Tóm tắt luận án Tiến sĩ Kinh tế: Xây dựng lợi thế cạnh tranh của NHTMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam trên thị trường bán lẻ

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> <br /> HỌC VIỆN NGÂN HÀNG<br /> <br /> PHẠM THU THỦY<br /> <br /> XÂY DỰNG LỢI THẾ CẠNH TRANH CỦA NHTMCP<br /> ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM TRÊN THỊ<br /> TRƯỜNG BÁN LẺ<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ<br /> <br /> Hà Nội, 2017<br /> <br /> NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> <br /> HỌC VIỆN NGÂN HÀNG<br /> <br /> PHẠM THU THỦY<br /> <br /> XÂY DỰNG LỢI THẾ CẠNH TRANH CỦA NHTMCP<br /> ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM TRÊN THỊ<br /> TRƯỜNG BÁN LẺ<br /> <br /> CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH, NGÂN HÀNG<br /> MÃ SỐ: 62340201<br /> TÓM TẮT<br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS. TS. Nguyễn Kim Anh<br /> 2. PGS.TS. Mai Thanh Quế<br /> <br /> Hà Nội, 2017<br /> <br /> 1<br /> <br /> LỜI MỞ ĐẦU<br /> 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI<br /> Xây dựng lợi thế cạnh tranh được hiểu là khả năng tạo dựng, phát triển và<br /> khai thác hiệu quả các lợi thế cạnh tranh nhằm giúp doanh nghiệp đạt được các<br /> thành công vượt trội hơn so với các đối thủ. Tuy có khá nhiều cách thức tiếp cận<br /> khác nhau để xây dựng lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp, nhưng chưa có một<br /> nghiên cứu tổng thể và toàn diện về cách thức tiếp cận là hiệu quả nhất để xây dựng<br /> lợi thế cạnh tranh của các ngân hàng thương mại trên thị trường bán lẻ.<br /> Thị trường ngân hàng bán lẻ Việt Nam đang chứng kiến sự cạnh tranh gay<br /> gắt. Micheal Porter (2011) khi nhận định về thị trường NHBL Việt Nam, cho rằng<br /> việc không tạo ra được các lợi thế cạnh tranh nổi bật sẽ hạn chế các ngân hàng vươn<br /> đến một vị thế cạnh tranh cao hơn. Đặc biệt, thị trường ngân hàng bán lẻ đang thay<br /> đổi rất nhanh chóng. Nếu như hiện tại, các ngân hàng tự hào vì có mạng lưới chi<br /> nhánh rộng lớn và cho rằng đó là lợi thế cạnh tranh chủ yếu, thì trong tương lai, đó<br /> có thể không còn là lợi thế.<br /> BIDV đang đặt mục tiêu trở thành một trong 3 ngân hàng bán lẻ hàng đầu tại<br /> Việt Nam. Tuy nhiên, NH vẫn chưa xây dựng và khai thác hiệu quả LTCT. Có thể<br /> thấy điều này qua sự tăng trưởng bán lẻ chưa thực sự bền vững và chưa xứng với<br /> tiềm năng của ngân hàng, các giá trị khác biệt của ngân hàng chưa được khách hàng<br /> trải nghiệm và cảm nhận rõ ràng, tỷ lệ khách hàng trung thành chưa cao...<br /> Từ các khoảng trống lý luận và thực tiễn trên, tôi đã chọn đề tài “Xây dựng<br /> lợi thế cạnh tranh của NHTMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam trên thị trường bán lẻ”<br /> làm đề tài luận án tiến sĩ. Đề tài hi vọng có những đóng góp ý nghĩa cả về mặt lý luận<br /> và thực tiễn, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh cho NHTMCP Đầu tư và Phát<br /> triển Việt Nam.<br /> 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU<br /> Luận án tập trung nghiên cứu về LTCT của NHTM trên thị trường bán lẻ<br /> Việt Nam. Để thực hiện được mục tiêu nghiên cứu này, luận án sẽ có các mục tiêu<br /> nghiên cứu cụ thể sau:<br /> - Hệ thống, phân tích, luận giải và làm rõ cơ sở luận của việc xây dựng<br /> LTCT của NHTM trên thị trường bán lẻ.<br /> - Đánh giá thực trạng xây dựng LTCT của NHTM trên thị trường bán lẻ, lấy<br /> NH TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) làm đối tượng đánh giá.<br /> <br /> 1<br /> <br /> - Đề xuất hệ thống các giải pháp nhằm xây dựng,các LTCT của NH TMCP<br /> Đầu tư và Phát triển Việt Nam trên thị trường bán lẻ.<br /> 3. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu của luận án là xây dựng LTCT trên thị trường NHBL.<br /> Phạm vi nghiên cứu là các LTCT của NH BIDV trong giai đoạn từ 2012 đến<br /> 2015 trên cơ sở so sánh chéo với các NHTM khác trên thị trường.<br /> 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Luận án sử dụng kết hợp các phương pháp nghiên cứu đinh tính và định<br /> lượng, bao gồm: Phương pháp thống kê, so sánh, tổng hợp, diễn dịch, quy nạp;<br /> Phương pháp điều tra trực tiếp các KH cá nhân, hộ gia đình đã hoặc đang sử dụng<br /> dịch vụ của BIDV; Phương pháp phỏng vấn chuyên gia là các cấp lãnh đạo lĩnh vực<br /> NHBL của BIDV; Phương pháp phân tích định lượng, sử dụng mô hình phân tích<br /> bao dữ liệu (Data Envelopment Analysis).<br /> 5. KẾT CẤU CỦA LUẬN ÁN<br /> Luận án ngoài lời mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung<br /> được kết cấu thành 4 chương:<br /> Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu<br /> Chương 2: Cơ sở luận về xây dựng lợi thế cạnh tranh của NHTM trên thị<br /> trường bán lẻ.<br /> Chương 3: Thực trạng xây dựng lợi thế cạnh tranh của NHTMCP Đầu tư và Phát<br /> triển Việt Nam trên thị trường bán lẻ.<br /> Chương 4: Giải pháp xây dựng lợi thế cạnh tranh của NHTMCP Đầu tư và<br /> Phát triển Việt Nam trên thị trường bán lẻ.<br /> 6. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN<br /> - Dựa trên các nghiên cứu về LTCT của DN, luận án đã hệ thống hóa, luận<br /> giải các nội dung bao gồm khái niệm LTCT, lợi ích của LTCT, nguồn hình thành<br /> LTCT, các yếu tố tạo LTCT... phù hợp với đặc điểm của NHTM và hoạt động kinh<br /> doanh trên thị trường NHBL của NHTM.<br /> - Luận án đã đưa ra quan điểm về xây dựng LTCT, cụ thể hóa quy trình xây<br /> dựng LTCT cho NHTM trên thị trường NHBL. Đặc biệt, luận án đã ứng dụng<br /> khung lý thuyết về thẻ điểm cân bằng để xây dựng một hệ thống đánh giá việc xây<br /> dựng LTCT của NHTM dựa trên 4 nhóm tiêu chí, bao gồm cả các tiêu chí về thành<br /> quả cạnh tranh và các tiêu chí về cách thức và tiềm năng tạo LTCT. Đây được xem<br /> là nội dung mới nổi bật, góp phần thu hẹp khoảng trống nghiên cứu về mặt lý luận.<br /> <br /> 2<br /> <br /> - Luận án đã sử dụng 4 nhóm tiêu chí để đánh giá khá toàn diện và đầy đủ<br /> việc xây dựng LTCT của NH BIDV trong giai đoạn 2013-2015 với các số liệu cập<br /> nhật và đáng tin cậy từ 22 NHTM Việt Nam, sử dụng kết hợp phương pháp nghiên<br /> cứu định tính và định lượng. Đây cũng là điểm mới chưa có một công trình nghiên<br /> cứu nào thực hiện trong giai đoạn nghiên cứu.<br /> - Luận án đã đề xuất một số giải pháp xây dựng LTCT của NH BIDV. Các<br /> giải pháp đều dựa trên cơ sở khoa học lý luận và thực tiễn đầy đủ, có cập nhật xu<br /> hướng thay đổi và phát triển của thị trường NHBL.<br /> CHƯƠNG 1:<br /> TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài<br /> 1.1.1. Các nghiên cứu ngoài nước về lợi thế cạnh tranh của các NHTM trên thị<br /> trường bán lẻ<br /> 1.1.1.1. Các nghiên cứu ngoài nước về lợi thế cạnh tranh nói chung<br /> Có khá nhiều các công trình nghiên cứu về xây dựng LTCT đối với các<br /> doanh nghiệp (DN) nói chung. Các nghiên cứu này đều thống nhất ở khái niệm và<br /> tầm quan trọng của LTCT khi cho rằng LTCT là yếu tố không thể thiếu để cạnh<br /> tranh hiệu quả [27]. Song khi nghiên cứu về nguồn hình thành LTCT, cá tác giả<br /> chia thành các trường phái khác nhau, bao gồm trường phái trọng thị trường, trường<br /> phái trọng nguồn lực và trường phái kết hợp. Mỗi trường phái đều có những lập<br /> luận riêng để bảo vệ cho quan điểm của mình<br /> 1.1.1.2. Các nghiên cứu ngoài nước về lợi thế cạnh tranh trong lĩnh vực<br /> ngân hàng bán lẻ<br /> .Liên quan đến xây dựng LTCT trong lĩnh vực NHBL, các kết quả nghiên cứu trực<br /> tiếp không nhiều. Phần lớn các nghiên cứu đều cho rằng bản thân dịch vụ tài chính<br /> khó tạo ra LTCT do tính vô hình và dễ sao chép. LTCT sẽ đến từ các yếu tố thuộc<br /> về dich vụ và từ NH cung ứng dịch vụ<br /> 1.1.1.3. Các nghiên cứu ngoài nước về yếu tố thành công của các NHTM<br /> trên thị trường bán lẻ<br /> Nhiều nghiên cứu khác tuy không trực tiếp về LTCT trên thị trường NHBL,<br /> nhưng lại về các yếu tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn NH, các yếu tố thu hút KH, các<br /> yếu tố tạo thành công của các NH trên thị trường bán lẻ. Các nghiên cứu này có thể<br /> <br /> 3<br /> <br />