước,...<br />          Phát huy tính tích cực, hứng thú của học sinh trong giờ tập đọc <br />          b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp<br />          <br />          b.1. Tìm hiểu cấu trúc chương trình, nội dung của phân môn Tập đọc<br />            Với mỗi tuần thực hiện 2 tiết tập đọc và thông qua 62 bài tập đọc thuộc các <br /> loại hình thức văn bản nghệ thuật, báo chí, khoa học, trong đó có 45 bài văn xuôi, 1 vở <br /> kịch và 17 bài thơ  ( có 2 bài thơ  ngắn được dạy trong cùng một tiết), phân môn Tập  <br /> đọc lớp 4 tiếp tục củng cố, nâng cao kĩ năng đọc trơn, đọc thầm đã được hình thành,  <br /> phát triển từ các lớp dưới, đồng thời rèn một kĩ năng đọc mới là đọc diễn cảm, giúp  <br /> học sinh nâng cao kĩ năng đọc – hiểu văn bản, cụ  thể  là: Nhận biết đề  tài, cấu trúc  <br /> của bài, biết phát hiện giá trị  của một số  biện pháp nghệ  thuật trong văn bản văn  <br /> chương.<br />           Nội dung các bài tập đọc trong SGK Tiếng Việt 4 phản ánh một số vấn đề cơ <br /> bản về  đạo đức, phẩm chất, sở thích, thú vui lành mạnh ...của con người thông qua <br /> ngôn ngữ  văn học và những hình tượng giàu chất thẩm mĩ và nhân văn, do đó có tác  <br /> dụng mở rộng tầm hiểu biết, tầm nhìn về tự nhiên, xã hội và đời sống, bồi dưỡng tư <br /> tưởng, tình cảm nhân cách cho học sinh.<br />       <br />        b.2. Nắm bắt thực trạng<br />       * Trao đổi với phụ huynh  học sinh               <br />          Thông qua những phút giây trò chuyện trao đổi trong buổi họp phụ huynh học  <br /> sinh vào đầu năm học, cuối kì học  để thấy được sự cảm nhận của phụ huynh về kĩ <br /> năng đọc <br /> bài của con em mình  ở  nhà như  thế  nào, từ  đó nắm bắt mức độ, khả  năng đọc diễn  <br /> cảm của các em.     <br /> <br />  * Khảo sát chất lượng đầu năm  <br /> Đọc diễn <br /> Lớp 4A Sĩ số Đọc đúng Đọc lưu loát<br /> cảm<br />   2011 ­ 2012 33 25 = 75,8% 04 = 12,1 % 04 = 12,1 %<br />          <br />          <br />            Những số liệu thể hiện trong bảng thống kê cho thấy tỉ  lệ học sinh đọc diễn <br /> cảm còn thấp. Vì vậy tôi đã tìm hiểu và rút ra một số nguyên nhân sau:<br />         + Về giáo viên: <br />             Giáo viên mới chỉ quan tâm nhiều đến việc đọc đúng và chưa thấy rõ tầm quan  <br /> trọng của việc rèn đọc diễn cảm.<br /> <br /> <br />  ========= Giáo viên: Đoàn Thị Thỏa – Trường Tiểu học Krông Ana  <br /> =========<br /> 7<br />   <br />  ===== Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp 4 đọc diễn cảm trong giờ Tập đọc <br /> ====<br />  Một số giáo viên chưa cảm nhận được ý tưởng, cảm xúc để  hoà nhịp với tác <br /> giả giúp các em cảm thụ tác phẩm qua ngôn từ.<br />  Đưa ra còn ít những biện pháp hữu hiệu giúp các em khai thác hết giá trị  nội <br /> dung nghệ thuật của bài đọc. <br />          + Về học sinh: <br />             Các em còn phát âm nhiều theo tiếng của địa phương. <br />             Khả năng cảm thụ văn, thơ của các em chỉ  có thể  ở  mức độ  nào đó hoặc là  <br /> vốn hiểu biết  về  từ ngữ của các em còn có những hạn chế. <br />             Chưa hiểu rõ tác dụng của việc sử dụng các thủ pháp nghệ thuật trong thơ .<br />         b.3. Một số biện pháp hướng dẫn học sinh luyện đọc diễn cảm trong giờ  Tập  <br /> đọc.<br />         b.3.1.  Công việc chuẩn bị  đọc diễn cảm<br />         * Sự chuẩn bị của giáo viên:<br /> Sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh hợp lí, dàn đều lực học ở các bàn để tạo không  <br /> khí thi đua giữa các cá nhân với cá nhân, các bàn với nhau, các tổ với nhau.<br />            Nghiên cứu tài liệu, lựa chọn phương pháp, đồ dùng dạy học phù hợp với bài  <br /> dạy<br />            Xác định đúng trọng tâm của bài, truyền tải kiến thức ngắn gọn, hấp dẫn.<br />            Luyện đọc diễn cảm với nội dung của từng bài trước khi thực hiện trên lớp.<br />         *  Sự chuẩn bị của học sinh:<br />            Đọc trước bài ở  nhà nắm bắt thể thức dấu câu và tìm hiểu nội dung bài qua <br /> việc đọc câu hỏi cuối mỗi bài.<br />           Tự xác định cách đọc dựa vào kiến thức vốn có của bản thân.<br />           b.3.2. Luyện đọc đúng, đọc rõ ràng, lưu loát và nắm được nội dung văn bản<br />           Trước khi học sinh biết đọc diễn cảm tốt các văn bản thì các em phải đọc đúng, <br /> rõ ràng, lưu loát các văn bản và hiểu được ý nghĩa của văn bản đó. Vì khi đọc đúng, <br /> các em sẽ phát âm chính xác từ ngữ trong văn bản đó, biết ngắt, nghỉ nhịp sau các dấu <br /> câu và giữa các cụm từ để giúp người nghe hiểu đúng nghĩa trong văn bản. Khi các em  <br /> đã nắm được nội dung trong văn bản sẽ giúp các em xác định được giọng đọc phù hợp <br /> và biết nhấn giọng ở các từ ngữ gợi tả, gợi cảm. Quan trọng hơn là khi nắm được nội <br /> dung văn bản các em sẽ thể  hiện được cảm xúc của mình khi đọc. Đây là một trong  <br /> yếu tố rất quan trọng để học sinh biết đọc diễn cảm.        <br />           Để  giúp các em luyện đọc đúng, rõ ràng, lưu loát, trôi chảy các văn bản, chủ <br /> yếu tôi thực hiện  ở  phần luyện đọc. Tôi gọi học sinh đọc đúng, rõ ràng, trôi chảy,  <br /> diễn cảm văn bản trước, sau đó tôi yêu cầu các em giúp đỡ  nhau đọc từ  việc đọc <br /> chậm, phát âm sai từ ngữ đến đọc đúng, đọc rõ ràng, đọc trôi chảy văn bản.<br />           Giúp cho học sinh nắm được nội dung văn bản, chủ yếu tôi hướng dẫn học sinh  <br /> trong phần tìm hiểu bài, dựa vào các câu hỏi gợi ý  ở  sách giáo khoa, sau đó tôi đưa  <br /> thêm<br /> một số câu hỏi gợi mở để học sinh nắm vững và hiểu sâu hơn về nội dung văn bản  <br /> đó.  <br /> <br />      <br /> <br />  ========= Giáo viên: Đoàn Thị Thỏa – Trường Tiểu học Krông Ana  <br /> =========<br /> 8<br />   <br />  ===== Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp 4 đọc diễn cảm trong giờ Tập đọc <br /> ====<br />           b.3.3. Các bước cần tiến hành khi hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm.<br />            Đọc diễn cảm là một yêu cầu đọc thành tiếng. Đó là khả  năng làm chủ  được  <br /> ngữ  điệu, tốc độ, chỗ  ngừng giọng, cường độ, kết hợp với cử chỉ, điệu bộ, nét mặt  <br /> phù hợp với từng văn bản để  biểu đạt đúng ý nghĩa và tình cảm mà tác giả  đã gửi  <br /> gắm trong bài đọc, đồng thời thể hiện sự thông hiểu, cảm thụ của người đọc đối với  <br /> tác phẩm .         <br />          Đọc diễn cảm không phải là việc làm chủ những đặc tính âm thanh riêng lẻ của <br /> giọng đọc mà là sự hoà đồng của các âm thanh tạo nên âm hưởng chung của bài đọc. <br /> Vì vậy, muốn dạy học sinh đọc diễn cảm trước hết phải làm cho các em hoà nhập <br /> với bài văn, bài thơ và có cảm xúc thì sẽ bật ra được ngữ điệu thích hợp.<br />          Để đọc diễn cảm tốt thì theo nhà văn Vũ Nho cho rằng: " Không hiểu tư tưởng <br /> chính của tác phẩm và mục đích chính của việc đọc nhằm thể  hiện nó thì không thể <br /> đọc diễn cảm nổi, dù chỉ là một dòng".  Chính nội dung bài đọc đã quy định ngữ điệu <br /> của nó nên không thể  áp đặt giọng đọc của bài. Vì vậy, giáo viên không nên đặt ra  <br /> ngữ  điệu từ  đầu. Ngược lại, xác định giọng đọc của bài phải là kết luận tự  nhiên  <br /> được học sinh đưa ra sau khi hiểu sâu sắc bài đọc và biết cách diễn đạt thích hợp <br /> dưới sự hướng dẫn của cô. <br />          Khi đọc diễn cảm không nhất thiết yêu cầu học sinh đọc cả bài mà có thể chỉ <br /> yêu cầu học sinh đọc diễn cảm câu, đoạn trong bài hoặc một vài khổ thơ,... Vì vậy tôi  <br /> đã tiến hành hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm như sau: <br />         ­ Cho học sinh làm quen với toàn tác phẩm và tổ  chức cho học sinh đàm thoại,  <br /> nhận ra thể  loại văn bản, hiểu ý đồ  của tác giả, thảo luận với học sinh để  xác định <br /> giọng đọc chung của cả bài. <br />         ­ Xác định nội dung giọng đọc chính của từng đoạn (mà trong phần đọc hiểu đã <br /> trình bày sẽ giúp học sinh xác định giọng đọc chung của cả bài: nhẹ nhàng, tha thiết,  <br /> vui tươi, ngợi ca, mạnh mẽ, trầm lắng, buồn thương ..., nhịp điệu của bài: nhanh, hơi <br /> nhanh, hơi chậm, chậm ...<br />         ­ Hướng dẫn học sinh cách đọc theo ngữ điệu từng loại câu( cất cao giọng hoặc  <br /> hạ giọng, theo câu kể, câu cảm, câu cầu khiến),nhấn giọng những từ ngữ gợi tả, gợi  <br /> cảm trong câu văn ( cao hay thấp) các tiếng gieo vần trong thơ. Tuỳ theo nội dung bài  <br /> hoặc đoạn văn mà có giọng đọc phù hợp linh hoạt: buồn vui, trang nghiêm, đọc phân  <br /> biệt lời người dẫn chuyện với lời nhân vật. Trong bài có nhiều nhân vật, căn cứ vào <br /> tính cách của từng nhân vật chuyển giọng đọc phù hợp tính cách nhân vật, diễn biến <br /> nội dung bài.<br />          ­ Tổ  chức cho học sinh luyện giọng đọc từng câu, đoạn bài theo cá nhân hoặc <br /> nhóm<br />         ­ Gọi học sinh đọc diễn cảm kết hợp với những lời khen ngợi động viên, khuyến  <br /> khích các em, theo dõi, đánh giá học sinh trong giờ  học một cách toàn diện về  kiến  <br /> thức, kỹ  năng, thái độ  trong một giờ  tập đọc mà học sinh cần đạt. Đặc biệt tôi đã  <br /> nhấn  mạnh vào mặt thành công của học sinh để khuyến khích tạo sự hưng phấn cho  <br /> học sinh đọc tốt bài.<br />         b. 3.4. Một số biện pháp hướng dẫn cụ thể trong giờ Tập đọc.<br />          * Đối với thể loại văn bản kể chuyện.<br /> <br />  ========= Giáo viên: Đoàn Thị Thỏa – Trường Tiểu học Krông Ana  <br /> =========<br /> 9<br />   <br />  ===== Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp 4 đọc diễn cảm trong giờ Tập đọc <br /> ====<br />             Thể loại kể chuyện thường có nhiều nhân vật, mỗi nhân vật có một tính cách  <br /> khác nhau nên khi đọc thường nhấn giọng ở các từ ngữ gợi tả, gợi cảm và đọc nhiều <br /> giọng đọc khác nhau như:<br />          ­ Giọng đọc hăm dọa, dữ dằn, hách dịch ( phù hợp với nhân vật hiện thân là cái  <br /> ác)       <br />          ­ Giọng đọc thong thả, chậm rãi, xúc động ( phù hợp với tâm trạng buồn cảm) <br />          ­ Giọng đọc rõ ràng, nhẹ nhàng, lễ phép, thản nhiên ( phù hợp với nhân vật hiện <br /> thân là cái thiện).    <br /> <br />  <br />          ­ Giọng đọc dứt khoát, rành mạch, mạnh mẽ ( phù hợp với nhân vật hiện thân  <br /> của các anh hùng dân tộc).<br />          ­ Giọng kể chậm rãi, rõ ràng ( phù hợp với người dẫn chuyện).<br />          ­ Giọng khoan thai, nhẹ nhàng, khiêm tốn và thể hiện thái độ  tôn trọng lễ phép <br /> (phù hợp với nhân vật hiện thân của những người tri thức).<br />          ­ Giọng đọc phân trần, thật thà, ngạc nhiên, cương quyết (phù hợp với nhân vật  <br /> hiện thân của những người nông dân nghèo khổ, chất phát).<br />             Ví dụ:  Khi dạy bài  Người ăn xin ( Tiếng Việt 4 Tập 1, trang 30 )<br />          Toàn bài văn được đọc với giọng kể chuyện. <br />          Tôi  định hướng giúp học sinh hiểu thế nào là đọc với giọng kể chuyện?<br />  ( Đọc với tốc độ vừa phải, ngắt nghỉ đúng dấu câu,  tìm giọng đọc phù hợp với nội <br /> dung của từng đoạn bài: Đoạn kể và tả hình dáng của ông lão với giọng đọc chậm rãi, <br /> thương cảm. Đọc phân biệt lời nhân vật ông lão và cậu bé. Nhấn giọng từ ngữ gợi tả,  <br /> gợi cảm). Tôi hướng dẫn cho học sinh đọc đoạn 2 trong bài và giúp các em nhận biết <br /> đoạn văn thể hiện tâm trạng của ông lão khi nhận được tình thương, sự cảm thông và  <br /> tôn trọng của cậu bé qua hành động cố gắng tìm quà tặng, qua lời xin lỗi chân thành,  <br /> qua cái nắm tay rất chặt và hướng dẫn học sinh đọc cá nhân với giọng đọc như sau:<br />          Tôi chẳng biết làm cách nào.// Tôi nắm chặt lấy bàn tay run rẩy kia://<br />          ­ Ông đừng giận cháu,/ cháu không có gì để cho ông cả.//<br />           Nhìn ăn xin nhìn tôi chằm chằm/ bằng đôi mắt ướt đẫm.// Đôi môi tái nhợt  nở  <br /> nụ cười và tay ông cũng xiết lấy tay tôi://<br />          ­ Cháu ơi,/ cảm ơn cháu!/ Như vậy là cháu đã cho lão rồi.//<br />           Sau mỗi lần một học sinh đọc, tôi cho cả  lớp nhận xét về  cách đọc, xác định  <br /> đúng từ ngữ cần nhấn giọng, chỗ ngắt, nghỉ phù hợp nhất để  cùng thống nhất giọng  <br /> đọc. Tiếp tục cho các em thi đọc cá nhân thể hiện theo ánh mắt, hành động, giọng đọc  <br /> ông lão ăn xin, giọng cậu bé để đánh giá khả năng đọc diễn cảm của học sinh.   <br />          Hoặc khi dạy bài : Một người chính trực ( Tiếng Việt 4 ­ Tập 1, trang 36 )<br />          Đây là một văn bản hội thoại, khi đọc với hai nhân vật diễn ra như là một màn  <br /> kịch nói hội thoại có sử dụng nhiều dấu câu: dấu hai chấm, dấu châm h ́ ỏi, dấu phẩy  <br /> liên tiếp với tác dụng ngăn cách các bộ  phận cùng chức vụ  và dấu gạch ngang liên  <br /> tiếp, tôi đã yêu cầu học sinh tự  xác định cách đọc, chuyển đổi giọng đọc linh hoạt, <br /> đọc đúng  ngữ điệu lên xuống.... để toát lên nội dung chính của bài và hướng dẫn học  <br /> sinh thể  hiện được tâm trạng khác nhau của từng nhân vật: Tô Hiến Thành đọc với <br />  ========= Giáo viên: Đoàn Thị Thỏa – Trường Tiểu học Krông Ana  <br /> =========<br /> 10<br />   <br />  ===== Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp 4 đọc diễn cảm trong giờ Tập đọc <br /> ====<br /> giọng cương trực, thẳng thắn còn Thái hậu đọc với giọng ngạc nhiên. Sau khi hướng  <br /> dẫn xong, đến phần luyện đọc, tôi yêu cầu học sinh đọc diễn cảm đoạn bài:<br />            Một hôm,/ Đỗ thái hậu và vua tới thăm ông, hỏi://<br />          ­ Nếu chẳng may ông mất thì ai là người sẽ thay ông?<br />           Tô Hiến Thành không do dự,/ đáp: //<br />          ­ Có gián nghị đại phu Trần Trung Tá.//<br />           Thái hậu ngạc nhiên /nói://<br />           Vũ Tán Đường hết lòng vì ông,/ sao không tiến cử?//<br />           Tô Hiến Thành tâu://                <br />          ­ Nếu Thái hậu hỏi người hậu hạ giỏi thì thần xin cử Vũ Tán Đường,/ còn hỏi  <br /> người tài ba giúp nước, /thần xin cử Trần Trung Tá.//<br />           <br />           Sau khi học sinh đọc xong, tôi yêu cầu học sinh khác nhận xét về cách đọc của  <br /> bạn ( ngắt nhịp, nghỉ nhịp, nhấn giọng). Tôi gọi một số học sinh thi đọc diễn cảm kết  <br /> hợp <br /> <br /> giọng đọc với cử chỉ và đọc diễn cảm theo phân vai để  khuyến khích nhiều học sinh  <br /> thể hiện giọng đọc. Sau đó tôi chốt lại giọng đọc và tuyên dương học sinh.  <br />           * Đối với thể loại văn viết thư.<br />            Ở thể loại văn bản này, các em thường đọc với giọng nhẹ nhàng, tình cảm, ân  <br /> cần, bộc lộ tình yêu thương. Ngắt nghỉ hơi hợp lí sau dấu câu, giữa các cụm từ.<br />           <br />           Ví dụ: Khi dạy bài Thư thăm bạn (Tiếng Việt 4 ­ Tập 1, trang 25). Để luyện <br /> đọc diễn cảm cho học sinh, tôi yêu cầu từng cặp học sinh đọc sau đó gọi một vài học  <br /> sinh thi đọc đoạn văn sau: <br />             Hòa Bình, ngày 5/ tháng 8/ năm 2000//  ( giọng đọc rõ ràng, rành mạch)<br />             Bạn Hồng kính mến,//<br />             Mình là Quách Tuấn Lương, học sinh lớp 4B/ Trường Tiểu học Cù Chính Lan,  <br /> thi xã Hòa Bình. Hôm nay, đọc báo Thiếu niên Tiền phong, mình rất xúc động được  <br /> biết/ ba của Hồng đã hi sinh trong trận lũ lụt vừa rồi. Mình gửi bức thư  này  chia  <br /> buồn với bạn<br /> . ( giọng đọc trầm buồn, chân thành, thấp giọng khi đọc câu văn nói về sự mất mát).<br />          Khi học sinh đọc xong, tôi yêu cầu học sinh trong lớp nhận xét về cách đọc bài  <br /> của nhau. Sau đó tôi chốt giọng đọc và tổ  chức cho nhiều học sinh thi đọc diễn cảm  <br /> để  tạo cơ  hội cho các em không những nắm về  giọng đọc mà còn vận dụng tốt vào  <br /> tiết Tập làm văn viết thư.<br />          <br />           * Đối với bài có từ phiên âm nước ngoài.<br />            Ví dụ: Dạy bài Ga­ vrốt ngoài chiến lũy ( Tiếng Việt 4, tập 2, trang 80 )<br />            Khi đọc bài văn này, tôi yêu cầu học sinh chú ý đọc liên m<br /> ̀ ạch các tiếng là từ <br /> phiên âm tiếng nước ngoài (Ga­ vrốt, Ăng­ giôn­ ra, Cuốc ­ phây ­rắc) và đọc đúng các <br /> câu hỏi, câu cảm, câu khiến trong bài( Cậu làm trò gì đấy?...Vào ngay!...).Giọng của <br /> Ăng­ giôn­ ra bình tĩnh. Giọng của Cuốc­ phây­ rắc lúc đầu ngạc nhiên, sau lo lắng.  <br />  ========= Giáo viên: Đoàn Thị Thỏa – Trường Tiểu học Krông Ana  <br /> =========<br /> 11<br />   <br />  ===== Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp 4 đọc diễn cảm trong giờ Tập đọc <br /> ====<br /> Giọng Ga­vrôt luôn bình thản, hồn nhiên, tinh nghịch. Nhấn giọng những từ ngữ miêu  <br /> tả  hình  ảnh chú bé nhặt đạn cho nghĩa quân dưới làn mưa đạn:   nằm xuống, đứng  <br /> thẳng lên, ẩn vào, phốc ra, tới, lui, dốc cạn<br />       Sau đây là cách hướng dẫn học sinh về giọng đọc của đoạn 2: Ga ­ vrốt dốc bảy,/  <br /> tám bao đạn đầu tiên không có gì nguy hiểm lắm.// Em   nằm xuống  rồi lại  đứng  <br /> thẳng lên,/ ẩn vào một góc cửa,/ rồi lại phốc ra,/ tới,/ lui,/ dốc cạn các bao đạn và  <br /> chất đầy giỏ.//<br />          Nghĩa quân mắt không rời cậu bé.// Đó không phải là một em nhỏ,/ không phải  <br /> là một con người nữa,/ mà là một  thiên thần.//  Đạn bắn theo em, em  nhanh hơn <br /> đạn.// Em chơi trò ú tim với cái chết một cách ghê rợn.//<br />           Khi hướng dẫn xong, tôi cho 4 học sinh ngồi quay lại cùng nhau luyện đọc theo  <br /> nhóm khoảng 3 phút. Sau đó tôi gọi đại diện của các nhóm thi đọc diễn cảm trước lớp  <br /> để lớp cùng nhận xét và bổ sung về giọng đọc cho nhau và chọn ra học sinh đọc hay, <br /> đọc <br /> diễn cảm tuyên dương, khuyến khích học sinh nhằm phát huy tính tích cực  của các  <br /> em trong giờ học.<br />          <br />            * Đối với giọng đọc diễn cảm theo thể thơ.<br />  Ngay từ bước chuẩn bị, tôi hướng dẫn học sinh phải xác định được đó là bài <br /> thơ  ở thể thơ  tự do hay thơ lục bát hoặc thơ  4 tiếng, thơ  5 tiếng cùng với diễn biến  <br /> của nội dung. Hướng dẫn học sinh xác định phần trọng tâm khi đọc là phải căn cứ vào <br /> nhịp thơ, các loại dấu câu, cách dùng từ, nhấn mạnh các tiếng gieo vần trong thơ,  <br /> ngắt nghỉ dứt khoát, rõ ràng, nhấn giọng những từ  ngữ gợi tả, gợi cảm thể hiện nội  <br /> dung qua cách đọc diễn cảm bài thơ.<br /> <br />           Ví dụ 1 :  Dạy bài  Tre Việt Nam ( Tiếng Việt 4 ­ tập 1, trang 41)<br />             Trước hết tôi cho học sinh xác định về thể thơ ( thể thơ lục bát)<br /> Tôi đọc mẫu, yêu cầu học sinh lắng nghe tìm và nêu giọng đọc trước lớp. Sau  <br /> đó tôi cùng học sinh thống nhất về giọng đọc (Toàn bài thơ đọc nhẹ nhàng, cảm hứng <br /> ngợi ca). Đọc câu mở đầu Tre xanh, // Xanh tự bao giờ?: giọng chậm và sâu lắng, gợi <br /> suy  nghĩ, liên tưởng. Nghỉ hơi dài sau dấu chấm lửng  ở dòng thơ:  Chuyện ngày xưa  <br /> đã có bờ <br /> tre xanh. Giọng đọc giữa bài thơ  tôi hướng dẫn để  học sinh cảm nhận được đây là <br /> phát hiện của tác giả về những phẩm chất cao đẹp của tre thì cần đọc với giọng ngợi  <br /> ca sảng khoái, nhấn giọng theo cách ngân dài những từ  ngữ  khẳng định mang rõ sắc <br /> thái cảm xúc. Sau đây là cách hướng dẫn giọng đọc của một đoạn thơ:                          <br />                               ...    Yêu nhiều/ nắng nỏ trời xanh/<br />                             Tre xanh/ không đứng khuất mình bóng râm.//<br />                                   Bão bùng/ thân bọc lấy thân/<br />                             Tay ôm,/ tay níu tre gần nhau thêm.//<br />                                 Thương nhau/ tre chẳng ở riêng<br />                              Lũy thành từ đó mà nên/ hỡi người.//<br /> <br />  ========= Giáo viên: Đoàn Thị Thỏa – Trường Tiểu học Krông Ana  <br /> =========<br /> 12<br />   <br />  ===== Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp 4 đọc diễn cảm trong giờ Tập đọc <br /> ====<br />                                  Chẳng may thân gãy/ cành rơi<br />                              Vẫn nguyên cái gốc truyền đời cho măng.//<br />          Hướng dẫn cách đọc xong, tôi cho học sinh luyện đọc theo nhóm hai hoặc nhóm <br /> bốn từ 2 đến 3 phút. Sau đó tôi gọi học sinh thi đọc diễn cảm trước lớp và yêu cầu cả <br /> lớp tập trung lắng nghe để  nhận xét về  cách ngắt nhịp, nhấn mạnh  ở  các từ  ngữ  đã  <br /> đúng với phần hướng dẫn chưa. Cuối cùng tôi chốt lại cách đọc và nhận xét, đánh giá  <br /> dựa vào kĩ năng đọc của học sinh để  có biện pháp uốn nắn giọng đọc hay khích lệ,  <br /> động viên học sinh kịp thời.<br />           Ví dụ 2:  Dạy bài Đoàn thuyền đánh cá ( Tiếng Việt 4 ­ tập 2, trang 59 )<br />           Tôi hướng dẫn để học sinh hiểu được nội dung, ý nghĩa của bài thơ là ca ngợi  <br /> tinh thần sôi nổi, hào hứng của những người đánh cá. Tiếp theo tôi yêu cầu học sinh <br /> nêu lên giọng đọc của bài thơ  này thể  hiện như  thế  nào (giọng đọc cần nhịp nhàng,  <br /> khẩn trương, nhấn giọng  ở những từ ngữ ca ngợi cảnh đẹp huy hoàng của biển). Ở <br /> bài này tôi lựa chọn và chép sẵn đoạn thơ  trong bảng phụ, đến phần luyện đọc tôi <br /> gắn bảng phụ lên bảng lớp và hướng dẫn học sinh biết giọng đọc nghỉ hơi tự nhiên,  <br /> đúng nhịp như sau:<br />            Nhịp 4/3 với các dòng thơ:<br />                             Mặt trời xuống biển/ như hòn lửa<br />                             Sóng đã cài then, / đêm sập cửa                                                     <br />                             Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi<br />                             Câu hát căng buồm cùng gió khơi.//        <br />            Nhịp 2/5 với các dòng 5, 10, 13<br />                            Hát rằng: // cá bạc Biển Đông lặng<br />                            Gõ thuyền/ đã có nhịp trăng sao<br />                            Sao mờ, / kéo lưới kịp trời sáng.//<br />          Để giúp học sinh có cách đọc đúng, đọc diễn cảm thì ngay trong phần luyện đọc <br /> tôi đã cùng với học sinh phân tích giúp các em cảm nhận về thể thơ ( 4/3 và 2/5). Tôi <br /> đọc mẫu giúp học sinh nghe tìm từ  ngữ  cần nhấn giọng phù hợp. Sau đó tôi cho cá  <br /> nhân đọc <br /> rồi cất bảng phụ đi và yêu cầu  học sinh luyện đọc theo nhóm đôi không nhất thiết là  <br /> khổ thơ tôi vừa hướng dẫn mà cho các em có thể tự lựa chọn khổ  thơ mình thích để <br /> luyện đọc. Khi học sinh luyện đọc nhóm xong, tôi tổ  chức cho các em thi đọc trước <br /> lớp và yêu <br /> <br /> cầu bình chọn bạn đọc hay. Tìm ra người đọc hay và diễn cảm, tôi cho em học sinh đó <br /> đọc lại rồi hỏi xem có em nào đọc được hay như bạn nữa hay không, nhằm giúp học  <br /> sinh tự giác, tập trung chú ý, hứng thú, sôi nổi thi đua trong giờ học.     <br />           Ví dụ 3: Khi dạy bài Bè xuôi sông La ( Tiếng Việt 4 ­ tập 2, trang 26 )<br />           Trước khi hướng dẫn học sinh đọc bài thơ này thì tôi cho các em quan sát và tìm  <br /> hiểu nội dung bức tranh sách giáo khoa ( phóng to) và đọc lướt hai đến ba lần bài thơ <br /> để giúp học sinh bộc lộ cảm xúc, cảm nhận được ý nghĩa của bài (ca ngợi vẻ đẹp của  <br /> dòng <br /> <br />  ========= Giáo viên: Đoàn Thị Thỏa – Trường Tiểu học Krông Ana  <br /> =========<br /> 13<br />   <br />  ===== Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp 4 đọc diễn cảm trong giờ Tập đọc <br /> ====<br /> sông La và nói lên tài năng, sức mạnh của con người Việt Nam trong công cuộc xây <br /> dựng quê hương đất nước, bất chấp bom đạn kẻ thù). Từ đó tôi yêu cầu học sinh tìm <br /> và nêu giọng đọc toàn bài ( đọc giọng trìu mến, nhấn giọng những từ ngữ gợi tả làm <br /> toát lên nội dung chính của bài thơ). Sau đó tôi tiến hành hướng dẫn học sinh luyện  <br /> đọc đoạn thơ:<br />                          … Sông La ơi/ sông La/                         Ta nằm nghe,/ nằm nghe/<br />                               Trong veo/ như ánh mắt /                Giữa bốn bề ngây ngất<br />                               Bờ tre xanh im mát/                         Mùi vôi xây/ rất say<br />                               Mươn mướt/ đôi hàng mi.//             Mùi lán cưa ngọt mát<br />                               Bè đi chiều thầm thì/                        Trong đạn bom/ đổ nát/<br />                               Gỗ lượn đàn thong thả//                Bừng tươi/ nụ ngói hồng/<br />                               Như bầy trâu lim dim //                  Đồng vàng hoe/ lúa trổ/<br />                               Đằm mình/ trong êm ả/                  Khói nở xòa như bông.//     <br />                               Sóng long lanh/ vẩy cá/<br />                               Chim hót/ trên bờ đê.//<br />          Khi học sinh luyện đọc theo từng nhóm đôi xong, tôi cho các nhóm đọc thi. Tôi  <br /> yêu cầu học sinh lớp nhận xét về  cách ngắt nhịp, nghỉ  nhịp, từ  cần nhấn mạnh, nét <br /> mặt thể  hiện theo không khí tươi vui, phấn khởi của những con người lao động khi <br /> thấy đất nước  đang trên đà phát triển "Thay da   đổi thịt". Sau  đó tôi nhận xét và  <br /> khuyến khích những học sinh chưa đạt yêu cầu, chưa thể  hiện tốt giọng đọc diễn <br /> cảm đọc lại để đọc tốt hơn.<br />           Ngoài hướng dẫn học sinh luyện đọc diễn cảm  ở  các tiết của phân môn Tập <br /> đọc thì các tiết ở buổi thứ hai, khi củng cố lại kiến thức môn tiếng Việt, tôi cũng luôn  <br /> quan tâm đến việc luyện tập kĩ năng đọc diễn cảm cho các em. Ngay từ đầu làm công  <br /> tác tổ chức lớp học, khi sắp xếp vị trí chỗ ngồi tôi đã chú ý đến việc dàn đều lực học  <br /> của số  học sinh trong lớp. Bởi vậy,  ở các tiết học này là điều kiện tốt để  các em tự <br /> luyện đọc từng nhóm nhỏ  với nhau, trao đổi, giúp đỡ, điều chỉnh cho nhau về  cách <br /> đọc, giọng đọc của văn bản, nắm bắt lại nội dung văn bản. Tôi chỉ đưa ra định hướng  <br /> chung về giới hạn các bài đọc, còn học sinh tự chủ động trao đổi tìm hiểu văn bản với <br /> nhau nhằm giúp các em phát huy tính tự giác, tích cực cao trong giờ học. Đồng thời tôi <br /> cũng luôn theo dõi, giám sát, hỗ trợ  thêm trong việc luyện đọc của các nhóm và cuối  <br /> cùng tổ  chức cho học sinh thi đọc giữa các nhóm, cá nhân một đoạn bài hay một vài <br /> khổ thơ tùy chọn để nhận xét đánh giá kĩ năng đọc của các em.    <br />          b. 3.5. Kết hợp với phụ huynh học sinh luyện đọc diễn cảm trong giờ Tập đọc.<br />          Kĩ năng đọc diễn cảm cũng giống như một năng khiếu của mỗi cá nhân, nhưng  <br /> có rèn luyện tốt thì vẫn mang lại kết quả cao. Trong quá trình dạy, tôi đã nắm rõ được  <br /> kĩ năng đọc diễn cảm của từng em. Vì vậy thông qua kế hoạch liên lạc với phụ huynh  <br /> về tình hình học tập của các em. Tôi thông báo cho phụ huynh nắm được kĩ năng đọc <br /> của từng học sinh đọc ở mức độ nào, nắm được nội dung kiến thức đến đâu một cách <br /> cụ thể, rõ ràng. Tôi trao đổi với phụ huynh về cách dạy của mình trên lớp để giúp cho <br /> cha mẹ học sinh hiểu rằng, với cách dạy học mới, tôi chỉ là người hướng dẫn còn các <br /> em là người chủ động lĩnh hội kiến thức, nên mọi hoạt động trên lớp học có mang lại <br /> kết quả  cao hay không thì đều có sự chuẩn bị chu đáo về  bài học  ở nhà của các em.  <br />  ========= Giáo viên: Đoàn Thị Thỏa – Trường Tiểu học Krông Ana  <br /> =========<br /> 14<br />   <br />  ===== Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp 4 đọc diễn cảm trong giờ Tập đọc <br /> ====<br /> Chính vì vậy, việc quan tâm, chăm sóc, nhắc nhở học sinh học tập của cha mẹ các em <br /> là điều rất cần thiết. Đồng thời thông qua phụ  huynh học sinh tôi nắm được sự  cần <br /> mẫn, chăm chỉ  trong học tập của các em và kịp thời có những điều chỉnh trong cách  <br /> hướng dẫn học sinh luyện đọc. <br />         Sau mỗi chủ điểm của các bài Tập đọc, tôi ghi lại những thông tin cần thiết để <br /> trao đổi theo sự  tiến bộ  hay phần còn hạn chế  nhất định của các em,  cùng cha mẹ <br /> học sinh hỗ trợ thêm phần hướng dẫn học sinh học tập ở nhà.                                    <br />         <br />          Sự chỉ dẫn nhiệt tình của giáo viên, phối hợp nhịp nhàng với phụ  huynh, cùng  <br /> tính ham học của đa phần học sinh trong lớp, vận dụng linh hoạt về giọng đọc diễn <br /> cảm cho từng loại bài nêu trên, hoc sinh s<br /> ̣ ẽ thực hiện tốt và có chất lượng cao về kĩ <br /> năng đọc diễn cảm.<br />          c. Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp<br />             Bản thân tôi luôn chủ động trong việc dạy học, nắm vững chương trình Tiếng  <br /> Việt lớp 4 để xây dựng kế hoạch dạy học phù hợp, đổi mới nội dung trong dạy học,  <br /> bám sát văn bản chỉ đạo để điều chỉnh, bổ sung kịp thời, vừa sức với đối tượng học <br /> sinh trong lớp. Khi lên lớp với tinh thần trách nhiệm trong giảng dạy, tôi luôn yêu <br /> thương và nhiệt tình giúp đỡ  cho học sinh, tập trung nhiều tới việc uốn nắn, sửa sai  <br /> cho học sinh. Với suy nghĩ mong cho học sinh có nhiều tiến bộ nên tôi thường xuyên <br /> trao đổi với phụ huynh để cùng phối kết hợp giúp đỡ học sinh trong học tập nói chung  <br /> và rèn về kĩ năng đọc hay, đọc diễn cảm cho mỗi em nói riêng, nâng cao chất lượng  <br /> học tập của lớp. Ngoài ra, tôi cũng luôn khuyên bảo, nhắc nhở  học sinh   biết chăm <br /> chỉ, siêng năng, đề  cao ý thức trong học tập, chuẩn bị  đầy đủ  đồ  dùng, sách vở  khi  <br /> đến lớp, trong giờ học biết lắng nghe, theo dõi, quan sát chủ động nắm bắt kiến thức.<br />         d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.<br />             Môn Tiếng Việt lớp 4, mạch kiến thức được xây dựng theo cấu trúc, nội dung  <br /> chương trình trong sách giáo khoa rõ ràng và phần nào cũng đã thể  hiện một phương  <br /> pháp, hình thức tổ chức dạy học trong đó. Bởi vậy, trong quá trình giảng dạy, người <br /> giáo viên cần phải đưa ra những giải pháp hữu hiệu nhất để  thực hiện và vận dụng <br /> các biện pháp phù hợp mang tính lô gich, vừa nhằm truyền tải kiến thức cho học sinh  <br /> nhưng cũng đồng thời giúp các em ôn tập củng cố  kĩ năng đọc chính xác, trôi chảy,  <br /> diễn cảm. Từ vấn đề này để giúp chúng ta hiểu rõ mối quan hệ chặt chẽ của các giải  <br /> pháp, biện pháp khi dạy phân môn tập đọc cho học sinh lớp 4. Các giải pháp, biện  <br /> pháp luôn có sự tác động hỗ trợ lẫn nhau, vừa bám sát vào những vấn đề  tâm sinh lí,  <br /> mức độ  khả năng tiếp thu cụ thể của học sinh trong thực tế còn vướng mắc để  dựa  <br /> trên cơ sở đó giáo viên có những cách thức, vận dụng phương pháp dạy học phù hợp <br /> rèn cho học sinh kĩ năng đọc từ mức độ đọc lưu loát đến việc đọc hay, đọc diễn cảm <br /> văn bản.         <br />           e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu<br />   Qua kết quả nắm bắt mức độ kĩ năng đọc của học sinh ở đầu năm học là:<br /> <br /> Lớp 4A Sĩ số Đọc đúng Đọc lưu loát Đọc diễn cảm<br /> <br />  ========= Giáo viên: Đoàn Thị Thỏa – Trường Tiểu học Krông Ana  <br /> =========<br /> 15<br />   <br />  ===== Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp 4 đọc diễn cảm trong giờ Tập đọc <br /> ====<br />      2011 ­ 2012 33 25 = 75,8% 04 = 12,1 % 04 = 12,1 %<br />           <br />             Sự nghiên cứu đề tài đã tiến hành vận dụ