Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu ảnh hưởng của một số biện pháp kỹ thuật đến năng suất và chất lượng rau mầm họ hoa thập tự (Brassicaceae)

Chia sẻ: Nguyễn Thị Hiền Phúc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

66
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở nghiên cứu về ảnh hưởng của một số biện pháp kỹ thuật và sự biến đổi chất chống oxy hóa, chất dinh dưỡng trong quá trình nảy mầm, đề tài đề xuất qui trình sản xuất rau mầm họ hoa thập tự cho năng suất cao, chất lượng tốt. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung tài liệu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu ảnh hưởng của một số biện pháp kỹ thuật đến năng suất và chất lượng rau mầm họ hoa thập tự (Brassicaceae)

1 M 1 ð U Tính c p thi t c a ñ tài Rau xanh là nhu c u không th thi u trong cơ c u b a ăn hàng ngày c a con ngư i trên kh p hành tinh. ð c bi t, khi lương th c và các th c ăn giàu ñ m ñã ñư c ñ m b o thì yêu c u v s lư ng và ch t lư ng rau l i càng gia tăng như m t nhân t tích c c trong cân b ng dinh dư ng và kéo dài tu i th . Rau m m là lo i rau thu ho ch sau khi h t n y m m ñư c t 4-10 ngày tuỳ thu c vào t ng lo i rau. Rau m m là ngu n cung c p r t l n hàm lư ng protein, vitamin nhóm B, C, E, enzym, acid amin, khoáng ch t, phenol, glucosinolate… thành ph n các ch t này ñư c t ng h p trong quá trình n y m m.(Fenley, 2005,[55]; Jennifer, 1997,[73]; Tr n Kh c Thi, 2011,[28] Nguy n M nh Chinh, 2008,[5]) Rau m m là m t lo i rau m i có ñ an toàn cao, d s n xu t, không yêu c u di n tích l n, v i không gian h p, phù h p v i ñi u ki n s n xu t h gia ñình t i ñô th . Rau m m ñư c xem là m t m t hàng m i, s n xu t rau m m ñư c coi là m t ngành s n xu t m i góp ph n gi i quy t vi c làm cho m t b ph n dân cư. Vì v y ph i có nghiên c u m t cách h th ng nh ng bi n pháp k thu t trong s n xu t rau m m ñ nâng cao năng su t, ch t lư ng rau m m h hoa th p t . Xu t phát t các v n ñ nêu trên chúng tôi nghiên c u ñ tài “Nghiên c u nh hư ng c a m t s bi n pháp k thu t ñ n năng su t và ch t lư ng rau m m h hoa th p t (Brassicaceae)” 2 M c ñích, yêu c u c a ñ tài 2.1 M c ñích c a ñ tài Trên cơ s nghiên c u v nh hư ng c a m t s bi n pháp k thu t và s bi n ñ i ch t ch ng oxy hóa, ch t dinh dư ng trong quá trình n y m m; ñ xu t qui trình s n xu t rau m m h hoa th p t cho năng su t cao, ch t lư ng t t. 2.2 Yêu c u c a ñ tài - Xác ñ nh m t s bi n pháp k thu t nâng cao năng su t rau m m h th p t : xác ñ nh ñư c giá th gieo tr ng, lư ng h t gi ng gieo, th i gian và công th c tư i nư c, th i gian che t i ñ sáng, th i gian thu ho ch theo th i v thích h p. - Xác ñ nh s thay ñ i hàm lư ng ch t dinh dư ng và ch t ch ng oxi hóa trong rau m m th i gian thu ho ch khác nhau. 3 Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a ñ tài 3.1 Ý nghĩa khoa h c - K t qu nghiên c u c a ñ tài cung c p nh ng d n li u khoa h c có ý nghĩa v nh hư ng c a bi n pháp k thu t ñ n sinh trư ng, năng su t rau m m; ñ ng th i nghiên c u s thay ñ i hàm lư ng ch t ch ng oxy hóa, ch t dinh dư ng trong rau m m h hoa th p t . - K t qu nghiên c u c a ñ tài là tài li u tham kh o cho công tác nghiên c u, gi ng d y v k thu t s n xu t rau m m h hoa th p t . 2 3.2 Ý nghĩa th c ti n - K t qu nghiên c u c a ñ tài là cơ s khoa h c cho vi c xây d ng qui trình s n xu t rau m m ñ t năng su t, ch t lư ng cao và ñóng góp vào vi c thúc ñ y s n xu t rau m m an toàn trong c ng ñ ng. - K t qu nghiên c u c a ñ tài ñã ñư c tri n khai, áp d ng t i m t s h gia ñình t i thành ph H i Phòng. 4 ðóng góp m i c a lu n án - K t qu nghiên c u c a ñ tài b sung thêm m t s bi n pháp k thu t t i ưu g m: ch n lo i giá th , lư ng h t gieo, k thu t tư i nư c, th i gian che t i ñ sáng, th i gian thu ho ch theo mùa v , ñ hoàn thi n qui trình s n xu t rau m m h hoa th p t có năng su t, ch t lư ng cao cho thành ph H i Phòng. - L n ñ u tiên t i Vi t Nam ñã xác ñ nh ñư c ñ ng thái bi n ñ i hàm lư ng ch t ch ng oxy hóa (glucosinolate, vitamin C) trong rau m m h hoa th p t , làm cơ s xác ñ nh th i ñi m thu ho ch rau m m có ch t lư ng cao. - L n ñ u tiên t i Vi t Nam ñã xác ñ nh ñư c ñ ng thái bi n ñ i hàm lư ng ch t dinh dư ng trong rau m m, làm cơ s ñ xác ñ nh th i ñi m thu ho ch rau m m h hoa th p t có ch t lư ng cao. 5 Gi i h n nghiên c u c a ñ tài - ð i tư ng nghiên c u M t s h t gi ng rau thu c h hoa th p t (Brassicaceae) phía B c (c i c tr ng, c i xanh ng t, c i b vàng) - Th i gian và ñ a ñi m nghiên c u ð tài ñư c ti n hành t năm 2008 ñ n năm 2011 ð tài ti n hành nghiên c u t i Phòng thí nghi m Khoa Nông nghi p, Trư ng ð i h c H i Phòng, m t s h gia ñình t i thành ph H i Phòng. Khu nhà lư i khoa Nông h c, Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i. 6. B c c c a lu n án N i dung lu n án ñư c th hi n trong 121 trang, g m 4 trang m ñ u, 30 trang t ng quan, 11 trang v t li u, n i dung và phương pháp nghiên c u, 74 trang k t qu nghiên c u và th o lu n, 2 trang k t lu n và ñ ngh , tài li u tham kh o v i 30 ti ng Vi t, 101 ti ng Anh, 01tài li u ti ng Ba Lan, 6 tài li u t website. K t qu nghiên c u có 32 b ng, 6 hình. Ph l c bao g m các b ng, k t qu phân tích x lý s li u. 3 Chương 1 T NG QUAN TÀI LI U 1.1 Gi i thi u chung v rau m m Rau m m là lo i rau s ch, tr ng r t ng n ngày, d qu n lý, ñư c s n xu t theo nguyên t c “b n không”: không tr ng trên ñ t, không bón phân, không tư i nư c b n, không dùng hoá ch t hay thu c b o v th c v t. Rau m m ñư c chia thành 2 lo i: Rau m m tr ng: khi h t phát tri n trong ñi u ki n không có ánh sáng, rau m m xanh: khi h t phát tri n trong ñi u ki n có ánh sáng. S d ng d ng h t gi ng n y m m ñã tr thành ph bi n nh ng nư c Tây Âu, M , Nh t B n… Nh t B n có 50 nhà s n xu t rau m m, hàng năm s n xu t và tiêu th ñư c 695.000 t n rau m m, ch y u là m m c i c và giá ñ u xanh (Steve, 1999). ðài Loan hàng năm tiêu th ñ n 250.000 t n rau m m ñ u Hà Lan, 400.000 t n giá ñ u xanh và ñ u tương. (Sheen và cs, 1988). M có t i 475 nhà s n xu t rau m m, v i công su t 300.000 t n hàng năm. Theo Hi p h i rau m m Qu c t , có t i 10% ngư i M ăn rau m m hàng ngày. (Steve, 1999) S n lư ng rau m m TP.HCM năm 2007 kho ng 300 - 400 kg/ngày, cung c p cho các h gia ñình và các siêu th , nhà hàng, quán ăn, v i nhu c u tiêu th kho ng 400 – 500 kg/ngày, giá tr ư c ñ t trên 65 t ñ ng/năm. Hi n có trên 10 mô hình các huy n, qu n s n xu t kinh doanh rau m m có hi u qu [136]. T i Hà N i, năm 2008 ñã có m t s công ty SX rau m m như Công ty công ngh xanh Hưng Phát, Công ty TNHH Song Ngưu, Công ty C ph n tư v n d ch v phát tri n công ngh cao Minh Dương... 1.2 Giá tr c a rau m m Glucosinolate (GLS) và các s n ph m thu phân c a nó có r t nhi u tác d ng ñ i v i s c kho con ngư i, ñ c bi t có th ngăn ng a và ñi u tr m t s b nh như: b nh ung thư ti n li t tuy n (Brook và cs, 2001)[39], ngăn ng a ung thư bàng quang (Zhang và cs, 2006,[130]; Tang và cs, 2006,[117]), ung thư d dày, ñ i tràng (Smith và cs, 2003,[113]; Rijken và cs, 1999,[101]), ung thư ru t k t (Finley và cs, 2001,[56]; Tin và cs, 2006,[119]), ung thư ru t non (Murashima và cs, 2004,[90]; Clarke và cs, 2008,[43]), ung thư da (Kostova và cs, 2006,[79]), ung thư vú (Cornblatt và cs, 2007,[44]; Gill và cs, 2004,[61]; Ambrosone và cs, 2004,[31]) … Các lo i rau m m ñ u có giá tr dinh dư ng r t cao, rau m m c i c có giá tr dinh dư ng cao g p t 3 – 5 l n rau trư ng thành. Rau m m hư ng dương, c Linh lăng, m m c i ch a ñ n 4% ñ m, so v i s a là 3,3%. Trong ñó th t có ch a 19% ñ m, tr ng có ch a 13% ñ m và trong m m ñ u tương có ñ n 28% ñ m, m m ñ u Hà Lan là 26%; quan tr ng hơn c là hàm lư ng ch t béo trong rau m m là d ng d tiêu. Rau m m có th coi là th c ph m hoàn h o cho ngư i ăn kiêng. (Steve, 1999)[115] 1.3 S bi n ñ i hóa sinh và sinh lý trong quá trình n y m m c a h t Trong m m h t h hoa th p t ngày th 3 có ch a hàm lư ng 4 glucoraphanine cao g p t 10-100 l n so v i cây trư ng thành (Pereira và cs, 2002, [96]; Perez và cs, 2006,[97]). Tim và cs (2006)[118] cho r ng, c i c có hàm lư ng GLS trong h t 389, trong m m 7 ngày tu i là 34 và trong cây trư ng thành là 1 mol/g ch t tươi, trong khi ñó c i c Nh t (Daikon) là 376; 28 và 4 mol/g ch t tươi, còn trong súp lơ xanh tương ng là 390, 40 và 5 mol/g ch t tươi. Lijiang và cs (2007) cho r ng, khi lu c hàm lư ng GLS m t ñi súp lơ xanh là 77%, súp lơ tr ng là 75% và 65% b p c i, còn khi rán, h p hay n u b ng lò vi sóng thì lư ng GLS hao h t không ñáng k . Tác gi Perez và cs (2011)[98], cho r ng vitamin C không có trong h t, hàm lư ng vitamin C ñư c t ng h p tăng d n trong quá trình n y m m. Hàm lư ng vitamin C m m súplơ xanh sau 14 ngày n y m m là 53 – 64 mg/100g ch t tươi. Theo nghiên c u c a Singh và cs (2007)[111], súp lơ xanh trư ng thành có hàm lư ng vitamin C t 25,5 – 82,3 mg/100g; tác gi Sikora và cs (2008)[110] thu ñư c k t qu là vitamin C m m súp lơ xanh là 66,4 mg/100 g, m m c i xoăn là 107 mg/100g. 1.4 Các nghiên c u v s n xu t rau m m Giá th trơ: là m t d ng giá th s ch vi sinh v t gây h i, b n thân nó không có kh năng cung c p dinh dư ng cho cây tr ng. Giá th dinh dư ng: là m t d ng giá th s ch vi sinh v t gây h i, b n thân nó có kh năng cung c p ñ y ñ các y u t dinh dư ng quan tr ng cho cây tr ng sinh trư ng phát tri n. Theo tác gi Hoàng Văn Ký (2007)[14], m t ñ gieo t 15 – 30 h t/cm2, h t có kích thư c l n như rau mu ng 10 – 15 h t/cm2. Năm 2011, S Nông nghi p và PTNT Hà N i[21], ñã xác ñ nh lư ng h t gieo v i c i c là 264,5 g/m2, c i ng t, c i chíp và c i canh là 132,3 g/m2. Theo k t qu nghiên c u c a Larry và cs (1999)[82], s n xu t rau m m có nhi u phương pháp: l thu tinh, khăn gi y, tư i v y... v i phương pháp này c n ph i tư i liên t c t 3 - 8 l n trong m t ngày. S Nông nghi p và Phát tri n nông thôn Hà N i (2011)[21], xác ñ nh th i gian tư i cho rau m m là 2 l n trong ngày, sáng m t l n và chi u m t l n. Tác gi Lê Th Khánh (2008)[12] l i cho r ng, tư i phun sương nh cho rau m m, kho ng 12 – 18 gi sau gieo, tư i t 1 -2 l n/ngày, không tư i vào bu i chi u. Theo Nguy n Kh c Anh và cs (2009)[1], ñ có năng su t rau m m cao, c n tư i t 1 - 2 l n/ ngày tuỳ ñi u ki n th i ti t; lư ng nư c tư i: 0,8 lít nư c/m2 gieo h t. Tác gi Nguy n Kh c Anh và cs,(2009, 2010)[1],[2] cho r ng dùng nylon ñen che ph m m c i ng t trong 2 ngày, c i c , ñ u Hà Lan, d n ñ là 3 ngày cho năng su t cao nh t. S Nông nghi p và Phát tri n nông thôn Hà N i (2011)[21], xác ñ nh th i gian che t i thích h p là 72 gi v i c i c và 48 gi v i c i xanh, c i chíp và c i canh. Theo tác gi Jennifer (1997)[73], m m c i c tr ng t 2 – 4 ngày, m m c i c 5 xanh t 5 – 8 ngày. Theo tác gi Nguy n Kh c Anh và cs (2009, 2010)[1],[2]; th i gian thu ho ch thích h p v i c i c , ñ u là 8 ngày sau gieo; theo Lê Th Khánh (2008)[12], th i gian thu ho ch rau m m sau gieo t 5 – 7 ngày, theo S Nông nghi p và PTNT Hà N i [21] thì c n thu ho ch rau m m sau gieo 6 ngày. Chương 2 V T LI U, N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U 2.1 ð i tư ng, v t li u và ñ a ñi m nghiên c u 2.1.1 ð i tư ng, v t li u nghiên c u - ð i tư ng: Là h t gi ng rau ñ i di n cho h hoa th p t g m: c i c tr ng (Raphanus sativus L.) gi ng s 9; c i b vàng (Brassica campestris L.) gi ng BM301; c i xanh ng t (Brassica juncea Cosson) gi ng CX1. (ðư ng H ng D t và cs, 2011)[7]. Các lo i h t này ñư c cung c p b i Công ty C ph n gi ng Cây tr ng H i Phòng. - V t li u nghiên c u: Giá th : cát s ch, tr u hun, mùn cưa, v n xơ d a, GTRM. D ng c : khay x p thông d ng có l ( 47,5 x 35,0 x 7cm), giá g tr ng cây 5 t ng (2,0 m x 0,4 m x 1,5 m), v i màn, bìa c ng, cân ñi n t , bình phun nư c. 2.1.2 ð a ñi m nghiên c u T i Khoa Nông nghi p, Trư ng ð i h c H i Phòng, Khoa Nông h c và Khoa Công ngh th c ph m, Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i. Mô hình s n xu t rau m m t i h gia ñình t i thành ph H i Phòng năm 2009, 2010 2.1.3 Th i gian nghiên c u T năm 2008 ñ n 2011 2.2 N i dung nghiên c u - Nghiên c u nh hư ng c a m t s bi n pháp k thu t ñ n kh năng sinh trư ng, năng su t, ñ c ñi m hình thái và t l thương t n trong rau m m h hoa th p t (Brassicaceae) g m: l a ch n giá th , lư ng h t gi ng gieo, công th c tư i nư c, th i gian che t i ñ sáng, th i gian thu ho ch; - Th c nghi m mô hình s n xu t t i phòng thí nghi m và h gia ñình. - Nghiên c u ñ ng thái thay ñ i hàm lư ng ch t dinh dư ng và ch t ch ng oxi hóa theo th i gian thu ho ch trong rau m m h hoa th p t (Brassicaceae) 2.3 Phương pháp nghiên c u 2.3.1 B trí thí nghi m * Phương pháp th c nghi m cơ b n Các thí nghi m ñư c b trí theo ki u ng u nhiên (CRD), ñư c tác gi Nguy n Th Lan và cs (2005)[16] mô t . Thí nghi m 1: nh hư ng c a giá th ñ n sinh trư ng, năng su t và t l thương t n rau m m h hoa th p t trong v Xuân 2008.