B GIÁO D C VÀ ðÀO T O<br />
TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I<br />
<br />
NGUY N QU C OÁNH<br />
<br />
NGHIÊN C U H TH NG TÍN D NG<br />
NÔNG THÔN NGO I THÀNH HÀ N I<br />
<br />
Chuyên ngành<br />
Mã s<br />
<br />
: Kinh t nông nghi p<br />
: 62.31.10.01<br />
<br />
TÓM T T LU N ÁN TI N SĨ KINH T<br />
<br />
HÀ N I - 2012<br />
<br />
Công trình hoàn thành t i:<br />
TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I<br />
<br />
Ngư i hư ng d n: GS.TS. PHAM THI MY DUNG<br />
<br />
Ph n bi n 1: GS.TSKH Lê Du Phong<br />
H i khoa h c Kinh t Vi t Nam<br />
Ph n bi n 2: PGS.TS Lê H u nh<br />
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i<br />
<br />
Ph n bi n 3: TS Bùi ðình Hòa<br />
Trư ng ð i h c Nông Lâm Thái Nguyên<br />
<br />
Lu n án ñư c b o v t i h i ñ ng ch m lu n án c p trư ng h p t i:<br />
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i<br />
Vào h i<br />
<br />
gi , ngày<br />
<br />
tháng 11 năm 2012<br />
<br />
Có th tìm hi u lu n án t i thư vi n:<br />
- Thư vi n Qu c gia Vi t Nam<br />
- Thư vi n Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i<br />
<br />
1<br />
<br />
M<br />
1.1<br />
<br />
ð U<br />
<br />
Tính c p thi t c a ñ tài<br />
ði u ki n căn b n cho phát tri n nông nghi p, nông thôn b n v ng là ph i có th<br />
trư ng tín d ng nông thôn phát tri n. Vi c cung c p các kho n vay có lãi su t phù h p có<br />
th thúc ñ y ng d ng công ngh m i, m r ng s n xu t lương th c và tăng thu nh p<br />
trong nông nghi p (Zeller và các c ng s , 1997). M t khác, ti p c n d dàng các d ch v<br />
tín d ng phù h p và n ñ nh có vai trò l n trong vi c gi m nghèo<br />
nông thôn<br />
(Buchenrieder và các c ng s , 2003; Sharma, 2001; Zeller, 1999). Các t ch c tín d ng<br />
nông thôn chuyên bi t và h th ng ngân hàng ñ cung c p các ngu n tín d ng ñã ñư c<br />
thi t l p. Tuy nhiên, cho ñ n nay ho t ñ ng tín d ng chưa ñ m nh ñ ñ m b o phát tri n<br />
h th ng tín d ng lành m nh và b n v ng.<br />
So v i yêu c u phát tri n c a khu v c nông thôn, h th ng tín d ng nông thôn<br />
ngo i thành Hà n i v n chưa phát huy t i ña ti m năng c a mình. ði u này xu t phát t<br />
s h n ch v hi u qu ho t ñ ng, s h p tác, liên k t trong m ng lư i và phân b ngu n<br />
v n tín d ng. Tuy nhiên, trong s c nh tranh m nh m gi a các t ch c tín d ng thì h<br />
th ng tín d ng khu v c này r t có ti m năng n u có s ñ nh hư ng phát tri n ñúng ñ n.<br />
Chính vì th , s phát tri n c a h th ng tín d ng nông thôn c n thi t ph i phát tri n song<br />
song và có tác ñ ng thúc ñ y v i s phát tri n c a kinh t nông thôn. ði m tr ng tâm<br />
cho s phát tri n m nh m kinh t trong giai ño n hi n nay khu v c nông thôn ngo i<br />
thành là có s ñóng góp c a h th ng tín d ng nông thôn.<br />
Nghiên c u cơ s lý lu n v h th ng tín d ng nông thôn ngo i thành nh m<br />
hư ng ñ n gi i pháp phát tri n h th ng tín d ng nông thôn ngo i thành Hà N i là r t<br />
c n thi t. ð c bi t, h th ng tín d ng nông thôn ngo i thành Hà N i có nh ng nét ñ c<br />
trưng riêng so v i tín d ng nông thôn nói chung. ði u này xu t phát t ñ c trưng v<br />
kinh t , xã h i và phong t c t p quán c a ngư i dân ngo i thành Hà N i. Xu t phát t<br />
yêu c u trên, chúng tôi ti n hành nghiên c u ñ tài:<br />
“Nghiên c u h th ng tín d ng nông thôn ngo i thành Hà N i”<br />
1.2<br />
M c tiêu nghiên c u<br />
1.2.1 M c tiêu chung<br />
Nghiên c u nh ng v n ñ lý lu n và th c ti n v h th ng tín d ng nông thôn<br />
ngo i thành, ñánh giá th c tr ng nh m ñ xu t gi i pháp phát tri n h th ng tín d ng<br />
nông thôn ngo i thành Hà N i.<br />
1.2.2 M c tiêu c th<br />
Góp ph n h th ng hóa và làm sáng t cơ s lý lu n và th c ti n v phát tri n<br />
h th ng tín d ng nông thôn ngo i thành Hà N i;<br />
Ph n ánh, ñánh giá th c tr ng và xác ñ nh các nhân t nh hư ng ñ n phát tri n<br />
h th ng tín d ng nông thôn ngo i thành Hà N i;<br />
<br />
2<br />
<br />
ð xu t các gi i pháp phát tri n h th ng tín d ng nông thôn ngo i thành Hà N i.<br />
1.3<br />
ð i tư ng và ph m vi nghiên c u c a ñ tài<br />
1.3.1 ð i tư ng nghiên c u:<br />
ð i tư ng nghiên c u c a ñ tài là h th ng các t ch c tín d ng, doanh nghi p<br />
v a và nh , h nông dân, h trang tr i trên ñ a bàn ngo i thành Hà N i.<br />
1.3.2 Ph m vi nghiên c u:<br />
Ph m vi không gian: Các huy n ngo i thành cũ và có m t s tham kh o t i các<br />
huy n c a Hà tây cũ, ñư c sáp nh p v Hà N i (năm 2008), t p trung nghiên c u sâu<br />
các huy n Gia Lâm, Sóc Sơn, Thanh Trì.<br />
Ph m vi th i gian: S li u th c p t năm 2006 ñ n năm 2010, s li u sơ c p<br />
năm 2008 ñ n năm 2010.<br />
1.4<br />
Nh ng ñóng góp m i c a Lu n án<br />
Lu n án có m t s ñi m m i sau:<br />
- Lu n án ñã làm sáng t m t s n i dung v h th ng tín d ng nông thôn nói<br />
chung và h th ng tín d ng nông thôn ngo i thành nói riêng.<br />
- Lu n án ñã ti n hành phân tích th c tr ng, ñánh giá h th ng tín d ng nông<br />
thôn ngo i thành Hà N i, ch ra s khác bi t gi a các ñi m nghiên c u và t ñó ch ra<br />
s khác bi t v i các vùng nông thôn khác.<br />
- Nghiên c u h th ng các nhân t nh hư ng t i kh năng ti p c n v n c a<br />
ngư i dân ngo i thành Hà N i và các nhân t nh hư ng t i h th ng tín d ng nông<br />
thôn ngo i thành Hà N i.<br />
- Lu n án ñã ñ ra m t s gi i pháp nh m phát tri n h th ng tín d ng nông<br />
thôn ngo i thành Hà N i.<br />
<br />
Chương 1<br />
CƠ S LÝ LU N VÀ TH C TI N PHÁT TRI N<br />
H TH NG TÍN D NG NÔNG THÔN<br />
1. Cơ s lý lu n v H th ng tín d ng nông thôn<br />
*Khái ni m H th ng tín d ng nông thôn: H th ng tín d ng nông thôn<br />
(HTTDNT) là m i quan h gi a các t ch c cung c p các d ch v tín d ng v i khách<br />
hàng (dân chúng, doanh nghi p, các t ch c kinh t khác) trong khu v c nông thôn, hi n<br />
h u trên ñ a bàn nông thôn, v i m c tiêu tr c ti p ph c v cho nhu c u ñ a bàn nông thôn.<br />
Theo Fries (2003), các khách hàng c a HTTDNT thư ng ít ti p c n ñư c d ch v tín d ng<br />
c a các ngân hàng thương m i. HTTDNT ngo i thành có s tham gia c a ña d ng các<br />
lo i hình tín d ng và cung c p các d ch v như huy ñ ng ti t ki m, cho vay...<br />
* N i dung nghiên c u h th ng tín d ng nông thôn: ð tài ti n hành nghiên<br />
c u: ð c ñi m, vai trò và ho t ñ ng c a các t ch c tín d ng nông thôn; ti n hành phân<br />
<br />
3<br />
<br />
lo i h th ng tín d ng nông thôn theo 3 khu v c (khu v c chính th c, khu v c bán chính<br />
th c và khu v c phi chính th c); nghiên c u các nhân t nh hư ng ñ n phát tri n h<br />
th ng tín d ng nông thôn ngo i thành hi n nay; xu hư ng phát tri n c a h th ng tín<br />
d ng nông thôn ngo i thành trong th i gian t i.<br />
2. Cơ s th c ti n v H th ng tín d ng nông thôn<br />
Trên cơ s nghiên c u kinh nghi m th c ti n v phát tri n h th ng tín d ng nông<br />
thôn m t s nư c, bài h c kinh nghi m v phát tri n h th ng tín d ng nông thôn Vi t<br />
Nam ñó là: tín d ng ñư c tr c p không ph i là chìa khóa cho thành công c a tín d ng<br />
cơ s . Nhu c u chính c a ngư i nghèo là d dàng và nhanh chóng vay ñư c v n và chi<br />
phí giao d ch th p ch không ph i tín d ng giá r . Các nghiên c u th c nghi m cho th y<br />
m c lãi su t th trư ng s b o ñ m c tính công b ng l n tính hi u qu trong cung c p<br />
d ch v tín d ng các vùng nông thôn.<br />
<br />
Chương 2<br />
ð C ðI M ð A BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U<br />
2.1<br />
<br />
Khái quát ñi u ki n kinh t - xã h i c a Hà N i<br />
M ng lư i tín d ng c a Hà N i ñư c phát tri n c chi u r ng l n chi u sâu, m t ñ<br />
bao ph c a các t ch c tín d ng khá cao, m c ñ phát tri n cao hay th p tùy thu c vào<br />
ñi u ki n thu n ti n c a cơ s h t ng, m t ñ dân s và thu nh p c a cư dân. ð i v i các<br />
huy n ngo i thành, m ng lư i c a Ngân hàng Nông nghi p và PTNT ñã phát tri n r ng<br />
kh p t i các huy n, m ng lư i giao d ch c a Ngân hàng chính sách xã h i ñã có trên 520<br />
ñi m giao d ch t i các xã, th tr n.<br />
2.2<br />
Phương pháp nghiên c u<br />
2.2.1 Phương pháp ti p c n h th ng và khung phân tích<br />
a) Phương pháp ti p c n h th ng<br />
Trong ti p c n h th ng, tín d ng ñư c chia ra hai cách là: Ti p c n h th ng<br />
theo chi u d c và ti p c n theo chi u ngang. Phương pháp ti p c n có h th ng ngu n<br />
tài chính nông thôn bao g m r t nhi u n i dung, trong ñó có 4 n i dung chính:1) huy<br />
ñ ng các kho n ti t ki m ho c ti n g i; 2) cho vay, môi gi i tài chính hi u qu ñư c<br />
xác ñ nh b ng chi phí giao d ch, chi phí môi gi i tài chính (Izumida, 1995); 3) chúng ta<br />
c n ph i thay ñ i tư duy có tính chi n lư c ñ i v i tín d ng nông thôn; 4) ñ c p ñ n<br />
v n ñ th trư ng.<br />
b) Khung phân tích<br />
T cơ s lý thuy t và cơ s th c ti n rút ra khung phân tích phát tri n h th ng<br />
tín d ng cho nông thôn Ngo i thành Hà N i ñư c th hi n qua sơ ñ 2.1.<br />
<br />