Toàn tập về C.Mác và Ph.Ăng-ghen - Tập 33

Chia sẻ: Kien Kien | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:627

Thêm vào BST

Báo xấu

134
lượt xem 42
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tập 33 của bộ toàn tập C.Mác và Ph.Ăng-ghen bao gồm những bức thư của hai nhà kinh điển viết cho nhau, cho các bạn chiến đấu và những người thân trong giai đoạn từ tháng bảy 1870 đến tháng chạp 1874.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Toàn tập về C.Mác và Ph.Ăng-ghen - Tập 33

6 ph.¨ng-ghen 7 C. M¸c Héi ®ång xuÊt b¶n toμn tËp C. M¸c vμ Ph. ¡ng- ghen vμ GS. NguyÔn §øc B×nh Uû viªn Bé ChÝnh trÞ, Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng céng s¶n ViÖt Nam, Chñ tÞch Héi ®ång Ph. ¡ng-ghen GS. §Æng Xu©n Kú Nguyªn ViÖn tr−ëng ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lª-nin vμ t− t−ëng Hå ChÝ Minh, Phã chñ tÞch (th−êng trùc) Héi ®ång Toμn tËp GS.PTS. TrÇn Ngäc Hiªn Uû viªn Héi ®ång Lý luËn Trung −¬ng, uû viªn TËp 33 PGS. Hμ Häc Hîi Phã tr−ëng ban T− t−ëng - V¨n ho¸ Trung Th− tõ −¬ng §¶ng céng s¶n ViÖt Nam, uû viªn GS.PTS. Ph¹m Xu©n Nam Uû viªn Héi ®ång Lý luËn Trung −¬ng, Tæng biªn (Th¸ng giªng 1870 - th¸ng Ba 1874) tËp t¹p chÝ Vietnam Social Sciences, uû viªn GS. TrÇn Nh©m Gi¸m ®èc - Tæng biªn tËp Nhμ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, uû viªn GS. TrÇn Xu©n Tr−êng Trung t−íng, ViÖn tr−ëng Häc viÖn chÝnh trÞ - qu©n sù, uû viªn Nhμ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia Sù ThËt Hμ Néi - 1997
6 ¨ng-ghen göi m¸c, 19 th¸ng ch¹p 1882 7 Lêi nhμ xuÊt b¶n TËp 33 cña bé Toµn tËp C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen bao gåm nh÷ng bøc th− cña hai nhµ kinh ®iÓn viÕt cho nhau, cho c¸c b¹n chiÕn ®Êu vµ nh÷ng ng−êi th©n trong giai ®o¹n tõ th¸ng B¶y 1870 ®Õn th¸ng Ch¹p 1874. §©y lµ nh÷ng n¨m b¾t ®Çu mét giai ®o¹n míi cña lÞch sö thÕ giíi (chñ nghÜa t− b¶n c¹nh tranh tù do chuyÓn sang giai ®o¹n ®éc quyÒn); còng lµ nh÷ng n¨m b¾t ®Çu mét thêi kú míi trong lÞch sö phong trµo c«ng nh©n quèc tÕ; cuéc c¸ch m¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n PÐt-ra-sÐp-xki ®· s¸ng lËp ra nhµ n−íc v« s¶n ®Çu tiªn trong lÞch sö loµi ng−êi - C«ng x· Pa-ri. Ho¹t ®éng lý luËn vµ thùc tiÔn trªn nhiÒu ph−¬ng diÖn cña M¸c vµ ¡ng-ghen trong thêi kú nµy thÓ hiÖn râ trong c¸c t¸c phÈm, c¸c bøc th− cña hai «ng. §ã lµ sù kh¸i qu¸t ho¸ vÒ mÆt lý luËn c¸c kinh nghiÖm c¸ch m¹ng cña C«ng x· Pa-ri; lµ sù hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thªm mét b−íc chiÕn l−îc vµ s¸ch l−îc cña giai cÊp v« s¶n trong c¸ch m¹ng, lý luËn vÒ c¸ch m¹ng vµ nhµ n−íc v« s¶n, vÒ b¹n ®ång minh cña giai cÊp v« s¶n, vÒ ®¶ng v« s¶n. §ång thêi, ho¹t ®éng lý luËn cña hai «ng ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc tuyªn truyÒn häc thuyÕt vÒ chñ nghÜa céng s¶n khoa häc trªn quy m« réng lín. Mét phÇn lín c¸c bøc th− cña M¸c vµ ¡ng-ghen trong tËp th− nµy ®· lµm s¸ng tá nh÷ng sù kiÖn vÒ cuéc chiÕn tranh Ph¸p - Phæ vµ chØ ra mét c¸ch ®Æc biÖt râ rµng lËp tr−êng c¸ch m¹ng vµ quèc tÕ chñ nghÜa trong giai cÊp c«ng nh©n §øc vµ Ph¸p trong cuéc chiÕn tranh nµy. §Æc biÖt trong tËp nµy lµ nh÷ng bøc th− cña M¸c vµ ¡ng-ghen cã néi dung liªn quan ®Õn C«ng x· Pa-ri. Nh÷ng bøc th− nµy, ®−îc viÕt trong nh÷ng ngµy trËn chiÕn c¸ch m¹ng diÔn ra ë Pa-ri kh«ng chØ lµm s¸ng tá tÝnh chÊt cña nh÷ng sù kiÖn c¸ch m¹ng ë Pa- ri mµ cßn chØ ra mét c¸ch s¸ng t¹o nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt trong häc thuyÕt cña chñ nghÜa céng s¶n khoa häc vÒ nhµ n−íc vµ c¸ch m¹ng. MÆc dï rÊt bËn víi c«ng viÖc ë Tæng Héi ®ång cña Quèc tÕ, M¸c vÉn tiÕp tôc ®i s©u vµ ph¸t triÓn h¬n n÷a häc thuyÕt vÒ kinh tÕ cña m×nh, M¸c ®· hÕt søc quan t©m ®Õn viÖc
8 lêi nhμ xuÊt b¶n 9 chuÈn bÞ cho lÇn xuÊt b¶n thø hai tËp I cña bé "T− b¶n" b»ng tiÕng §øc vµ viÖc xuÊt b¶n t¸c phÈm nµy b»ng c¸c thø tiÕng n−íc ngoµi víi mong muèn nh÷ng t− t−ëng cña chñ nghÜa céng s¶n khoa häc trë thµnh tµi s¶n cña c«ng nh©n tÊt c¶ nh÷ng n−íc. N¨m 1870, M¸c hoµn thµnh b¶n ph¸c th¶o lÇn thø hai tËp II cña bé "T− b¶n". Còng kho¶ng thêi gian nµy ¡ng-ghen b¾t ®Çu viÕt t¸c phÈm triÕt häc næi tiÕng - "BiÖn chøng cña tù nhiªn". Nh÷ng bøc th− cña M¸c vµ ¡ng-ghen in trong tËp nµy ph¶n ¸nh râ quy m« to lín vµ tÝnh ®a d¹ng cña cuéc ®Êu tranh lý luËn vµ t− t−ëng - vµ c¶ vÒ tæ chøc n÷a - cña hai «ng vµ th¾ng lîi cña t− t−ëng cña chñ nghÜa céng s¶n khoa häc ®èi víi chñ nghÜa v« chÝnh PhÇn thø nhÊt phñ cña Ba-cu-nin, chñ nghÜa c¶i l−¬ng vµ c¸c trµo l−u t− t−ëng x· héi chñ nghÜa tiªu t− s¶n kh¸c. Nh÷ng bøc th− cña c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh M¸c, ®−îc in trong phÇn phô Th− tõ trao ®æi lùc cña tËp nµy, ®· bæ sung thªm cho ®iÒu ®ã, ®ång thêi còng cho thÊy ho¹t ®éng tÝch cùc cña vî vµ con g¸i M¸c trong phong trµo v« s¶n. gi÷a C.M¸c vμ Ph. ¡ng-ghen TËp nµy ®−îc dÞch dùa vµo b¶n tiÕng Nga bé Toµn tËp C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, tËp 33 do nhµ xuÊt b¶n s¸ch chÝnh trÞ quèc gia Liªn X« xuÊt b¶n t¹i M¸t-xc¬-va n¨m 1962. Th¸ng B¶y 1870 - th¸ng Ch¹p 1874 Ngoµi phÇn chÝnh v¨n, chóng t«i cßn in kÌm theo phÇn chó thÝch vµ c¸c b¶n chØ dÉn do ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lªnin Liªn X« (tr−íc ®©y) biªn so¹n ®Ó b¹n ®äc tham kh¶o. C¸c t¸c phÈm cña C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen ®−îc nh¾c ®Õn trong tËp nµy ®Òu ®−îc dÉn theo C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, do Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia xuÊt b¶n t¹i Hµ Néi vµ ®−îc ghi v¾n t¾t lµ Toµn tËp, tiÕp ®ã lµ sè tËp, n¨m xuÊt b¶n tËp ®ã, vµ sè trang ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò ®−îc dÉn. §ång thêi víi viÖc xuÊt b¶n bé Toµn tËp C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, chóng t«i sÏ tæ chøc biªn so¹n s¸ch giíi thiÖu néi dung mçi tËp vµ c¸c t− t−ëng c¬ b¶n trong t¸c phÈm chÝnh cña hai nhµ kinh ®iÓn. Th¸ng 8 n¨m 1997 Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia
10 11 N¨m 1870 1 M¸c göi ¡ng - Ghen ë Man-se-xt¬ [Lu©n §«n], 20 th¸ng B¶y 1870 PhrÕt th©n mÕn! T«i göi kÌm theo ®©y bøc th− cña Cu-ghen-man, th− nμy, ë møc ®é ®¸ng kÓ, sÏ gi¶i thÝch ®Ó anh thÊy râ nh÷ng bÝ mËt chÝnh trÞ cña cuéc chiÕn tranh hiÖn nay: ¤ng ta ®· cã lý khi phª ph¸n lêi kªu gäi cña héi nghÞ ë Brao-n¬-svai-g¬ mμ t«i göi ë ®Êy mÊy b¶n1. Ngoμi ra, t«i còng göi b¸o "RÐveil". Anh sÏ t×m thÊy ë trong ®ã phÇn thø nhÊt b¶n c¸o tr¹ng cña Toμ ¸n tèi cao ë Blua; so víi nh÷ng thμnh viªn cña phong trμo Phª-ni-¨ng th× nh÷ng phÇn tö tham gia vô ©m m−u ë Ph¸p - ®ang biÕn thμnh nh÷ng tªn mËt vô mμ kh«ng hÒ cã nguyªn cí nμo - ®· tá ra th¶m h¹i biÕt nh−êng nμo! Nh−ng tê b¸o Êy còng ®¸ng chó ý nhê bμi x· luËn cña «ng giμ §ª-lª-cluy-d¬2. MÆc dï «ng ta gi÷ lËp tr−êng ®èi lËp víi chÝnh phñ, nh−ng lμ hiÖn th©n ®Çy ®ñ nhÊt cña chñ nghÜa s«-vanh "bëi v× n−íc Ph¸p lμ n−íc duy nhÊt cã ý t−ëng" (cô thÓ lμ ý t−ëng vÒ b¶n th©n m×nh). Nh÷ng phÇn tö s«-vanh mang t− t−ëng céng hoμ Êy chØ giËn mét ®iÒu lμ hiÖn
12 m¸c göi ¡ng-ghen, 20 th¸ng b¶y 1870 m¸c göi ¡ng-ghen, 20 th¸ng b¶y 1870 13 th©n thùc tÕ cña thÇn t−îng mμ hä t«n thê - L.B«-na-p¸c-t¬ víi c¸i TiÖn thÓ xin nãi lu«n. Mét tê b¸o Mü mμ t«i ®· ®äc h«m qua mòi dμi vμ ho¹t ®éng ®Çu c¬ ë së giao dÞch - kh«ng phï hîp víi t¹i Héi ®ång Trung −¬ng, cã ®¨ng mét lo¹t bμi viÕt vÒ "T− b¶n" nh÷ng quan niÖm viÓn v«ng cña hä. Ng−êi Ph¸p cÇn ®Õn nh÷ng v.v., ngoμi nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c còng cã nãi ®Õn quyÓn s¸ch cña t« * 1F1 có ®Êm. NÕu ng−êi Phæ th¾ng th× sù tËp trung chÝnh quyÒn nhμ . T«i nghØ ë ®ã cã nãi r»ng ng−êi c«ng nh©n ph¶i lμm viÖc mét n−íc sÏ cã lîi cho sù tËp trung giai cÊp c«ng nh©n ë §øc. Ngoμi ra, phÇn nhÊt ®Þnh trong ngμy lao ®éng ®Ó tho¶ m·n c¸c nhu cÇu cña víi −u thÕ cña ng−êi §øc, träng t©m phong trμo c«ng nh©n T©y m×nh, v× vËy, kho¶ng thêi gian phô tréi ngoμi sè thêi gian Êy - mμ ¢u sÏ chuyÓn tõ n−íc Ph¸p sang n−íc §øc. ChØ cÇn so s¸nh t«i gäi lμ lao ®éng thÆng d− - t¹o thμnh gi¸ trÞ th¨ng d− vμ v× vËy lμ nguån lîi nhuËn v.v.. T¸c gi¶ nãi tiÕp; cã lÏ ®iÒu ®ã cã ý nghÜa phong trμo ë hai n−íc Êy tõ n¨m 1866 ®Õn ngμy h«m nay lμ cã thÓ nμo ®ã, nh−ng ®iÒu ®ã kh«ng ®óng sù thËt. Nh÷ng hμng ho¸ do thÊy ®−îc r»ng giai cÊp c«ng nh©n §øc, vÒ ph−¬ng diÖn lý luËn vμ mét chñ x−ëng s¶n xuÊt ra ch¼ng h¹n, chØ lμ sè kh«ng ®èi víi anh tæ chøc, v−ît tréi h¬n giai cÊp c«ng nh©n Ph¸p. Sù v−ît tréi cña ta, chõng nμo sè hμng Êy ch−a ®−îc b¸n ®i. B©y giê chóng ta gi¶ giai cÊp c«ng nh©n §øc so víi giai cÊp c«ng nh©n Ph¸p trªn vò ®Þnh r»ng "real value" 2*(«ng ta cã ý nãi chi phÝ s¶n xuÊt 2F ®μi thÕ giíi ®ång thêi sÏ cßn lμ sù v−ît tréi cña lý luËn cña chóng [Kostpreis] cña nh÷ng chiÕc v¸y ¸o v.v. b»ng a. Sau ®ã, khi ®em ta ®èi víi lý luËn cña Pru-®«ng v.v.. b¸n c¸c chiÕc ¸o v¸y Êy cho th−¬ng nh©n th× chñ x−ëng thªm b Sau hÕt, t«i göi kÌm theo ®©y bμi phª ph¸n cuèn s¸ch cña t«i vμo ®ã, cßn nh÷ng th−¬ng gia kh¸c nhau - mμ hμng ho¸ Êy qua ®¨ng trªn tê "Zeitschrift fur Ökonomie und Statistik"3 cña tay nh÷ng th−¬ng gia nμy - th× thªm c vμo ®ã. Hin-®¬-bran-®¬. T×nh h×nh søc khoÎ cña t«i Ýt t¹o ra t©m tr¹ng Nh− vËy, "value" = a. Kho¶n phô thªm = b + c. V× thÕ "value vui vÎ, nh−ng t«i ®· c−êi ®Õn ch¶y n−íc m¾t v× t¸c phÈm Êy, bona in ues" 3*= a + b + c. VËy gi¸ trÞ thÆng d− = sè thÆng d− cña gi¸ trÞ 3F 0F1 * ch¶y n−íc m¾t. Sau khi thÕ lùc ph¶n ®éng lªn ngù trÞ vμ sau khi sö dông (!) so víi gi¸ trÞ. §iÒu ®ã thËm chÝ cßn v−ît c¶ "C«ng tøc" thêi ®¹i anh hïng cña nÒn triÕt häc §øc kÕt thóc th× nh©n vËt cña Phran-ken mμ «ng ta ®· häc ®−îc ë Pa-ri!5. "tiÓu t− s¶n", Èn n¸u ngay trong m¸u kÎ thÞ d©n §øc, l¹i xuÊt ®Çu T«i võa bÞ lμm gi¸n ®o¹n. ¤ng Ta-r¨ *, mét ng−êi I-ta-li-a gèc 4F4 Ph¸p (céng t¸c viªn cña tê "Pall Mall Gazette"), võa ®Õn trªn chiÕc lé diÖn - trong triÕt häc ®ã lμ nh÷ng lêi trèng rçng hoμn toμn, xe ngùa ®¬n; «ng ta ®em tr¶ l¹i c¸c t¸c phÈm cña L¸t-xan v.v., mμ xøng ®¸ng víi M«-i-d¬ Men-®en-x«n, ®ã lμ sù lÇu bÇu tá vÎ uyªn t«i ®· cho «ng Êy m−în. ¤ng Êy ®i Pa-ri víi t− c¸ch th«ng tÝn viªn b¸c, cau cã vμ hîm hÜnh. Cßn giê ®©y th× ngay c¶ khoa kinh tÕ qu©n sù. ¤ng ta cã hái t«i cã muèn sang Phæ còng víi t− c¸ch nh− chÝnh trÞ còng biÕn thμnh trß ba hoa vÒ nh÷ng kh¸i niÖm ph¸p lý! vËy kh«ng, vμ nÕu kh«ng muèn th× t«i cã thÓ ®Ò xuÊt mét ng−êi kh¸c §iÒu nμy thËm chÝ cßn v−ît lªn trªn c¶ "l«-ga-rÝt cña sù kÝch nμo ®ã hay kh«ng? Th«ng qua «ng nμy giê ®©y t«i g¾n bã víi tê "Pall thÝch"4. Nh− Si-l¬, mét quan toμ cã uy tÝn vÒ vÊn ®Ò nμy, ®· nhËn _____________________________________________________________ xÐt r»ng, phÇn tö tiÓu thÞ d©n gi¶i quyÕt tÊt c¶ vÊn ®Ò b»ng c¸ch 1* - tËp I cña bé "T− b¶n" chuyÓn chóng sang "lÜnh vùc l−¬ng tri". 2* - nguyªn v¨n: "gi¸ trÞ thËt" _____________________________________________________________ 3* - nguyªn v¨n: "gi¸ trÞ sö dông" 1* - thËt sù, thËt lßng 4* - Tuy-blin
14 m¸c göi ¡ng-ghen, 20 th¸ng b¶y 1870 m¸c göi ¡ng-ghen, 20 th¸ng b¶y 1870 15 Mall" ®Õn møc trong thêi gian diÔn ra trß hÒ nμy nÕu t«i muèn TiÖn thÓ nãi lu«n. Anh cã cho r»ng vÒ mÆt ngu xuÈn th× Vin- viÕt mét c¸i g× ®ã vÒ c¸c ®Ò tμi chÝnh trÞ, hoÆc nÕu anh muèn viÕt hem ®· v−ît chÝnh b¶n th©n m×nh trªn sè gÇn ®©y cña b¸o c¸i g× ®ã vÒ c¸c ®Ò tμi qu©n sù th× sÏ ®−îc tiÕp nhËn vμ ngoμi ra sÏ "Volksstaat" kh«ng? cßn ®−îc tr¶ tiÒn nhuËn bót. QuyÕt ®Þnh cña chóng * - nhê nã mμ Uû ban Liªn ®oμn vïng 5F1 C«ng bè lÇn ®Çu cã l−îc bít trong cuèn: "Der In theo b¶n viÕt tay thuéc hÖ ng«n ng÷ la-tinh ë Gi¬-ne-v¬ ®−îc thõa nhËn ®Ó ®èi chäi Briefwechsel swischen F.Engels und K.Marx".Bd. Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc l¹i uû ban kh¸c do Ba-cu-nin thμnh lËp - ®· g©y ra cho bän ng−êi IV, Stuttgart, 1913; c«ng bè toµn v¨n trong Marx - Engels Gesamtausgabe. Dritte Abteilung, Bd.4, xÊc x−îc Êy Ên t−îng vÒ tr¸i bom võa míi næ6, theo tin tøc h«m 1931 vµ trong C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, qua cña Pª-rª göi tõ Gi¬-ne-v¬. Hä ®· lËp tøc ®¸nh ®iÖn cho Ba- xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t.XXIV, 1931 cu-nin. V× vô m−u s¸t nμy mμ t¹i ®¹i héi s¾p tíi ®©y ng−êi ta võa so¹n ®Æt Tæng Héi ®ång vμo ghÕ bÞ can. HiÖn nay tuyÖt ®èi cÇn ph¶i lμm thÕ nμo ®Ó §uy-p«ng cuèi cïng göi cho t«i b¶n sao c¸c nghÞ quyÕt vÒ Liªn *. Anh h·y thay mÆt t«i lËp tøc trao ®æi 6F2 2 nghiªm tóc víi «ng Êy vÒ viÖc nμy. ¡ng-ghen göi M¸c H«m qua Tæng Héi ®ång ®· giao cho t«i so¹n lêi kªu *. Trong äi7F3 ë Lu©n §«n t×nh tr¹ng hiÖn nay cña t«i - bÖnh gan vμ mÖt mái - ®iÒu nμy thËt Ýt dÔ chÞu. C¸c «ng A-len vμ Ma-®i-x¬n - t«i ®· cã mÆt ë chç hä Man-se-xt¬, 22 th¸ng B¶y 1870 h«m qua - khuyªn t«i r»ng nÕu t×nh h×nh kh«ng kh¸ h¬n th× nªn ®Õn vïng biÓn, cô thÓ lμ ®Õ vïng ven biÓn phÝa §«ng cña n−íc Mo-r¬ th©n mÕn! Anh, ë ®ã khÝ hËu m¸t mÎ h¬n. Hoan h« Cu-ghen-man! Râ rμng lμ nh÷ng viÖc lμm cña «ng Êy ®· T«i göi lêi th¨m nång nhiÖt ®Õn bμ Li- * vμ c¸c b¹n bÌ. 8F4 cã Ých ®èi víi «ng. Gi¶ thuyÕt Êy hoμn toμn theo tinh thÇn cña nh÷ng C.M. cña anh ng−êi luËn téi vμ gi¶i thÝch râ tÊt c¶1*. Nh−ng nÕu trªn thùc tÕ gi¶ 9F _____________________________________________________________ thuyÕt Êy ®óng, th× Ýt ra giê ®©y Bi-xm¸c kh«ng cßn ®èi phã ®−îc víi diÔn biÕn cña c¸c sù kiÖn n÷a. HiÓn nhiªn lμ nh÷ng ngμi Êy 1* C.M¸c."NghÞ quyÕt cña Tæng Héi ®ång vÒ Uû ban liªn ®oµn vïng Thôy SÜ thuéc ®· g©y ra ®−îc cuéc chiÕn tranh d©n téc thùc sù ë n−íc §øc, Lu-i hÖ ng«n ng÷ la-tinh". B«-na-p¸c-t¬ ®· nhiÒu lÇn m−u toan th¨m dß vÒ viÖc nh−îng bé cho 2* C.M¸c. "Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ vµ Liªn minh d©n chñ x· héi chñ «ng ta c¸c tØnh cña §øc, Lóc-x¨m-bua v.v. - theo th«ng lÖ, b»ng c¸ch nghÜa". "Tæng héi ®ång Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ göi Ban th−êng vô trung −¬ng Êy «ng ta tõ tr−íc ®· muèn xoa dÞu c«ng chóng víi fait * s¾p tíi ®©y 10F2 cña Liªn minh d©n chñ x· héi chñ nghÜa". _____________________________________________________________ 3* C.M¸c. Lêi kªu gäi thø nhÊt cña Tæng Héi ®ång Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ vÒ cuéc chiÕn tranh Ph¸p - Phæ". 1* Xem th− tr−íc, tr.11 - 12. 4* - Bíc-x¬ 2* - sù viÖc ®· råi.
16 ¡ng-ghen göi m¸c, 22 th¸ng b¶y 1870 ¡ng-ghen göi m¸c, 22 th¸ng b¶y 1870 17 - nh−ng nh÷ng m−u toan Êy ®· t¸c ®éng ng−îc h¼n l¹i ®èi víi Mi- phiÕn chÕ. V× vËy, thêi ®iÓm më ®Çu chiÕn dÞch - kh«ng kÓ nh÷ng sen §øc. HiÓn nhiªn, lÇn nμy «ng ta ®· døt kho¸t cho r»ng ph¶i trËn ch¹m sóng nhá - sÏ ho·n l¹i Ýt tÊt ®Õn gi÷a tuÇn sau. Nh−ng chÊm døt vÜnh viÔn nh÷ng thñ ®o¹n nμy. Tr¸i víi nh÷ng thñ ®o¹n ®Õn thêi ®iÓm Êy ng−êi §øc cã thÓ ®· m¹nh ®Õn møc B«-na-p¸c-t¬ Êy, còng nh− bÊt chÊp c¶ hai qu©n ®éi vμ l·o giμ cè chÊp Vin-hem, sÏ ph¶i chë cã nh÷ng tiÓu ®oμn thø t−, nh−ng ®Õn l−ît m×nh, viÖc cuéc chiÕn tranh cã tÝnh chÊt ph« tr−¬ng lμ ®iÒu kh«ng thÓ cã nμy l¹i sÏ g©y tr× ho·n thªm 1-2 tuÇn lÔ. Vμ khi Êy th× «ng ta tiªu ®−îc, on ira au *. 1F1 vong. Th¸i ®é ngËp ngõng vμ sù chËm ch¹p bçng nhiªn lé ra trong c¸c H«m qua mét anh chμng phi-li-xtanh §øc ë ®©y kÓ cho t«i ho¹t ®éng qu©n sù cña phÝa Ph¸p - râ r»ng nh−ng ho¹t ®éng nμy nghe r»ng, vμo thø b¶y ë Ve-xt¬-pha-li anh ta ®a ®i trong chuyÓn ®−îc trï tÝnh tiÕn hμnh vμo gi÷a tuÇn nμy - chøng tá r»ng Lu-i xe löa cïng víi mét viªn t−íng Phæ, t−ëng anh ta lμ ng−êi Anh vμ B«-na-p¸c-t¬ ®· nhËn râ «ng ta ®· tÝnh nhÇm biÕt nh−êng nμo.ViÖc ®· nãi chuyÖn b»ng tiÕng Anh víi anh ta. Viªn t−íng nãi: "Hoμn ng−êi miÒn Nam §øc nhanh chãng tham chiÕn vμ, sau n÷a, sù hiÓn toμn ®óng lμ chóng t«i ®· bÞ chËm mÊt m−êi ngμy, nh−ng nÕu nhiªn lμ «ng ta sÏ ph¶i ®ông ®é víi chÝnh nh©n d©n §øc, ®· ph¸ trong vßng m−êi ngμy c¸c vÞ kh«ng nghe tin chóng t«i bÞ ®¹i b¹i, háng kÕ ho¹ch ®¸nh chiÕm bÊt ngê Ma-in-x¬ b»ng c¸ch b¾n ph¸, vμ th× ch¼ng bao l©u n÷a chóng t«i sÏ tranh thñ ®−îc sù c¶m t×nh ®· ph¸ háng kÕ ho¹ch tiÕn qu©n nhanh chãng vÒ h−íng VuyÕc - cña c¸c vÞ". §¸p l¹i c©u hái r»ng «ng t−íng muèn ¸m chØ ®iÒu g× xbuèc víi nh÷ng lùc l−îng míi tËp hîp ®−îc mét nöa. NÕu nh×n qua c©u nãi Êy, vÞ t−íng Êy tr¶ lêi: "Ngμi biÕt kh«ng, c¶m t×nh cña chung cÇn tÊn c«ng, th× «ng ta ph¶i lμm viÖc ®ã ngay b©y giê, víi ng−êi Anh lu«n lu«n dμnh cho nh÷ng ai giμnh ®−îc th¾ng lîi". toμn bé lùc l−îng. Nh−ng ®Ó lμm viÖc nμy cÇn cã thªm thêi gian. ViÖc ®éng viªn ë B¾c §øc ®· b¾t ®Çu vμo ngμy 16, ë Ba-vi-e - LÖnh vÒ viÖc thμnh lËp tiÓu ®oμn thø t− trong c¸c trung ®oμn chØ vμo ngμy 17. Qu©n dù bÞ vμ d©n binh cã thÓ hoμn thμnh ë trong t− míi ®−îc ban bè vμo ngμy 15 hoÆc ngμy 16, cßn sè nßng cèt cña c¸c thÕ s½n sμng sau kho¶ng 8 ngμy, sè qu©n cßn l¹i th× sau 13 ngμy tiÓu ®oμn Êy - sè nßng cèt nμy gåm 4 ®¹i ®éi cña ba tiÓu ®oμn d· kÓ tõ ngμy b¾t ®Çu tiÕn hμnh ®ît ®éng viªn; nh− vËy, ®Õn ngμy 25 chiÕn cña mçi trung ®oμn - nh− vËy ph¶i ®−îc t¨ng lªn tr−íc hÕt lªn th× toμn bé bé binh, vμ ®Õn ngμy 30 th× toμn bé sè qu©n kh¸c sÏ ë 6 - 8 ®¹i ®éi vμ ph¶i ®−îc bæ sung b»ng sè qu©n dù bÞ. Vμo c¸c ngμy trong t− thÕ s½n sμng. Nh−ng v× sè qu©n dù bÞ ®Õn å ¹t, kh«ng chê 19 vμ 20, t¹i Pa-ri ®· ban lÖnh gäi nhËp ngò nh÷ng ng−êi ®· gi¶i ®Õn khi cã lÖnh gäi nhËp ngò, cho nªn qu©n ®éi d· chiÕn ë trong ngò, vμ vμo c¸c ngμy 21 vμ 22 th¸ng B¶y ®· ban lÖnh gäi nhËp ngò t− thÕ s½n sμng cßn sím h¬n. T¹i vïng Ranh ch¾c ch¾n ®· cã c¸c c¸c lÝnh trï bÞ ®· cã thêi gian phôc vô trong qu©n ngò, cßn ngμy mai qu©n ®oμn sè 7, sè 8, sè 11 vμ sè 12. VÖ binh còng ®· xuÊt qu©n tõ BÐc-lin, nh− Boãc-kh¸c-t¬ tõ ®ã ®Õn ®©y h«m qua nãi víi t«i; vμ t«i sÏ ban lÖnh gäi nhËp ngò sè lÝnh trï bÞ ch−a tõng phôc vô trong cho lμ sè qu©n Êy h−íng ®Õn Ba-vi-e ®Ó t¸c chiÕn d−íi sù chØ huy cña qu©n ngò. CÇn lμm thÕ nμo ®Ó hai lo¹i ®Çu tr−íc hÕt ®−îc ®−a ®Õn vÞ hoμng th©n tuyÖt *. H«m qua ®· ph¶i b¾t ®Çu tiÕn hμnh cuéc c¸c trung ®oμn cña hä, chØ khi ®ã th× c¸c trung ®oμn ®ã míi ®−îc êi12F1 _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 1* - hä sÏ ®i tíi cïng. 1* - Phri-®rÝch Vin-hem.
18 ¨ng-ghen göi m¸c, 22 th¸ng ch¹p 1882 ¡ng-ghen göi m¸c, 22 th¸ng ch¹p 1882 19 chuyÓn qu©n tõ phÝa ®«ng, qua ng¶ BÐc-lin. KÓ tõ chñ nhËt hoÆc T«i ®· viÕt th− cho §uy-p«ng, t«i hy väng tèi nay sÏ gÆp ®−îc tõ thø hai, B«-na-p¸c-t¬ sÏ cã thÓ nhiÒu l¾m còng chØ chiÕm ®−îc «ng ta. Pphan-x¬, nh−ng «ng ta sÏ kh«ng tiÕn xa h¬n sang bªn kia s«ng Anh dù ®Þnh ®Õn cô thÓ n¬i nμo ë bê biÓn? ë bê phÝa ®«ng, t¹i Ranh, trõ phi phÝa bªn kia ph¹m ph¶i nh÷ng sai lÇm lín. Tõ cuèi phÝa nam Kham-bÐc kh«ng cã g× c¶. ë phÝa b¾c - Xc¸c-b«-r« - th× tuÇn tíi qu©n §øc cã thÓ më cuéc tÊn c«ng vμ nÐm vμo n−íc Ph¸p ®¾t ®á vμ qu¸ ®«ng ng−êi, t¹i BrÝt-linh-t¬n Ki còng vËy; nÕu anh mét ®éi qu©n mf, tuy sau nhiÒu trËn ®¸nh ¸c liÖt, sÏ hÊt tung tÊt chän ®Þa ®iÓm nãi sau cïng Êy th× chóng ta cã thÓ gÆp nhau t¹i c¶ nh÷ng × mμ B«-na-p¸c-t¬ tung ra chèng l¹i nã XÐt theo t×nh ®ã. T«i sÏ göi cho anh 40 pao ngay khi nμo anh muèn. h×nh hiÖn nay th× t«i cho r»ng sÏ kh«ng thÓ cã mét kÐt côc may m¾n ®èi víi B«-na-p¸c-t¬. T«i muèn chê cho c¬n ho¶ng lo¹n ®¸ng ghÐt dÞu ®i chót Ýt; t«i ph¶i tung c¸c cæ phiÕu ra b¸n. Cã lÏ, t«i cã thÓ ®ång ý viÕt bμi cho tê "Pall Mall Gazette", mçi tuÇn 2 bμi vÒ chiÕn tranh, nÕu ®−îc tr¶ nhuËn bót kh¸ b»ng tiÒn T«i ®· t¹m g¸c l¹i Ruª-xl¬ 1* 15F mÆt; ®Ó thö, t«i sÏ viÕt mét bμi vÒ tæ chøc qu©n sù. Mçi bμi ph¶i T«i kh«ng nhËn ®−îc sè b¸o gÇn ®©y nhÊt cña tê "Volksstaat" ®−îc tr¶ 3 hoÆc 4 ghi-nª; tê "Guardian" 13F 1* lóc Êy d· tr¶ cho t«i mçi cña Vin-hem. B©y giê ®iÒu nμy thËt ®Æc biÖt ®¸ng bùc m×nh. bμi 2 ghi-nª vμ cã thÓ s½n sμng tr¶ thªm n÷a7. NÕu ngμy mai anh Li-di vμ t«i göi lêi th¨m nång nhiÖt ®Õn mäi ng−êi. cã thÓ thu xÕp viÖc nμy th× xin anh h·y cho biÕt ngay nhÐ. ChuyÓn ®i ®Õn ®¹i b¶n doanh ë Phæ ®Ó lμm th«ng tÝ viªn gÆp ph¶i nhiÒu Ph.¡. cña anh trë ng¹i; trë ng¹i lín nhÊt lμ Sti-b¬, vμ l¹i ë ®ã t«i cã Ýt kh¶ n¨ng h¬n ë ®©y ®Ó xem c¸c vÊn ®Ò tõ gãc ®é phª ph¸n. T«i göi tr¶ l¹i th− cña Cu-ghen-man, göi kÌm theo ®©y. Qua nh÷ng bμi c¾t ë b¸o göi kÌm theo ®©y, anh sÏ thÊy ë ®©y Anh cã ®äc thÊy tin cho hay lμ b©y giê B«-na-p¸c-t¬ ®ang ve chóng t«i ®· lμm ®−îc nh÷ng g×. ChÝnh chóng t«i8 ®· viÕt bμi v·n b»ng bμi ca "M¸c-x©y-e", cßn bμ Tª-rª-da cao quý th× tèi nμo t−êng thuËt mét penny-a- * cã thÓ lμm ®−îc c¸i g× th× bμi t−êng 14F2 còng tr×nh diÔn bμi Êy b»ng chÊt giäng th« kÖch kiÓu lÝnh tÈy cña thuËt ®¨ng trªn tê "Courier"3* vμ göi kÌm ë ®©y cho thÊy râ. Cã m×nh, hay kh«ng? thÓ c−êi ®Õn chÕt ®−îc. Cã lÏ, ®©y lμ lÇn ®Çu tiªn c«ng nh©n Ph¸p Bμi ca "M¸c-x©y-e" mμ ®−îc ph¸t ra tõ miÖng cña bμ Tª-rª-da cã ®−îc ë Man-se-xt¬ mét sù t¸n th−ëng nång nhiÖt cña ®¸m phi- th× ®ã thËt sù lμ sù thÓ hiÖn chñ nghÜa B«-na-p¸c-t¬. ThËt lμ mét li-xtanh vμ bän cai §øc. ®iÒu ®ª hÌn! _____________________________________________________________ 1* - "Manchester Guardian _____________________________________________________________ 2* - phãng viªn cì nhá, mét kÎ viÕt thuª 3* - "Manchester Courier" 1* [G.Ruª-xl¬]. "C¸c M¸c.T− b¶n. Phª ph¸n khoa kinh tÕ chÝnh trÞ".
20 m¸c göi ¡ng-ghen, 28 th¸ng b¶y 1870 m¸c göi ¡ng-ghen, 28 th¸ng b¶y 1870 21 C«ng bè lÇn ®Çu cã l−îc bít trong cuèn "Der In theo b¶n viÕt tay Mall", còng nh− t«i ®· viÕt th− - theo sù tho¶ thuËn víi th«ng tÝn Briefwechsel zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc viªn qu©n sù cña hä (Tuy-blin, hiÖn ®ang cã mÆt ë Lóc-x¨m-bua) - K.Marx".Bd. IV, Stuttgart, 1913; c«ng bè toµn cho viªn chñ bót ®Ò cËp ®Õ c¸c bμi viÕt vÒ ®Ò tμi qu©n sù vμ ®Ò v¨n trong Marx - Engels Gesamtausgabe, Dritte nghÞ «ng Êy tr¶ lêi. Kh«ng thÊy th− tr¶ lêi nμo c¶. Lêi kªu gäi Abteilung Bd.4, 1931 vµ trong C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t. còng kh«ng ®−îc ®¨ng. V× vËy, cïng víi bμi viÕt cña anh, h«m nay XXIV, 1931 t«i ®· göi mét l¸ th− ng¾n kÌm theo bμi viÕt Êy cho tay chñ biªn tê "Pall Mall", trong ®ã chØ nãi ®Õn bμi vë vÒ ®Ò tμi qu©n sù th«i; nghÜa lμ t«i chØ hái «ng ta: cã ®ång ý hay kh«ng? Vμo thø ba Tæng Héi ®ång ®· quyÕt ®Þnh in lêi kªu gäi thμnh 1 3 000 b¶n. H«m nay t«i chê c¸c tê in thö ®Ó söa b¶n in. M¸c göi ¡ng-ghen ViÖc ca bμi h¸t "M¸c-x©y-e" ë Ph¸p qu¶ lμ mét sù nh¹o b¸ng, còng gièng nh− tÊt c¶ nÒn §Õ chÕ thø hai. Nh−ng Ýt ra th× con * ë Man-se-xt¬ Ón19F1 Êy còng c¶m thÊy r»ng bμi ca "Lªn ®−êng sang Xi-ri9 giê ®©y kh«ng cßn thÝch hîp. Tr¸i l¹i, ë Phæ kh«ng cÇn ®Õ sù uèn Ðo nh− [Lu©n §«n], 28 th¸ng B¶y 1870 thÕ. "Giª-xu, n¬i n−¬ng n¸u cña t«i!"10, do Vin-hem I cÊt tiÕng ca vang cïng víi Bi-xm¸c ë phÝa tay ph¶i vμ víi Sti-b¬ ë phÝa tay PhrÕt th©n mÕn! tr¸i. - ®ã lμ bμi M¸c-x©y-e cña §øc! Y nh− håi n¨m 1812 v.v... T«i võa göi ®i bμi viÕt cña * göi cho chñ biªn cña b¸o "Pall 16F1 H×nh nh−, c¸c phÇn tö phi-li-xtanh §øc thËt sù ®ang h©n hoan v× Mall" (Ph.Grin-vót), ®ång thêi ®Ò nghÞ lËp tøc göi tr¶ l¹i nÕu «ng giê ®©y hä cã thÓ béc lé - mμ kh«ng ph¶i e ng¹i - th¸i ®é xu nÞnh ta kh«ng muèn ®¨ng nã. bÈm sinh cña m×nh. Ai cã thÓ nghÜ r»ng 22 n¨m sau n¨m 1848, T«i tin r»ng trong tr−êng hîp nμy t«i cã thÓ thu xÕp ®¨ng bμi cuéc chiÕn tranh d©n téc ë §øc sÏ cã ®−îc mét sù thÓ hiÖn nh− nμy trªn tê "Times" hoÆc tê "Daily News". vËy vÒ mÆt lý luËn. Th«ng qua Õch-ca-ri-ót, tê "Times" ra søc cam ®oan víi chóng May thay, tÊt c¶ nh÷ng cuéc biÓu t×nh Êy ®Òu xuÊt ph¸t tõ giai ta r»ng nã sÏ ®¨ng lêi kªu * cña chóng ta (cña Quèc tÕ). ViÖc ®ã äi17F2 cÊp t− s¶n. Trõ nh÷ng phÇn tö trùc tiÕp ñng hé Svai-x¬. giai cÊp kh«ng ®−îc thùc hiÖn, ch¾c lμ v× nh÷ng nhËn xÐt vÒ n−íc Nga. c«ng nh©n kh«ng tham gia chót nμo vμo nh÷ng cuéc biÓu t×nh Êy. Sau ®ã (vμ thø *) t«i ®· lËp tøc göi bμi ®ã ®Õn tê b¸o "Pall 18F3 May m¾n thay, chiÕn tranh gi÷a c¸c giai cÊp ë c¶ hai n−íc, ë Ph¸p _____________________________________________________________ vμ ë §øc, ®· ph¸t triÓn tíi tr×nh ®é lμ kh«ng cã cuéc chiÕn tranh 1* Ph.¡ng-ghen. "TiÓu luËn vÒ chiÕn tranh.- 1" bªn ngoμi nμo cã thÓ thùc sù quay ng−îc ®−îc b¸nh xe lÞch sö. 2* C. M¸c. "Lêi kªu gäi thø nhÊt cña Tæng Héi ®ång Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc _____________________________________________________________ tÕ vÒ cuéc chiÕn tranh Ph¸p - Phæ". 3* - ngµy 25 th¸ng B¶y 1870 1* - Na-p«-lª-«ng III
22 m¸c göi ¡ng-ghen, 28 th¸ng b¶y 1870 m¸c göi ¡ng-ghen, 28 th¸ng b¶y 1870 23 Cïng víi viÖc c«ng bè c©u chuyÖn liªn quan ®Õn b¶n hiÖp −íc chèng l¹i "th¸i ®é gi¶ dèi" kiÓu nh− vËy. (vÒ n−íc BØ). Bi-xm¸c còng ®· ®i qua ®μ11. Ngay c¶ c¸c giíi kh¶ Sau hÕt, bøc th− cña nh÷ng ng−êi Nga göi tõ Gi¬-ne-v¬14. T«i kÝnh ë Lu©n §«n còng kh«ng d¸m nãi thªm n÷a vÒ sù trung thùc göi bøc th− ®ã kÌm theo ®©y. CÇn nhanh chãng hoμn tr¶ l¹i bøc cña Phæ. Ma-c¬12 vμ ®ång bän! Tuy nhiªn, t«i cßn nhí lμ kh«ng l©u th− Êy, ch¼ng h¹n vμo thø hai *, v× t«i ph¶i viÕt th− tr¶ lêi. íi23F1 tr−íc n¨m 1866 t«i cã ®−îc ®äc trªn tê b¸o cña Bra-x¬ ®¸ng Ýnh20F1 * vμ Qua l¸ th− göi kÌ theo ®©y cña A.¤-xvan («ng ta lμ ng−êi ñng trªn tê "Kreuz-Zeitung" nh÷ng bμi b¸o trong ®ã ng−êi ta m¾ng hé Uèc-c¸c-t¬, nh−ng t−¬ng ®èi ®−îc hîp lý ho¸ theo tinh thÇn lôc ®Þa) anh thÊy r»ng c¶ vÒ khÝa c¹nh d©n chñ hä còng muèn lμm nhiÕc n−íc BØ lμ "sμo huyÖt cña bän Gia-c«-banh" (!) vμ ®· khuyªn mét ®iÒu g× ®ã15.T«i ®· tr¶ lêi «ng * r»ng t«i ®· ký tªn vμo lêi kªu n−íc Ph¸p th«n tÝnh n−íc BØ. MÆt kh¸c, ®iÒu kh«ng kÐm phÇn nùc Êy24F2 gäi cña Quèc tÕ, lêi kªu gäi Êy - nÕu xÐt ®Õn néi dung thuÇn tuý c−êi lμ sù phÉn né mang tÝnh chÊt ®¹o ®øc cña Gi«n Bun. LuËt chÝnh trÞ cña nã - trong nh÷ng ®iÓm quan träng ®· ph¸t triÓn ph¸p dùa trªn c¸c hiÖp −íc! Quû tha ma b¾t! Vμ ®iÒu ®ã ®−îc nãi ra còng qua ®iÓm ®ã. Trong nh÷ng l¸ th− gÇn ®©y, l¸ th− h«m nay sau khi Pan-míc-xt¬n ®· ¸p dông ë n−íc Anh mét nguyªn t¾c mμ vμ l¸ th− h«m qua, «ng ta ®ßi t«i ph¶i cã mÆt tr−a nay trong cuéc theo ®ã th× ký kÕt hiÖp −íc hoμn toμn kh«ng cã nghÜa lμ cam kÕt häp cña hä t¹i nhμ «ng ta («ng Êy sèng rÊt gÇn chç chóng t«i). tu©n thñ hiÖp −íc, vμ sau khi n−íc Anh, tõ n¨m 1830, ®· hμnh sù ¤ng Êy còng göi cho t«i ®o¹n trÝch l¸ th− cña L.Bl¨ng. Nh−ng t«i theo nguyªn t¾c! ë ®©u ®©u còng chØ thÊy chiÕn tranh vμ sù v« sØ. kh«ng thÓ lμm viÖc Êy ®−îc. Ai sÏ b¶o ®¶m víi t«i r»ng t¹i ®ã - n¬i §¸ng khen cho tê "Kreuz-Zeitung" khi nã ®ßi n−íc Anh kh«ng cã mÆt Lu-i-Bl¨ng - sÏ kh«ng cã c¶ C¸c-l¬ Blin-®¬"? ®−îc cung cÊp than cho ng−êi Ph¸p, nghÜa lμ vi ph¹m b¶n HiÖp −íc B©y giê t«i ®i th¼ng ®Õn XmÝt vÒ chuyÖn nhμ cöa16. th−¬ng m¹i Anh - Ph¸p, nãi c¸ch kh¸c, tuyªn chiÕn víi n−íc Ph¸p13. Chμo anh. Than cã thÓ ®−îc coi lμ hμng qu©n sù, lý lÏ Êy ®· cã thêi ®−îc ph¸i ®èi lËp ë Anh tÝch cùc ®−a ra ®Ò chèng l¹i *. ¤ng ta ®· t¶ng lê tr¸nh P 21F2 C.M. cña anh nÐ ph¸i ®èi lËp b»ng nh÷ng lêi pha trß rÎ tiÒn. Nh− vËy, yÕu tè nμy tuyÖt nhiªn ®· kh«ng bÞ bá qua khi ký kÕt b¶n hiÖp −íc. Trong thêi C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der In theo b¶n viÕt tay gian ®μm ph¸n Uèc-c¸c-t¬ ®· cã nh÷ng lêi v¹ch trÇn gay g¾t vÒ Briefwechsel Zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc chuyÖn nμy. Do vËy, nÕu ngay tõ ®Çu n−íc Anh kh«ng tuyªn chiÕn K.Marx", Bd. IV, Stuttgart, 1913 th× nã ph¶i cung cÊp th¸n cho ng−êi Ph¸p. Cß vÒ viÖc tuyªn chiÕn th× viÖc ®ã cã thÓ g©y nªn mét sù xung ®ét rÊt nghiªm träng gi÷a powers that *vμ giai cÊp v« s¶n Lu©n §«n. C«ng nh©n kiªn quyÕt 2F3 _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 1* - "Norddeutsche Allgemeine Zeitung" 2* - Pan - míc-xt¬n. 1* - ngµy 1 th¸ng T¸m 3* - giíi cÇm quyÒn 2* Xem tËp nµy, tr. 179 - 181.
24 m¸c göi ¡ng-ghen, 29 th¸ng b¶y 1870 ¡ng-ghen göi m¸c, 31 th¸ng b¶y 1870 25 Chμo anh. 4 C.M. cña anh M¸c göi ¡ng-ghen C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der In theo b¶n viÕt tay ë Man-se-xt¬ Briefwechsel Zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc K.Marx", Bd. IV, Stuttgart, 1913 [Lu©n §«n], 29 th¸ng B¶y 1870 PhrÕt th©n mÕn! Qua nh÷ng dßng göi kÌm theo ®©y anh thÊy r»ng t¹m thêi 5 mäi chuyÖn ®Òu æn víi tê "Pall Mall" vμ tèi nay bμi viÕt thø nhÊt ¡ng-ghen göi M¸c cña * sÏ xuÊt hiÖn. ChØ cã ®iÒu khã chÞu lμ ngμi Grin-vót (tiÖn thÓ 25F1 ë Lu©n §«n nãi lu«n, cho ®Õn nay t«i vÉn ch−a cho «ng Êy biÕt hä cña anh) kh«ng nãi g× vÒ c¸c ®iÒu kiÖn, tuy r»ng trong l¸ th− thø nhÊt cña Man-se-xt¬, 31 th¸ng b¶y 1870 t«i göi «ng ta, t«i ®· hái râ vÒ chuyÖn nμy. MÆt kh¸c, Tuy-blin (tøc lμ Ta-r¨ng) khi tõ biÖt t«i ®Ó lªn ®−êng vÒ lôc ®Þa, cã nãi víi Mo-r¬ th©n mÕn! t«i r»ng ®−¬ng nhiªn lμ cã tr¶ nhuËn bót vμ viÖc tr¶ nhuËn bót KÌm theo ®©y lμ kÕ ho¹ch chiÕn dÞch cña Phæ. T«i ®Ò nghÞ anh ®−îc tiÕn hμnh vμo cuèi mçi th¸ng. h·y lËp tøc lÊy xe ngùa vμ chë thø * ®Õn tê b¸o "Pall Mall Dï sao t«i còng c¶m thÊy r»ng ®iÒu hîp lý nhÊt lμ göi cho hä µy26F1 Gazette" ®Ó bμi b¸o xuÊt hiÖn vμo tèi thø hai. Bμi viÕt Êy sÏ hÕt thªm vμi bμi n÷a, ®Ó lμm chñ t×nh h×nh, tr−íc khi göi ®i bøc søc n©ng c©o uy tin vμo tê "Pall Mall Gazette" vμ uy tÝn cña t«i: th«ng ®iÖp chÝnh thøc vÒ vÊn ®Ò nμy. ®Õn thø ba c¸c sù kiÖn sÏ diÔn biÕn ®Õn møc mμ bÊt kú mét g· ngu H«m qua t«i cã ë chç XmÝt16. ë ®ã t×m hiÓu ra míi râ lμ tõ si nμo còng cã thÓ hiÓu râ vÊn ®Ò nμy. T«i kh«ng biÕt, vμo thø b¶y Lu©n §«n ng−êi ta ®· kh«ng göi b¶n chÊt vÊn ®Õn Man-se-xt¬ bμi sè * cña t«i liÖu cã xuÊt hiÖn hay kh«ng, v× h«m nay trong c¸c liªn quan ®Õn anh, bëi v× ng−êi chñ nhμ cña anh ë gÇn Man-se-xt¬ II27F2 c©u l¹c bé ë ®©y kh«ng cã b¸o "Pall Mall Gazette". T«i thÊy tù hμo còng cã mét trang Êp vμ «ng ta muèn tù m×nh t×m hiÓu t¹i ®ã. ®«i chót vÒ c©u chuyÖn nμy, v× thËt ra kh«ng dÔ dμng g× ®o¸n ra bÝ Tuy nhiªn, cÇn viÕt th− cho «ng ta ®Ó «ng ta thóc ®Èy c«ng viÖc. mËt cña kÕ ho¹ch ®ã. §iÓm cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh lμ tin tøc nãi r»ng Dï sao t«i còng theo dâi ®Ó kh«ng cã mét "ng−êi thø ba" nμo ®ã c¶n ®−êng. _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 1* Ph.¡ng-ghen. "TiÓu luËn vÒ chiÕn tranh. - III" 1* Ph.¡ng-ghen. "TiÓu luËn vÒ chiÕn tranh. - I" 2* Ph.¡ng-ghen. "TiÓu luËn vÒ chiÕn tranh . - II"
26 ¡ng-ghen göi m¸c, 31 th¸ng b¶y 1870 ¡ng-ghen göi m¸c, 31 th¸ng b¶y 1870 27 ng−êi anh hä cña Gum-pÐc-t¬ - lμ viªn chØ huy cÊp ®¹i ®éi cña nhiªn thÊy c«ng nh©n, sau chiÕn tranh, sÏ l¹i b×nh th¶n phôc håi trung ®oμn sè 77, ®éi tiªn phong cña qu©n ®oμn sè 7 - ngμy 27 ®· l¹i cuéc ®Êu tranh ®· bÞ gi¸n ®o¹n cña m×nh, tùa hå nh− hoμn xuÊt qu©n tõ A-khen tiÕn vÒ T¬-ria. Khi ®ã toμn bé chuyÖn Êy ®· toμn kh«ng cã g× x¶y ra. trë nªn râ rμng ®èi víi t«i. T«i ngμy cμng tin t−ëng vμo nh÷ng th¾ng lîi qu©n sù cña Ngoμi ra, anh cÇn tho¶ thuËn víi Grin-vót r»ng t«i sÏ göi c¸c ng−êi §øc. VËy lμ, chóng ta ®· thËt sù giμnh ®−îc trËn ®¸nh bμi viÕt trùc tiÕp cho «ng ta ®Ó chóng cã thÓ xuÊt hiÖn vμo ®óng quan träng thø nhÊt. Cã lÏ ng−êi Ph¸p hoμn toμn ch−a hiÓu ®−îc ngμy h«m Êy. Giê ®©y ®Ó mÊt thêi gian vμo nh÷ng bμi viÕt nh− hä ®ang cã g× khi trong tay hä lf lo¹i sóng tr−êng n¹p ®¹n ë phÇn vËy thËt lμ tai h¹i. T«i dù ®Þnh göi bμi cho «ng Êy, trung b×nh hai kho¸ nßng. lÇn mçi tuÇn; trong nh÷ng tr−êng hîp khÈn thiÕt th× nhiÒu lÇn Trß ch¬i mμ M«n-t¬-kª ®ang tiÕn hμnh rÊt m¹o hiÓm. Theo sù h¬n, cßn vμo nh÷ng lóc yªn tÜnh trong diÔn biÕn cña c¸c sù kiÖn tÝnh to¸n cña t«i, «ng ta sÏ kh«ng hoμn tÊt ®−îc viÖc tËp trung th× Ýt h¬n. ThØnh tho¶ng, khi gÆp dÞp th× göi nh÷ng tiÓu luËn nhá qu©n tr−íc thø ba hoÆc thø t− 1*. Tõ A-khen ®Õn biªn giíi dμi gÇn 31F mμ «ng ta cã thÓ sö dông theo ý muèn cña m×nh. 20 dÆm §øc, 4 - 5 chç ®−êng v−ît ®Çy khã kh¨n, ®Æc biÖt khi trêi Song, ®èi víi chóng ta th× ®iÒu ngμy cμng trë nªn « nhôc lμ tiÕn oi nãng. Nh− vËy, tr−íc ngμy mai qu©n ®oμn sè 7 vÞ tÊt cã thÓ ®Õn hμnh chiÕn tranh d−íi sù l·nh ®¹o cña Vin-hem. Nh−ng dÉu sao Xa-r¬ víi ®Çy ®ñ qu©n sè, cßn h«m nay cã thÓ ®ang diÔn ra mét còng thËt lμ hay v× «ng ta lμm cho m×nh trë thμnh trß c−êi b»ng c¸i trËn ®¸nh lín råi. DÉu sao, mäi chuyÖn ®Òu ®−îc bè trÝ víi mét sù sø m¹ng th¸nh thÇn cña m×nh vμ víi Sti-b¬ cña m×nh mμ kh«ng cã tÝnh toμn tinh vi, sao cho cã hÕt søc nhiÒu c¸i phô thuéc vμo 24 con ng−êi nμy th× «ng ta kh«ng bao giê cã thÓ thùc hiÖn ®−îc sù giê vÒ phÝa nμy hay phÝa kia. Cã lÏ, trËn ®¸nh thËt sù sÏ diÔn ra ë thèng nhÊt cña §øc. ë ®©y, vμo thø b¶y, lêi kªu gäi cña Quèc * ®· Õ28F1 Xa-r¬, gi÷a MÐc-txÝch vμ X¸c-bruých-kªn17. ®−îc in trªn tê b¸o cña ®¶ng Tá-ri lμ tê "Courier"2*; nÕu lμ mét ngμy 29F ThËt lμ hay khi qu©n Ph¸p tÊn c«ng tr−íc vμo l·nh thæ §øc. kh¸c trong tuÇn th× c¸c tê b¸o kh¸c còng ®· ®¨ng b¶n hiÖu triÖu Êy, Khi qu©n §øc ®uæi theo gãt ®éi qu©n thùc hiÖn cuéc x©m l¨ng bÞ nh−ng nh÷ng b¶n qu¶ng c¸o thø b¶y ®· c¶n trë viÖc nμy. Lêi kªu gäi ®Èy lïi th× kh«ng nghi ngê g× n÷a, viÖc nμy g©y ra ë Ph¸p mét Ên Êy sÏ d¹y tÊt c¶ c¸c giai cÊp trong nh©n d©n hiÓu r»ng giê ®©y chØ cã t−îng hoμn toμn kh¸c víi tr−êng hîp qu©n §øc tiÕn vμo Ph¸p mμ c«ng nh©n míi cã ®−îc chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ch©n chÝnh. Lêi kªu gäi ch−a cã cuéc x©m nhËp tr−íc ®ã. Nh− vËy, vÒ phÝa Ph¸p, cuéc Êy rÊt hay, vμ tê "Times" hiÓn nhiªn lμ ®· kh«ng ®¨ng nã chØ v× ®¸m chiÕn tranh Êy ho¸ ra lμ chiÕn tranh cña Na-p«-lª-«ng. ng−êi *. Còng nh− giai cÊp t− s¶n, c¸c chÝnh phñ sÏ hÕt søc ng¹c KÕt qu¶ cuèi cïng - rèt cuéc qu©n §øc sÏ th¾ng - lμ ®iÒu kh«ng N 30F3 _____________________________________________________________ cßn nghi gê g× n÷a ®èi víi t«i, nh−ng kÕ ho¹ch cña M«n-t¬-kª chøng tá cã sù tin ch¾c hoμn toμn r»ng ngay trong trËn ®¸nh ®Çu tiªn sÏ 1* C.M¸c. "Lêi kªu gäi thø nhÊt cña Tæng Héi ®ång Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc cã thÓ t¸c chiÕn víi −u thÕ ¸p ®¶o vÒ lùc l−îng. Cã lÏ ®Õn tèi thø tÕ vÒ cuéc chiÕn tranh Ph¸p - Phæ". _____________________________________________________________ 2* - Manchester Courier" 3* Xem tËp nµy, tr. 20-21. 1* - ngµy 2 hoÆc ngµy 3 th¸ng T¸m
28 ¡ng-ghen göi m¸c, 31 th¸ng b¶y 1870 ¡ng-ghen göi m¸c, 31 th¸ng b¶y 1870 29 t− chóng ta sÏ cã ®−îc biÕt «ng ta cã tÝnh nhÇm kh«ng. M«n-t¬-kª Do lçi cña b−u ®iÖn, nªn t«i nhËn ®−îc rÊt kh«ng ®Òu ®Æn c¸c th−êng x©y dùng nh÷ng tÝnh to¸n cña m×nh mμ kh«ng cÇ ®Õn sè b¸o "Volksstaat". Sè b¸o ra ngμy 23 l¹i mang dÊu b−u ®iÖn ghi Vin-hem cña «ng ta. ngμy 19 ë bao b× b−u phÈm; ®ã lμ nh÷ng trß ¶o thuËt cña nh÷ng PhÇn tö phi-li-xtanh §øc cμng bî ®ì nh©n vËt Vin-hem sî chóa kÎ ®ã. Nãi chung cßn thiÕu nhiÒu sè. Trong hai sè b¸o gÇn ®©y, cña m×nh, mét kÎ vÉn tr«ng cËy vμo lßng th−¬ng xãt cña chóa, th× Vin- * ®· tá ra kh«ng ngu ngèc mét c¸ch khiªu khÝch ®Õn thÕ, «ng 34F1 h¾n cμng cã th¸i ®é xÊc x−îc ®èi víi n−íc Ph¸p.Nh÷ng lêi la ã tr−íc ta che ®Ëy b−íc thôt lïi cña m×nh b»ng vÊn ®Ò kÕt t×nh anh em kia vÒ c¸c vïng An-da-x¬ vμ Lo-ren-n¬ ®· l¹i vang lªn hÐt cì - kÎ la gi÷a c«ng nh©n §øc vμ c«ng nh©n Ph¸p. ã sè mét lμ "B¸o Au-xbuèc" 1*. Nh−ng n«ng d©n vïng Lo-ren-n¬ sÏ 32F Soãc-lem-m¬ cã hai ng−êi em trai ®ang phôc vô trong s− ®oμn cho bän Phæ thÊy chuyÖn Êy kh«ng ®¬n gi¶n thÕ. HÐt-xen, hä lμ c¸c h¹ sÜ quan t×nh nguyÖn. VÒ b¶n hiÖp −íc th× anh hoμn toμn cã *. Thiªn h¹ hoμn toμn ý33F2 Kh«ng cã tin tøc g× n÷a tõ chç XmÝt16. RÊt c¶m ¬n anh vÒ kh«ng ngu ngèc nh− Bi-xm¸c t−ëng. Sù viÖc nμy chØ cã mét mÆt nh÷ng sù quan t©m. NÕu trong tuÇn nμy t«i kh«ng nhËn ®−îc g× tèt lμ giê ®©y tÊt c¶ hμnh ®éng ®ª hÌn nμy ph¶i béc lé ra ngoμi vμ th× t«i sÏ viÕt c¸i g× ®ã rÊt gay g¾t cho XmÝt. Nh©n vËt quý téc nμy khi Êy sÏ chÊm døt sù mÆc c¶ bÞp bîm gi÷a Bi-xm¸c vμ B«-na-p¸c- cã mét ý t−ëng thËt kú l¹ - tù m×nh tra cøu ®Ó t×m hiÓu ë ®©y! NÕu t¬. nh− «ng Êy giao c«ng viÖc nμy cho chñ ng©n hμng cña m×nh th× Trong toμn bé c©u chuyÖn vÒ t− thÕ trung lËp, kÓ c¶ vô than chØ sau 3 ngμy lμ «ng ta ®· cã ®−îc tÊt c¶ mäi d÷ kiÖn. Nh−ng ®¸13, ng−êi §øc hμnh xö hoμn toμn nh− nh÷ng ®øa trÎ, ®iÒu ®ã ch¾c h¼n «ng nμy tù coi m×nh lμ mét ng−êi thùc tÕ. §å sóc sinh! hoμn toμn cã c¬ së lÞch sö. D©n téc nμy ch−a bao giê ®øng tr−íc nh÷ng vasn ®Ò nh− vËy. ThËt vËy, ®· cã ai ®øng ra gi¶i quyÕt T«i göi lêi th¨m hái nång nhiÖt ®Õn tÊt c¶ c¸c vÞ. §Çu gèi cña nh÷ng vÊn ®Ò Êy ®©u? Li-di ®ang lμnh vÕt ®au. T«i hoμn l¹i nh÷ng ng−êi Nga14. Ng−êi Nga vÉn lμ ng−êi Nga. §uy-p«ng ®· ®Ó cho ng−êi ta ¸p ®Æt - dÜ nhiªn lμ th«ng qua ThËt lμ mét trß c¾n xÐ kiÓu tiÓu thÞ d©n. S¸u vÞ ng−êi Nga Êy c·i Mèt-tª - thuª c¨n hä ë bªn c¹nh, t¹i mét khu phè kh«ng lμnh cä víi nhau, nh− thÓ ®iÒu ®ã quyÕt ®Þnh sù thèng trÞ ®èi víi thÕ m¹nh nhÊt, ngay c¹nh con s«ng ®μy xó uÕ, nh−ng t«i ®· lo liÖu ®Ó giíi. ë ®©y vÉn ch−a cã nh÷ng ®iÓm luËn téi nh»m vμo Ba-cu-nin, anh Êy thuª c¨n hé kh¸c. Nh−ng anh ®õng nãi víi anh Êy vÒ viÖc mμ chØ cã nh÷ng lêi than phiÒn vÒ t×nh tr¹ng lôc ®ôc ë Thôy SÜ nμy, vÊn ®Ò ®· ®−îc thu xÕp. Song, anh Êy kh«ng dÉn Mèt-tª ®Õn mμ th«i. Dï sao th× xem ra ng−êi cña chóng ta còng trung thùc chç t«i n÷a. Râ rμng lμ X¸c-rai-¬ ®· viÕt th− nãi víi anh Êy vÒ viÖc trong chõng mùc cã thÓ ®èi víi ng−êi Nga, nh−ng t«i vÉn thËn nμy, vμ §uy-p«ng cã lÏ giê ®©y tù m×nh c¶m thÊy nhÑ nhâm, v× tõ träng víi hä. Tuy nhiªn, sÏ rÊt tèt nÕu ®−îc biÕt toμn bé c©u nay g· ®ã sÏ kh«ng ¨n b¸m anh Êy suèt ngμy suèt ®ªm n÷a. chuyÖn ba hoa nμy, v× viÖc ®ã liªn quan ®Õn lÜnh vùc ngo¹i giao cña giai cÊp v« s¶n. Ph.¡. cña anh _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 1* - "Arbeiter - Zeitung" 2* Xem tËp nµy, tr.20 - 23. 1* - LÝp-nÕch
30 ¡ng-ghen göi m¸c, 31 th¸ng b¶y 1870 ¡ng-ghen göi m¸c, 31 th¸ng b¶y 1870 31 TiÓu luËn göi kÌm theo bøc th−18 tiªu b×nh vμ thμnh lËp c¸c tiÓu ®oμn thø t− cña qu©n lan-ve v.v.. Qu©n ®éi liªn minh B¾c § * øc35F1 Nh− vËy, ®· tæ chøc ®−îc: 1 qu©n ®oµn vÖ binh vµ 12 qu©n ®oµn tiªu binh: Qu©n tiªu binh cã 368 tiÓu ®oµn víi Tæng céng cã 114 trung ®oµn bé binh víi phiªn chÕ ba tiÓu ®oµn... 342 tiÓu ®oµn 1000 ng−êi mçi tiÓu ®oµn... 368 000 C¸c tiÓu ®oµn khinh kþ vµ x¹ thñ... 16 tiÓu ®oµn Qu©n lan-ve cã 204 tiÓu ®oµn víi S− ®oµn HÐt-xen: 4 trung ®oµn víi phiªn chÕ hai tiÓu ®oµn vµ 2 tiÓu 800 ng−êi mçi tiÓu ®oµn... 163 200 ®oµn khinh kþ... 10 tiÓu ®oµn C¸c tiÓu ®oµn tiªu binh... 368 tiÓu ®oµn 531 200 Qu©n lan-ve Dù ®Þnh tæ chøc 93 tiÓu ®oµn víi phiªn chÕ hai tiÓu ®oµn lµ 12 tiÓu ®oµn lÎ. 198 Qu©n tiªu binh cã 114 tiÓu ®oµn víi ë HÐt-xen cã chõng... 6 1000 ng−êi mçi tiÓu ®oµn... 114 000 204 tiÓu ®oµn Qu©n lan0ve cã 93 tiÓu ®oµn víi Sè tiÓu ®oµn ®· phiªn chÕ hoµn toµn: 572 tiÓu ®oµn 800 ng−êi mçi tiÓu ®oµn... 74 400 Qu©n dù bÞ, ®−îc tæ chøc ngay khi nμo cã sù huy ®éng qu©n d· chiÕn vμ qu©n lan-ve, thËm chÝ 188 600 kh«ng cã lÖnh ®Æc biÖt thªm n÷a: Tæng sè bé binh... 719 800 Qu©n tiªu binh - c¸c tiÓu ®oµn thø t− cña 114 trung ®oµn 114 Xø Ba-vi-e: 2 qu©n ®oµn bé binh, kho¶ng Qu©n lan-ve - c¸c tiÓu ®oµn thø ba... 93 trung ®oan 93 50 tiÓu doµn + 30 tiÓu ®oµn qu©n lan-ve = 80 tiÓu ®oµn VuyÕc-tem-bÐc: 1 s− ®oµn, kho¶ng 16 tiÓu ®oµn+ 779 tiÓu ®oµn 10 tiÓu ®oµn qu©n lan-ve = 36 tiÓu ®oµn Ba-®en: 1 s− ®oµn, kho¶ng 9 tiÓu ®oµn + C¸c ®¬n vÞ qu©n dù bÞ nμy cÇn cã c¸c sÜ quan vμo thêi ®iÓm diÔn 5 tiÓu ®oµn qu©n lan-ve = 14 tiÓu ®oµn ra chÝnh cuéc ®éng viªn; sè sÜ quan nμy sÏ cã thÓ s½n sμng sau 4- 6 tuÇn lÔ kÕt tõ khi cã lÖnh ®éng viªn; ®©y lμ nh÷ng tiÓu ®oμn tinh 130 tiÓu ®oµn = kho¶ng 110 000 nhuÖ nhÊt cña qu©n ®éi. Ngay sau khi thμnh lËp xong c¸c ®¬ vÞ nμy, ng−êi ta sÏ b¾t tay thμnh lËp c¸c tiÓu ®oμn thó n¨m cña qu©n VÒ Nam §øc, t«i lÊy nh÷ng con sè thÊp tèi thiÓu. T«i hoμn _____________________________________________________________ toμn kh«ng tÝnh kþ binh vμ ph¸o binh ®Ó chØ so s¸nh sè l−îng bé 1* Trong nguyªn b¶n, ®· g¹chbá trang ®Çu cña bót ký, cho ®Õn nh÷ng ch÷ "ë phÝa binh, v× sè bé binh ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh. qu©n Ph¸p".
32 ¡ng-ghen göi m¸c, 31 th¸ng b¶y 1870 m¸c göi ¡ng-ghen, 1 th¸ng t¸m 1870 33 ë phÝa qu©n Ph¸p: luyÖn Ýt nhiÒu). Toμn bé hÖ thèng míi nμy chØ tån t¹i tõ n¨m VÖ binh cã 33 tiÓu ®oµn - qu©n tiªu binh, 100 trung ®oµn víi 1868. Tuy nhiªn, t«i ph¶i ®îi cã nh÷ng sè liÖu tØ mØ h¬n vÒ hÖ phiªn chÕ ba tiÓu ®oµn... 33 tiÓu ®oµn thèng míi nμy, nã hÇu nh− kh«ng ®ông ch¹m ®Õn tæ chøc bªn LÝnh bé binh nhÑ Du-a-v¬, 3 trung ®oµn = 9 tiÓu ®oµn trong cña qu©n ®éi Ph¸p; cã thÓ, ®· cã mét sè ®iÒu g× ®ã ®−îc thùc LÝnh TuyÕc-c«-s¬, 3 trung ®oµn = 9 tiÓu ®oµn hiÖn lÆng lÏ. Dï sao th× sè qu©n ®· qua huÊn luyÖn còng chØ ®ñ ®Ó C¸c ®¬n vÞ lÝnh ngo¹i quèc vµ c¸c ®¬n vÞ kh¸c = 5 tiÓu ®oµn ®−a vμo t− thÕ s½n sμng chiÕn ®Êu c¸c tiÓu ®oμn tiªu binh ®· ®−îc tæ chøc. 23 tiÓu ®oµn Chaseurs - µ - * 36F1 20 tiÓu ®oµn C«ng bè lÇn ®Çu cã l−îc bít trong cuèn: "Der In theo b¶n viÕt tay Briefwechsel Zwischen F.Engels und K.Marx", Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc Bd. IV, Stuttgart, 1913; c«ng bè toµn v¨n trong 376 tiÓu ®oµn Marx - Engels Gesamtausgabe, Dritte Abteilung ë ®©y tiÓu ®oµn cã 8 ®¹i ®éi; nÕu - nh− trong n¨m 1859 - 24 Bd.4, 1931 vµ trong C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, ®¹i héi ®−îc chia cho 4 tiÓu ®oµn, mçi tiÓu ®oµn cã 6 ®¹i Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t.XXIV, 1931 ®éi th× khi Êy cã thÓ t¨ng sè qu©n cña ®¹i ®éi lªn 150 ng−êi vµ thµnh lËp tiÓu ®oµn dù bÞ - huÊn luyÖn thø t−, nh− vËy 115 trung ®oµn sÏ cã 115 tiÓu ®oµn 491 tiÓu ®oµn NÕu ®· thµnh lËp ®−îc mét bé phËn ®¸ng kÓ vÖ binh 6 c¬ ®éng th× con sè Êy lµ 100 tiÓu ®oµn M¾c göi ¡ng-ghen Bé binh cã 580 000 ng−êi = 591 tiÓu ®oµn ë Man-se-xt¬ TÊt c¶ sè cßn l¹i ph¶i ®−îc thμnh lËp míi, gåm sè qu©n lÊy tõ [Lu©n §«n], 1 th¸ng T¸m 1870 thμnh phÇn qu©n d· chiÕn hoÆc sè sÜ quan míi ®−îc gäi nhËp ngò. T«i rÊt véi. §ång thêi sÏ cã thÓ sö dông ®−îc vÖ binh c¬ ®éng trong ®iÒu kiÖn d· PhrÕt th©n mÕn! chiÕn, Ýt ra còng kh«ng sím h¬n sau 2 - 3 th¸ng, v× tõ n¨m 1868 sè C¶ hai bμi viÕt gÇn ®©y nhÊt cña anh ®Òu tuyÖt *. T«i ®· lËp tøcêi37F1 vÖ binh Êy chØ ®−îc huÊn luyÖn cã hai tuÇn lÔ mçi n¨m. MÆt kh¸c, sè phi ®Õn tê "Pall Mall". Nh−ng v× lóc Êy Grin-vót kh«ng cã mÆt ë ®ã, l−îng c¸n bé qu©n ®éi Ph¸p (qu©n tiªu b×nh) qu¸ h¹n chÕ nªn nªn kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ®−îc g×. Tuy nhiªn, «ng Êy sÏ cã mÆt kh«ng thÓ thu hót ®−îc nhiÒu sè l−îng qu©n dù bÞ (®· ®−îc huÊn _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 1* - bé binh 1* Ph.¡ng-ghen. "TiÓu luËn vÒ chiÕn tranh" c¸c bµi II vµ III.
34 m¸c göi ¡ng-ghen, 1 th¸ng t¸m 1870 m¸c göi ¡ng-ghen, 1 th¸ng t¸m 1870 35 tr−íc 12 giê. ¤-xvan ®· kh«ng ®Ó cho t«i yªn, m·i cho ®Õn khi t«i ®Õn dù H«m nay t«i viÕt th− cho «ng Êy biÕt r»ng anh (b©y giê t«i sÏ cuéc häp h«m qua, ®−îc triÖu tËp lÇn thø *. T«i ®· thËn träng ®Õn 41F1 nªu tªn anh) sÏ trùc tiÕp göi c¸c bμi viÕt. møc ®· tíi ®ã 15 phót tr−íc 11 giê (lμ thêi gian Ên ®Þnh cuéc häp). VÒ "nh÷ng ng−êi Nga" th× hä sÏ thÊy r»ng c¶ t«i còng sÏ μ T«i ®· gi¶i thÝch cho «ng Êy r»ng t«i kh«ng thÓ ký 1) tr−íc hÕt v× conrsaire corsaire et *. 38F1 t«i ®· ký vμo lêi kªu gäi cña quèc *, 2) t«i kh«ng thÓ ký tªn vμo Õ42F2 TËp ®oμn ®Çu sá ë ®©y muèn n−íc Anh chiÕn ®Êu ë phÝa n−íc th− riªng (nghÜa lμ kh«ng ph¶i cña Quèc tÕ ) nÕu kh«ng cã anh, vμ Phæ. Sau 18 n¨m rßng tËp ®oμn nμy bî ®ì B«-na-p¸c-t¬ vμ ®· sö v× ®Ó th−¬ng th¶o víi anh cÇn cã thêi gian, cho nªn hä cã thÓ bá lì dông mét c¸ch thÝch ®¸ng «ng ta nh− ng−êi cøu v·n c¸c mãn lîi dÞp thuËn lîi. Sau nμy, nÕu cã c¬ héi, chóng ta sÏ mêi «ng ta vμ tøc vμ lîi nhuËn, giê ®©y nã l¹i trï tÝnh t×m thÊy - ë c¸i n−íc Phæ b¹n bÌ cña «ng ta gia nhËp Quèc tÕ ®Ó cïng hμnh ®éng. qu©n chñ ®−êng bÖ vμ sî Chóa - tªn sen ®Çm kh¶ kÝnh h¬n vμ Sau n÷a, t«i nãi víi «ng ta r»ng vÉn cßn cã c¬ héi c¸ nh©n thø ®¸ng tin cËy h¬n cho lôc ®Þa. Tuy nhiªn, nh÷ng tay h¶o hín Êy hai. ë ®©u cã mÆt Lu-i Bl¨ng th× khái nghi ngê g× n÷a, ë ®ã cã kÎ cÇn ph¶i thËn träng h¬n. §©u ®©u d©n chóng còng nãi: "triÒu ®¹i t«i tí cña «ng ta lμ C¸c-l¬ Blin-®¬. §øc ®¸ng nguyÒn rña nμy c¶ n−íc ta muèn l«i kÐo chóng ta vμo ¤ng Êy ng¾t lêi t«i: "Trong cuéc häp gÇn ®©y Blin-®¬ ®· cã th¸i cuéc chiÕn tranh trªn lôc ®Þa v× nh÷ng môc ®Ých gia ®×nh cña nã!". ®é nh− mét phÇn tö s«-vanh ®iªn cuång. Chóng t«i cÇn cã anh ®Ó Tê "Figaro" ë ®©y - t«i ®· ®−a cho §uy-p«ng sè tiªu biÓu cña chèng l¹i «ng ta". b¸o nμy - lμ tê b¸o cña Anh, do sø qu¸n Ph¸p lËp ra. "T«i kh«ng thÓ ngåi trong cïng mét phßng víi g· nμy vμ tuyªn VÒ phÇn m×nh, Bi-xm¸c ®· mua chuéc ®−îc mét c¸ch c¨n b¶n bè víi anh r»ng nÕu «ng ta xuÊt hiÖn th× t«i sÏ lËp tøc rêi khái b¸o chÝ Lu©n §«n, trong ®ã cã c¸c tê "Lloyd" vμ "Reynolds"! 2*. Tê 39F ng«i nhμ cña anh". "Reynolds "sè ra h«m qua cã ®ßi ph©n chia n−íc Ph¸p. Con lîn T«i ë phÝa d−íi, trong phßng cña «ng ¤-xvan, nh×n ra mÆt phè, nμy ne mÐnage pas les *. Th»ng cha nμy ®· lu«n lu«n chöi ng−êi 40F3 Qu¶ nh− thÕ! Qua cÆp kÝnh, tõ xa t«i ®· thÊy nh©n vËt khÖnh §øc vμ khen ng−êi Ph¸p, bçng nhiªn ®· phÇn nμo biÕn thμnh kh¹ng cùu häc gi¶, tuy «ng ta ®· nhuém tãc thμnh mμu ®en, ®i Blin-®¬. kÌm «ng ta cã hai tªn bÞp bîm. ¤-xvan b¶o r»ng t¹m thêi sÏ dÉn Cßn vÒ kÎ ®ª tiÖn Êy th× h¾n hy väng sÏ ®−îc tróng cö trong hä lªn tÇng trªn, vμo phßng kh¸ch - ®ã lμ c¨n phßng sÏ diÔn ra cuéc bÇu cö Quèc héi §øc s¾p tíi nhê nh÷ng lêi la ã yªu n−íc cuéc häp. vμ "hiÕn d©ng" mét c¸ch ån μo chñ nghÜa céng hoμ cña m×nh cho Sau ®ã «ng ta ®Ò nghÞ víi t«i: «ng ta sÏ th«ng b¸o ë phÝa trªn tæ quèc. r»ng t«i ®ang cã mÆt ë ®©y vμ «ng ta sÏ tuyªn bã víi «ng Êy r»ng _____________________________________________________________ t«i kh«ng thÓ gÆp Blin-®¬ ®−îc. Nãi c¸ch kh¸c, «ng ta muèn ®Èy _____________________________________________________________ 1* - víi bän c−íp ph¶i ®èi xö theo kiÓu bän c−íp" (nguyªn v¨n: mét tªn r−ìi c−íp biÓn chäi l¹i mét tªn c−íp biÓn). 1* Xem tËp nµy, tr. 22 - 23. 2* - "Lloyd's Weekly Newspaper" vµ "Reynolds's Newspaper" 2* C.M¸c."Lêi kªu gäi thø nhÊt cña Tæng Héi ®ång Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ 3* - kh«ng thÊy cÇn lµm cho tr−íc sau nhÊt trÝ. vÒ cuéc chiÕn tranh Ph¸p - Phæ.
36 m¸c göi ¡ng-ghen, 1 th¸ng t¸m 1870 ¡ng-ghen göi m¸c, 3 th¸ng t¸m 1870 37 nh©n vËt kia ®i. T«i nãi víi «ng ta r»ng lμm nh− thÕ kh«ng ®−îc. ¤ng ta ®· mêi Blin-®¬, sÏ x¶y ra mét vô l«i th«i kh«ng cÇ thiÕt v.v.. T«i cÇm mò lªn vμ hÕt søc th©n mËt tõ biÖt ¤-xvan, «ng ta lμ mét anh chμng rÊt tö tÕ, tuy kh«ng ph¸t minh ra thuèc sóng. Theo ®Ò nghÞ cña t«i, XÐc-nai-¬ ®· viÕt th− cho §uy-p«ng nãi 7 vÒ Mèt-tª, víi lêi lÏ gay g¾t ®Õn nçi §uy-p«ng ®· phËt lßng vμ ¡ng-ghen göi M¸c kh«ng viÕt th− cho XÐc-rai-¬ trong 2 tuÇn liÒn. ë Lu©n §«n SÏ lμ viÖc lμm ®óng lóc nÕu anh göi tiÒn cho t«i ®Ó ®i vÒ vïng bê biÓn. T«i muèn ngay trong tuÇn nμy ®i Brai-t¬n. Muén h¬n n÷a th× trong t×nh h×nh nμy t«i kh«ng thÓ v¾ng mÆt ë Lu©n §«n. Man-se-xt¬, 3 th¸ng T¸m 1870 Chμo anh. C.M. cña anh Mo-r¬ th©n mÕn! T«i göi kÌm theo ®©y: VËy, tõ giê anh h·y trùc tiÕp göi bμi vë cho: ngμi Phrª-®e-rÝch W/286721, Man-se-xt¬, ngμy 20 th¸ng S¸u 1869 - 20 p.xt., Grin-vót, chñ bót bμo "Pall Mall" Gasette", 2 Northumberland W/277454, Man-se-xt¬, ngμy 23 th¸ng Giªng 1869 - 20 p.xt göi Street, Strand, London. ®Õn Brai-t¬n, còng nh− S/11 13062, Li-víc-pun, vμo ngμy 17 th¸ng N¨m 1869 - 5 p.xt.; ®©y lμ kho¶n tiÒn ®ãng gãp cña Mo-r¬ C«ng bè lÇn ®Çu cã l−îc bít trong cuèn""Der In theo b¶n viÕt tay cho Quèc tÕ. Vμo ®Çu th¸ng ChÝn anh sÏ nhËn ®−îc kho¶n ®ãng Briefwechsel Zwischen F.Engels und K.Marx", Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc gãp cña t«i, t«i hiÖn kh«ng cã tiÒn vμ buéc ph¶i chê kho¶n lîi tøc Bd. IV, Stuttgart, 1913; c«ng bè toµn v¨n trong Marx - Engels Gesamtausgabe, Dritte Abteilung, cæ phÇn. T«i sÏ ph¶i ®e b¸n c¸c cæ phiÕu ®i, v× s¾p tíi cã nh÷ng Bd.4, 1931 vµ trong C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, kho¶n cÇn thanh to¸n; anh nghÜ thÕ nμo, t«i cã cÇn ®îi thªm chót Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t.XXIV, 1931. n÷a trong viÖc nμy, hay lμ tung chóng ra ngay lËp tøc? T«i cßn cã thÓ ®em b¸n chóng ra mμ kh«ng thua lç. T«i vui mõng thÊy qu©n Ph¸p tiÕn lªn vμ ®· chiÕm ®−îc X¸c- bruých-kªn (t¹i ®ã bè trÝ 1 tiÓu ®oμn, 4 ®¹i ®éi kþ binh vμ cã thÓ cã mét Ýt ph¸o binh). Thø nhÊt, v× nh÷ng lý do tinh thÇn. Thø hai, v× qu©n §øc sÏ tiÕn hμnh trËn ®¸nh thø nhÊt trong t− thÕ phßng thñ, mμ cuéc phßng thñ th× ®· ®−îc t¨ng c−êng hÕt søc nhê cã lo¹i sóng tr−êng n¹p ®¹n ë phÇn kho¸ nßng. V× qu©n §øc - theo sù tÝnh to¸n cña t«i - tèi qua ®· më cuéc tÊn c«ng chiÕn l−îc cho nªn t«i
38 ¡ng-ghen göi m¸c, 3 th¸ng t¸m 1870 m¸c göi ¡ng-ghen, 3 th¸ng t¸m 1870 39 cho r»ng trËn ®¸nh lín - nh÷ng cuéc ®ä sóng mμo ®Çu cña nã cã lÏ cña «ng ta, nghÜa lμ do bas *, do nh÷ng hμnh ®éng l¹m dông bÞp 47F1 ®· diÔn ra hèm nay - ngμy mai sÏ diÔn ra trªn tuyÕn èt-v©y-l¬ - bîm trong viÖc ®iÒu khiÓn qu©n ®éi, ®iÒu ®ã lμm cho «ng ta bÞ N©y-kiÕc-khen-H«m-buèc. Trong tr−êng hîp nμy c¸c ®éi qu©n cña chËm l¹i 5 ngμy vμ ch¾c ch¾n c¶ giê ®©y n÷a còng buéc «ng ta Phri-®rÝch C¸c-l¬ vμ cña vÞ hoμng * sÏ t¸c chiÕn tõ phÝa chÝnh ö43F1 ph¶i xuÊt trËn trong t− thÕ ch−a ®−îc chuÈn bÞ. diÖn, cßn Stai-n¬-me-x¬ sÏ tÊn c«ng qu©n Ph¸p tõ bªn s−ên (s−ên NÕu nh− qu©n §øc, tr¸i víi lßng mong ®îi, sÏ thÊt b¹i trong tr¸i). HoÆc ng−îc l¹i. trËn ®Êu nμy th× sau 4 tuÇn lÔ n÷a qu©n §øc l¹i cã thÓ m¹nh h¬n ThËt lμ rÊt ngu ngèc khi Grin-vót m·i tíi h«m qua míi cho nhiÒu so víi hiÖn nay; hä tr¸nh khái sù b¹i trËn hoμn toμn nhê ®¨ng bμi b¸ *, vμo lóc ®· nhËn ®−îc c¶ mét lo¹t nh÷ng tin tøc 4F2 tuyÕn Ranh, cßn ®èi víi qu©n Ph¸p th× ch¼ng cã g× cã thÓ b¶o vÖ kh¼ng ®Þnh. ¤ng ta còng cã nh÷ng thay ®æi phi lý nμy nä trong cho hä. c¸c tõ ng÷, nh÷ng sù thay ®æi nμy lμm lé sù thiÕu hiÓu biÕt vÒ Xin anh lμm ¬n th«ng b¸o ngay cho t«i vÒ viÖc ®· nhËn ®−îc thuËt ng÷ qu©n sù. Tuy vËy, bμi viÕt Êy ®· cã t¸c dông. H«m nay tiÒn, ®«i lóc c¶ nh÷ng bøc th− b¶o ®¶m còng bÞ thÊt l¹c. T«i göi b¸o "Times" ®· ®¨ng bμi x· luËn hoμn toμn ®−îc chÐp l¹i tõ hai lêi th¨m nång nhiÖt ®Õn tÊt c¶ c¸c vÞ. bμi viÕt cña t«i - bμi sè 2 vμ sè 3. V× vËy, t«i viÕt b¶n tuyªn bè19 Ph.¡. cña anh göi cho Grin-vót. LÏ ra h«m qua anh ®· nhËn ®−îc tiÒn, nh−ng l¸ th− cña anh C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: ""Der In theo b¶n viÕt tay Briefwechsel Zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc chØ ®Õn cïng víi chuyÕn thø hai, vμ m·i gÇn ®Õn giê th− Êy míi K.Marx", Bd. IV, Stuttgart, 1913 ®Õn tay t«i. TÊn trß Blin-®¬ rÊt hay. Ph¶i ch¨ng ¤-xvan Êy thuéc dßng hä ¤-xvan ë Ba-®en håi n¨m 1849? Cã ba ng−êi mang hä Êy. VÉn cßn kh¶ n¨ng rñi ro nμo ®ã lμ qu©n Ph¸p sÏ tÊn c«ng qu©n 8 §øc tr−íc khi qu©n §øc hoμ tÊt viÖc tËp trung qu©n vμ triÓn khai M¸c göi ¡ng-ghen qu©n cña m×nh. NÕu nh− Lu-i cao * gi¸ng ®ßn vμo thø s¸ *, th× «ng ta ý45F3 46F4 ë Man-se-xt¬ cã thÓ kh«ng gÆp nh÷ng khã kh¨n ®Æc biÖt ®Ó ®Õn ®−îc s«ng Ranh. Nh−ng ®Õn thø ba qu©n §øc ®· ph¶i gÇn nh− s½n sμng. ¤ng ta ®· bá lì nh÷ng c¬ héi tèt nhÊt ®Ó më cuéc tÊn c«ng do lçi [Lu©n §«n], 3 th¸ng T¸m 1870 _____________________________________________________________ PhrÕt th©n mÕn! 1* - Phri-®rÝch Vin-hem. _____________________________________________________________ 2* Ph.¡ng-ghen. "TiÓu luËn vÒ chiÕn tranh . - III" 3* Na-p«-lª-«ng III 1* - ®Õ chÕ m¹t kú (tõ nay dïng ®Ó chØ §Õ chÕ La M· hËu kú hoÆc §Õ chÕ Bi-®¨ng-x¬); 4* - ngµy 5 th¸ng T¸m ë ®©y ¸m chØ §Õ chÕ thø hai ë Ph¸p.
40 m¸c göi ¡ng-ghen, 3 th¸ng t¸m 1870 m¸c göi ¡ng-ghen, 3 th¸ng t¸m 1870 41 ChØ võa råi - vμo håi 7 giê tèi - t«i míi ®−îc ¤-xvan bÊt h¹nh ®Ó nhËn r»ng «ng ta ®· kh«ng tham gia so¹n th¶o bøc th− ®ã). yªn, vμ tuy ®· muén ®Ó ra b−u ®iÖn, t«i vÉn viÕt nh÷ng dßng nμy, Thø hai: nÕu «ng ta b©y giê kh«ng c«ng bè bøc th− Êy, th× v× t«i kh«ng tin ch¾c ngμy mai kh«ng cã ®iÒu g× ®ã c¶n trë t«i. ngμy mai Blin-®¬ sÏ viÕt lung tung trªn tÊt c¶ c¸c b¸o §øc r»ng KÎ cïng ®Õn víi Blin-®¬ lμ gi¸o s− G«n - stuyÕc-c¬, mét phÇn «ng ta sÏ c¶n trë viÖc in bøc th− cã tÝnh chÊt ph¶n béi Êy. V× vËy, * tö tù do - d©n téc ®· tõ l©u. C¶nh t−îng x¶y ra rÊt c¨ng th¼ . Häc 48F1 nªn cho in nã th× tèt h¬n. gi¶ Blin-®¬ thËm chÝ ®· nãi dèi r»ng d−êng nh− tiÕn sÜ §iÒu nãi sau cïng Êy lμ chÝnh ®¸ng. T«i ph¶i thó nhËn r»ng t«i Gia-c«-bi ®øng vÒ phÝa «ng ta (lμm thÕ lμ v× sù cã mÆt cña nh÷ng thÊy th−¬ng cho anh chμng nμy. V× vËy t«i ra tèi hËu th− nh− sau: ng−êi Ph¸p). Khi ra ®i, nh÷ng g· nμy ®· gîi ý cho biÕt - kh«ng T«i s½n sμng ñng hé theo (nh−ng, còng nh− Lu-i Bl¨ng, kh«ng ph¶i nguyªn v¨n, mμ b»ng nh÷ng c©u bãng giã - r»ng ¤-xvan ®· chØ ®¬n gi¶n ®Æt bót ký tªn vμo) víi hai ®iÒu kiÖn sau ®©y: bÞ B«-na-p¸c-t¬ "mua chuéc". 1) cho in c©u chó thÝch sau ®©y vμo tªn cña t«i: Sù viÖc nμy ®· ®Èy «ng ¤-xvan téi nghiÖp ®i ®Õn nh÷ng c¬n "T«i ñng hé bøc th− c«ng bè trªn ®©y ë chõng mùc nã nãi ®éng kinh. V× chuyÖn nμy mμ «ng ta ®· ®Õn gÆp t«i. T«i ph¶i ký chung phï hîp, xÐt vÒ tinh thÇn cña nã, víi lêi kªu gäi cña Tæng vμo v¨n b¶n ®ã ®Ó ñng hé «ng ta. NÕu kh«ng th× vÞ thÕ cña «ng ta Héi ®ång Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ" 1*. 50F ë Lu©n §«n sÏ bÞ lung lay m¹nh. ¤ng Êy ®· mang ®Õn lêi kªu gäi 2) sÏ thªm vμo ®ã mét c©u chØ râ - ®ñ lμ b»ng nh÷ng c¸ch diÔn 15 ®· in (cã ®iÒu lμ b¶n in thö th«i) . T«i tr−íc hÕt ®· nh¾c l¹i víi ®¹t «n hoμ nhÊt vμ ngo¹i giao nhÊt - r»ng vÒ phÝa ng−êi §øc th× «ng ta tÊt c¶ nh÷ng g× mμ t«i ®· ph¸t biÓu tr−íc ®ã. Sau ®ã t«i ®äc cuéc chiÕn tranh cã tÝnh chÊt phßng thñ. t¸c phÈm mét c¸ch yÕu ít, kiÓu c¸ch vμ thËm chÝ kh«ng cã ý ¸m ¤ng ta ®· chÊp nhËn ®iÒu ®ã. Vμo lóc 5 giê ngμy mai ë chç «ng chØ, Ýt ra còng v× lÞch sù ®èi víi nh÷ng ng−êi Ph¸p th−¬ng th¶o víi Êy sÏ l¹i cã cuéc häp, t«i sÏ ®Õn dù. «ng Êy, vÒ tÝnh chÊt phßng thñ cña cuéc chiÕn tranh tõ phÝa ng−êi Sau ®Êy «ng ta hái: liÖu ¡ng-ghen cã ký vμo ®ã, còng víi ®iÒu §øc (t«i kh«ng nãi lμ tõ phÝa n−íc Phæ). kiÖn nh− cña t«i hay kh«ng? Lóc ®ã t«i ®· ®Ò nghÞ «ng ta g¸c l¹i tÊt c¶ ý ®Þnh Êy, v× hiÖu T«i nãi r»ng ®©y lμ lêi kªu gäi ë Lu©n §«n. T«i ký tªn vμo ®ã víi qu¶ cã thÓ "kh«ng lín", bëi v× - nh− tr−íc ®ã t«i ®· viÕt th− tr¶ lêi nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, chØ v× tá th¸i ®é lÞch sù víi «ng Êy vμ * l¸ th− ®Çu tiªn cña «ng - chØ cã giai cÊp c«ng nh©n míi lùc l−îng 49F2 hoμn toμn tr¸i víi ý thøc cã tÝnh phª ph¸n cña t«i. T¹m thêi th× t«i tÝch cùc cã kh¶ n¨ng chèng l¹i c¬n cuång nhiÖt d©n téc. tuyÖt ®èi kh«ng thÊy cã nh÷ng c¬ së nμo ®Ó c¶ anh n÷a. - ngoμi t«i ¤ng ®· ph¶n b¸c l¹i: tr−íc hÕt, mét sè ng−êi Ph¸p ®· ký tªn, cßn ra - còng ph¶i tù lμm mÊt danh dù cña m×nh chØ v× ¤-xvan ®· ph¹m Lu-i Bl¨ng ®· tuyªn bè r»ng «ng ta s½n sμng ng¶ theo (®iÒu nμy x¸c ph¶i sai lÇm lμ nãi chung ®· l«i kÐo nh©n vËt cùu häc gi¶ Blin-®¬ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 1* Xem tËp nµy, tr. 34 - 35. 1* C.M¸c. "Lêi kªu gäi thø nhÊt cña Tæng Héi ®ång Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc 2* Xem tËp nµy tr. 179 - 180. tÕ vÒ cuéc chiÕn tranh Ph¸p - Phæ".