SKKN: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho lứa tuổi mẫu giáo lớn

 Đề tài: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho  <br /> trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi<br /> <br />                                         A. PHẦN MỞ ĐẦU<br /> <br /> I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI, SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP<br />       Trẻ em với hai từ ngắn ngủi nhưng dường như đã nói lên hết đặc điểm  <br /> của cả  lứa tuổi này. Đây là giai đoạn mà với chúng chơi là cuộc sống. Thật  <br /> vậy, trẻ  em không chỉ  cần được chăm sóc sức khoẻ, được học tập, mà quan  <br /> trọng nhất trẻ cần phải được thoả mãn nhu cầu vui chơi. Trò chơi và tuổi thơ <br /> là hai người bạn thân thiết, không thể tách ra được. Chính trò chơi đã giúp cho <br /> sự  phát triển của trẻ  được toàn diện, cân bằng và nhịp nhàng, đó là phương <br /> tiện hiệu quả  nhất giúp trẻ  phát triển. Xuất phát từ  vai trò quan trọng của  <br /> hoạt động vui chơi đối với trẻ em và nhu cầu hưởng thụ  hoạt động này,  tôi  <br /> thấy việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian là một việc làm cần thiết  <br /> và rất có ý nghĩa. Di sản văn hoá truyền thống Việt Nam có nhiều loại hình <br /> khác nhau, trong đó có thể  nói, trò chơi dân gian cũng là một di sản văn hoá <br /> quý báu của dân tộc. Trò chơi dân gian là những trò chơi được sáng tạo, lưu <br /> truyền tự nhiên, rộng rãi từ thế hệ này sang thế hệ khác, mang đậm bản sắc  <br /> văn hóa dân gian. Nó được kết thành từ quá trình lao động và sinh hoạt, trong <br /> đó nó tích tụ cả trí tuệ và niềm vui sống của bao thế hệ người Việt xưa. Đặc <br /> biệt đối với trẻ em, trò chơi dân gian với những chức năng đặc biệt của nó đã <br /> mang lại cho thế giới trẻ thơ nhiều điều thú vị và bổ ích, đồng thời thể hiện  <br /> nhu cầu giải trí, vui chơi, quyền được chia sẻ  niềm vui của các em với bạn  <br /> bè, cộng đồng. Nó làm cho thế giới xung quanh các em đẹp hơn và rộng mở;  <br /> tuổi thơ  của các em sẽ  trở  thành những kỉ  niệm quý báu theo suốt cuộc đời, <br /> làm giàu nguồn tình cảm và trí tuệ cho các em. Chính vì vậy, trò chơi dân gian <br /> rất cần thiết được lựa chọn để tổ chức cho trẻ tham gia. Có thể nói rằng, lục <br /> <br /> 1<br /> SKKN tham dự hội thi  giáo viên dạy giỏi cấp huyện­ Năm học : 2012­<br /> 2013<br />  Đề tài: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho  <br /> trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi<br /> <br /> tìm trong những kí  ức về  tuổi thơ  của người lớn đầy ăm  ắp những trò chơi  <br /> “trốn tìm”, “bắn bi”, “rồng rắn lên mây”, “nu na nu nống”, “ô ăn quan”  nhưng <br /> đất nước đang trên đà hội nhập cùng với sự  phát triển của công nghiệp hóa,  <br /> hiện đại hóa, những trò chơi dân gian đang dần bị mai một và lãng quên dần,  <br /> thay thế  bởi những trò chơi điện tử, những khoảng đất giờ  cũng được thay <br /> vào đó là những nhà máy, những công trình lớn. Đó là sự thiệt thòi lớn với trẻ <br /> khi không được làm quen và chơi với những trò chơi dân gian của thiếu nhi  <br /> ngày trước. Nhận thấy lợi ích của việc cho trẻ chơi các trò chơi dân gian, Bộ <br /> Giáo dục và Đào tạo đã khuyến khích việc phát triển và đưa các trò chơi dân <br /> gian vào trường học qua phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học  <br /> sinh tích cực”. Nhiều trường đã thực hiện và có kết quả  rất tốt. Nhưng làm <br /> thế  nào để tổ  chức được các trò chơi dân gian thực sự  có hiệu quả, lôi cuốn <br /> và hấp dẫn được trẻ là một bài toán khó với các giáo viên, đặc biệt là các giáo <br /> viên mầm non. (Vì khả năng chú ý có chủ định của trẻ mầm non còn kém, trẻ <br /> dễ dàng tham gia vào trò chơi nhưng cũng nhanh chán, nhanh bỏ cuộc). Chính <br /> vì vậy tôi trăn trở  và tìm các biện pháp để  tổ  chức các trò chơi dân gian một <br /> cách có hiệu quả  nhất. Sau đây tôi xin trình bày sáng kiến kinh nghiệm của  <br /> mình với đề tài: "Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian <br /> cho lứa tuổi mẫu giáo lớn". <br /> II. ĐIỂM MỚI CỦA ĐỀ TÀI, SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP.<br />           Đề  tài sáng kiến đã từng có nhiều người nghiên cứu song  ở  mỗi độ  tuổi,  <br /> mỗ i<br /> trường, mỗi vùng miền lại mang một đặc điểm riêng. Do vậy các giải pháp đưa <br /> ra áp<br /> <br /> 2<br /> SKKN tham dự hội thi  giáo viên dạy giỏi cấp huyện­ Năm học : 2012­<br /> 2013<br />  Đề tài: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho  <br /> trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi<br /> <br /> dụng cũng không thể giống nhau. Và thực tế ở trường mầm non  n¬i t«i c«ng t¸c, <br /> trò chơi dân gian được tổ chức ở trường vào rất nhiều thời điểm trong ngày, thế <br /> nhưng giáo viên chưa thực sự chú trọng đến việc tổ chức các trò chơi dân gian sao  <br /> cho phù hợp, hấp dẫn, lôi cuốn và đưa lại hiệu quả giáo dục cao. Chính vì thế các  <br /> trò chơi dân gian vẫn còn thể  hiện một cách hình thức, chưa đi vào tâm hồn và  <br /> cuộc sống của trẻ. Vì lẽ đó tôi đã mạnh dạn chọn đề tài này nhằm:<br />    Đánh giá thực trạng việc tổ  chức trò ch<br /> ̣ ơi dân gian của trẻ  mẫu giáo 5­ 6  <br /> tuổi ở<br /> trường mầm non n¬i t«i phô tr¸ch.<br />       Đề xuất một số biện pháp tổ chức hiệu quả trò ch<br /> ̣ ơi dân gian cho trẻ <br /> 5­ 6 tuổi.<br />   Góp phần thùc hiÖn  tốt phong trµo thi ®ua "X©y dùng trêng häc<br /> th©n thiện ­ Häc sinh tÝch cùc" do Bé gi¸o dôc - §µo t¹o ph¸t ®éng.<br /> Làm giàu vốn sống và kinh nghiệm cho trẻ, giúp trẻ   nhớ  tên các trò <br /> chơi, biết được cách chơi và luật chơi của những trò chơi dân gian, vì vậy  <br /> tăng khả  năng ghi nhớ  có chủ  đích và khả  năng tưởng tượng trong các hoạt  <br /> động .<br />  Qua việc tổ chức các trò chơi với mong muốn trẻ biết yêu quý, bảo vệ, <br /> gìn giữ các trò chơi dân gian một nét đẹp văn hóa của dân tộc .<br /> III. PHẠM VI ÁP DỤNG ĐỀ TÀI<br /> Một số  kinh nghiệm trong việc tổ  chức các trò chơi dân gian cho trẻ <br /> Mẫu giáo 5 ­ 6  tuổi được hội đồng khoa học nhà trường xếp loại tốt và áp  <br /> dụng  ở  trường Mầm non nói chung và lớp mẫu giáo lớn tôi đang dạy nói  <br /> riêng.<br /> <br /> 3<br /> SKKN tham dự hội thi  giáo viên dạy giỏi cấp huyện­ Năm học : 2012­<br /> 2013<br />  Đề tài: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho  <br /> trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi<br /> <br /> B. PHẦN NỘI DUNG<br />  I. THỰC TRẠNG CỦA NỘI DUNG CẦN NGHIÊN CỨU <br />   Bản thân nhận thấy được sự cần thiết  của trò ch<br /> ̣ ơi dân gian trong quá <br /> trình giáo dục trẻ  mẫu giáo 5­ 6 tuổi,   tạo điều kiện thuận lợi cho sự  phát <br /> triển nhân cách toàn diện ở trẻ mầm non. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện  <br /> giáo viên vẫn chưa có ý thức cải thiện những khó khăn. Cụ thể: trong thực tế <br /> từ  nhiều năm qua trẻ  chỉ  hay chơi những trò chơi quen thuộc, lặp đi lặp lại <br /> nhiều lần nên dễ  nhàm chán. Đa số  các em còn rụt rè, thiếu tự  tin và không  <br /> thích tham gia vào các hoạt động tập thể. Khả năng chú ý có chủ định của trẻ <br /> còn kém. Trẻ dễ dàng nhập cuộc chơi nhưng cũng nhanh chóng tự rút ra khỏi <br /> trò chơi nếu nó không còn hứng thú. Kĩ năng làm việc theo nhóm còn hạn chế,  <br /> khả  năng  ứng xử  trước các tình huống không linh hoạt. Về  phần giáo viên, <br /> vốn hiểu biết về  trò chơi dân gian chưa nhiều, chưa tạo môi trường nhằm  <br /> kích thích trẻ hứng thú khi vui chơi, chưa có hiểu biết và vốn kiến thức phong  <br /> phú về  các trò chơi dân gian. Tổ  chức các trò chơi dân gian cho trẻ  thiếu sự <br /> linh hoạt và tính sáng tạo. Mặt khác thời gian tổ  chức cho trẻ  chơi rất hạn  <br /> hẹp vì một trò chơi không thể diễn ra trong suốt cả một hoạt động của trẻ mà <br /> nó chủ yếu chỉ được lồng ghép và tích hợp vào các hoạt động mà thôi. Khi xây <br /> dựng đề tài này tôi đã tìm hiểu khả năng nhận biết của trẻ qua khảo sát  một  <br /> số tiêu chí của trẻ về các trò chơi dân gian như sau :<br />   Tổng số học sinh trong lớp là: 35 cháu<br />                      Các tiêu chí Số trẻ  Tỷ lệ đạt <br /> đạt được<br /> Ham thích, hứng thú với trò chơi dân gian  13/35 37,1%<br /> Trẻ  thuộc lời đồng dao, biết cách chơi đúng  15/35 42,9%<br /> 4<br /> SKKN tham dự hội thi  giáo viên dạy giỏi cấp huyện­ Năm học : 2012­<br /> 2013<br />  Đề tài: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho  <br /> trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi<br /> <br /> luật<br /> Mạnh dạn tự tin khi tham gia hoạt động  14/35        40%<br /> Thể hiện tinh thần đoàn kết  18/35 51,4%<br /> Biết tự tổ chức trò chơi  12/35 34,3%%<br /> Sáng tạo trong khi chơi trò chơi  10/35 28,6%<br /> * Một số nguyên nhân cơ bản dẫn đến thực trạng trên:<br />     Số trẻ trong lớp quá đông nên cô giáo chưa quan tâm được đầy đủ đến <br /> từng trẻ, chưa xây dựng được kế hoạch tổ chức cho trẻ vui chơi một cách <br /> khoa học và kỹ lưỡng <br />   Do cơ sở vật chất còn h<br /> ̣ ạn chế, diện tích lớp học nhỏ. Các đồ dùng đồ chơi <br /> cũ, thiếu và không gây được hứng thú cho trẻ chơi.<br />    Cô giáo chưa chủ động tìm ki<br /> ́ ếm nguồn trò ch<br /> ̣ ơi, vẫn chỉ hạn chế ở những <br /> ̣<br /> trò chơi có sẵn trong chương trình nên khi tổ chức các trò ch<br /> ̣ ơi dân gian bị lặp <br /> lại, thiếu sự đổi mới khiến trẻ không tập trung, thấy nhàm chán.<br />  Cách tổ chức của cô giáo chưa thực sự gây hứng thú, lôi cuốn trẻ.<br /> II. CÁC GIẢI PHÁP:<br /> <br />  Giải pháp 1: Sưu tầm  và chọn lọc các trò chơi phù hợp với học sinh lớp  <br /> lớn <br />       Như chúng ta đã biết trò chơi dân gian Việt Nam  rất phong phú, đa dạng  <br /> nhưng không phải trò chơi nào cũng phù hợp với trẻ . Vì thế, giáo viên nên có  <br /> sự cân nhắc lựa chọn cho phù hợp nếu không sẽ không đạt hiệu quả, phản tác  <br /> dụng   giáo dục. Ngoài vốn hiểu biết sẵn có tôi tìm hiểu thêm trên mạng . <br /> Trong sách báo, cẩm nang  100 trò chơi dân gian Việt Nam. Khi lựa chọn các  <br /> trò chơi dân gian cho trẻ MGL, tôi thực hiện theo các tiêu chí sau:<br />  ­Trò chơi không quá đơn giản nhưng cũng không quá phức tạp.<br /> ­ Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi dễ kiếm, dễ tìm.<br /> 5<br /> SKKN tham dự hội thi  giáo viên dạy giỏi cấp huyện­ Năm học : 2012­<br /> 2013<br />  Đề tài: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho  <br /> trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi<br /> <br /> ­ Giúp củng cố tư duy, ngôn ngữ, vận động, kỹ năng cho trẻ.<br /> ­ Gây được hứng thú, thu hút sự chú ý của trẻ.<br /> ­ Có sự tham gia của tập thể lớp hoặc nhóm trẻ trong lớp.<br /> Từ  những tiêu chí trên, tôi đã lựa chọn,  ph©n lo¹i  các trò chơi cho trẻ  lớp <br /> MGL: <br /> Trò chơi luyện tinh mắt dẻo chân  Trồng nụ trồng hoa, nhảy lò cò, nhảy <br /> dây, đá cầu, bắn bi, nu na nu nống, <br /> nÐm vßng cæ chai.<br /> Trò   chơi   luyện   sự   phán   đoán,   tính  Ô   ăn   quan,   cờ   gánh,   chơi   chuyền, <br /> toán chính xác  nÐm cßn...<br /> Trò   chơi   phát   hiện   sự   nhanh   nhẹn,  Kéo co, rồng rắn lên mây, cướp cờ, <br /> khéo léo phát huy tinh thần tập thể  dÖt v¶i, mÌo ®uæi chuét.<br /> Trò   chơi   rèn   luyÖn    sự   phán   đoán  Bịt mắt bắt dê, bỏ khăn, trèn t×m.<br /> thính tai  <br />  <br /> Giải ph¸p2: Tô ch<br /> ̉ ưc tro ch<br /> ́ ̀ ơi phu h<br /> ̀ ợp vơi t<br /> ́ ưng hoat đông:<br /> ̀ ̣ ̣<br />      Mỗi hoạt động của trẻ  đều nhằm đạt được một mục đích nhất định. Vì <br /> thế, hoạt động nào cũng có tính chất riêng của nó. Nếu như hoạt động chung <br /> được tổ  chức nhằm cung cấp các kiến thức cho trẻ  thì hoạt động ngoài trời <br /> lại giúp trẻ  được gần gũi với thiên nhiên, khám phá các hiện tượng tự  nhiên  <br /> và phát triển thể  chất; hay như  ở hoạt động góc trẻ  lại được mở  rộng thêm  <br /> về kinh nghiệm sống và kỹ năng chơi theo nhóm. Chính vì vậy, giáo viên cần <br /> chú ý lựa chọn và tổ chức các trò chơi dân gian cho phù hợp với tính chất của <br /> từng hoạt động.<br /> * Hoat đông ngoai tr<br /> ̣ ̣ ̀ ơi:̀ <br /> <br /> <br /> 6<br /> SKKN tham dự hội thi  giáo viên dạy giỏi cấp huyện­ Năm học : 2012­<br /> 2013<br />  Đề tài: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho  <br /> trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi<br /> <br /> ̣ ̣ ̣ ̉ ức cho tre ch<br />      Tân dung không gian rông va thoang, giao viên nên tô ch<br /> ̀ ́ ́ ̉ ơi cać  <br /> ̀ ơi vân đông nhăm ren luyên va phat triên thê l<br /> tro ch ̣ ̣ ̀ ̀ ̣ ̀ ́ ̉ ̉ ực cho tre nh<br /> ̉ ư “Bit măt băt<br /> ̣ ́ ́ <br /> dê”, “ keo co”…<br /> ́<br /> * Hoat đông goc<br /> ̣ ̣ ́ : <br />      Nên tæ chưc cho tre ch<br /> ́ ̉ ơi cac tro ch<br /> ́ ̀ ơi theo nhom nho trong môt không gian<br /> ́ ̉ ̣  <br /> ̣<br /> hep như: “Keo c<br /> ́ ưa lưa xe”, “Lôn câu vông”, “Chi chi chanh chanh”<br /> ̀ ̉ ̣ ̀ ̀ ̀ ̀<br /> * Hoạt động học và hoạt động chiều (chủ yếu diễn ra trong phòng nhóm):<br />       Nên tổ  chức cho trẻ  các trò chơi tĩnh nhằm phát triển nhận thức cho trẻ <br /> như: “Ô ăn quan”, “Tập tầm vông”, “Rải ranh”, “Chơi chuyền”, “Chơi cờ”,  <br /> “Vấn đáp”, “Đếm sao”, “Đọc câu”….<br />       Đặc biệt khi tích hợp trò chơi dân gian trong hoạt động chung, giáo viên  <br /> cần lựa chọn trò chơi phù hợp với đặc điểm của từng môn học.<br />   Ví dụ: Lĩnh vực thể chất: <br />       Nên lựa chọn các trò chơi vận động nhằm rèn luyện thân thể khoẻ mạnh, <br /> hoạt bát và năng động. Nhiều trò chơi đòi hỏi trẻ phải mạnh mẽ, nhanh chân, <br /> nhanh mắt, nhanh miệng. Trẻ phải có sức khỏe mới có thể vui chơi và ngược <br /> lại vui chơi giúp cho trẻ thêm khỏe mạnh và năng động.<br /> Chẳng hạn:<br />      + Với trò chơi “Rồng rắn lên mây”, khi trẻ  hát xong câu cuối: “Xin khúc  <br /> đuôi – Tha hồ  thầy đuổi”, lập tức trẻ  làm “đuôi” (đứng sau cùng) phải chạy <br /> thật nhanh, nếu không sẽ bị “ thầy” tóm lấy, sau đó có thể bị thay người khác  <br /> hoặc lại phải làm “thầy” để đi đuổi những trẻ khác.<br />     + Trò “Nhảy dây”, “Trồng nụ trồng hoa”, “ Nhảy lò cò” có nhiều nấc chơi <br /> nho nhỏ: từ bàn một, bàn hai…đến bàn mười ( Nhảy lò cò ); từ một nụ, một  <br /> <br /> 7<br /> SKKN tham dự hội thi  giáo viên dạy giỏi cấp huyện­ Năm học : 2012­<br /> 2013<br />  Đề tài: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho  <br /> trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi<br /> <br /> hoa…đến tám hoa (Trồng nụ  trồng hoa )…Trẻ  phải vượt qua dần từng nấc,  <br /> hết nấc này mới đi tiếp nấc sau. Như  vậy, trẻ  phải dai sức, khỏe mạnh,  <br /> nhanh nhẹn và khéo léo mới có thể tiến dần đến được nấc cuối của trò chơi.<br />       + Trò “Chi chi chành chành” lại buộc trẻ phải rất nhanh tay, nhanh miệng  <br /> vì nếu câu cuối bài là “ ù à ù ập” được đọc xong mà trẻ  không rút kịp tay ra,  <br /> ngón tay của nó sẽ bị giữ lại, như thế là thua.<br /> *Môn MTXQ, toán, văn học:<br />  Khi lựa chọn các trò chơi cần đáp ứng được các tiêu chí sau:<br />     + Nhằm phát triển nhận thức cho trẻ.<br />     + Phát triển ngôn ngữ.<br />        + Cung cấp cho trẻ  các kỹ  năng như: kỹ  năng hoạt động theo nhóm, kỹ <br /> năng sử dụng đồ dùng đồ chơi…<br />    + Rèn luyện trí nhớ và khả năng tư duy cho trẻ.<br /> Ví dụ:<br />    + Lời đồng dao của trò chơi chuyền: “Con ruồi có cánh ­ Đòn gánh có mấu­  <br /> Châu chấu có chân…” đã giúp trẻ  nhận biết được đặc điểm đặc trưng của <br /> một số con vật và đồ vật quen thuộc.<br />    + Những câu hát ngược có tính chất đánh lừa nhận thức, thử thách sự năng <br /> động của trí tuệ, khiến trẻ muốn hiểu đúng sự vật thì phải chuyển ngược lại:<br />                                          “ Non cao đầy nước<br />                                             Đáy biển đầy mây<br />                                             Dưới đất lắm mây<br />                                             Trên trời lắm cỏ<br />                                             Người thì có mỏ<br /> <br /> 8<br /> SKKN tham dự hội thi  giáo viên dạy giỏi cấp huyện­ Năm học : 2012­<br /> 2013<br />  Đề tài: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho  <br /> trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi<br /> <br />                                             Chim thì có mồm…”<br />     + “Chuyền thẻ” là một trò chơi dân gian dạy trẻ làm toán cộng hay trừ. Đó  <br /> là bài tập đếm từ 1 đến 10 của trẻ. Trẻ  nhóm các nhóm theo trật tự  cao dần  <br /> lên và cộng lại trong phạm vi 10: bắt đầu từ  bàn một “cái mốt, cái mai, cái  <br /> trai, cái hến…” sau đó là nhóm đôi và các nhóm cao hơn “đôi tôi, đôi chị…”, <br /> “ba lá đa, ba lá đề…”, “tám quả trám, hai lên chín”…Bài tập đó có thể giúp trẻ <br /> đếm thành thạo trong phạm vi 10.<br /> * Môn âm nhạc: <br />       Nên chọn các trò chơi có giai điệu và lời hát như các trò chơi: <br /> “Tập tầm vông” , “ Hát chuyền sỏi”, “Đồng dao chăn trâu xứ Quảng”…<br /> Ngoài ra khi lựa chọn các trò chơi dân gian trong hoạt động chung, một điều  <br /> cần đặc biệt lưu ý đó là: phải lựa chọn trò chơi phù hợp với đề  tài và chủ <br /> điểm của bài dạy.<br /> ̉ ̣ ốt các điều kiện cho trẻ hoạt động<br /> BiÖn ph¸p 3: Chuân bi t<br /> ̉ ̣ ̀ ̀ : <br />  * Chuân bi đô dung<br /> ̀ ơi cua tro ch<br />         Đô dung đô ch<br /> ̀ ̀ ̉ ̀ ơi dân gian cung r<br /> ̃ ất cần thiết, môi tro ch<br /> ̃ ̀ ơi có <br /> ̃ ̣ ̀ ̀ ương  ưng ma khi thiêu no thi chung ta không thê th<br /> môi loai đô dung t ́ ̀ ́ ́ ̀ ́ ̉ ực hiên<br /> ̣  <br /> được. Chinh vi vây, tr<br /> ́ ̀ ̣ ước khi tô ch<br /> ̉ ức cho tre ch<br /> ̉ ơi môt tro ch<br /> ̣ ̀ ơi dân gian nao đo<br /> ̀ ́ <br /> ̉ ̀ ̉ ước vê cac đô dung trong tro ch<br /> thi giao viên phai tim hiêu tr<br /> ̀ ́ ̀ ́ ̀ ̀ ̀ ơi cân đên. Đê t<br /> ̀ ́ ̉ ư ̀<br /> ́ ́ ̉ ̉ ̣ ̀ ̉ ững thứ cân thiêt cho môt tro ch<br /> đo co thê chuân bi đây đu nh ̀ ́ ̣ ̀ ơi va tô ch<br /> ̀ ̉ ức trò <br /> chơi được tôt. <br /> ́<br />  Ví dụ như trò chơi: “Chơi chuyền” đòi hỏi phải có 10 que chuyền và một đồ <br /> vật có dạng khối cầu như  quả  bóng, quả  bưởi non…Trò chơi “ Ném còn” <br /> không thể diễn ra nếu thiếu quả còn – đồ  chơi truyền thống của trò chơi đó.  <br /> <br /> 9<br /> SKKN tham dự hội thi  giáo viên dạy giỏi cấp huyện­ Năm học : 2012­<br /> 2013<br />  Đề tài: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho  <br /> trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi<br /> <br /> Hay đơn giản như  trò chơi   “Bịt mắt bắt dê” cũng không thể  được tổ  chức <br /> nếu không có dải vải hoặc dải khăn bịt mắt…Vµ ®Ó trß ch¬i sinh ®éng, l«i<br /> cuèn , hÊp dÉn trÎ h¬n th× ®å dïng chuÈn bÞ cho trß ch¬i cßn cÇn cã sù<br /> ®Çu t,chuÈn bÞ kü cµng h¬n nh trang phôc, ®¹o cô cÇn thiÕt.<br /> ̣ ̉ ̣ ̣ ơi đông dao trong tro ch<br />  * Day tre đoc thuôc l ̀ ̀ ̀ ơi<br /> ́ ơi tro ch<br />          Khac v ́ ̀ ơi vân đông va cac tro ch<br /> ̣ ̣ ̀ ́ ̀ ơi khac, tro ch<br /> ́ ̀ ơi dân gian trong  <br /> qu¸ trinh ch<br /> ̀ ơi, tre v<br /> ̉ ưa ch<br /> ̀ ơi vừa hat hoăc đoc bai đông dao nao đo. Cac bai đông<br /> ́ ̣ ̣ ̀ ̀ ̀ ́ ́ ̀ ̀  <br /> ́ ự  vui tươi, nhi nhanh va nhôn nhip <br /> dao mang đên s ́ ̉ ̀ ̣ ̣ ở  tre. Măc du, không phai<br /> ̉ ̣ ̀ ̉ <br /> ̀ ̀ ̀ ̃ ̣ ́ ̃ ̉ ̀ ̀ ̃ ̀ ợp v ơí <br /> bai đông dao nao cung mang lai y nghia cho tre, song bai nao cung phu h<br /> tư duy va  s<br /> ̀ ự  hôn nhiên cua tre th<br /> ̀ ̉ ̉ ơ. Vi du: tro ch<br /> ́ ̣ ̀ ơi “  Ch¬i chuyÒn” tre hat “<br /> ̉ ́  <br /> con ruåi cã c¸nh - §ßn g¸nh cã mÊu- Ch©u chÊu cã ch©n”; Trß ch¬i “<br /> Rång r¾n lªn m©y” TrÎ h¸t “Rång r¾n lªn m©y - Cã c©y xóc x¾c - Hái<br /> ́ ̉<br /> th¨m thÇy thuèc - Cã nhµ hay kh«ng.”  Câu hat chăng co y nghia ro rang thê<br /> ́ ́ ̃ ̃ ̀ ́ <br /> nhưng khi thiêu đi câu hat thi tro ch<br /> ́ ́ ̀ ̀ ơi không thê diên ra đ<br /> ̉ ̃ ược.<br /> ̀ ơi chi co thê đ<br />      Tro ch ̉ ́ ̉ ược tô ch<br /> ̉ ức khi tre đa thuôc l<br /> ̉ ̃ ̣ ời đông dao. Chinh vi vây,<br /> ̀ ́ ̀ ̣  <br /> tôi thương cho tre lam quen v<br /> ̀ ̉ ̀ ơi l<br /> ́ ơi đông dao cua cac tro ch<br /> ̀ ̀ ̉ ́ ̀ ơi dân gian trước <br /> khi hương dân tre ch<br /> ́ ̃ ̉ ơi vao cac th<br /> ̀ ́ ơi điêm trong ngay cua tre nh<br /> ̀ ̉ ̀ ̉ ̉ ư: Hoat đông<br /> ̣ ̣  <br /> ̣ ̀ ơi… Khi tre đa thuôc l<br /> chiêu, hoat đông ngoai tr<br /> ̀ ̀ ̉ ̃ ̣ ời dông dao, tôi tô ch<br /> ̀ ̉ ức cho trẻ  <br /> chơi cac tro ch<br /> ́ ̀ ơi tương  ưng v<br /> ́ ơi l<br /> ́ ơi đông dao đo. Vi thê, tre ch<br /> ̀ ̀ ́ ̀ ́ ̉ ơi rât h ́ ứng thú <br /> ̀ ́ ực tham gia vao tro ch<br /> va tich c ̀ ̀ ơi.<br /> *Chuân bi đia điêm<br /> ̉ ̣ ̣ ̉<br />      Đô dung đã có, l<br /> ̀ ̀ ời đông dao đa thuôc  nh<br /> ̀ ̃ ̣ ưng nêu ch<br /> ́ ọn địa điểm không phù <br /> hợp đê tô ch<br /> ̉ ̉ ưc tro ch<br /> ́ ̀ ơi thì trò chơi cũng không thể  diễn ra hấp dẫn và đạt <br /> hiệu quả được .Những trò chơi dân gian mang tinh tâp thê cao, thi sô l<br /> ́ ̣ ̉ ̀ ́ ượng trẻ <br /> chơi đông nên đoi hoi đia điêm phai co diên tich rông nh<br /> ̀ ̉ ̣ ̉ ̉ ́ ̣ ́ ̣ ư tro ch<br /> ̀ ơi “mÌo ®uæi<br /> 10<br /> SKKN tham dự hội thi  giáo viên dạy giỏi cấp huyện­ Năm học : 2012­<br /> 2013<br />  Đề tài: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho  <br /> trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi<br /> <br /> chuét” “ keo co”. Nh<br /> ́ ưng lai co nh<br /> ̣ ́ ưng tro ch<br /> ̃ ̀ ơi tinh, tre hay ch<br /> ̃ ̉ ơi theo cac nhom<br /> ́ ́  <br /> ̉ ư “ Chi chi chanh chanh”, “ tâp tâm vông”, “ keo c<br /> nho nh ̀ ̀ ̣ ̀ ́ ưa lưa xe”. Chinh vi<br /> ̀ ̉ ́ ̀ <br /> ̣ ̀ ́ ững đăc điêm cua t<br /> vây, giao viên cân năm v<br /> ́ ̣ ̉ ̉ ưng tro ch<br /> ̀ ̀ ơi đê t<br /> ̉ ừ đo l<br /> ́ ựa chon đia<br /> ̣ ̣  <br /> ̉ ̀ ợp trươc khi tô ch<br /> điêm cho phu h ́ ̉ ức cho tre ch<br /> ̉ ơi.<br /> Giải pháp 4: Cần tuân các thủ yêu cầu  khi tổ chức trò chơi dân gian cho  <br /> trẻ.<br />    Khi tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ, cô giáo cần đặt trẻ làm trung tâm <br /> và tuân thủ  nghiêm túc một số  yêu cầu cơ  bản nhằm để  trẻ  được tham gia  <br /> một cách tự nguyện, thoải mái và đạt được các yêu cầu giáo dục đặt ra.<br /> * Không áp đặt trẻ.<br /> Trước hết trò ch<br /> ̣ ơi phải hấp dẫn, gây hứng thú cho trẻ. Vui là một thuộc  <br /> tính cơ  bản của chơi. Khác với học tập và lao động, chơi là một hoạt động <br /> không mang tính bắt buộc. Trẻ đến với trò ch<br /> ̣ ơi hoàn toàn tự nguyện, thích là  <br /> chơi chứ không ai ép buộc được. Tổ chức cho trẻ chơi điều cần nhớ là không <br /> áp đặt, gò bó, đ<br /> ̣ ặt ra nhiều quy định buộc trẻ phải tuân theo.<br /> *Trẻ được chơi tự do.<br /> Tổ  chức cho trẻ  chơi tức là gợi ý, hướng dẫn sao cho trẻ  tự  chơi. Phát huy  <br /> tính tự  lực, chủ  động của trẻ, không làm thay làm hộ. Vì chơi là một hoạt <br /> động độc lập của trẻ nếu trẻ được độc lập trong khi chơi, trẻ sẽ dễ dàng phát <br /> huy nhiều sáng kiến nỗ lực vượt qua mọi khó khăn và biết khắc phục mọi trở <br /> ngại trong quá trình chơi, qua đó trưởng thành về  mặt ý chí. Nhưng để  trẻ <br /> chơi tự do không có nghĩa là không theo dõi trẻ, để trẻ thích chơi như thế nào  <br /> cũng được mà giáo viên cần bao quát, hướng trẻ  tự  do trong một khuôn khổ <br /> cho phép.<br /> <br /> 11<br /> SKKN tham dự hội thi  giáo viên dạy giỏi cấp huyện­ Năm học : 2012­<br /> 2013<br />  Đề tài: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho  <br /> trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi<br /> <br /> * Thiết lập mối quan hệ giữa cô với trẻ và trẻ với các bạn<br /> Ở lứa tuổi mẫu giáo lớn “xã hội trẻ em” đang được hình thành, <br /> ́ thì các mối <br /> quan hệ  bạn bè cũng trở  nên phức tạp hơn, nếu không tổ  chức tốt thì có thể <br /> dẫn tới xung đột. Vì vậy cần giữ  cho trẻ  có được không khí hòa thu<br /> ̣ ận, thân  <br /> ái, bảo đảm cho cuộc chơi thành công.<br /> *Động viên trẻ chơi<br /> ̣ ̉ ̉ ̣ ̉ ̀ ̣ ́ ười chơi, cang nhiêu<br />       Đăc điêm nôi bât cua TCDG la không quy đinh sô ng ̀ ̀ <br /> ngươi ch<br /> ̀ ơi cang tôt. Vi vây, tôi luôn khuyên khich va đông viên tre cung ch<br /> ̀ ́ ̀ ̣ ́ ́ ̀ ̣ ̉ ̀ ơi,  <br /> ̉ ̀ ̣ ̀ ́ ́ ới tre tr<br /> băng cach trao đôi, ban bac va thăm do y kiên v<br /> ̀ ́ ̀ ̉ ước đê tao d<br /> ̉ ̣ ựng tinh tich<br /> ́ ́  <br /> cực chu đông cua tre trong qua trinh ch<br /> ̉ ̣ ̉ ̉ ́ ̀ ơi, lam cho tro ch<br /> ̀ ̀ ơi mang tinh tâp thê<br /> ́ ̣ ̉ <br /> cao hơn. Trong khi chơi, moi tre đêu binh đăng nh<br /> ̣ ̉ ̀ ̀ ̉ ư  nhau. Nêu tre nao ich ky,<br /> ́ ̉ ̀ ́ ̉ <br /> chơi không đung luât ch<br /> ́ ̣ ơi, chen lân cac ban khac se bi tâp thê phê phan, loai tr<br /> ́ ́ ̣ ́ ̃ ̣ ̣ ̉ ́ ̣ ư ̀<br /> băng cach không cho ch<br /> ̀ ́ ơi chung. Nếu trẻ  chơi tốt, biết  đoàn kết trong khi <br /> chơi giáo viên cần động viên, khen ngợi trẻ kịp thời để tạo niềm tin, sự phấn  <br /> khởi cho trẻ.<br /> Giải pháp 4: Cách tổ chức của giáo viên <br />        Điều kiện để cuộc chơi thành công là người chơi muốn chơi, nắm vững  <br /> luật chơi, nhiệt tình chủ  động tham gia trò chơi. Vì vậy, trước hết giáo viên <br /> cần dùng những lời nói ngắn gọn, hài hước, dí dỏm giới thiệu tên trò chơi,  <br /> mục đích ý nghĩa của nó. Tiếp theo cần nêu rõ cách chơi và những "luật lệ" <br /> cần tuân thủ. Sau cùng là nêu trước ý định sẽ  thưởng phạt những ai chơi tốt  <br /> hay phạm luật.  Dự kiến những tình huống bất trắc và xử  lý tình huống một <br /> cách hợp lý. <br /> <br /> <br /> <br /> 12<br /> SKKN tham dự hội thi  giáo viên dạy giỏi cấp huyện­ Năm học : 2012­<br /> 2013<br />  Đề tài: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho  <br /> trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi<br /> <br /> Giáo viên phải di chuyển sao cho có thể  quan sát được toàn bộ  cuộc chơi,  <br /> nhanh chóng phát hiện ra những trẻ  lanh lợi, họat bát, dí dỏm làm nòng cốt  <br /> cho cuộc chơi. <br /> Nghiêm túc tuân thủ luật chơi đảm bảo thực sự công bằng, bình đẳng, <br /> song vẫn vui vẻ, thoải mái và hào hứng. <br /> III. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN:<br /> Qua một quá trình tổ  chức thực hiện với nhiều biện pháp trên đã mang  <br /> lại kết quả cụ thể:<br />     Trẻ tích cực tham gia tìm hiểu các trò chơi dân gian <br />      Đa số các em nắm vững được cách thức chơi một số trò chơi dân gian<br />      Biết cách tổ chức trò chơi, thuộc được nhiều bài hát đồng dao <br />      Qua trò chơi  giúp các em rèn được thể chất, phản xạ nhanh khéo léo, thể <br /> hiện tinh thần tập thể, đoàn kết gắn bó  với nhau hơn .<br />      Sau giờ  chơi các em có hứng thú tích  cực tham  gia  vào các hoạt động học  <br /> tập chất lượng học tập nâng lên rõ ràng <br />      Mở rộng kiến thức và có thêm hiểu biết về trò chơi dân gian<br />   Hứng thú tham gia các trò chơi  một cách tích cực.<br />    Kết quả được đánh giá cụ thể như sau :<br />                      Các tiêu chí Số trẻ đạt Tỷ lệ đạt <br /> được<br /> Ham thích trò chơi dân gian  35/35 100%<br /> <br /> Trẻ  thuộc lời   đồng dao, biết cách  chơi dúng  33/35 94,3%<br /> luật<br /> Mạnh dạn tự tin khi tham gia hoạt động  34/35 97,1%<br /> <br /> <br /> 13<br /> SKKN tham dự hội thi  giáo viên dạy giỏi cấp huyện­ Năm học : 2012­<br /> 2013<br />  Đề tài: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho  <br /> trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi<br /> <br /> Thể hiện tinh thần đoàn kết  33/35 94,3%<br /> <br /> Biết tự tổ chức trò chơi  31/35 88,6%<br /> <br /> Sáng tạo trong khi chơi trò chơi  32/35 91,4%<br />                                       <br /> C. PHẦN KẾT LUẬN<br /> 3.1. Ý nghĩa của đề tài, sáng kiến,  giải pháp.<br /> Từ kết quả  trên đã gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng ch¨m sãc gi¸o dôc<br /> trÎ ®ång thêi tÝch cùc hëng øng phong trµo thi ®ua "X©y dùng trêng häc<br /> th©n thiÖn häc sinh tÝch cùc” trong nhà trường. Những trò ch<br /> ̣ ơi dân gian đă <br /> đến với trẻ thơ một cách nhẹ nhàng theo kiểu “vừa học, vừa chơi”, đồng dao <br /> đã làm tốt chức năng biểu đạt tư  tưởng, giáo dục nhận thức, bồi dưỡng tình <br /> cảm cho trẻ. Chính vì ý nghĩa to lớn mà các trò chơi dân gian mang đến. Bản  <br /> thân tôi đã rút ra được một số kết luận: Để tổ chức các trò chơi dân gian cho <br /> trẻ  được tốt trước hết giáo viên cần sưu tầm  và chọn lọc các trò chơi phù <br /> hợp với học sinh lớp lớn mình phụ  trách vì trẻ  của chúng ta không chỉ  ham  <br /> thích các trò chơi mà còn thích những trò chơi mới lạ, hấp dẫn, do đó người <br /> giáo viên cần sưu tầm nhiều trò chơi dân gian song các trò chơi đó cần có sự <br /> chọn lọc cho phù hợp với trẻ lớp mình để trẻ không cảm thấy nhàm chán. Sau  <br /> khi đã có các trò chơi cô giáo chọn và tô ch<br /> ̉ ưc tro ch<br /> ́ ̀ ơi phu h<br /> ̀ ợp vơi t<br /> ́ ưng hoat<br /> ̀ ̣ <br /> ̣<br /> đông vì m ỗi hoạt động đều có một tính chất khác nhau nếu chọn trò chơi phù <br /> hợp sẽ làm tăng hiệu quả của trò chơi và  tăng khả năng  giáo  dục trẻ. Chọn <br /> trò chơi phù hợp rồi nhưng  khâu chuẩn bị để tổ chức trò chơi rất quan trọng <br /> như chuân bi đô dung, đô ch<br /> ̉ ̣ ̀ ̀ ̀ ơi, lơi đông dao va đia điêm tr<br /> ̀ ̀ ̀ ̣ ̉ ước khi tô ch<br /> ̉ ức cho <br /> ̉ ơi, trẻ có đầy đủ đồ dùng phục vụ trò chơi, trẻ thuộc lời đồng dao và có <br /> tre ch<br /> 14<br /> SKKN tham dự hội thi  giáo viên dạy giỏi cấp huyện­ Năm học : 2012­<br /> 2013<br />  Đề tài: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho  <br /> trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi<br /> <br /> một địa điểm chơi phù hợp như vậy trò chơi mới có thể diễn ra theo yêu cầu. <br /> Song như thế vẫn chưa đủ trong quá trình tổ chức cho trẻ chơi giáo viên luôn <br /> luôn ghi nhớ không được áp đặt trẻ, thiết lập mối quan hệ giữa cô và trẻ giữa  <br /> trẻ với các bạn, cần tạo tình huống phù hợp, động viên khen ngợi trẻ kịp thời.  <br /> Cuối cùng là cách tổ chức của giáo viên đây là khâu cuối cùng nhưng vô cùng <br /> quan trọng.Trò chơi diễn ra hấp dẫn, thành công hay không tùy thuộc vào cách  <br /> hướng dẫn tổ  chức của người giáo viên, điều này đòi hỏi người giáo viên  <br /> phải có khiếu tổ  chức, tổ  chức sao cho trẻ  nắm rõ luật và cách chơi, chơi <br /> đúng luật chơi song thoải mái, hứng thú và cô giáo phải thật sự công bằng. <br />      Năm học 2012­ 2013 trường mầm non t«i c«ng t¸c ®ang trên đà phát triển <br /> xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia, tôi tin tưởng rằng giáo viên  ở  trường <br /> mầm non t«i c«ng t¸c nói chung và bản thân tôi nói riêng sẽ tiếp tục áp dụng  <br /> các giải pháp tích cực trong việc tổ  chức các trò chơi dân gian cho trẻ. Góp <br /> phần nâng cao hiệu quả việc thực hiện phong trào “Xây dựng trường học thân <br /> thiện – Học sinh tích cực” do BGD & ĐT phát động.<br />          Bên cạnh những kết quả  đã đạt được song Sáng kiến kinh nghiệm này <br /> cũng không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót kính mong sự đóng góp ý kiến <br /> giúp đỡ  của đồng nghiệp, Hội đồng khoa học của Nhà trường và Hội đồng <br /> khoa học của ngành để  cho bản Sáng kiến kinh nghiệm này không chỉ  được  <br /> áp dụng trong trường mầm non  t«i c«ng t¸c mà còn được áp dụng rộng rãi <br /> trong các trường mầm non trong toàn huyện nhà.<br /> 3.2. Kiến nghị, đề xuất.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 15<br /> SKKN tham dự hội thi  giáo viên dạy giỏi cấp huyện­ Năm học : 2012­<br /> 2013<br />  Đề tài: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho  <br /> trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi<br /> <br />      Trong quá trình thực hiện đề tài tôi thấy rằng để  những giải pháp đưa ra  <br /> thực sự mang lại hiệu quả, chất lượng cao thì đòi hỏi phải có sự quan tâm tạo <br /> điều kiện của các cấp.  Do vậy tôi mạnh dạn đề xuất nguyện vọng của mình:<br />  ­ Đối với BGH nhà trường:<br /> +  Tham mưu víi UBND x·, héi phô huynh ®Ó quy ho¹ch s©n b·i,<br /> trång cá trong ®iÒu kiÖn cã thÓ ®Ó phôc vô c¸c ch¸u vui ch¬i.<br /> + Mua sắm thêm trang phôc ho¸ trang, ®¹o cô để tæ chøc cã hiÖu<br /> qu¶ c¸c trß ch¬i phï hîp vãi c¸c vïng miÒn, phï hîp víi từng løa tuæi<br /> +Tổ  chức hội thi cho giáo viên làm đồ  dùng đồ  chơi phục vụ trò chơi <br /> dân gian, đặc biệt từ nguyên vật liệu từ địa phương như tre, nứa, lá dừa, mo<br /> cau. <br /> ­ Đối với PGD:<br /> + Tổ chức hội  thi “trò chơi dân gian” cho trẻ  mầm non giữa các cụm,  <br /> giữa các trường để có sự giao lưu học hỏi thêm các kinh nghiệm .<br />   Tôi tin tưởng rằng  trêng mÇm non n¬i t«i ®ang c«ng t¸c nói riêng,<br /> các trường mầm non trên quª h¬ng LÖ Thuû nói chung sÏ tiÕp tôc cã nhiÒu<br /> biÖn ph¸p tÝch cùc trong viÖc tổ chức trß ch¬i d©n gian cho c¸c ch¸u, ®Ó<br /> trß ch¬i d©n gian lu«n ®ång hµnh víi ®êi sèng cña trÎ th¬. VËy kÝnh<br /> mong sù gãp ý gióp ®ì cña Héi ®ång khoa häc trêng, Héi ®ång khoa häc<br /> Phßng Gi¸o dôc vµ §µo t¹o huyÖn LÖ Thuû ®Ó t«i cã kinh nghiÖm tèt<br /> h¬n trong việc tổ chức các trß ch¬i d©n gian cho trÎ./.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 16<br /> SKKN tham dự hội thi  giáo viên dạy giỏi cấp huyện­ Năm học : 2012­<br /> 2013<br />  Đề tài: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho  <br /> trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 17<br /> SKKN tham dự hội thi  giáo viên dạy giỏi cấp huyện­ Năm học : 2012­<br /> 2013<br />