intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Đầu tư trực tiếp nước ngoài với phát triển bền vững tại vùng đồng bằng sông Hồng

Chia sẻ: Lê Công Vinh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

69
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án "Đầu tư trực tiếp nước ngoài với phát triển bền vững tại vùng đồng bằng sông Hồng" nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về đầu tư trực tiếp nước ngoài với phát triển bền vững vùng và đề xuất giải pháp nhằm hướng đầu tư trực tiếp nước ngoài đóng góp nhiều hơn vào phát triển bền vững vùng đồng bằng sông Hồng đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Để biết rõ hơn về nội dung chi tiết, mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Đầu tư trực tiếp nước ngoài với phát triển bền vững tại vùng đồng bằng sông Hồng

1<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> <br /> PHẦN MỞ ĐẦU<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN<br /> 1. Tính cấp thiết của luận án<br /> Vùng ĐBSH có dân cư đông đúc, có lịch sử phát triển lâu đời gắn với công<br /> cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Bên cạnh đó, vùng ĐBSH có Thủ đô Hà Nội và<br /> các tỉnh, thành phố quan trọng như thành phố Hải Phòng, tỉnh Quảng Ninh... đã tạo<br /> cho vùng có vị trí, vai trò quan trọng, là vùng trung tâm đầu não về chính trị, kinh<br /> tế, văn hóa và khoa học công nghệ của cả nước. Với các cơ quan Trung ương, các<br /> <br /> §ÇU T¦ TRùC TIÕP N¦íC NGOµI VíI PH¸T TRIÓN<br /> BÒN V÷NG T¹I VïNG §åNG B»NG S¤NG HåNG<br /> <br /> trung tâm điều hành của nhiều tổ chức kinh tế và các trung tâm, cơ sở đào tạo,<br /> nghiên cứu và triển khai lớn của quốc gia, Vùng ĐBSH đã, đang và sẽ tiếp tục giữ<br /> vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp phát triển của cả nước.<br /> <br /> 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án<br /> 2.1. Mục tiêu nghiên cứu<br /> 2.1.1. Mục tiêu tổng quát<br /> Nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về đầu tư trực tiếp nước ngoài<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ<br /> <br /> với phát triển bền vững vùng và đề xuất giải pháp nhằm hướng đầu tư trực tiếp<br /> nước ngoài đóng góp nhiều hơn vào phát triển bền vững vùng Đồng bằng sông<br /> Hồng đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.<br /> 2.1.2. Mục tiêu cụ thể<br /> Thứ nhất: Góp phần làm sáng tỏ những vấn đề cơ bản về đóng góp của đầu tư<br /> trực tiếp nước ngoài vào phát triển bền vững một vùng kinh tế.<br /> Thứ hai: Phân tích thực trạng về đóng góp của đầu tư trực tiếp nước ngoài vào<br /> các tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng.<br /> <br /> HÀ NỘI – 2016<br /> <br /> Thứ ba: Xác định hệ thống quan điểm, Xây dựng định hướng, đề xuất các giải<br /> pháp nhằm nâng cao đóng góp của đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các tỉnh vùng<br /> đồng bằng sông Hồng.<br /> <br /> 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu<br /> Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận về đầu tư trực tiếp nước ngoài với phát<br /> triển bền vững một vùng kinh tế.<br /> <br /> 2<br /> <br /> Nghiên cứu kinh nghiệm trong nước và thế giới về phát triển bền vững vùng<br /> và rút ra bài học cho vùng đồng bằng sông Hồng.<br /> Phân tích thực trạng đóng góp của đầu tư trực tiếp nước ngoài vào phát triển<br /> bền vững vùng đồng bằng sông Hồng.<br /> Đề xuất các giải pháp nhằm tăng đóng góp của đầu tư trực tiếp nước ngoài<br /> vào phát triển bền vững vùng đồng bằng sông Hồng đến năm 2020, tầm nhìn<br /> đến 2030.<br /> <br /> 3. Câu hỏi nghiên cứu<br /> <br /> 3<br /> <br /> môi trường được thể hiện thông qua các tiêu chí: tiêu tốn năng lượng, mức độ ô<br /> nhiễm và chất thải.<br /> - Về không gian: Luận án nghiên cứu đầu tư trực tiếp nước ngoài với PTBV ở<br /> vùng ĐBSH, trên địa bàn 11 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là Hà Nội, Hải<br /> Phòng, Hải Dương, Hưng Yên, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Hà Nam, Thái Bình, Nam<br /> Định, Ninh Bình,Vĩnh Phúc nhưng không đi sâu vào từng tỉnh của vùng.<br /> - Về thời gian nghiên cứu:<br /> Luận án nghiên cứu FDI với PTBV tại vùng ĐBSH với số liệu thực tế trong<br /> <br /> Phát triển bền vững vùng kinh tế là gì?<br /> <br /> giai đoạn từ năm 2004 đến năm 2014 và đề xuất đến năm 2020 tầm nhìn 2030<br /> <br /> Các tiêu chí đánh giá đóng góp của đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với phát<br /> <br /> 5. Những đóng góp của đề tài<br /> <br /> triển bền vững vùng đồng bằng sông Hồng là gì ?<br /> Đầu tư trực tiếp nước ngoài có đóng góp như thế nào đối với phát triển bền<br /> vững tại vùng đồng bằng sông Hồng?<br /> Làm thế nào để tiếp tục thu hút và gia tăng mức đóng góp của đầu tư trực<br /> tiếp nước ngoài vào phát triển bền vững vùng đồng bằng sông Hồng ?<br /> <br /> 4. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu<br /> 4.1. Đối tượng nghiên cứu<br /> Đối tượng nghiên cứu của luận án sẽ tập trung vào nghiên cứu những đóng<br /> góp của đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với phát triển bền vững tại một vùng kinh<br /> <br /> 5.1. Về mặt lý luận:<br /> + Làm rõ nội hàm của phát triển bền vững vùng kinh tế.<br /> + Khái niệm và làm rõ sự cần thiết của việc đầu tư trực tiếp nước ngoài cần<br /> đóng góp vào phát triển bền vững vùng kinh tế<br /> + Xây dựng khung phân tích đánh giá đóng góp của FDI vào phát triển bền<br /> vững vùng kinh tế.<br /> + Rút ra những bài học kinh nghiệm về thu hút FDI với phát triển bền vững<br /> vùng từ các vùng kinh tế khác, bổ sung vào lý luận về FDI với PTBV vùng ĐBSH.<br /> <br /> 5.2. Về mặt thực tiễn:<br /> + Làm rõ thực trạng đóng góp của FDI vào PTBV ở vùng ĐBSH, phân tích<br /> <br /> tế.<br /> <br /> 4.2. Phạm vi nghiên cứu<br /> - Về nội dung:<br /> + Đóng góp của đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với phát triển bền vững về<br /> kinh tế được thể hiện thông qua các tiêu chí: tăng trưởng kinh tế, tăng năng suất lao<br /> động và chuyển dịch cơ cấu kinh tế.<br /> + Đóng góp của đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với phát triển bền vững về xã<br /> hội được thể hiện thông qua các tiêu chí: chuyển dịch cơ cấu việc làm, thu nhập<br /> bình quân đầu người và hệ số bất bình đẳng thu nhập (GNI).<br /> + Đóng góp của đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với phát triển bền vững về<br /> <br /> các yếu tố ảnh hưởng, những hạn chế và nguyên nhân của nó.<br /> + Đề xuất những định hướng và giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh đóng góp<br /> FDI vào PTBV ở vùng ĐBSH trong thời gian tới.<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5<br /> <br /> 6. Kết cấu của luận án<br /> Ngoài lời phần mở đầu và kết luận, nội dung luận án được chia làm 4 chương:<br /> Chương 1: Tổng quan về tình hình nghiên cứu liên quan đến đầu tư trực<br /> tiếp nước ngoài với phát triển bền vững vùng kinh tế<br /> Chương 2: Cơ sở lý luận về Đầu tư trực tiếp nước ngoài với phát triển<br /> bền vững vùng kinh tế<br /> Chương 3: Thực trạng Đầu tư trực tiếp nước ngoài với phát triển bền<br /> vững tại vùng Đồng bằng sông Hồng giai đoạn 2003 - 2014<br /> Chương 4: Định hướng và giải pháp tăng cường Đầu tư trực tiếp nước<br /> ngoài với phát triển bền vững tại vùng Đồng bằng sông Hồng<br /> <br /> CHƯƠNG I<br /> TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN<br /> ĐÓNG GÓP CỦA ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI VÀO<br /> PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG VÙNG KINH TẾ<br /> 1.1. Các nghiên cứu nước ngoài<br /> 1.1.1. Các nghiên cứu có liên quan đến đóng góp của đầu tư trực tiếp nước<br /> ngoài vào phát triển bền vững về kinh tế<br /> Nghiên cứu của De Mello (1999) lấy mẫu ở 16 nước phát triển và 17 nước<br /> đang phát triển, ông đã chỉ ra rằng: FDI ròng có hiệu quả tích cực và quan trọng đối<br /> với tăng trưởng kinh tế thời kỳ 1970 – 1990.<br /> Nghiên cứu của Campos và Kionoshita (2002) với mẫu nghiên cứu nhỏ hơn,<br /> bao gồm 25 nước Trung và Đông Âu, cùng các nước có nền kinh tế đang chuyển<br /> đổi thuộc Liên Xô cũ, các tác giả cho rằng "FDI có tác động tích cực đến tăng<br /> trưởng kinh tế tại các nước có nền kinh tế đang chuyển đổi".<br /> Nghiên cứu của Li và Liu (2005) qua khảo sát 88 quốc gia có tiếp nhận FDI<br /> (bao gồm cả nước phát triển và đang phát triển) đã chỉ ra rằng, FDI và tăng trưởng<br /> kinh tế có mối quan hệ mật thiết với nhau.<br /> Nghiên cứu của Buckley et al (2002) là một trong rất ít các nghiên cứu cho<br /> rằng FDI tác động đến tăng trưởng kinh tế thấp hơn so với đầu tư trong nước của<br /> Trung Quốc.<br /> Như vậy có thể thấy rằng các nghiên cứu nước ngoài về đóng góp của FDI vào<br /> phát triển bền vững về kinh tế của các tác giả chủ yếu tập trung nghiên cứu đóng<br /> góp của FDI vào thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.<br /> <br /> 1.1.2. Các nghiên cứu có liên quan đến đóng góp của đầu tư trực tiếp nước<br /> ngoài vào phát triển bền vững về xã hội<br /> Zhao (2001) đưa ra giả thuyết rằng, trong một nền kinh tế đặc trưng bởi phân<br /> khúc thị trường lao động và chi phí thay đổi việc làm cao thì FDI có thể làm tăng<br /> giá cả của lao động có tay nghề cao.<br /> <br /> 6<br /> <br /> 7<br /> <br /> Slaughter (2002) đánh giá tác động của các công ty đa quốc gia đến cả cầu và<br /> <br /> Lê Hữu Nghĩa (2013), ‘‘Đánh giá tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài đến<br /> <br /> cung lao động có kỹ năng của thị trường lao động nước chủ nhà. Ông đã sử dụng<br /> <br /> năng suất lao động và trình độ công nghệ của các công ty ở Việt Nam ’’, Dự án điều<br /> <br /> một bộ dữ liệu cho giai đoạn 1982 - 1990 của 7 ngành công nghiệp thuộc 16 nước<br /> <br /> tra cơ bản nguồn vốn sự nghiệp kinh tế năm 2013<br /> <br /> phát triển và đang phát triển để hồi qui mối quan hệ giữa tiền lương và sự hiện diện<br /> của các doanh nghiệp nước ngoài<br /> Lipsey và Sjoholm (2004) xem xét tác động của FDI vào vốn con người của<br /> <br /> Tác giả Trần Thị Tuyết Lan (2014) trong luận án tiến sĩ “Đầu tư trực tiếp nước<br /> ngoài theo hướng phát triển bền vững ở vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ”, Học viện<br /> Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Đây là nghiên cứu mới nhất về mối quan hệ giữa<br /> <br /> các nước chủ nhà bằng cách kiểm định sự khác biệt trong mức lương giữa các công<br /> <br /> đầu tư trực tiếp nước ngoài với phát triển bền vững.<br /> <br /> ty trong nước và công ty nước ngoài ở Indonesia.<br /> <br /> 1.2.2. Các nghiên cứu trong nước có liên quan đến đóng góp của đầu tư<br /> <br /> 1.1.3. Các nghiên cứu có liên quan đến đóng góp của đầu tư trực tiếp nước<br /> <br /> trực tiếp nước ngoài đối với phát triển bền vững về xã hội<br /> <br /> ngoài vào phát triển bền vững về môi trường<br /> International Institute for Sustainable Development (3/2010), Attracting and<br /> Crowding for Low-carbon Development, Canada. Tác giả Oshani Perera, Tổ chức<br /> IISD, phân tích các yêu cầu của phát triển kinh tế tại các nước đang phát triển gắn<br /> với giảm thiểu khí thải cácbon, trên cơ sở đưa ra các điều kiện môi trường tại các<br /> nƣớc phát triển.<br /> Hieke Baumuller, tổ chức Chatham House “Xây dựng một tương lai ít các –<br /> bon cho Việt Nam, những yêu cầu công nghệ nhằm giảm thiểu và thích ứng với<br /> biến đổi khí hậu” (2010).<br /> Trong “Chương trình nghị sự 21 của Việt Nam có đƣa ra nhiều vấn đề cần ưu<br /> tiên để thực hiện Phát triển bền vững, trong đó năm lĩnh vực cần được ưu tiên để<br /> Phát triển bền vững về kinh tế<br /> <br /> 1.2. Các nghiên cứu trong nước<br /> 1.2.1. Các nghiên cứu trong nước có liên quan đến đóng góp của đầu tư<br /> trực tiếp nước ngoài vào phát triển bền vững về kinh tế<br /> Lê Xuân Bá (2006), trong nghiên cứu “ Tác động của đầu tư trực tiếp nước<br /> ngoài tới tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam” đã kết hợp cả ba phương pháp nghiên<br /> cứu là phân tích định tính qua số liệu thống kê; điều tra bằng bảng hỏi và phân tích<br /> định lượng nhằm đánh giá tác động của FDI tới tăng trưởng kinh tế nước ta thông<br /> qua hai kênh quan trọng là vốn đầu tư và tác động tràn.<br /> <br /> Tác giả Tạ Đình Thi (2007) với luận án tiến sĩ “ Chuyển dịch cơ cấu kinh tế<br /> trên quan điểm phát triển bền vững của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ - Việt<br /> Nam” của trường Đại học Kinh tế quốc dân, Hà Nội đã làm rõ những vấn đề chủ<br /> yếu về lý luận và thực tiến liên quan đến cơ cấu kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế,<br /> phát triển bền vững, chuyển dịch cơ cấu kinh tế trên quan điểm phát triển bền vững;<br /> xây dựng được các nhóm chỉ tiêu đánh giá sự bền vững của chuyển dịch cơ cấu kinh<br /> tế về kinh tế, xã hội, môi trường.<br /> <br /> 8<br /> <br /> 9<br /> <br /> 1.2.3. Các nghiên cứu trong nước có liên quan đến đóng góp của đầu tư<br /> <br /> tiếp nước ngoài đối với kinh tế Việt Nam trong những năm qua” thừa nhận tính hai<br /> <br /> trực tiếp nước ngoài đối với phát triển bền vững về môi trường<br /> <br /> mặt của FDI đối với phát triển kinh tế nước ta trong những năm qua và cho rằng:<br /> <br /> Trong nghiên cứu của Lê Minh Tú ( 2012) về “ Thu hút đầu tư trực tiếp nước<br /> <br /> một mặt, FDI có đóng góp quan trọng cho tăng trưởng kinh tế, góp phần thúc đẩy<br /> <br /> ngoài các-bon thấp (Low-carbon FDI) cho triển bền vững ở Việt Nam”. Tác giả đã<br /> <br /> chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng vốn đầu tư, tăng thu ngân sách nhà nước; nâng cao<br /> <br /> khẳng định: Do quá coi trọng vào việc thu hút FDI mà Việt Nam trong một thời<br /> <br /> năng lực sản xuất công nghiệp, tăng kim ngạch xuất khẩu; tạo việc làm, nâng cao<br /> <br /> gian khá dài đã chưa quan tâm trong việc đánh giá, thẩm định các dòng vốn FDI. Và<br /> <br /> chất lượng nguồn nhân lực; thúc đẩy chuyển giao công nghệ.<br /> <br /> hậu quả là dòng vốn FDI vào Việt Nam rất đáng kể nhưng chưa bảo vệ môi trường,<br /> <br /> Trong khi đó tác giả Nguyễn Minh Tuấn trong nghiên cứu “Tác động ngược<br /> <br /> phần lớn đó là các dự án nhằm khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên quốc gia và<br /> <br /> của hoạt động ĐTNN tới sự phát triển bền vững ở Việt Nam” (2010), một mặt, thừa<br /> <br /> có những ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường.<br /> <br /> nhận những đóng góp của FDI đối với nền kinh tế và cho rằng vốn FDI là một phần<br /> <br /> Đề tài đã xây dựng các nhận biết về mặt lý thuyết dòng LCF, và kiểm chứng,<br /> <br /> quan trọng đối với kinh tế - xã hội của các quốc gia nói chung và đối với các nước<br /> <br /> nhận diện bước đầu trong môi trường Việt Nam, lấy thành phố Hà Nội để nghiên<br /> <br /> thế giới thứ 3, các nước đang phát triển như Việt Nam - nơi mà khả năng tích luỹ<br /> <br /> cứu thực nghiệm.<br /> <br /> vốn còn rất hạn chế. Mặt khác, tác giả cũng đi sâu phân tích những tác động ngược<br /> <br /> Trong nghiên cứu “Chính sách thu hút FDI cho phát triển kinh tế có cường độ<br /> <br /> lại.<br /> <br /> carbon thấp: Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam” của Tiến sĩ Nguyễn<br /> <br /> 1.3. Những kết luận rút ra và khoảng trống nghiên cứu của luận án<br /> <br /> Thị Kim Anh ( 2014) , Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã nhận<br /> <br /> 1.3.1. Đánh giá chung các nghiên cứu về FDI với PTBV đã được công bố<br /> <br /> định: Trong một vài thập kỷ gần đây, các nước có nền kinh tế phát triển kinh tế đều<br /> hướng tới một nền kinh tế “xanh” hay còn gọi là “nền kinh tế carbon/carbon thấp”<br /> để đảm bảo phát triển bền vững lâu dài ở cả 3 trụ cột xã hội, kinh tế và môi trường.<br /> <br /> 1.2.4. Các nghiên cứu khác có liên quan đến đóng góp của đầu tư trực tiếp<br /> nước ngoài đối với phát triển bền vững về kinh tế - xã hội và môi trường<br /> Nghiên cứu của Nguyễn Quang Hồng “ Phát triển công nghiệp phụ trợ: Giải<br /> pháp quan trọng đối với DNVN trong việc hấp thụ công nghệ từ FDI” (2009) cho<br /> rằng đóng góp lớn nhất của FDI đối với các quốc gia đang phát triển, bởi công nghệ<br /> và kỹ năng quản lý hiện đại không chỉ nằm lại trong các doanh nghiệp FDI mà còn<br /> có tác động lan toả sang các doanh nghiệp nội địa thông qua chuyển giao công<br /> nghệ, thông qua quá trình di chuyển lao động giữa hai khu vực, quá trình cạnh<br /> tranh, học hỏi và đặc biệt là thông qua quá trình liên kết sản xuất công nghiệp phụ<br /> <br /> Hầu hết các công trình khoa học đều khẳng định FDI có tác động tích cực đến<br /> tăng trưởng, phát triển kinh tế của các nước tiếp nhận đầu tư.<br /> Hầu hết các công trình nghiên cứu mới chỉ dừng lại ở việc đánh giá tác động<br /> của FDI đến từng khía cạnh đơn lẻ của phát triển bền vững.<br /> Vì vậy một trong những vấn đề đặt ra cần nghiên cứu tiếp là phải nghiên cứu<br /> một cách toàn diện và có hệ thống về đóng góp của FDI vào PTBV trên cả ba khía<br /> cạnh kinh tế, xã hội và môi trường trong điều kiện cụ thể của các nước đang phát<br /> triển trong bối cảnh mới của thế giới ngày nay.<br /> <br /> 1.3.2. Khoảng trống về lý luận và thực tiễn cần tiếp tục nghiên cứu<br /> Về mặt lý luận:<br /> (i) Xây dựng khái niệm, cấu thành nội dung phát triển bền vững vùng kinh tế.<br /> (ii) Xác định nội dung và các tiêu chí đánh giá đóng góp của FDI vào PTBV<br /> vùng kinh tế.<br /> <br /> trợ.<br /> Tác giả Trần Minh Tuấn (2010) trong nghiên cứu “ Tác động của đầu tư trực<br /> <br /> (iii) Làm rõ những nhân tố ảnh hưởng đến đóng góp của FDI vào PTBV vùng<br /> <br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2