Tiểu luận: Các vấn đề cơ bản về tỷ giá hối đoái và chính sách tỷ giá hối đoái. Liên hệ vấn đề tỷ giá hối đoái của Việt Nam và chính sách điều hành của chính phủ năm 2012

Chia sẻ: Dfvcx Dfvcx | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

113
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tỷ giá hối đoái, như các nhà kinh tế thường gọi là một loại "giá của giá" , bị chi phối bởi nhiều yếu tố và rất khó nhận thức, xuất phát từ tính trừu tượng vốn có của bản thân nó. Tỷ giá hố i đoái không ph ải chỉ là cái g ì đó để ngắm mà trái lại, là cái mà con người cần phải tiếp cận hàng ngày, hàng giờ, sử dụng nó trong mọi quan hệ giao dịch quốc tế, trong việc sử lý những vấn đề cụ thể liên quan đến các chính sách kinh tế trong nước và quốc tế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiểu luận: Các vấn đề cơ bản về tỷ giá hối đoái và chính sách tỷ giá hối đoái. Liên hệ vấn đề tỷ giá hối đoái của Việt Nam và chính sách điều hành của chính phủ năm 2012

Tiểu luận C¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i. Liªn hÖ vÊn ®Ò tû gi¸ hèi ®o¸i cña ViÖt Nam vµ chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh cña ChÝnh Phñ n¨m 2012
më ®Çu Tỷ giá hối đoái là một phạm trù kinh tế tổng hợp có liên quan đến các phạm trù kinh tế khác và đóng vai trò như là một công cụ có hiệu lực, có hiệu quả trong việc tác động đến quan hệ kinh tế đối ngoại của mỗi nước, đồng thời là yếu tố cực kỳ quan trọng đối với chính sách tiền tệ quốc gia. Đã bao thời nay, loài người đã và đang tiếp tục đứng trước một vấn đề có tầm quan trọng đặc biệt này và cố gắng tiếp cận nó, mong t ìm ra một nhận thức đúng đắn để từ đó xác định và đưa vào vận hành trong thực tế một tỷ giá hối đoái phù hợp, nhằm biến nó trở thành một công cụ tích cực trong quản lý nền kinh tế ở mỗi nước. Tỷ giá hối đoái, như các nhà kinh tế thường gọi là một loại "giá của giá" , bị chi phối bởi nhiều yếu tố và rất khó nhận thức, xuất phát từ tính trừu tượng vốn có của bản thân nó. Tỷ g iá hố i đoái không ph ải chỉ là cái g ì đó để ngắm mà trái lại, là cái mà con người cần phải tiếp cận hàng ngày, hàng giờ, sử dụng nó trong mọi quan hệ giao dịch quốc tế, trong v iệc sử lý những vấn đề cụ thể liên quan đến các chính sách kinh tế trong nước và quốc tế. Và do vậy, nhận thức một cách đúng đắn và sử lý một cách phù hợp một cách tỷ giá hối đoái là một nghệ thuật. Trong đ iều kiện nền kinh tế thế giới ngày nay, khi mà quá trình quốc tế hoá đã bao trùm tất cả các lĩnh vực sản xuất kinh doanh và trong cuộc sống, thì sự gia tăng của hợp tác quốc tế nhằm phát huy và sử dụng những lợi thế so sánh của mình đã làm cho việc quản lý đời sống kinh tế của đất nước và là mối quan tâm đặc biệt của chính phủ các nước trong quá trình phục hưng và phát triển kinh tế. Việt Nam là một trong những nước như vậy. Xuất phát từ những lý do trên đây, Nhãm 5 chọn đề tài của mình là "C¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i. Liªn hÖ vÊn ®Ò tû gi¸ hèi ®o¸i cña ViÖt Nam vµ chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh cña ChÝnh Phñ n¨m 2012". §ề án được chia làm 3 phần. PhÇn 1: C¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i PhÇn 2: ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i PhÇn 3: VÊn ®Ò tû gi¸ hèi ®o¸i cña ViÖt Nam vµ chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh cña chÝnh phñ n¨m 2012
PhÇn 1 C¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n cña tû gi¸ hèi ®o¸i 1. Các khái niệm Khái niệm tỷ giá “Tỷ giá là giá cả của một đồng tiền được biểu thị thông qua đồng tiền khác”. Các phương pháp yết giá: - Yết giá trực tiếp: Tỷ giá là giá cả của một đơn vị ngoại tệ tính bằng số đơn vị nội tệ. Hầu hết các quốc gia trên thế giới sử dụng phương pháp này. - Yết giá gián tiếp: Tỷ giá là giá cả của một đơn vị nội tệ tính bằng số đơn vị ngoại tệ. Có 5 đồng tiền dùng phương pháp này: GBP, AUD, NZN, EUR và SDR. Qui ước: Tỷ giá (E) là giá cả của một đơn vị ngoại tệ được thể hiện bằng một số đơn vị nội tệ, tức ngoại tệ đóng vai trò là đồng tiền yết giá, còn nội tệ đóng vai trò là đồng tiền định giá. Hay nói cách khác, tỷ g iá (E) là số đơn vị nội tệ trên một đơn vị ngoại tệ. Quy ước tên đơn vị tiền tệ 1 USD = 20.850 VND USD VND Đồng yết giá Đồng định giá Đồng tiền yết giá(đồng tiền Đồng định giá(đồng tiền đối cơ sở): được coi như hàng ứng): dùng để xác định giá hóa tiền tệ được mua vào trị của đồng tiền định giá hay bán ra trên thị trường trên thị trường bằng ngoại tệ khác. Có số lượng là 1 đơn vị tiền tệ
Thông thường ngân hàng thương mại công bố tỷ giá: USD/SGD=1.5723/1.5731=1.5723/31 Ngân hàng mua USD và thanh toán bằng SGD theo tỷ giá mua 1.5723 Ngân hàng bán ra USD lấy SGD theo tỷ giá bán 1.5731 Chênh lệch tỷ giá mua và bán là thu nhập của ngân hàng trong kinh doanh ngoại hối. Tỷ giá áp dụng cho ngày 22/02/2013 Đơn vị: Việt Nam Đồng Tên STT Ngoại tệ Mua Bán ngoại tệ 1 USD Đô la Mỹ 20.850,00 21.036,00 Đồng 2 EUR 27.196,00 27.746,00 Euro 3 JPY Yên Nhật 221,40 225,87 4 GBP Bảng Anh 31.446,00 32.081,00 Phơ răng 5 CHF 22.155,00 22.603,00 Thuỵ Sĩ 1.2 Các nhân tố ảnh hưởng lên tỷ giá hối đoái a. Cán cân thương mại Một nền kinh tế khi xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ sẽ thu được ngoại tệ. Để tiếp tục kinh doanh các nhà xuất khẩu phải bán ngoại tệ lấy nộ i tệ, mua hàng hóa dịch vụ trong n ước và xuất khẩu ra nước ngoài => cung ngoại tệ trên thị trường tăng. Khi nhập khẩu, các nhà nhập khẩu cần ngoại tệ để thanh toán cho đối tác và đi mua ngoại tệ trên thị trường => cầu ngoại tệ tăng Nếu một nước thặng dư thương mại, cung ngoại tệ lớn hơn cầu ngoại tệ => tỷ giá giảm, đồng nội tệ lên giá Nếu thâm hụt thương mại => tỷ giá hối đoái tăng, đồng nội tệ giảm giá. b. Đầu tư ra nước ngoài
Cư dân trong nước dùng tiền mua tài sản ở nước ngoài dưới h ình thức đầu tư trực tiếp (xây dựng nhà máy, thành lập các doanh nghiệp…) hay gián tiếp (mua cổ phiếu, t rái phiếu …). Để phục vụ hoạt động trên các nhà đầu tư cần có ngoại tệ. Họ mua ngoại tệ trên thị trường, luồng vốn ngoại tệ chảy ra nước ngoài, cầu ngoại tệ trong nước tăng. Ngược lại, một nước nhận đầu tư từ nước ngoài, luồng vốn ngoại tệ chảy vào trong nước làm cung ngoại tệ tăng . Khi đầu tư ra nước ngoài ròng dương, luồng vốn chảy vào trong nước nhỏ hơn luồng vốn chảy ra nước ngoài => tỷ giá hối đoái tăng. Ngược lại, khi đầu tư ra nước ngoài ròng âm => tỷ giá hối đoái giảm. c. Lạm phát Khi một nước có lạm phát, sức mua đồng nội tệ giảm, với tỷ giá hối đoái không đổi, hàng hoá dịch vụ trong nước đắt hơn trên thị trường nứơc ngoài trong khi hàng hoá dịch vụ nước ngoài rẻ hơn trên thị trường trong nứơc. Theo quy luật cung cầu, cư d ân trong nước sẽ chuyển sang dùng hàng ngoại nhiều hơn vì giá rẻ hơn, nhập khẩu tăng, cầu ngoại tệ tăng, tỷ giá hối đoái tăng. Tương tự vì tăng giá, cư dân nước ngoài sẽ dùng ít hàng nhập khẩu hơn. Hoạt động xuất khẩu giảm sút, cung ngoại tệ trên thị trường giảm, tỷ giá hối đoái tăng. Như vậy lạm phát ảnh hưởng đến cả cung và cầu ngoại tệ theo hướng tăng giá ngoại tệ, tác động cộng gộp làm cho tỷ giá hối đoái tăng nhanh hơn. Trên thị trưòng tiền tệ, lạm phát làm đồng tiền mất giá, người dân sẽ chuyển sang nắm giữ các tài sản nước ngoài nhiều hơn, cầu ngoại tệ gia tăng đẩy tỷ giá hối đoái tăng. Trong trường hợp các quốc gia đều có lạm phát thì nh ững tác động trên sẽ phụ thuộc vào tỷ lệ lạm phát tương đối giữa các quốc gia. Quốc gia nào có tỷ lệ lạm phát cao hơn, đồng nội tệ quốc gia đó sẽ mất giá một cách tương đối và tỷ giá hối đoái tăng. d. Tâm lý số đông Người dân, các nhà đầu cơ, các ngân hàng và các tổ chức kinh do anh ngoại tệ là các tác nhân trực tiếp giao dịch trên thị trường ngoại hối. Hoạt động mua bán của họ tạo nên cung cầu ngoại tệ trên thị t rường. Các hoạt động đó lại bị chi phối bởi yếu tố tâm lý, các tin đồn cũng như các kỳ vọng vào tương lai. Điều này giải thích tại sao, giá ngoại tệ hiện tại lại phản ánh các kỳ vọng của dân chúng trong tương lai. Nếu mọi ngưòi kỳ vọng rằng tỷ giá hối đoái sẽ tăng trong tương lai, mọi người đổ xô đi mua ngoại tệ thì tỷ giá sẽ tăng ngay trong hiện tại.
Mặt khác, giá ngoại tệ rất nhạy cảm với thông tin cũng như các chính sách của chính phủ . Nếu có tin đồn rằng Chính phủ sẽ hỗ trợ xuất khẩu, hạn chế nhập khẩu để giảm thâm hụt thương mại, mọi người sẽ đồng loạt bán ngoại tệ và tỷ giá hối đoái sẽ giảm nhanh chóng. Trong thực tế, tỷ giá hối đoái b ị chi phối đồng thời bởi tất cả các yếu tố trên với mức độ mạnh yếu khác nhau của từng nhân tố, tuỳ vào thời g ian và hoàn cảnh nhất định. Việc tách rời và lượng hoá ảnh hưởng của từng nhân tố là việc làm không thể. Các nhân tố trên không tách rời mà tác động tổng h ợp, có thể tăng cường hay át chế lẫn nhau, đến tỷ giá hối đoái làm cho tỷ giá hố i đoái luôn biến động không ngừng. 1.3 Phân loại tỷ giá hối đoái a. Dựa chính sách tỷ giá - Tỷ giá chính thức: Là tỷ giá do NHTW công bố, nó phản ánh chính thức về giá trị đối ngoại của đồng nội tệ. Tỷ giá chính thức được áp dụng để tính thuế xuất nhập khẩu. Ở Việt Nam đây là tỷ giá giao dịch bình quân trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng, là cơ sở để các NHTM xác định tỷ giá kinh doanh trong biên độ cho phép. - Tỷ giá chợ đen: Là tỷ giá được hình thành bên ngoài hệ thống ngân hàng, do quan hệ cung cầu trên thị trường chợ đen quyết định. - Tỷ giá cố định: Là tỷ giá do NHTW công bố cố định trong một biên độ giao động hẹp.Dưới áp lực cung cầu của thị trường, để duy trì tỷ giá cố đ ịnh, buộc NHTW phải thường xuyên can th iệp, do đó làm cho dự trữ ngoại hối của quốc gia thay đổi. - Tỷ giá thả nổi hoàn toàn: Là tỷ giá được hình thành hoàn toàn theo quan hệ cung cấu trên thị trường, NHTW không can thiệp. - Tỷ giá thả nổi có điều tiết: Là tỷ giá được thả nổi, nhưng NHTW tiến hành can thiệp để tỷ giá biến động theo hướng có lợi cho nền kinh tế. b. Căn cứ mức độ ảnh hưởng lên cán cân thanh toán - Tỷ giá danh nghĩa song phương NER - Tỷ giá thực song phương RER
- Tỷ giá danh nghĩa đa phương NEER - Tỷ giá thực đa phương REER 1.3 Khái niệm sức cạnh tranh thương mại quốc tế Khái niệm “Sức cạnh tranh thương mại quốc tế ” rất rộng, bao gồm tất cả các nhân tố liên quan và tác động lên hoạt động xuất nhập khẩu. Tuy nhiên khi phân tích ảnh hưởng của tỷ giá lên sức cạnh tranh thương mại quốc tế (CTTMQT) thì chỉ hiểu theo nghĩa hẹp: - Trạng thái tĩnh (tại một thời điểm) + Nếu khối lượng xuất khẩu nhiều hơn (khối lượng nhập khẩu ít hơn )so với bạn hàng thì quốc gia có vị thế CTTMQT cao hơn. + Nếu khối lượng xuất khẩu ít hơn (khối lượng nhập khẩu nhiều hơn) so với bạn hàng thì quốc gia có vị thế CTTMQT thấp hơn. - Trạng thái động (từ thời điểm này sang thời điểm khác). + Khi khối lượng xuất khẩu tăng nhanh hơn khối lượng nhập khẩu => CTTMQT được cải thiện. + Khi khối lượng xuất khẩu giảm nhanh hơn khối lượng nhập khẩu => CTTMQT bị xói mòn.  Sức CTTMQT chỉ liên quan đến khối lượng xuất nhập khẩu mà không liên quan đến giá trị xuất nhập khẩu. 2. Tác động của tỷ giá lên sức cạnh tranh thương mại quốc tế Khi phân tích tác động của tỷ giá lên sức CTTMQT cần phân tích cả tỷ giá danh nghĩa và tỷ giá thực. Tỷ giá thực quan trọng hơn vì chỉ khi nó thay đổi mới tác động thực sự lên nền kinh tế. 2.1 Tỷ giá danh nghĩa song phương a. Khái niệm
Giá cả của một đồng t iền được b iểu thị thông qua một đồng t iền khác mà chưa đề cập đến tương quan sức mua hàng hóa và dịch vụ giữa chúng. b. Đồng tiền lên giá, giảm giá Tỷ giá E (C/T)=E Sự thay đổi tỷ giá biểu thị bằng + chỉ số tỷ giá so với thời kì cơ sở et 0 =Et /E0 + chỉ số tỷ giá so với thời kì trước e t t-1 =Et /Et-1 Tỷ giá tăng => C lên giá, T giảm giá Tỷ giá giảm => C giảm giá, T lên giá  Tính tỷ lệ thay đổi giá trị của các đồng tiền Biết : T _ đồng định giá, C_đồng yết giá Tỷ giá tại thời điểm t0 : E0 (C/T) = E0 Tỷ giá tại thời điểm t1 : E1 (C/T) = E1 Ta có: + Tỷ lệ thay đổi giá trị của đồng tiền C (%)C= 100%(E1 - E0 )/E0 (%)C>( C lên(giảm) giá so với T + Tỷ lệ thay đổi giá trị của đồng tiền T (%)T= 100%(E0 - E1 )/E1 (%)T>( T lên(giảm) giá so với C Tỷ lệ lên hay giảm giá của 2 đồng tiền không bằng nhau về giá trị tuyệt đối. + Dạng gần đúng Nếu không có đột biến thì tỷ giá chỉ biến động nhẹ => coi E0 ~ E1 => (%)T = - (%)C  Ví dụ: Tỷ giá tại thời điểm t0 : E(GBP/USD)= 1,6767 Tỷ giá tại thời điểm t1 : E(GBP/USD)= 1,7676 Ta có: %(GBP)= (1,7676-1,6767).100%/ 1,6767=5,42%  GBP lên giá so với USD(USD giảm giá so với GBP) c. Tác động của NER lên sức cạnh tranh thương mại quốc tế e : Tỷ lệ thay đổi tỷ giá danh nghĩa Π : lạm phát trong nước Π*: lạm phát ở nước ngoài
e = 0 e>0 e e Xấu Xấu Xấu Π - Π* < e Được cải thiện Được cải thiện Được cải thiện Sức CTTMQT phụ thuộc sự thay đổi của cả tỷ giá danh nghĩa và mức độ lạm phát giữa hai quốc gia. 2.2 Tỷ giá thực song phương a. Khái niệm: Bằng tỷ giá danh nghĩa đã được điều chỉnh bởi tỷ lệ lạm phát giữa trong nước với nước ngoài.  Phản ánh tương quan sức mua giữa nội tệ và ngoại tệ b. Tỷ giá thực trạng thái tĩnh và ý nghĩa er = E.P*/P er : tỷ giá thực (chỉ số) E: tỷ giá danh nghĩa(số đv nội tệ/ ngoại tệ ) P*: mức giá cả ở nước ngoài bằng ngoại tệ P: mức giá cả ở trong nước bằng nội tệ + er =1 => 2 đồng tiền ngang giá sức mua + er >1 => đồng nội tệ định giá thực thấp => tăng vị thế cttmqt => xk nhiều hơn, nk ít hơn + er ngươc lại  Tỷ lệ định giá thực cao, thấp của 1 đồng tiền vr= 100%(QF - QD )/QD (QF, QD số lượng hàng hóa mua được ở nước ngoài và trong nước bằng 1 đơn vị tiền tệ) vr >0 đồng tiền định giá thực cao vr
CPI0 t chỉ số giá trong nước thời điểm t so thời điểm 0 Ý ngh ĩa: - Tỷ giá thực tăng => sức mua tương đối của đồng nội tệ giảm ( đồng nội tệ giảm giá thực) => scttmqt được cải thiện - Tỷ giá thực giảm => scttmqt bị xói mòn - Tỷ giá thực không đổi => cố định scttmqt - Khi các nhân tố khác không đổi E tăng => er tăng 2.3 TG danh nghĩa đa phương (NEER) a. Khái niệm NEER là tỷ số giá trung b ình của một đồng t iền so với các đồng tiền còn lại. b. Ý nghĩa NEER1 0 = (E1 1 .f1 + E1 2 .f2 +…+ E1 n .fn )/(E0 1 .f1 + E0 2 .f2 +…+ E0 n .fn ) NEER1 0 : NEER thời điểm 1 so thời điểm 0 a E x : E của ngoại tệ x tại thời điểm a fx tỷ trọng của ngoại tệ x  Tỷ lệ % lên giá hay giảm giá của rổ ngoại tệ so với nội tệ %(C)= (NEER1 - NEER0 )/NEER0 Chọn NEER là kì cơ sở có giá trị bằng 100, ta có: %(C)=NEER1 -100=100+e¯ -100= e¯ e¯: tỷ lệ % lên giá hay giảm giá trung bình của rổ ngoại tệ e¯> 0 => ngoại tệ lên giá, nội tệ giảm giá e¯ ngoại tệ giảm giá, nội tệ lên giá  Tỷ lệ % lên giá hay giảm giá của rổ nội tệ so với ngoại tệ %(T)= (NEER0 - NEER1 )/NEER1 e¯ nhỏ => %(T)=- %(C)= - e¯ e¯ >0 => nội tệ giảm giá so với ngoại tệ e¯ nội tệ tăng giá so với ngoại tệ  Thực tế sử dụng công thức NEERi = ∑eij .wj e: chỉ số tỷ giá danh nghĩa song phương w: tỷ trọng của tỷ giá song phương
j: thứ tự các tỷ giá song phương i: kỳ tính toán 2.4 TG thực đa phương (REER) a. Khái niệm REER bằng NEER đã được điều chỉnh bởi tỷ lệ lạm phát ở trong nước với tất cả các nước còn lại. b. Cách tính và ý nghĩa w vn REERi = NEERi .CPIi /CPIi Trong đó: CPIi w chỉ số giá tiêu dùng của tất cả các đồng tiền trong rổ (CPIi w = ∑ CPIi j .GDPi j = 1,2…,n ) vn CPIi chỉ số giá tiêu dùng của nội tệ j số thứ tự các đồng tiền trong rổ i kỳ tính toán Ý nghĩa: - Tương tự er - Thước đo tổng hợp cttm của một nước so với các nước còn lại  Chú ý: Khi phân tích SCTTMQT cần chú ý trạng thái tĩnh và trạng thái động - Trạng thái tĩnh: là việc tại một thời điểm nhất định, so sánh mức tỷ giá thực với 100. Nếu tỷ giá thực lớn hơn 100 thì v ị thế cao hơn so với nước bạn hàng. Nếu tỷ giá thực thấp hơn 100 thì vị thế cạnh tranh thương mại thấp hơn so với bạn hàng . Nếu tỷ giá thực bằng 100 thì v ị thế cạnh tranh thương mại của hai nước là như nhau. - Trạng thái động: Từ thời kì này sang thời kỳ khác, nếu tỷ giá thực tăng thì vị thế cạnh tranh thương mại được cải thiện, nếu tỷ giá thực giảm thì vị thế cạnh tranh thương mại quốc tế bị xói mòn.
3. Chế độ tỷ giá và vai trò của NHTW 3.1 Khái niệm và phân loại chế độ tỷ giá 3.1.1 Khái niệm: Tập hợp các quy tắc, cơ chế xác định và điều tiết tỷ giá của một quốc gia tạo nên chế độ tỷ giá của quốc gia này. 3.1.2 Phân loại a. Chế độ tỷ giá thả nổi hoàn toàn + Khái niệm: được hình thành hoàn toàn theo quan hệ cung cầu trên thị trường, NHTW không can thiệp. + Đặc điểm: biến động không giới hạn và luôn phản ánh những thay đổi trong quan hệ cung cầu trên thị trường ngoại hối + Vai trò của NHTW: có thể mua hoặc bán một đồng tiền nhất định phục vụ hoạt động của mình chứ không nhằm mục đích can thiệp lên tỷ giá. b. Chế độ tỷ giá thả nổi có điều tiết + Khái niệm: Là chế độ trong đó tỷ giá được b iến động hàng ngày nhưng NHTW tiến hành can thiệp tích cực trên thị trường ngoại hối bằng cách mua vào hay bán ra đồng nội tệ nhằm tác động lên sự biến động của tỷ giá. Hoạt động can thiệp của NHTW lên tỷ g iá có tính chất tùy ý, không thông báo trước và không đặt ra một mục tiêu cụ thể phải đạt được. + Đặc điểm: Là hỗn hợp giữa tỷ giá cố định và chế độ tỷ giá thả nổi hoàn toàn. Trong nhiều trường hợp, NHTW công bố một biên độ biến động được phép hàng ngày đối với tỷ g iá và chỉ can thiệp vào thị trường với tư cách là người mua, người bán cuối cùng khi tỷ giá thị trường có những biến động mạnh vượt quá biên độ cho phép. + Vai trò của NHTW: tích cực và chủ động can thiệp để tỷ giá biến động theo hướng có lợi cho nền kinh tế. c. Chế độ tỷ giá cố định + Khái niệm: Là chế độ tỷ giá trong đó NHTW công bố và cam kết can thiệp để duy trì tỷ giá cố định (tỷ giá trung tâm) trong một biên độ hẹp đã định trước. + Đặc điểm: Tỷ giá được NHTW cam kết cố định trong một biên độ hẹp (thường từ 2%- 5%) không phụ thuôc vào quan hệ cung cầu trên thị trường ngoại hối. + Vai trò của NHTW: NHTW buộc phải mua vào hay bán ra đồng nội tệ trên thị trường ngoại hối nhằm duy trì tỷ g iá trung tâm trong một biên độ hẹp đã định trước.
3.2 Vai trò của NHTW trong các chế độ tỷ giá 3.2.1 Hình thành tỷ giá theo quan hệ cung cầu Bất kỳ sự thay đổi của bất kỳ hạng mục nào của BP đều tác động lên tỷ giá. Tuy nhiên, khi tỷ giá thay đổi thì nó chỉ tác động lên lên hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ. Khi nghiên cứu đường cung và đường cầu ngoại tệ người ta thường thể hiện mối quan hệ giữa tỷ giá với cung và cầu XNK hàng hóa và dịch vụ. + Đường tổng cung = đường cung XK hàng hóa và dịch vụ + các khoản thu bổ sung + Đường tổng cầu = đường cầu NK hàng hóa và dịch vụ+ các khoản chi bổ sung. 3.2.2 Vai trò của NHTW trong chế độ tỷ giá thả nổi Bản chất của tỷ giá thả nổi là việc tỷ giá tự điều chỉnh để thay đổi trong quan hệ cung cầu trên thị trường ngoại hối, do đó vai trò của NHTW trên thị trường ngoại hối là hoàn toàn trung lập. 3.2.3 Vai trò của NHTW trong chế độ tỷ giá cố định Trong chế độ tỷ giá cố định, NHTW thường can thiệp để duy trì tỷ giá trung tâm + khi tỷ giá trung tâm thấp hơn tỷ giá thị trường => NHTW phải b án ngoại tệ ra và mua nôi tệ vào. Khi dự trữ ngoại hố i khánh kiệt => NHTW nâng tỷ giá (phá giá) + Khi tỷ gia trung tâm cao hơn tỷ giá thị trường => NHTW điều chỉnh để tỷ giá trung tâm giảm xuống( nâng giá nội tệ) 3.2.3 Vai trò của NHTW trong chế độ tỷ giá thả nổi có điều tiết NHTW can thiệp để giảm sự biến động quá mức của tỷ giá hoặc để tỷ giá biến động trong một biên độ nhất định PhÇn 2 ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i 2.1 Kh¸i niÖm vµ môc tiªu cña chÝnh s¸ch tû gi¸ 2.1.1 Kh¸i niÖm: a. Theo nghÜa réng
ChÝnh s¸ch tû gi¸ lµ nh÷ng ho¹t ®éng cña ChÝnh phñ (mµ ®¹i diÖn thêng lµ NHTW) th«ng qua mét chÕ ®é tû gi¸ nhÊt ®Þnh (hay c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸) vµ hÖ thèng c¸c c«ng cô can thiÖp nh»m duy tr× mét møc tû gi¸ cè ®Þnh hay t¸c ®éng ®Ó tû gi¸ biÕn ®éng ®Õn mét møc cÇn thiÕt phï hîp víi môc tiªu chÝnh s¸ch kinh tÕ quèc gia. b. Theo nghÜa hÑp (nghÜa thùc tÕ). ChÝnh s¸ch tû gi¸ lµ nh÷ng ho¹t ®éng cña chÝnh phñ th«ng qua c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ vµ hÖ thèng c¸c c«ng cô can thiÖp nh»m ®¹t ®îc mét møc tû gi¸ nhÊt ®Þnh, ®Ó tû gi¸ t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng hãa vµ dÞch vô quèc gia. 2.2 C¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tû gi¸: 2.2.1 Nhãm c«ng cô trùc tiÕp 1. Ph¸ gi¸ tiÒn tÖ Lµ viÖc chÝnh phñ ®¸nh tôt gi¸ ®ång néi tÖ so víi ®ång ngo¹i tÖ. 2. N©ng gi¸ tiÒn tÖ Lµ viÖc chÝnh phñ t¨ng gi¸ ®ång néi tÖ so víi ®ång ngo¹i tÖ. 3. Ho¹t ®éng mua b¸n cña NHTW trªn thÞ trêng ngo¹i hèi Lµ viÖc NHTW tiÕn hµnh mua b¸n néi tÖ víi ngo¹i tÖ nh»m duy tr× mét tû gi¸ cè ®Þnh (trong chÕ ®é tû gi¸ cè ®Þnh) hay t¸c ®éng lµm cho tû gi¸ biÕn ®éng tíi mét møc nhÊt ®Þnh theo môc tiªu ®· ®Ò ra. 4. BiÖn ph¸p kÕt nèi Lµ viÖc chÝnh phñ quy ®Þnh ®èi víi c¸c thÓ nh©n vµ ph¸p nh©n cã nguån thu ngo¹i tÖ ph¶i b¸n mét tû lÖ nhÊt ®Þnh trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh cho c¸c tæ chøc ®îc kinmh doanh ngo¹i hèi. 5. Quy ®Þnh h¹n chÕ
Quy ®Þnh ®èi tîng ®îc mua ngo¹i tÖ, h¹n chÕ môc ®Ých sö dông ngo¹i tÖ, h¹n chÕ sè lîng mua ngo¹i tÖ, h¹n chÕ thêi ®iÓm mua ngo¹i tÖ. 2.2.2 Nhãm c«ng cô gi¸n tiÕp 1. C¸c c«ng cô phæ biÕn a. L·i suÊt t¸i chiÕt khÊu Khi NHTW t¨ng møc l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu, sÏ t¸c dông lµm t¨ng mÆt b»ng l·i suÊt thÞ trêng. Khi l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu gi¶m sÏ cã t¸c dông ngîc chiÒu. b. ThuÕ quan ThuÕ quan cao cã t¸c dông h¹n chÕ nhËp khÈu; nhËp khÈu gi¶m lµm cho cÇu ngo¹i tÖ gi¶m, kÕt qu¶ lµm cho néi tÖ lªn gi¸. Khi thuÕ quan thÊp sÏ cã t¸c dông ngîc l¹i. c. H¹n ng¹ch H¹n ng¹ch cã t¸c dông lµm h¹n chÕ nhËp khÈu, do ®ã t¸c dông lªn tû gi¸ gièng nh thuÕ quan cao. Dì bá h¹n ng¹ch cã t¸c dông lµm t¨ng nhËp khÈu, do ®ã cã t¸c dông lªn tû gi¸ gièng nh thuÕ quan thÊp. d. Gi¸ c¶ Th«ng qua hÖ thèng gi¸ c¶, ChÝnh phñ cã thÓ trî gi¸ cho c¸c nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chiÕn lîc hay ®ang trong giai ®o¹n ®Çu s¶n xuÊt. Trî gi¸ xuÊt khÈu lµm cho khèi lîng xuÊt t¨ng, lµm t¨ng cung ngo¹i tÖ, khiÕn cho néi tÖ lªn gi¸. ChÝnh phñ còng cã thÓ bï ®¾p gi¸ cho mét sè mÆt hµng nhËp khÈu thiÕt yÕu; bï gi¸ lµm t¨ng nhËp khÈu, kÕt qu¶ lµ lµm cho néi tÖ gi¶m gi¸. 2. C¸c c«ng cô c¸ biÖt a. §iÒu chØnh tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc b»ng ngo¹i tÖ
Khi ngo¹i tÖ khan hiÕm trªn thÞ trêng ngo¹i hèi, NHTW cã thÓ t¨ng tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc ®èi víi vèn huy ®éng b»ng ngo¹i tÖ cña c¸c NHTM, lµm cho chi phÝ sö dông vèn ngo¹i tÖ t¨ng; ®Ó kinh doanh cã l·i buéc c¸c NHTM ph¶i h¹ l·i suÊt huy ®éng vèn b»ng ngo¹i tÖ, kÕt qu¶ lµ viÖc n¾m gi÷ ngo¹i tÖ trë lªn kÐm hÊp dÉn h¬n so víi n¾m gi÷ néi tÖ, khiÕn cho nh÷ng ngêi së h÷u ngo¹i tÖ sÏ b¸n ®i ®Ó gi÷ néi tÖ, lµm t¨ng cung trªn thÞ trêng ngo¹i hèi. Khi thÞ trêng ngo¹i tÖ trë lªn æn ®Þnh, tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc b»ng ngo¹i tÖ sÏ gi¶m xuèng. b. Quy ®Þnh l·i suÊt trÇn thÊp ®èi víi tiÒn göi b»ng ngo¹i tÖ §ã lµ nh÷ng quy ®Þnh vÒ viÖc ®iÒu chØnh l·i suÊt tiÒn göi tèi ®a b»ng ngo¹i tÖ cho c¸c NHTM cña NHTW. c. Quy ®Þnh tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ ®èi víi c¸c NHTM Quy ®Þnh nµy víi môc ®Ých chÝnh lµ phßng ngõa rñi ro tû gi¸, cßn cã t¸c dông h¹n chÕ ®Çu c¬ ngo¹i tÖ, lµm gi¶m ¸p lùc lªn tû gi¸ khi cung cÇu mÊt c©n ®èi. PhÇn 3 VÊn ®Ò tû gi¸ hèi ®o¸i cña ViÖt Nam vµ chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh cña chÝnh phñ n¨m 2012 3.1 Nh×n l¹i c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ cña ViÖt nam 1. Giai ®o¹n th¶ næi tû gi¸: 1989-1992
2. Giai ®o¹n cè ®Þnh tû gi¸: 1993-1996 3. Giai ®o¹n ®iÒu hµnh tû gi¸ linh ho¹t cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc tõ n¨m 1997 cho ®Õn nay. 3.2 Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i cña ViÖt Nam n¨m 2012 DiÔn biÕn tû gi¸ hèi ®o¸i ViÖt Nam 2012 BiÓu ®å 1 *Qua biÓu ®å cho thÊy: - Tû gi¸ hèi ®o¸i ®· gi¶m nhanh chãng tõ cuèi n¨m 2011 ®Õn ®Çu n¨m 2012 (tõ kho¶ng 2/1/2012 ®Õn 21/2/2012) cho c¶ tû gi¸ chÝnh thøc vµ phi chÝnh thøc. - Tû gi¸ cã biÕn ®éng nhÑ (tõ kho¶ng 31/5/2012 ®Õn 4/7/2012) - Tû gi¸ æn ®Þnh (tõ kho¶ng 8/3/2012 ®Õn 15/5/2012 vµ 20/7/2012 ®Õn 4/12/2012). - Tû gi¸ phi chÝnh thøc ®· b¸m s¸t víi tû gi¸ chÝnh thøc vµ thËm chÝ trong kho¶ng 21/2/2012 ®Õn 8/3/2012 tû gi¸ phi thøc thøc ®· ngang b»ng víi tû gi¸
chÝnh thøc. ChØ cã kho¶ng 23/2012 ®Õn 10/2012 ®· cao h¬n h¼n tû gi¸ chÝnh thøc. NhËn xÐt: Tû gi¸ USD/VND trong n¨m 2012 ®· gi¶m h¼n so víi n¨m 2011 vµ duy tr× æn ®Þnh quanh møc 20,822 VND/USD BiÕn ®éng tû gi¸ kh«ng vît qu¸ 3% gi÷ nguyªn so víi môc tiªu ®iÒu hµnh n¨m 2012 (tû gi¸ n¨m 2012 biÕn ®éng kh«ng qu¸ 2-3%). Tû gi¸ phi chÝnh thøc trong n¨m 2012 ®· b¸m s¸t vµ diÔn biÕn gÇn víi tû gi¸ chÝnh thøc. 3.3 C¸c chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh cña ChÝnh phñ vµ NHTW n¨m 2012 §a ra c¸c quyÕt s¸ch râ rµng, minh b¹ch vµ ®ång bé trong c«ng t¸c ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tû gi¸ nh: - Gi¶m l·i suÊt m¹nh trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2012, l·i suÊt trÇn huy ®éng VND sau 3 lÇn ®iÒu chØnh ®· gi¶m tõ møc 14% xuèng cßn 9%( b¾t ®Çu tõ 11/6). - L·i suÊt cho vay gi¶m tõ møc phæ biÕn 18% xuèng cßn 12-14% víi NNNT, xuÊt khÈu, vµ c«ng nghiÖp hç trî. - L·i suÊt huy ®éng ngo¹i tÖ phæ biÕn ë møc 2% - L·i suÊt cho vay ngo¹i tÖ ë møc 5.3-7.5% - Th©m hôt th¬ng m¹i ®· gi¶m,n¨m 2011 cì 10 tû USD th× trong n¨m 2012 ®· cã thÆng d th¬ng m¹i cì 800 triÖu USD. - Tû gi¸ hèi ®o¸i liªn ng©n hµng ®îc duy tr× æn ®Þnh. - §a ra c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ quy ®Þnh nh»m lµm gi¶m t©m lý g¨m gi÷ ngo¹i tÖ cña ngêi d©n, lµm dich chuyÓn göi ngo¹i tÖ sang néi tÖ. - Nhu cÇu mua b¸n ngo¹i tÖ hîp lý vµ hîp ph¸p cña doanh nghiÖp vµ ngêi d©n ®îc hÖ thèng tæ chøc tÝn dông ®¸p øng ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi.
- §Èy lïi t×nh tr¹ng ®« la hãa vµ kiÓm so¸t chÆt chÏ vµ xö lý nghiªm kh¾c thÞ trêng ngo¹i tÖ tù do. - Qu¶n lý s¾p xÕp l¹i thÞ trêng vµng, chèng “vµng hãa” ®Ó kh«ng g©y ra sèt vµng vµ hiÖn tîng thu gom ngo¹i tÖ trªn thÞ trêng tù do ®Ó nhËp lËu vµng lµm biÕn ®éng tû gi¸. - T¨ng lîng dù tr÷ ngo¹i hèi lªn tíi h¬n 20 tû USD ®¶m b¶o h¬n 2 th¸ng nhËp khÈu vµ b×nh æn tû gi¸. - C¸c gi¶i ph¸p ®ång bé cña ChÝnh phñ ®· gi¶m m¹nh ¸p lùc l¹m ph¸t so víi n¨m 2011, lµm t¨ng niÒm tin cña d©n chóng vµo tiÒn ®ång còng gãp phÇn æn ®Þnh tû gi¸. Phụ lục BẢNG KÝ HIỆU C ÁC LOẠI TIỀN TỆ C ỦA C ÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚi (Kèm theo Quyết định số 479/2004/QĐ-NHNN ngày 29/4/2004 của Thống đốc NHNN) TÊN NƯỚC(TIẾNG VIỆT) TÊN NGOẠI TỆ KÝ HIỆU CHỮ SỐ VIỆT NAM ĐỒNG VND 00 VIỆT NAM VÀNG XAU 01 SLOVAKIA SLOVAKKORUNA SKK 09 MO ZĂM BÍCH M ETICAL MZM 10 NICARAGUA CORDOBA ORO NIO 11 NAM TƯ NEW DINAR YUM 12 ÁO EURO EUR 14 BỈ EURO EUR 14 PHẦN LAN EURO EUR 14 PHÁP EURO EUR 14 ĐỨC EURO EUR 14 AI LEN EURO EUR 14 Ý EURO EUR 14 LÚCH XĂM BUA EURO EUR 14 NETHERLANDS EURO EUR 14 THỔ NHĨ KỲ EURO EUR 14
TÂY BAN NHA EURO EUR 14 GUINEA- BISSAU GUINEA-BISSAU PESO GWP 15 HONDURAS LEM PIRA HNL 16 ANBANI LEK ALL 17 BA LAN ZLOTY PLN 18 BUN GA RI LEV BGL 19 LIBERIA LIBERIAN DOLLAR LRD 20 HUNGARY FORINT HUF 21 LIÊN BANG NGA RUSSIAN RUBLE(NEW) RUB 22 MÔNG CỔ TUGRIK MNT 23 RUM ANI LEU ROL 24 TIỆP KHẮC (M ỚI) CZECH KORUNA CZK 25 TRUNG QUỐC YAN RENM INBI CNY 26 BẮC TRIỀU TIÊN NORTH KOREAN WON KPW 27 CU BA CUBAN PESO CUP 28 LÀO KIP LAK 29 CAM PU CHIA RIEL KHR 30 PAKISTAN PAKISTAN RUPEE PKR 31 ACHENTINA ARGENTINE PESO ARS 32 CA M Ơ RUN CFA FRANC BEAC XAF 33 ANDURÁT SPANISIC PESETA ESP 34 GUERNSEY,C.I. POUND STERLING GBP 35 ISLE OF M AN POUND STERLING GBP 35 JERSEY,C.I POUND STERLING GBP 35 ANH POUND STERLING GBP 35 HỒNG KÔNG HONGKONG DOLLAR HKD 36 AM ERICAN SAM OA US DOLLAR USD 37 BRISTISH INDIAN OCEAN US DOLLAR USD 37 TERRITORY GUAM US DOLLAR USD 37 HAITI US DOLLAR USD 37 MARSHALL ISLANDS US DOLLAR USD 37 M ICRONESIA (FERERATED US DOLLAR USD 37 STATES OF) NORTHERN M ARIANA US DOLLAR USD 37 ISLANDS PALAU US DOLLAR USD 37