Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Nông nghiệp: Đánh giá khả năng thích ứng của giống cừu Phan Rang nuôi ở Thừa Thiên Huế

ĐẠI HỌC HUẾ<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM<br /> <br /> Công trình được hoàn thành tại: Trường Đại học Nông Lâm<br /> - Đại học Huế<br /> <br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> <br /> 1. PGS.TS. Lê Đức Ngoan<br /> <br /> BÙI VĂN LỢI<br /> <br /> 2. PGS.TS. Nguyễn Xuân Bả<br /> Trường Đại học Nông Lâm - Đại học Huế<br /> <br /> Phản biện 1:<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG THÍCH ỨNG CỦA<br /> GIỐNG CỪU PHAN RANG NUÔI Ở<br /> THỪA THIÊN HUẾ<br /> <br /> ...........................................................................................<br /> ...........................................................................................<br /> <br /> Phản biện 2:<br /> <br /> ...........................................................................................<br /> ...........................................................................................<br /> <br /> Phản biện 3:<br /> <br /> ...........................................................................................<br /> ...........................................................................................<br /> <br /> Chuyên ngành: Chăn nuôi<br /> Mã số: 62.62.01.05<br /> <br /> Luận án sẽ được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp Đại học Huế họp<br /> tại ................................................................................................................<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ NÔNG NGHIỆP<br /> <br /> Vào hồi ........... giờ ............ ngày ............. tháng .............. năm ................<br /> Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện:<br /> 1. Thư viện Quốc gia<br /> 2. Thư viện Đại học Huế<br /> 3. Thư viện trường Đại học Nông Lâm - Đại học Huế<br /> <br /> HUẾ - NĂM 2014<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> <br /> 2. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI<br /> 2.1. Mục tiêu chung<br /> Nhằm đánh giá khả năng thích ứng của cừu Phan Rang nuôi trong<br /> điều kiện ở Thừa Thiên Huế thông qua các chỉ tiêu sinh lý, sinh trưởng,<br /> sinh sản và thu nhận thức ăn của chúng.<br /> 2.2. Mục tiêu cụ thể<br />  Xác định quan hệ giữa nhiệt độ, ẩm độ và chỉ số nhiệt ẩm với các<br /> chỉ tiêu sinh lý của cừu Phan Rang nuôi ở Thừa Thiên Huế.<br />  Xác định quan hệ giữa nhiệt độ và chỉ số nhiệt ẩm với lượng thức<br /> ăn thu nhận của cừu.<br />  Xác định khả năng sinh trưởng và sinh sản của cừu Phan Rang<br /> nuôi trong điều kiện ở Thừa Thiên Huế.<br />  Đánh giá giá trị dinh dưỡng một số thức ăn thô xanh làm thức ăn<br /> cho cừu ở Thừa Thiên Huế.<br /> <br /> 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI<br /> Cừu (Ovis aries) là gia súc nhai lại nhỏ được nuôi ở nhiều nước trên<br /> thế giới với mục đích lấy thịt, sữa, lông và da. Ngành chăn nuôi cừu đóng<br /> vai trò quan trọng trong đời sống con người và sự phát triển xã hội<br /> (Acharya, 2009; Afzal và Naqvi, 2004; Devendra, 2001). Cừu được du<br /> nhập vào Việt Nam đầu thế kỷ 20, đã thích nghi, phát triển rất tốt ở Ninh<br /> Thuận và Bình Thuận với nắng nóng quanh năm, không có mùa lạnh.<br /> Tuy nhiên, cừu không dễ dàng phát triển rộng rãi trên các vùng sinh thái<br /> trong cả nước như các vật nuôi truyền thống vì sự nhạy cảm của chúng<br /> với môi trường sống; trong đó, nhiệt độ và ẩm độ là hai yếu tố có tác<br /> động mạnh đến trạng thái sinh lý, sinh trưởng và sinh sản của cừu<br /> (Bhatta và CS., 2005; Srikandakumar và CS., 2003).<br /> Gần đây, các nghiên cứu ảnh hưởng nhiệt độ, ẩm độ và chỉ số nhiệt<br /> ẩm trên cừu đã được nhiều tác giả trên thế giới quan tâm (Alhidary và<br /> CS., 2012; Gül, 2012; Saab và CS., 2011; Marai và CS., 2009; Baneh và<br /> Hafezian, 2009; McManus và CS., 2008; Savage và CS., 2008; Lavvaf và<br /> CS., 2007; Behzadi và CS., 2007; Singh và CS., 2006; Maurya và CS.,<br /> 2005; Goetsch và Johnson, 1999...). Ở Việt Nam, nghiên cứu về ảnh<br /> hưởng của nhiệt độ, ẩm độ và chỉ số nhiệt ẩm trên cừu chưa có công trình<br /> nào được công bố.<br /> Thừa Thiên Huế có điều kiện khí hậu, thời tiết khác biệt; lượng mưa<br /> hàng năm lớn (3.877 mm/năm), kéo dài và phân phối không đều; nhiệt độ<br /> không khí trung bình 24,70C; đặc biệt, ẩm độ không khí luôn cao (87,3%)<br /> (Cục Thống kê Thừa Thiên Huế, 2012).<br /> Thừa Thiên Huế có diện tích đất đồi núi chiếm hơn 75% diện tích đất<br /> tự nhiên, trong đó có nhiều vùng đồi núi có thể phù hợp với đặc tính sinh<br /> thái và điều kiện sống của cừu. Hệ thống sản xuất nông nghiệp phong<br /> phú với nhiều loài cây bụi sẵn có, là nguồn thức ăn tiềm năng (Võ Thị<br /> Kim Thanh, 2008; Nguyễn Xuân Bả và CS., 2002) và nguồn phụ phẩm<br /> đa dạng (Nguyễn Hữu Văn và CS., 2008) chưa được tận dụng triệt để.<br /> Tuy nhiên, chăn nuôi cừu ở Thừa Thiên Huế hoàn toàn chưa có.<br /> Vì vậy, để phát triển chăn nuôi cừu ở Thừa Thiên Huế, nghiên cứu<br /> đánh giá thích ứng của cừu với điều kiện môi trường (nhiệt độ, ẩm độ) là<br /> bước đi ban đầu rất cần thiết.<br /> <br /> 3. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN<br /> Kết quả nghiên cứu bước đầu xác định sự thích ứng của cừu Phan<br /> Rang nuôi ở Thừa Thiên Huế thông qua các chỉ tiêu sinh lý, thu nhận<br /> thức ăn, sinh trưởng và sinh sản.<br /> Xác định được quan hệ giữa nhiệt độ, ẩm độ và chỉ số nhiệt ẩm với<br /> tần số hô hấp, hàm lượng hemoglobin và lượng thức ăn thu nhận của cừu<br /> Phan Rang nuôi ở Thừa Thiên Huế.<br /> Từ đó, luận án đã đóng góp thêm tư liệu về các chỉ tiêu sinh lý, sinh<br /> trưởng, sinh sản của cừu Phan Rang nuôi ở các vùng miền khác nhau<br /> trong cả nước.<br /> BỐ CỤC LUẬN ÁN<br /> Ngoài phần mục lục; danh mục các bảng, đồ thị, hình ảnh; tài liệu<br /> tham khảo; phụ lục và các phần phụ; luận án có 5 phần nội dung chính:<br /> Mở đầu: có 3 nội dung chính, trang 1 - 4.<br /> Chương 1. Tổng quan tài liệu: có 6 nội dung chính, trang 5 - 52; có<br /> 11 bảng và 2 sơ đồ.<br /> Chương 2. Nội dung và phương pháp nghiên cứu: có 3 nội dung<br /> chính, trang 53 - 67; có 1 bảng.<br /> Chương 3. Kết quả và thảo luận: có 5 nội dung chính, trang 68 - 128;<br /> có 33 bảng và 16 đồ thị.<br /> Kết luận và đề nghị: có 2 nội dung chính, trang 129 - 130.<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> CHƯƠNG 2. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> <br /> 2.3.2. Nội dung 2 - Xác định quan hệ giữa nhiệt độ, ẩm độ và chỉ số<br /> nhiệt ẩm với các chỉ tiêu sinh lý<br /> <br /> 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU<br /> Gia súc: Thí nghiệm đã được tiến hành trên đàn cừu Phan Rang nuôi<br /> ở Thừa Thiên Huế và trên đàn cừu nuôi ở Ninh Thuận.<br /> Thức ăn: gồm 4 loại là cỏ tự nhiên, cỏ voi, lá mít và lá duối.<br /> 2.2. THỜI GIAN VÀ ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU<br /> Thí nghiệm đã được tiến hành từ 2/2009 - 12/2012 tại trường Đại học<br /> Nông Lâm – Đại học Huế; Trung tâm NCTN dê, cừu Ninh Thuận; Phòng<br /> phân tích thức ăn gia súc và các SPCN thuộc Viện Chăn nuôi và khoa<br /> Huyết học truyền máu Bệnh viện trường Đại học Y Dược - Đại học Huế.<br /> 2.3. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 2.3.1. Nội dung 1 - Xác định nhiệt độ, ẩm độ và chỉ số nhiệt ẩm ở<br /> Thừa Thiên Huế và Ninh Thuận<br /> 2.3.1.1. Xác định nhiệt độ và ẩm độ<br /> Số liệu về nhiệt độ, ẩm độ không khí môi trường từ 2007-2011 của<br /> tỉnh Thừa Thiên Huế được lấy từ Trung tâm khí tượng thủy văn trung<br /> Trung bộ và Niên giám thống kê Thừa Thiên Huế năm 2012; của tỉnh<br /> Ninh Thuận được lấy từ Trạm khí tượng thủy văn Phan Rang, Ninh<br /> Thuận và Niên giám thống kê Ninh Thuận năm 2012.<br /> Số liệu về nhiệt độ, ẩm độ chuồng nuôi của các thí nghiệm trong luận<br /> án được đo bằng máy nhiệt ẩm kế tự động Hygro - Thermometer (Pháp)<br /> tại 8 mốc thời gian: 1.00; 4.00; 7.00; 10.00; 13.00; 16.00; 19.00 và<br /> 22.00h liên tục các ngày trong tháng ở 2 mùa: mùa nóng (6-8/2009) và<br /> mùa lạnh (12/2009-2/2010). Nhiệt ẩm kế được đặt gần bằng chiều cao<br /> của cừu trưởng thành, cách mặt đất 0,8m, cách sàn chuồng 0,6m.<br /> 2.3.1.2. Xác định chỉ số nhiệt ẩm<br /> Cách tính THI tại các thời điểm trong ngày và của từng ngày ở các<br /> thí nghiệm trong luận án theo công thức của Marai và CS. (2000):<br /> THI = T0C - {(0,31 - 0,31*RH/100)(T0C - 14,4)<br /> Trong đó: T0C: nhiệt độ không khí (0C); RH: ẩm độ không khí (%)<br /> 2.3.1.3. Phương pháp xử lý số liệu<br /> Các số liệu thu thập được quản lý trên phần mềm Microsoft Excel<br /> (2003) và xử lý thống kê trên phần mềm Minitab version 15.10 (2010),<br /> với phép phân tích cơ bản là thống kê mô tả. Kết quả nghiên cứu được<br /> thể hiện bởi giá trị trung bình (M) và sai số của giá trị trung bình (SEM).<br /> <br /> 2.3.2.1. Xác định các chỉ tiêu sinh lý<br /> Thí nghiệm theo dõi trên 24 con cừu Phan Rang nuôi ở Thừa Thiên Huế<br /> với các nhóm tuổi: 1, 3, 6, 9, 12, 15 tháng, mỗi nhóm 4 con và 88 con nuôi ở<br /> Ninh Thuận tương ứng các tháng tuổi trên là 3, 8, 17, 24, 20 và 16 con.<br /> Các chỉ tiêu sinh lý bao gồm tần số hô hấp, nhịp tim, nhiệt độ da và<br /> thân nhiệt được theo dõi theo từng cá thể cừu. Thời gian theo dõi chia<br /> thành 3 lần trong ngày vào lúc 7.00, 13.00 và 19.00h qua 2 mùa: mùa<br /> nóng và mùa lạnh. Cừu trong từng nhóm tuổi đều được xác định các chỉ<br /> tiêu sinh lý hàng ngày (mỗi ngày đo 2 con/nhóm và luân phiên nhau).<br /> Tại các mốc thời gian, tuần tự đo tần số hô hấp, nhịp tim, nhiệt độ da và<br /> thân nhiệt. Xác định tần số hô hấp bằng cách đếm nhu động lên xuống của<br /> hõm hông bên trái. Nhịp tim xác định bằng việc sử dụng ống nghe đặt ở<br /> dưới vùng ngực bên trái của cừu. Thân nhiệt đo trực tiếp ở trực tràng và<br /> nhiệt độ da được đo ở sát vùng da trên lưng cừu bằng nhiệt kế trong 5 phút.<br /> 2.3.2.2. Xác định các chỉ tiêu sinh lý máu<br /> Theo dõi trên 24 con cừu Phan Rang nuôi ở Thừa Thiên Huế với các<br /> nhóm tuổi: 1, 3, 6, 9, 12, 15 tháng, mỗi nhóm 4 con và 61 con nuôi ở Ninh<br /> Thuận tương ứng các tháng tuổi trên là 4, 4, 6, 6, 5 và 36 con. Máu được lấy<br /> tất cả các cá thể cừu vào ngày 27 các tháng 4-8/2009 và 12/2009-2/2010.<br /> Chỉ tiêu sinh lý máu: hồng cầu, bạch cầu, hemoglobin và hematocrit<br /> xác định bằng máy đếm tế bào tự động SYSMEX KX 21 (Nhật Bản).<br /> 2.3.2.3. Xác định nhiệt độ, ẩm độ và chỉ số nhiệt ẩm<br /> Tại các thời điểm đo chỉ tiêu sinh lý của cừu số liệu về nhiệt độ, ẩm<br /> độ và THI chuồng nuôi cũng được theo dõi để xác định quan hệ giữa<br /> nhiệt độ, ẩm độ và THI với các chỉ tiêu sinh lý của cừu. Phương pháp xác<br /> định nhiệt độ, ẩm độ và THI như đã trình bày cụ thể ở nội dung 1.<br /> 2.3.2.4. Phương pháp xử lý số liệu<br /> Số liệu thu thập được quản lý bằng phần mềm Microsoft Excel (2003),<br /> xử lý thống kê mô tả và phương pháp phân tích phương sai (ANOVA) qua<br /> mô hình (GLM) trên phần mềm Minitab version 15.10 (2010). So sánh sự<br /> sai khác giá trị trung bình giữa các nghiệm thức bằng phương pháp Tukey<br /> với khoảng tin cậy 95%. Phân tích hồi quy phi tuyến tính với phương trình<br /> bậc 2 sau:<br /> Y = ax2 + bx + c;<br /> Trong đó; Y: là chỉ tiêu sinh lý; x: là nhiệt độ, ẩm độ hoặc THI.<br /> <br /> 5<br /> <br /> 6<br /> <br /> 2.3.3. Nội dung 3 - Xác định quan hệ giữa nhiệt độ và THI với lượng<br /> thức ăn thu nhận<br /> <br /> 2.3.4.3. Phương pháp xử lý số liệu<br /> Các số liệu thu thập được quản lý trên phần mềm Microsoft Excel<br /> (2003) và xử lý thống kê trên phần mềm Minitab version 15.10 (2010),<br /> với phép phân tích cơ bản là thống kê mô tả. Kết quả nghiên cứu được<br /> thể hiện bởi giá trị trung bình (M) và sai số của giá trị trung bình (SEM).<br /> <br /> 2.3.3.1. Xác định lượng thức ăn thu nhận của cừu<br /> Lượng thức ăn thu nhận của cừu được tiến hành trên 12 con cừu nuôi<br /> tại Thừa Thiên Huế với 3 độ tuổi 6, 9 và 12 tháng, mỗi nhóm 4 con, qua<br /> 2 giai đoạn: tháng 4-8/2009 và tháng 11/2009-2/2010.<br /> Thức ăn trong thí nghiệm là cỏ tự nhiên, thức ăn được chia thành 5<br /> bữa/ngày vào lúc: 7.00, 9.00, 13.00, 16.00 và 21.00h. Lượng thức ăn ước<br /> tính khoảng 3% LW tính theo VCK và đảm bảo luôn dư thừa. Xác định<br /> lượng thức ăn còn thừa vào trước bữa ăn đầu tiên của sáng hôm sau.<br /> 2.3.3.2. Xác định nhiệt độ, ẩm độ và chỉ số nhiệt ẩm chuồng nuôi<br /> Tại các ngày theo dõi lượng thức ăn thu nhận của cừu, số liệu về<br /> nhiệt độ, ẩm độ và THI được theo dõi, tính trung bình cho từng ngày để<br /> xác định quan hệ giữa nhiệt độ và THI với lượng thức ăn thu nhận.<br /> 2.3.3.3. Phương pháp xử lý số liệu<br /> Số liệu thu thập được quản lý bằng phần mềm Microsoft Excel (2003)<br /> và xử lý thống kê mô tả và phương pháp phân tích phương sai (ANOVA)<br /> trên phần mềm Minitab version 15.10 (2010). Phân tích hồi quy phi tuyến<br /> tính bậc 2 với phương trình:<br /> Y = ax2 + bx + c<br /> Trong đó; Y: lượng thức ăn thu nhận; x: nhiệt độ hoặc THI.<br /> 2.3.4. Nội dung 4 - Đánh giá khả năng sinh trưởng và sinh sản<br /> 2.3.4.1. Đánh giá khả năng sinh trưởng và sản xuất thịt<br /> Khả năng sinh trưởng: Theo dõi trên 24 con cừu nuôi ở Thừa Thiên<br /> Huế với các độ tuổi: sơ sinh, 3, 6, 9, 12, 15 tháng, mỗi nhóm 4 con và trên<br /> đàn cừu nuôi ở Ninh Thuận gồm 207 con với các độ tuổi: 3, 6, 9, 12, 15<br /> tháng lần lượt là 57, 48, 43, 38 và 21 con; thông qua các chỉ tiêu về khối<br /> lượng, tăng trọng và các chiều đo, phương pháp theo quy chuẩn QCVN<br /> 01-71:2011 /BNNPTNT, từ đó tính toán tốc độ sinh trưởng của cừu.<br /> Khả năng sản xuất thịt: Tiến hành mổ khảo sát 6 con (3 đực, 3 cái) ở<br /> 9 tháng tuổi với các chỉ tiêu và phương pháp theo quy chuẩn QCVN 0171:2011 /BNNPTNT.<br /> 2.3.4.2. Đánh giá khả năng sinh sản của cừu<br /> Khả năng sinh sản theo dõi trên 5 cừu cái, trong đó 4 con cừu tơ và 1<br /> con cừu mẹ đã đẻ lứa đầu ở Ninh Thuận. Thiết lập hệ thống sổ ghi chép<br /> tình trạng của từng cá thể cừu từ khi bắt đầu nhập về, các chỉ tiêu và<br /> phương pháp đánh giá theo quy chuẩn QCVN 01-71:2011/BNNPTNT.<br /> <br /> 2.3.5. Nội dung 5 - Đánh giá giá trị dinh dưỡng của một số loại thức<br /> ăn thô xanh<br /> 2.3.5.1. Vật liệu thí nghiệm<br /> Gia súc: gồm 4 con cừu đực Phan Rang, có độ tuổi 6-7 tháng, khối<br /> lượng trung bình 18,5±1,5kg.<br /> Thức ăn: gồm 4 loại là cỏ tự nhiên, cỏ voi, lá mít và lá duối.<br /> 2.3.5.2. Thiết kế thí nghiệm<br /> Thí nghiệm được thiết kế theo ô vuông la tinh với 4 loại thức ăn kể<br /> trên, qua 4 giai đoạn. Thời gian cho mỗi giai đoạn là 20 ngày (15 ngày<br /> đầu cho cừu ăn thích nghi và 5 ngày cuối tiến hành thu mẫu).<br /> 2.3.5.3. Quản lý nuôi dưỡng<br /> Cừu được nuôi cá thể trong 4 cũi tiêu hoá riêng biệt, có máng ăn,<br /> máng uống và được cung cấp nước uống đầy đủ. Trước lúc cho cừu ăn,<br /> cỏ voi được cắt ngắn khoảng 10cm, các loại lá được tách cành.<br /> Cừu ở tất cả các nghiệm thức đều được cho ăn thức ăn tự do hàng<br /> ngày ước tính bằng 3% LW tính theo VCK và cho ăn 5 bữa/ngày vào lúc<br /> 7.00, 9.00, 13.00, 16.00 và 21.00h.<br /> 2.3.5.4. Quy trình xử lý và phân tích mẫu<br /> Lượng thức ăn thu nhận được theo dõi hàng ngày bằng cách cân<br /> lượng thức ăn cho ăn và lượng dư thừa của từng loại thức ăn. Mẫu thức<br /> ăn, mẫu phân và nước tiểu được lấy hàng ngày trong 5 ngày thu mẫu ở<br /> mỗi giai đoạn để phân tích thành phần hóa học.<br /> Mẫu thức ăn, phân được phân tích vật chất khô (DM), chất hữu cơ<br /> (OM), nitơ tổng số và protein thô (N x 6,25), khoáng tổng số (Ash) theo<br /> AOAC (1990). Xơ không hòa tan trong môi trường trung tính (NDF)<br /> được xác định theo Van Soest và CS. (1991). Năng lượng tổng số (GE)<br /> xác định bằng cách đo trực tiếp trên Bomb Calorimeter (PAR 600, Mỹ).<br /> 2.3.5.5. Phương pháp xử lý số liệu<br /> Số liệu được xử lý bằng phần mềm Minitab version 15.10 (2010)<br /> theo phương pháp phân tích ANOVA. So sánh sự sai khác giữa các<br /> nghiệm thức bằng phương pháp Turkey với khoảng tin cậy 95%.<br /> <br /> 7<br /> <br /> 8<br /> <br /> CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> <br /> Điều đó cho thấy thang đánh giá THI của Marai và CS. (2000) có thể<br /> không phù hợp trong điều kiện môi trường ở Việt Nam. Vì vậy, thí<br /> nghiệm đã tiến hành đánh giá phản ứng sinh lý của cừu ở các mức THI<br /> khác nhau và đã xác định được các điểm THI giới hạn trên cừu. Chi tiết<br /> phân tích ở phần 3.2, 3.3.<br /> Nhìn chung, Thừa Thiên Huế có hai mùa rõ rệt; mùa nóng (MN) từ<br /> tháng 6 đến tháng 8 với nhiệt độ 28,1-29,00C, ẩm độ 77,4-82,4% và THI<br /> là 27,3-28; mùa lạnh (ML) từ tháng 12 đến tháng 2 năm sau với nhiệt độ<br /> 19,1-20,90C, ẩm độ 90,4-93,4% và THI 19,0-20,7.<br /> 3.1.2. Nhiệt độ, ẩm độ và THI chuồng nuôi ở Thừa Thiên Huế qua<br /> các mùa thí nghiệm<br /> Kết quả khảo sát sự biến thiên nhiệt độ, ẩm độ và THI tại 8 thời điểm<br /> trong ngày ở mùa nóng và mùa lạnh được trình bày ở đồ thị 3.2.<br /> <br /> 3.1. DIỄN BIẾN NHIỆT ĐỘ, ẨM ĐỘ, THI Ở ĐIỂM NGHIÊN CỨU<br /> 3.1.1. Diễn biến nhiệt độ, ẩm độ, THI hàng tháng ở Thừa Thiên Huế<br /> và Ninh Thuận<br /> Biến thiên nhiệt độ, ẩm độ, THI bình quân qua các tháng trong năm ở<br /> Thừa Thiên Huế và Ninh Thuận 2007-2011 được thể hiện ở đồ thị 3.1.<br /> 31<br /> <br /> 95<br /> <br /> 29<br /> <br /> 90<br /> 85<br /> <br /> 25<br /> 23<br /> <br /> 80<br /> <br /> 21<br /> <br /> Ẩm độ (% )<br /> <br /> 75<br /> 40<br /> <br /> 19<br /> 70<br /> <br /> 15<br /> <br /> 65<br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5<br /> <br /> 6<br /> <br /> 7<br /> <br /> 8<br /> <br /> 9<br /> <br /> 10<br /> <br /> 11<br /> <br /> 12<br /> <br /> Tháng<br /> Nhiệt độ TT Huế<br /> Nhiệt độ Ninh Thuận<br /> <br /> THI TT Huế<br /> Ẩm độ TT Huế<br /> <br /> THI Ninh Thuận<br /> Ẩm độ Ninh Thuận<br /> <br /> Đồ thị 3.1. Biến thiên nhiệt độ, ẩm độ, THI bình quân tháng ở Thừa Thiên Huế<br /> và Ninh Thuận (2007 - 2011)<br /> <br /> Số liệu đồ thị 3.1 cho thấy, nhiệt độ, ẩm độ, THI môi trường bình<br /> quân tháng ở Thừa Thiên Huế và Ninh Thuận có sự khác biệt về giá trị<br /> tuyệt đối và quy luật biến thiên ở từng vùng.<br /> Ở hai tỉnh, nhiệt độ và THI biến thiên theo quy luật chung: tăng dần<br /> từ tháng 1 và đạt cực đại ở tháng 6, sau đó giảm dần đến tháng 12. Nhiệt<br /> độ trung bình năm ở Thừa Thiên Huế thấp hơn 2,80C so với Ninh Thuận,<br /> song chênh lệch nhiệt độ trung bình tháng nóng nhất, lạnh nhất lớn hơn.<br /> Ẩm độ ở Thừa Thiên Huế cao hơn 9,3% so với Ninh Thuận và biến<br /> động lớn giữa các tháng trong năm. Thừa Thiên Huế ẩm độ biến thiên<br /> theo quy luật: giảm dần từ tháng 1 đến tháng 7, sau đó tăng lên đến tháng<br /> 12; trong khi ở Ninh Thuận ẩm độ biến động thất thường giữa các tháng.<br /> Giá trị THI ở Ninh Thuận cao trong suốt cả năm (23,8-27,9); trong<br /> đó, có 4 tháng (tháng 11-tháng 2 năm sau) THI 23,8-25,2 và 8 tháng<br /> (tháng 3-10) THI 25,8-27,9. Theo Marai và CS. (2000), THI≥25,6 cừu bị<br /> stress cực kỳ nghiêm trọng. Với kết quả này, cừu ở Ninh Thuận luôn bị<br /> stress nhiệt; trong đó, cừu bị stress nghiêm trọng 8 tháng trong năm.<br /> <br /> 95<br /> 90<br /> <br /> 35<br /> <br /> THI; Nhiệt độ (0C)<br /> <br /> 17<br /> <br /> 85<br /> <br /> 30<br /> <br /> 80<br /> 75<br /> <br /> 25<br /> <br /> 70<br /> <br /> 20<br /> <br /> Ẩm độ (%)<br /> <br /> Nhiệt độ (0C), THI<br /> <br /> 27<br /> <br /> 65<br /> 60<br /> <br /> 15<br /> <br /> 55<br /> <br /> 10<br /> <br /> 50<br /> 1<br /> <br /> 4<br /> <br /> 7<br /> <br /> 10<br /> <br /> 13<br /> <br /> 16<br /> <br /> 19<br /> <br /> 22<br /> <br /> Thời gian (giờ)<br /> Nhiệt độ (MN)<br /> THI (ML)<br /> <br /> THI (MN)<br /> Ẩm độ (MN)<br /> <br /> Nhiệt độ (ML)<br /> Ẩm độ (ML)<br /> <br /> Đồ thị 3.2. Biến thiên nhiệt độ, ẩm độ, THI chuồng nuôi theo giờ trong mùa<br /> nóng và mùa lạnh ở Thừa Thiên Huế<br /> <br /> Kết quả đồ thị 3.2 cho thấy, nhiệt độ và THI chuồng nuôi ở mùa lạnh<br /> và mùa nóng có xu hướng biến thiên theo quy luật chung là: thấp nhất<br /> vào thời điểm 1 đến 4 giờ, tăng dần và đạt cực đại vào lúc 13 giờ, sau đó<br /> giảm dần đến 22 giờ. Ẩm độ biến thiên theo chiều ngược lại với nhiệt độ<br /> và THI. Biên độ nhiệt ở mùa lạnh chênh lệch lớn hơn mùa nóng.<br /> Như vậy, ở mùa nóng, nhiệt độ và THI tăng cao ở thời điểm 7 đến 19<br /> giờ, trong lúc đó ẩm độ giảm thấp, nguy cơ gây stress nóng cho cừu. Ở<br /> mùa lạnh, nhiệt độ và THI giảm thấp lúc 19 giờ đến 4 giờ sáng ngày kế<br /> tiếp, kèm theo ẩm độ tăng cao, nên nguy cơ cừu stress lạnh.<br /> Từ các kết quả phân tích trên cho thấy, Thừa Thiên Huế ẩm độ không<br /> khí cao chiếm tỷ lệ lớn ở cả mùa nóng và mùa lạnh. Đây là điểm thời tiết<br /> khác biệt rất lớn đối với Ninh Thuận.<br /> <br />