Tỉ lệ suy dinh dưỡng và yếu tố liên quan ở trẻ em dưới 5 tuổi tại xã Bàu Cạn, Long Thành, Đồng Nai, năm 2004

Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br /> <br /> TÆ LEÄ SUY DINH DÖÔÕNG VAØ YEÁU TOÁ LIEÂN QUAN ÔÛ TREÛ EM DÖÔÙI 5 TUOÅI<br /> TAÏI XAÕ BAØU CAÏN, LONG THAØNH, ÑOÀNG NAI, NAÊM 2004<br /> Löu Vaên Duõng* Ñoã Vaên Duõng**<br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Moät nghieân cöùu caét ngang ñöôïc tieán haønh treân 370 treû taïi xaõ Baøu Caïn huyeän Long Thaønh tænh Ñoàng<br /> Nai vaøo thaùng 7 naêm 2004 nhaèm xaùc ñònh tæ leä suy dinh döôõng vaø caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán taêng troïng<br /> cuûa treû döôùi 5 tuoåi. Troïng löôïng cuûa treû ñöôïc caân, cuøng thôøi ñieåm phoûng vaán baø meï veà caùc thoâng tin meï<br /> vaø dinh döôõng treû. Keát quaû cho thaáy tæ leä suy dinh döôõng coøn raát cao, cho con buù meï khoâng ñuùng phöông<br /> phaùp coù aûnh höôûng ñeán taêng troïng cuûa treû. Hoïc vaán, ngheà nghieäp meï vaø caân naëng sô sinh cuõng aûnh<br /> höôûng roõ reät ñeán taêng troïng cuûa treû 5 naêm ñaàu. Keát quaû naøy taïo cô sôû khoa hoïc cho ñòa phöông taêng<br /> cöôøng giaùo duïc truyeàn thoâng thöïc haønh cho con buù meï.<br /> <br /> SUMMARY<br /> THE PREVALENCE OF MALNUTRITION AND DETERMINANTS OF MALNUTRITION<br /> AMONG UNDER 5 CHILDREN<br /> Luu Van Dung, Do Van Dung * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 147 – 151<br /> <br /> This is a cross-sectional survey conducted on 370 children of the Bau-Can commune of Long Thanh<br /> District, Dong Nai province in 2004 to determine the prevalence of malnutrition and determinants of<br /> malnutrition among under 5 children. The survey measured height, weight as well as collects other data<br /> of the children and their mothers. The results showed that the prevalence of malnutrition is still high and<br /> the incorrect practice of breast-feeding was related to malnutrition. Mother’s education and occupation,<br /> birth weight were also related with nutritional status of children in the first 5 years. This survey provided a<br /> sound basis for the local health authority implementing education program to promote good breastfeeding<br /> <br /> ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br /> ÔÛ Vieät Nam, naêm 2003 tæ leä suy dinh döôõng treû<br /> em döôùi 5 tuoåi theo caân naëng laø 28,4%(5) vaø suy<br /> dinh döôõng vaãn coøn laø vaán ñeà y teá coâng coäng. Treû<br /> döôùi 5 tuoåi laø löùa tuoåi ñaëc thuø vaø mang tính quyeát<br /> ñònh cuûa treû em caû veà khía caïnh theå chaát laãn tinh<br /> thaàn. Tình traïng suy dinh döôõng trong löùa tuoåi naøy<br /> ñeå laïi haäu quaû quan troïng ñeán chieàu cao vaø khaû<br /> naêng lao ñoäng ôû löùa tuoåi tröôûng thaønh(3). Vì vaäy taäp<br /> trung chaêm soùc dinh döôõng cho treû döôùi 5 tuoåi laø<br /> moät muïc tieâu Quoác gia. Do ñoù nghieân cöùu naøy, ñoái<br /> töôïng laø treû em döôùi 5 tuoåi.<br /> Veà maët nhaân traéc hoïc, tình traïng dinh döôõng treû<br /> em ñöôïc ñaùnh giaù qua troïng löôïng (hay chieàu cao) ñaït<br /> <br /> ñöôïc theo löùa tuoåi. Ñaõ coù nhieàu nghieân cöùu veà caùc yeáu<br /> toá lieân quan ñeán tình traïng suy dinh döôõng cuûa treû,<br /> tuy nhieân nghieân cöùu naøy muoán tìm hieåu veà thöïc<br /> haønh nuoâi con cuûa baø meï aûnh höôûng nhö theá naøo<br /> ñeán taêng troïng cuûa treû, vì vaäy muïc tieâu cuûa nghieân<br /> cöùu ñöôïc ñaët ra laø:<br /> - Xaùc ñònh tæ leä suy dinh döôõng treû em döôùi 5 tuoåi.<br /> - Xaùc ñònh tæ leä suy dinh döôõng treû em döôùi 5 tuoåi<br /> ôû baø meï thöïc haønh nuoâi con ñuùng vaø khoâng ñuùng<br /> -.Xaùc ñònh möùc ñoä keát hôïp giöõa thöïc haønh nuoâi<br /> con cuûa baø meï vaø suy dinh döôõng cuûa treû, kieåm soaùt<br /> bôûi caùc yeáu toá cuûa meï vaø cuûa treû.<br /> - Xaùc ñònh moái lieân quan bôûi caùc yeáu toá cuûa meï vaø<br /> cuûa treû vôùi tình traïng suy dinh döôõng cuûa treû.<br /> <br /> * Trung taâm Y teá huyeän Long Thaønh<br /> ** Khoa Y teá Coâng Coäng, Ñaïi hoïc Y Döôïc TP.HCM<br /> <br /> 147<br /> <br /> PHÖÔNG PHAÙP VAØ VAÄT LIEÄU<br /> Daân soá ñích laø treû em döôùi 5 tuoåi taïi xaõ Baøu Caïn<br /> huyeän Long Thaønh tænh Ñoàng Nai.<br /> Côõ maãu thieát keá cho öôùc löôïng moät tæ leä, theo<br /> coâng thöùc sau(2)<br /> Z2(1 - α/2) × P × (1 - P)<br /> n=<br /> d2<br /> Vôùi: n: côõ maãu; Z: trò soá töø phaân phoái chuaån; α:<br /> xaùc suaát sai laàm loaïi 1 (α = 0,05); P: ñoä lôùn cuûa keát<br /> quaû mong ñôïi (P = 0,325).<br /> (Tæ leä SDD treû em xaõ Baøu Caïn naêm 2003 laø<br /> 32,54%(4)); d: sai soá cho pheùp (d = 0,05).<br /> Z2(1 - α/2) = Z2(1 - 0,05/2) = Z2(0,975) = 1,962.<br /> <br /> Baûng 1. Ñaëc tính treû.<br /> Ñaëc tính<br /> Giôùi tính<br /> <br /> Tuoåi con<br /> <br /> Caân naëng khi<br /> sinh<br /> Tình traïng dinh<br /> döôõng<br /> <br /> Ñaëc tính<br /> Tuoåi meï<br /> <br /> Caùc bieán soá ñoäc laäp bao goàm tuoåi, giôùi tính, caân<br /> naëng khi sinh cuûa treû; thöïc haønh, tuoåi, ngheà<br /> nghieäp, hoïc vaán, soá con cuûa baø meï ñöôïc thu thaäp<br /> baèng caùch söû duïng boä caâu hoûi phoûng vaán. Bieán soá<br /> phuï thuoäc laø suy dinh döôõng cuûa treû theå hieän baèng<br /> soá ño troïng löôïng ñöôïc caân bôûi nhaân vieân traïm y<br /> teá. Soá lieäu ñöôïc nhaäp vaøo maùy tính vôùi phaàn meàm<br /> Epi-Info 2002.<br /> <br /> Ngheà nghieäp<br /> <br /> Moät nghieân cöùu caét ngang goàm 370 treû döôùi 5<br /> tuoåi taïi xaõ Baøu Caïn huyeän Long Thaønh tænh Ñoàng Nai<br /> vaøo thaùng 7 naêm 2004. Caùc thoâng tin cô baûn ñöôïc<br /> trình baøy trong baûng 1 vaø baûng 2.<br /> <br /> 148<br /> <br /> Tæ leä (%)<br /> 48,6<br /> 51,4<br /> 21,6<br /> 20,3<br /> 19,7<br /> 20,5<br /> 17,8<br /> 97,8<br /> 2,2<br /> 68,9<br /> 31,1<br /> <br /> Baûng 2. Ñaëc tính meï.<br /> <br /> Vôùi daân soá ñích theo quaûn lyù cuûa traïm y teá laø 1293<br /> treû, thöïc hieän phöông phaùp choïn maãu ngaãu nhieân heä<br /> thoáng choïn ñöôïc 370 treû vaøo maãu nghieân cöùu, vì theá<br /> maãu coù theå ñaïi dieän cho daân soá ñích cuûa xaõ.<br /> <br /> KEÁT QUAÛ<br /> <br /> Taàn soá<br /> 180<br /> 190<br /> 80<br /> 75<br /> 73<br /> 76<br /> 66<br /> 362<br /> 8<br /> 255<br /> 115<br /> <br /> Tæ leä nam vaø nöõ xaáp xæ nhau, taàn soá xuaát hieän ñoái<br /> töôïng ôû töøng nhoùm tuoåi laø töông ñöông nhau, haàu<br /> heát soá treû ñöôïc khaûo saùt coù caân naëng khi sinh ≥ 2500<br /> gram, tæ leä treû suy dinh döôõng raát cao 31,1%.<br /> <br /> Theo coâng thöùc treân toång soá treû caàn thieát cho<br /> nghieân cöùu laø 337.<br /> <br /> Söû duïng pheùp kieåm χ2 xaùc ñònh moái lieân quan<br /> giöõa thöïc haønh nuoâi con cuûa meï vôùi tình traïng suy<br /> dinh döôõng cuûa treû, möùc ñoä keát hôïp ñöôïc öôùc<br /> löôïng baèng tæ soá soá cheânh OR vaø KTC 95% cuûa OR.<br /> Phaân tích phaân taàng hoài qui Logistic tình traïng suy<br /> dinh döôõng treû em theo caùc yeáu toá cuûa meï vaø con.<br /> <br /> Nöõ<br /> Nam<br /> 0 tuoåi<br /> 1 tuoåi<br /> 2 tuoåi<br /> 3 tuoåi<br /> 4 tuoåi<br /> ≥ 2500 gram<br /> < 2500 gram<br /> Khoâng SDD<br /> SDD<br /> <br /> Hoïc vaán<br /> Soá con cuûa baø<br /> meï<br /> <br /> Taàn soá<br /> <br /> Tæ leä (%)<br /> <br /> ≤ 20<br /> <br /> 6<br /> <br /> 1,6<br /> <br /> 21 -> 30<br /> <br /> 226<br /> <br /> 61,1<br /> <br /> > 30<br /> <br /> 138<br /> <br /> 37,3<br /> <br /> CBCNV<br /> <br /> 53<br /> <br /> 14,3<br /> <br /> Buoân baùn<br /> <br /> 24<br /> <br /> 6,5<br /> <br /> Laøm ruoäng<br /> <br /> 240<br /> <br /> 64,9<br /> <br /> Laøm thueâ<br /> <br /> 12<br /> <br /> 3,2<br /> <br /> Khaùc<br /> Caáp 1<br /> Caáp 2<br /> Caáp 3<br /> Treân caáp 3<br /> ≤ 2 con<br /> ≥ 3 con<br /> <br /> 41<br /> 119<br /> 213<br /> 34<br /> 4<br /> 251<br /> 119<br /> <br /> 11,1<br /> 32,2<br /> 57,6<br /> 9,2<br /> 1,1<br /> 67,8<br /> 32,2<br /> <br /> Ña soá caùc baø meï coù ñoä tuoåi 21 -> 30, ngheà nghieäp<br /> chuû yeáu laø ngheà noâng, haàu heát caùc baø meï coù trình ñoä<br /> hoïc vaán caáp 1 vaø caáp 2, chæ 10% coù trình ñoä hoïc vaán caáp<br /> 3 trôû leân, phaàn lôùn nhöõng baø meï coù töø 1 -> 2 con.<br /> Baûng 3. Ñaëc tính veà thöïc haønh cuûa baø meï.<br /> Ñaëc tính<br /> <br /> Taàn soá<br /> <br /> Tæ leä (%)<br /> <br /> Thöïc haønh buù meï<br /> (n=370)<br /> <br /> Ñuùng<br /> <br /> 85<br /> <br /> 23,0<br /> <br /> Khoâng ñuùng<br /> <br /> 285<br /> <br /> 77,0<br /> <br /> Thöïc haønh aên<br /> daëm (n=349)<br /> <br /> Ñuùng<br /> <br /> 49<br /> <br /> 14,0<br /> <br /> Khoâng ñuùng<br /> <br /> 300<br /> <br /> 86,0<br /> <br /> Ñuùng<br /> <br /> 47<br /> <br /> 12,7<br /> <br /> Khoâng ñuùng<br /> <br /> 323<br /> <br /> 87,3<br /> <br /> Thöïc haønh nuoâi<br /> con (n=370)<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Cho con buù meï ñuùng: buù sau sinh sôùm, buù hoaøn<br /> toaøn trong 4 thaùng ñaàu, thoâi buù khi treû ñuû 18 thaùng<br /> trôû leân; cho con aên daëm ñuùng: aên daëm luùc treû 5-6<br /> thaùng tuoåi, aên ñuû 4 chaát, 3-4 böõa aên trong ngaøy; nuoâi<br /> con ñuùng: buù meï ñuùng vaø aên daëm ñuùng; ba tæ leä naøy<br /> raát thaáp cho thaáy caùc baø meï vuøng noâng thoân thieáu<br /> kieán thöùc nuoâi con theo khoa hoïc.<br /> Baûng 4. Tình traïng dinh döôõng cuûa treû phaân boá theo<br /> ñaëc tính meï.<br /> Ñaëc tính<br /> ≤ 20<br /> Tuoåi meï<br /> <br /> Khoâng Coù SDD<br /> SDD n(%) n(%)<br /> 4 (66,7)<br /> <br /> 2 (33,3)<br /> <br /> 21 -> 30 158 (69,9) 68 (30,1)<br /> <br /> Soá con<br /> <br /> P-value<br /> <br /> 6<br /> <br /> 0,874<br /> <br /> 226<br /> <br /> > 30<br /> <br /> 93 (67,4) 45 (32,6)<br /> <br /> 138<br /> <br /> CBCNV<br /> <br /> 46 (86,8) 7 (13,2)<br /> <br /> 53<br /> <br /> Buoân baùn 21 (87,5) 3 (12,5)<br /> <br /> 24<br /> <br /> Ngheà<br /> Laøm ruoäng 158 (65,8) 82 (34,2)<br /> nghieäp<br /> Laøm thueâ 6 (50,0) 6 (50,0)<br /> <br /> Hoïc vaán<br /> <br /> Toång<br /> <br /> 240<br /> <br /> 24 (58,5) 17 (41,5)<br /> <br /> 41<br /> <br /> Caáp 1<br /> <br /> 70 (58,8) 49 (41,2)<br /> <br /> 119<br /> <br /> Caáp 2<br /> <br /> 150 (70,4) 63 (29,6)<br /> <br /> 213<br /> <br /> Caáp 3<br /> <br /> 31 (91,2) 3 (08,8)<br /> <br /> 34<br /> <br /> > caáp 3<br /> <br /> 4 (100,0) 0 (00,0)<br /> <br /> 4<br /> <br /> ≤ 2 con 181 (72,1) 70 (27,9)<br /> <br /> 251<br /> <br /> ≥ 3 con<br /> <br /> 119<br /> <br /> Thöïc haønh<br /> cho buù meï<br /> (n=370)<br /> <br /> Ñuùng<br /> Khoâng<br /> ñuùng<br /> <br /> 74 (87,1) 11 (12,9)<br /> 181<br /> 104<br /> (63,5)<br /> (36,5)<br /> <br /> Thöïc haønh<br /> nuoâi con<br /> (n=370)<br /> <br /> Toång<br /> <br /> 36 (73,5) 13 (26,5)<br /> <br /> 49<br /> <br /> Khoâng<br /> ñuùng<br /> Ñuùng<br /> Khoâng<br /> ñuùng<br /> <br /> 198<br /> 102<br /> (66,0)<br /> (34,0)<br /> 40 (85,1) 7 (14,9)<br /> 215<br /> 108<br /> (66,6)<br /> (33,4)<br /> <br /> Tuoåi con<br /> <br /> 0,054<br /> <br /> 47<br /> 323<br /> <br /> Khoâng SDD Coù SDD<br /> n (%)<br /> n (%)<br /> <br /> Toång<br /> <br /> Nöõ<br /> <br /> 121 (67,2)<br /> <br /> 59 (32,8)<br /> <br /> 180<br /> <br /> Nam<br /> <br /> 134 (70,5)<br /> <br /> 56 (29,5)<br /> <br /> 190<br /> <br /> 0<br /> <br /> 74 (92,5)<br /> <br /> 6 (07,5)<br /> <br /> 80<br /> <br /> 1<br /> <br /> 50 (66,7)<br /> <br /> 25 (33,3)<br /> <br /> 75<br /> <br /> 2<br /> <br /> 42 (57,5)<br /> <br /> 31 (42,5)<br /> <br /> 73<br /> <br /> 3<br /> <br /> 53 (69,7)<br /> <br /> 23 (30,3)<br /> <br /> 76<br /> <br /> 4<br /> <br /> 36 (54,5)<br /> <br /> 30 (45,5)<br /> <br /> 66<br /> <br /> ≥ 2500<br /> Caân naëng gram<br /> khi sinh < 2500<br /> <br /> 0,010<br /> <br /> P-value<br /> 0,492<br /> <br /> < 0,0001<br /> <br /> 253 (69,9) 109 (30,1) 362<br /> 0,007<br /> 2 (25,0)<br /> <br /> gram<br /> <br /> 6 (75,0)<br /> <br /> 8<br /> <br /> Khoâng coù söï khaùc bieät tæ leä suy dinh döôõng ôû treû<br /> theo giôùi tính. Theo tuoåi cuûa treû tæ leä suy dinh döôõng<br /> coù söï khaùc bieät roõ, möùc yù nghóa thoáng keâ P < 0,0001.<br /> Theo caân naëng khi sinh cuûa treû coù söï khaùc bieät coù yù<br /> nghóa thoáng keâ giöõa 2 nhoùm P = 0,007.<br /> Baûng 7. Möùc ñoä keát hôïp giöõa caùc ñaëc tính vôùi tình<br /> traïng SDD cuûa treû.<br /> Ñaëc tính<br /> Meï<br /> <br /> P-value<br /> Thöïc haønh<br /> < 0,0001<br /> <br /> 0,302<br /> 300<br /> <br /> Baûng 6. Tình traïng dinh döôõng cuûa treû phaân boá theo<br /> ñaëc tính cuûa treû.<br /> <br /> 0,001<br /> <br /> 85<br /> 285<br /> <br /> Ñuùng<br /> <br /> P-value<br /> <br /> Coù söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ vôùi P <<br /> 0,0001 tæ leä treû suy dinh döôõng ôû hai nhoùm baø meï<br /> thöïc haønh cho con buù meï ñuùng vaø khoâng ñuùng.<br /> Khoâng coù khaùc bieät veà tæ leä suy dinh döôõng theo thöïc<br /> haønh cho con aên daëm. Coù söï khaùc bieät tæ leä suy dinh<br /> döôõng treû theo thöïc haønh nuoâi con ñuùng vaø khoâng<br /> ñuùng, coù yù nghóa thoáng keâ P = 0,01.<br /> <br /> Giôùi tính<br /> <br /> Baûng 5. Tình traïng dinh döôõng cuûa treû phaân boá theo<br /> ñaëc tính thöïc haønh cuûa meï.<br /> Khoâng Coù SDD<br /> SDD n(%) n(%)<br /> <br /> Toång<br /> <br /> Ñaëc tính<br /> <br /> Khoâng coù söï khaùc bieät veà tæ leä treû suy dinh döôõng<br /> theo tuoåi meï. Tæ leä treû suy dinh döôõng thaáp ôû nhoùm<br /> baø meï CBCNV vaø buoân baùn, cao ôû nhoùm baø meï laøm<br /> ruoäng, laøm thueâ hoaëc laøm caùc ngheà khaùc, söï khaùc bieät<br /> naøy coù yù nghóa thoáng keâ P = 0,002. Hoïc vaán meï caøng<br /> thaáp tæ leä suy dinh döôõng con caøng cao, khaùc bieät coù yù<br /> nghóa thoáng keâ P = 0,001. Coù khaùc bieät xaáp xæ 10% tæ<br /> leä treû suy dinh döôõng theo soá con cuûa meï, khoâng coù yù<br /> nghóa thoáng keâ.<br /> <br /> Ñaëc tính<br /> <br /> Thöïc haønh<br /> cho aên<br /> daëm<br /> (n=349)<br /> <br /> 12<br /> <br /> Khaùc<br /> <br /> 74 (62,2) 45 (37,8)<br /> <br /> 0,002<br /> <br /> Khoâng Coù SDD<br /> SDD n(%) n(%)<br /> <br /> Ñaëc tính<br /> <br /> Con<br /> <br /> OR<br /> <br /> KTC 95% P-value<br /> <br /> Ngheà nghieäp<br /> <br /> 1,50<br /> <br /> 1,20-1,88<br /> <br /> 0,0003<br /> <br /> Hoïc vaán<br /> <br /> 0,48<br /> <br /> 0,33-0,70<br /> <br /> 0,0001<br /> <br /> Cho buù meï<br /> <br /> 3,87<br /> <br /> 1,96-7,61<br /> <br /> 0,0001<br /> <br /> Nuoâi con<br /> <br /> 2,87<br /> <br /> 1,24-6,62<br /> <br /> 0,013<br /> <br /> Tuoåi con<br /> <br /> 1,43<br /> <br /> 1,21-1,69 < 0,0001<br /> <br /> Caân naëng khi sinh<br /> <br /> 6,96 1,38-35,05<br /> <br /> 0,019<br /> <br /> 149<br /> <br /> Moâ hình hoài qui logistic cho thaáy:<br /> Coù söï gia taêng 1,5 laàn nguy cô suy dinh döôõng<br /> cuûa treû qua moãi nhoùm ngheà nghieäp cuûa baø meï vôùi<br /> KTC 95% töø 1,20 -1,88, P = 0,0003. Trình ñoä hoïc vaán<br /> cuûa baø meï taêng moät caáp hoïc thì giaûm coøn 0,48 laàn<br /> nguy cô suy dinh döôõng ôû con vôùi KTC 95% töø 0,33 0,70, P = 0,0001.<br /> <br /> cöùu veà tình traïng suy dinh döôõng ôû treû em döôùi 5 tuoåi<br /> vaø moät soá yeáu toá aûnh höôûng taïi tænh Kon Tum, 2001<br /> cuûa caùc taùc giaû Phan Vaên Haûi - Traàn Vaên Bình Nguyeãn Thò Vaân vaø coäng söï(4).<br /> <br /> Cho con buù meï khoâng ñuùng thì taêng nguy cô suy<br /> dinh döôõng ôû con leân 3,87 laàn vôùi KTC 95% töø 1,96 7,61, P = 0,0001. Thöïc haønh nuoâi con khoâng ñuùng<br /> thì taêng nguy cô suy dinh döôõng ôû con leân 2,87 laàn<br /> vôùi KTC 95% töø 1,24 - 6,62 laàn, P = 0,013.<br /> <br /> Khaùc bieät xaáp xæ 10% tæ leä suy dinh döôõng treû theo<br /> soá con cuûa baø meï, tuy khoâng coù yù nghóa thoáng keâ<br /> nhöng cuõng laø gôïi yù cho nhöõng nghieân cöùu lieân quan<br /> veà sau, so saùnh vôùi nghieân cöùu cuûa taùc giaû Voõ Thanh<br /> Laâm: nhöõng baø meï coù > 2 con thì con cuûa hoï coù<br /> nguy cô bò suy dinh döôõng cao hôn gaáp 39,42 laàn so<br /> vôùi con cuûa nhöõng baø meï coù ≤ 2 con, coù yù nghóa<br /> thoáng keâ vôùi P < 0,05(8).<br /> <br /> Treû lôùn tuoåi taêng 1,43 laàn nguy cô suy dinh<br /> döôõng so vôùi treû nhoû tuoåi, KTC 95% töø 1,21 -1,69, P<br /> < 0,0001. Theo caân naëng khi sinh: tuy OR = 6,96<br /> nhöng KTC 95% töø 1,38 - 35,05 laø quaù roäng, neân<br /> khoâng theå khaúng ñònh ñöôïc moái lieân quan giöõa caân<br /> naëng khi sinh vôùi suy dinh döôõng cuûa treû.<br /> <br /> Khoâng coù söï khaùc bieät veà tæ leä suy dinh döôõng treû<br /> theo giôùi tính chöùng toû söï nuoâi döôõng laø nhö nhau<br /> giöõa hai giôùi, keát quaû naøy cuõng phuø hôïp vôùi nghieân<br /> cöùu cuûa Traàn Ngoïc Dung - Vuõ Troïng Thieän(6) vaø<br /> nghieân cöùu cuûa Phan Vaên Haûi vaø coäng söï(4) veà suy<br /> dinh döôõng treû em.<br /> <br /> Baûng 8. Möùc ñoä keát hôïp giöõa thöïc haønh cuûa baø meï<br /> vôùi tình traïng SDD cuûa treû kieåm soaùt bôûi ngheà nghieäp,<br /> hoïc vaán cuûa meï.<br /> <br /> Tæ leä suy dinh döôõng thaáp hôn ôû treû döôùi 1 tuoåi vaø<br /> cao leân ôû caùc löùa tuoåi sau, ñieàu naøy cho thaáy trong thôøi<br /> kyø ñaàu sau sinh treû ñöôïc cung caáp bôûi nguoàn söõa meï<br /> giaøu dinh döôõng giuùp treû taêng troïng toát hôn, qua thôøi<br /> kyø ñaàu treû chuyeån tieáp sang cheá ñoä aên ñaëc trong khi<br /> chöùc naêng cô quan tieâu hoaù chöa hoaøn chænh, hôn nöõa<br /> söï tieáp xuùc moâi tröôøng khaû naêng choáng ñôõ yeáu deã bò<br /> nhieãm beänh vaø nhö vaäy khaû naêng suy dinh döôõng xaûy<br /> ra laø cao hôn, theo nghieân cöùu cuûa Haø Thò Thu Haèng tæ<br /> leä suy dinh döôõng cao hôn ôû löùa tuoåi 2-4(1).<br /> <br /> Thöïc haønh<br /> <br /> OR hieäu chænh<br /> <br /> KTC 95%<br /> <br /> P-value<br /> <br /> Buù meï<br /> <br /> 4,01<br /> <br /> 1,95-8,23<br /> <br /> < 0,001<br /> <br /> Nuoâi con<br /> <br /> 2,57<br /> <br /> 1,06-6,26<br /> <br /> 0,038<br /> <br /> Thöïc haønh cho con buù meï khoâng ñuùng gia taêng<br /> nguy cô suy dinh döôõng ôû con leân 4,01 laàn, KTC 95%<br /> töø 1,95 - 8,23, vôùi P < 0,001. Thöïc haønh nuoâi con<br /> khoâng ñuùng gia taêng nguy cô suy dinh döôõng ôû con<br /> leân 2,57 laàn, KTC 95% töø 1,06 - 6,26, vôùi P = 0,038.<br /> <br /> BAØN LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ<br /> Treû döôùi 5 tuoåi ñöôïc quaûn lyù toát taïi traïm y teá,<br /> phöông phaùp choïn maãu ngaãu nhieân heä thoáng, keát<br /> quaû cho thaáy tæ leä nam nöõ laø xaáp xæ nhau, taàn soá phaân<br /> boá ñeàu ôû 5 nhoùm tuoåi, vì vaäy maãu coù theå ñaïi dieän cho<br /> daân soá ñích.<br /> Ña soá ngheà nghieäp cuûa meï laø ngheà noâng, haàu heát<br /> trong soá hoï coù trình ñoä hoïc vaán caáp 1 vaø 2 toû ra phuø<br /> hôïp vôùi vuøng noâng thoân ñöôïc nghieân cöùu, ôû hai ñoái<br /> töôïng naøy suy dinh döôõng treû chieám tæ leä cao, roõ raøng<br /> thieáu kieán thöùc coù aûnh höôûng quan troïng ñeán suy<br /> dinh döôõng, ñieàu naøy cuõng khaù phuø hôïp vôùi nghieân<br /> <br /> 150<br /> <br /> Treû coù caân naëng khi sinh thaáp coù tæ leä suy dinh<br /> döôõng raát cao, roõ raøng nhu caàu cuûa treû cao nhöng chaêm<br /> soùc nuoâi döôõng khoâng töông öùng vì theá khoâng kòp phuïc<br /> hoài taêng troïng vaø suy dinh döôõng laïi tieáp dieãn.<br /> Moâ hình hoài qui Logistic coù kieåm soaùt bôûi yeáu toá<br /> ngheà nghieäp vaø hoïc vaán meï cho thaáy raèng treû khoâng<br /> ñöôïc buù meï ñuùng caùch seõ taêng nguy cô suy dinh<br /> döôõng leân 4,01 laàn, bôûi vì treû bò thieáu nguoàn naêng<br /> löôïng ñaùng keå ngay trong thôøi kyø quan troïng nhaát vaø<br /> nhö vaäy seõ aûnh höôûng cho nhöõng thôøi kyø sau ñoù. Vaán<br /> ñeà aên daëm cho treû nghieân cöùu khoâng phaùt hieän söï<br /> khaùc bieät veà tæ leä suy döôõng ôû hai nhoùm treû coù leõ<br /> thoâng tin thieáu tin caäy do söï ño löôøng chæ mang tính<br /> ñònh tính. Tuy nhieân moâ hình cuõng cho thaáy baø meï<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br /> <br /> thöïc haønh nuoâi con khoâng ñuùng gia taêng nguy cô suy<br /> dinh döôõng ôû con leân 2,57 laàn.<br /> Vôùi ñaëc ñieåm daân soá nghieân cöùu nhö vaäy cho neân<br /> tình traïng suy dinh döôõng cuûa treû vaãn coøn naëng neà,<br /> keát quaû nghieân cöùu ghi nhaän laø 31,1%. Ngheà nghieäp,<br /> hoïc vaán, soá con cuûa meï, caân naëng khi sinh cuûa treû coù<br /> theå laø nhöõng yeáu toá lieân quan goùp phaàn laøm taêng tæ leä<br /> suy dinh döôõng treû em ôû ñòa phöông naøy; song quan<br /> troïng nhaát vaãn laø kieán thöùc nuoâi con, nhaát laø vieäc cho<br /> con buù meï ñuùng bôûi vì ñaây laø nguyeân nhaân cô baûn<br /> nhaát laøm taêng nguy cô suy dinh döôõng treû em. Ñieàu<br /> naøy ñaët ra cho ñòa phöông caàn phaûi ñeà ra ngay moät<br /> chöông trình truyeàn thoâng giaùo duïc söùc khoeû veà thöïc<br /> haønh nuoâi con maø troïng taâm laø nuoâi con baèng söõa<br /> meï, coù nhö vaäy thì tình traïng suy dinh döôõng treû em<br /> môùi ñöôïc caûi thieän trong töông lai.<br /> <br /> TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br /> 1.<br /> <br /> Haø Thò Thu Haèng. Tæ leä suy dinh döôõng cuûa treû döôùi 5<br /> tuoåi vaø caùc yeáu toá lieân quan taïi huyeän Thoáng Nhaát,<br /> tænh Ñoàng Nai, naêm 2003. Luaän vaên Baùc só Chuyeân<br /> <br /> 2.<br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> 6.<br /> <br /> 7.<br /> 8.<br /> <br /> khoa caáp I. Khoa Y teá coâng coäng, Tröôøng Ñaïi hoïc Y<br /> Döôïc TP. Hoà Chí Minh, 2003: 33-49.<br /> Nguyeãn Ñoã Nguyeân. Phöông phaùp nghieân cöùu khoa<br /> hoïc trong Y khoa. TP. Hoà Chí Minh, 2002.<br /> Ñoã Vaên Duõng. Toác ñoä taêng tröôûng ôû treû em tuoåi nhaø<br /> treû. Trong: Tuyeån taäp coâng trình 1997-2000. AÁn haønh<br /> bôûi Vieän Veä sinh Dòch teã Trung öông. Haø Noäi: Nhaø<br /> xuaát baûn Y hoïc, 2000: 382-387.<br /> Phan Vaên Haûi, Traàn Vaên Bình, Nguyeãn Thò Vaân vaø<br /> coäng söï. Tình traïng suy dinh döôõng treû em döôùi 5 tuoåi<br /> vaø moät soá yeáu toá aûnh höôûng taïi tænh Kon Tum, 2001.<br /> Taïp chí Y hoïc Döï phoøng, 2004. Taäp XIV, soá 1 (64)<br /> 2004: 71-76.<br /> Sôû Y teá tænh Ñoàng Nai. Baùo caùo hoaït ñoäng phoøng<br /> choáng suy dinh döôõng treû em naêm 2003.<br /> Traàn Ngoïc Dung, Vuõ Troïng Thieän. Nhaän xeùt tình<br /> traïng suy dinh döôõng treû em döôùi 5 tuoåi ôû thò traán<br /> Soâng Caàu - Phuù Yeân thaùng 1 naêm 1994. Coâng trình<br /> nghieân cöùu khoa hoïc (1993-1995). TP. Hoà Chí Minh,<br /> 1996: 71-73.<br /> Traïm Y teá xaõ Baøu Caïn. Baùo caùo hoaït ñoäng naêm 2003.<br /> Voõ Thanh Laâm. Tæ leä suy dinh döôõng vaø caùc yeáu toá<br /> lieân quan ñeán tình traïng dinh döôõng treû em döôùi 5<br /> tuoåi huyeän Hoøn Ñaát tænh Kieân Giang. Luaän vaên Baùc só<br /> Chuyeân khoa caáp I. Khoa Y teá coâng coäng, Tröôøng Ñaïi<br /> hoïc Y Döôïc TP. Hoà Chí Minh, 2002: 22-50.<br /> <br /> 151<br /> <br />