Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Quản lý nhà nước nhằm phát triển các dịch vụ cơ bản đối với người nghèo trên địa bàn thành phố Hà Nội

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> PHẠM THỊ THANH MAI<br /> <br /> qu¶n lý nhµ n­íc nh»m ph¸t triÓn<br /> c¸c dÞch vô c¬ b¶n ®èi víi ng­êi nghÌo<br /> trªn ®Þa bµn thµnh phè hµ néi<br /> <br /> Chuyên ngành : Quản lý kinh tế<br /> Mã số<br /> <br /> : 62 34 01 01<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ<br /> <br /> HÀ NỘI - 2014<br /> <br /> Công trình được hoàn thành tại<br /> Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học: PGS, TS Nguyễn Hữu Thắng<br /> <br /> Phản biện 1: ..........................................................<br /> ..........................................................<br /> <br /> Phản biện 2: ..........................................................<br /> ..........................................................<br /> <br /> Phản biện 3: ..........................................................<br /> ..........................................................<br /> <br /> Luận án sẽ được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp Học viện,<br /> họp tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh<br /> Vào hồi ...... giờ......., ngày....... tháng........ năm 20....<br /> <br /> Có thể tìm hiểu luận án tại Thư viện Quốc gia và<br /> Thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh<br /> <br /> 1<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Đói nghèo luôn là vấn đề được nhiều quốc gia trên thế giới quan tâm,<br /> đặc biệt đối với các nước đang phát triển như Việt Nam. Xóa đói giảm nghèo<br /> (XĐGN) là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta và đang được thực<br /> hiện từ nhiều năm nay. Chiến lược toàn diện về tăng trưởng và XĐGN được<br /> phê duyệt tháng 5/2002 nêu rõ: “Chính phủ Việt Nam coi vấn đề XĐGN là<br /> mục tiêu xuyên suốt trong quá trình phát triển KTXH của đất nước”.<br /> Báo cáo Chính trị tại Đại hội Đảng lần thứ XI chỉ rõ: “Tập trung triển<br /> khai có hiệu quả các chương trình XĐGN ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc<br /> biệt khó khăn. Đa dạng hoá các nguồn lực và phương thức xoá đói, giảm<br /> nghèo gắn với phát triển nông nghiệp, nông thôn, phát triển giáo dục, dạy<br /> nghề và giải quyết việc làm để xoá đói, giảm nghèo bền vững; tạo điều kiện<br /> và khuyến khích người đã thoát nghèo vươn lên làm giàu và giúp đỡ người<br /> khác thoát nghèo”.<br /> Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quyết liệt trong chỉ đạo điều hành của<br /> Chính phủ và thực thi của các cấp chính quyền, nước ta đã đạt được những<br /> thành tựu đáng kể trong công cuộc XĐGN, đưa tỷ lệ đói nghèo từ 64%<br /> những năm 1980 xuống còn 17% năm 2001 và xuống khoảng 14% hiện nay.<br /> Cùng với các địa phương khác trong cả nước, thành phố Hà Nội đã có<br /> nhiều cố gắng trong công tác XĐGN, trở thành một trong số địa phương<br /> tiêu biểu, đi đầu của cả nước về XĐGN. Đến năm 2005, Hà Nội không còn<br /> hộ đói, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh: đến cuối năm 2007 chỉ còn 2,3%. Từ<br /> ngày 01/8/2008, thực hiện Nghị quyết số 15/2008/NQ-QH12 của Quốc hội,<br /> địa giới hành chính thành phố Hà Nội được mở rộng với diện tích tự nhiên<br /> hơn 334.470 ha và dân số hơn 6,2 triệu người. Tỷ lệ hộ nghèo tăng lên, đạt<br /> mức 7%. Mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo vì thế cũng là một thách thức đối<br /> với chính quyền thành phố.<br /> Những năm qua, chính quyền thành phố Hà Nội đã triển khai nhiều<br /> dịch vụ khác nhau cho người nghèo Hà Nội như: cho vay lãi suất ưu đãi<br /> thông qua quỹ tín dụng của Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH), xây<br /> dựng chính sách ưu tiên đối tượng thuộc hộ nghèo trong xuất khẩu lao<br /> động, đào tạo nghề, khuyến khích doanh nghiệp nhận lao động địa phương<br /> thuộc hộ nghèo vào làm việc... Nhờ đó, đến năm 2012, tỷ lệ hộ nghèo của<br /> Hà Nội còn 1,52% và Hà Nội thuộc nhóm năm tỉnh, thành phố có số hộ<br /> nghèo thấp nhất cả nước.<br /> <br /> 2<br /> <br /> Bên cạnh những thành tựu đạt được, quản lý nhà nước (QLNN) đối<br /> với XĐGN nói chung và nhằm phát triển các dịch vụ cơ bản đối với người<br /> nghèo nói riêng còn những hạn chế nhất định, nhất là: QLNN đối với dịch<br /> vụ việc làm (DVVL) chưa sâu sát; hoạch định và kiểm soát dịch vụ tài<br /> chính cho người nghèo vẫn còn hạn chế...<br /> Trong bối cảnh phát triển kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, cùng<br /> với sự tác động của thiên tai, nhiều rủi ro bất trắc có thể xẩy ra, tình trạng<br /> phân hóa giàu nghèo tăng lên, tình trạng tái nghèo có nguy cơ gia tăng. Để<br /> giảm nghèo được vững chắc, việc cung cấp các dịch vụ cho người nghèo một<br /> cách có hiệu quả có ý nghĩa lớn. Do vậy, việc nghiên cứu nhằm tìm các giải<br /> pháp hoàn thiện QLNN nhằm phát triển các dịch vụ cơ bản đối với người<br /> nghèo trên địa bàn thành phố Hà Nội có ý nghĩa thiết thực, cấp bách. Đó là lý<br /> do chủ yếu của việc lựa chọn đề tài: “Quản lý nhà nước nhằm phát triển<br /> các dịch vụ cơ bản đối với người nghèo trên địa bàn thành phố Hà Nội”.<br /> 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài<br /> Mục đích nghiên cứu đề tài là trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận<br /> và thực tiễn có liên quan, đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện QLNN<br /> nhằm phát triển các dịch vụ cơ bản đối với người nghèo trên địa bàn thành<br /> phố Hà Nội.<br /> Nhiệm vụ nghiên cứu đề tài đặt ra gồm: Hệ thống hóa những vấn đề lý<br /> luận và thực tiễn về QLNN nhằm phát triển các dịch vụ cơ bản đối với<br /> người nghèo; phân tích và đánh giá thực trạng QLNN nhằm phát triển các<br /> dịch vụ cơ bản đối với người nghèo trên địa bàn Hà Nội; đề xuất phương<br /> hướng và giải pháp hoàn thiện QLNN của chính quyền thành phố Hà Nội<br /> nhằm phát triển các dịch vụ cơ bản đối với người nghèo trên địa bàn.<br /> 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> Đối tượng nghiên cứu là QLNN ở cấp tỉnh, thành phố nhằm phát triển<br /> các dịch vụ cơ bản đối với người nghèo trên địa bàn thành phố Hà Nội.<br /> Về phạm vi nghiên cứu, việc nghiên cứu đề tài tập trung vào những<br /> nội dung cơ bản của QLNN chủ yếu đối với hai loại dịch vụ cho người<br /> nghèo trên địa bàn Hà Nội là dịch vụ tài chính và dịch vụ việc làm.<br /> Việc nghiên cứu thực trạng QLNN nhằm phát triển các dịch vụ cơ<br /> bản đối với người nghèo trên địa bàn Hà Nội từ năm 2000 đến nay; các<br /> giải pháp hoàn thiện QLNN nhằm phát triển các dịch vụ cơ bản đối với<br /> đến năm 2020.<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu<br /> Về phương pháp luận: Việc nghiên cứu đề tài dựa trên phương pháp<br /> luận duy vật biện chứng; trên cơ sở quan điểm, đường lối, chính sách của<br /> Đảng và Nhà nước.<br /> Về phương pháp nghiên cứu: các phương pháp được sử dụng bao hàm<br /> cả phương pháp diễn dịch và phương pháp quy nạp; phương pháp định tính,<br /> định lượng và phối hợp.<br /> Ngoài ra, tác giả đã tiến hành điều tra xã hội học theo mẫu phiếu tại<br /> 648 hộ dân thuộc 6 quận, huyện (Sóc Sơn, Ba Vì, Thanh Trì, Hoàng Mai,<br /> Ứng Hòa và Mỹ Đức); điều tra 197 cán bộ quản lý thuộc hai sở ngành và<br /> một viện nghiên cứu; phỏng vấn sâu 10 nhà quản lý thuộc hai sở và một<br /> huyện có nhiều hộ nghèo.<br /> 5. Những đóng góp mới về khoa học của luận án<br /> Luận án đã có một số đóng góp mới về khoa học như sau:<br /> - Tiếp cận đói nghèo đa chiều, lựa chọn hai loại dịch vụ cơ bản là dịch<br /> vụ tài chính và dịch vụ việc làm làm công cụ giảm nghèo bền vững theo<br /> tiếp cận đa chiều phù hợp với các thành phố lớn như Hà Nội, xây dựng mô<br /> hình QLNN đối với hai loại dịch vụ cơ bản đó.<br /> - Lượng hoá được nghèo theo tiếp cận đa chiều, giảm nghèo và<br /> QLNN nhằm phát triển dịch vụ tài chính và việc làm để giảm nghèo bền<br /> vững đối với người nghèo ở Hà Nội và được kiểm chứng bằng điều tra xã<br /> hội học.<br /> - Các giải pháp hoàn thiện QLNN nhằm phát triển hai dịch vụ cơ bản<br /> là tài chính và việc làm đối với người nghèo phù hợp với Hà Nội, phù hợp<br /> với cấp thành phố trực thuộc Trung ương. Kết quả nghiên cứu có thể nhân<br /> rộng ra cho các thành phố lớn khác ở Việt Nam.<br /> 6. Kết cấu của luận án<br /> Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục các công trình đã công bố của<br /> tác giả, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung chính của luận án<br /> được kết cấu thành 4 chương, 11 tiết.<br /> <br />