Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Thu hồi đất và vai trò của vốn con người đối với sinh kế của hộ gia đình nông thôn thành phố Cần Thơ

i<br /> <br /> BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO<br /> TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH<br /> --------------<br /> <br /> LÊ THANH SƠN<br /> <br /> THU HỒI ĐẤT VÀ VAI TRÒ CỦA VỐN CON NGƯỜI<br /> ĐỐI VỚI SINH KẾ CỦA HỘ GIA ĐÌNH NÔNG THÔN<br /> THÀNH PHỐ CẦN THƠ<br /> <br /> Chuyên ngành : Kinh tế phát triển<br /> Mã số : 62 31 01 05<br /> <br /> TOÙM TAÉT LUAÄN AÙN TIEÁN SÓ KINH TẾ<br /> <br /> Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2018<br /> <br /> i<br /> Công trình được hoàn thành tại Trường Đại học kinh tế TP. HCM<br /> Người hướng dẫn khoa học :<br /> PGS.TS. Trần Tiến Khai; TS. Lê Ngọc Uyển<br /> Phản biện 1 : .....................................................................................<br /> Phản biện 2 : .....................................................................................<br /> Phản biện 3 : .....................................................................................<br /> Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp trường<br /> họp tại:<br /> ..........................................................................................................<br /> Vào hồi giờ<br /> <br /> ngày tháng năm 2018<br /> <br /> Có thể tìm hiểu luận án tại Thư viện Đại học kinh tế TP. HCM<br /> <br /> ii<br /> DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ<br /> <br /> 1. Lê Thanh Sơn, Trần Tiến Khai. 2016. Tác động của việc thu hồi<br /> đất đến thu nhập người dân huyện Vĩnh Thạnh – Thành phố Cần<br /> Thơ: Trường hợp dự án khu dân cư vượt lũ Thạnh Mỹ. Tạp chí Khoa<br /> học Trường Đại học Cần Thơ. 42. 66-77.<br /> 2. Lê Thanh Sơn, Trần Tiến Khai. 2016. Thu hồi đất và thay đổi cơ<br /> cấu thu nhập của hộ gia đình nông thôn tại thành phố Cần Thơ. Tạp<br /> chí Phát triển Kinh tế. 8. 98-116.<br /> 3. Lê Thanh Sơn, Trần Tiến Khai. 2017. Đánh giá tác động của thu<br /> hồi đất đến chi tiêu của các hộ gia đình nông thôn Việt Nam: Trường<br /> hợp Thành phố Cần Thơ. Tạp chí Nông nghiệp và Phát triển nông<br /> thôn. Kỳ 1 tháng 11/2017. 14-21<br /> <br /> 1<br /> <br /> CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU<br /> 1.1 Sự cần thiết của nghiên cứu<br /> Trong giai đoạn 2001-2010, đã có gần một triệu ha đất nông<br /> nghiệp (chiếm khoảng 10% tổng diện tích đất nông nghiệp của cả<br /> nước) được Nhà nước thu hồi và chuyển sang mục đích sử dụng phi<br /> nông nghiệp (WB, 2011c). Trong khi đó, nông nghiệp là nghề chính<br /> cho những hộ nông dân nghèo (WB, 2013). Vì vậy, việc Nhà nước<br /> thu hồi đất nông nghiệp có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của các<br /> hộ gia đình sống bằng nghề nông.<br /> Ở huyện Vĩnh Thạnh, thành phố Cần Thơ, khi Nhà nước thu<br /> hồi đất ở thì được bồi thường bằng tiền tương ứng với giá trị đất ở và<br /> giá trị của vật kiến trúc còn lại, đồng thời được mua suất tái định cư<br /> trong khu dân cư tập trung. Đối với các hộ dân bị thu hồi đất trồng<br /> lúa thì được bồi thường với giá tương tương trên thị trường và được<br /> hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp gấp ba lần giá bồi thường. Hay nói<br /> cách khác, khi Nhà nước thu hồi đất ở, thì người dân đủ tiền mua lại<br /> đất, cất lại nhà như trước khi bị thu hồi, còn nếu Nhà nước thu hồi<br /> đất nông nghiệp thì mua được diện tích đất gấp bốn lần bị thu hồi.<br /> Điều này có dẫn kết kết quả sinh kế khác nhau giữa hai nhóm hộ này<br /> không? Phải chăng các hộ bị thu hồi đất nông nghiệp sẽ dùng tiền hỗ<br /> trợ để chuyển đổi nghề nghiệp hay tiếp tục mua đất nơi khác để canh<br /> tác? Các hộ bị di chuyển nơi ở có ảnh hưởng đến việc làm không?<br /> Với các cú sốc như trên thì các hộ sẽ lựa chọn các chiến lược sinh kế<br /> ra sao? Các sự khác biệt trên có liên quan gì đến con người? Có phải<br /> chăng nguồn vốn con người chính là yếu tố quyết định cho sự thành<br /> bại trong việc thích ứng với các cú sốc về tài sản sinh kế?<br /> <br /> 2<br /> 1.2 Mục tiêu của nghiên cứu<br /> Luận án được thực hiện với ba mục tiêu cụ thể như sau:<br /> Mục tiêu cụ thể thứ nhất: Phân tích sự thay đổi các tài sản<br /> sinh kế của các hộ gia đình khu vực nông thôn thành phố Cần Thơ<br /> khi bị thu hồi đất.<br /> Mục tiêu cụ thể thứ hai: Đánh giá tác động của việc thu hồi<br /> đất đến sự thay đổi về thu nhập, chi tiêu của các hộ gia đình sau khi<br /> bị thu hồi đất.<br /> Mục tiêu cụ thể thứ ba: Phân tích vai trò của vốn con người<br /> đối với các chiến lược sinh kế của các hộ gia đình khu vực nông thôn<br /> thành phố Cần Thơ khi bị thu hồi đất.<br /> 1.3 Câu hỏi nghiên cứu<br /> Câu hỏi 1: Các tài sản sinh kế của các hộ gia đình khu vực<br /> nông thôn thay đổi như thế nào trước và sau quá trình thu hồi đất?<br /> Câu hỏi 2: Các nhân tố nào ảnh hưởng đến cấu trúc nguồn<br /> thu nhập của hộ gia đình nông thôn sau khi bị thu hồi đất?<br /> Câu hỏi 3: Tác động của việc thu hồi đất có ảnh hưởng như<br /> thế nào đến thu nhập và chi tiêu hộ gia đình nông thôn?<br /> Câu hỏi 4: Vai trò của vốn con người trong việc hình thành<br /> các chiến lược sinh kế và ảnh hưởng đến kết quả sinh kế của hộ gia<br /> đình nông thôn trong tình huống tổn thương do thu hồi đất như<br /> thế nào?<br /> 1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> Đối tượng nghiên cứu của luận án là sinh kế của hộ gia đình<br /> nông thôn trước và sau khi chính quyền địa phương thu hồi đất cho<br /> các mục tiêu phát triển. Các khía cạnh liên quan đến sinh kế của hộ<br /> gia đình được nghiên cứu bao gồm vốn con người, chiến lược sinh kế<br /> trước và sau khi thu hồi đất, năng lực thích ứng với bối cảnh tổn<br /> thương, và kết quả sinh kế.<br /> <br />