Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng xuyên màng cứng: Nhân 1 trường hợp lâm sàng
lượt xem 2
download
Bài viết Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng xuyên màng cứng: Nhân 1 trường hợp lâm sàng báo cáo 1 trường hợp thoát vị đĩa đệm xuyên màng cứng được phẫu thuật tại khoa phẫu thuật cột sống, Bệnh viện hữu nghị Việt Đức.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng xuyên màng cứng: Nhân 1 trường hợp lâm sàng
- vietnam medical journal n01B - august - 2023 THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM CỘT SỐNG THẮT LƯNG XUYÊN MÀNG CỨNG: NHÂN 1 TRƯỜNG HỢP LÂM SÀNG Hoàng Hữu Đức1, Vũ Văn Cường1, Đinh Thế Hưng1, Nguyễn Duy Linh1, Lê Đức Anh1, Vũ Thị Giang1, Đàm Mạnh Tiến1, Đinh Ngọc Sơn1,2 TÓM TẮT 63 lại gây nên tổn thương thần kinh nặng nề hơn và Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng xuyên màng có thể bỏ sót trong quá trình phẫu thuật. Vì vậy cứng chỉ chiếm từ 0.26–0.30% trong tổng số thoát vị nghiên cứu chẩn đoán trước và trong phẫu thuật đĩa đệm cột sống nhưng lại gây nên tổn thương thần các trường hợp thoát vị xuyên màng cứng là cần kinh nghiêm trong và rất dễ bỏ sót trong quá trình thiết để có phương pháp phẫu thuật phù hợp phẫu thuật nếu không nghĩ tới và mở màng cứng thăm dò. Chúng tôi báo cáo trường hợp bệnh nhân tránh bỏ sót và gây các tổn thương thần kinh nam, 59 tuổi vào viện vì thoát vị đĩa đệm L12 gây liệt không hồi phục. Chúng tôi báo cáo 1 trường hợp rễ L2. Bệnh nhân được phẫu thuật hàn xương liên thoát vị đĩa đệm xuyên màng cứng được phẫu thân đốt L12, tuy nhiên trong quá trình phẫu thuật thuật tại khoa phẫu thuật cột sống, Bệnh viện chúng tôi không tìm thấy khối thoát vị tương ứng và hữu nghị Việt Đức. đã mở màng cứng kiểm tra xác định khối thoát vị xuyên màng cứng. Sau phẫu thuật bệnh nhân giảm II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU đau nhiều và dần hồi phục về vận động. Ca lâm sàng. Bệnh nhân nam, 59 tuổi, tiền Từ khóa: Ca lâm sàng, thoát vị địa đệm cột sống, xuyên màng não sử đái tháo đường điều trị thường xuyên. Cách vào viện 1 tuần bệnh nhân xuất hiện đau cột SUMMARY sống thắt lưng. Sau 3 ngày bệnh nhân xuất hiện INTRADURAL LUMBAR DISC HERNIATION: đau lan chân phải không đi lại được. Khám vào CASE REPORT AND LITERATURE REVIEW viện: Bệnh nhân tỉnh, huyết động ổn, đau chân Lumbar intradural disk herniation (IDH) is a rare phải rễ L2, cơ lực rễ L2 phải 3/5, các rễ khác cơ but serious complication of spinal disk protrusions. lực 5/5, chức năng cơ tròn bình thường. MRI có Diagnosis is still difficult despite current neuroradiologic imaging techniques and their surgical hình ảnh thoát vị đĩa đệm L12 lớn chèn ép thần treatment requires a transdural approach. A 59 years kinh lệch phải. Bệnh nhân được chỉ định mổ old male, who had low back pain and radiculopathy L2 nhưng do đường huyết cao >15mmol/l nên cần pain of 1 week duration. Neurological examination điều trị ổn định trước mổ. Bệnh nhân được mổ showed strength L2 2/5. The patients underwent sau 1 tuần điều trị đường máu ổn định với cơ lực surgery and in this case a hard mass was palpated rễ L2 phải ngay trước mổ 1/5. through the dura. The patients experienced immediate postoperative relief of back pain following surgery. His neurologic deficit returned. Keywords: Case report, lumbar intradural, disc herniation I. ĐẶT VẤN ĐỀ Thoát vị đĩa đệm xuyên màng cứng là sự di chuyển của nhân nhày đĩa đệm xuyên qua màng cứng vào khoang dưới màng cứng[1]. Tỷ lệ thoát vị đĩa đệm xuyên màng cứng chỉ chiếm từ 0.26– 0.30% trong tổng số thoát vị đĩa đệm cột sống và chủ yếu gặp ở vùng cột sống thắt lưng chiếm tới 92%.[1]. Tuy tỷ lệ gặp rất thấp nhưng chúng 1Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức 2Trường Đại học Y Hà Nội Chịu trách nhiệm chính: Hoàng Hữu Đức Email: hoangduc256@gmail.com Ngày nhận bài: 7.6.2023 Ngày phản biện khoa học: 20.7.2023 Ngày duyệt bài: 9.8.2023 272
- TẠP CHÍ Y häc viÖt nam tẬP 529 - th¸ng 8 - sè 1B - 2023 IV. BÀN LUẬN Thoát vị đĩa đệm xuyên màng cứng lần đầu được báo cáo vào năm 1942 bởi Danny và sau đó có 140 ca được báo cáo tiếp theo tới năm 2009.[1]. Tỷ lệ thoát vị đĩa đệm xuyên màng cứng chỉ chiếm từ 0.26–0.30 % trong tổng số thoát vị đĩa đệm cột sống và chủ yếu gặp ở vùng cột sống thắt lưng chiếm tới 92% và 5% ở vùng cột sống ngực [1]. Trong đó 55% thoát vị xuyên màng cứng cột sống thắt lưng ở vị trí L45, 16% ở vị trí L34, 10% ở L5S1 và một số rất nhỏ xảy III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ra ở L12 và L23. [2] Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật hàn Cơ chế bệnh sinh của thoát vị đĩa đệm xuyên xương liên thân đốt L12 qua lỗ liên hợp. Trong màng cứng chưa được xác định chính xác. Tuy quá trình phẫu thuật mở cung sau và lỗ liên hợp nhiên các tác giả đều thống nhất để có thoát vị 2 bên chúng tôi thấy màng cứng rất căng khó di xuyên màng cứng cần có sự tổn thương của cả động. Tuy nhiên khi thăm 2 bên từ lỗ liên hợp dây chằng dọc sau và màng cứng với 1 số yếu tố vào mặt trước màng cứng thì không thấy thoát vị nguy cơ như sau:[3] lớn tương xứng trên phim. Chúng tôi quyết định - Có sự kết dính phía sau của dây chằng dọc mở màng cứng. Dưới kính vi phẫu, màng cứng sau và màng cứng tự nhiên. Yildizhan và cộng sự được mở theo đường giữa và thấy khối thoát vị đã phẫu tích 40 mẫu xác và phát hiện ra các mối lớn nằm trong màng cứng bên phải, có điểm liên hệ mật thiết giữa màng cứng, và dây chằng rách màng cứng phía trước. Tiến hành lấy thoát dọc sau; những sự kết dính này xảy ra thường vị kích thước 1*2cm và gửi giải phẫu bệnh rồi xuyên nhất trong khoảng trống L45. Vì vậy đây đóng màng cứng vị trí mở, vị trí màng cứng rách là vị trí hay gặp nhất của thoát vị xuyên màng phía trước chúng tôi không can thiệp. cứng.[4] - Hẹp ống sống bẩm sinh làm cho khoang ngoài màng cứng hẹp hơn vì thế dễ gây nên tình trạng thoát vị xuyên màng cứng hơn. - Tình trạng màng cứng mỏng bẩm sinh - Sự kết dính của màng cứng và dây chằng dọc sau sau phẫu thuật. Chẩn đoán thoát vị đĩa đệm xuyên màng cứng trước phẫu thuật luôn là 1 thách thức cho các phẫu thuật viên. Triệu chứng lâm sàng của thoát vị đĩa đệm đơn thuần và thoát vị đĩa đệm xuyên màng cứng là tương tự như nhau. Tuy nhiên hội chứng đuôi ngựa thường xuất hiện sớm và với tần suất nhiều hơn ở thoát vị xuyên màng cứng. Tỷ lệ hội chứng đuôi ngựa ở thoát vị đĩa đệm cột sống lưng đơn thuần là 0,5-1% [5] trong khi đó ở thoát vị xuyên màng cứng là 30% [1]. Với bệnh nhân của chúng tôi thì triệu chứng liệt rễ thần kinh xuất hiện sớm nhưng bệnh nhân không có hội chứng đuôi ngựa đi kèm. Có 3 phương pháp chính giúp chẩn đoán Kết quả giải phẫu bệnh cho thấy đây là tổ thoát vị đĩa đệm xuyên màng cứng là: Chụp chức nhân nhày đĩa đệm. Hậu phẫu bệnh nhân Xquang tủy cản quang, cắt lớp vi tính tủy cản ổn định, dẫn lưu không ra dịch não tủy và được quang và cộng hưởng từ. Cộng hưởng từ đang rút sau 48h. Sau 5 ngày bệnh nhân có thể ngồi được coi là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán dậy và đi lại nhẹ nhàng. Sau 1 tuần bệnh nhân thoát vị đĩa đệm và cần phối hợp với gadolinium- được xuất viện và tiếp tục phục hồi chức năng. diethylenetriaminepentaacetic acid (DTPA) khi có Khám lại 2 tháng sau mổ cơ lực rễ L2 phải hồi nghi ngờ thoát vị xuyên màng cứng. 2 dấu hiệu phục và đạt cơ lực 3/5. quan trọng hướng tới thoát vị xuyên màng cứng 273
- vietnam medical journal n01B - august - 2023 là sự mất liên tục của dây chằng dọc sau và dâu tôi thấy màng cứng rất căng, bị đẩy lệch mà hiệu mỏ chim ưng. Đôi khi chúng ta cũng cần không tìm thấy thoát vị khi thăm dò phía trước. phân biệt với các u thần kinh như u màng não, u Vì thế chúng tôi quyết định mở màng cứng và màng nhện, viêm màng nhện…[3] Với bệnh nhân làm việc dưới kính vi phẫu. Việc sử dụng kính vi của chúng tôi do chúng tôi chưa nghĩ tới thoát vị phẫu được khuyến cáo là cần thiết để tránh làm xuyên màng cứng trước mổ nên bệnh nhân tổn thương thần kinh xuất hiện thêm trong quá không được chụp phim cộng hưởng từ có tiêm trình phẫu thuật. Với vết rách màng cứng phía thuốc nhưng trên phim không tiêm thuốc cũng trước , theo tác giả Yildizhan, việc đóng lại vết có thể thấy dấu hiệu mỏ chim ưng mà chúng tôi rách ấy bằng chỉ rất khó và không cần thiết. Tác đã bỏ qua. giả khuyến cáo nên dùng các vật liệu cầm máu hoặc vật liệu vá màng cứng để hỗ trợ và nên để bệnh nhân nghỉ ngơi tuyệt đối trong 48 giờ đầu tránh rò dịch não tủy sau mổ. [4] V. KẾT LUẬN Thoát vị xuyên màng cứng là một thể thoát vị rất hiếm gặp. Tuy nhiên để chẩn đoán chính xác trước phẫu thuật là rất khó. Vì thế cần chú ý các dấu hiệu như dính màng cứng và0 khoang đĩa đệm hay màng cứng căng, khó di động mà không tìm thấy thoát vị tương xứng trong phẫu thuật để có quyết định mở màng cứng phù hợp tránh bỏ sót. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Epstein NE, Syrquin MS, Epstein JA, Decker RE. Intradural disc herniations in the cervical, thoracic and lumbar spine: report of three cases and review of the literature. J Spinal Disord. 1990;3(4):396–403 2. Oztürk A, Avci E, Yazgan P, Torun F, Yücetaş S, Karabağ H. Intradural herniation of intervertebral disk at the level of lumbar 1–lumbar 2. Turk Neurosurg 2007;17(2):134–7 3. Giancarlo D’Andrea · Giuseppe Trill, Raffaelino Roperto, Intradural lumbar disc herniations: the role of MRI in preoperative diagnosis and review of the literature, Neurosurg Tuy nhiên rất nhiều trường hợp không thể Rev (2004) 27:75–80 DOI 10.1007/s10143-003- phân biệt được thoát vị ngoài hay dưới màng 0296-3. cứng. Vì vậy bất chấp sự tiến bộ của các phương 4. Yildizhan A, Paşaoğlu A, Okten T, Ekinci N, pháp chẩn đoán hình ảnh thì chẩn đoán thoát vị Aycan K, Aral O. Intradural disk herniations xuyên màng cứng cuối cùng vẫn dựa vào trong pathogenesis, clinical picture, diagnosis and treatment. Acta Neurochir (Wien) 1991;110(3– mổ.[3] 4):160–5 Về phẫu thuật, theo Blikra và cộng sự báo 5. Kardaun JW, White LR, Shaffer WO. Acute cáo, hầu hết các trường hợp thoát vị đĩa đệm complications in patients with surgical treatment xuyên màng cứng có sự dính giữa màng cứng và of lumbar herniated disc. J Spinal Disord. 1990;3(1):30–38. doi: 10.1097/00002517- khoang đĩa đệm. Vì thế tác giả đưa ra khuyến 199003000-00006. cáo cần nghĩ tới thoát vị xuyên màng cứng khi 6. Blikra G. Intradural herniated lumbar disc. J gặp khó khăn trong quá trình phẫu tích màng Neurosurg. 1969;31:676–679. cứng và khoang đĩa đệm [6]. Theo báo cáo của doi: 10.3171/jns.1969.31.6.0676. Aydin và Lee cũng cần nghĩ tới thoát vị xuyên 7. Lee JS, Suh KT. Intradural disc herniation at L5– S1 mimicking an intradural extramedullary spinal màng cứng khi thấy màng cứng căng, khó di tumor: a case report. J Korean Med động mà không tìm được khối thoát vị phía trước Sci. 2006;21:778–780. tương xứng [7]. Với bệnh nhân của chúng tôi, doi: 10.3346/jkms.2006.21.4.778 sau khi mở rộng cung sau và lỗ liên hợp, chúng 274
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Bài giảng chuyên đề Bệnh học: Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
15 p | 303 | 61
-
Kỹ thuật Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống: Phần 2
114 p | 205 | 58
-
Nghiên cứu thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng tại bộ môn - Khoa Nội Thần kinh, Bệnh viện Quân y 103 - Học viện Quân y số liệu thu thập của 10 năm gần đây (2004 - 2013) với 4.718 bệnh nhân
13 p | 147 | 11
-
Điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống: Phần 1
122 p | 6 | 3
-
Kết quả sớm của vi phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống cổ lối trước
5 p | 47 | 3
-
Điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
100 p | 21 | 2
-
Kết quả ban đầu điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng bằng phương pháp phẫu thuật lấy nhân đệm vi phẫu qua ống nong 2021-2022
8 p | 8 | 2
-
Đánh giá tác dụng điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng bằng phương pháp điện châm kết hợp xoa bóp bấm huyệt
3 p | 2 | 2
-
Đánh giá chất lượng cuộc sống của bệnh nhân sau phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
5 p | 2 | 2
-
Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ một tầng: Một số đặc điểm hình ảnh cộng hưởng từ
4 p | 3 | 2
-
Nghiên cứu tác dụng điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng bằng phương pháp điện châm, xoa bóp kết hợp vật lý trị liệu
4 p | 5 | 1
-
Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng trên bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cột sống cổ đa tầng
4 p | 2 | 1
-
Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả điều trị bảo tồn 158 bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, tại Bệnh viện Quân y 354
5 p | 6 | 1
-
Đánh giá kết quả sớm điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng bằng phẫu thuật nội soi lối sau qua đường liên bản sống tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thái Bình
5 p | 4 | 1
-
Điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống: Phần 2
114 p | 7 | 1
-
Kết quả điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng cùng đơn tầng có hẹp ống sống bằng phẫu thuật xâm lấn tối thiểu có hàn xương liên thân đốt qua lỗ liên hợp (MIS TLIF)
4 p | 0 | 0
-
Kết quả điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ đa tầng bằng phương pháp lấy đĩa đệm, hàn xương liên thân đốt và nẹp vít cột sống cổ lối trước
5 p | 0 | 0
-
Khảo sát đặc điểm dẫn truyền thần kinh ở bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng cùng có hẹp ống sống
6 p | 0 | 0
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn