Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Báo chí: Phản biện xã hội trên báo điện tử

Ạ Ọ Ộ Ố Đ I H C QU C GIA HÀ N I

ƯỜ Ạ Ọ Ọ Ộ TR NG Đ I H C KHOA H C XàH I VÀ NHÂN VĂN

­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

Ầ TR N XUÂN THÂN

Ệ Ử Ộ Ả Ệ PH N BI N XàH I TRÊN BÁO ĐI N T

Chuyên ngành: BÁO CHÍ H CỌ

ố Mã s : 62.32.01.01

Ắ Ậ Ế TÓM T T LU N ÁN TI N SĨ BÁO CHÍ

ậ ượ ạ Lu n án đ c hoàn thành t i:

ƯỜ Ạ Ọ Ọ Ộ TR NG Đ I H C KHOA H C XàH I VÀ NHÂN VĂN

Ạ Ọ Ộ Ố Đ I H C QU C GIA HÀ N I

ẫ ị Ng ườ ướ i h ng d n khoa h c: ễ ọ PGS.TS.Nguy n Th  Minh Thái

ệ ả Ph n bi n:

ệ ả Ph n bi n:

ệ ả Ph n bi n:

ẽ ượ ả ệ ướ ậ ấ ơ ở ấ ộ ồ ọ ạ ế ậ ườ Lu n án s  đ c b o v  tr c H i đ ng c p c  s  ch m Lu n án ti n sĩ H p t i Tr ạ ọ ng Đ i h c Khoa

ộ ố ễ ộ ồ ờ ọ h c   Xã   h i   và   Nhân   văn,   s 336   Nguy n   Trãi,   Thanh   Xuân,   Hà   N i,   vào   h i.......gi .......phút,

ngày.......tháng.......năm 2016.

ể ậ ạ ể Có th  tìm hi u Lu n án t i:

ư ệ ố ệ ­ Th  vi n Qu c gia Vi t Nam

ư ệ ạ ọ ố ộ ­ Trung tâm Thông tin th  vi n ­ Đ i h c Qu c gia Hà N i

M  Đ UỞ Ầ

ấ ế ủ ề

ể ả ớ ở ủ ươ ề các n n dân ch  ph

t c a đ  tài 1. Tính c p thi ộ ệ Ph n bi n xã h i (PBXH) đã phát tri n khá s m  ộ ợ ạ ể ề ế ư ọ ữ ầ ủ   ng Tây trên tinh th n c a ậ ồ ộ ạ t t xung đ t l

ắ ơ ả ượ ấ ế ả ị ố  duy khoa h c và đ i tho i đ  đi u ti ộ h i; đ c coi là nguyên t c c  b n và t

ự ự ượ ự ớ ọ ướ ạ ệ i ích gi a các nhóm xã h i, t o ra đ ng thu n xã   ộ ủ   ạ ộ ờ ố t y u trong đ i s ng chính tr  và ho t đ ng qu n lý xã h i c a ứ   c coi tr ng, th c hành và nghiên c u ể c phát tri n. Còn t i Vi

các n ữ t Nam, PBXH m i th c s  đ ứ ầ ở ầ ế ề ạ

ả ủ ươ ế ị ướ ữ ế c ta. Các ch  tr t cho quá trình lãnh đ o, đi u hành ờ ố   c, nh ng quy t đ nh liên quan đ n đ i s ng

ề ụ ủ ủ ng, chính sách c a Đ ng, Nhà n ặ ữ ữ ầ ớ ơ

ộ ườ ơ ộ ư ễ ề ệ ạ ấ ậ ầ ở tr

ấ ậ ứ ụ ứ ệ ề ạ ộ

ệ ố ộ ổ ứ ị ướ ạ ộ ạ ả ố

ầ ượ ế ợ ề ố ổ ợ ỉ nh ng năm g n đây. PBXH đang ngày càng tr  thành nhu c u b c thi ấ ướ đ t n ủ c a nhân dân, quy n và nghĩa v  c a công dân đang đ t ra nh ng yêu c u m i. H n n a, trong môi   ề   ẽ ng h i nh p toàn c u di n ra ngày càng m nh m , m  ra nhi u c  h i nh ng cũng xu t hi n nhi u ệ   ỏ khó khăn, thách th c, b t c p trong xã h i... đòi h i các ch c năng, nhi m v , quy n h n, trách nhi m ề   ủ c ta, các quan h  đ i n i, đ i ngo i, ho t đ ng qu n lý đi u c a các t ờ ạ   c đi u ch nh, b  sung cho phù h p th i đ i hành liên quan đ n l

ệ ố  ch c trong h  th ng chính tr  n ộ i ích qu c gia, dân t c, nhân dân c n đ ứ ượ ơ ở ự ủ ủ ự ệ ệ ầ ớ

ế ạ ự ủ ươ ể ệ ồ ừ ả m i. Vi c này c n đ ộ h i vào ki n t o và th c thi ch  tr

ộ ể ng, chính sách. Vì PBXH là th  hi n ph n h i t ữ ộ ố ớ ự ượ ế ạ ẽ ủ c a các l c l

ề ợ ủ c th c hi n trên c  s  có PBXH, t c là có s  tham gia c a nhân dân, c a toàn xã   ộ ằ    phía xã h i b ng ự ế   ể ế ng xã h i đ i v i nh ng ki n t o chính sách, th  ch ... tr c ti p ỉ ừ ữ ề ộ ồ ơ thái đ , quan đi m, lý l ế liên quan đ n quy n l i c a các thành viên trong c ng đ ng, t

đó giúp các c  quan h u quan đi u ch nh ả ướ ượ ướ ủ ươ ự ễ ợ c Đ ng, Nhà n c coi là c ta đ

ớ ng, chính sách cho phù h p v i tình hình th c ti n. Báo chí n ủ ch  tr ế ướ ứ ủ ủ ể ổ ủ ễ ầ ả ti ng nói c a Đ ng, c a Nhà n ch c đoàn th , là di n đàn c a qu n chúng nhân dân.

ứ ủ ể ệ ể ộ ộ c, c a các t ự ễ PBXH trên báo chí là m t cách đ  báo chí th c hi n ch c năng c a mình, là m t di n đàn đ  nhân dân

ổ ứ ạ ộ ướ ự ễ ệ ả ộ ộ c, qu n lý xã h i. Mà th c ti n xã h i Vi ả  ch c, qu n lý nhà n

ướ ự ủ ề ạ ấ ỏ ị ỉ tham gia vào ho t đ ng t ề ớ ặ đ t ra nhi u v n đ  m i, không ch  đòi h i các nhà ho ch đ nh và th c thi chính sách c a nhà n t Nam đang   ả   i

ỏ ế ự ễ ứ ẩ ả c gi ướ

quy t mà đòi h i báo chí tham gia vào quá trình này. T c là chính th c ti n thúc đ y Đ ng và Nhà n ủ ươ ế ề ầ ấ ồ ờ

có nhu c u tham v n ý ki n nhân dân v  ch  tr ả ướ ệ ế ớ c ta   ầ   ng, chính sách, đ ng th i nhân dân cũng có nhu c u ự ầ c. Đó cũng là nhu c u chính đáng cho s

ự ế ể ệ ử Th c t là PBXH trên báo đi n t đang ngày càng gia tăng và

ngày càng l n trong vi c đóng góp ý ki n cho Đ ng và Nhà n ồ ạ t n t ượ i và phát tri n PBXH trên báo chí.  ươ ề ệ ộ ư ữ ở c xã h i đánh giá đa chi u: có tán d ng, khích l đ và cũng có băn khoăn, trăn tr . Nh ng nh ng đánh

ả ề ầ ự ứ ễ ề ặ ấ ả ọ

ệ ử ừ ự ấ ả ề ự ễ ế ề ậ ọ t đó, tôi ch n đ  tài

. T  s  c p thi ậ ọ ộ ệ ả ệ ậ ế t nghi p b c h c Ti n sĩ chuyên ngành ệ ử  làm Lu n án t

ề giá đó không ph i lúc nào cũng có căn c  khoa h c và th c ti n. Đi u này đ t ra v n đ  c n ph i nghiên ứ c u nghiêm túc c  v  lý lu n và th c ti n PBXH trên báo đi n t ố nghiên c u “ứ Ph n bi n xã h i trên báo đi n t ” Báo chí ­ Truy n thông.

ứ ụ

ệ ố ậ ệ ử ệ ụ 2. M c đích và nhi m v  nghiên c u 2.1.M c đích ụ ậ ầ Góp ph n h  th ng hóa lý lu n PBXH, lý lu n PBXH trên báo chí và PBXH trên báo đi n t

ế ạ ự ể ỉ ệ ử ở ự ễ ậ ệ . Soi ạ   ạ t Nam đ  đánh giá th c tr ng, ch  ra th  m nh, h n lý lu n vào th c ti n PBXH trên báo đi n t Vi

ệ ử ề ế ả ấ ượ ệ ử ở ệ ch  PBXH trên báo đi n t , đ  ra gi i pháp tăng ch t l ng PBXH trên báo đi n t Vi t Nam.

ụ

ổ ứ ữ ế ề ể ề ấ 2.2. Nhi m vệ M t làộ

, t ng quan tình hình nghiên c u có liên quan đ n đ  tài đ  làm rõ nh ng v n đ  đã nghiên ả ướ ủ ề ề ế ậ ủ ứ c u (c a tác gi ứ c), làm ti n đ  cho nghiên c u ti p theo c a lu n án này.

trong và ngoài n ệ ố ệ ử ề ề ậ ệ ả ộ ấ Hai là, h  th ng hóa và làm rõ các v n đ  lý lu n v  báo chí, báo đi n t ả   , ph n bi n xã h i, ph n

ệ ộ bi n xã h i trên báo chí.

1

ậ ụ ế ậ ộ ọ ị ọ ọ ọ ơ

ề Ba là, v n d ng ti p c n liên ngành khoa h c v  báo chí h c, chính tr  h c và xã h i h c làm c ậ ơ ở ự ệ ử ươ ứ ễ ệ ả ậ ộ ; xây

ng pháp lu n và c  s  th c ti n cho nghiên c u ph n bi n xã h i trên báo đi n t ậ ở s  lý lu n, ph ự d ng khung lý lu n PBXH trên báo đi n t

ạ ộ ệ ử ự ộ ố ườ ệ ử . ạ , phân tích, đánh giá th c tr ng ho t đ ng PBXH trên báo đi n t qua m t s  tr ợ   ng h p

B n làố ứ ụ ể nghiên c u c  th .

ừ ế ế ụ ề ầ ữ ự ạ ấ ả ả ề ế ỉ  k t qu  phân tích th c tr ng, ch  ra nh ng v n đ  c n ti p t c gi ấ   i quy t, đ  xu t

ả ớ ổ ứ ấ ượ ự ệ ằ ệ ử ở ệ Năm là, t ổ i pháp đ i m i t gi ch c và th c hi n nh m nâng cao ch t l ng PBXH trên báo đi n t Vi t Nam.

ạ ứ ố ượ ng và ph m vi nghiên c u

ố ượ ng

ự ễ ứ ậ ậ ệ ử ở ệ ươ Vi t Nam đ ạ ng đ i.

ạ

ệ ử ở ộ ề ệ ộ ỉ ớ ạ ề ậ 3. Đ i t 3.1. Đ i t Lu n án nghiên c u lý lu n và th c ti n PBXH trên báo đi n t 3.2. Ph m vi ­ PBXH là m t đ  tài r ng, báo đi n t Vi t Nam cũng nhi u, Lu n án này ch  gi

ứ ệ ử ạ   i h n ph m ủ

ự ả ề ế : Nhân Dân, VietNamNet, Thanh Niên, VnExpress, thông qua 5 ch ớ ầ ươ ủ ạ ộ ị ng án c a B  GTVT v i c u Long Biên, Quy đ nh ph t xe

vi nghiên c u PBXH trên 4 báo đi n t đ :  ề Đi u 4 d  th o Hi n pháp 2013, Ph ệ ủ ề ấ ỷ ồ ổ ớ không chính ch , Vi t Nam đăng cai ASIAD 18, Đ  xu t 34 nghìn t đ ng đ i m i sách giáo khoa.

ả ờ ừ ­ Th i gian kh o sát: t

ế  năm 2012 đ n năm 2014. ứ ả ế

thuy t nghiên c u ự ờ ố ễ ộ ệ ề ứ ề ặ ấ ế ầ 4. Gi ả Gi thuy t 1 t Nam đang đ t ra nhi u v n đ  b c thi t c n đ ượ   c

ệ ả ế : Th c ti n đ i s ng xã h i Vi ả ệ ử ể ầ ế ấ ề ộ ph n bi n xã h i trên báo đi n t

ả đ  góp ph n gi ư i quy t v n đ  đó. ệ ươ ớ ặ ạ ộ ườ Gi ế  thuy t 2: ng ti n ho t đ ng trên môi tr ng internet,

ệ ả ạ  V i đ c tr ng lo i hình báo chí đa ph ế ế ạ ệ ử ạ ộ ph n bi n xã h i trên báo đi n t

có th  m nh và h n ch  riêng. ư ả ư ế ấ ố ị Gi thuy t 3

ụ ể   ế :  Quy đ nh có tính pháp lý cho PBXH ch a th ng nh t và ch a có ch  tài c  th , ẫ ự ễ ấ ị ữ ư ễ ệ ả nh ng th c ti n v n di n ra PBXH và có nh ng hi u qu  nh t đ nh.

ả ệ ử ự ư ơ Gi ế  thuy t 4: PBXH trên báo đi n t còn mang tính t phát, c  quan báo chí ch a hoàn toàn ch ủ

ổ ứ ự ệ ộ đ ng t ch c và th c hi n PBXH.

ả ủ ệ ử ầ ị Gi ế  thuy t 5: Cùng quá trình dân ch  hóa xã h i ộ ở ướ  n c ta, PBXH trên báo đi n t d n d ch

ể ừ ự ệ ề ấ chuy n t ủ ộ  phát sang chuyên nghi p, ch  đ ng và không né tránh v n đ .

ệ ử ệ ả ộ t ả ả ủ ị ằ ẳ ặ ị Gi thuy t 6 ế : Ph n bi n xã h i trên báo đi n t

ủ ươ ậ ậ ụ ề ấ ẽ ẫ ứ ộ    không ph i nh m kh ng đ nh ho c ph  đ nh m t ề ể ạ   ế ớ , d n ch ng thuy t ph c v  v n đ  đ  t o

ng, chính sách nào đó mà thông qua l p lu n v i lý l ộ ậ ủ ươ ự ệ ộ ệ ắ ch  tr ồ đ ng thu n xã h i trong th c hi n ch  tr ả ng, chính sách m t cách đúng đ n, hi u qu .

ơ ở ậ ươ ứ 5. C  s  lý lu n và ph ng pháp nghiên c u

ậ

ủ ậ ồ ề ự ề ể

ơ ở 5.1. C  s  lý lu n ụ ­ V n d ng ch  nghĩa Mác – Lênin, t ủ ậ ủ ệ ể ư ưở  t ướ ng H  Chí Minh v  báo chí, ki m soát quy n l c; quan ề ự ề ự ủ ệ ề t Nam, pháp lu t c a Nhà n đi m c a ĐCS Vi

ấ ướ ể c Vi ế ộ ọ ế ề dân, vai trò PBXH vì phát tri n đ t n t Nam v  báo chí, v  th c thi quy n l c c a nhân ị ọ   ề c; lý thuy t xã h i h c v  truy n thông, lý thuy t chính tr  h c.

ế ụ ể ư ậ ụ ộ ố Trong đó, v n d ng m t s  lý thuy t c  th  nh :

ậ ụ ế ề ệ ử ủ c a Claude Shannon phân tích PBXH trên báo đi n t là quá

­ V n d ng lý thuy t truy n thông  ề ươ ạ ề

trình truy n thông đ i chúng có t ế ề ụ ậ ng tác đa chi u. ộ ự ủ ể ề ệ   ­ V n d ng lý thuy t v  “Lĩnh v c công c ng” c a Jürgen Habermas đ  phân tích các đi u ki n,

ề ườ ả ị ị ủ ằ ớ ầ ề ti n đ , môi tr ng cho PBXH. Gi đ nh r ng, báo chí không còn là lãnh đ a c a gi ề i c m quy n và nhà

2

ề ộ ề ạ ễ ậ ậ ơ ỏ ể ướ ế   ng đ n

ế ề ả ấ ậ ộ ộ

truy n thông mà thu c v  đ i chúng, là n i thông tin, và là di n đàn tranh lu n, th a thu n đ  h ồ đ ng thu n xã h i trong gi ậ i quy t các v n đ  chung có tính công c ng.    ế ủ ụ ể ộ ế ố ỹ ­ V n d ng lý thuy t “Xã h i thông tin” c a Marshall McLuhan đ  phân tích y u t

ề ệ ề ấ ọ ộ ố ớ ộ ậ    k  thu t ề   i n i dung truy n

truy n thông, công ngh  truy n thông đóng vai trò r t quan tr ng, tác đ ng chi ph i t ệ ử ệ ủ ả ị ươ ư ề ằ ặ ậ ỹ  đ nh r ng, đ c tr ng k  thu t truy n thông đa ph ng ti n c a báo đi n t thông. Gi đã giúp PBXH trên

ệ ử ặ báo đi n t

có đ c thù riêng.  ế ậ ụ ế ậ ươ ị ự ủ ­ V n d ng lý thuy t “Thi t l p ch ng trình ngh  s ” c a Maxwell McCombs và D. Shaw đ

ệ ử ệ ử ắ ặ ộ ươ ề  là m t quá trình truy n thông và báo đi n t s p đ t ch ng trình ngh ể  ị

phân tích PBXH trên báo đi n t ự ể s  đ  PBXH.

ươ ứ

ng pháp nghiên c u ươ ậ ứ ồ ươ ộ 5.2. Các ph ử ụ Lu n án s  d ng các ph ng pháp phân tích n i dung

ươ ề ứ ng pháp nghiên c u liên ngành, g m: ph ậ ớ ộ ố ỹ ế ợ ộ ọ ả văn b n, ph

ng pháp đi u tra xã h i h c, k t h p v i m t s  k  thu t khác trong nghiên c u và thu ổ ậ ợ

ố th p thông tin: t ng h p, th ng kê, phân tích, so sánh...  ớ ủ ậ

6. Đóng góp m i c a lu n án ả ứ ệ ố ừ ề ậ ổ

ề ế ậ phát tri n lý lu n v  PBXH, PBXH trên báo chí và lý thuy t hóa PBXH trên báo đi n t ệ ử .

ứ ụ ể ể ườ ự ễ ả ợ

qua các tr ệ ử ở ừ ự ề ự ậ ạ

­ Nghiên c u, kh o sát có tính h  th ng lý lu n v  PBXH, PBXH trên báo chí. T  đó, b  sung và ể ­ Kh o sát th c ti n PBXH trên báo đi n t ệ ử đánh giá khái quát v  th c tr ng PBXH trên báo đi n t

ữ   ng h p nghiên c u c  th  đ  rút ra nh ng ạ ệ t Nam. T  th c tr ng đó, lu n án nêu Vi

ấ ữ ề ặ ố ớ nh ng v n đ  đ t ra đ i v i PBXH trên báo đi n t .

ữ ặ ứ ệ ạ ố ố ộ ỉ và PBXH ệ ử ­ Nghiên c u ch  ra m i quan h  tác đ ng, chi ph i gi a đ c thù lo i hình báo đi n t ệ ử

ệ ử ố ớ ề ờ ự ấ ế ủ ấ trên báo đi n t đ i v i các v n đ  th i s  c p thi t c a cu c s ng.

ự ậ ệ ử ắ , nguyên t c PBXH trên báo đi n t và

ề ể ả ấ ệ ộ ố ­ Lu n án xây d ng mô hình qui trình PBXH trên báo đi n t ệ ử ệ ử ở ệ ệ ơ ả đi u ki n c  b n đ  tăng ch t, hi u qu  PBXH trên báo đi n t Vi t Nam.

ậ

ủ ự ễ ậ ệ ử ơ ở ọ ổ ớ   , làm c  s  khoa h c cho đ i m i

ủ 7. Ý nghĩa c a lu n án ­ Làm rõ lý lu n và th c ti n PBXH c a báo chí và báo đi n t ủ ứ ứ ậ nh n th c vai trò, ch c năng PBXH c a báo đi n t ệ ử .

ứ ệ ử ệ ố ự ế ậ

­ Nghiên c u và xây d ng h  th ng lý lu n PBXH, lý thuy t hóa PBXH trên báo đi n t ề ấ ượ ố ả ưở ự ệ ệ ả ng, đi u ki n th c hi n và gi ng, tiêu chí ch t l i pháp nâng cao ch t l thông ấ ượ   ng nh h qua các nhân t

ệ ử ở ệ PBXH trên báo đi n t t Nam.

ậ Vi ư ệ ữ ứ ­ Lu n án là t

ữ ả  li u h u ích cho các nhà nghiên c u, qu n lý báo chí, các nhà báo, sinh viên báo chí ế ủ ề và nh ng ai quan tâm đ n ch  đ  này.

ế ấ ủ ậ

ụ ụ ế ệ ả ậ ồ ươ 8. K t c u c a lu n án ậ ở ầ Ngoài M  đ u, K t lu n, Tài li u tham kh o, Ph  l c, Lu n án g m 4 ch ng.

ươ Ổ Ứ Ả Ệ Ch ng 1:

Ộ  T NG QUAN NGHIÊN C U PH N BI N XàH I Ả Ộ Ệ VÀ PH N BI N XàH I TRÊN BÁO CHÍ VI T NAM

ế ớ ứ ộ ệ ả i

ệ ể ả

ữ ư ệ ậ ả ộ ộ Ệ 1.1. Nghiên c u liên quan đ n ph n bi n xã h i trên th  gi ế ộ 1.1.1. Quan đi m C. Mác và V.I. Lênin liên quan ph n bi n xã h i C. Mác và V.I. Lênin dù không dùng thu t ng  “ph n bi n xã h i” (nh  cách mà xã h i ngày nay

ề ậ ư ề ả ầ ọ

ứ ệ ể ệ ằ ả ộ ộ ấ ủ   đang dùng), nh ng h  đã đ  c p ý nghĩa, b n ch t c a PBXH khi bàn v  báo chí và vai trò qu n chúng ố   nhân dân trong phát tri n xã h i. C. Mác cho r ng, báo chí có s  m nh b o v  xã h i và báo chí có m i

3

ủ ệ ấ ạ ầ ả ầ ớ ị quan h  khăng khít v i chính tr . Lênin nh n m nh c n ph i phát huy vai trò c a qu n chúng nhân dân,

ự ượ ự ự ệ ộ ế ng xã h i tham gia xây d ng, th c hi n và giám sát các chính sách kinh t ị , chính tr , văn hóa,

các l c l ộ ơ ủ ướ ể ệ ấ ủ ề ạ ộ xã h i, các ho t đ ng c a nhà n

ả ầ ữ ế ễ ố ơ ộ th n ph i có PBXH trên báo chí khi mu n bi n các c  quan báo chí thành m t di n đàn mà nh ng ng

ề ử ụ ề ấ ả ượ ể ể ề ậ ấ ơ t c  các v n đ . Dù đã s  khai đ c đ  tranh lu n v  t

ỉ ớ ư ư ủ ế ế ả ấ ỗ ở ể c và c  quan công quy n. Quan đi m c a Lênin th  hi n r t rõ tinh   ườ   i ề  ệ

ự ứ ể ễ ả ậ ậ ố ộ ọ ố có quan đi m khác nhau cũng đ u s  d ng đ ậ c p đ n b n ch t PBXH, nh ng ch  nghĩa Mác – Lênin ch  m i nói gián ti p, ch  dang d  là ch a có h ọ th ng lu n đi m và lu n c  khoa h c, th c ti n g i tên đích danh PBXH. Đây là m t kho ng tr ng lý

ậ ầ ượ ứ ế ệ ố lu n c n đ c nghiên c u ti p n i và hoàn thi n.

ả ệ ộ ủ ứ ứ

ứ ề ề ể ị 1.1.2. Nghiên c u ch c năng ph n bi n xã h i c a báo chí Các chính tr  gia, các nhà nghiên c u truy n thông và các nhà báo có nhi u quan đi m khác nhau

ệ ữ ể ệ ẳ ắ ắ ộ ố ị ư ề ố v  m i quan h  gi a báo chí và phát tri n xã h i, nh ng kh ng đ nh ch c ch n đây là m i quan h  khăng

ượ ở ọ ề ể ể ế ộ ố ứ m i n n báo chí và báo chí có ch c năng PBXH. Có th  k  đ n m t s  nhà nghiên

c duy trì  ẩ ư ể ớ ớ khít và đ ứ c u v i tác ph m tiêu bi u nh : Arturo Escobar (Colombia, 1995) v i sách “

ớ

ố ớ ờ ổ và b n đ i T ng bí th Báo chí trong kinh t th  tr ng The Making and Unmaking of the Third world”; Vichto Aphanaxep (Nga, 1995) v i sách “ ư”; A.A. Grabennhicop (Nga, 2004) v i sách “ Encountering Development:   ề ự ứ ư   Quy n l c th  t ế ị ườ ”. Hay

ơ ở ươ ậ ệ ng Dung (Vi t Nam, 2005) có sách

ề ư ưở ệ ậ ng trong th i k  m i t E.P. Prokhorop (Nga, 2004) có sách “C  s  lý lu n báo chí”;  Bùi Ph ễ ờ ỳ ớ ”; Nguy n Văn Minh (Vi t Nam, 2014) có Llu n án

ộ ủ “Công tác tuyên truy n t ả ứ ế ệ Ch c năng ph n bi n xã h i c a báo chí ở ệ  Vi ệ t Nam hi n nay”; ti n sĩ “

Luis Ramiro Beltrans (Bolivia,  ỹ 1980) có sách “A Farewell to Aristotle: Horizontal communication”; Gumucio Dagron (M , 2001) có sách

ứ “Making waves: Stories of participatory communication for social change”…. Các nghiên c u nêu trên đã

ư ư ứ ẳ ỉ ị ươ ứ ủ kh ng đ nh báo chí có ch c năng PBXH, nh ng ch a ch  ra quy trình, ph ng th c PBXH c a báo chí nói

ộ ợ ở ướ ừ ạ ứ ẽ ượ ự chung và t ng lo i hình báo chí nói riêng. Đây là m t g i m  h ng nghiên c u s  đ ệ c th c hi n trong

ậ lu n án này.

ả ứ ệ ng Tây

ể ủ ươ ớ ủ ướ ượ ự ộ ở ươ  ph ộ ớ  thái đ  v i ch  tr ng l n c a nhà n c, đ ệ   c th c hi n

1.1.3. Nghiên c u ph n bi n xã h i  ỏ ượ ự  do góp ý, bày t c t Đ  công dân đ ọ ằ ổ ạ ứ ừ ờ ệ ữ ề ố ướ ề t c pháp quy n và xã

ự ư ề ả nh  Platol, Aristotle, John Lock, Montesquieu, J.Rousseau, John Stuart Mill… đã

ệ ủ ố ớ ướ ủ ế ả th i La Mã c  đ i, là b ng ch ng quan tr ng v  m i quan h  gi a PBXH, nhà n ộ h i dân s . Nhi u tác gi ậ ề ậ đ  c p vai trò tranh lu n, ph n bi n c a các nhà thông thái đ i v i quy t sách c a nhà n c.

ạ ộ ứ ề ỉ ấ ế ộ Ở ỗ ấ ằ Nhi u nghiên c u ch  ra r ng, PBXH là ho t đ ng t

ể ộ ượ t y u và có tính ch t xã h i.  ộ ơ ộ ế ể ự ớ tùy trình đ  phát tri n mà PBXH đ

ướ ạ ế ộ ủ ế ệ ộ ọ ố  m i qu c gia,   ạ   c th c thi s m hay mu n. PBXH chính là m t c  ch  bi u đ t ý ấ   ị c t o ra. T t ố ớ ki n, nguy n v ng, thái đ  c a nhân dân đ i v i các quy t sách chính tr , xã h i do nhà n

ả ở ọ ệ nhiên, không có mô hình chung PBXH hi u qu ố  m i qu c gia.

ả ứ ộ ở ệ t Nam Vi

ậ ề ệ ộ ở ệ

ộ ố Vi ộ ố t Nam ậ ể ệ ệ

ệ 1.2. Nghiên c u ph n bi n xã h i  1.2.1. Nghiên c u lý lu n v  ph n bi n xã h i  ả ứ ề ả + M t s  sách v  ph n bi n xã h i:  ả ố ầ ủ ộ ấ ầ ấ ứ toàn qu c l n th  X c a Đ ng”

ừ ộ ố ỏ ặ ễ ữ ệ ả ộ cu c s ng”; “Ph n bi n xã h i – nh ng câu h i đ t ra t

Nguy n Đình Hòe (2009) có sách ộ ủ ệ ả ệ ườ ng”; ả b o v  thiên nhiên và môi tr ộ “Tìm hi u m t s  thu t ng  trong Văn ki n Đ i h i đ i bi u ạ ộ ạ ể   ữ ố    do NXB CTQG Hà N i  n hành năm 2006; Tr n Đăng Tu n (2006) có cu n  “PBXH về  ủ ề  c a TS. Sách “Ph n bi n xã h i và phát huy dân ch  pháp quy n”

ư ậ ủ ề ồ H  Bá Thâm (ch  biên, 2010). Nh  v y, sách v  PBXH ấ khiêm t n. ố

ộ ố ậ ọ ề ậ ừ ế ở ướ  n ề ả c ta còn r t  ệ ộ T  năm 2008 đ n 2010 có + M t s  lu n văn, lu n án, đ  tài khoa h c… v  ph n bi n xã h i:

ủ ế ắ ớ ộ ố ậ ư ủ ứ ề ọ ệ m t s  lu n văn, đ  tài khoa h c nghiên c u PBXH nh ng ch  y u g n v i vai trò c a MTTQ Vi t Nam trong

4

ị ọ ủ ị ồ ư ể ễ ề ậ ạ ả

tiêu bi u nh : Lu n văn th c sĩ Chính tr  h c c a Lê Th  H ng Di m; Đ  tài khoa ễ ị ọ ủ ế ậ ạ ạ ằ ậ ọ

ị PBXH, trong đó có các tác gi ọ ủ h c c a Ph m Xuân H ng; Lu n án Ti n sĩ Chính tr  h c c a Nguy n Th  Ánh; Lu n văn th c sĩ chính sách ủ c a Tr nh Đình Trung...

ệ ộ ố ế ề ả ế ề ộ ạ ấ ầ M y năm g n đây, các bài vi

ạ + M t s  bài vi t v  ph n bi n xã h i trên báo, t p chí:  ộ ề ạ ậ ố ở ướ  n trên báo, t p chí

ề ề ự ề ể ẩ ộ

ể ố ượ ủ ể ươ ứ ủ ứ ể ắ ng... c a PBXH... Tác gi

ng th c, ch  th , khách th , đ i t ậ ươ ư ể ễ ệ ễ ầ ấ ầ ầ ạ t v  PBXH ệ ữ   c ta khá nhi u (hàng trăm bài báo), đa d ng n i dung; t p trung làm rõ m i quan h  gi a ệ   ệ ộ xã h i dân s  và PBXH, PBXH thúc đ y phát tri n xã h i; đi u ki n, ti n đ  cho PBXH; phân tích: khái ni m, ả  ặ đ c đi m, nguyên t c, vai trò, ch c năng, ph ễ   ng, Hoàng Văn Tu , Tr n Đăng Tu n, Tr n H u, Nguy n Tr n B t, Nguy n

tiêu bi u nh : Nguy n Minh Ph ươ ị ồ ứ ế ạ ễ Chính Tâm, Tr

ọ ạ ế ng Th  H ng Hà, Đào Công Ti n, Ph m Duy Nghĩa, Lê Đ c Ti ế ễ ẫ ầ ọ ị t, Nguy n Minh Đoan, Văn ế

T o, Vũ Tr ng Ti p, Tr nh Duy Luân, Tr n Ng c Nh n, Đ  Văn Quân, Nguy n Xuy n…  ộ ứ ệ

ộ ố ề ậ ộ ệ ề ậ ễ ữ , như: Nguy n Văn D ng có đ  c p PBXH ỗ 1.2.2. Nghiên c u ph n bi n xã h i trên báo chí ả ả + M t s  sách đ  c p ph n bi n xã h i trên báo chí

ộ ố ườ ệ ớ ề ợ ể ng h p tiêu bi u trên báo chí;

trong quan h  v i DLXH; Phan Văn Ki n đánh giá PBXH qua m t s  tr ề ừ ợ ế ậ ủ ễ ế ọ góc nhìn c a các h c thuy t truy n thông.

Nguy n Thành L i ti p c n PBXH t ộ ố ậ ậ ứ ọ ề ư ế ậ + M t s  lu n văn, lu n án, đ  tài khoa h c nghiên c u báo chí PBXH,

ầ ậ ạ ậ ạ nh : Lu n án Ti n sĩ   ủ   ị ọ ủ ủ c a Chu Thái Thành, Lu n văn Th c sĩ Chính tr  h c c a Tr n Danh Lân, Lu n văn th c sĩ báo chí c a

ủ ủ ệ ệ ạ ậ ồ ị ị Hoàng Th y Chung; Khóa lu n TNĐH báo chí c a Đ ng Th  Thùy, T  Th  Nguy t, Hà L  Giang, Phan

ề ạ ị ễ Văn Ki n, Nguy n Thành Chung, ỳ Nguy n ễ Xuân Long, Hu nh Th  Xuân H nh…

ế ề ả ộ ệ ạ t trên báo, t p chí v  ph n bi n xã h i trên báo chí

ộ ố + M t s  bài vi ế ề ề ừ ở ạ ệ ấ ả ạ kho ng năm 2008 tr  l

Bài vi ế t v  PBXH trên các báo, t p chí cũng xu t hi n khá nhi u t ủ ủ ế ả ề ụ ủ t này ch  y u nêu đánh giá c a tác gi

i đây. ố ớ ờ    v  vai trò, tác d ng c a PBXH trên báo chí đ i v i đ i ứ ứ ự ế ầ ộ ộ Các bài vi ố s ng xã h i m t cách chung chung, thi u th c ch ng. ầ c đ u góp ph n ch ng minh

Song, các bài vi ế ạ ạ ế ướ t b ế ỗ ứ

báo chí có ch c năng PBXH, m i lo i hình báo chí có th  m nh, h n ch  riêng khi PBXH.  ộ ứ ệ ả ệ ử ở ệ t Nam

ệ ử ệ ứ ề ệ ề ư ạ 1.2.3. Nghiên c u ph n bi n xã h i trên báo đi n t Nghiên c u v  PBXH trên báo đi n t Vi

Vi ề t Nam ch a nhi u, sách chuyên bi ạ ế ệ ử ư t v  PBXH trên báo ề ậ ậ ậ ấ ọ đi n t ch a có. Các lu n văn, lu n án r t ít và hi m bài báo khoa h c đăng trên t p chí đ  c p PBXH

ệ ử ộ ố ố ả ư ề ỗ trên báo đi n t ứ . Trong s  ít nghiên c u đó, có m t s  tác gi nh : Phan Văn Ki n (2011), Đ  Văn Quân

ầ ứ ề ư ư ề ầ

ế ậ ấ ụ ể ộ ướ ệ ử ệ ử ể (2012), Tr n Quý Thuân (2014), Tr n Xuân Thân (2014)... Dù ch a nhi u, nh ng nghiên c u v  PBXH ế   ộ  đang là m t xu th ; ợ ng ti p c n r t c  th  và h p lý khi phát tri n báo đi n t trên báo đi n t

là m t h ệ ử ả ứ ề ề PBXH trên báo đi n t

cũng ngày càng nhi u và gây ph n  ng đa chi u.  ứ ệ

ứ ộ ề t Nam ế ờ ự ở ả ộ ư ệ Vi

ớ ầ 1.3. Đánh giá chung tình hình nghiên c u PBXH và PBXH trên báo chí Vi ư PBXH đang là m t đ  tài nghiên c u có tính th i s   ệ ố t Nam, nh ng ch a có k t qu  đ t phá ứ ươ ư ệ ệ ặ ắ

ệ ử ị ọ ư ề ế ậ ọ ng th c…PBXH. Nghiên   ộ ọ    còn ít, ch a ti p c n liên ngành: báo chí h c, chính tr  h c và xã h i h c

ứ ấ ệ ử ữ ề ệ ả ấ ỏ ỉ . Nh ng câu h i nghiên c u c p bách

ự ự ở ư ượ ệ ử ệ ả ọ có th c s  tr  nên quan tr ng trong

ư Thông đi p PBXH trên báo đi n t ế i quy t, nh :  ạ ạ ặ c gi ộ ệ ử ư ế ế ạ ế mà m i đang d n hoàn thi n h  th ng khái ni m, đ c tr ng, nguyên t c, ph ứ c u v  PBXH trên báo đi n t ắ ể đ  ch  ra b n ch t, nguyên t c, đi u ki n PBXH trên báo đi n t ẫ v n ch a đ ư ờ ố đ i s ng xã h i? Đ c tr ng lo i hình báo đi n t

ướ ế ượ ệ ử ự ượ ị ng chi n l ự ị c? Đang có s  d ch chuy n t báo đi n t còn mang tính t phát hay đã đ c đ nh h

ệ ự ệ ề ấ ả ệ ầ bi n mang tính t ủ ộ  phát thành ph n bi n chuyên nghi p, ch  đ ng và không né tránh v n đ ? Có c n thi

ủ ế ệ ử ầ ệ ử ơ ả ề ệ lý thuy t hóa, mô hình hóa quy trình PBXH c a báo đi n t ? Báo đi n t có th  m nh, h n ch  PBXH nh  th  nào? PBXH trên   ể ừ ả    ph n ế   t ể c n đi u ki n c  b n nào đ

ả ờ ệ ả ệ PBXH hi u qu ? ộ Ph n bi n xã h i trên báo đi n t ậ ả  Lu n án “ ẽ ố ắ ệ ử” s  c  g ng tr  l ỏ i các câu h i nêu trên.

5

ế ể ươ ng 1

Ti u k t Ch ổ ế ế ớ ả ấ ệ ở

ề ớ PBXH không ph i là v n đ  m i mà đã ph  bi n trên th  gi ầ ứ ữ ệ ặ ậ ẩ ư i, nh ng  ộ ớ ượ   t Nam m i đ c ướ ả Vi ủ

quan tâm thúc đ y trong nh ng năm g n đây, đ c bi ệ t là nh n th c và hành đ ng c a Đ ng, Nhà n ồ ạ ộ ủ ư ệ ả ả ọ c ta   ờ   ngày càng coi tr ng PBXH. Đ ng ta đã đ a khái ni m PBXH vào Văn ki n Đ i h i c a Đ ng, đ ng th i

ướ ệ ố ế ề ữ ặ ả ạ ị Nhà n c cũng đã có nh ng quy đ nh, quy ch  v  PBXH. M c dù h  th ng các văn b n quy ph m pháp

ậ ề ạ ộ ư ư ề ế ấ ơ ố lu t v  PBXH còn phân tán nhi u n i, ch a th ng nh t, ch  tài ch a rõ ràng, song ho t đ ng PBXH đã

ễ ề ươ ứ ệ ử ớ di n ra v i nhi u ph .

ắ ầ ng th c khác nhau, trong đó có PBXH trên báo đi n t ộ ọ ở ề ấ ượ ộ ư PBXH b t đ u đ

ứ ệ ử ở ự ế ễ ậ ứ c nghiên c u khoa h c  ừ ệ ố lý lu n đ n th c ti n PBXH trên báo đi n t Vi

công trình nghiên c u chuyên sâu, h  th ng hóa t ữ ặ ứ ấ ỉ ệ ử ớ ư ấ ượ ạ nhi u c p đ , góc đ  khác nhau. Tuy nhiên, ch a có   ệ   t ả ệ ng, hi u qu v i ch t l

ộ Nam, nh t là nghiên c u ch  ra tác đ ng gi a đ c tr ng lo i hình báo đi n t ứ ẽ ệ ử ầ ấ ả ậ ố . Lu n án này s  góp ph n l p kho ng tr ng nghiên c u đó. PBXH trên báo đi n t

ươ Ơ Ở Ệ Ử Ộ Ậ Ả Ệ

Ch ả ng 2: C  S  LÝ LU N PH N BI N XàH I TRÊN BÁO ĐI N T ệ ộ

2.1. Ph n bi n xã h i  ặ ệ ệ ể ả ộ 2.1.1. Khái ni m và đ c đi m ph n bi n xã h i

ả ệ ệ

ề ộ ấ ủ ươ ự ệ ệ ề ể ậ ả ả ồ ộ ng, chính

ộ 2.1.1.1. Khái ni m ph n bi n xã h i Ph n bi n là s  ph n h i có bi n lu n v  m t v n đ  (thu c quan đi m, ch  tr ụ ể ừ ệ ổ ấ ằ ố ị t ­ x u, đúng ­ sai, t đó b  sung, hoàn thi n nó.

ờ ố sách... c  th ) trong đ i s ng nh m phân đ nh t ộ ủ ệ ả ả ề ổ ứ ề ộ ấ ủ ươ ộ ng,

ệ Ph n bi n xã h i là ph n bi n công khai c a cá nhân, t ướ ổ ứ ượ ề ch c v  m t v n đ  thu c ch  tr ị ằ ấ ố chính sách, đ  án..., đã đ

c cá nhân, t ộ ch c khác nêu ra tr ế ấ ệ ả c đó, nh m phân đ nh rõ t ự ề t ­ x u, đúng ­ ộ ể ồ ạ ủ ậ i quy t v n đ  chung vì s  phát tri n xã h i.

sai... c a nó, t o đ ng thu n xã h i trong vi c gi ể ệ ặ ả

ươ ứ ệ ả ể ệ ả ộ ộ 2.1.1.2. Đ c đi m ph n bi n xã h i 1) PBXH là ph

ể ự ệ ả ộ ộ ố ượ ạ i nhau thông qua đ i t l

ậ ẩ ấ ồ ủ ể ng th c ph n bi n công khai. 2) Ch  th  và khách th  ph n bi n tác đ ng qua   ệ   ầ ng ph n bi n mang tính xã h i. 3) C n m t kênh trung gian đ  th c hi n ạ ế ộ ể ụ ủ PBXH. 4) PBXH có tính chi n đ u. 5) M c tiêu c a PBXH là t o đ ng thu n xã h i đ  thúc đ y phát

ể ạ ộ ộ tri n xã h i. 6) PBXH là m t sinh ho t văn hóa

ấ ủ ệ ả

ộ ố ư ụ ữ ể ấ ặ ớ ộ 2.1.1.3. Tính ch t c a ph n bi n xã h i V i nh ng đ c đi m nêu trên, PBXH có m t s  tính ch t nh : tính m c đích, tính pháp lý, tính xã

ọ

ộ h i, tính khách quan, tính khoa h c.  ệ ả ắ

ủ ố ả ả ộ ố ự ệ ắ ậ ả ạ ộ 2.1.2. Nguyên t c ph n bi n xã h i PBXH ph i đ m b o m t s  nguyên t c: th c hi n công khai; tranh lu n dân ch ; đ i tho i và

ự ơ ở ể ấ ượ ự ắ ậ ọ tôn tr ng t do ngôn lu n. Th c thi các nguyên t c này là c  s  đ  PBXH có ch t l ả ệ ng, hi u qu .

ả ệ

ướ ễ ệ ố ượ ự ả ệ ả c 1 ộ 2.1.3. Quy trình ph n bi n xã h i PBXH di n ra theo 7 b c (nh

ự ươ ấ ướ ­Xu t hi n đ i t ố ượ ng ph n bi n (d  th o, ch ủ ể ộ ệ ế ả ả c 2 ướ ­ Đ i t tr

ư Hình 2.1): B ộ B ng, chính sách, d  án…) trong xã h i.  ả ướ ủ ể ứ ưở ự ệ ả ổ c 3­ B ệ Ch  th  ph n bi n hình thành ý t ủ  ệ   ng ph n bi n tác đ ng đ n ch  th  ph n bi n ệ   ng và xây d ng thông đi p ph n bi n. (t

ế ể ượ ướ ề ể ẽ ề ch c, cá nhân).   ệ ướ B B c 4 c chuy n đ n kênh truy n thông.

ể ả ậ ệ c 6­ ­ Thông đi p đ ệ ớ ả đi p ph n bi n t

c 5 ệ B i công chúng, trong đó có khách th  ph n bi n.  ề ủ ể ồ ạ ể ả ệ ặ ả

công chúng và khách th  có ph n h i l ậ ủ ể ướ ả ả ể ả ọ ợ c 7 gi ả ­ Khách th  ph n bi n ch n gi ­ Kênh truy n thông s  chuy n thông ệ   ế ướ  Sau khi ti p nh n thông đi p, ể ệ t là khách th  ph n bi n có   ể i pháp phù h p đ

ộ ố ượ ử ề ệ ấ ỉ i ch  th  qua kênh truy n, đ c bi ệ ệ B ớ i trình, tranh lu n v i ch  th  ph n bi n.  ả ề ng ph n bi n. đi u ch nh, x  lý v n đ  thu c đ i t

6

ứ Hình 2.1: Quy trình PBXH ộ ủ ệ ả 2.2. Báo chí và ch c năng ph n bi n xã h i c a báo chí

ủ ứ ệ 2.2.1. Khái ni m và ch c năng c a báo chí

ệ

2.2.1.1. Khái ni m báo chí ệ ộ ươ ự ệ ề ạ ấ ng ti n truy n thông đ i chúng, l y hi n th c khách quan làm đ i t ố ượ   ng

ổ ế ừ ế ả ươ ủ ừ ệ ễ Báo chí là m t ph ạ ph n ánh, ph  bi n đ n đ i chúng. Báo chí v a là ph ng ti n thông tin v a là di n đàn c a toàn dân.

ứ ủ 2.2.1.2. Ch c năng c a báo chí

ứ ố ớ ụ ủ ủ ậ ộ ổ ườ   i

Ch c năng c a báo chí là toàn b  các vai trò, b n ph n, nghĩa v  c a báo chí đ i v i con ng ộ ậ ộ ạ ủ ồ ạ ủ ứ Thông

ơ ở ữ i khách quan trên c  s  nh ng quy lu t n i t ứ ể ẩ ộ i c a báo chí.  ụ ể ủ và xã h i. Ch c năng c a báo chí t n t ả ụ ủ ạ ằ tin c a báo chí ph i nh m đ t m c tiêu chung là thúc đ y phát tri n xã h i. Các ch c năng c  th  c a báo

ả ả ế ể i trí.

chí: Thông tin; Qu n lý, giám sát và PBXH; Kinh t ố ủ ườ ậ ả ; Phát tri n văn hóa và gi ệ ề ướ ả ộ

ố ả ớ ấ ướ ừ i c a Đ ng, pháp lu t Nhà n ổ ướ ẳ ị 2.2.2. Đ ng l Su t quá trình Đ i m i đ t n ng m

ọ ủ ề ự c t ủ c ta v  ph n bi n xã h i  ế  năm 1986 đ n nay, Đ ng ta luôn kh ng đ nh xu h ị ượ ể ế ế

ộ r ng dân ch , tôn tr ng quy n t ế do c a công dân. Cam k t chính tr  này đã đ ề ụ ể ệ ậ ả ọ

ứ ư ủ ứ ệ ế ả ị

ở  ế   c th  ch  trong Hi n ạ ộ   pháp 1992 và Hi n pháp 2013 và c  th  hóa thông qua nhi u văn b n lu t, pháp l nh quan tr ng. Đ i h i ươ   ầ ng l n th  X (2006) c a Đ ng ta chính th c đ a khái ni m PBXH vào Ngh  quy t. Năm 2013, Trung  ị ặ ậ ủ ệ ể ế ả ổ ố

ủ ướ ế ị ủ ễ ể ng Chính ph  có Quy t đ nh thí đi m t

ạ ộ ư ấ ệ ả ộ ị t Nam và các đoàn th  chính tr  ­ xã   ệ   ọ  ch c Di n đàn khoa h c chuyên nghi p ự  ủ ươ ng, chính sách, d

Đ ng ban hành Quy ch  giám sát và PBXH c a M t tr n T  qu c Vi ổ ứ ộ h i. Năm 2015, Th  t ứ ủ c a trí th c khi tham gia ho t đ ng t ư ế v n, ph n bi n và giám đ nh xã h i các ch  tr ề ư ậ ộ ­ xã h i…. Nh ng ch a có Lu t riêng v  PBXH. ể án phát tri n kinh t

ự ệ ệ ả ộ ứ 2.2.3. Báo chí th c hi n ch c năng ph n bi n xã h i

ứ ộ ủ ệ ả

ề ự ậ ả ệ ố ượ ự ệ ệ ả 2.2.3.1. Ch c năng ph n bi n xã h i c a báo chí Báo chí Vi

c h  th ng pháp lu t b o đ m th c hi n quy n t ữ t Nam đ ứ ủ ắ ả ễ   ậ  do ngôn lu n, là di n ủ   đàn c a nhân dân và có ch c năng PBXH. Khi PBXH, báo chí ph i tuân theo nh ng nguyên t c chung c a

ặ ư ậ ộ ị

ạ ạ ộ ộ ọ ế ự ệ m t m t PBXH và theo đ c tr ng thông tin báo chí. PBXH trên báo chí mang đ m tính chính tr  ­ xã h i, tính khách   ả

ự ự ặ , tr c ti p nâng cao hi u qu ổ ư ự quan, khoa h c, đ i chúng. PBXH trên báo chí t o ra tác đ ng kép:  ướ ủ c a quá trình xây d ng chính sách, pháp lu t; c thay đ i t

duy xây d ng và th c thi ồ ủ ể ơ ố ặ ậ m c khác ệ ươ ừ , t ng b ề chính sách. PBXH và báo chí có m i quan h  t ng tác hai chi u: báo chí là ch  th  kh i ngu n PBXH và

7

ố ượ ủ ể ủ ả ờ ồ ươ ệ PBXH là đ i t ng ph n ánh c a báo chí. Báo chí đ ng th i là ch  th  PBXH, là ph ể ng ti n đ  PBXH

ể ố ượ ả ủ ng ph n ánh c a các báo khác.

và PBXH trên báo này có th  là đ i t ề 2.2.3.2. Tình hình chung v  PBXH trên báo chí c ta

ở ướ  n ầ ủ ệ ễ ậ ổ ở ấ ề

t Nam đang tr  thành di n đàn c a qu n chúng nhân dân trao đ i, lu n bàn các v n đ ủ ơ Báo chí Vi ủ ọ ộ ố ạ ộ ệ ề ả ộ quan tr ng c a cu c s ng, giám sát, ph n bi n ho t đ ng c a c  quan công quy n và toàn xã h i.

ướ ươ ệ ự ự ệ ủ ế c ta ch  y u 5 ph

ủ ươ ả ư ố ớ ủ ệ ọ PBXH trên báo chí n ệ hoàn thi n ch  tr ng, chính sách công; 2) Ph n ánh tâm t

ươ ự ấ ố , nguy n v ng c a nhân dân đ i v i các ch ộ ệ ạ ệ

tr ươ ng, chính sách công; 3) Đ u tranh ch ng tiêu c c, lãng phí, các t ể ụ ụ ố ớ ữ ế ổ ấ ướ d m i, sáng ki n hay ph c v  phát tri n đ t n ng và c  vũ nh ng nhân t ng di n: 1) Đóng góp tích c c vào vi c xây d ng và   ủ  ể    n n xã h i…; 4) Phát hi n, bi u ẩ   ầ c; 5) Góp ph n thúc đ y

ườ ề ả ấ ậ ứ ầ ọ ậ i công khai th o lu n các v n đ  chung.

nh n th c và d n hình thành thói quen cho m i ng ệ ử ự ệ ứ ệ ả 2.3. Báo đi n t

ư ệ ạ ệ ử ộ  th c hi n ch c năng ph n bi n xã h i ặ : Khái ni m và đ c tr ng lo i hình

2.3.1. Báo đi n t ệ ệ ử 2.3.1.1. Khái ni m báo đi n t

ệ ử ề ể ạ ộ Báo đi n t

ệ ử ồ ạ ộ ậ ư ạ ẳ i đ c l p và bình đ ng nh  các lo i hình báo chí khác. 2) t n t

ạ ộ   ệ  là m t lo i hình báo chí dùng công ngh  truy n thông trên internet đ  ho t đ ng ứ thông tin báo chí. T c là: 1) Báo đi n t Ứ ạ ộ ừ ụ ệ ề ể ng d ng công ngh  truy n thông qua website đ  ho t đ ng thông tin báo chí. 3) Thông tin v a theo

ắ ủ ủ ừ ề ộ ặ nguyên t c c a báo chí, v a theo đ c thù truy n thông c a m t website.

ệ ử ư ạ ặ 2.3.1.2. Đ c tr ng lo i hình báo đi n t

ươ ệ 1­ Đa ph ng ti n

ệ ử ề ả ệ ạ ả ấ ộ v  b n ch t công ngh  là m t website ch y trên Internet. Nó có kh  năng đa ph ươ   ng

Báo đi n t ả ệ ồ ọ ả ả ộ

ươ ươ ộ ng trình t

ế ố ươ ệ ể ạ ộ ti n [văn b n (text), hình  nh tĩnh (still image), hình  nh đ ng (animation), đ  h a (graphic), âm thanh   ầ   ng tác (interactive programs)...]. Tùy n i dung thông tin và yêu c u ệ ử ệ    hi n (audio), video, và các ch ệ ử ụ ủ c a tòa so n, vi c s  d ng các y u t ng ti n cũng khác nhau. Có th  coi báo đi n t thu c đa ph

ự ộ ụ ủ ả ề nay là s  h i t

c a c  báo in, phát thanh, truy n hình và website. ờ ự ỳ ị

ộ ư ệ ử ấ ả ắ ế ớ 2­ Th i s  phi đ nh k ế ổ ậ ủ M t  u th  n i b t c a báo đi n t là kh  năng cung c p thông tin 24/24h trên kh p th  gi i nh

ệ ử ườ ữ ậ ạ ả ỗ ự i làm báo đi n t ờ  ấ    ph i n  l c cung c p

luôn trong tr ng thái online trên Internet. Do v y, nh ng ng ữ ệ ề ể ộ ể ượ ọ thông tin 24/24h là m t đi u ki n quan tr ng đ  thu hút, gi a chân và phát tri n l ng công chúng. Tuy

ỳ ủ ề ấ ệ ử ề ề ả ị ấ nhiên, đi u này cũng n y sinh nhi u v n đ  “r t phi đ nh k ” c a báo đi n t .

ươ

3­ T ươ ng tác cao ủ ệ ử ể ệ ỉ ẫ ẩ ị ị ế    th  hi n qua: đ nh v  ch  d n trên tác ph m, trang báo; chèn liên k t

T ạ ng tác c a báo đi n t ậ ể ươ ệ ử ươ ề ề ng tác trên báo đi n t là thông tin, t

ể ươ ả ẩ ớ ươ ề (link);  t o box đ  góp ý, bình lu n… T ở ừ ậ ứ l p t c, 24/24h và có th  t t ng tác ph m. V i kh  năng t ng tác nhi u chi u, ngay   ệ ử   ề  có

ng tác nhi u chi u, báo đi n t ế ng tác  ọ ế ễ ự ự ể ổ ứ ạ ự ế ố th  t

ả ch c di n đàn tr c tuy n, t a đàm tr c tuy n, đ i tho i tr c tuy n… ễ ữ ớ ư ế

ữ ệ ố ượ ư ộ ớ ữ ượ 4­ Kh  năng l u tr  l n và d  tìm ki m thông tin  ệ ử ở ạ

Thông tin trên báo đi n t ư ậ c l u tr  l ớ ạ ữ ự ượ ể ể ậ ng l n. N i dung thông tin ờ ế đ

d ng d  li u s  hóa nên đ ế c c p nh t và l u tr  tr c tuy n và có th  phát tri n không gi ượ ồ ạ ộ ậ ự ẻ ế ẩ ế i đ c l p, riêng l ph m trên báo tr c tuy n không t n t c liên k t nhau và thành kho t

i h n nh  các siêu liên k t. Các tác ư ệ    li u ả ệ ử ế mà đ ụ ồ ớ ự ỗ ợ ủ ờ ộ  mà đ c gi có trên internet. Nh  đó, cùng v i s  h  tr  c a công c  tìm ki m trên báo đi n t

ổ kh ng l ể ễ ế ả ề ấ ứ ủ ề ọ ổ th  d  dàng tìm ki m, t i v  b t c  khi nào; làm thay đ i thói quen đ c báo c a nhi u công chúng.

ự ể ế ả ậ ị

5­ Qu n tr  thông tin tr c tuy n và có th  biên t p sau xu t b n ấ ả

8

ệ ử ự ị ộ ự ệ ế ệ ả ả ị

Báo đi n t ỗ ộ ệ ố ệ ử ị ộ ả phép m i báo đi n t

ử ự ề ậ ọ ồ ỉ ờ    th c hi n qu n tr  thông tin tr c tuy n nh  công ngh  qu n tr  n i dung website cho ệ ố    có m t h  th ng qu n tr  n i dung (CMS – Content Management System). H  th ng ự   ữ ệ ệ này cho phép th c hi n m i thao thác v  nh p d  li u, phân lu ng thông tin, ch nh s a thông tin tr c

ế ả ướ ấ ả ộ ặ ỉ ở ư ệ ử

tuy n c  tr ặ c, trong và sau xu t b n. Đây là m t đ c tr ng ch  có  ậ ệ ổ ứ ạ ộ báo đi n t ậ ấ ả ộ M t m t ặ , tòa so n thu n ti n t

hai m t rõ ràng.  ề ệ . Công ngh  này có tính   ặ    ch c mô hình biên t p và xu t b n n i dung theo đ c ề ừ ạ ả ả ị ị ả

ề ấ ả ể ẽ ậ ả ậ ộ ị

ị ề ặ ễ ắ ử ủ ề ậ ậ ả quy n qu n tr  v  m t hành chính c a tòa so n. , x  lý, c p nh t thông tin nhanh thì d  m c sai

thù truy n thông online; qu n tr  thông tin và quy n h n qu n tr  theo t ng tài kho n cá nhân trên CMS.   ớ   ề ặ ỹ Khi đó, quy n biên t p, xu t b n n i dung, xét v  m t k  thu t qu n tr  CMS, có th  s  không trùng v i ặ ạ M t khác ộ ườ ạ ng cho tòa so n và xã h i. ủ sót gây r i ro khó l

ế ạ ế ủ ệ ử ả ạ 2.3.2. Th  m nh và h n ch  c a báo đi n t ộ ệ  ph n bi n xã h i

ế ạ ờ ự ả ả ỳ ị ệ   Có kh  năng thông tin nhanh, th i s  phi đ nh k  trong quá trình ph n bi n;

2.3.2.1. Th  m nh:  ệ ả ị ớ ạ ệ ộ ượ ể ế ậ N i dung thông đi p ph n bi n không b  gi ở i h n b i dung l ng; Công chúng có th  ti p c n thông

ả ệ ệ ượ ạ ề ấ ứ ể ễ ệ ệ ả Kh  năng đa

đi p ph n bi n và đ ệ ươ c t o đi u ki n đ  d  dàng tham gia tranh bi n b t c  khi nào;   ế ợ ệ ử ặ ế ố ữ ế ph ẽ ể k t h p ch t ch  hài hoà các y u t có th ch  vi t, âm

ẩ ộ ươ ng ti n cho phép PBXH trên báo đi n t ố ả ắ ạ ồ thanh, hình  nh, màu s c, đ  ho , hình kh i… trong m t tác ph m báo chí; T ính t ng tác cho phép báo

ệ ử ễ ạ ậ ễ ệ ả ộ đi n t d  t o l p di n đàn ph n bi n xã h i.

ủ ữ ệ ử ướ ủ ế ậ ế tr c h t và ch  y u t p trung vào nh ng ng

ạ 2.3.2.2. H n ch :  ọ ế Công chúng c a báo đi n t ệ ườ ể ị ớ ạ ệ ả ề th ng xuyên đ c báo trên internet nên các thông đi p ph n bi n có th  b  gi ườ   i ế   i h n v  công chúng ti p

ậ ế ậ ể ậ ế ị ủ ự ả ố ợ

nh n; Công chúng mu n ti p c n thông tin ph i có thi ả ặ ủ ế ị ườ ủ ế ậ t b . truy c p website tìm ki m thông tin; và tính  o c a môi tr t b  phù h p và đ  năng l c cá nhân đ  v n hành ệ ng internet và tính hai m t c a h

thi ố ệ ử ủ th ng CMS c a báo đi n t .

ế ậ ệ ử ộ ố 2.3.3. Ti p c n PBXH trên báo đi n t ế  qua m t s  lý thuy t

ế ế ậ ươ ị ự 2.3.3.1. Lý thuy t “Thi t l p ch ng trình ngh  s ”

ế ươ ế ậ ị ự ề t l p ch

ủ Lý thuy t “thi ỹ ư ớ ậ ứ ề ạ ậ

ề ế ớ ệ ư ị ự ươ ằ ỉ i bên ngoài

ươ ề ể ả ả ự ụ ng trình ngh  s ” do hai chuyên gia truy n thông Maxwell McCombs và   ắ   D.Shaw (c a M ) đ a ra, v i l p lu n: Truy n thông đ i chúng (trong đó có báo chí) có ch c năng s p ế ặ đ t “ch ng trình ngh  s ” cho công chúng. Lý thuy t còn ch  ra r ng, vi c đ a tin v  th  gi ủ ơ c a c  quan truy n thông không ph i ph n ánh ki u “soi g

ề ệ ọ ng” mà là l a ch n có m c đích.  ứ ế ậ ươ ườ t l p ch ị ự ủ   ng trình ngh  s  c a Trong môi tr

ng truy n thông internet hi n nay, ch c năng thi ơ ở ạ ố ầ ượ ủ ể ể ệ ử ấ c c ng c , phát tri n trên c  s  c nh tranh đ  thu hút công chúng. báo đi n t

không m t đi mà c n đ ự ế ộ 2.3.3.2. Lý thuy t “Lĩnh v c công c ng”

ế ỷ ứ ố ườ ứ ư ớ Cu i th  k  XX, Jürgen Habermas, nhà nghiên c u ng ế i Đ c, đ a ra lý thuy t này, v i phân tích

ề ủ ự ẹ ủ ề ị

ộ ừ ề ạ ươ ứ ừ ễ ơ ơ thu c v  đ i chúng, v a là n i trình bày các thông tin, tri th c, v a là n i di n ra các t

ượ ướ ườ ữ ề ộ gi a cá nhân, nhóm xã h i. Môi tr

ế ng internet khi n thông tin đ ữ c truy n thông đa h ề ệ ệ ả ậ ộ ở ộ

ậ ủ ơ ầ ự ỏ ề ế ề ệ ả ậ ằ r ng, truy n thông (trong đó báo chí là ch  l c) không còn là lãnh đ a h p c a các nhà truy n thông mà   ộ   ng tác xã h i ế   ng và đa ti p ủ   nh n. Không gian công c ng trên internet tr  nên h u hi u trong vi c gi m tính đ c quy n phát ngôn c a ề   ơ c  quan công quy n. Lý thuy t này đ  cao vi c th o lu n và c n s  th a thu n c a c  quan công quy n

ự ượ ế ị ộ và các l c l

ng xã h i khi ra quy t đ nh công.    ộ ế 2.3.3.3. Lý thuy t “xã h i thông tin”

ề ậ ộ Nhà lý lu n truy n thông Canada Marshall McLuhan (1911­1980) phân tích tác đ ng xã h i c a k

ề ệ ậ ươ ệ ệ ằ ừ ố ả thu t truy n thông. Quan ni m “Ph ng ti n là thông đi p”, ông cho r ng, nhìn t b i c nh l ch s , k ộ ủ ỹ  ử ỹ  ị

ề ơ ề ề ể ả ậ ậ ộ ộ ộ thu t truy n thông có tác đ ng xã h i nhi u h n là b n thân n i dung truy n thông. Lu n đi m quan

9

ế ố ỹ ế ộ ọ ề ệ ề ậ tr ng trong lý thuy t xã h i thông tin là y u t k  thu t truy n thông, công ngh  truy n thông đóng vai

ấ ố ớ ộ ề ề ả ộ ổ ọ ộ i n i dung truy n thông. N i dung truy n thông ph i thay đ i phù

ậ ủ ứ ệ ế ầ trò r t quan tr ng, tác đ ng chi ph i t ợ h p công ngh  và đáp  ng đúng nhu c u thông tin, cách ti p nh n c a công chúng.

ế ậ ươ ị ự ộ ố ế t l p ch ng trình ngh  s ”, “xã h i thông tin” và

ệ ữ 2.3.3.4. M i liên h  gi a các lý thuy t “thi ệ ử ự ộ

ớ “lĩnh v c công c ng” v i PBXH trên báo đi n t ị ự ế ậ ế ứ ươ ứ ắ ặ ộ ng trình ngh  s ” ch ng minh TTĐC có m t ch c năng s p đ t “ch

ự t l p ch ế Lý thuy t “thi ị ự ằ ộ ộ ộ ỉ

ộ ể ả ễ ể ề ế ề ậ ấ ậ

ố ớ ộ ề ề ệ ậ ộ

ỹ k  thu t truy n thông tác đ ng chi ph i t ế ệ ậ ữ ề ể ạ ố thông tin” thì công ngh  và  ả c nh truy n thông internet đang phát tri n m nh, gi a các lý thuy t này có m i liên h  m t thi

ươ   ng ề   trình ngh  s ”. Lý thuy t “lĩnh v c công c ng” ch  ra r ng, không gian công c ng không còn là đ c quy n ộ   ủ c a m t cá nhân, t p th  nào mà là di n đàn đ  th o lu n v  các v n đ  chung. Theo lý thuy t “xã h i ố   i n i dung truy n thông. Trong b i ế ớ   t v i ộ ệ ử ừ ệ ử ệ ố ợ ộ chính là s i dây duy trì m i liên h  đó. Báo đi n t v a là m t không gian công c ng,

ế ậ ị ự ươ ấ ủ ệ t l p ch ng trình ngh  s  và t

ố ộ ệ ử ệ ử ứ ắ nhau. Báo đi n t ứ ừ v a có ch c năng thi ộ đ ng chi ph i n i dung thông tin trên báo đi n t ề t nhiên công ngh  truy n thông c a website tác   ặ    có ch c năng s p đ t áo đi n t

. Nói cách khác, b ư ủ ạ ươ ự ắ ị ự ặ ặ “ch ng trình ngh  s ” và s  s p đ t này theo đ c tr ng lo i hình c a mình.

ế ậ ươ ị ự ể ệ ử ồ t l p ch ng trình ngh  s  đ  PBXH trên báo đi n t g m 2 khía c nh:

Thi ủ ể ủ ệ ử ệ ả ổ ứ là trung gian t ạ M t làộ ậ  ch c thu th p và công b

là ch  th  c a các thông đi p ph n bi n.  ệ ừ ệ Hai là, báo đi n t ệ ử ệ ử ủ ể ệ ả ề ặ ủ thông đi p ph n bi n t các ch  th  khác (ngoài báo đi n t ). Báo đi n t

ề ệ ọ ệ ử ả , báo đi n tệ ử  ố  ề    luôn là ch  trì v  m t truy n ứ   ng ph n bi n đ u hàm ch a thông. Trong quá trình PBXH, m i thông tin báo đi n t đăng t

ả ệ nh

tính ph n bi n.  Mô hình quy trình PBXH trên báo đi n t ư ệ ử ễ ấ ủ ươ ng, chính sách, d

Quy trình PBXH trên báo đi n t ứ ề ầ ấ ả di n ra nh  sau ề ế ấ ặ ổ

án… ch a v n đ  c n ph n bi n.   ề ứ ệ ấ ậ ả ả ề ố ượ i v  đ i t ệ ử ư ở Hình 2.2. ệ : 1) Xu t hi n các ch  tr ệ 2) Các v n đ  này tác đ ng đ n cá nhân ho c t ộ ướ ạ ộ ả ẩ ả ặ nh n th c v n đ , ph n bi n d

ủ ể ượ ệ ả ệ ử ọ ọ ậ ủ ph n bi n c a ch  th  đ ế c chuy n đ n báo đi n t . ự  ứ 3) Ch  thủ ể   ch c.   ế 4) Thông đi pệ      ch n l c thông đi p, biên t p và ệ ử 5) Báo đi n t

ự ẩ ệ ử ẩ xây d ng tác ph m báo đi n t . đăng các tác ph m báo chí đó và công chúng (trong đó có

ể ế ệ ả i d ng m t b n th o tác ph m báo chí ho c ý ki n.   ể ệ ệ ử 6) Báo đi n t ể ủ ể ệ ả ả ớ ồ ệ khách th  ph n bi n) ti p nh n. i trình t ả ậ 7) Khách th  ph n bi n ph n h i gi

ể ử ệ ề ấ ồ ề ệ ẩ ả ồ ờ tranh bi n. Đ ng th i, công chúng ph n h i v  tác ph m. ả   i ch  th  ph n bi n và có ố   8) Sau tranh bi n, khách th  x  lý v n đ . Su t

10

ệ ử ườ ế ả ổ ớ quá trình PBXH, báo đi n t là “ng ệ i gác c ng” các ph n bi n đ n v i công chúng.

ệ ử ộ ệ ế ả ả 2.4. Tiêu chí đánh giá k t qu  ph n bi n xã h i trên báo đi n t

ề ộ

ộ ậ ộ

2.4.1. Tiêu chí v  n i dung  + N i dung PBXH trên báo đi n t ả ệ ả ộ ọ ệ ử ủ ệ ử ầ ượ ặ  c n đ ờ ự c đ t ra m t cách đúng lu t.  ợ ặ + N i dung ch n ph n bi n ph i th i s , chính xác, phù h p đ c thù thông tin c a báo đi n t .

ộ ệ ả ấ ả ượ ự ặ ầ c báo chí đ t ra trên tinh th n xây d ng.

ề + N i dung v n đ  ph n bi n ph i đ ả ạ ả ả ề ậ ộ ạ ộ + N i dung đ  c p ph i đ m b o t o cho PBXH là m t sinh ho t văn hóa.

ậ ứ ụ ằ ệ ố ệ ế ể ậ ậ ậ ả ả + L p lu n ph n bi n ph i thuy t ph c b ng h  th ng các lu n đi m, lu n c  rõ ràng.

ứ ề

ệ ệ ả ả ượ ể ệ ệ ử ợ 2.4.2. Tiêu chí v  hình th c  + Thông đi p ph n bi n ph i đ ặ c th  hi n theo đ c thù báo đi n t và phù h p dòng th i s ờ ự

ườ ề ạ ờ ủ c a môi tr ể i th i đi m đó.

ng truy n thông online t ả ủ ể ề ầ ượ ệ ế ể ế ố ớ ể + Ch  th  và khách th  ph n bi n đ u c n đ ậ c nh n bi t rõ ràng, có th  k t n i v i nhau.

ề ả ưở

ộ ng xã h i ấ ệ ử ề ả ự ể ộ ộ

2.4.3. Tiêu chí v   nh h PBXH trên báo đi n t ề ượ ề ấ ế   ề , v  b n ch t, là m t quá trình truy n thông vì s  phát tri n xã h i. N u ệ ượ ế ệ ả ậ ả ộ các thông tin v  v n đ  đ c ph n bi n và các tranh lu n ph n bi n mà không tác đ ng đ c đ n công

ế ế ề ặ ộ

chúng và xã h i thì quá trình truy n thông này không có đích đ n ho c không đ n đích.  ứ ộ ể ệ ở ả ế ệ ứ ệ ệ ậ ả ệ 3 m c đ : hi u qu  ti p nh n, hi u  ng xã h i ộ , hi u qu  th c t ả ự ế   .

Hi u qu  báo chí th  hi n  ỗ ệ ử ố ớ ạ ế ả ứ ộ ệ ệ ả ả , m i quá trình ph n bi n hi u qu  khi nó đ t đ n c  3 m c đ  nêu trên.

Đ i v i PBXH trên báo đi n t ạ ệ ử ồ ấ ượ ố ượ 1­ Đ i t Tóm l , g m:

ượ i, 8 tiêu chí đánh giá ch t l ấ ế ậ ề ậ ậ ờ ợ ớ ng PBXH trên báo đi n t ề ờ ự ị c ti p c n đúng lu t. 2­ Đ  c p v n đ  th i s , k p th i, chính xác, h p v i báo đi n t ệ   ả ng ph n bi n ấ   ệ ử . 3­ V n

ả ệ ả ượ ả ạ ề ậ ặ ộ ọ ầ c n đ ề đ  ph n bi n ph i đ

c báo chí đ t ra khách quan, khoa h c. 4­ N i dung đ  c p ph i t o cho PBXH là ả ủ ể ể ệ ả ạ ộ ượ ế m t sinh ho t văn hóa. 5­ Ch  th  và khách th  ph n bi n ph i chính danh, đ

ứ ể ệ ệ ệ ặ ả ậ c nh n bi ữ ứ ệ ử ử

ả Hình th c thông đi p ph n bi n ph i th  hi n theo đ c thù báo đi n t ế ượ ệ ề ệ ả ợ ớ ậ ộ bi n ph i phù h p v i truy n thông internet. 8­ Thông đi p đ t rõ ràng. 6­   ả   . 7­ Ngôn ng   ng x  trong ph n ệ   ệ ứ c ti p nh n, có hi u  ng xã h i và hi u

qu  th c t ả ự ế .

ế ể ươ Ti u k t Ch

ng 2: ệ ươ ệ ố ơ ở ề ậ Ch

ự   ả ng 2 đã h  th ng hóa các c  s  lý lu n v  ph n bi n, PBXH, PBXH trên báo chí, xây d ng ế ơ ả ệ ử ệ ố ơ ở ề ế ọ khung lý thuy t c  b n v  PBXH trên báo đi n t . H  th ng lý thuy t này là c  s  khoa h c cho phân

ạ ự ệ ử ủ ạ ậ ả ọ trong ph m vi kh o sát c a lu n án. Trong đó, tr ng tâm phân tích

ệ ử ủ ứ ệ ể ắ ỉ tích th c tr ng PBXH trên báo đi n t ặ ồ g m: Khái ni m, đ c đi m, nguyên t c, quy trình PBXH; ch c năng PBXH c a báo đi n t ; ch  ra PBXH

ộ ố ụ ư ấ ộ ọ

ủ ố ấ ị ự ữ ệ ậ ả ả ầ ắ có m t s  tính ch t nh : tính m c đích, tính pháp lý, tính xã h i, tính khách quan, tính khoa h c. PBXH   ạ   ư cũng c n đ m b o nh ng nguyên t c nh t đ nh nh : th c hi n công khai; tranh lu n dân ch ; đ i tho i

ọ ự ễ ậ ướ ệ ử ặ và tôn tr ng t do ngôn lu n; quy trình PBXH di n ra theo 7 b ạ c. Và đ c thù lo i hình báo đi n t chi

ệ ử ả ề ộ ứ ố ph i PBXH trên báo đi n t c  v  n i dung và hình th c.

ộ ấ ể ả ậ ộ ố ươ ậ ọ M t đi m nh n quan tr ng trong ch

ng này là tác gi ệ ệ ử ộ ọ ơ ở ề ế

truy n thông, lý thuy t xã h i h c báo chí… làm c  s  cho vi c phân tích PBXH trên báo đi n t ộ ệ ữ ế ậ ị ự ươ ự ế ộ ế   ụ  lu n án đã v n d ng m t s  lý thuy t ố   . M i ớ   ng trình ngh  s ”, “xã h i thông tin” và “lĩnh v c công c ng” v i liên h  gi a các lý thuy t “thi t l p ch

ệ ử ế ướ ế ậ ượ đã đ

PBXH trên báo đi n t ọ ị ọ ề c phân tích chi ti ộ ọ ụ ứ ậ t. H ng phân tích trong lu n án là ti p c n liên ngành:   ệ ử  ế ể

ậ báo chí h c, chính tr  h c, xã h i h c. Trong đó, v n d ng nhi u lý thuy t đ  ch ng minh báo đi n t ả ế ấ ế ậ ề ủ ị ự ươ ự ộ i quy t v n đ  c a xã h i…; xây d ng mô hình quy ng trình ngh  s  PBXH, tham gia gi t l p ch thi

11

ệ ử ẽ ượ ế ơ ở ươ trình PBXH trên báo đi n t ậ . Cách ti p c n này s  đ c làm rõ h n trong phân tích Ch ng 3 và

ươ ủ ậ Ch ng 4 c a Lu n án.

ươ Ộ Ự Ạ Ả Ệ Ch Ệ Ử ng 3: TH C TR NG PH N BI N XàH I TRÊN CÁC BÁO ĐI N T

NHÂN DÂN, VIETNAMNET, THANH NIÊN, VNEXPRESS

ề ố ượ

ệ ử ớ ị ế ả ng kh o sát  Nhân Dân, VietNamNet, Thanh Niên, VnExpress,

3.1. V  đ i t Các báo đi n t ạ ộ ả ưở ệ ể ự ạ ả ậ nh h i Vi

ng r ng rãi t ợ ườ ớ ầ ươ ủ ạ ộ ị ủ t Nam. Đ  đánh giá th c tr ng PBXH trên các báo này, tác gi ề Ph ng án c a B  GTVT v i c u Long Biên; Quy đ nh ph t ch  ph sát 5 tr

ng h p thông tin v :  ề ở ữ ể ệ ươ ự ả ệ ề ị ế ti n không chuy n quy n s  h u ph ng ti n theo quy đ nh; Đi u 4 d  th o Hi n pháp năm 2013; Vi ầ   ề đ u là báo l n, có v  th  và t m ả    lu n án kh o ươ   ng ệ   t

ề ề ấ ỷ ồ ớ ổ ổ Nam giành quy n đăng cai ASIAD 18; Đ  xu t 34.000 t đ ng đ i m i sách giáo khoa ph  thông. Qua

ủ ề ề ậ ế ả ẩ kh o sát, có 498 tác ph m trên 4 báo đ  c p đ n 5 ch  đ  này.

ặ ể ệ ử : Nhân Dân, VietNamNet, Thanh Niên, VnExpress

3.2. Đ c đi m PBXH trên báo đi n t ả ủ ể ệ

ườ i dân th ng

3.2.1. Ch  th  ph n bi n Có 4 nhóm ch  th :  ệ ề ấ ứ ườ ấ ứ ng i dân th ng ủ ể Nhà khoa h c,ọ  Nhà báo, Ng nhà khoa h c ọ (33%), th  2 là

ứ ủ ể ệ ấ ả ệ xu t hi n nhi u nh t là  quy nề  (20%), th  4 là nhà báo (19%). Không th y ch  th  ph n bi n là MTTQ Vi

ộ ệ ệ ử ề . Trong đó,  ộ ườ , Cán b  công quy n ơ ườ  (28%), th  3 là  c  quan công   ệ   t Nam hay Liên hi p ượ ổ ứ các h i KHKT Vi ch c này đ

t Nam (VUSTA) tham gia PBXH trên báo đi n t ề ủ ể ả ả ướ , trong khi 2 t ả ệ Nhà n ả   c Đ ng, ế    báo chí), nhà báo chi m

c giao quy n PBXH. Trong c  2 vai trò (ch  th  ph n bi n và tác gi ọ ế ằ ủ ể ổ

ưở ứ ụ ế ọ 57,4% t ng ch  th  tham gia PBXH. Theo PVS, 100% ý ki n r ng nhà khoa h c nên PBXH; 81,8% đánh   ấ   ấ ng nh t ề giá nhà khoa h c PBXH có s c thuy t ph c nhi u nh t. Theo PV Anket, 62,8% công chúng tin t

ế ọ ươ ự ề ộ ườ ườ vào ý ki n nhà khoa h c PBXH; t ng t , cán b  công quy n (40,3%); ng i dân th ng (37,1%); nhà

báo (29,3%).

ủ ể ệ ệ ặ ư ố ượ ệ ở ứ Th  nh t ả  Các ch  th  ph n bi n có khu bi

ự ả ả ng ph n bi n  ề ả ọ ố ượ

ề ả ộ t và lô­gic đ c tr ng:  ứ ệ Th  hai,  ự ặ ạ m i đ i t ủ ể ấ , đ i t    lĩnh ườ ủ ơ  ệ ng ph n bi n đ u có ng i c a c ư ả ớ ặ ệ ự v c nào thì chuyên gia lĩnh v c đó ph n bi n.  ệ Th  baứ , s  l p l ắ i ch  th  ph n bi n g n v i đ c tr ng cá nhân

ố ượ ủ ể ệ ề ả ườ ệ quan công quy n vào cu c ph n bi n.  ệ  Th  t , ch  th  và đ i t ấ ng xuyên xu t hi n trên

ả ng ph n bi n. ấ ề ể ủ ể ứ ư các nhóm ch  th  ph n bi n đ u th ề ờ ự báo chí và có phát bi u v  các v n đ  th i s .

ố ượ ệ ử ệ ả ộ ng ph n bi n xã h i trên báo đi n t

ệ ử ộ ủ ươ ườ ộ ố 3.2.2. Đ i t ố ượ Đ i t ng PBXH trên báo đi n t ng, đ ng l

ủ ơ ề ở ạ ự ả ượ ặ là: + N i dung thu c ch  tr ệ i, chính sách, đ ấ ự ề  ỗ   c th c hi n). + Không có vùng c m. + M i

ề ệ ề ợ ở ộ ộ án... c a c  quan công quy n (  d ng d  th o ho c đang đ ố ượ đ i t ả ng PBXH còn g i m  nhi u n i dung ph n bi n. + Không đ c quy n trên báo đi n t ệ ử .

ể ệ ả

ổ ủ ươ ườ ạ ề ộ 3.2.3. Khách th  ph n bi n ứ ể Khách th  PBXH là t ơ  ch c, cá nhân thu c c  quan công quy n (ng

ố ượ ự i t o ra các ch  tr ệ ệ ể ả ả chính sách, d  án… công). Đ i t ng,   ụ ể   ng ph n bi n khác nhau thì khách th  ph n bi n có khác nhau. C  th :

ự ả ề ế ể Ủ ự ả ế ạ ươ Đi u 4 d  th o Hi n pháp 2013 Ph

ớ ầ ộ ả , khách th  là  y ban so n th o D  th o Hi n pháp 1992;  ị ể ạ ộ ủ c a B  GTVT v i c u Long Biên, Quy đ nh ph t xe không chính ch , khách th  là B  GTVT;

ộ ệ ề Ủ ể Vi t Nam giành quy n đăng cai ASIAD 18 ng án   ủ  khách th  làể   ấ   ề Đ  xu t B  Công an; , khách th  là  y ban Olympic VN;

ổ ỷ ồ ể ớ ổ ộ 34.000 t đ ng đ i m i SGK ph  thông

ộ ệ ệ ệ ử , khách th  là B  GD­ĐT.  ộ ả 3.2.4. N i dung thông đi p ph n bi n xã h i trên báo đi n t

12

ộ ậ ả ệ ậ ể ệ ậ

3.2.4.1.N i dung thông đi p là l p lu n b o v  lu n đi m ộ ệ ử ộ ệ ử ẩ ệ N i dung các thông đi p PBXH trên báo đi n t chính là n i dung các tác ph m báo đi n t

ạ ủ ể ủ ủ ệ ệ ậ ẩ

ổ ậ ư ệ ề ể ệ ả ẩ ặ ỗ

ẩ . Nó ẩ   ồ g m 2 lo i: 1)Thông đi p c a ch  th  là nhân v t trong tác ph m. 2) Thông đi p chung c a tác ph m. ệ   M i tác ph m có th  có 1 ho c nhi u thông đi p, nh ng các thông đi p đó ph i làm n i b t thông đi p ủ c a tác ph m.

ệ ử ộ ệ ệ ả 3.2.4.2. N i dung thông đi p ph n bi n trên các báo đi n t VietNamNet, Nhân Dân, Thanh

Niên, VnExpress

ệ ậ ệ ằ ẩ ằ ả ậ ộ ả

Các thông đi p ph n bi n l p lu n b ng thông tin nh m thúc đ y hành đ ng tìm gi ồ ự ề ễ ể ộ ử   i pháp x  lý ớ ấ v n đ  trong th c ti n. + Có 2 nhóm quan đi m trong n i dung thông đi p:

ồ ệ Đ ng tình ả ệ ả ồ ả ể ể ộ ph n đ i i pháp, n i dung… mà khách th  nêu ra ở ố ượ  đ i t

ng ph n bi n),   ệ ả ả ộ ể (đ ng ý v i quan ố   (không đ ng tình   ủ ể  ạ ng ph n bi n). Bên c nh đó, các ch  th đi m, gi ể quan đi m, gi

ệ ả ườ ấ i pháp, n i dung… mà khách th  nêu ra  ế ữ ý ki n khác ph n bi n th ở ố ượ  đ i t ề ử  và hi n kế ế x  lý v n đ . ng có nêu nh ng

ữ ồ ố ề ể ả ạ ằ + Không có tình tr ng ngang b ng quan đi m (50% ­ 50%) gi a đ ng tình và ph n đ i v  cùng

ệ ố ượ đ i t ả ng ph n bi n.

ủ ể ể ệ ệ ể ả ố ồ ộ ộ ậ   + Trong n i dung thông đi p, ch  th  th  hi n rõ quan đi m đ ng tình hay ph n đ i m t lu n

ể ệ ậ ể ả ưở ướ ủ ự ẻ ể ả ậ c công lu n. ng tr

đi m khác, có s  lý gi ồ i, phân tích đ  b o v  lu n đi m c a mình và chia s  ý t ặ ề ủ ơ ươ ứ ử ệ ể ể ả ấ ớ   ng đ ng quan đi m x  lý v n đ  c a c  quan ch c năng (ho c khách th  ph n bi n) v i

+ Có t ủ ể ố ủ ể ề ấ ề ệ ả quan đi m c a đa s  ch  th  ph n bi n v  v n đ .

ượ ạ ỗ ỗ ượ ng ch  th ủ ể trong m i tác ph m ẩ (1,58) và lo i ý ki n

ể ở + Trung bình l ủ ề ồ ượ ế (1,57) trong m i l ượ ướ ể th ộ ề , đ  chênh không quá l n.ớ  Nh i 2 l ủ  t ch ủ ể t ch  th

các ch  đ  khá đ ng đ u ỗ ế ẩ c đi m là trung bình d ẩ ộ ủ ể ơ ộ ữ ấ ậ có ý ki n trong m i tác ph m nên c  h i tranh lu n gi a các ch  th  trong m t tác ph m là th p.

ệ ử ứ ệ ệ ả 3.2.5. Hình th c thông đi p ph n bi n trên báo đi n t

ặ ấ ả ệ ứ ệ

ứ ượ ệ ử ứ ệ ể ậ ậ ấ ợ c c u trúc

ậ  là t p h p các lu n đi m, lu n c  đ ỏ ươ ứ ủ ệ ẩ ằ

3.2.5.1. Đ c thù c u trúc hình th c thông đi p ph n bi n  Hình th c thông đi p PBXH trên báo đi n t ấ ị ữ theo nh ng ph ủ ng pháp nh t đ nh nh m làm sáng t ậ thông đi p chung c a tác ph m. Hình th c thông ậ ậ ư ứ ệ ế ể ắ ậ ẩ đi p c a nhân v t trong tác ph m là cách s p x p lu n đi m và lu n c  do nhân v t đ a ra. Còn hình

ứ ẩ ệ ử ắ ồ ủ ể ạ ệ ớ th c tác ph m PBXH trên báo đi n t

g n v i th  lo i báo chí và ngu n c a thông đi p.  ứ ệ ử ệ ế ố hình th c thông đi p PBXH trên báo đi n t Nhân Dân, VietNamNet, 3.2.5.2. Các y u t

Thanh Niên, VnExpress

ố ể ệ ệ ử ặ ạ ư ừ khóa

ượ ả : Đa s  th  hi n rõ đ c thù lo i hình báo đi n t ộ ế ự ữ ứ t , nh : Ch a  ộ ề ng 1 đ n 1,5 dòng ch  trên c t báo (trung bình 48 ký t ộ n i dung   ể   ậ /tiêu đ ). N i dung lu n đi m

ề + Tiêu đ  bài báo ệ ph n bi n; dung l ệ ả ẩ ườ ượ ặ ủ ph n bi n bao trùm tác ph m th ng đ

ậ ả ậ c đ t ngay trong tít chính c a bài báo.  ậ ủ ể ườ ể ệ ồ ư ả + L p lu n ph n bi n

ử ụ ố ệ : Các ch  th  th ươ ậ ứ ứ   ng nêu lu n đi m ph n bi n r i đ a ra lu n c  ch ng ậ ủ ễ ẩ ậ ị ẩ minh. Đa s  các tác ph m PBXH s  d ng ph

ng pháp di n d ch trong l p lu n chung c a tác ph m.  ệ ượ ử ụ ả ể ạ ể ạ ệ 5 th  lo i báo chí đ c s  d ng th ườ   ng

+ Th  lo i báo chí trong các thông đi p ph n bi n:  ổ ế ả ấ ả ợ ộ ỏ ậ xuyên: tin, ph ng v n, ph n ánh, t ng h p ý ki n đ c gi

ươ ề ạ ộ

+ Ph ả ng pháp truy n thông ả ấ , bình lu n.  ệ ả  trong quá trình ph n bi n theo m ch n i dung:  ộ ậ ế ấ ả ả phân tích, lý gi i v n đ ự ệ   thông tin s  ki n ả k t quế

ề (ph n ánh, bình lu n, ph ng v n, ý ki n đ c gi ) ­>  ỏ ỉ ươ ự ố ế ả ộ (tin, ph n ánh) ­>  ậ và d  âmư ng đ i. (bình lu n, ý ki n đ c gi ). Tuy nhiên, s  phân chia này ch  mang tính t

ả ệ ồ ệ ầ ấ 3.2.6. Ngu n thông tin và t n su t thông đi p ph n bi n

ồ 3.2.6.1. Ngu n thông tin

13

ạ ọ ử ế ạ ẩ ồ

Có 3 d ng ngu n tin: 1) Tác ph m do nhà khoa h c g i tòa so n; 2) Nhà báo vi ẩ ể ạ ườ ẩ ả ủ ệ i khác đ  t o tác ph m báo chí. Các tác ph m có th  t n t

ủ ề ạ ẩ ả ế 3) Nhà báo ghi ý ki n ph n bi n c a ng ướ ạ ộ ủ D ng 1 ạ ­ Tác ph m thu c b n quy n c a tòa so n (do tòa so n, nhà báo c a tòa so n t ạ i 2 d ng: d

ẩ ứ ừ ồ ề ự ể ẩ ạ D ng 2 ệ   ả t bài ph n bi n; ể ồ ạ   i ạ ổ  ẫ   ­ Tác ph m đăng d n

nhi u ngu n khác nhau đ  xây d ng tác ph m);  ả ạ l ề i; 83,8% bài b n quy n. Trong đó, nhà khoa

báo khác. Qua kh o sát, các báo dùng 16,2% bài đăng l ế ạ ộ ị ự ả ấ ậ ch c thu th p thông tin t ả ạ ừ i t ọ h c vi t (11,6%); nhà báo ghi chép t i h i ngh  (26,8%); bài nhà báo t s n xu t (37,6%).

ử ụ ả ồ ủ ộ ả

ế 3.2.6.2. S  d ng ý ki n ph n h i c a đ c gi ế ộ ồ ở ượ ế ộ ả ẩ ỗ ng ý ki n đ c gi ị + Đ nh l :

ả Ph n h i  ả ả đây là ý ki n đ c gi ủ ề ả ồ ả    đăng sau m i tác ph m. Kh o ạ ờ ệ ử ấ sát cho th y, Báo Nhân Dân đi n t

ệ ề ấ ả ấ ồ không có ph n h i trong c  5 ch  đ , 3 t ề ế báo còn l ồ ả i thì VnExpress ả ộ xu t hi n nhi u ph n h i nh t. V  lý thuy t, có 2 nguyên nhân không có ph n h i: do đ c gi không

ồ ả ặ ả ấ ả ư ạ ồ ự ế ệ ử không có khu

ả ả ạ Báo Nhân Dân đi n t ồ ấ ả ả ờ ồ  ph n h i. Còn l i, VnExpess, VietNamNet, Thanh Niên xu t b n ph n h i và nh  đó tăng

ph n h i ho c có ph n h i nh ng tòa so n không xu t b n. Th c t ự ể ộ v c đ  đ c gi ượ ườ ờ ả ấ báo. Qua kh o sát cho th y, báo nào có

đ ượ c thông tin cho công chúng, tăng c ề ườ ọ ơ ẽ ễ ng tính di n đàn cho t ủ ộ ậ ơ ộ ả ề ơ l ng ng i đ c nhi u h n s  có c  h i nh n comment c a đ c gi nhi u h n.

ộ ả ế

ể + Quan đi m đ c gi ồ ế ạ ả ồ .  trong ý ki n ph n h i:  ế ố ả ế ế ả ố

ặ ậ ẽ ệ ố ươ ứ ư ể ể ậ ậ không l p lu n ch t ch  (h  th ng các lu n đi m, lu n c ), nh ng quan đi m rõ ràng. Có t

ủ ể ồ ủ ủ ể ệ ẩ ả ả ộ quan đi m c a ch  th  ph n bi n trong tác ph m và ph n h i c a đ c gi ng xây d ng ch ả ề ướ  v  h

ố ủ ể ủ ề ươ ề ể ệ ả ợ ở ộ ng, chính sách, đ  án… m t cách h p lý. Bi u hi n là

ồ   Có 4 lo i ý ki n: đ ng tình, ph n đ i, ý ki n khác và hi n k . Trong đó, đa s  các ph n h i ồ   ậ ng đ ng ủ  ự ệ    cùng ch  đ , khi đa s  ch  th  ph n bi n ố ố ồ ả ả ả ố tr ồ ồ đ ng tình/ph n đ i thì ph n h i cũng đa s  đ ng tình/ph n đ i.

ả ờ ấ ế ọ ộ ố Theo PV Anket, 86,3% tr  l i r t thích đ c các ý ki n đ c gi

ế ế ế ả ồ ả ở   ơ ộ ế ủ ố ử ả ỉ t ý ki n ph n h i. N u có c  h i nêu ý ki n c a mình trên báo v ệ   ẩ  cu i các tác ph m trên báo đi n ề t

ế ủ ọ ượ ố ệ ử . Trong s  đó, 67,4% th nh tho ng vi ộ ấ ộ ớ ề ả ờ i mu n ý ki n c a h  đ c đăng trên báo đi n t . m t v n đ  trong xã h i, t

i 72,5% tr  l ệ ầ ấ

3.2.6.3. T n su t thông đi p ả ủ ề ệ ấ ầ ệ ầ ấ

ả ộ ủ ươ ớ ầ ề ấ ấ ấ ng án c a B  GTVT v i c u Long Biên ph n bi n

ế ươ ờ Hi n pháp 2013 v

ễ . Trung bình th i gian di n ra PBXH trên báo đi n t ắ là cao nh t; còn th p nh t là  ệ ử ề Ph ổ ề ấ ỷ ồ ế ế ấ ớ ầ c u Long Biên đ ng đ i m i SGK Đ  xu t 34.000 t

ng n nh t (1,75 tháng); ti p đ n là  ứ ự ả ế ạ ị ề Quy đ nh ph t xe không chính ch ệ   Các ch  đ  ph n bi n khác nhau thì t n su t thông đi p khác nhau. Trong đó, t n su t thông đi p ở Đi u 4 d  th o ự ả   ệ Ph   ớ   ộ ủ ng án c a B  GTVT v i (9,5 tháng); th  3ứ   ủ (12 tháng). Lâu (10,5 tháng); th  4 là

ệ ấ ả t Nam đăng cai ASIAD nh t là ph n bi n

là Đi u 4 d  th o Hi n pháp 2013 ệ Vi ấ ượ 18 (13 tháng). ệ ử 3.3. Ch t l Nhân Dân, VietNamNet, Thanh Niên, VnExpress

ng PBXH trên báo đi n t ả ệ ọ ố ượ

ệ ề ả ả ượ ợ ộ 3.3.1. Ch n đ i t ố ượ Các đ i t c các báo thông tin h p pháp, n i dung

ng ph n bi n đúng và trúng ạ ng ph n bi n trong ph m vi kh o sát đ u đ ượ ủ ậ ề ợ ủ ạ ớ ổ ứ ự ắ g n v i quy n l

ủ i c a đ i chúng, nh n đ ớ ỷ ệ ầ ượ c quan tâm c a các t ỷ ồ ề ấ ổ ớ ị Đ  xu t 34 nghìn t đ ng đ i m i SGK t là: l ch c, cá nhân. Theo PV Anket, s  quan ạ    (55,6%); Quy đ nh ph t

ự ả ế ệ t Nam đăng cai ASIAD 18 l n l tâm c a công chúng v i t ề xe không chính chủ  (50,6%);  Đi u 4 d  th o Hi n pháp 2013 (37,4%);  Vi

ươ ớ ầ ủ ộ ả ờ ng án c a B  GTVT v i c u Long Biên i PBXH trên báo

(22,5%); Ph ệ ử ằ ề ắ ề ợ ự ế ấ ườ ằ ủ ươ đi n t nh m v n đ  g n tr c ti p quy n l i ng (21,7%). Theo PVS, 68,2% tr  l ằ i dân, 54,4% cho r ng nh m vào ch  tr ề ng, đ  án…

ố ế có tính qu c k  dân sinh.

ủ ể ể ả ệ ượ ọ ọ ẵ ậ c ch n l c, s n sàng tranh lu n

ệ ử ử ụ ượ ề ọ 3.3.2. Ch  th , khách th  ph n bi n đ Các báo đi n t s  d ng đ ứ c nhi u chuyên gia, nhà nghiên c u có uy tín khoa h c và uy tín xã

14

ố ượ ự ộ ề ậ ớ ả ộ ệ ộ ộ h i thu c đúng lĩnh v c mà đ i t ệ ng ph n bi n đ  c p t

ự ệ ề ộ ộ i; đ i ngũ nhà báo có trách nhi m xã h i và ứ ườ ườ ỏ i dân th rõ thái ng t

ề ợ ủ ờ ơ ớ luôn bám theo dòng s  ki n; cán b  công quy n cũng không đ ng ngoài cu c; ng ộ đ  không th

v i quy n l ọ ự i c a mình.  ủ ể ớ ỳ ọ ụ ể ủ ộ ợ ả

Các báo đã l a ch n ch  th  PBXH phù h p v i k  v ng c a xã h i. C  th , theo PVS, 100% tr ằ ườ ườ ằ ọ ờ ằ i r ng nhà khoa h c nên tham gia PBXH; 95,5% cho r ng nhà báo; 86,4% cho r ng ng l

i dân th ọ ế ề ộ ớ ng và ấ   i 62,8% ý ki n tin vào thông tin do nhà khoa h c cung c p; cán b  công quy n. Theo PV Anket, có t

ề ộ ườ ườ 40,3% tin cán b  công quy n; 37,1% tin vào nhà báo và 29,3% tin ng i dân th ng.

ệ ắ ớ ạ ộ ụ ệ ả 3.3.3. Ho t đ ng ph n bi n g n v i nhi m v  làm báo

ả ủ ề ề ề

ự ế ứ ả ạ ộ ườ ắ ậ ả ượ ậ ẩ   ụ C  4 báo đ u không có chuyên trang, chuyên m c riêng PBXH v  các ch  đ  này. Các tác ph m ớ   ng xuyên v i c c p nh t cùng dòng ch y tin t c c  trang báo. Ho t đ ng PBXH g n tr c ti p và th đ

ầ ố ể ệ ạ ộ ủ ủ ạ ho t đ ng thông tin c a tòa so n và nhà báo. Nó cũng th  hi n tinh th n c t lõi c a PBXH trên báo chí là

ằ ả ệ ờ ự ự ệ ả nó đã có tính ph n bi n.

ph n bi n b ng thông tin. Thông tin theo dòng th i s  thì t ộ ệ ử ộ ệ ả là m t quá trình văn hóa

3.3.4. Ph n bi n xã h i trên báo đi n t ệ ủ ộ ả ệ ử 3.3.4.1. Quá trình văn hóa c a ph n bi n xã h i trên báo đi n t

ả ạ ộ ệ ử ấ ủ ộ ườ ệ ạ  là m t sinh ho t văn hóa c a ng i Vi

B n ch t ho t đ ng PBXH trên báo đi n t ả ệ ễ ế ẩ ằ ạ ộ ộ ế ệ ả ộ hi n đ i nh m thúc đ y ti n b  xã h i. Di n gi i chi ti t quy trình ph n bi n xã h i trên 4 báo đi n t ộ   t trong xã h i ệ ử

ố ượ ệ ả ề ấ ỷ ồ ớ ổ ố ớ Đ  xu t 34 nghìn t đ ng đ i m i SGK có đ i t ng ph n bi n là nh  ư Hình 3.1. Đ i v i các ch  đ ủ ề

ươ khác, quy trình t ng t ự .

ỗ ệ ả ị 3.3.4.2. M i quá trình ph n bi n có giá tr  riêng

ị ủ ạ ượ ể ệ ủ ề ừ ư ả ề ệ Đi u 4 d ự c th  hi n theo t ng ch  đ  nh : 1) Ph n bi n

Giá tr  c a các sinh ho t văn hóa đ ế ị ả ề ề ầ ỉ ỉ th o Hi n pháp 2013,

ủ ươ ố ớ ủ ế ể ệ ề ấ ộ

ng “dân bi ậ ả ủ ả ấ ộ ố ạ ỏ ộ  giá tr  không ch  là đi u ch nh hay lo i b  n i dung Đi u 4 mà còn là tinh th n dân   t, dân bàn, dân làm, dân ki m tra” đ i v i các v n đ  chung ớ ầ   ươ ng án c a B  GTVT v i c u ệ Ph ự ch  xã h i, th c hi n ch  tr ủ c a qu c gia, không có vùng c m th o lu n chính sách. 2) Ph n bi n

ỉ ộ ấ ỏ ộ ữ ể ệ ầ ậ

Long Biên không ch  là câu chuy n gi ị ạ ấ ả ả ẳ ộ ị ị ị ệ Quy đ nh ph t xe không chính ch

ệ tr , kh ng đ nh và b o v  cái giá tr . 3) Ph n bi n  ệ ứ ữ ệ ệ ạ ả ợ hay phá b  m t cây c u mà nó là cu c đ u tranh đ  nh n chân giá ủ là cu c đ u tranh t Nam đăng ệ Vi ỉ gi a cái đúng và cái thích h p ch  không ch  chuy n ph t hay không. 4) Ph n bi n vi c

15

ệ ể ả ị ơ ướ ể ừ ả c vi n vông”, dũng c m d ng b

ề ấ ỷ ồ ư ả ổ ơ ộ ẳ ệ Đ  xu t 34 nghìn t đ ng đ i m i SGK ướ   c ẳ    là c  h i nhìn th ng, nói th ng

ụ ủ ự ề ệ ạ ả cai ASIAD 18, có giá tr  bao trùm là b o v  quan đi m “không m   ớ ộ khi ch a quá mu n. 5) Ph n bi n  ề ự v  th c tr ng năng l c qu n lý, đi u hành c a ngành giáo d c Vi t Nam.

ậ 3.3.4.3. Văn hóa tranh lu n đang hình thành

ả ượ ộ ộ ớ ệ ự ủ ề ắ ậ M t cu c tranh lu n nghiêm túc ph i đ

ứ ử ậ ả ậ ệ ử ủ ề ệ ả ấ lu n và có văn hóa  ng x  tranh lu n. Kh o sát 4 báo đi n t

ệ ầ ồ ạ ủ ấ ượ ư ớ ki n c n và đ  cùng t n t ệ ầ   c th c hi n v i 2 đi u ki n c n và đ : có quy t c tranh ả ề    qua 5 ch  đ  ph n bi n cho th y, c  đi u ư   ậ ng khác nhau. Văn hóa tranh lu n m i đang hình thành nh ng

i nh ng ch t l ế ệ ố ủ là tín hi u t t cho PBXH và cho ti n trình dân ch  hóa xã h i c ta.

ể ộ ở ướ  n ươ ế Ti u k t ch

ả ệ ử ề ượ ự ị ị ng 3 ạ ng, đ nh tính làm rõ th c tr ng PBXH trên báo đi n t Qua kh o sát, phân tích đ nh l v : ch

ể ộ ể ố ượ ệ ệ ầ ấ ồ th , đ i t

ủ  ệ   ứ ng, khách th , n i dung thông đi p, hình th c thông đi p, ngu n tin, t n su t thông đi p. ồ ủ ể ệ ử ườ ế ọ Theo đó, ch  th  PBXH trên báo đi n t i dân

ườ ề ộ (chi m 57%) g m 4 nhóm (nhà khoa h c, nhà báo, ng ề ệ ơ ệ ế ạ ả ể th ng, cán b  công quy n) và khách th  ph n bi n (chi m 17%) là đ i di n c  quan công quy n. Đáng

ủ ể ệ ệ ấ ấ ả ệ ổ ứ chú ý là không th y xu t hi n ch  th  ph n bi n là MTTQ Vi t Nam hay VUSTA trong khi 2 t

ủ ể ườ ế ậ ượ ả ướ ch c này ươ ố i thi t l p ch c Đ ng, Nhà n ng trình

ả ế ậ ươ c giao phó là ch  th  PBXH. Trong vai trò ng ọ ẫ ủ ể ư ệ ả chính th ng đ ị ự ngh  s , nhà báo khi không là ch  th  ph n bi n, h  v n còn t thi t l p ch ng trình cách tác gi

PBXH.

ố ượ ệ ử ộ ộ ủ ươ ề Đ i t ng, chính sách, đ  án... c a c

ng PBXH trên báo đi n t ự ả là các n i dung thu c ch  tr ấ ạ ề ề ố ượ ệ ự ặ ủ ơ  ỗ ố   ng PBXH; M i đ i

ố ượ ệ ề ề ệ ộ ở ộ ợ ng PBXH g i m  nhi u n i dung ph n bi n; không có đ c quy n đ i t t

quan công quy n (d ng d  th o ho c đang hi u l c); Không có vùng c m v  đ i t ả ả ượ ng ph n bi n.  ẩ ướ ệ ằ ậ ả ộ ệ ậ Các n i dung thông đi p ph n bi n l p lu n b ng thông tin và theo h ộ   ng thúc đ y hành đ ng

ả ấ ử ề ủ ộ ặ ờ ố ứ ự ệ ề ễ tìm gi

ệ ử ừ ả i pháp x  lý v n đ  c a th c ti n đ i s ng xã h i đ t ra. Còn v  hình th c thông đi p PBXH trên ợ ệ ử ư ặ ạ ả ẩ báo đi n t

, v a đ m b o là các tác ph m báo chí, phù h p đ c tr ng lo i hình báo đi n t ….  ư ệ ử ỗ ề ộ ể ệ ứ M i báo đi n t

ệ ả ạ ệ ử ệ ử ế ậ ươ ng trình ngh  s t l p ch đã thi

ặ chung là ph n bi n theo đ c thù lo i hình báo đi n t ộ ệ ậ ầ ố . Báo đi n t ự ệ ủ ơ ữ ế ả PBXH. Có m i liên h  m t thi t gi a tinh th n, thái đ , năng l c ph n bi n c a c  quan báo đi n t

ể    có cách th  hi n v  n i dung và hình th c PBXH khác nhau nh ng có đi m ị ự  ệ ử ớ    v i ậ ủ ự ế ệ ờ báo, thu hút s  chú ý c a công chúng và hình thành thói quen ti p nh n thông

vi c gia tăng uy tín cho t ố ớ ủ ỗ ờ

tin c a công chúng đ i v i m i t ươ Ữ báo.  Ấ Ấ ƯỢ Ề Ặ Ả Ch ng 4: NH NG V N Đ  Đ T RA VÀ GI I PHÁP TĂNG CH T L NG

Ệ Ử Ở Ệ Ộ Ả Ệ PH N BI N XàH I TRÊN BÁO ĐI N T VI T NAM

ệ ử ộ ế ệ ả ả 4.1.K t qu  ph n bi n xã h i trên báo đi n t

ả ự ễ ộ ộ ệ ệ ả

ệ ử ệ ẩ ầ ế ị ề ỉ ệ ứ 4.1.1. Có hi u qu  tác đ ng, hi u  ng xã h i và hi u qu  th c ti n Các thông đi p PBXH trên báo đi n t

ậ ủ ỏ ộ ộ ộ ầ ủ ươ góp ph n thúc đ y quá trình ra quy t đ nh đi u ch nh,   ợ   ộ ng, chính sách… có n i dung không phù h p.

th m chí h y b  m t ph n hay toàn b  n i dung ch  tr ố ể ượ ả ằ ữ ế ạ ộ ề ấ ả

Tuy nhiên, không th  l ể ư ng hóa k t qu  b ng nh ng s  đo nh  nhi u ho t đ ng s n xu t, kinh doanh ẳ ệ ử ế ị ự ế ố ị là tác nhân tr c ti p chi ph i các quy t đ nh

khác; cũng không th  kh ng đ nh PBXH trên báo đi n t ệ ớ ố ượ ị ủ ơ ề chính tr  c a c  quan công quy n v i đ i t ả ng ph n bi n.

ự ế ề ờ ỗ ấ ệ ử ầ ư ư ề ả Th c t

, các báo đi n t ả ộ đ u t ệ ứ ế ả ả ủ ề 360 ngày cho m t quá trình ph n bi n v  m t ch  đ . Căn c  vào k t qu  kh o sát,  Báo Nhân Dân t ệ  khác nhau v  th i gian ph n bi n m i v n đ , nh ng không quá   ổ  ề ộ

ứ ự ệ ệ ấ ả ố ấ ế ch c th c hi n quá trình ph n bi n y u nh t, Báo VnExpress đang phát huy t t nh t PBXH.

ươ ộ 4.1.2. T ng tác xã h i

16

ẫ ấ ấ ớ ấ ẫ ấ

ứ ứ ậ ộ ậ ệ ử ứ ứ ứ ậ VietNamNet đ ng th  2, Thanh Niên đ ng th  3. Báo đi n t

ờ ự ơ ồ ơ ươ ề ề ả ả ớ ế i càng nhi u ý ki n ph n h i h n, t

bám sát dòng th i s  h n, đăng t ẫ ế ả ả ả ấ ồ

thì càng h p d n công chúng. Báo nào càng ít quan tâm đăng t ươ ả ượ ệ ử ớ ộ ừ ề ả ỏ Báo Nhân Dân PBXH kém h p d n nh t v i công chúng. Báo VnExpress h p d n nh t, còn ơ    nào có m t đ  c p nh t tin t c dày h n, ơ   ng tác v i công chúng nhi u h n ơ ộ   i ý ki n ph n h i thì càng gi m c  h i ế ố   ự , ị ế ủ , uy tín, v  th  c a báo đi n t ng tác v i đ c gi c gây d ng t nhi u y u t ph i đ t

ề ự ư ứ . Ch ng t ị ủ nh ng đ u d a vào giá tr  c a thông tin.

ạ ồ ậ

ộ 4.1.3. T o đ ng thu n xã h i ượ ỗ ố ượ ệ ả ệ ử ắ ặ ộ ươ ể ị ự ng ph n bi n đ M i đ i t c báo đi n t

ọ ề ơ s p đ t thành m t “ch ạ ậ ề

khoa h c, công chúng, c  quan công quy n và tòa so n báo cùng tranh lu n v  nó. M i đ i t ậ ạ ượ ươ ụ ư ệ ệ ả ả ồ ng trình ngh  s ” đ  nhà   ả   ỗ ố ượ ng ph n ộ ạ ồ ng đ ng trong t o đ ng thu n xã h i.

bi n có tr c ph n bi n riêng nh ng thành qu  4 báo đ t đ ề ặ ộ ố ấ ệ ử c t ộ ố ớ ệ ả 4.2. M t s  v n đ  đ t ra đ i v i ph n bi n xã h i trên báo đi n t

ủ ể ệ ả 4.2.1. Ch  th  ph n bi n

ủ ự ệ ả ả ọ ở + Vai trò c a nhà khoa h c:

ớ ỳ ọ ủ ề ợ ọ Nhà khoa h c tích c c tham gia quá trình ph n bi n trên c  4 báo,  ủ ệ ử ằ ọ 5 ch  đ ; phù h p v i k  v ng c a công chúng báo đi n t

ệ ử . Theo PVS, 100% cho r ng nhà khoa h c nên ụ ệ ủ ế ả ấ ọ ộ PBXH trên báo đi n t

ấ ; 81,8% đánh giá ph n bi n c a nhà khoa h c có thuy t ph c xã h i nh t. Và PV ưở ọ ượ ế ấ Anket cũng cho th y, ý ki n nhà khoa h c đ c công chúng tin t ng nh t.

ơ ạ ế ạ ễ ệ ạ ở ạ Tòa so n kh i mào, ki n t o, m  ra và khép l ủ +  Vai trò c a tòa so n:

ả ệ ử ề ờ ự ộ ợ ồ

ẩ ấ ượ ủ ề ệ ạ ả ồ kh o sát, các báo đi n t ậ ị ọ l c, th m đ nh, biên t p và đăng t ả i di n đàn ph n bi n. Qua   ọ   ổ ủ ộ  đ u bám sát dòng th i s  xã h i, ch  đ ng “săn tin”, t ng h p ngu n tin, ch n ả i theo ý đ  truy n thông c a tòa so n. Ch t l ng thông đi p và c

ứ ủ ạ ậ ườ ệ ử có góp s c c a các thành viên tòa so n, trong đó Ban biên t p là ng i có

quá trình PBXH trên báo đi n t ả ưở ấ ng cao nh t. nh h

ệ ử ọ

ậ + Vai trò Nhà báo: Trong PBXH trên báo đi n t ệ ổ ứ ả ấ ộ ả , nhà báo có vai trò quan tr ng, là ng ợ ệ ả thu th p thông tin, t ườ ự ế   i tr c ti p ề  ế

ch c s n xu t n i dung ph n bi n, và duy trì quá trình ph n bi n. L i th  có ngh ệ ổ ứ ẽ ả ễ ế ư ế ệ ậ ả ộ t lách nên thông đi p ph n bi n do nhà báo t ch c s  giúp đ c gi vi

ờ ự ạ ự ữ ư ế ả ạ ạ ị ơ  d  ti p nh n h n. Nh ng nhà báo   ứ   cũng có nh ng h n ch  cá nhân nh : năng l c chuyên môn, b n lĩnh chính tr , nh y bén th i s , đ o đ c

ề ệ ằ ngh  nghi p… Theo PVS, 95,5% cho r ng nhà báo nên tham gia quá trình PBXH; 72,7% đánh giá nhà báo

ỉ ứ ụ ế ả ộ ọ có kh  năng tác đ ng và thuy t ph c cao khi PBXH (ch  đ ng sau nhà khoa h c).

ộ ơ ề ớ ư ể ấ ạ ạ ồ + Cán b  c  quan công quy n và gi

ạ ả ơ ướ i h u trí ứ ứ ứ ạ ặ lãnh đ o c  quan Đ ng, Nhà n ố ộ   : Nhóm này r t đa d ng, g m: Đ i bi u Qu c h i, ạ   ề ư i ch c ho c đã v  h u. Trong đó, Đ i

ộ ố ể ự ủ ề ở ả ấ c, là công ch c, viên ch c… t ủ ạ ấ

bi u Qu c h i tích c c nh t và phát huy m nh nh t vai trò c a mình trong PBXH  ư ố ượ ệ ử ứ ứ ề ạ

lãnh đ o, công ch c, viên ch c… công quy n cũng có PBXH trên báo đi n t ư , nh ng s  l ộ ư ư ệ ế ấ ấ ơ su t ít h n, thông đi p đ a ra cũng còn e dè, tính chi n đ u không cao. Nh ng cán b  h u trí th c  5 ch  đ . Còn   ầ   ng và t n ườ   ng

ả ệ ề ạ ấ

ph n bi n m nh, không né tránh v n đ .   ộ ả ủ ả ấ ệ ở ạ ậ ẩ ộ 2 d ng: nhân v t trong tác ph m là m t ch ủ

ộ  + Đ c gi ệ c a báo đi n t ả ế ế ệ ử: Đ c gi ồ xu t hi n  ở ứ ể ả ộ ả ộ ự ượ t ý ki n ph n h i. Dù đ ng th  ph n bi n và vi vai trò nào thì đ c gi

cũng là m t l c l ạ ươ ng quan ẽ ệ ử ể ệ ọ ỉ ộ ng tác xã h i m nh m . ế tr ng không ch  đóng góp ý ki n mà còn bi u hi n báo đi n t ả  có kh  năng t

ặ ậ ổ ố ệ ổ ứ ố ị ị ộ Quy đ nh chính th ng trong + M t tr n T  qu c Vi t Nam và các t

ệ ệ ị ả ậ ộ ượ ậ t Nam ghi nh n thì MTTQ Vi ch c chính tr  ­ xã h i:  ể t Nam và các đoàn th  chính tr  ­ xã h i đ

văn b n pháp lu t Vi ủ ể ệ ệ ử ả ệ trách nhi m ch  th  PBXH. Tuy nhiên, kh o sát 4 báo đi n t c giao   ộ   t Nam là m t

ủ ể ộ ấ ố ớ ủ ề ề ặ ệ ả ấ  thì không th y MTTQ Vi ứ ớ ch  th  ph n bi n đ i v i các ch  đ  này. Đây là m t v n đ  đ t ra v i công tác nghiên c u.

ử ủ Ứ ệ ả Ứ ử ủ ể ng x  c a khách th  trong quá trình ể 4.2.2.  ng x  c a khách th  trong quá trình ph n bi n:

17

ả ệ ố ượ ủ ề ể ở ệ ả ả ỉ 2 ch  đ

ph n bi n khác nhau, tùy đ i t ế ng ph n bi n. Trong 5 ch  đ  kh o sát, ch  nhóm khách th   ể ướ ư ả ạ ậ ả i trình và nh n khuy t đi m tr ủ ề  ừ   i trình nh ng không công khai th a c công chúng, còn l i có gi

là có gi ậ ề ề ả ư ợ ư ệ nh n trách nhi m v  đ  án, gi

i pháp mình đ a ra ch a h p lý.  ưở ấ ượ ế ố ả ệ ử ng đ n ch t l ng PBXH trên báo đi n t

4.3. Các nhân t ườ 4.3.1. Môi tr

ộ ứ ứ ủ ề ệ ộ + Xã h i dân ch :

ủ ệ ả ả ẳ ộ ộ ị

ủ ủ ệ ẳ ở ị ỉ nh h ộ ng xã h i vĩ mô ủ Nhi u nghiên c u ch ng minh, xã h i dân ch  là m t đi u ki n quan tr ng ọ   ộ ề ́ ế   cho PBXH. Theo PVS, 81% kh ng đ nh PBXH muôn hi u qu , ph i có m t xã h i dân ch ; 54,5% ý ki n ư   t Nam đang hình thành dân ch , 36,4% kh ng đ nh đã có dân ch , ch  9,1% đánh giá ch a đánh giá Vi

ủ ủ ể ẩ ầ ằ ộ

ể có dân ch . Và 45,5% cho r ng, đ  phát tri n PBXH, c n thúc đ y dân ch  hóa xã h i.  ủ ự ự ệ ậ ấ ầ ả ệ   Kh o sát cho th y, tinh th n dân ch  đã th c s  hi n rõ trong quá trình tranh lu n trên 4 báo đi n

ế ờ ặ ả ệ ề ệ ở ủ ộ ệ t ử ở ủ ề  5 ch  đ . Thi t nghĩ, bây gi

ọ ưở ủ ừ ế Vi ờ ỗ bây gi t Nam là không   ầ    m i công dân c n

khoa h c, không t ự ủ ộ ng và không c n thi ồ đ t đi u ki n ph i có xã h i dân ch  hoàn thi n  ộ ầ t. Dân ch  là m t quá trình, ngay t ủ ờ ẽ ể ẩ ộ ch  đ ng, tích c c PBXH thì đ ng th i s  thúc đ y dân ch  xã h i và phát tri n PBXH.

ộ ặ ấ ứ ề ề ả ộ ự ẩ ớ ự Nhi u nghiên c u hay đ t v n đ  ph i có xã h i dân s  thì m i thúc đ y đ

+ Xã h i dân s :  ả ậ ự ễ ằ ở ẽ ụ ế ỏ ượ   c ệ   , th c ti n PBXH trên báo đi n

ứ PBXH. Tác gi ử ậ ở ừ ề ộ ườ ỳ ọ t

lu n án cho r ng, đòi h i này không thuy t ph c. B i l ư ự ư ượ  VN nh  nhi u ng ộ c th a nh n  ề ặ ữ ự ấ ộ ườ i k  v ng thì PBXH ế   i cũng là y u

đang ch ng minh, dù xã h i dân s  ch a đ ẫ v n đang có nh ng đóng góp tích c c cho xã h i. V n đ  đ t ra là, xã h i nào thì con ng ố ư ế ế ị ườ ụ quy t đ nh, PBXH hay không và PBXH nh  th  nào, vì m c đích gì là do con ng i. t

ướ ướ ề ắ ọ

+ Nhà  n ề ề Nhà  n c pháp quy n:   ằ ứ ự ướ ư ề ở ướ  n

ỉ PBXH. Nhi u nghiên c u đã ch  ra r ng, công tác xây d ng nhà n ộ ế ể ầ ả ớ c pháp quy n  ướ ầ ấ ướ ớ   ộ ộ c pháp quy n cũng là m t n i dung quan tr ng g n v i ị c ta ch a theo k p ệ ố c c n có h  th ng các quy

­ xã h i và qu n lý đ t n ậ ạ ộ ể ề ậ ố c. V i PBXH, nhà n ướ ừ yêu c u phát tri n kinh t ỉ ị đ nh lu t pháp đ  đi u ch nh ho t đ ng này. Do v y, t ề c pháp quy n thì nhân t này

ộ ủ  góc đ  c a nhà n ế ể ự ự ủ ơ ở ể ạ ậ ợ ư ệ ề ch a th c s  đ  c  s  đ  t o đi u ki n thu n l

i, khuy n khích cho PBXH phát tri n.  ệ ậ ề ả

ệ ề ế ằ ầ ộ Qua PVS, 54,5% ng

ộ 4.3.2. Chính sách, pháp lu t v  ph n bi n xã h i ậ ườ ả ờ i tr  l ậ ề ế ậ ấ ả ả ị ầ t ph i có lu t riêng v  PBXH. Kh o sát cho th y, do không có quy đ nh lu t pháp c ả   i cho r ng c n có lu t riêng v  ph n bi n xã h i. 45,5% ý ki n cho ụ ằ r ng không c n thi

ể ể ộ ộ ư ậ ệ ử ớ ủ ế ự m i ch  y u là t

th  đ  ràng bu c nên PBXH trên báo đi n t ấ ử ể ệ ả ủ ế ự ư ậ ư ề phát, tác đ ng, gây d  lu n, còn phía ị ặ ả khách th  ph n bi n có gi i trình, x  lý v n đ  nh ng ch  y u l a d  lu n, ho c không có tính ch u

ấ ậ ủ ế ị ự ệ ề ấ ặ ị trách nhi m trong sai sót, b t c p c a quy t đ nh chính tr  đang đ  xu t ho c đang th c thi.

ệ ả ự 4.3.3. Nhân l c ph n bi n

ủ ể ế ị ủ ự ấ ượ ệ ế ễ ả ộ Các ch  th  ph n bi n là đ i ngũ ch  l c có vai trò quy t đ nh di n ti n và ch t l ng PBXH.

ủ ể ộ ư ệ ả ầ ả ị ả ệ ể ậ Yêu c u ch  th  ph i có b n lĩnh chính tr , trách nhi m xã h i, t

ủ ể ế ạ ữ ể ầ duy ph n bi n, am hi u lu t pháp. Tùy ủ ự ế ự nhóm ch  th  mà có nh ng yêu c u riêng đ  phát huy th  m nh c a mình. Th c t , nhân l c PBXH trên

ệ ử ề ượ ả ạ ế ề ấ ư ạ báo đi n t đã đa d ng, đông đ o v  l ề ng, nh ng còn nhi u h n ch  v  ch t.

ả ợ ể ả ủ ệ

ủ ể ữ ề ệ ả ặ i trình, h p tác c a khách th  ph n bi n ả ả ờ ệ ấ ự ế 4.3.4. S  ti p thu, gi ể ườ i trình, tr  l i gi

ế ậ ạ ộ ố Khách th  là ng ế ể ể N u thi u khách th  thì quá trình PBXH không th  là cu c đ i tho i, tranh lu n. Tuy nhiên, khách th i, tranh bi n nh ng v n đ  mà các ch  th  ph n bi n đ t ra.   ể

ệ ử ẫ ế ậ ừ ệ ả ậ ớ PBXH trên báo đi n t v n còn ch m ti p c n thông tin, dè ch ng v i thông tin ph n bi n.

ề ệ ộ ệ ả 4.3.5. Trình đ  dân trí, đi u ki n cho công chúng ph n bi n trên báo chí

ệ ở ứ ệ Theo PVS, 59,1% ng ườ ả ờ ằ i tr  l i r ng dân trí Vi m c trung bình, 40,9% đánh giá

ở ứ ấ ộ t Nam hi n nay  ị ẳ m c cao; không ai đánh giá dân trí th p. Theo PVS, 90,9% kh ng đ nh trình đ  dân trí có ý nghĩa thúc

18

ự ế ỉ ữ ế ả ộ ườ ố , đa s  ng

ẩ đ y PBXH. Trong th c t ề ợ ủ ế ề ắ ườ ế ấ ti p quy n l i c a mình. Theo PVS, 68,2% đánh giá PBXH th ự   ộ i dân ch  quan tâm đ n nh ng n i dung có kh  năng tác đ ng tr c ự   ữ ng quan tâm đ n nh ng v n đ  g n tr c

ề ợ ế ườ ả ệ ti p quy n l

i ng ả i ph n bi n.  ấ ộ ả ệ ử ệ 4.4. Gi Vi t Nam

ệ i pháp tăng ch t ph n bi n xã h i trên báo đi n t ườ ả 4.4.1. Nhóm gi

ề i pháp v  môi tr ạ ủ ộ ng xã h i vĩ mô ả ả ổ ớ ự ướ ố ớ c đ i v i báo chí

ạ ủ ớ ự ướ ả ổ ậ ề ầ 4.4.1.1. Đ i m i s  lãnh đ o c a Đ ng, qu n lý Nhà n + Đ i m i s  lãnh đ o c a Đ ng, Nhà n c, và có Lu t v  PBXH:

ệ ệ ả ị ế ặ ệ ề ợ ề C n có hành lang pháp lý và ụ ể ệ   i, trách nhi m các bên ph n bi n; quy đ nh c  th  vi c ơ c  ch  PBXH rõ ràng, đ c bi t là v  quy n l

ể ế ậ ả i trình khi có PBXH trên báo chí.

khách th  ti p nh n và gi ậ ủ ứ ạ ả ướ ề ứ ệ ả ấ + Nâng cao nh n th c các c p lãnh đ o c a Đ ng, Nhà n

ướ ầ ủ ả ọ ổ ứ ệ ố ơ ị ủ c a báo chí: ộ   c v  ch c năng ph n bi n xã h i ượ   c c c n đ ch c, cá nhân trong h  th ng chính tr , các c  quan c a Đ ng, Nhà n

ố ợ ủ ộ ự ứ ụ ự ệ ậ ả M i t ứ giáo d c nh n th c và ph i tích c c, ch  đ ng ph i h p cùng báo chí th c hi n ch c năng PBXH.

ẩ ủ ạ

ộ 4.4.1.2.Đ y m nh dân ch  hóa xã h i ặ ươ ủ ộ ứ ướ ả ớ Xã h i dân ch  và PBXH là 2 c p t

ứ ệ ầ ậ ổ ớ ộ ổ ủ ấ ữ ng tác ch  không ph i có cái này m i có cái kia. N c ta   ớ ệ

ị ố ẩ đang trong quá trình dân ch  hóa, báo chí r t h u hi u góp ph n đ i m i nh n th c xã h i, đ i m i h ầ ụ ủ ườ ủ ệ ế ọ ọ ộ i.

ạ th ng chính tr . Do đó, đ y m nh dân ch  xã h i là c n thi ậ ứ ụ ệ ệ ả

t, nhi m v  c a m i ngành, m i ng ộ 4.4.1.3. Giáo d c nh n th c, trách nhi m công dân ph n bi n xã h i ả ỉ ự ự ủ ể ẵ ứ ệ ề ể ế ề ỗ t quy n, trách

PBXH ch  th c s  phát huy hi u qu  khi m i ch  th  s n sàng v  ý th c, hi u bi ự ề ụ ể ỗ ủ ệ ệ ấ ớ ộ

nhi m công dân v i công vi c chung c a xã h i, và tùy v n đ  c  th  m i ngành, lĩnh v c mà công dân ụ ướ ượ ệ ể ế ả ầ ố ể ể mu n ph n bi n thì cũng c n tìm hi u, đ ấ ị t nh t đ nh tr

ạ c giáo d c – đào t o đ  có hi u bi ườ ạ ệ ờ ữ ạ ừ ạ ể ệ ả ừ , bên c nh vi c nhà tr c khi phát   ế   ng v a d y ch , d y ki n bi u, tránh a dua trong ph n bi n. Ngay t

ứ ầ ạ ườ ọ ư ệ bây gi ệ ả th c c n chú ý d y ng i h c cách t duy ph n bi n và trách nhi m PBXH.

ả ệ ử ạ 4.4.2. Nhóm gi i pháp cho tòa so n báo đi n t

ấ ượ ự ủ ệ ử 4.4.2.1. Nâng cao ch t l

ng nhân l c c a báo đi n t ả ộ ạ ụ ượ ự ượ ầ ng đ u tiên liên t c đ

ạ a, Lãnh đ o tòa so n, ban biên t p:  ộ ấ ậ Đ i ngũ này ph i là l c l ụ ưỡ ẩ ị d ồ   c b i ươ   ng

ệ ng, nâng cao ph m ch t chính tr , trình đ  nghi p v  báo chí nói chung, PBXH nói riêng; là g ầ ạ ứ ề ệ ả ộ ị sáng đ o đ c ngh  nghi p, b n lĩnh chính tr , tinh th n và thái đ  PBXH công tâm.

ề ả ộ ậ ẩ ị

b, Đ i ngũ phóng viên, biên t p viên, nhà báo:  ạ ệ ử ể ọ ấ ầ ế ạ ư ể ặ ầ ạ ộ th n, thái đ  PBXH, h  r t c n am hi u đ c tr ng lo i hình báo đi n t Ngoài tiêu chu n chung v  b n lĩnh chính tr , tinh ế

ể ượ ề ộ ủ ề ư đ  phát huy th  m nh, h n ch ữ ệ nh

ả ượ ạ ạ ỹ c đi m trong PBXH. PBXH v  m t ch  đ  nào đó, nên  u tiên nh ng nhà báo có kinh nghi m theo   ề ố ượ   ể ệ ng c đào t o k  năng th  hi n thông tin theo m ch: Thông tin v  đ i t ự ngành, lĩnh v c đó; ph i đ

ứ ệ ề ệ ề ế ấ ậ ả ấ ả ph n bi n – Nêu v n đ  ph n bi n – Phân tích, ch ng minh v n đ  ­ K t lu n.

ộ ề ệ ậ ỹ c, Đ i ngũ k  thu t viên công ngh  truy n thông internet

ướ ề ặ ỹ ệ ả ả ỹ ộ ẽ ị ẩ   ậ ng tác nghi p v  m t k  thu t cho nhà báo; đ m b o chu n

ậ Đ i ngũ k  thu t viên s  đ nh h ộ ệ ể ệ ươ ế ố ệ ố ị ộ ẩ ậ ả đa ph

ớ ộ ể ầ ả ả ộ ọ ộ ng ti n th  hi n n i dung tác ph m báo chí, v n hành h  th ng qu n tr  n i dung…;   ệ ử

ặ i đ c gi … H  cũng c n am hi u đ c thù n i dung PBXH trên báo đi n t ậ ỗ ợ ệ ả ỹ hóa y u t ỗ ợ h  tr  qu ng bá n i dung t ả ể ừ đ  t đó có gi

i pháp k  thu t h  tr  hi u qu .  ủ ộ ổ ứ ả ệ ạ 4.4.2.2. Tòa so n ch  đ ng t

ệ ử ầ ủ ộ ơ ộ  ch c ph n bi n xã h i ờ ự ơ ữ ạ ổ ứ c n bám sát th i s  h n n a, ch  đ ng h n trong t

Tòa so n báo đi n t ố ượ ệ ớ ọ ế ự ủ ộ ệ ệ ằ ả ả ệ ừ ự   ả  ch c ph n bi n t  l a ả ả ng ph n bi n t

ồ ư ệ i lúc k t thúc b ng đánh giá hi u qu  ph n bi n. S  ch  đ ng này ph i bao ệ ụ ụ ả ủ ể ậ ự ự ệ ả ch n đ i t ồ ồ g m: Ngu n tin, ngu n t li u; nhân l c các nhóm ch  th  ph n bi n; v t l c ph c v  ph n bi n; khách

19

ả ể ạ ầ ượ ủ ệ ệ ệ ẩ ả ờ

ả ng tác ph m theo dòng ph n bi n. Tòa so n c n có ả ứ ệ ớ ủ ủ ể ả ớ ộ th  ph n bi n; th i gian c a quá trình ph n bi n; l ộ ự d  báo tác đ ng c a quá trình ph n bi n t ạ i tòa so n và các i xã h i, ph n  ng c a khách th  và DLXH t

ố ượ ệ bên liên quan đ i t ả ng ph n bi n.

ọ ố ượ ệ 4.4.2.3. Ch n đ i t

ả ng ph n bi n ệ ử ấ ố ớ ề ặ ệ ầ ả ượ ự ọ ữ Đ i v i PBXH trên báo đi n t ể , v n đ  đ t ra đ  ph n bi n c n đ

ấ ề ậ ứ ố ớ ủ ự ả ệ ử ở ệ ộ   c l a ch n là nh ng n i ả

dung v n đ  có kh  năng gây s  chú ý ngay l p t c đ i v i công chúng c a báo đi n t ệ . B i vì, hi u qu ả ự ế ứ ộ ệ ứ ượ ề ệ ả ở ộ ộ 3 m c đ : hi u qu  tác đ ng, hi u  ng xã h i và hi u qu  th c t truy n thông đ .

c đánh giá  ộ ự ượ ệ 4.4.2.4. Đ ng viên l c l

ủ ể ư ư ề ặ ặ ỗ

ệ ử ầ ể ừ ủ ể ạ ầ ợ ộ ủ ể ả ng ch  th  ph n bi n ế   ự M i nhóm ch  th  có đ c tr ng riêng v  năng l c cá nhân, đ c tr ng tâm lý, thói quen giao ti p ể ể ộ    c n hi u t ng nhóm ch  th  có th  đ  đ ng

ữ xã h i và nh ng nhu c u, l ấ ờ ằ ị i ích riêng. Tòa so n báo đi n t ả ằ ầ ậ ọ ồ ệ viên k p th i b ng v t ch t và tinh th n, b o v  ngu n tin… nh m “kéo” h  tham gia PBXH.

ộ ứ ệ ệ ả

ậ ậ ộ ặ ọ ầ ư ạ 4.4.2.5. N i dung và hình th c thông đi p ph n bi n a, L p lu n rõ ràng trong n i dung thông đi p: ầ ệ Tòa so n báo c n đ t tr ng tâm đ u t

ấ ượ ấ ượ ệ ả ả ộ ộ nâng cao ệ ch t l

ng thông đi p. Trong đó: M t là, ph i nâng cao ch t l ư ấ ượ ủ ể ệ ẩ ả ậ ộ nhân v t là ch  th  ph n bi n đ a ra trong tác ph m. Hai là, nâng cao ch t l ệ ng n i dung thông đi p ph n bi n do các   ệ   ng n i dung thông đi p

ả ượ ủ ệ ề ả ạ ẩ ể ệ ệ ả ậ chung c a tác ph m. C  hai lo i thông đi p này đ u ph i đ ậ c th  hi n qua các l p lu n ph n bi n có

ậ ứ ể ậ lu n đi m và lu n c  rõ ràng.

ươ ứ ệ ệ ầ ươ b, Đa ph ng ti n hóa hình th c thông đi p: ệ Các thông đi p c n đ ượ ố c t i đa hóa ph

ể ệ ấ ượ ề ể ầ ả ộ ả th  hi n n i dung đ  tăng kh  năng truy n thông, góp ph n gia tăng ch t l

ầ ạ ơ ả ệ ả ấ ươ ạ ế ể ạ tòa so n c n có c  ch  đ  t o thói quen cho tác gi ph n bi n cung c p thông tin d ng đa ph

ạ ệ ử ồ ể ệ ứ ệ ạ ầ ợ ệ   ng ti n ế   ố ệ ng ph n bi n. Mu n th , ệ   ng ti n. ề , g m: Tiêu đ  chính,

Bên c nh đó, c n chú ý hình th c thông đi p th  hi n phù h p lo i hình báo đi n t ộ ữ ệ ả ề ụ ộ ế ả ộ t, các h p d  li u,  nh tĩnh,  nh đ ng, video clip, audio file… tiêu đ  ph , n i dung chi ti

ồ ệ ấ

ệ ủ ả ạ ồ ọ ầ 4.4.2.6. Ngu n và t n su t thông đi p ồ + Ngu n thông đi p:

ệ  Đa d ng hóa ngu n thông tin (bài ph n bi n c a nhà khoa h c, bài vi ấ ư ế ề ế ậ ỏ ế ủ   t c a ả   nhà báo, bài nhà báo ghi chép ý ki n nhân v t, bài ph ng v n ý ki n nhi u công chúng…), nh ng ph i

ườ ề ủ ệ ả ạ ả ồ tăng c ng ngu n thông đi p có b n quy n c a tòa so n, gi m đăng l

ồ ủ ộ ờ ả ượ ế ả ồ ạ ừ i t ấ ủ báo khác.  ả + Ý ki n ph n h i c a đ c gi : ồ ả  Tăng đ ng th i c  l ng và ch t c a ph n h i.

ệ ầ ấ ượ ấ ả ờ ự ầ + T n su t thông đi p: ệ  Các thông đi p nên đ ượ   c

ế ướ ạ ồ ơ ự ệ ể ả ả ọ c xu t b n g n nhau theo dòng th i s  và đ ỗ ợ ệ

ờ ự ả i d ng h  s  s  ki n đ  đ m b o dòng th i s  ph n bi n và h  tr  công chúng tìm đ c, xâu ề ộ ấ ượ ứ liên k t d ỗ ấ ệ ố ủ ề ề chu i v n đ  m t cách h  th ng và th y đ c b c tranh PBXH trên báo v  cùng ch  đ .

ổ ứ ế ả ồ ủ ể ả ệ ậ 4.4.2.7. T  ch c ti p nh n ph n h i c a khách th  ph n bi n

ố ạ ự ủ ộ ể ọ ượ ậ ể ể ộ ớ ỹ

ệ Tòa so n nên ch  đ ng b  trí nhân l c, k  thu t đ  có th  tác đ ng t ể ả i khách th  đ c đ ẽ ồ ị ề ả ờ ị

ệ ồ ị ộ ệ ể ạ ả ậ ả ẩ ồ

ự ỗ ợ ề ể ự ủ ộ ạ ả ộ   c n i ủ ộ   dung ph n bi n, qua đó đ  ngh  khách th  có ph n h i k p th i. Cách làm này s  giúp các báo ch  đ ng ả   ờ ơ i, tránh tình tr ng ph n bi n r i ng i ch  ph n h n trong vi c chu n b  n i dung tranh lu n đ  đăng t ầ ệ ệ ượ ồ h i. Dĩ nhiên, đ  th c hi n đ c gi

i pháp này, ngoài vi c tòa so n ch  đ ng, c n có s  h  tr  v  khung ồ ệ ề ệ ệ ể ả ổ ị kh  pháp lý v  vi c quy đ nh trách nhi m khách th  trong vi c ph n h i.

ườ ươ ộ ặ ng t

4.4.2.8. Tăng c ườ ươ ng tác xã h i trên m t báo ặ ể ừ ộ ộ ượ ệ ủ ậ ể Tăng c ng t

ng tác xã h i trên m t báo đ  v a huy đ ng đ ạ ừ ệ ơ ệ ề ế ế ấ ề ả c trí tu  c a t p th  nhân dân   ự ươ   ộ ng vào gi

i quy t v n đ  chung, v a tránh tình tr ng thông tin đ n đi u, m t chi u, phi n di n. S  t ầ ượ ể ệ ả ứ ẫ ộ c th  hi n c  trong n i dung thông tin l n hình th c trình bày thông tin. tác này c n đ

ấ ượ ệ ử ộ ệ ả 4.4.2.8. Tiêu chí hóa ch t l ng ph n bi n xã h i trên báo đi n t

20

ạ ầ ấ ượ ự ứ ự ệ ả Các tòa so n c n xây d ng tiêu chí ch t l ng ph n bi n làm căn c  đánh giá năng l c cá nhân và

ụ ể ể ụ ạ ự ệ ệ ế ạ ắ ạ tòa so n th c hi n. Đánh giá qua tiêu chí c  th  đ  tòa so n rút kinh nghi m, kh c ph c h n ch , phát

ế ạ ả ố ượ ớ huy th  m nh và có gi i pháp cho các quá trình PBXH khác v i các đ i t ng khác.

ể ế ươ Ti u k t Ch ng 4

ộ ệ ử ạ ươ ệ ỉ t Nam đã và đang đ t đ i Vi t

ng 4 đã phân tích ch  ra, PBXH trên báo đi n t ệ ứ N i dung Ch ả ệ ả ự ộ ạ ấ ị ữ ệ ế ệ ộ ộ ạ ượ   c ễ   nh ng hi u qu  nh t đ nh trong vi c tác đ ng đ n xã h i, t o hi u  ng xã h i và có hi u qu  th c ti n.

ẫ ế ừ ừ ữ ủ ạ ạ ừ ả ậ i. T  đó, tác gi lu n án

ộ ố ả ệ ử ở ấ ượ ệ ấ Song v n còn nh ng h n ch  v a do ch  quan báo chí v a khách quan mang l ề đ  xu t m t s  gi ng PBXH trên báo đi n t Vi

i pháp tăng ch t l ế ươ ệ ử ậ ậ ộ ậ t Nam. ậ ơ ứ

Ch ờ ự ơ ng này đã có k t lu n là: Báo đi n t ề ồ ơ ả ả ơ ớ ề ươ ế i càng nhi u ý ki n ph n h i h n, t

ượ ọ ườ ơ ể ẽ ượ ề ộ ượ c công chúng và đ c công chúng đ c th c nhi u đ c gi

ả ng xuyên h n và có th  s  có đ ả ồ ủ ả i, báo nào càng ít quan tâm đăng t

ị ế ủ ả ượ ộ ượ th i s  h n, đăng t ẫ d n đ ơ h n. Và ng ươ ượ ạ c l ớ ộ ả ng công chúng. Uy tín, v  th  c a m t báo đi n t t

ph i đ ả ỗ ố ượ ệ ặ ị ủ ự ng tác v i đ c gi ư ế ố ề ừ ả , gi m l ố , nh ng c t lõi là d a vào giá tr  c a thông tin. Đ c bi t

nào có m t đ  c p nh t tin t c dày h n, bám sát dòng   ấ   ng tác v i công chúng nhi u h n thì càng h p ả  ơ ộ   i ph n h i c a công chúng thì càng gi m c  h i ự   ệ ử c gây d ng ụ   ệ ng ph n bi n có tr c ậ t, m i đ i t ồ ạ ồ ộ ả ả ạ ượ ươ ư nhi u y u t ệ ả c t ph n bi n riêng nh ng thành qu  c  4 báo đ t đ

ng đ ng trong t o đ ng thu n xã h i. ộ ươ ấ ượ ế ệ ố Ch ỉ ng 4 cũng đã ch  ra 5 nhóm nhân t

tác đ ng đ n ch t l ệ ủ ể ậ ề ườ ả ộ ộ ệ ử ả   ng và hi u qu  PBXH trên báo ả   ự ng xã h i vĩ mô; chính sách, pháp lu t v  ph n bi n xã h i; nhân l c ch  th  ph n

ủ ệ ả ợ ộ đi n t ệ ả ể i trình, h p tác c a khách th  ph n bi n; trình đ  dân trí.

ả ậ ề ấ ả ấ ượ ừ ự i pháp nâng cao ch t l ng PBXH trên báo

lu n án đ  xu t 2 nhóm gi ắ ả ự ế ệ ử ạ : môi tr ự ế bi n; s  ti p thu, gi ạ T  th c tr ng, tác gi ộ ệ ử ả i pháp xã h i vĩ mô và nhóm gi i pháp g n tr c ti p tòa so n báo đi n t . : nhóm gi đi n t

Ế Ậ

K T LU N ể ứ ế ậ ậ ả ị ệ ả PBXH là ph n bi n công khai 1. Qua k t qu  nghiên c u trong lu n án có th  rút ra nh n đ nh:

ộ ề ấ ủ ươ ề ộ ự ả ề ủ ổ ứ c a t ch c, cá nhân trong xã h i v  v n đ  thu c ch  tr ị ng, chính sách, quy đ nh, đ  án, d  th o...

ề ướ ộ ươ ề ệ ể ủ ơ c a c  quan công quy n nêu ra tr c đó, thông qua m t ph

ố ư ấ ợ ớ ự ồ ướ ủ ậ ị đ nh rõ cái t t ­ cái x u, cái đúng ­ cái sai, cái ch a h p lý... c a nó, h ng t

ạ ừ ệ ổ ử ữ ế ớ ư ự ể ấ trong vi c b  sung thi u sót, lo i tr  cái x u, s a ch a cái sai, vì s  phát tri n chung ng ti n truy n thông trung gian, đ  phân   ộ   i s  đ ng thu n xã h i ộ    cách là m t

ề ệ ươ ệ ử . V i t ộ ph

ứ ng ti n truy n thông, báo chí có ch c năng PBXH. Trong đó, báo đi n t ệ ử ự ế ề ể ả ự ứ , báo đi n t là m t kênh­ trung gian ệ  đang th c hi n ch c năng

truy n thông­ đ  các bên tham gia PBXH. Qua kh o sát th c t ả ấ ượ ấ ị ệ ng và hi u qu  nh t đ nh. PBXH có ch t l

ả ả ế ệ ử ế ạ ự ề ấ ợ ỉ

2. K t qu  kh o sát cho th y nhi u ch  báo tích c c: Báo đi n t ề đã phát huy l ứ ể ự ề ả ươ ủ ệ ệ chí đa ph

ứ ủ ế ể ệ ạ ờ ợ ộ ị i th  lo i hình báo   ộ   ng ti n trên n n t ng truy n thông internet đ  th c hi n ch c năng PBXH c a báo chí m t ệ ử cách k p th i, phù h p xu th  phát tri n n i dung và hình th c c a báo chí hi n đ i. Chính các báo đi n t

ứ ượ ả ế ậ ươ ị ự ủ ươ ệ ề c kh  năng “thi t l p ch ng ti n truy n thông

ươ ị ự ng trình ngh  s ” c a ph ệ ử ở ễ ậ đã ch ng minh và phát huy đ ạ đ i chúng. Thông qua các ch ng trình ngh  s  đó, báo đi n t

ộ ổ ứ ề ườ ể ọ ầ ọ ấ ớ tr  thành di n đàn công lu n công khai ơ ộ    ch c, cá nhân đ u có c  h i trên môi tr ng internet đ  m i t ng l p nhân dân, m i c p, ngành, m i t

ề ặ ề ấ ậ ễ ừ ự ờ ố ộ ệ ử ở tr  thành

tham gia vào quá trình tranh lu n v  v n đ  đ t ra t ệ ủ ể ộ ơ ể ả ậ th c ti n đ i s ng xã h i. Báo đi n t ứ ọ ườ i dân

m t n i đáng tin c y đ  các nhóm ch  th  ph n bi n (nhà khoa h c, nhà báo, nhân sĩ trí th c, ng ể ệ ề ư ườ ườ ươ ứ ề ộ ng, cán b  công quy n đ th

ố ớ ự ế ủ ệ ng ch c và đã v  h u…) th ứ ề ộ ộ ng xuyên PBXH và cũng là th  hi n trách ủ ể nhi m c a mình đ i v i s  ti n b  xã h i. Đi u này đã ch ng minh, các nhóm ch  th  này đã tiên phong

ị ủ ừ ậ th a nh n vai trò, giá tr  c a PBXH và PBXH trên báo đi n t ệ ử .

ệ ử ạ ả ấ 3. Phân tích các quá trình PBXH trên báo đi n t trong ph m vi kh o sát cho th y, các báo đi n t ệ ử

21

ệ ử ượ ệ ề ệ ề ả ơ c báo đi n t công

ượ ự ủ ứ ữ ề ệ ạ ngày càng tham gia PBXH nhi u h n, thông đi p ph n bi n ngày càng nhi u, và đ ố ở b c s  chú ý theo dõi c a công chúng và

nhi u d ng th c khác nhau. Nh ng thông đi p này thu hút đ ơ ộ ệ ử ề ệ ơ xã h i ngày càng tham gia nhi u h n, có trách nhi m h n vào các quá trình PBXH trên báo đi n t

ệ ử ự ả ấ ưở

ng vào s  PBXH trên báo đi n t ờ . Kh o sát cho th y các đ i t ớ ề ể ấ ỗ chúng cũng đánh giá cao và tin t ượ ả ệ ử ặ . Công ố ượ   ng ả    đ t ra đúng v n đ  và trúng th i đi m. Cùng v i m i quá trình ph n ệ ph n bi n đã đ c các báo đi n t

ề ự ượ ộ ả ả ử ề ấ ệ ủ ự ng xã h i liên quan có gi i trình và tìm gi i pháp x  lý v n đ , và

ượ ự ồ ứ ề ậ ế ự ế bi n là s  tham gia c a nhi u l c l ử ề ấ ậ ộ c s  đ ng thu n xã h i cao. Đi u này ch ng t thuy t nghiên

ệ ề ứ ề ặ ấ ế ầ ệ ả ỏ ả  gi ượ ự ễ ộ t Nam đang đ t ra nhi u v n đ  b c thi t c n đ c ph n bi n xã là cách x  lý v n đ  nh n đ ờ ố th c ti n đ i s ng xã h i Vi

ệ ử ể ầ ả ế ấ ề ượ th c t ứ c u 1 “ ộ h i trên báo đi n t đ  góp ph n gi i quy t v n đ  đó”, đ

ả ấ ậ   c xác nh n. ệ ử ể ệ ề ợ ế ề ạ 4. Kh o sát cũng cho th y, quá trình PBXH trên báo đi n t

th  hi n có nhi u l ứ ệ ớ i th  v  lo i hình ề ứ ụ ề ả báo chí. Trong đó, kh  năng truy n thông online,  ng d ng công ngh  web 2.0 v i ch c năng truy n thông

ệ ướ ạ ả ộ ươ ế ươ ể ả ệ i d ng văn b n đ ng, t ng tác cao, liên k t đa

ả ng ti n và có kh  năng chuy n t ậ ờ ự i thông đi p d ườ đa ph ề ậ ỳ ị ượ ự chi u, c p nh t th i s  phi đ nh k … trên môi tr

ệ ử ề ậ ợ ơ ng internet đã đ ệ ả PBXH trên báo đi n t

ệ ể ượ , công chúng có nhi u thu n l ớ ượ ượ ệ ề ậ ấ ẩ ơ ơ ố ng tác ph m l n h n, l

ề Bi u hi n là dung l ả ộ ể ạ ẩ ả ồ ị

ệ ử ạ ứ ượ ụ ệ ạ đã đ

ế ạ ộ ươ ư ệ ạ c phát huy tích c c. Thông qua ệ   i h n trong vi c tham gia vào quá trình ph n bi n. ẩ   c nhi u h n, s  tác ph m ng nhân v t xu t hi n đ ế ạ   ữ ố ớ ừ  còn có th  ph n h i không h n đ nh đ i v i t ng tác ph m. Nghĩa là nh ng th  m nh ứ   ứ c các tòa so n  ng d ng và phát huy s c m nh trong vi c tham gia PBXH. Ch ng ườ   ứ ng ớ ặ v i đ c tr ng lo i hình báo chí đa ph ng ti n ho t đ ng trên môi tr ơ nhi u h n, đ c gi ủ c a báo đi n t ỏ ả  gi t

thuy t nghiên c u 2 “ ệ ả ệ ử ộ ế ạ ế ạ ượ ứ internet, ph n bi n xã h i trên báo đi n t có th  m nh và h n ch  riêng ”, đã đ c ch ng minh là đúng.

ặ ữ ệ ử ả ướ ầ ề ẫ

5. M c dù PBXH trên báo đi n t ạ ấ ượ ể đã có nh ng thành qu  b ệ ề ệ ư ả ả ơ ả c n đ  quá trình này đ t ch t l

ế ạ ộ ụ ể c đ u. Tuy nhiên, v n còn nhi u rào   ệ ố   ng và hi u qu  cao h n. Trong đó có rào c n v  vi c ch a có h  th ng ế   ệ ử  nói riêng. Chính lý do này khi n

ệ ử ờ ch  tài c  th  cho ho t đ ng PBXH nói chung, PBXH trên báo đi n t ứ ự ộ ủ ủ ế ệ ờ

ệ ử PBXH trên báo đi n t ủ ể th i gian qua ch  y u trông ch  vào ý th c t ả ố ợ ự ệ ế ế ạ ộ ồ ọ đi n t

giác, trách nhi m xã h i c a báo   ủ   , các ch  th  ph n bi n và c ng đ ng b n đ c. Ngoài ra, do thi u ch  tài nên s  ph i h p c a ể ủ ế ệ ệ ế ệ ả ả ộ ờ

ủ ộ ự ứ ả ả ờ ộ ị

ẫ khách th  ph n bi n vào quá trình ph n bi n cũng v n thi u tính ràng bu c trách nhi m, ch  y u nh  áp ự ư ậ l c d  lu n mà các bên tham gia ch  không ph i ch  đ ng, tích c c và k p th i gi ể i trình m t cách công ả ả ướ ự ủ ệ ế ầ ẫ ậ ố khai, chính th ng. D u v y, k t qu  b

ệ ử ự ợ c đ u trong s  tham gia c a khách th  ph n bi n vào các quá ầ ắ ầ ấ ụ ể trình PBXH c  th  trên báo đi n t

ạ ộ ể ệ ệ ề ả ị

ậ ằ ư ứ ế ả ị cũng đã cho th y b t đ u có tinh th n h p tác và th c hành văn hóa ế   ị ủ chính tr  và chuyên nghi p hóa ho t đ ng chính tr  c a các khách th  ph n bi n. Đi u này cho phép k t ố   ằ Quy đ nh có tính pháp lý cho PBXH ch a th ng thuy t nghiên c u 3 đã đúng khi nói r ng: “

ự ễ ẫ ụ ể ấ ị ữ ư ế ễ ệ ả lu n r ng, gi ư ấ nh t và ch a có ch  tài c  th , nh ng th c ti n v n di n ra PBXH và có nh ng hi u qu  nh t đ nh ”.

ệ ử ủ ộ ệ ừ ự ứ ệ ờ 6. Th c hi n ch c năng PBXH trong th i gian v a qua là báo đi n t ề   ự  ch  đ ng th c hi n quy n

ệ ự ủ ố ớ ệ ế ể ả ả ấ ộ và trách nhi m t thân c a báo chí đ i v i xã h i Vi

ề ộ ố ượ ệ ụ ể t Nam. K t qu  kh o sát cho th y, có th  quá trình ấ ị ữ ư ế ế ạ ả PBXH v  m t đ i t ng ph n bi n c  th  nào đó còn có nh ng h n ch  nh t đ nh, nh ng n u không có

ạ ộ ệ ử ờ ể ộ ừ ồ ộ ho t đ ng PBXH trên báo chí, trong đó có báo đi n t

ơ ộ ể ắ ữ ề ể ấ ắ ỉ ấ ấ ề ề m t đi nhi u c  h i đ  n m b t thông tin, hi u rõ b n ch t v n đ  và không có nh ng đi u ch nh, b trong th i gian v a qua, có th  c ng đ ng xã h i đã   ổ  ả

ự ả ề ươ ủ ớ ầ ộ

ộ sung các n i dung nh :   ị ế ư Đi u 4 d  th o Hi n pháp năm 2013, Ph ệ ủ ạ ỷ ồ ề Biên, Quy đ nh ph t xe không chính ch , Vi ng án c a B  GTVT v i c u Long   ớ   ổ  đ ng đ i m i t Nam đăng cai ASIAD 18, Đ  án 34 nghìn t

SGK.

ủ ơ ế ị ữ ủ ự ề ẽ ằ Tuy nhiên, s  là ch  quan, c c đoan khi cho r ng nh ng quy t đ nh c a c  quan công quy n v ề

ệ ử ạ ư ể ẳ ề ộ ị ỉ các n i dung trên là đi u ch nh theo DLXH do PBXH trên báo đi n t t o ra. Nh ng có th  kh ng đ nh,

22

ệ ệ ử ố ớ ữ ề ả ấ ộ ồ là m t ngu n thông tin tham kh o h u ích

ị ử ề ề ấ ơ ộ ộ

ệ ử ớ ủ ế ạ ư ậ ệ ứ ứ ệ ả các thông đi p PBXH đ i v i các v n đ  đó trên báo đi n t ế ị ể   đ  các c  quan công quy n xem xét và ra các quy t đ nh chính tr  x  lý v n đ  thu c các n i dung trên. ả  ệ ộ  m i ch  y u t o ra hi u qu  tác đ ng và hi u  ng d  lu n, còn hi u qu T c là PBXH trên báo đi n t

ự ố ợ ự ễ ề ớ ố ộ ệ ủ ứ ả ả th c ti n là s  ph i h p v i nhi u nhân t

ệ ử ạ ắ ằ ệ ệ ả ắ ệ ử ệ ả đi n t t o ra. Vì ch c ch n r ng, các thông đi p ph n bi n trên báo đi n t khác tác đ ng ch  không ph i hoàn toàn do ph n bi n c a báo   ệ    không ph i là m nh l nh

ơ ộ ế ị ề ỉ

ạ ẳ ệ ử ề hành chính bu c các c  quan công quy n ra quy t đ nh đi u ch nh chính sách.  ổ ự ả ử ệ Ủ ể ế

ề Ch ng h n, báo đi n t ủ ỉ ệ ử ự ả ủ ề ệ ả ổ ả    không th  ra l nh  y ban D  th o s a đ i Hi n pháp năm 1992 ph i ể    cũng không th  ra

ấ ớ ầ ắ ộ ươ ề ệ ả ạ i các ph

đi u ch nh, b  sung Đi u 4 c a D  th o theo ý c a các nhà ph n bi n. Báo đi n t ệ l nh b t B  GTVT ph i rút l ầ ệ ử ượ ừ ạ ộ ơ

yêu c u đ ươ ệ ử ể ấ ệ ệ ể ệ ệ ị ng án đã đ  xu t v i c u Long Biên. Cũng không có chuy n báo   ổ   ử ạ c B  Công an và các c  quan liên quan t m d ng x  ph t hành vi không sang tên đ i ủ ả  không th  l y thông đi p ph n bi n đ  ra l nh Chính ph ng ti n theo quy đ nh. Báo đi n t

ề ấ ệ ử ể ệ ổ ứ đi n t ủ ch  ph ệ t Nam rút lui quy n đăng cai t t nhiên, các báo đi n t không th  ra l nh cho

ỗ ch c ASIAD 18. Và t ề ấ Vi ộ B  GD­ĐT xin l i nhân dân và rút đ  xu t.

ự ế ệ ử ẩ ượ 7. Phân tích th c t các tác ph m theo dòng PBXH trên báo đi n t

ấ  cho th y, hàm l ủ ể ọ   ng khoa h c ệ ả ệ ễ ự ệ ề ả

ể ủ ề ượ ệ ả ồ ờ ỗ ị

khách th  ph n bi n mà có giá tr  khác nhau. Đ ng th i, tùy theo m i báo, tùy ch  đ  mà l ờ ủ ể ệ ệ ả ả

ệ ử ủ ề ị ộ ượ ụ ể ệ ệ ả ở ộ ừ và th c ti n trong các thông đi p ph n bi n tùy t ng chù đ  thì khác nhau, tùy ch  th  ph n bi n và   ủ ể   ng ch  th , ộ   ư khách th  tham gia ph n bi n khác nhau, th i gian c a quá trình ph n bi n khác nhau. Nh ng có m t ề   ự  còn b  đ ng, ph  thu c nhi u các ch  đ  ph n bi n đã đ đi m chung là

ở ướ ỗ ố ượ ệ ệ ả ộ ớ c th c hi n là báo đi n t ự ả ng cho quá trình ph n bi n. S  vào cu c ph n bi n v i m i đ i t ng là do

ồ vào các ngu n khác kh i x ứ ủ ả ờ ự ằ ủ ế ạ ả ậ ạ ỗ nh n th c c a b n thân m i tòa so n ch  y u ch y bám theo ph n ánh dòng th i s  h ng này, trong đó

ờ ự ậ ổ ứ ọ ọ ủ ế ệ ẩ ả ệ có thông tin th i s ; vi c ch n l c nhân v t, t

ộ ự ế ị ơ ở ự ệ ẩ ả ằ ả ị

ụ ể ữ ệ ả ạ ố ờ ẫ  ch c tác ph m ph n bi n v n ch  y u do cá nhân nhà báo   ữ   ư quy t đ nh trên c  s  ph n ánh hi n th c… mà ch a có m t s  chu n b  công phu, bài b n b ng nh ng ượ ế k  ho ch c  th . Thành ra, đa s  các thông đi p đ ả ờ ạ ở i r i r c c đăng t

ớ ạ ụ ể ề ầ ứ ấ ả ậ ặ ỏ ế ả nhau, không có gi i h n c  th  v  t n su t. Ch ng t lu n án đúng khi đ t gi

ệ ử ự tác gi ơ nh ng kho ng th i gian khác   ứ    thuy t nghiên c u ủ ộ ổ ứ còn mang tính t ư  phát, c  quan báo chí ch a hoàn toàn ch  đ ng t ch c và 4 là “PBXH trên báo đi n t

ự ệ th c hi n PBXH

”.  ự ế ấ ệ ử ệ ả ọ 8. Th c t

cho th y, các báo đi n t ớ ầ ờ ặ ấ ề ự ệ ể hành PBXH đ  góp ph n gia tăng uy tín v i công chúng, thu hút công chúng nh  đ t v n đ  tr c di n, c ự   ủ  ngày càng coi tr ng vai trò c a thông tin ph n bi n và th c ụ

ể ữ ấ ấ ỏ ế ủ ộ ố ố ượ ể ở ầ ả ệ ng ph n bi n có th

ủ ươ ặ t c a cu c s ng. Các đ i t ị ề ụ ể ơ t m vĩ mô ề ạ ề th  vào nh ng v n đ  nóng b ng, c p thi ề v  ch  tr

ủ ề ẳ ị cùng quá trình dân ch  hóa xã h i c ta, PBXH trên báo đi n t ộ ở ướ  n

ể ừ ự ư ả ệ ấ ị Đi u này cho phép kh ng đ nh, “ ầ d n d ch chuy n t ủ ộ  phát sang chuyên nghi p, ch  đ ng và không né tránh v n đ t ng, chính sách, ho c vi mô trong các quy đ nh, đ  án c  th  do c  quan công quy n t o ra.   ệ ử   ế    thuy t ề”, nh  gi

ứ ặ nghiên c u 5 đã đ t ra.

ự ế ấ ụ ủ ề ệ ử ớ 9. Th c t các quá trình PBXH trên báo đi n t

ệ ử ở ệ ấ ằ ở ạ ể ệ ầ ạ t Nam m y năm tr  l

PBXH trên báo đi n t ộ ệ Vi ả ậ ế ấ ừ ờ ố ộ ị ề i quy t v n đ  chung đ t ra t

thu n xã h i trong vi c gi ệ ế ả đ i s ng chính tr  ­ xã h i, đúng nh  gi ả ệ ử ủ ị ằ ẳ ặ ộ Ph n bi n xã h i trên báo đi n t ị  không ph i nh m kh ng đ nh ho c ph  đ nh m t ch thuy t 6 đã nêu: “

ụ ề ấ ẽ ẫ ứ ế ậ ậ ớ ươ tr ng, chính sách nào đó mà thông qua l p lu n v i lý l

ủ ươ ệ ắ ộ ự ệ ậ ộ ng, chính sách m t cách đúng đ n, hi u qu ồ đ ng thu n xã h i trong th c hi n ch  tr ả”. Ph

ủ ể ữ ệ ả ậ ụ ệ ử ủ    v i các ch  đ  khác nhau cho th y, m c tiêu c a ự ồ   i đây th  hi n rõ là nh m góp ph n t o nên s  đ ng ư ả  ặ ủ   ộ ề ể ạ   , d n ch ng thuy t ph c v  v n đ  đ  t o ứ   ươ ng th c ể ứ    dùng các tranh lu n, ph n bi n gi a các ch  th  và khách th  (t c

ể ạ đ  đ t m c tiêu đó là các báo đi n t ơ ự ượ ữ ộ ủ ươ ề ề ự ả là gi a các l c l ng xã h i và c  quan công quy n) v  các ch  tr ề ng, chính sách, đ  án, d  th o…

23

ấ ố ế ể ẩ ả ộ

ề ể ơ ở ể ủ ươ ệ ề

mang tính ch t qu c k  dân sinh đ  tác đ ng thúc đ y các bên liên quan nhanh chóng tìm ra gi ấ v n đ  đ  ngày càng hoàn thi n các ch  tr ủ ế i pháp cho   ẩ   ng, chính sách, đ  án… công. Đó cũng là c  s  đ  thúc đ y ộ ưở ể ằ ợ ộ ườ ượ i đ i ích ng l c h

phát tri n xã h i ngày càng dân ch , ti n b , công b ng, văn minh và con ng ỉ ầ ả ệ ử ề ệ ơ ộ ơ nhi u h n. Chính các thông đi p PBXH trên báo đi n t

ề ầ ự ặ ả ọ ộ ộ ớ ợ ễ ẩ quy n c n ph i suy nghĩ và hành đ ng m t cách c n tr ng, khoa h c và phù h p v i th c ti n, đ c bi cũng góp ph n c nh t nh xã h i và c  quan công   ệ   ọ t

ạ ậ ự

là công tác t o l p và th c thi chính sách công. ậ ả ừ ế ứ ậ ằ ấ ủ ế ả

ễ ạ ậ ệ ử ạ ơ ộ ươ ữ ể ả ộ đi n t

10. T  k t qu  nghiên c u trong lu n án cho phép k t lu n r ng, b n ch t c a PBXH trên báo ệ   ủ ể ng tác xã h i gi a các ch  th  và khách th  ph n bi n ừ là t o l p di n đàn, t o c  h i cho các t ướ ụ ụ ố ơ ể ế ụ ế ệ ộ t h n cho quá cùng h

ng đ n m t m c tiêu chung là hoàn thi n th  ch , chính sách công v a ph c v  t ụ ể ấ ướ ừ ủ ươ ả ự ệ ề ệ ả c v a là công c  đ  đo hi u qu  th c hi n ch  tr

ữ ế ể ậ ộ ộ trình qu n lý, đi u hành đ t n ộ ờ ố đ i s ng xã h i. Vì th , trong các cu c tranh lu n xã h i này luôn có nh ng quan đi m tranh lu n có th ng, chính sách trong ể  ậ

ậ ề ề ỗ ợ ữ ể ả ặ ổ ợ ở trái chi u, thu n chi u ho c b  sung, h  tr  nhau, g i m  nh ng gi

ế ả ử ế ể ế ấ ả ồ ồ

ố đi m g m: Đ ng tình, Ph n đ i, Nêu ý ki n khác, Hi n k  gi ệ ấ ừ ượ ườ ứ ữ ề ế ầ ả ộ c đ  xu t t i pháp. Có th  chia các nhóm quan   ể   ề ấ ả i pháp x  lý v n đ . T t c  quan đi m ệ   ộ i có ki n th c, trách nhi m xã h i và tinh th n, thái đ  ph n bi n này đ

ề ợ ề ế ủ ộ nh ng con ng ằ chân chính… đ u nh m đ n vì quy n l ố i chung c a qu c gia, dân t c.

ệ ấ ướ ế ớ ộ ớ ộ ộ i, xã h i ngày càng dân

ề  11. Trong đi u ki n đ t n ệ ươ ậ c ta ngày càng h i nh p sâu r ng v i th  gi ạ ơ ệ ề ầ ủ ể ng ti n truy n thông ngày càng phát tri n hi n đ i h n, nhu c u thông tin và

ườ ệ ử ầ ự ch , văn minh và các ph ượ ủ i ngày càng gia tăng thì PBXH trên báo đi n t là nhu c u t c thông tin c a con ng đ

ộ ề ệ ử ế ạ ủ ữ ệ ể ể ạ ớ thân báo chí và ệ ử ầ m t đi u ki n đ  báo đi n t c n ngày

phát tri n. V i nh ng th  m nh lo i hình c a mình, báo đi n t ể ệ ử ẽ ả ủ ừ ệ ẩ càng phát huy, thúc đ y phát tri n PBXH. T  đó, hi u qu  c a PBXH trên báo đi n t

ớ ơ ủ ự ự ứ ệ ằ ộ ệ góp s c to l n h n cho s  nghi p xây d ng xã h i dân ch , công b ng, văn mình và hoàn thi n nhà n s  càng ngày càng   ướ   c

ệ ủ ề ộ Vi t Nam pháp quy n xã h i ch  nghĩa.

ả ậ ậ ư ệ ườ 12. Tác gi ố ắ  lu n án đã c  g ng thu th p t ng, phân tích, đánh giá PBXH

ả  li u, kh o sát, đo l ả ậ ừ ế ậ ứ lu n án đã ti p c n nghiên c u theo

trên báo đi n t ướ ệ ử ở ướ    n ừ ả ứ c ta t ổ ọ  góc nhìn báo chí h c. Trong đó, tác gi ợ ự ế ề ng đi t h kh o c u, t ng h p, khái quát hóa xây d ng lý thuy t chung v  PBXH, PBXH trên báo chí và

ệ ử ừ ả ậ ự ễ ạ ộ ọ PBXH trên báo đi n t ế . T  lý thuy t đó, tác gi

ạ ừ ệ ệ ử ở ự ế ự ế ậ ậ t Nam giai đo n t Vi lu n án đã soi r i vào th c ti n ho t đ ng PBXH trên báo   ướ   c

ấ ượ ệ năm 2012­2014. Quy s  soi chi u lý lu n và th c t ệ ử ủ ả ệ ồ đó, lu n án đã b ờ ả ậ c a Vi t Nam. Đ ng th i, tác gi lu n án đã

ề ả ấ ng, hi u qu  PBXH trên báo đi n t ấ ượ ệ ử đi n t ầ đ u đánh giá ch t l ề đ  xu t nhi u gi i pháp nâng cao ch t l

ng PBXH nói chung, PBXH trên báo đi n t ề ệ ạ ớ ủ ấ ướ ộ ấ ớ ở Vi

ẫ c ta. Tuy nhiên, do PBXH là m t v n đ  còn khá m i  ấ ả ề ư ữ ắ ậ ậ ố nói riêng trong giai   ọ   ả ề t Nam c  v  khoa h c ễ ự ệ

ứ ư ệ ệ ệ ề ế ả ả ả ặ ắ

ộ ả ủ ậ PBXH nói chung và PBXH c a báo chí nói riêng. Do v y, công trình nghiên c u:

ự ả ươ ườ ủ ệ ề ề ế ả ả ợ đo n m i c a đ t n ễ ề ự   v  th c ti n. V n còn nh ng tranh lu n gay g t và ch a th ng nh t c  v  lý lu n và th c ti n bi n xã ủ   ấ ộ ề h i v : Khái ni m, đ c tr ng, nguyên t c, b n ch t, ch c năng, đi u ki n, k t qu , hi u qu … c a ứ Ph n bi n xã h i trên ệ   ộ ng h p ph n bi n v  Đi u 4 d  th o Hi n pháp 2013, Ph ệ ử (kh o sát tr ng án c a B

ớ ầ ủ ạ ệ ề báo đi n t ị GTVT v i c u Long Biên, Quy đ nh ph t xe không chính ch , Vi t Nam đăng cai ASIAD 18, Đ  án 34

ỷ ồ ệ ử ổ ớ ừ nghìn t đ ng đ i m i SGK, trên 4 báo đi n t : Nhân Dân, Thanh Niên, VietNamNet, VnExpress, t

ề ặ ề ẫ ấ ầ ớ ạ ượ ả ướ ầ ữ ế ế 2012 đ n 2014) năm   ả ế ụ   c đ u. V n còn nhi u v n đ  đ t ra c n ph i ti p t c m i đ t đ c nh ng k t qu  b

ượ ỏ ế ề ầ ượ ữ ế ọ

ứ ể c nghiên c u đ  làm sáng t ươ ữ ớ ộ . Vì th , đ  tài này c n đ ậ ụ ế ứ ụ ứ ệ đ ứ c u v i nh ng góc đ , ph c nh ng công trình khoa h c ti p theo nghiên   ớ ạ   i h n ng pháp ti p c n, m c tiêu nghiên c u, nhi m v  nghiên c u và gi

ứ nghiên c u… khác nhau./.

24

Ọ Ủ Ụ Ả DANH M C CÔNG TRÌNH KHOA H C C A TÁC GI

Ậ Ế LIÊN QUAN Đ N LU N ÁN

ệ ủ ả ộ ạ Nét đ c đáo trong văn hóa ph n bi n c a báo chí ệ , T p chí Văn hóa Ngh ầ ậ ố 1. Tr n Xuân Thân (2009):  thu t, s  302, tháng 8/2009.

ầ ủ ứ ạ ả ệ ạ ệ Nâng cao s c m nh ph n bi n chính sách c a báo chí Vi t Nam , T p chí Kinh ự ố 2. Tr n Xuân Thân (2012):  ế t và D  báo, s  ngày 21/6/2012.

ầ ộ ủ ả ệ ử ớ ấ ứ S c m nh ph n bi n xã h i c a báo đi n t ệ ộ ẻ ọ ạ ọ ỷ ế ộ ọ ị ộ ườ ạ 3. Tr n Xuân Thân (2014):  Biên, K  y u H i ngh  khoa h c cán b  tr , h c viên sau đ i h c, Tr ề ả ồ ầ  v i v n đ  b o t n c u Long  ng ĐH KHXH&Nhân văn Hà N i.

ầ ả ệ ệ ử ặ ủ ớ ộ ạ ố 4. Tr n Xuân Thân (2014):   ườ thông online, T p chí Ng ề   ả Ph n bi n xã h i trên báo đi n t : C nh giác v i tính hai m t c a truy n i làm báo, s  tháng 10/2014.

ộ ố ấ ệ ử ề ề ệ ồ   Ph n bi n chính sách trên báo đi n t : M t s  v n đ  v  quy trình và ngu n ầ ạ ườ 5. Tr n Xuân Thân (2014):  tin, T p chí Ng ả ố i làm báo, s  tháng 11/2014.