Sự can thiệp của nhà nước tư bản lên báo chí - Chương 5

Chia sẻ: Nguyenhoang Phuonguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

160
lượt xem 43
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Từ những đặc tính của truyền thông chính trị trong nền dân chủ phóng khoáng nêu trên, chúng ta có thể rút ra một số nhận định cốt lõi liên quan đến tự do báo chí tại Việt Nam và công cuộc thúc đẩy sự tiến triển của các phương tiện truyền thông. Muốn đẩy mạnh tiến trình pháp triển và hội nhập của Việt Nam trong thời gian tới, Đảng, Nhà nước và nhân dân phải dồn hết mọi nỗ lực cần thiết để sớm hình thành một chính sách (chiến lược và chiến thuật) về thông tin...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sự can thiệp của nhà nước tư bản lên báo chí - Chương 5

CHƯƠNG V: LIÊN H V I BÁO CHÍ VI T NAM T nh ng c tính c a truy n thông chính tr trong n n dân ch phóng khoáng nêu trên, chúng ta có th rút ra m t s nh n nh c t lõi liên quan nt do báo chí t i Vi t Nam và công cu c thúc y s ti n tri n c a các phương ti n truy n thông. Mu n y m nh ti n trình pháp tri n và h i nh p c a Vi t Nam trong th i gian t i, ng, Nhà nư c và nhân dân ph i d n h t m i n l c c n thi t s m hình thành m t chính sách (chi n lư c và chi n thu t) v thông tin và giáo d c vì c hai lĩnh v c này là quan tr ng nh t. Th i gian g n ây, các th l c thù ch l i tung ra nh ng quan i m sai trái, b a t, vu cáo nh m ph nh n, xuyên t c nh ng thành t u c a công cu c i m i và con ư ng i lên ch nghĩa xã h i nư c ta; ph nh n vai trò lãnh oc a ng. Chúng cho r ng báo chí Vi t Nam v n chưa thoát kh i s ki m duy t. V y th nào là “ki m duy t” theo úng nghĩa? Theo quan i m c a Karl Makx: "Ki m duy t chân chính b t r t chính b n ch t c a t do báo chí là s phê bình. Phê bình là m t s xét x mà t do báo chí s n sinh ra t b n thân mình". "Ki m duy t là s phê bình v i tư cách là c quy n c a chính ph ". "Khi s phê bình không ph i công khai mà là bí m t, không ph i v m t lý lu n mà là v m t th c ti n, khi s phê bình không ng trên các ng phái mà b n thân tr thành ng phái, khi s phê bình tác ng không ph i b ng lư i dao s c bén c a lý tính mà b ng cái kéo cùn c a s tùy ti n, khi s phê bình ch mu n lên ti ng phê bình mà không mu n ch u s phê bình..., cu i cùng khi s phê bình không có tính ch t phê bình n m c coi m t cách sai l m cá nhân riêng l là hi n
thân c a trí tu ph bi n, coi m nh l nh c a b o l c là m nh l nh c a lý tính, coi nh ng v t m c là nh ng v t trên m t tr i, coi nh ng nét g ch xoá c a ngư i ki m duy t là nh ng c u t o toán h c, coi vi c dùng s c m nh thô b o là lu n c m nh m – khi ó l nào s phê bình l i không m t tính ch t h p lý c a mình". "Tính cách c a báo chí b ki m duy t ó là s quái d không có tính cách c a thi u t do, ó là con quái v t ư c văn minh hóa, cái quái thai ư c t m nư c hoa". "Lu t báo chí là lu t th t s , b i vì nó bi u hi n s t n t i c a t do. Nó coi t do là tình tr ng bình thư ng c a báo chí, coi báo chí là t n t i c a t do. Vì th lu t này ch xung t v i nh ng t i l i c a báo chí v i tư cách là m t ngo i l ang ch ng l i tiêu chu n c a chính mình". "Lu t ki m duy t không ph i là lu t mà là bi n pháp c nh sát, và th m chí còn là bi n pháp c nh sát t i, b i vì nó không t ư c i u nó mu n và nó không mu n i u nó t ư c". "Ch ki m duy t làm cho m i tác ph m b c m dù hay ho c d u tr thành tác ph m không bình thư ng, còn t do báo chí thì tư c m t c a tác ph m cái v oai nghiêm b ngoài ó". "T l n nh t – t gi d i g n li n v i báo chí b ki m duy t. T x u căn b n này c a nó là ngu n g c c a t t c nh ng thi u sót khác trong ó c m m m ng m c cũng không có". "Làm cho nhân dân quen coi cái ph m pháp là t do, coi t do là phi pháp, coi cái h p pháp là cái không t do. Ch ki m duy t bóp ch t tinh th n qu c gia như th y".
"Trong lĩnh v c báo chí, nh ng ngư i cai tr và nh ng ngư i b cai tr có kh năng như nhau phê bình nh ng nguyên t c và yêu c u c a nhau, nhưng không ph i trong khuôn kh nh ng quan h l thu c mà trên cơ s ngang quy n v i nhau, v i tư cách là nh ng công dân c a nhà nư c – không ph i v i tư cách là nh ng cá nhân riêng l mà v i tư cách là nh ng s c m nh c a trí tu , v i tư cách là nh ng ngư i th hi n nh ng quan i m h p lý". Cũng t nh ng quan i m úng n trên, có th kh ng nh r ng n n báo chí Vi t Nam ã hoàn toàn t do cũng v i th i i m t nư c giành ư c c l p. 1. Báo chí Vi t Nam có th i kì b ki m duy t Năm 1946 nhà nư c thành l p h i ng ki m duy t báo chí, d ngăn ch n tin bài có h i cho t nư c, nhân dân. S C L NH C A CH T CH CHÍNH PH NƯ C VI T NAM DÂN CH C NG HOÀ S 41 NGÀY 29 THÁNG 3 NĂM 1946 CH T CH CHÍNH PH VI T NAM DÂN CH C NG HOÀ Chi u theo th l báo chí hi n hành; Chi u theo l i ngh c a B N i v và B Tư pháp; Sau khi H i ng Chính ph ã tho hi p; RA S C L NH: M C TH II - KI M DUY T
i u th V: Các bài báo chí s ư c n hành sau khi ty Ki m duy t c p kỳ ã duy t. i u th VI: N u có bài báo b ki m duy t và ch nhi m ho c qu n lý cho là quá áng thì ch nhi m ho c qu n lý có th g i ơn khi u n i kèm c bài báo b t ki m duy t b , lên H i ng ki m duy t. i u th VII: H i ng Ki m duy t t t i B N i v , g m có năm h i viên, do ngh nh B trư ng B N i v c ra: 1 nhân viên B N i v 1 nhân viên do B Ngo i giao c 1 nhân viên do B Qu c phòng c 1 nhân viên do Qu c h i c 1 i bi u c a Qu c h i c 1 i bi u c a báo gi i c i u th VIII: H i ng Ki m duy t có nhi m v : a) ngh lên B trư ng N i v nh ng ch th v vi c ki m duy t các ty ki m duy t tuân hành; b) Xét ơn khi u n i c a các nhà báo. Nh ng quy t ngh c a H i ng trong vi c xét khi u n i s thi hành n u trong h n 48 gi sau khi nh n ư c quy t ngh , B trư ng B N i v không tr l i. Quy t ngh c a H i ng ki m duy t ch có th là cho ho c không cho ăng bài b ty ki m duy t xoá b .
n năm 1947 S C L NH C A CH T CH CHÍNH PH VI T NAM DÂN CH C NG HOÀ S 12 NGÀY 3 THÁNG 2 NĂM 1947 CH T CH CHÍNH PH Chi u s c l nh s 1 ngày 20-12-1946 t ch c các u ban b o v , Chi u s c l nh s 41 ngày 29-3-1946 n nh ch báo chí, Chi u s c l nh s 159 ngày 20-8-1946 n nh ch n loát ph m, Sau khi H i ng Chính ph ã tho hi p, RA S C L NH: i u th 1 Các báo chí và sách ch ư c in và phát hành sau khi ư c S Ki m duy t Kỳ cho phép. Song i v i các báo chí S Ki m duy t Kỳ s c các t nh nơi phát hành, nhân viên ph trách vi c ki m duy t. i u th 2 Các n loát ph m khác theo nh nghĩa c a s c l nh s 159 ngày 20 tháng 8 năm 1946 k trên, s do U ban kháng chi n khu ki m duy t.
U ban kháng chi n khu s c nhân viên ph trách vi c ki m duy t các t nh nơi phát hành. i u th 3 Nh ng n loát ph m ã ư c U ban kháng chi n khu cho phép in, có th lưu hành các khu khác. i u th 4 N u U ban kháng chi n khu không cho phép in, tác gi ho c ngư i in có th ơn kháng cáo lên S Ki m duy t Kỳ. S Ki m duy t Kỳ s quy t nh chung th m. i u th 5 U ban kháng chi n khu có quy n ra l nh t ch thu các n loát ph m phát hành tuy không ư c phép. i u th 6 Các i u kho n trái v i s c l nh này u t m hoãn thi hành. i u th 7 B trư ng B N i v chi u s c l nh thi hành. CH T CH CHÍNH PH VI T NAM DÂN CH C NG HOÀ CH T CH CHÍNH PH
( ã ký) H Chí Minh 2. Sau năm 1954, báo chí Vi t Nam hoàn toàn t do Năm 1954, chính ph tuyên b bãi b ch ki m duy t báo chí. T ó n nay, nư c ta không còn ch ki m duy t n a. S C L NH CH T CH PH S 282/SL HÀ N I, NGÀY 14 THÁNG 12 NĂM 1956 CH T CH NƯ C VI T NAM DÂN CH C NG HOÀ Chi u s c l nh s 41 ngày 29 tháng 3 năm 1946 quy nh ch báo chí; Theo ngh c a B N i v , B Tư pháp; Theo ngh quy t c a H i ng Chính ph , sau khi Ban thư ng tr c Qu c h i tho thu n, RA S C L NH: CHƯƠNG I TÍNH CH T VÀ NGHĨA V C A BÁO CHÍ i u1
S c l nh này nh m m quy n t do ngôn lu n c a nhân dân trên báo chí và ngăn c m nh ng k l i d ng quy n y làm phương h i n công cu c u tranh cho hoà bình, th ng nh t, c l p và dân ch c a nư c nhà. i u2 Báo chí dư i ch ta, b t kỳ là c a m t cơ quan chính quy n, ng phái chính tr , oàn th nhân dân ho c c a tư nhân cũng u là công c u tranh c a nhân dân, ph i ph c v quy n l i c a T qu c, c a nhân dân, b o v ch dân ch nhân dân, ng h Chính ph Vi t Nam dân ch c ng hoà. i u3 Báo chí dư i ch ta có nghĩa v : a) Tuyên truy n giáo d c nhân dân, ng viên tinh th n oàn k t ph n u th c hi n m i ư ng l i chính sách c a Chính ph , u tranh b o v nh ng thành qu c a cách m ng, xây d ng ch dân ch nhân dân, phát tri n tình h u ngh gi a nhân dân ta v i nhân dân các nư c b n và nhân dân yêu chu ng hoà bình th gi i, ph c v cu c u tranh th c hi n m t nư c Vi t Nam hoà bình, th ng nh t, c l p, dân ch và gi u m nh. b) u tranh ch ng m i âm mưu, hành ng và lu n i u phá ho i công cu c xây d ng mi n B c v ng m nh, phá ho i công cu c u tranh th ng nh t T qu c, phá ho i hoà bình. CHƯƠNG II QUY NH V QUY N L I VÀ HO T NG C A BÁO CHÍ M C I - QUY N L I C A BÁO CHÍ
i u4 Quy n t do ngôn lu n c a nhân dân trên báo chí ư c m b o. T t c các báo chí u ư c hư ng quy n t do ngôn lu n. Không ph i ki m duy t trư c khi in; trong trư ng h p kh n c p, xét c n ph i t m th i t ki m duy t, H i ng Chính ph s quy t nh. i u5 Báo chí có th ph n ánh ý ki n, nguy n v ng c a nhân dân i v i các cơ quan Nhà nư c, các oàn th nhân dân, góp ý ki n vào vi c xây d ng và th c hi n ư ng l i, chính sách c a Chính ph . i u6 Quy n l i c a nh ng ngư i vi t báo chuyên nghi p s do ngh nh c a Th tư ng Chính ph quy nh. M C II- I U KI N HO T NG C A BÁO CHÍ. i u7 có m t cơ s c n thi t m b o làm tròn trách nhi m c a báo chí và m b o cho vi c ho t ng nghi p v , mu n xu t b n m t t báo, c n ph i có nh ng i u ki n sau ây: a) T báo ph i có nh ng ngư i ch u trách nhi m chính th c, ch bút (ho c là t ng biên t p viên, ho c là thư ký toà so n), qu n lý. Nh ng ngư i này ph i là nh ng ngư i có quy n công dân và không b pháp lu t ương truy t . b) Tôn ch , m c ích c a t báo ph i rõ ràng, phù h p v i tính ch t và nghĩa v ã quy nh chương I.
c) Có tr s chính th c. i u8 Mu n xu t b n m t t báo ph i xin phép trư c, ph i làm y nh ng th t c v khai báo. Sau khi ư c cơ quan ph trách v báo chí c a Chính ph c p gi y phép, t báo m i b t u ư c ho t ng. Báo chí nào ã ư c phép xu t b n mà sau ó có m t s thay i nào v tôn ch , m c ích, tên báo, kỳ h n phát hành ho c v nh ng ngư i ch u trách nhi m chính th c c a t báo, u ph i xin phép và khai báo l i. i u9 quy n t do ngôn lu n trên báo chí ư c s d ng m t cách úng n, báo chí ph i tuân theo nh ng nh ng i u sau ây: a) Không ư c tuyên truy n ch ng pháp lu t c a Nhà nư c. Không ư c c ng nhân dân không thi hành ho c ch ng l i nh ng lu t l và nh ng ư ng l i, chính sách c a Nhà nư c. Không ư c vi t bài có tính ch t ch ng l i ch dân ch nhân dân, ch ng l i chính quy n nhân dân, chia r nhân dân và chính quy n, nhân dân và b i. Không ư c gây ra nh ng dư lu n ho c nh ng hành ng có h i cho an ninh tr t t c a xã h i. b) Không ư c tuyên truy n phá ho i s nghi p c ng c hoà bình, th c hi n th ng nh t, hoàn thành c l p và dân ch c a nư c Vi t Nam, làm gi m sút tinh th n oàn k t, ý chí ph n u c a nhân dân và b i. c) Không ư c tuyên truy n chia r dân t c, gây thù h n gi a nhân dân các nư c, làm t n h i tình h u ngh gi a nhân dân nư c ta v i nhân dân các nư c b n, không ư c tuyên truy n cho ch nghĩa dân t c h p hòi, không ư c tuyên truy n cho ch nghĩa qu c, không ư c tuyên truy n chi n tranh.
d) Không ư c ti t l bí m t qu c gia: Nh ng bí m t qu c phòng, nh ng h i ngh cơ m t chưa ư c công b chính th c c a cơ quan có trách nhi m, nh ng v án ang i u tra chưa xét x , nh ng b n án mà toà án không cho phép công b , nh ng tài li u, s li u và nh ng cơ s ki n thi t v kinh t tài chính mà U ban K ho ch Nhà nư c ho c các cơ quan có th m quy n chưa công b . e) Không ư c tuyên truy n dâm ô, tru l c, i b i. i u 10 Báo nào ăng bài vu kh ng, xúc ph m n danh d c a m t t ch c hay m t cá nhân, thì ương s có quy n yêu c u báo y c i chính ho c ăng bài c i chính c a ương s ; ngoài ra, ương s có quy n yêu c u toà án xét x . i u 11 Trư c khi phát hành, các báo chí ph i thi hành th l n p lưu chi u. i u 12 Không ư c phát hành và in l i nh ng báo chí mà cơ quan chính quy n ã có quy t nh thu h i. CHƯƠNG III I U KHO N THI HÀNH M C I- QUY NH V K LU T. i u 13 Báo chí nào vi ph m i u 8, s b tr ng ph t:
T ch thu n ph m, ình b n vĩnh vi n và truy t trư c toà án, s b ph t ti n t mư i v n ng (100.000 ng) n năm mươi v n ng (500.000 ng), ho c ngư i có trách nhi m b ph t tù t 1 tháng n 1 năm, ho c c hai hình ph t ó. Báo chí nào vi ph m i u 9 ho c i u 12 s b tr ng ph t: tuỳ theo l i n ng nh mà b c nh cáo, t ch thu n ph m, ình b n t m th i, ình b n vĩnh vi n, ho c b truy t trư c toà án, có th b ph t ti n t mư i v n ng (100.000 ) nm t tri u ng (1.000.000 ), ho c ngư i ch u trách nhi m b ph t tù t m t tháng n hai năm, ho c c hai hình ph t ó. N u xét ương s ph m vào nh ng lu t l khác, toà án s chi u theo nh ng lu t y mà tr ng ph t thêm. Báo chí nào vi ph m i u 10, s b tr ng ph t: tuỳ theo l i n ng nh mà c nh cáo, ình b n t m th i, ho c b truy t trư c toà án, có th b ph t ti n t năm v n ng (50.000 ) n hai ch c v n ng (200.000 ). Báo chí nào vi ph m i u 11, s b c nh cáo ho c t ch thu n ph m. i u 14 Trong m i trư ng h p vi ph m, ch nhi m và ch bút c a t báo ch u trách nhi m chính; qu n lý và ngư i vi t bài cũng ph i liên i ch u trách nhi m v ph n mình. N u in nh ng báo chí ã có l nh t ch thu, ình b n và nh ng báo chí chưa có gi y phép thì ch nhà in cũng ph i liên i ch u trách nhi m. M C II- I U KHO N CHUNG i u 15 Các i u kho n trong s c l nh này áp d ng cho t t c các n ph m có tính ch t báo chí, t p san vi t b ng ti ng Vi t; ho c b ng ti ng nư c ngoài, k c các
ho báo, xu t b n u kỳ và không u kỳ, trên lãnh th nư c Vi t nam dân ch c ng hoà, ra t ng t ho c óng thành t ng t p, t ng quy n, in b ng máy, b ng rô- nê-ô, in á, in th ch, bán ho c phát không, lưu hành ngoài nhân dân ho c trong t ng ngành, t ng t ch c. i u 16 T t c các báo chí ã xu t b n trư c ngày ban s c l nh này thì không ph i xin phép n a. Nh ng báo nào chưa làm úng th t c khai báo thì nay ph i khai báo l i cho úng. i u 17 Nh ng lu t l và báo chí ã ban hành t trư c n nay trái v i các i u kho n ghi trong s c l nh này u bãi b . i u 18 Th tư ng Chính ph s quy nh nh ng ti t thi hành s c l nh này. i u 19 Th tư ng Chính ph , các ông B trư ng B N i v , B trư ng B tư pháp, B trư ng B Công an ch u trách nhi m thi hành s c l nh này. CH T CH NƯ C VI T NAM DÂN CH C NG HOÀ CH T CH NƯ C
( ã ký) H Chí Minh 3. Báo chí Vi t Nam hi n nay Và t ó n nay, báo chí Vi t Nam luôn ư c tôn tr ng quy n t do. Quy n ó ư c quy nh trong i u 2, lu t báo chí Vi t Nam ( ư c công b theo L nh s 05 L/CTN ngày 26/6/1999 c a Ch t ch nư c C ng hòa xã h i ch nghĩa Vi t Nam) có quy nh rõ: “ i u 2. B o m quy n t do báo chí, quy n t do ngôn lu n trên báo chí: Nhà nư c t o i u ki n thu n l i công dân th c hi n quy n t do báo chí, quy n t do ngôn lu n trên báo chí và báo chí phát huy úng vai trò c a mình. Báo chí, nhà báo ho t ng trong khuôn kh pháp lu t và ư c Nhà nư c b o h ; không m t t ch c, cá nhân nào ư c h n ch , c n tr báo chí, nhà báo ho t ng. Không ai ư c l m d ng quy n t do báo chí, quy n t do ngôn lu n trên báo chí xâm ph m l i ích c a Nhà nư c, t p th và công dân. Báo chí không b ki m duy t trư c khi in, phát sóng”. Các nhà khoa h c ã vi t bài phê phán nh ng quan i m sai trái c a các th l c thù ch. H i ng Lý lu n Trung ương ã t p h p nh ng bài vi t ó và ph i h p v i Nhà Xu t b n Chính tr qu c gia xu t b n cu n sách "L ph i c a chúng ta". Báo Sài Gòn Gi i Phóng trích ăng bài c a Ti n sĩ H ng Vinh.
Sau ngày gi i phóng mi n Nam, th ng nh t T qu c, c bi t t khi nư c ta ti n hành s nghi p i m i, báo chí Vi t Nam ã có bư c phát tri n nhanh chóng v s lư ng và ch t lư ng. Hi n nay, nư c ta ã có t t c các lo i hình báo chí (báo vi t, báo nói, báo hình, báo i n t ). C nư c hi n có hơn 550 cơ quan báo chí, v i 713 n ph m báo chí, bình quân 7,5 b n báo u ngư i/năm. ài Ti ng nói Vi t Nam ã có 6 h chương trình, 452 chương trình, th i lư ng phát sóng 172 gi trong ngày. Sóng phát thanh không ch ã ph trong toàn qu c, mà còn t a kh p năm châu, áp ng nhu c u tinh th n c a hàng tri u ng bào s ng nư c ngoài và b u b n th gi i. Cùng v i 11 tr m phát sóng và phát qua v tinh c a ài Ti ng nói Vi t Nam, còn có 64 ài t nh, thành ph , 606 ài phát thanh truy n hình c p huy n, trong ó có 288 ài phát sóng FM. ài Truy n hình Vi t Nam có 5 kênh, ph sóng n 85% h gia ình Vi t Nam, có 4 ài khu v c và 61 ài phát thanh, truy n hình t nh và thành ph . Trong nh ng năm g n ây, ài ã có chương trình VTV4 ph sóng n nhi u vùng trên th gi i, ư c c ng ng ngư i Vi t Nam nư c ngoài và b u b n năm châu ón nh n và hoan nghênh. M c dù m i ư c phát tri n trong m y năm g n ây, báo i n t ã có bư c phát tri n nhanh chóng v i t c tăng 32,5%/năm. Hi n nay nư c ta ã có hơn 70 t báo i n t và hàng ngàn trang thông tin i n t ; 6 nhà cung c p d ch v và k t n i Internet; 20 nhà cung c p d ch v Internet và hơn 50 nhà cung c p thông tin và báo i n t trên Internet… Báo chí nư c ta ã là món ăn tinh th n không th thi u ư c c a các t ng l p nhân dân; th c s n v i nhi u i tư ng tr thành ngư i b n thân thi t h ng ngày c a h . ó là vì báo chí là ti ng nói c a ng, Nhà nư c, oàn th chính tr , t ch c xã h i, ngh nghi p, ti ng nói c a nhân dân,…; ng th i là b u b n tin c y c a các t ng l p nhân dân, ã và ang áp ng quy n ư c cung c p thông tin c a ông o cán b , nhân dân. Báo chí Vi t Nam có quy n c p t t c các v n mà pháp lu t không c m. Pháp lu t ch c m báo chí
tuyên truy n kích ng b o l c, kích d c, tuyên truy n cho chi n tranh, gây chia r oàn k t dân t c. ây là i u c n thi t v i t t c các nư c ti n b trên th gi i, mong mu n xây d ng m t xã h i hòa bình, n nh, vì h nh phúc c a nhân dân. Báo chí Vi t Nam ã tích c c tham gia u tranh ch ng tiêu c c, tham nhũng, quan liêu, phát hi n nh ng vi c làm trái v i pháp lu t, i ngư c l i l i ích c a nhân dân. Báo chí tham gia xây d ng i s ng m i, u tranh v i nh ng h t c, nh ng t n n xã h i. Báo chí ngày càng tham gia r ng rãi vào vi c xây d ng ng, chính quy n các c p trong s ch, v ng m nh. T i Ngh quy t H i ngh Trung ương 6 (l n 2), khóa VIII, ng ta ã coi báo chí là công c giám sát các ho t ng c a t ch c ng và cơ quan nhà nư c, phát hi n và phê phán cán b , ng viên thoái hóa bi n ch t, có bi u hi n tiêu c c, tham nhũng, quan liêu… Có th i n k t lu n là, báo chí và ho t ng báo chí Vi t Nam, ngay t khi m i ra i, ã ho t ng vì m c tiêu c l p dân t c và h nh phúc c a nhân dân. ó chính là n i dung c t lõi c a t do báo chí nư c ta dư i s lãnh oc a ng C ng s n Vi t Nam. Lu t Báo chí Vi t Nam kh ng nh báo chí không ch là cơ quan c a ng, Nhà nư c, oàn th chính tr và t ch c xã h i, ngh nghi p,... mà còn là di n àn tin c y c a ngư i dân. Nhân dân có quy n bày t ý ki n c a mình qua các phương ti n báo chí. Hàng tri u bài, tin g i cho các báo v nhi u ch liên quan n các m t thi t th c c a i s ng nhân dân; thông qua chuyên m c “Ý ki n b n c”, nhi u ý ki n r t phong phú c a các t ng l p nhân dân ư c ph n ánh trên nhi u t báo, là s th hi n sinh ng quy n t do ngôn lu n c a m i ngư i dân. Lu t Báo chí c a Vi t Nam ghi rõ hai i u r t quan tr ng: i u 4: Quy n t do báo chí, quy n t do ngôn lu n trên báo chí c a công dân. Công dân có quy n:
1- ư c thông tin qua báo chí v m i m t c a tình hình t nư c và th gi i; 2- Ti p xúc, cung c p thông tin cho cơ quan báo chí và nhà báo; g i tin, bài, nh và tác ph m khác cho báo chí mà không ch u s ki m duy t c a t ch c, cá nhân nào và ch u trách nhi m trư c pháp lu t v n i dung thông tin; 3- Phát bi u ý ki n v tình hình t nư c và th gi i; 4- Tham gia ý ki n xây d ng và th c hi n ư ng l i, ch trương, chính sách c a ng, pháp lu t c a Nhà nư c; 5- Góp ý ki n, phê bình, ki n ngh , khi u n i, t cáo trên báo chí iv i các t ch c c a ng, cơ quan Nhà nư c, t ch c xã h i và thành viên c a các t ch c ó. i u 5: Trách nhi m c a báo chí i v i quy n t do báo chí, quy n t do ngôn lu n trên báo chí c a công dân. Cơ quan báo chí có trách nhi m: l) ăng, phát sóng tác ph m, ý ki n c a công dân; trong trư ng h p không ăng, phát sóng ph i tr l i và nói rõ lý do; 2) Tr l i ho c yêu c u t ch c, ngư i có ch c v tr l i b ng thư ho c trên báo chí v ki n ngh , khi u n i, t cáo c a công dân g i n. Như v y, dù v i ng cơ nào, ngư i ta không th bưng tai, nh m m t ph nh n pháp lu t Vi t Nam v t do ho t ng báo chí; ph nh n tính dân ch , văn minh c a báo chí Vi t Nam trong th i i ngày nay.
Th c t qu n lý ho t ng báo chí b ng pháp lu t Vi t Nam ã th hi n t do báo chí c a Vi t Nam. Trong m t xã h i dân ch , t do c a ngư i này không th làm m t t do c a ngư i khác. Nh ng hành ng liên k t v i nhau v l i, trái v i quy ư c o c ngh nghi p báo chí, u b x lý, dù ngư i ó ang gi tr ng trách cao trong cơ quan c a ng, Nhà nư c. Nh ng t báo ho t ng xâm h i tôn ch , m c ích, gây tác ng x u i v i xã h i u b x ph t theo các quy nh c a pháp lu t. nâng cao ch t lư ng ho t ng báo chí c a các nhà báo, Nhà nư c Vi t Nam ã l p ra các trư ng i h c báo chí, ào t o nhà báo v i trình i h c và cao h c. Hàng năm có hàng trăm nhà báo ra trư ng, có trình chuyên môn, nghi p v cao, có năng l c và ý th c trách nhi m xã h i. Các trư ng ào t o nhà báo Vi t Nam ã có s h p tác, liên k t v i các trư ng i h c báo chí c a Pháp và m t s nư c phương Tây b i dư ng, trao i kinh nghi m làm báo. Vi t Nam ã c hàng trăm nhà báo i b i dư ng nghi p v báo chí t i các trư ng i h c M , Pháp, c, Th y i n, Nga,... Báo chí Vi t Nam không óng c a, bi t l p v i th gi i, mà luôn luôn m r ng quan h v i các ng nghi p nhi u nư c. b o v quy n l i c a các nhà báo, giúp nhau b i dư ng nghi p v báo chí, Vi t Nam ã có H i Nhà báo toàn qu c và các h i a phương, thu hút hơn 12.000 nhà báo là h i viên. H i Nhà báo Vi t Nam là thành viên c a H i Nhà báo qu c t (OIJ) và Liên oàn Báo chí ASEAN (CAJ) trong nhi u năm qua, tham gia tích c c và óng góp x ng áng vào s phát tri n c a báo chí khu v c và th gi i, vì m c tiêu hòa bình, n nh, ti n b và th nh vư ng. V y là, s qu n lý báo chí b ng pháp lu t Vi t Nam không ph i là s c n tr quy n t do báo chí c a ngư i dân cũng như nh ng ho t ng báo chí c a các nhà báo. Vi t Nam ã m c a trong ho t ng báo chí v i bên ngoài góp ph n nâng cao trình báo chí c a mình, áp ng yêu c u c a th i kỳ y m nh công nghi p hóa, hi n i hóa, m c a, h i nh p, giao lưu kinh t , văn hóa v i b u b n b n phương.
Có ý ki n cho r ng, có báo tư nhân m i là bi u hi n c th c a t do báo chí. Ph i kh ng nh r ng không có báo chí tư nhân thì không th quy ch p là không có “t do báo chí”. Nh ng ngư i làm báo Vi t Nam ã và ang ph n u vì s nghi p c l p dân t c và t do, h nh phúc c a nhân dân. Nh ng t báo hi n nay c a các cơ quan ng, nhà nư c, oàn th chính tr , xã h i, t ch c ngh nghi p ã ph n ánh y nh ng ý ki n, nguy n v ng chính áng c a các t ng l p nhân dân. Vì v y, v n ra báo tư nhân hi n nay là không c n thi t. Nh ng ki n ngh c a h ã ư c công lu n ph n ánh y và ư c ng, Nhà nư c ti p thu, tr l i qua báo, ài. ó là s th hi n quy n ư c thông tin cũng như quy n ngôn lu n c a nhân dân. M t khác, th c ti n vi c ra i báo tư nhân nhi u nư c gây nhi u thông tin, th m chí làm vô hi u hóa s lãnh o c a chính quy n, d n n s r i lo n chính tr -xã h i nhi u nư c v n qu ng cáo r m r cho cái g i là “t do báo chí” ã là bài h c th m thía cho nhân dân ta. Có l nào, chúng ta l i trư t theo v t xe y. S dĩ có òi h i vô lý trên, có nguyên nhân t nh n th c mơ h v quy n t do báo chí và nhi m v c a báo chí Vi t Nam. Do hi u phi n di n ho c c tình hi u sai v t do báo chí, h ã ra công c súy, u tranh òi “t do báo chí” theo ki u phương Tây, coi ó là bi u hi n c a "tinh th n dân ch ”, t phong cho mình là “ngư i hăng hái u tranh cho dân ch ”. Song, h không hi u r ng dân ch là m t th ch , trong ó quy n t do báo chí c a ngư i này không ư c làm t n h i n quy n t do c a ngư i khác, n l i ích c a toàn dân t c. S s p mô hình ch nghĩa xã h i Liên Xô và các nư c ông Âu có s góp ph n c a nh ng t báo theo khuynh hư ng "t do báo chí” ki u phương Tây ó. M t khác, trong m t s ít ngư i, tư tư ng nêu trên xu t phát t nh ng toan tính liên quan n l i ích, quy n l c, ng cơ cá nhân; t s b t mãn c a h v i ng và Nhà nư c. H luôn luôn t l i ích cá nhân lên trên l i ích c a t nư c; chính vì th , h có nh ng ý ki n l c lõng, c c oan, ph n l i quy n l i c a dân t c.
Trong s nh ng ngư i cơ h i chính tr , có ngư i ã th c s il pv il i ích T qu c, liên k t nh ng ph n t b t mãn bên trong cùng v i th l c x u bên ngoài dùng báo chí ch ng phá s nghi p xây d ng và b o v T qu c c a nhân dân ta. H quay lưng l i v i quá kh v vang, hào hùng c a toàn dân t c, trong ó có s óng góp nào ó c a gia ình và b n thân h . Nh ng bài báo, nh ng h i ký c a h y r y s xuyên t c, vu cáo hèn h , bêu ri u nh ng ngư i dân nư c Vi t ang ngày êm c n cù lao ng sáng t o, ch t chiu xây d ng và b o v T qu c, t t c vì m c tiêu "dân giàu, nư c m nh, xã h i công b ng, dân ch , văn minh". Th t tr trêu khi h cho r ng, n u chúng ta không có t do báo chí như h mong mu n, thì " t nư c này v n không th c t u lên ư c", v n "s ng trong vòng l c h u t i tăm" (!). Nh ng ngư i nuôi dã tâm x u xa ó không có quy n nói n “t do báo chí”, theo nghĩa chân chính nh t c a t này. T do báo chí cho ai, vì ai? Câu h i l n ó ã ư c th c ti n im i t nư c nói chung và th c ti n i m i báo chí nói riêng trong g n 20 năm qua cùng th c ti n trên th gi i ngày nay cho ta câu tr l i rành r t. Th c ti n luôn luôn là tiêu chu n c a chân lý. Nh n th c úng xu th ti n lên c a dân t c, trong ó có ho t ng r t sôi ng và hi u qu c a báo chí cách m ng Vi t Nam, chúng ta s có cái nhìn úng n v Vi t Nam trong ti n trình i m i. 4. Nhìn th ng v báo chí Vi t Nam và báo chí TBCN (M làm i di n) Bàn v v n t do báo chí trong khi bom n ang gi t ch t nhi u ngư i dân vô t i Iraq, ông Phư ng - nguyên U viên Trung ương ng, nguyên T ng giám c TTXVN cho r ng, khái ni m t do ki u phương Tây m i ch ư c c t nghĩa cái ng n, mà không gi i thích ư c quy n t do l n nh t c a m t qu c gia, dân t c là quy n s ng trong c l p ang b vùi d p b ng s h y di t c a bom n cư ng quy n.