Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu xây dựng nông thôn mới các huyện phía Tây thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> <br /> BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT<br /> <br /> HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM<br /> <br /> NGUYỄN MẬU THÁI<br /> <br /> NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI<br /> CÁC HUYỆN PHÍA TÂY THÀNH PHỐ HÀ NỘI<br /> <br /> Chuyên ngành<br /> Mã số<br /> <br /> : KINH TẾ NÔNG NGHIỆP<br /> : 62 62 01 15<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ<br /> <br /> Hà Nội, 2015<br /> <br /> 1<br /> <br /> Công trình đƣợc hoàn thành tại:<br /> HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM<br /> <br /> Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: 1. GS.TS. TÔ DŨNG TIẾN<br /> 2. PGS.TS. NGUYỄN MẬU DŨNG<br /> <br /> Phản biện 1:<br /> <br /> Phản biện 2:<br /> <br /> Phản biện 3:<br /> <br /> Luận án sẽ đƣợc bảo vệ trƣớc Hội đồng chấm luận án cấp Học viện họp tại<br /> Học viện Nông nghiệp Việt Nam<br /> <br /> vào hồi ngày<br /> <br /> tháng<br /> <br /> năm 201<br /> <br /> Có thể tìm luận án tại thƣ viện:<br /> - Thƣ viện Quốc gia<br /> - Thƣ viện Học viện Nông nghiệp Việt Nam<br /> - Thƣ viện Trƣờng Cao đẳng Nông nghiệp và PTNT Bắc Bộ<br /> <br /> 2<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu<br /> Xây dựng nông thôn mới của các huyện phía Tây thành phố Hà Nội với<br /> quan điểm: (1) Yêu cầu cao về chất lượng, nhanh về thời gian xây dựng và hoàn<br /> thành kế hoạch đặc biệt trong giai đoạn 2011 - 2015, trở thành điển hình trong<br /> Chương trình xây dựng nông thôn mới; (2) Mạnh về sự hỗ trợ nguồn lực từ thành<br /> phố Hà Nội ngoài sự hỗ trợ của Trung ương và các nguồn khác. Bên cạnh đó quá<br /> trình phát triển của vùng có sự ảnh hưởng: (1) Quá trình đô thị hóa nông thôn diễn<br /> ra nhanh và dễ có sự thay đổi trong quy hoạch phát triển; (2) Các huyện trong<br /> vùng phát triển theo hướng hình thành các trung tâm khoa học, công nghệ, trung<br /> tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, dịch vụ đô thị, đô thị văn hóa lịch sử,<br /> du lịch nghỉ dưỡng, du lịch xanh; (3) Phát triển đô thị kết hợp với công nghiệp,<br /> nông nghiệp sạch có chất lượng cao theo hướng nông nghiệp đô thị sinh thái. Để<br /> các huyện trong vùng phát triển đúng định hướng và đạt kết quả cao cần có đánh<br /> giá: Xây dựng nông thôn mới của các huyện phía Tây thành phố Hà Nội diễn ra<br /> như thế nào? Kết quả và những thay đổi sau 3 năm triển khai Chương trình xây<br /> dựng nông thôn mới? Định hướng phát triển của vùng trong thời gian tới? Sự<br /> tham gia vào Chương trình xây dựng nông thôn mới của các tác nhân? Nguồn lực<br /> để thực hiện công tác này sẽ được huy động và sử dụng như thế nào?<br /> 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài<br /> Góp phần bổ sung và hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển<br /> nông thôn, xây dựng nông thôn mới;<br /> Đánh giá thực trạng và xác định các yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến quá<br /> trình xây dựng nông thôn mới của các huyện phía Tây thành phố Hà Nội;<br /> Đề xuất một số giải pháp xây dựng nông thôn mới của các huyện phía<br /> Tây thành phố Hà Nội trong thời gian tới.<br /> 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu<br /> <br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Luận án tập trung nghiên cứu chủ trương, chinh sách xây dựng nông thôn<br /> mới, kết quả phát triển kinh tế - xã hội và các tác nhân tham gia xây dựng nông<br /> thôn mới ở các huyện phía Tây thành phố Hà Nội.<br /> <br /> 1<br /> <br /> Phạm vi nghiên cứu<br /> Về nội dung: Nghiên cứu kết quả thực hiện Chương trình xây dựng nông<br /> thôn mới bao gồm các vấn đề kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, cơ cấu kinh tế; các<br /> hình thức tổ chức sản xuất; văn hoá; dân trí; môi trường sinh thái liên quan đến<br /> xây dựng nông thôn mới các huyện phía Tây thành phố Hà Nội.<br /> Về không gian: Trên địa bàn các huyện phía Tây thành phố Hà Nội bao<br /> gồm 5 huyện Chương Mỹ, Thạch Thất, Quốc Oai, Ba Vì, Sơn Tây.<br /> Về thời gian: Nghiên cứu xây dựng nông thôn mới tại các huyện phía Tây<br /> thành phố Hà Nội giai đoạn 2008 - 2013.<br /> 4. Những đóng góp mới của Luận án<br /> Hệ thống hóa và góp phần hoàn thiện những vấn đề lý luận và thực tiễn về<br /> phát triển nông thôn, xây dựng nông thôn mới. Làm rõ khái niệm xây dựng<br /> nông thôn mới là quá trình xây dựng kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội nông<br /> thôn với vai trò chủ thể là người dân nông thôn nhằm phát triển hài hòa, kéo lùi<br /> khoảng cách giữa thành thị với nông thôn và cải thiện tình hình kinh tế nông<br /> thôn góp phần vào sự phát triển chung của cả nước.<br /> Đánh giá những kết quả đã đạt được, những tồn tại, hạn chế và sự tham gia<br /> của các tác nhân. Làm rõ tác động của các nhân tố ảnh hưởng tới quá trình xây<br /> dựng nông thôn mới của các huyện phía Tây thành phố Hà Nội.<br /> Đề xuất được hệ thống các giải pháp có căn cứ, phù hợp và khả thi nhằm<br /> thúc đẩy quá trình xây dựng nông thôn mới của các huyện phía Tây thành phố<br /> Hà Nội tới năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Bên cạnh những giải pháp<br /> chính như cơ chế, chính sách; công tác tuyên truyền, vận động; đào tạo nghề<br /> cho lao động nông thôn,... cần thiết phải có sự đánh giá linh hoạt về mức độ đạt<br /> được của một số tiêu chí đối với từng vùng sinh thái, phù hợp với tình hình thực<br /> tiến của từng địa phương.<br /> Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI<br /> <br /> 1.1. Cơ sở lý luận về xây dựng nông thôn mới<br /> <br /> 1.1.1. Nông thôn mới<br /> Nông thôn mới là nông thôn có hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại, làng xã<br /> văn minh, sạch đẹp; sản xuất phát triển bền vững theo hướng kinh tế hàng hóa;<br /> đời sống về vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao; bản<br /> <br /> 2<br /> <br /> sắc văn hóa dân tộc được giữ gìn và phát triển; xã hội nông thôn an ninh tốt,<br /> quản lý dân chủ.<br /> <br /> 1.1.2. Xây dựng nông thôn mới<br /> Xây dựng nông thôn mới là quá trình xây dựng kinh tế, chính trị, văn<br /> hóa, xã hội, môi trường nông thôn nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống người<br /> dân nông thôn, phát triển hài hòa, rút ngắn khoảng cách giữa thành thị với nông<br /> thôn. Quá trình xây dựng với vai trò chủ thể là người dân nông thôn và có sự hỗ<br /> trợ tích cực của Nhà nước và các tổ chức khác.<br /> 1.1.3. Nội dung xây dựng nông thôn mới<br /> Xây dựng nông thôn mới với các nội dung: (i) Công tác quy hoạch; (ii) Hạ<br /> tầng kinh tế xã hội; (iii) Kinh tế và tổ chức sản xuất; (iv) Văn hóa xã hội và môi<br /> trường; (v) Hệ thống chính trị.<br /> 1.1.4. Các tác nhân tham gia xây dựng nông thôn mới<br /> Các tác nhân tham gia xây dựng nông thôn mới bao gồm: Người dân; Nhà<br /> nước; doanh nghiệp và các tổ chức dân sự. Trong đố người dân có vai trò quyết<br /> định cần được quan tâm, hỗ trợ trong quá trình thực hiện xây dựng NTM<br /> 1.1.5. Nguồn lực xây dựng nông thôn mới<br /> Nguồn lực chính được huy động bao gồm: (1) Đóng góp của cộng đồng có<br /> thể bằng ngày công, hiện vật và tài chính; (2) vốn đầu tư của doanh nghiệp; (3)<br /> vốn tín dụng; (4) hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước; (4) vốn tài trợ khác.<br /> 1.1.6. Những yếu tố ảnh hưởng đến xây dựng nông thôn mới<br /> Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình xây dựng nông thôn mới bao gồm: (1)<br /> Chính sách của Đảng và Nhà nước; (2) Trình độ phát triển kinh tế xã hội; (3) Trình<br /> độ dân trí, đời sống và thu nhập của người dân; (4) Năng lực, trình độ của cán bộ<br /> địa phương và kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới; (5) Sự phối hợp của các tổ<br /> chức đoàn thể, doanh nghiệp (6) Thu hút đầu tư vào nông thôn.<br /> 1.2. Cơ sở thực tiễn về xây dựng nông thôn mới<br /> 1.2.1. Kinh nghiệm của một số nước trên thế giới<br /> Luận án đã nghiên cứu kinh nghiệm của một số nước bao gồm: Hàn Quốc<br /> với phong trào “làng mới” (phong trào Saemaul Undong); Trung Quốc với kinh<br /> nghiệm phát triển xí nghiệm Hương Trấn; Kinh nghiệm của Thái Lan về phát<br /> triển nông thôn; Phát triển nông nghiệp đô thị của Đài Loan và phong trào "mỗi<br /> làng một sản phẩm" của Nhật Bản.<br /> <br /> 3<br /> <br />