ĐẠI HC QUC GIA HÀ NI
VIỆN TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
DƯƠNG ANH QUÂN
ĐÁNH GIÁ RỦI RO NGP LT TRONG BI CNH
BIẾN ĐỔI KHÍ HU PHC V PHÁT TRIN BN VNG
KHU VỰC LÕI ĐÔ THỊ THÀNH PH CẦN THƠ
CHUYÊN NGÀNH MÔI TRƯỜNG VÀ PHÁT TRIN BN VNG
MÃ S: 9440301.04
TÓM TT LUN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC MÔI TRƯNG
HÀ NI - 2025
2
Công trình được hoàn thành ti: Viện Tài nguyên Môi trường - Đại
hc Quc gia Hà Ni
Người hướng dn khoa hc:
1) PGS. TS. Bùi Ngc Quý - Viện Tài nguyên và Môi trường -
Đại hc Quc gia Hà Ni;
2) PGS.TS Nguyn Hiu Đi hc Quc gia Hà Ni.
Phn biện 1: …………………………………………………..
Phn biện 2: …………………………………………………..
Phn bin 3: …………………………………………………..
Luận án được bo v trưc Hội đồng đánh giá luận án tiến ,
hp tại: ………………………………………………………, vào hi:
giờ, ngày …. tháng …. m .
Có th tìm hiu lun án ti:
- Thư viện Quc gia Vit Nam
- Trung tâm Thư viện và Tri thc s ĐHQGHN
- Viện Tài nguyên và Môi trường, ĐHQGHN
3
M ĐẦU
1. Tính cấp thiết
Ngp lt thiên tai ph biến ti Việt Nam, đặc bit nghiêm
trọng do tác động ca biến đổi khí hu. Các dng ngp chính bao gm
ngập do mưa lớn c lưu vực sông, thường xy ra min Trung, và
ngp cc b ti các thành ph lớn, đặc bit khi h thống thoát nước
yếu kém hoc triều cường. Cần Thơ, trung tâm kinh tế ca vùng Tây
Nam B, phải đối mt vi nhiu vấn đề ngp lt t mưa, triều cường
sụt lún đất. K t năm 2004, thành phố đã áp dụng các bin pháp
như Nghị quyết 45 và 59 để phát trin bn vng và ng phó thiên tai,
cùng vi vic thc hin Ngh quyết 120 nhm ng phó vi biến đổi
khí hu.
Ngp lụt đô thị ti Cần Thơ vẫn mt thách thc ln do h thng
thoát nước yếu kém các yếu t t nhiên làm trm trng thêm tình
trng này. Các nghiên cu hin nay ch yếu đánh giá hiện trạng nhưng
thiếu khung đánh giá tng quát công c ợng hóa tác động ca
biến đổi khí hậu. Do đó, việc phát trin mt quy trình b công c
h tr đánh giá rủi ro ngp lt có kh năng tính toán tác động kinh tế
- xã hi là rt cn thiết. Vic áp dụng khung đánh giá này giúp lượng
hóa tác động của BĐKH tới ri ro ngp lụt đô th. Vì vy, nghiên cu
sinh la chọn đề tài “Đánh giá ri ro ngp lt trong bi cnh biến đổi
khí hu phc v phát trin bn vng khu vực lõi đô th thành ph Cn
Thơ” có ý nghĩa khoa học và thc tin.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
4
Đánh giá được rủi ro ngập lụt lõi đô thị thành phố Cần Thơ thích ứng
với biến đổi khí hậu theo các kịch bản phục vụ phát triển bền vững.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Khái quát hệ thống hóa được sở luận thực tiễn về
đánh giá rủi ro ngập lụt đô thị;
- Xây dựng được quy trình, khung đánh giá và công cụ đánh giá
rủi ro do ngập lụt tới kinh tế - xã hội của khu vực nghiên cứu ;
- Đánh giá được rủi ro, tác động của ngập lụt tới dân cư, kinh tế
hội tại lõi đô thị Cần Thơ từ đó xây dựng kịch bản rủi ro ngập lụt
trong tương lai với sự biến đổi khí hậu tại lõi đô thị Cần Thơ;
3. Nội dung nghiên cứu
- Tổng quan tình hình nghiên cứu đánh giá rủi ro kinh tế xã hội
của ngập lụt đô thị tại Việt Nam và trên thế giới.
- Nghiên cứu sở khoa học của đánh giá rủi ro kinh tế -
hội của ngập lụt, đặc biệt ngập lụt đô thị từ đó đề xuất quy trình,
công cụ đánh giá rủi ro phù hợp với hiện trạng khu vực nghiên cứu
dữ liệu sẵn có.
- Thực nghiệm đánh giá rủi ro kinh tế xã hội của ngập lụt đô th
tại lõi đô thị thành phố Cần Thơ. Áp dụng các công cụ đánh giá rủi ro
để dự báo tác động của biến đổi khí hậu tới kinh tế - hội khu vực
nghiên cứu.
4. Đối tượng và Phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận án là các vấn đề về Rủi ro kinh
tế - xã hội do ngập lụt đô thị dưới tác động của biến đổi khí hậu.
5
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi vkhông gian: Luận án nghiên cứu trong phạm vi
không gian của toàn bộ khu vực lõi đô thị của thành Phố Cần Thơ bao
gồm toàn bộ các phường thuộc quận Ninh Kiều (Ngoài trừ phần phía
Nam rạch Cái Sơn của phường An Bình), và phường Bùi Hữu Nghĩa,
phần bờ hữu sông Bình Thủy của các phường An Thới, Long Hòa,
Long Tuyền thuộc quận Bình Thủy.
Phạm vi vkhoa học: Luận án sẽ tập trung nghiên cứu sở
khoa học cũng như phân tích và đánh giá rủi ro do ngập lụt đối với các
đối tượng dân cư, kinh tế xã hội nói chung và cho khu vực lõi của đô
thị Cần Thơ nói riêng.
5. Điểm mới của luận án
- Nghiên cu xây dựng được b công c phù hp đánh giá
ri ro kinh tế - xã hi do ngp lt gây ra cho lõi đô thị thành ph Cn
Thơ.
- Áp dng b công c đánh giá rủi ro kinh tế - xã hi do ngp
lt t đó xác định được các tác động ca biến đi khí hu tới lõi đô thị
ca thành ph Cần Thơ.
6. Luận điểm bảo vệ
Luận điểm 1: Mô hình hóa kết hợp GIS là công cụ đánh giá rủi
ro ngập lụt hiệu quả, cho phép tự động hóa quá trình đánh giá.
Luận điểm 2: Bộ công cụ đánh giá đã xác định được các động
của biến đổi khí hậu tới rủi ro kinh tế hội của ngập lụt ở lõi đô thị
của thành phố Cần Thơ theo kịch bản biến đổi khí hậu.
7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn