Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Quan hệ giữa phát triển kinh tế nông thôn và bảo vệ môi trường ở tỉnh Đồng Tháp

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> VÕ THỊ TUYẾT HOA<br /> <br /> Quan hÖ gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n<br /> vµ b¶o vÖ m«i tr-êng ë tØnh ®ång th¸P<br /> <br /> Chuyên ngành: Kinh tế chính trị<br /> Mã số: 62 31 01 02<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ<br /> <br /> HÀ NỘI - 2016<br /> <br /> Công trình đƣợc hoàn thành tại<br /> Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Phạm Thị Túy<br /> <br /> Phản biện 1:<br /> <br /> ……………………………………<br /> ……………………………………<br /> <br /> Phản biện 2:<br /> <br /> ……………………………………<br /> ……………………………………<br /> <br /> Phản biện 3:<br /> <br /> ……………………………………<br /> ……………………………………<br /> <br /> Luận án đƣợc bảo vệ trƣớc Hội đồng chấm luận án cấp Học viện<br /> họp tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh<br /> Vào hồi<br /> <br /> giờ<br /> <br /> ngày<br /> <br /> tháng<br /> <br /> năm 2016<br /> <br /> Có thể tìm hiểu luận án tại Thư viện Quốc gia<br /> và Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh<br /> <br /> 1<br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Đồng Tháp là vựa lúa lớn thứ ba của Việt Nam. Trong giai đoạn phát<br /> triển vừa qua, kinh tế nông thôn (KTNT) của tỉnh đã có sự phát triển đáng<br /> kể, tuy nhiên trong quá trình phát triển đó, vấn đề bảo vệ môi trường<br /> (BVMT) sinh thái chưa được quan tâm thỏa đáng. Môi trường nông thôn<br /> Đồng Tháp đang bị xuống cấp do việc sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ<br /> thực vật; lượng chất thải từ hoạt động trồng trọt, chăn nuôi gia súc, gia<br /> cầm; việc phát triển nhanh về diện tích lẫn sản lượng trong nuôi trồng thủy<br /> sản làm gia tăng ô nhiễm nước mặt do nước thải từ các ao cá không được<br /> xử lý; nhiều điểm nóng về môi trường ở các khu công nghiệp do ứng dụng<br /> công nghệ hiện đại còn thấp, các công trình xử lý môi trường chưa được<br /> đầu tư xây dựng hiệu quả; ô nhiễm môi trường ở các làng nghề ngày càng<br /> gia tăng vì trình độ công nghệ sản xuất lạc hậu,...<br /> Vì vậy, làm thế nào để có thể cân bằng được giữa phát triển KTNT<br /> và BVMT là vấn đề đang đặt ra đối với các cấp, ngành, địa phương. Để<br /> giải quyết được vấn đề này cần đánh giá đúng và giải quyết tốt mối quan<br /> hệ phát triển KTNT và BVMT nhằm phát triển nông nghiệp, nông thôn<br /> bền vững ở Đồng Tháp. Do đó, "Quan hệ giữa phát triển kinh tế nông<br /> thôn và bảo vệ môi trường ở tỉnh Đồng Tháp" được lựa chọn làm đề tài<br /> luận án tiến sĩ kinh tế, chuyên ngành Kinh tế chính trị.<br /> 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án<br /> 2.1. Mục đích nghiên cứu<br /> Mục đích của luận án là phân tích, luận giải cơ sở lý luận và thực tiễn<br /> về quan hệ giữa phát triển KTNT và BVMT; đánh giá hiện trạng quan hệ<br /> giữa phát triển KTNT và BVMT ở tỉnh Đồng Tháp. Từ đó, đề xuất các<br /> định hướng và giải pháp nhằm giải quyết tốt mối quan hệ này, phục vụ cho<br /> phát triển bền vững kinh tế - xã hội của tỉnh Đồng Tháp trong thời gian tới.<br /> 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu<br /> Thứ nhất, phân tích và làm rõ quan hệ giữa phát triển KTNT và<br /> <br /> 2<br /> BVMT; chỉ rõ các nhân tố ảnh hưởng và sự cần thiết phải giải quyết hài hòa<br /> mối quan hệ này; tìm hiểu kinh nghiệm phát triển KTNT gắn với BVMT ở<br /> một số nước và một số địa phương trong nước, từ đó, rút ra những bài học<br /> kinh nghiệm cho Đồng Tháp trong giải quyết mối quan hệ này;<br /> Thứ hai, khái quát tình hình phát triển KTNT của tỉnh Đồng Tháp;<br /> phân tích thực trạng quan hệ giữa phát triển KTNT và BVMT ở tỉnh Đồng<br /> Tháp giai đoạn 2010-2015 và rút ra những vấn đề cần giải quyết trong<br /> quan hệ giữa phát triển KTNT và BVMT ở tỉnh Đồng Tháp;<br /> Thứ ba, đề xuất phương hướng và giải pháp chủ yếu để giải quyết hài hòa<br /> quan hệ giữa phát triển KTNT và BVMT ở tỉnh Đồng Tháp trong thời gian tới<br /> nhằm phát triển nông thôn một cách bền vững và có hiệu quả trong điều kiện<br /> ứng phó với biến đổi khí hậu và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.<br /> 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận án<br /> 3.1. Đối tượng nghiên cứu của luận án<br /> Luận án tập trung nghiên cứu tác động qua lại giữa phát triển KTNT<br /> và BVMT, dựa vào tư liệu thực tiễn ở một tỉnh là Đồng Tháp.<br /> 3.2. Phạm vi nghiên cứu của luận án<br /> + Phạm vi về nội dung: Luận án chỉ lựa chọn những lĩnh vực của<br /> phát triển KTNT có liên quan trực tiếp đến BVMT, chủ yếu là lĩnh vực<br /> nông nghiệp và công nghiệp nông thôn. Về BVMT, luận án không nghiên<br /> cứu môi trường chung chung mà chủ yếu nghiên cứu BVMT sinh thái.<br /> + Phạm vi về không gian: Luận án nghiên cứu quan hệ giữa phát<br /> triển KTNT và BVMT và nghiên cứu cụ thể trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp.<br /> + Phạm vi về thời gian: Luận án nghiên cứu quan hệ giữa KTNT và<br /> BVMT ở tỉnh Đồng Tháp từ năm 2010 đến năm 2015, các giải pháp đưa ra<br /> cho thời kỳ đến năm 2025.<br /> 4. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu<br /> 4.1. Cơ sở lý luận<br /> Luận án được thực hiện dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác Lênin; các quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà<br /> nước; kế thừa một cách có chọn lọc các công trình nghiên cứu có liên quan<br /> <br /> 3<br /> đến nông nghiệp, nông thôn, môi trường và BVMT.<br /> 4.2. Phương pháp nghiên cứu<br /> Luận án sử dụng các phương pháp nghiên cứu chủ yếu: phương pháp<br /> trừu tượng hóa khoa học; Phương pháp thống kê; Phương pháp phân tích tổng hợp. Ngoài ra, Luận án chú trọng sử dụng các phương pháp nghiên<br /> cứu lý thuyết và tổng kết thực tiễn; phương pháp hệ thống, so sánh và đặc<br /> biệt là phương pháp thu thập số liệu sơ cấp khảo sát dưới dạng bảng hỏi.<br /> 5. Đóng góp mới của luận án<br /> - Về lý luận:<br /> + Phân tích và làm rõ hơn những vấn đề về sự cần thiết và thực chất<br /> của quan hệ giữa phát triển KTNT và BVMT;<br /> + Hệ thống và phân tích những kinh nghiệm về phát triển KTNT gắn<br /> với BVMT của một số quốc gia trên thế giới và của một số địa phương<br /> trong nước (có điều kiện tự nhiên tương đồng với địa bàn nghiên cứu của<br /> luận án), qua đó rút ra những bài học kinh nghiệm cho tỉnh Đồng Tháp.<br /> - Về thực tiễn:<br /> + Phân tích ảnh hưởng qua lại (tích cực và tiêu cực) giữa phát triển<br /> KTNT và BVMT ở tỉnh Đồng Tháp giai đoạn 2010-2015; rút ra những vấn<br /> đề cần giải quyết trong quan hệ giữa phát triển KTNT và BVMT ở tỉnh<br /> Đồng Tháp.<br /> + Đề xuất một số phương hướng và giải pháp chủ yếu để giải quyết<br /> hài hòa quan hệ giữa phát triển KTNT và BVMT ở tỉnh Đồng Tháp trong<br /> thời gian tới nhằm phát triển KTNT của tỉnh Đồng Tháp nói riêng và vùng<br /> đồng bằng sông Cửu Long nói chung một cách bền vững.<br /> 6. Kết cấu luận án<br /> Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội<br /> dung chính của luận án được kết cấu thành 4 chương, 12 tiết.<br /> <br />