TIÊU CHÍ ÐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HOẠT<br />
ÐỘNG CỦA UỶ BAN NHÂN DÂN XÃ<br />
VÕ CÔNG KHÔI<br />
Học viện Chính trị khu vực III<br />
Học viện chính trị hành chính quốc gia<br />
Hiệu quả là tiêu chí ðánh giá mọi hoạt ðộng nói chung và hoạt ðộng quản<br />
lý nhà nýớc nói riêng. Ðánh giá hiệu quả hoạt ðộng của ủy ban nhân dân<br />
(UBND) xã là công việc khó khãn và phức tạp bởi lẽ, hoạt ðộng quản lý nhà<br />
nýớc của UBND xã là hoạt ðộng mang tính ðặc thù. Hoạt ðộng này không trực<br />
tiếp sáng tạo ra các giá trị vật chất nhýng bản thân nó có những ảnh hýởng nhất<br />
ðịnh ðến quá trình tạo ra giá trị vật chất, làm cho quá trình này diễn ra một cách<br />
nhanh chóng hay chậm chạp. Chính vì thế, kết quả của hoạt ðộng này nhiều khi<br />
ðýợc ðánh giá chủ yếu mang tính chất ðịnh tính chứ không phải ðịnh lýợng. Bên<br />
cạnh ðó, còn có nhiều yếu tố không thể ðịnh lýợng một cách cụ thể, chính xác;<br />
chẳng hạn nhý nãng lực, uy tín, trình ðộ, kỹ nãng, kinh nghiệm và sự am hiểu về<br />
các lĩnh vực xã hội cõ bản của chủ thể tiến hành hoạt ðộng quản lý nhà nýớc.<br />
Những yếu tố này có vai trò, tác dụng rất lớn ðối với hoạt ðộng quản lý nhà<br />
nýớc nhýng không thể lýợng hoá nhý các chỉ số khác.<br />
<br />
Cũng nhý bất kỳ sự ðánh giá một sự vật, hiện týợng nào ðó, việc ðánh giá<br />
hiệu quả hoạt ðộng của UBND xã cũng cần có những tiêu chí nhất ðịnh. Việc<br />
xác ðịnh hệ thống tiêu chí là luận cứ khoa học bảo ðảm cho việc ðánh giá ðýợc<br />
khách quan và ðúng ðắn. Xây dựng một hệ thống các tiêu chí ðánh giá hiệu quả<br />
hoạt ðộng của UBND xã là công việc chýa có tiền lệ. Hõn nữa, bản thân UBND<br />
xã bao gồm các bộ phận có nhiệm vụ, quyền hạn khác nhau ðòi hỏi các tiêu chí<br />
ðánh giá không thể giống nhau và các bộ phận này lại ðang trong quá trình ðổi<br />
mới ðể hoàn thiện trên nhiều phýõng diện. Cho nên, xác ðịnh tiêu chí ðể ðánh<br />
giá hiệu quả hoạt ðộng của UBND xã là công việc khó khãn, phức tạp. Trong<br />
phạm vi bài viết này, tác giả býớc ðầu phác thảo một số tiêu chí ðánh giá hiệu<br />
quả hoạt ðộng của UBND xã nhý sau:<br />
Thứ nhất, những chuyển biến trên lĩnh vực an ninh, trật tự an toàn xã hội<br />
<br />
An ninh và trật tự an toàn xã hội là một nội dung quan trọng về quản lý<br />
nhà nýớc của UBND xã. Cùng với các cấp, ngành, ðoàn thể trong hệ thống<br />
chính trị, UBND xã phải góp phần hình thành cõ chế quản lý thống nhất và thực<br />
<br />
thi có hiệu quả nội dung này trong tình hình mới. Ðặc biệt, phải khõi dậy ðýợc<br />
khí thế cách mạng của quần chúng, xây dựng thành phong trào sâu rộng ðối với<br />
việc tham gia phòng, chống tội phạm và tự quản về an ninh, trật tự ở cõ sở; vận<br />
ðộng quần chúng tích cực tham gia phát hiện và tố giác tội phạm; tổ chức quản<br />
lý, giáo dục, cảm hóa ngýời vi phạm tại gia ðình và cộng ðồng dân cý<br />
Thứ hai, những chuyển biến trên lĩnh vực kinh tế<br />
<br />
Nhiệm vụ quản lý nhà nýớc về kinh tế của UBND xã xuất phát từ yêu cầu<br />
thống nhất quản lý kinh tế từ trung ýõng ðến ðịa phýõng, ðýợc cụ thể hóa trên<br />
ðịa bàn xã. Dýới ảnh hýởng và tác ðộng của kinh tế thị trýờng, bộ mặt kinh tế<br />
nông thôn Việt Nam ðã có nhiều biến ðổi: sự tái lập vai trò của hộ gia ðình, sự<br />
tái lập làng tiểu nông và phân hóa xã hội nông thôn. Những biến ðổi này tiếp tục<br />
diễn ra ngày một mạnh mẽ hõn, ðồng thời ðýợc bổ sung bởi quá trình chuyển<br />
dịch cõ cấu kinh tế nông nghiệp ở nông thôn, công nghiệp hóa nông nghiệp và<br />
nông thôn, xây dựng nông thôn mới theo hýớng ðô thị hóa... càng cho thấy nội<br />
dung toàn diện, quy mô to lớn và tính chất phức tạp của các nhiệm vụ kinh tế<br />
của UBND xã. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của UBND xã, việc ðánh<br />
giá tiêu chí này cần tập trung trên một số ðiểm cõ bản: quản lý và sử dụng hợp<br />
lý, có hiệu quả quỹ ðất phục vụ các nhu cầu công ích ở ðịa phýõng; xây dựng và<br />
quản lý các công trình công cộng (ðýờng giao thông, trụ sở, trýờng học, trạm y<br />
tế, công trình ðiện nýớc...); hýớng dẫn nông dân chuyển ðổi cõ cấu kinh tế, cây<br />
trồng, vật nuôi trong sản xuất theo quy hoạch, kế hoạch chung; tổ chức, hýớng<br />
dẫn việc khai thác và phát triển các ngành nghề truyền thống ở ðịa phýõng.<br />
Thứ ba, những chuyển biến trên lĩnh vực vãn hóa - xã hội<br />
<br />
Việc ðáp ứng các nhu cầu vãn hóa - xã hội của nhân dân trong xã có ý<br />
nghĩa ðặc biệt quan trọng trong nội dung hoạt ðộng của UBND xã. Những nãm<br />
qua, cùng với sự phát triển kinh tế, ðời sống vãn hóa - tinh thần của nhân dân<br />
cũng ðýợc cải thiện ðáng kể; bầu không khí ðoàn kết, dân chủ trong cộng ðồng<br />
dân cý làng xã có nhiều khởi sắc về mọi mặt. Nhiều hoạt ðộng vãn hóa - xã hội<br />
ở cõ sở thu hút ðýợc ðông ðảo nhân dân tham gia; nhiều lễ hội truyền thống và<br />
phong tục tập quán tốt ðẹp ðýợc khôi phục, tạo nên nét ðẹp trong vãn hóa cộng<br />
ðồng, giữ gìn và phát huy bản sắc vãn hóa dân tộc; các phong trào giúp nhau xóa<br />
ðói - giảm nghèo, xây dựng nhà tình thýõng - tình nghĩa... ðýợc hýởng ứng và<br />
nhân rộng. Ở ðây, chúng ta có thể ðo lýờng tiêu chí này bằng chỉ số: mức ðộ ðáp<br />
ứng các nhu cầu vãn hóa - xã hội (trợ giúp nghèo - ðói, khuyến học, xây nhà vãn<br />
<br />
hóa, tủ sách công cộng, tổ chức các hoạt ðộng vãn hóa - lễ hội) từ phía UBND<br />
xã là bao nhiêu ?<br />
Thứ tý, hiệu quả thực thi các quyết ðịnh quản lý nhà nýớc<br />
<br />
Một hình thức hoạt ðộng quan trọng của UBND xã là ban hành các quyết<br />
ðịnh quản lý nhà nýớc nhằm ðýa ra các chủ trýõng, biện pháp, ðặt ra các quy tắc<br />
xử sự hoặc áp dụng các quy tắc ðó giải quyết một công việc cụ thể trong ðời<br />
sống xã hội ở ðịa phýõng. Suy ðến cùng, các quyết ðịnh quản lý nhà nýớc chỉ<br />
thực sự có ý nghĩa khi ðýợc thực hiện một cách có hiệu quả trong ðời sống xã<br />
hội. Việc thực hiện có hiệu quả các quyết ðịnh quản lý nhà nýớc là yếu tố rất<br />
quan trọng ðể hiện thực hóa ý chí của nhà quản lý thành những hoạt ðộng thực<br />
tiễn. Ðiều này chỉ ðạt ðýợc khi việc tổ chức thực hiện khoa học, hợp lý, ðúng<br />
lúc, kịp thời, ðáp ứng những ðòi hỏi bức xúc của ðời sống xã hội. Quá trình tổ<br />
chức thực hiện không hợp lý, không kịp thời không thể mang lại kết quả nhý<br />
mong muốn và hõn thế nữa, có thể trực tiếp làm giảm sút uy quyền của cõ quan<br />
quản lý.<br />
Thứ nãm, tính chủ ðộng, sáng tạo trong hoạt ðộng quản lý nhà nýớc<br />
của UBND xã<br />
Thực chất hoạt ðộng quản lý nhà nýớc của UBND xã là tổ chức thực hiện<br />
pháp luật và các chủ trýõng, chính sách của chính quyền cấp trên vào trong cuộc<br />
sống. Ðây là một chuỗi hoạt ðộng kế tiếp nhau rất phức tạp từ khâu nắm bắt tình<br />
hình, lên kế hoạch hoạt ðộng, tổ chức lực lýợng, giao nhiệm vụ cho từng bộ<br />
phận, ðến việc chỉ ðạo thực hiện, ðiều hòa phối hợp hoạt ðộng và kiểm tra tiến<br />
ðộ thực hiện. Suy ðến cùng, ðây là hoạt ðộng ðể biến cái chung thành cái riêng,<br />
thậm chí là cái ðõn nhất; là hoạt ðộng hiện thực hóa những quy ðịnh ở trạng thái<br />
tĩnh. Vì thế, nó ðòi hỏi chủ thể quản lý nhà nýớc cãn cứ vào tình hình, ðặc ðiểm<br />
mà ðề ra các biện pháp quản lý thích hợp. Hõn nữa, tính chủ ðộng và sáng tạo<br />
còn ðýợc quy ðịnh bởi chính bản thân sự phức tạp, phong phú của ðối týợng<br />
quản lý. Tiêu chí này ðýợc ðánh giá thông qua số lýợng các sáng kiến tạo býớc<br />
phát triển ðột phá cho ðịa phýõng của UBND xã.<br />
Thứ sáu, tính kinh tế của các hoạt ðộng quản lý nhà nýớc<br />
<br />
Ðể ðánh giá ðầy ðủ, chính xác hiệu quả hoạt ðộng của UBND xã, không<br />
thể không xem xét những chỉ số về tính kinh tế trong hoạt ðộng quản lý. Ðó là<br />
những chi phí tối thiểu hoặc có thể chấp nhận ðýợc về ngân sách, thời gian, lực<br />
lýợng tham gia và những chi phí khác có liên quan ðến hoạt ðộng quản lý nhà<br />
nýớc của UBND xã (có thể có những chi phí không dễ dàng lýợng hóa). Tất cả<br />
những chi phí cho hoạt ðộng của UBND xã cần phải ở mức thấp nhất hoặc có<br />
<br />
thể chấp nhận ðýợc nhýng phải bảo ðảm cho hoạt ðộng quản lý nhà nýớc ở cõ<br />
sở phát huy tác dụng ở mức cao nhất. Tính kinh tế trong hoạt ðộng của UBND<br />
xã ðòi hỏi phải tính toán ðýợc trýớc những chi phí cho hoạt ðộng quản lý nhà<br />
nýớc và lựa chọn những phýõng án hoạt ðộng ít tốn kém nhất.<br />
<br />
Hiệu quả hoạt ðộng của UBND xã có vai trò khá quan trọng ðối với việc<br />
ổn ðịnh chính trị, phát triển kinh tế - xã hội ở cõ sở, tãng cýờng khối ðại ðoàn<br />
kết toàn dân, tạo ðiều kiện phát huy tính tự quản trong cộng ðồng dân cý. Việc<br />
ðánh giá hiệu quả hoạt ðộng của UBND xã cần chú ý ðến tất cả các tiêu chí nói<br />
trên.<br />
<br />