SKKN: Tích hợp kiến thức liên môn vào giảng dạy “ Tiết 69 - Bài 45: Lưu huỳnh đioxit” môn Hóa học lớp 10 – Ban nâng cao

Chia sẻ: Trần Thị Ta | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:29

Thêm vào BST

Báo xấu

63
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến được sử dụng để dạy học tích hợp với các môn học văn học, sinh học, toán học, địa lí, vật lí, công nghệ, giáo dục công dân trên cơ sở quy trình xây dựng một chủ đề tích hợp liên môn, đồng thời áp dụng vào giảng dạy trong chương trình Hóa học lớp 10.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SKKN: Tích hợp kiến thức liên môn vào giảng dạy “ Tiết 69 - Bài 45: Lưu huỳnh đioxit” môn Hóa học lớp 10 – Ban nâng cao

DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT Chữ viết tắt Ý nghĩa THPT Trung học phổ thông GV Giáo viên HS Học sinh SGK Sách giáo khoa CNTT Công nghệ thông tin PHT Phiếu học tập % Phần trăm ptpư Phương trình phản ứng 1
BÁO CÁO KẾT QUẢ 2
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN 1. LỜI GIỚI THIỆU Dạy học từng môn học riêng rẽ như hiện nay có tác dụng cung cấp kiến thức khoa học logic, chặt chẽ, có hệ thống của từng lĩnh vực và tạo điều kiện phân hóa theo định hướng nghề nghiệp của học sinh. Tuy nhiên, điều này cũng nảy sinh những bất cập như khó phát triển năng lực học sinh và dẫn đến tâm lý giáo viên nào cũng cho môn của mình là quan trọng, môn nào cũng muốn đưa nhiều kiến thức vào sách giáo khoa dẫn đến quá tải đối với học sinh. Tích hợp và dạy học tích hợp sẽ góp phần khắc phục những bất cập trên. Trước đây, các môn khoa học tự nhiên nghiên cứu theo tư duy phân tích, mỗi khoa học nghiên cứu một dạng vật chất, một hình thức vận động của vật chất trong tự nhiên. Nhưng bản thân giới tự nhiên là một thể thống nhất, m ọi sự vật, hiện tượng trong tự nhiên và xã hội đều ít nhiều có mối liên hệ với nhau; nhiều sự vật, hiện tượng có những điểm tương đồng và cùng một nguồn cội…Để nhận biết và giải quyết các sự vật, hiện tượng ấy, cần huy động tổng hợp các kiến thức và kĩ năng từ nhiều lĩnh vực khác nhau. Như vậy, dạy học tích hợp sẽ giúp người học tiếp cận tốt hơn với bản chất của tự nhiên và xã hội. Ngoài ra trong quá trình phát triển c ủa khoa h ọc và giáo dục, nhiều kiến thức, kĩ năng chưa hoặc ch ưa cần thi ết tr ở thành mộ t môn họ c trong nhà trườ ng, nhưng lại rất cần chu ẩn b ị cho h ọc sinh để các em có thể đố i mặ t vớ i những thách thức c ủa cu ộc sống; do đó cần tích hợp giáo dục các kiến thức và kĩ năng đó thông qua các môn học. Khi thực hiện dạy học tích hợp, các kiến thức gần nhau, liên quan với nhau sẽ được nhập vào cùng một môn học nên số đầu môn học sẽ giảm bớt, tránh được sự trùng lặp không cần thiết về nội dung giữa các môn học… Do vậy, có thể khẳng định tích hợp là phương thức tốt nhất để dạy học phát triển năng lực. 2. TÊN SÁNG KIẾN Tích hợp kiến thức liên môn vào giảng dạy “ Tiết 69 Bài 45: Lưu huỳnh đioxit” môn Hóa học lớp 10 – Ban nâng cao. 3. TÁC GIẢ SÁNG KIẾN Họ và tên: Lê Thị Vân Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường THPT Tam Đảo 2 Số điện thoại: 0966148221. E_mail:lethivan.gvtamdao2@vinhphuc.edu.vn 3
4. CHỦ ĐẦU TƯ TẠO RA SÁNG KIẾN Tác giả cùng với sự hỗ trợ của Trường THPT Tam Đảo 2 về cơ sở vật chất kỹ thuật trong quá trình viết sáng kiến và dạy thực nghiệm sáng kiến. 5. LĨNH VỰC ÁP DỤNG SÁNG KIẾN Phươ ng pháp dạy học: Sáng kiến đượ c sử dụng để dạy học tích hợp với các môn học văn học, sinh học, toán học, địa lí, vật lí, công nghệ, giáo dục công dân trên cơ sở quy trình xây dựng một chủ đề tích hợp liên môn, đồng thời áp dụng vào giảng dạy trong chương trình Hóa học lớp 10. 6. NGÀY SÁNG KIẾN ĐƯỢC ÁP DỤNG LẦN ĐẦU HOẶC ÁP DỤNG THỬ Ngày 02 tháng 03 năm 2017, tiết học môn Hóa học tại lớp 10A1. 7. MÔ TẢ BẢN CHẤT CỦA SÁNG KIẾN 7.1. Về nội dung của sáng kiến 7.1.1. Những điều kiện cho việc nghiên cứu Tôi lựa chọn trường THPT Tam Đảo 2 vì trường có những điều kiện thuận lợi cho việc nghiên cứu: + Lãnh đạo nhà trường luôn quan tâm, sát sao chuyên môn, nỗ lực trong bối cảnh đổi mới căn bản toàn diện ngành giáo dục. + Nhà trường có khá đủ cơ sở vật chất, thiết bị dạy học cần thiết. + Giáo viên: Hiện đang dạy lớp 10, là giáo viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong nhiều năm, có lòng nhiệt tình và trách nhiệm cao trong công tác giảng dạy và giáo dục học sinh. + Học sinh: Học sinh được chọn tham gia nghiên cứu đều tích cực chủ động, thành tích học tập của năm trước ở mức trung bình, khá trở lên. 7.1.2. Các bước thực hiện giải pháp Bước 1: Xác định mục tiêu bài học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng, thái độ, định hướng phát triển năng lực và các nội dung liên môn có liên quan đến bài học. a. Kiến thức: * Môn Hóa học Hóa học lớp 10 + HS biết: CTCT, tính chất vật lý, tính chất hóa học, ứng dụng và điều chế của SO2 +HS hiểu: Cấu tạo phân tử, tính chất hóa học của SO2: vừa có tính oxi hóa, vừa có tính khử. Sự giống và khác nhau về tính chất vật lý, hóa học giữa H2S và SO2. 4
Hóa học lớp 8 (Bài 20 – Tỉ khối của chất khí) Biết công thức tính tỉ khối của chất khí. Hóa học lớp 9 (Bài 1 – Tính chất hóa học của oxit – phân loại oxit) Biết tính chất hóa học của oxit axit. * Môn Vật Lí Biết cách xác định trạng thái, nhiệt độ hóa lỏng, tỉ khối.... * Môn Sinh học Biết cơ chế hiện tượng mưa axit * Môn Toán học Biết giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình, phương trình, hoặc các công thức biến đổi toán học..... * Môn Văn học Các câu ca dao, tục ngữ giải thích tính chất hóa học cũng như tên gọi của lưu huỳnh đioxit. * Môn GDCD Biết được các nguồn gây ra ô nhiễm môi trường để có biện pháp bảo vệ. Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường. * Môn Địa lý HS biết một số mỏ quặng và khoáng vật của nước ta và trên thế giới. b. Kỹ năng * Môn Hóa học Hóa học 10 + HS viết được phương trình phản ứng minh họa cho tính chất hóa học, điều chế của SO2. + Phân biệt được H2S, SO2 và các chất khí khác. + Rèn luyện tư duy linh hoạt, có hệ thống kiến thức. + Vận dụng lý thuyết vào giải các bài toán cụ thể. Hóa học 9 + HS viết được phương trình minh họa tính chất hóa học của oxit axit. Hóa học 8 +Vận dụng công thức tính tỉ khối của chất khí để tính tỉ khối của lưu huỳnh đioxit so với không khí. * Môn Vật Lí + Vận dụng công thức tính tỉ khối để làm các bài tập tính toán liên quan * Môn Sinh học + Vận dụng cơ chế hấp thụ các ion trong nước mưa để giải thích hiện tượng mưa axit * Môn Toán học + Vận dụng những kiến thức toán học để làm bài tập tính toán. * Môn GDCD 5
+ Giải thích vấn đề bảo vệ môi trường đặc biệt là môi trường không khí. * Môn Văn học + Vận dụng các câu ca dao, tục ngữ để giải thích các tính chất hóa học của lưu huỳnh đioxit * Môn Địa lý + Sử dụng Atlat địa lý để tìm vị trí các mỏ quặng và cách khai thác chúng. c. Thái độ: Rèn luyện cho HS tính cẩn thận, chính xác, tính nghiêm túc khoa học HS biết được SO2 là chất khí độc, có những tác hại đối với môi trường và con người từ đó có những biện pháp bảo vệ. Yêu thích các môn học, thấy được sự liên hệ và bổ sung cho nhau của các môn học. d. Năng lực: Năng lực chung: Sáng tạo, tư duy, ngôn ngữ, tự học, phát hiện và giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác. Năng lực riêng: Các năng lực Hóa học, năng lực toán học, vật lý, sinh học, năng lực nghiên cứu… Bước 2: Chuẩn bị học liệu, soạn giáo án, giao nhiệm vụ cho học sinh và chuẩn bị thiết bị dạy học. a. Học liệu SGK, SGV hóa học 10 nâng cao và cơ bản Các tài liệu về môn Lí, Toán, Sinh, Văn, GDCD, Địa lí. Dụng cụ thí nghiệm: + Giá ống nghiệm, ống nghiệm, nút cao su, ống hút nhỏ giọt, kẹp gỗ. + Hóa chất: Cu, H2SO4 đặc, dung dịch nước Br2, dung dịch KMnO4 Ứng dụng CNTT: dùng powerpoint để trình chiếu các hình ảnh, thí nghiệm minh hoạ nội dung kiến thức từng phần cần truyền đạt cho học sinh. b. Giáo án (Phụ lục 1) c. Giao nhiệm vụ Nhóm 1: Mô tả sự hình thành liên kết trong phân tử SO2? Xác định số oxi hóa của S trong phân tử SO2? Nhóm 2: 6
Nêu và giải thích các tính chất vật lí của lưu huỳnh đioxit? Nhóm 3: Dựa vào đặc điểm cấu tạo phân tử và số oxi hóa của S trong phân tử SO2 em hãy dự đoán tính chất hóa học của lưu huỳnh đioxit? Dẫn 3,36 lít SO2(đktc) vào 200 ml dung dịch NaOH 1M, sau phản ứng hoàn toàn thu được m gam muối. Tính giá trị của m? Nhóm 4: Bằng sự hiểu biết của bản thân, em hãy cho biết khí lưu huỳnh đioxit gây ảnh hưởng như thế nào với môi trường xung quanh. Từ đó nêu một số biện pháp làm giảm sự ô nhiễm đó? d. Thiết bị dạy học Thiết bị: + Máy chiếu, máy vi tính. + PHT (phụ lục 2). Ứng dụng CNTT. + Tìm kiếm, khai thác các thông tin cần thiết trên internet. + Thiết kế bài giảng điện tử. + Sử dụng phần mềm Microsoft Office PowerPoint + Sử dụng phần mềm violet. Chuẩn bị của học sinh + Xem lại kiến thức về bài liên kết cộng hóa trị (Hóa học lớp 10), TCHH của oxit axit (Hóa học lớp 9), Tỉ khối (Hóa học lớp 8) + Chuẩn bị At – lát Địa lý. + Tìm hiều về hiện tượng ô nhiễm môi trường do khói bụi xe gây ra, ô nhiễm thực phẩm và biện pháp làm giảm. Bước 3: Tổ chức dạy học tích hợp a. Ổn định tổ chức Lớp: 10 A1 10A3 Sĩ số: 37/37 40/40 Ngày dạy: 2/03 3/03 b. Kiểm tra bài cũ Trình bày phương pháp nhận biết các chất khí riêng biệt sau: O2, H2S,Cl2,N2. 7
c. Bài mới 8
Hoạt động Học Hoạt động Giáo viên Nội dung ghi bảng sinh ◊.Hoạt động 1 GV chia lớp làm 4 nhóm, sau I. LƯU HUỲNH ĐIOXIT. đó phát phiếu học tập cho từng HS suy nghĩ, trả nhóm. lời Các tên gọi khác của SO2 GV hỏi HS: các tên gọi khác Khí sunfurơ của SO2 mà em biết? Lưu huỳnh(IV) oxit GV tích hợp môn Ngữ văn: Anhiđrit sunfurơ Anh muốn biết em là ai HS thảo luận Thì xin anh hãy lắng tai nghe này Nhóm trưởng 1. Cấu tạo phân tử Lưu huỳnh đioxit là đây nhóm 1 lên trình CTPT: SO2 bày CTCT: Khí sunfurơ tên gọi thường ngày đó anh. GV yêu cầu HS: Theo dõi vào phiếu học tập số 1, sau đó suy . . . . nghĩ thảo luận trong nhóm, đại S S diện nhóm lên trình bày? O O O O GV nhận xét, bổ sung. Sau đó chiếu nội dung cần ghi nhớ. Liên kết SO trong phân tử SO2 là liên kết cộng hóa trị phân cực. Trong phân tử SO2, số oxi hóa của S là +4 2. Tính chất vật lí ◊.Hoạt động 2 HS thảo luận GV yêu cầu HS: Theo dõi vào Nhóm trưởng lên phiếu học tập số 2, sau đó suy trình bày: Khí lưu nghĩ thảo luận trong nhóm, đại huỳnh đioxit là diện nhóm lên trình bày? chất khí không GV nhận xét, bổ sung. Sau đó màu, mùi xốc, rất chiếu nội dung cần ghi nhớ. độc, hít thở phải không khí có SO2 SO2 là chất khí, không màu, GV yêu cầu HS vận dụng gây viêm đường mùi xốc kiên thức môn Vật lí, Toán hô hấp cấp. Nặng hơn không khí (dSO2/kk học để tính tỉ khối của SO2 + SO2 nặng hơn =64/29) so với không khí không khí (dSO2/kk Tan nhiều trong nước GV bổ sung: SO2 hóa lỏng ở =64/29 >1), do đó Rất độc. 10oC, ở 20oC 1 lit nước hòa tan thu khí SO2 bằng được 40 thể tích khí SO2.Khí SO2 cách đẩy không rất độc,hít phải không khí có khí khí ngửa bình. này sẽ gây viêm dường hô hấp. + SO2 tan nhiều trong nước (do GV chiếu hình ảnh và đặt câu phân tử SO2 là hỏi: phân tử phân cực, ? Vì sao nên đeo khẩu trang y tế H2O cũng là dung khi đi ngoài đường phố, nơi làm môi phân cực) việc... (Tích hợp môn GDCD) 9 Nhà máy thải khí SO2 , CO2 vào khí
d. Củng cố: GV: Tìm hiểu một số cách xử lí khí SO2? HS: Chuẩn bị sẵn ở nhà liên hệ kiến thức công nghệ trả lời. + Xử lí bằng nước là phương pháp đơn giản được áp dụng sớm nhất để loại bỏ SO 2 trong khí thải. SO2 + H2O  H2SO3 + Xử lí bằng vôi sữa là phương pháp được áp dụng rộng rãi trong công nghiệp vì hiệu quả xử lí cao, nguyên liệu rẻ tiền và có sẵn ở mọi nơi. SO2 + Ca(OH)2  CaSO3 + H2O + Xử lí bằng amoniac SO2 + 2NH3 + H2O (NH4)2SO3 (NH4)2SO3 + SO2 + H2O  NH4HSO3 + Xử lí bằng than hoạt tính: khói thải đi vào tháp hấp thụ, khí SO 2 được giữ lại trong lớp than hoạt tính của các tầng hấp thụ. e. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà Bài tập về nhà: Bài 1,2,34,5 – SGK 10 NC/tr186 Chuẩn bị trước phần tiếp theo: LƯU HUỲNH TRI OXIT Bước 4: Tiến hành kiểm tra đánh giá Sử dụng phiếu trả lời trắc nghiệm khách quan (thời gian 10 phút, thang điểm 10) Câu 1. Cho phản ứng hóa học SO2 + Cl2 + 2H2O H2SO4 + 2HCl Câu nào sau đây diễn tả đúng tính chất các chất phản ứng ? A. SO2 là chất oxi hóa, Cl2 là chất khử. B. SO2 là chất khử, H2O là chất oxi hóa. C. Cl2 là chất oxi hóa, H2O là chất khử. D. Cl2 là chất oxi hóa, SO2 là chất khử. Câu 2. Sục 1 lượng dư khí SO2 vào dung dịch H2S, sẽ có hiện tượng gì xảy ra A. Không có hiện tượng gì. C. Dung dịch bị vẩn đục màu vàng. B. Dung dịch chuyển sang màu vàng. D. Dung dịch mất màu. Câu 3. Trong công nghiệp, khí SO2 được điều chế bằng cách đốt các chất sau: A. H2S và pirit sắt. C. S và H2S. B. S và pirit sắt. D. FeSO4 và Na2SO4. Câu 4. Ghép cấu hình electron với nguyên tử thích hợp: Cấu hình Nguyên electron tử 2 2 6 2 5 1. 1s 2s 2p 3s 3p a. F 2 2 4 2. 1s 2s 2p b. Cl 2 2 5 3. 1s 2s 2p c. O 10
4. 1s22s22p63s23p4 d. S A. 1d, 2b, 3c, 4a. C. 1b, 2c, 3a, 4d. B. 1a, 2d, 3b, 4c. D. 1c, 2a, 3d, 4b. Câu 5. Để phân biệt SO2 và CO2 người ta thường dùng thuốc thử nào? A. Hồ tinh bột. B. Nước vôi trong. C. Dung dịch brom. D. Nước clo. Câu 6. Cho V lít SO2 (dktc) tác dụng hết với dung dịch Brom dư. Thêm tiếp vào dung dịch sau phản ứng BaCl2 dư thu dược 2,33g kết tủa thể tích là: A. 2,24 lít. B. 0,224 lít. C. 1,12 lít. D. 0,112 lít. Câu 7. Dãy chất gồm những chất vừa thể hiện tính oxi hóa, vừa thể hiện tính khử là: A. H2S, SO2 B. SO2, H2SO4 C. F2, SO2 D. S, SO2 Câu 8. Dẫn 1,12 lít khí SO2 vào 100 ml dung dịch NaOH 1M, dung dịch thu được có chứa (Na = 23, S = 32, O = 16, H = 1) A. NaHSO3. B. NaHSO3 và Na2SO3.C. Na2SO3 và NaOH. D. Na2SO3. Câu 9. Cho sơ đồ sau: X  S  Y  H2SO4  X. X, Y lần lượt là A. H2S; SO2. B. SO2; H2S. C. FeS; SO3. D. A và B. Câu 10: Cho phương trình S + H2SO4 đ  X + H2O. Vậy X là: A. SO2. B. H2S. C. H2SO3. D. SO3. 7.1.3. Sản phẩm dạy học * Tổ chức dạy học tích hợp tại trường THPT Tam Đảo 2 * Sản phẩm của học sinh 11
Quặng pirit sắt FeS2 12
13
Khi tiến hành dạy dự án tích hợp cho lớp thực nghiệm là 10A1 và dạy giáo án bình thường ở lớp 10A3, tôi tiến hành bài kiểm tra đánh giá 15 phút thu được kết quả như sau: Điể Điể STT 10A3 STT 10A1 m m 1 Lê Thị Lan Anh 8 1 Nguyễn Tuấn An 9 2 Nguyễn Ngọc Ánh 8 2 Đỗ Thị Hiền Anh 9 3 Nguyễn Thị Ánh 7 3 Nguyễn Tiến Anh 7 4 Nguyễn Thị Thu Chang 7 4 Nguyễn Gia Bình 7 5 Dương Thị Chinh 5 5 Đặng Tiến Dũng 7 6 Diệp Thị Dung 7 6 Trương Thị Hương Duyên 7 7 Ngô Thị Đào 8 7 Hoàng Thành Đạt 8 8 Đỗ Thị Hà 7 8 Trần Minh Đăng 8 9 Trần Thị Hà 5 9 Bạch Văn Đức 7 10 Trần Thị Mai Hạnh 7 10 Nguyễn Thúy Hằng 7 11 Chu Thị Hằng 7 11 Khổng Thị Hiền 9 12 Nguyễn Thị Hằng 5 12 Nguyễn Thị Hiền 9 13 Phạm Minh Hiếu 7 13 Nguyễn Minh Hiếu 7 14 Tô Văn Hoàng 7 14 Nguyễn Huy Hoàng 6 15 Nguyễn Hữu Khải 6 15 Hoàng Thị Thu Hường 7 16 Nguyễn Hữu Khang 7 16 Lương Văn Lợi 8 17 Nguyễn Thị Mỹ Linh 7 17 Bùi Thị Kim Ngân 9 18 Nguyễn Thị Thùy Linh 6 18 Lương Trọng Nghĩa 10 14
19 Nguyễn Trà My 7 19 Lăng Minh Phú 7 20 Viên Thị Ngọc 7 20 Hoàng Thị Phương 6 21 Nguyễn Thị Nhung 5 21 Lương Văn Quang 7 22 Phạm Thị Mỹ Ninh 7 22 Nguyễn Đình Quang 7 23 Đỗ Thị Kiều Oanh 7 23 Nguyễn Văn Quảng 7 24 Chu Văn Phú 8 24 Nguyễn Anh Quân 5 25 Lăng Thị Phương 6 25 Trần Phú Quân 9 26 Trần Thị PhươngA 7 26 Trần Anh QuânA 8 27 Trần Thị PhươngB 8 27 Trần Anh QuânB 7 28 Lý Thị Quỳnh 7 28 Nguyễn Thị Như Quỳnh 7 29 Hoàng Thị Sen 8 29 Lương Văn Thanh 6 30 Đỗ Ngọc Sơn 6 30 Bùi Thị Thủy 7 31 Trần Văn Sơn 7 31 Đường Thị Ngọc Thúy 7 32 Khổng Thị Tâm 7 32 Nguyễn Thị Trang 7 33 Vũ Phúc Thịnh 5 33 Hoàng Văn Trường 7 34 Phạm Minh Tiến 7 34 Nguyễn Ngọc Tùng 7 35 Lương Thị Thu Trang 6 35 Đặng Thị Tuyết 7 36 Ôn Thu Trang 7 36 Nguyễn Quốc Việt 7 37 Nguyễn Thị Trâm 7 37 Đào Quốc Vương 8 38 Đỗ Anh Tuấn 5 39 Trần Lê Văn 7 40 Đường Thị Vân 6 15
Thống kê chung như sau: Lớp 10A1 (TN) 10A3 (ĐC) Số lượng Tỉ lệ (%) Số lượng Tỉ lệ (%) Giỏi 12 30% 6 15% Khá 21 60% 22 55% TB 4 10% 12 30% Yếu 0 0% 0 0% Như vậy tỉ lệ học sinh khá, giỏi ở lớp 10A1 là lớp dạy bằng giáo án tích hợp là 90% và cao hơn hẳn lớp 10A3 dạy theo giáo án truyền thống. 7.2. Về khả năng áp dụng của sáng kiến Tổ chức dạy học theo chủ đề tích hợp là một nội dung quan trọng trong đổi mới căn bản, toàn diện ngành Giáo dục được Bộ Giáo dục và Đào tạo tập huấn cho giáo viên cốt cán của các Sở Giáo dục. Vì vậy theo ý kiến tác giả sáng kiến kinh nghiệm có khả năng áp dụng cao, có giá trị thực tiễn. Qua sáng kiến “Tích hợp kiến thức liên môn vào giảng dạy Tiết 69 Bài 45: Lưu huỳnh đi oxit” môn Hóa học lớp 10 – Ban nâng cao’’ tác giả mong muốn mọi giáo viên trung học phổ thông biết được quy trình xây dựng một chủ đề tích hợp liên môn trong một tiết dạy học, thiết kế được các hoạt động dạy học liên môn theo định hướng năng lực. Biết được cách thức tiến hành các phương pháp dạy học tích cực và các kĩ thuật dạy học phù hợp. Từ đó mỗi giáo viên có thể vận dụng vào môn học của mình để xây dựng được các chuyên đề cụ thể áp dụng vào giảng dạy thực tế. 8. NHỮNG THÔNG TIN CẦN ĐƯỢC BẢO MẬT (nếu có) 9. CÁC ĐIỀU KIỆN CẦN THIẾT ĐỂ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN Đối với lãnh đạo cấp cơ sở: Cần quan tâm, sát sao trước những vấn đề đổi mới của ngành giáo dục; trang bị đầy đủ các phương tiện, thiết bị, đồ dùng dạy học…để giáo viên tích cực lĩnh hội và áp dụng những đổi mới cả về hình thức và nội dung dạy học. Nhà trường không đặt ưu tiên truyền đạt kiến thức, thông tin đơn lẻ, mà phải 16
hình thành ở học sinh năng lực tìm kiếm, quản lí, tổ chức sử dụng kiến thức để giải quyết vấn đề trong tình huống có ý nghĩa. Đối với giáo viên: Trước hết giáo viên cần phải nắm vững nội dung chương trình; các đơn vị kiến thức Hóa học cơ bản, nâng cao và phần liên hệ thực tế, liên môn. Chủ động tìm hiểu và lĩnh hội những vấn đề mới nhằm đáp ứng yêu cầu về giáo dục trong tình hình mới của đất nước. Đồng thời để dạy học tích hợp kiến thức liên môn thì giáo viên phải nỗ lực hơn rất nhiều so với dạy học theo đơn vị kiến thức của một môn độc lập, giáo viên phải có trình độ tin học nhất định. Giáo viên cần có thời gian để tìm hiểu kiến thức liên môn từ đó xây dựng nội dung, chủ đề tích hợp và định hướng các hoạt động. Khi thực hiện dạy học tích hợp liên môn, giáo viên cần phải xác định rõ mục tiêu nào trong bài học là quan trọng, tránh tham lam kiến thức liên môn mà không làm rõ được kiến thức trọng tâm của môn học chính. Giáo viên phải biết phân tích nội dung môn học để thiết kế các hoạt động, sao cho khi thực hiện học sinh phải vận dụng kiến thức kỹ năng ở các phạm vi rộng khác nhau, ứng với các mức độ tích hợp nêu trên, tương thích với các bối cảnh của quá trình dạy học. Giáo viên phải có đầu óc cởi mở, hợp tác, sẵn sàng tiếp nhận thông tin, kiến thức từ các môn học khác hoặc kiến thức mới của xã hội và khoa học... Giáo viên ở trường phổ thông hiện nay chủ yếu đào tạo để giảng dạy các môn học riêng rẽ, việc bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cũng chủ yếu liên quan đến môn học mà họ phụ trách. Chính vì vậy, đa số giáo viên có tâm lý coi trọng chuyên môn mình, không cởi mở và ít hợp tác với giáo viên các môn khác. Đối với học sinh: Trong quá trình học tập, học sinh phải tham gia vào các hoạt động mà giáo viên tổ chức, đồng thời phải huy động và sử dụng kiến thức nhiều môn học để thực hiện các nhiệm vụ mà giáo viên đưa ra thể hiện tính sáng tạo và năng lực tư duy của bản thân. Ngoài ra học sinh cần có sự kết hợp giữa nắm vững kiến thức lí thuyết với việc thực hành, liên hệ thực tế để có thể vận dụng kiến thức liên môn vào thực tiễn. 10. ĐÁNH GIÁ LỢI ÍCH THU ĐƯỢC HOẶC DỰ KIẾN THU ĐƯỢC DO ÁP DỤNG SÁNG KIẾN 10.1. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả 17
Dạy học tích hợp tập trung nhiều hơn đến việc hình thành những năng lực hoạt động, tư duy cho học sinh là cơ sở phát huy tính sáng tạo đưa những kiến thức liên môn vào môn học góp phần tạo không khí học tập thoải mái. Đó cũng là cách kích thích niềm đam mê học Hóa. Sau khi dự án được thực hiện, tôi thấy các em học sinh hoàn toàn có khả năng độc lập và sáng tạo trong việc vận dụng kiến thức của nhiều môn học khác nhau để giải quyết một chủ đề nào đó. Một số em học sinh còn làm tôi phải ngỡ ngàng trước khả năng liên kết kiến thức các môn một cách linh hoạt. Các em có cơ hội để thể hiện hết năng lực của mình trong một giờ học. Chính vì vậy mà giờ học Hóa học trở nên rất nhẹ nhàng chứ không còn là gánh nặng kiến thức như trước. Việc thiết lập các mối quan hệ theo một logic nh ất định những kiến thức, kĩ năng khác nhau để thực hiện một hoạt động phức hợp, do vậy giúp HS lựa chọn thông tin, kiến th ức, kĩ năng cần thiết để thực hiện đượ c các hoạt động thiết thực trong các tình huống học tập, đời sống hàng ngày, làm cho học sinh hòa nhập vào thế giới cuộc sống; làm cho quá trình học tập mang tính mục đích rõ rệt. Giúp học sinh có khả năng liên hệ, gắn kết kiến thức các môn học liên quan (Văn học, Địa lí, Vật lí, Sinh học, Sinh học, GDCD, Toán học…) giải đáp các kiến thức Hóa học liên quan đến tính chất của SO2 Dự án góp phần đổi mới hình thức tổ chức dạy học, phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập và ứng dụng CNTT trong dạy học. Góp phần nâng cao năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn cho HS, phát triển năng lực sáng tạo phù hợp với định hướng đổi mới giáo dục theo hướng phát huy năng lực học sinh. Đòi hỏi giáo viên không những nắm chắc kiến thức chuyên môn mà còn phải tích cực trao đổi, học hỏi đồng nghiệp những kiến thức liên quan. Đối với đời sống xã hội: Vận dụng kiến thức đã học trên lớp giải thích và vận dụng có hiệu quả các vấn đề thực tiễn có liên quan đến bảo vệ môi trường. 10.2. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân Việc dạy học xung quanh một chủ đề đòi hỏi huy động kiến thức, kỹ năng, phương pháp của nhiều môn học. Điều này tạo thuận lợi cho việc trao đổi và làm giao 18
thoa các mục tiêu dạy học của các môn học khác nhau. Vì vậy, tích hợp sẽ đáp ứng yêu cầu dạy học để phát triển năng lực HS. Dạy học tích hợp tạo mối liên hệ trong học tập bằng việc kết nối các môn học khác nhau, nhấn mạnh đến sự phụ thuộc và mối liên hệ giữa các kiến thức, kỹ năng và phương pháp của các môn học đó. Do đó, tích hợp là phương thức dạy học hiệu quả vì kiến thức được cấu trúc có tổ chức và vững chắc. Thiết kế chủ đề tích hợp ngoài việc tạo điều kiện tích hợp mục tiêu của 2 hay nhiều môn học, nó còn cho phép tránh sự lặp lại nội dung các môn học nên tiết kiệm thời gian tổ chức hoạt động học tập. Giá trị thực tiễn của sáng kiến được Hội đồng chấm thi dạy học theo chủ đề tích hợp của Sở Giáo dục và đào tạo Vĩnh Phúc chứng nhận. (Phụ lục 3) 11. DANH SÁCH NHỮNG TỔ CHỨC/CÁ NHÂN ĐÃ THAM GIA ÁP DỤNG THỬ HOẶC ÁP DỤNG SÁNG KIẾN LẦN ĐẦU Số Tên tổ chức/cá Địa chỉ Phạm vi/Lĩnh vực TT nhân áp dụng sáng kiến 1 Lớp 10A1 THPT Tam Đảo 2 Môn Hóa học ............., ngày.....tháng......năm...... Tam Đảo, ngày 10 tháng 01 năm 2020 Thủ trưởng đơn vị Tác giả sáng kiến (Ký tên, đóng dấu) Lê Thị Vân 19
DANH MỤC SÁCH THAM KHẢO 1. Bộ sách giáo khoa hóa học 8 910 NXB Giáo dục. 2. Sách giáo viên 10 NXB Giáo dục. 3. Các tài liệu môn Toán – Lý Sinh NXB Giáo dục. 4. Các tài liệu môn Toán ĐỊa – GDCD Văn NXB Giáo dục. 5. Hữu thú đích hóa học NXB Thiếu nhi 6. Du lịch trong thế giới hóa học NXB Văn hóa thông tin 7. Từ điển hóa học phổ thông NXB Giáo dục. 8. Ô nhiễm không khí và xử lý khí thải – Tập 3 Trần Ngọc Trấn 20