Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Quá trình tập hợp lực lượng trong phong trào cộng sản quốc tế từ năm 2001 đến năm 2014

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> NGUYỄN THỊ THÚY<br /> <br /> QUÁ TRÌNH TẬP HỢP LỰC LƯỢNG<br /> TRONG PHONG TRÀO CỘNG SẢN QUỐC TẾ<br /> TỪ NĂM 2001 ĐẾN NĂM 2014<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ<br /> CHUYÊN NGÀNH: LỊCH SỬ PHONG TRÀO CỘNG SẢN,<br /> CÔNG NHÂN QUỐC TẾ VÀ GIẢI PHÓNG DÂN TỘC<br /> <br /> Mã số: 62 22 52 01<br /> <br /> HÀ NỘI - 2016<br /> <br /> DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU<br /> CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN<br /> <br /> Công trình được hoàn thành tại<br /> Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN HỮU CÁT<br /> <br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> Phản biện 1: ..................................................................................<br /> .........................................................................................................<br /> Phản biện 2: ..................................................................................<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> .........................................................................................................<br /> Phản biện 3: ..................................................................................<br /> .........................................................................................................<br /> <br /> 5.<br /> <br /> Luận án được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp Học viện<br /> họp tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.<br /> Vào hồi<br /> <br /> ngày<br /> <br /> tháng<br /> <br /> năm 2016<br /> <br /> Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện Quốc gia và<br /> Thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh<br /> <br /> 6.<br /> <br /> 7.<br /> <br /> Nguyễn Thị Thúy (2013), “Mấy nét về phong trào công đoàn ở<br /> các nước tư bản chủ nghĩa hiện nay”, Thông tin Nghiên<br /> cứu quốc tế, (1+2), tr.16 -19.<br /> Nguyễn Thị Thúy (2014), “Chương V: Một số hình thức tập<br /> hợp lực lượng chủ yếu của phong trào cộng sản quốc tế<br /> hiện nay”, Trong: Phong trào cộng sản quốc tế hiện nay và<br /> triển vọng (Nguyễn Hoàng Giáp, Nguyễn Thị Quế (Chủ<br /> biên), NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.<br /> Nguyễn Thị Thúy (2015), “Chiến lược xoay trục, tái cân bằng<br /> của Mỹ đối với châu Á - Thái Bình Dương”, Tạp chí Lý<br /> luận chính trị, (298), tr.91-98.<br /> Nguyễn Thị Thúy (2015), “Chuyên đề 6: Chính sách đối ngoại<br /> của Liên minh châu Âu”, Trong: Chính sách đối ngoại của<br /> các nước lớn trong giai đoạn hiện nay (Nguyễn Thị Quế (chủ<br /> biên)), NXB Lý luận chính trị, Hà Nội.<br /> Nguyễn Thị Thúy (2015), “Chương 1: Cơ sở lý luận, thực tiễn<br /> của mối quan hệ giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế”,<br /> Trong: Mối quan hệ giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc<br /> tế ở Việt Nam hiện nay: Những vấn đề lý luận và thực tiễn<br /> (Nguyễn Hoàng Giáp, Nguyễn Thị Quế, Mai Hoài Anh<br /> (Đồng chủ biên), NXB Lý luận chính trị, Hà Nội.<br /> Nguyễn Thị Thúy (2015), “Đối sách của Việt Nam trước các<br /> biến đổi cấu trúc địa - chính trị và trật tự Đông Á đến năm<br /> 2020", Tạp chí Lịch sử Đảng, (298), tr.68-72.<br /> Nguyễn Thị Thúy (2015), “Tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết<br /> quốc tế”, Tạp chí Lý luận chính trị, (11), tr.44-49.<br /> <br /> 24<br /> <br /> 1<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài luận án<br /> Tập hợp lực lượng, đoàn kết quốc tế trên cơ sở chủ nghĩa quốc tế<br /> (CNQT) của Giai cấp công nhân (GCCN) là một trong những vấn đề<br /> lý luận hết sức cơ bản trong nền tảng của chủ nghĩa Mác - Lênin,<br /> đồng thời là nguyên tắc chỉ đạo tổ chức và hoạt động của các Đảng<br /> Cộng sản (ĐCS) cũng như của toàn bộ phong trào cộng sản quốc tế<br /> (PTCSQT). Xét về bản chất, PTCSQT là một phong trào chính trị của<br /> những người theo con đường của chủ nghĩa xã hội (CNXH) khoa học<br /> do C.Mác và Ph.Ăngghen sáng lập - một lực lượng cách mạng mang<br /> tính quốc tế, phấn đấu không chỉ vì sự nghiệp giải phóng bản thân<br /> GCCN, mà còn tiến tới giải phóng toàn nhân loại khỏi mọi hình thức<br /> áp bức, bóc lột, xây dựng xã hội Xã hội chủ nghĩa (XHCN) và xã hội<br /> cộng sản văn minh. Do đó, vấn đề đoàn kết quốc tế, tập hợp lực<br /> lượng, phối hợp hành động chung trong PTCSQT là một tất yếu<br /> khách quan, một nhân tố rất quan trọng tạo nên sức sống, động lực<br /> phát triển và bảo đảm sự thắng lợi của phong trào cũng như của<br /> cả tiến trình vận động cách mạng thế giới.<br /> Trước biến động vô cùng phức tạp của tình hình thế giới sau sự sụp<br /> đổ chế độ XHCN ở Liên xô và Đông Âu, PTCSQT bị lâm vào khủng<br /> hoảng trên mọi phương diện. Hoạt động quốc tế cũng như việc tập hợp<br /> lực lượng của phong trào gặp rất nhiều khó khăn, thậm chí có lúc bị bế<br /> tắc. Chủ nghĩa quốc tế (CNQT) của GCCN đứng trước những thử thách<br /> nghiêm trọng. Điều đó đã ảnh hưởng và cản trở lớn đến tiến trình phục<br /> hồi, củng cố và phát triển của phong trào. Tuy nhiên, cũng có không ít<br /> ĐCS-CN đã nỗ lực, cố gắng tìm ra nhiều hình thức mới để tập hợp lực<br /> lượng, thống nhất quan điểm, phối hợp hành động, tăng cường sự hợp<br /> tác quốc tế giữa các ĐCS-CN.<br /> Thành tựu đạt được của PTCSQT thời kỳ sau Chiến tranh lạnh có<br /> sự đóng góp quan trọng của các hình thức liên hệ, phối hợp hoạt động và<br /> tập hợp lực lượng mới giữa các ĐCS - CN. Là một bộ phận cấu thành<br /> <br /> Vượt qua những thử thách khắc nghiệt nhất trong hoàn cảnh lịch<br /> sử mới sau chiến tranh lạnh, hiện nay PTCSQT đang từng bước hồi<br /> phục, tích cực củng cố đội ngũ, tăng cường tình đoàn kết thông qua<br /> quá trình tìm tòi sáng tạo những hình thức, phối hợp hoạt động tập<br /> hợp lực lượng mới một cách thiết thực … Từ năm 2001 đến năm<br /> 2014 tập hợp lực lượng của PTCSQT về cơ bản, phải đối diện trước<br /> vô vàn khó khăn, thách thức do sụp đổ của hệ thống XHCN.<br /> Các ĐCS - CN trên thế giới đã ngày càng tỏ rõ không chỉ sự kiên<br /> định mục tiêu lý tưởng, mà còn tỉnh táo tận dụng những thời cơ thuận<br /> lợi, khôn khéo, linh hoạt trong phối hợp hoạt động và tập hợp lực<br /> lượng để từng bước vượt qua những thách thức to lớn, kiên định<br /> hướng tới mục tiêu chiến lược của mình. Kế thừa có chọn lọc những<br /> hình thức phối hợp hoạt động từng có trong lịch sử đấu tranh cách<br /> mạng, PTCSQT hiện nay đã xác lập nhiều hình thức liên hệ, tập hợp<br /> lực lượng mới đa dạng giữa các ĐCS - CN và giữa họ với các lực<br /> lượng cánh tả, các phong trào tiến bộ xã hội khác.<br /> ĐCS Việt Nam là một bộ phận của PTCSQT luôn nhận thức rõ<br /> tầm quan trọng của vấn đề đoàn kết, thống nhất giữa các ĐCS - CN và<br /> trong lịch sử đấu tranh cách mạng cũng luôn nhận được sự đồng tình,<br /> ủng hộ, giúp đỡ to lớn từ phong trào về nhiều mặt. Để tăng cường củng<br /> cố khối đoàn kết và tập hợp lực lượng của PTCSQT trong tình hình<br /> mới, ĐCS Việt Nam nhấn mạnh việc quán triệt và khôi phục nguyên<br /> tắc cơ bản của CNQT của GCCN trên tinh thần đổi mới.<br /> <br /> 2<br /> <br /> 23<br /> <br /> hữu cơ của PTCSQT, ĐCS Việt Nam luôn trung thành với CNQT của<br /> GCCN, đã và đang tham gia tích cực các hoạt động chung của phong<br /> trào. Bằng thực tiễn sinh động của công cuộc đổi mới, ĐCS Việt Nam<br /> góp phần vào quá trình phục hồi, củng cố PTCSQT hiện nay. Việc<br /> nghiên cứu một cách thấu đáo, hệ thống nội dung, kết quả cũng như vấn<br /> đề đặt ra trong sự phối hợp hoạt động của PTCSQT những năm qua sẽ<br /> góp phần không chỉ làm rõ hơn thực chất bức tranh toàn cảnh của phong<br /> trào và triển vọng của nó, mà còn lý giải nhiều vấn đề cấp thiết trên cả<br /> phương diện lý luận cũng như thực tiễn đặt ra trước phong trào trong<br /> khúc quanh đầy biến cố phức tạp sau Chiến tranh lạnh. Từ đây, có cơ sở<br /> hiểu sâu sắc hơn về đường lối quốc tế đúng đắn, sáng tạo của ĐCS Việt<br /> Nam - một yếu tố rất quan trọng đảm bảo thắng lợi của sự nghiệp cách<br /> mạng Việt Nam, góp phần xứng đáng vào cuộc đấu tranh chung của<br /> GCCN quốc tế trên hành trình tự giải phóng và phát triển.<br /> Từ những lý do nêu trên, tác giả chọn đề tài “Quá trình tập hợp lực<br /> lượng trong phong trào cộng sản quốc tế từ năm 2001 đến năm 2014”<br /> để viết luận án tiến sĩ lịch sử, chuyên ngành Lịch sử phong trào cộng<br /> sản, công nhân quốc tế và giải phóng dân tộc.<br /> 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu<br /> 2.1.Mục đích nghiên cứu<br /> Mục đích của luận án là làm rõ thực trạng quá trình tập hợp lực<br /> lượng trong Phong trào cộng sản quốc tế từ năm 2001 đến năm 2014,<br /> những vấn đề đặt ra và sự tham gia, đóng góp của ĐCS Việt Nam đối<br /> với quá trình này<br /> 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu<br /> - Phân tích những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến quá trình tập hợp<br /> lực lượng trong phong trào cộng sản quốc tế từ năm 2001 đến năm 2014<br /> - Phân tích thực trạng quá trình tập hợp lực lượng trong Phong trào<br /> cộng sản quốc tế từ năm 2001 đến năm 2014 bao gồm: Quan điểm, nội<br /> dung, phương thức tập hợp, phối hợp hoạt động tiêu biểu của Phong trào<br /> cộng sản từ năm 2001 đến năm 2014 và đánh giá về quá trình này<br /> <br /> 4.2.2. Nhận xét và kinh nghiệm<br /> * Nhận xét:<br /> ĐCS Việt Nam thúc đẩy quan hệ song phương với ĐCS - CN và<br /> cánh tả thế giới, tạo nền tảng chính trị thúc đẩy quan hệ về mặt nhà<br /> nước và mở rộng quan hệ đối ngoại nhân dân. Sự tham gia của ĐCS<br /> Việt Nam tại các diễn đàn, hội nghị, hội thảo quốc tế của các ĐCSCN và cánh tả trên thế giới, tạo điều kiện thuận lợi để Đảng ta xây<br /> dựng và mở rộng quan hệ với các chính đảng của các nước trên thế<br /> giới theo các khuynh hướng chính trị khác nhau; Sự tham gia tích cực<br /> và chia sẻ kinh nghiệm đổi mới, phát triển đất nước của ĐCS Việt<br /> Nam tại các diễn đàn, hội nghị, hội thảo quốc tế của các ĐCS- CN và<br /> cánh tả trên thế giới là những đóng góp trực tiếp quý báu đối với<br /> phong trào cách mạng thế giới.<br /> * Kinh nghiệm<br /> Các hoạt động đối ngoại của Đảng cần phối hợp chặt chẽ,<br /> đồng bộ với các hoạt động ngoại giao của Nhà nước và các hoạt<br /> động đối ngoại của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể và các tổ chức<br /> nhân dân; tích cực tham gia và đóng góp tại các diễn đàn của các<br /> ĐCS - CN; Cần chủ động và tích cực trong việc mở rộng quan hệ<br /> đối ngoại của Đảng,; thường xuyên chăm lo xây dựng đội ngũ cán<br /> bộ làm công tác đối ngoại đảng có bản lĩnh chính trị vững vàng,<br /> có năng lực chuyên môn.<br /> <br /> 22<br /> <br /> 3<br /> <br /> từng bộ phận hợp thành trong phong trào, đó là các ĐCS-CN ở các<br /> nước mới vượt ra khỏi cuộc khủng hoảng kéo dài, mới bắt đầu có dấu<br /> hiệu phục hồi, nên chưa đủ mạnh, thậm chí còn non yếu ở các mức<br /> độ khác nhau<br /> Một số yêu cầu đặt ra đối với tập hợp lực lượng của<br /> PTCSQT : Một là, các ĐCS- CN luôn phải kiên định và vận dụng<br /> đúng đắn, sáng tạo những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin<br /> vào hoàn cảnh cụ thể của nước mình.; Hai là, quá trình tập hợp lực<br /> lượng của PTCSQT trong tình hình mới cần phải được tiến hành trên<br /> cơ sở đổi mới nhận thức về CNQT của GCCN.<br /> <br /> - Phân tích những vấn đề đặt ra của quá trình tập hợp lực lượng<br /> trong PTCSQT hiện nay bao gồm: Những khó khăn chủ yếu và một số<br /> yêu cầu đặt ra<br /> - Phân tích quan điểm, thực tiễn tham gia và những đóng góp<br /> chủ yếu của ĐCS Việt Nam cả về lý luận và thực tiễn đối với quá<br /> trình tập hợp lực lượng, đoàn kết quốc tế trong PTCSQT từ năm 2001<br /> đến năm 2014, nhận xét và rút ra kinh nghiệm<br /> 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> 3.1. Đối tượng nghiên cứu: Luận án tập trung nghiên cứu quá trình<br /> tập hợp lực lượng trong PTCSQT từ năm 2001 đến năm 2014<br /> 3.2. Phạm vi nghiên cứu<br /> - Về nội dung: Luận án dành cho việc luận bàn về quá trình tập hợp<br /> lực lượng trong PTCSQT bao gồm: Quan điểm, nội dung và phương<br /> thức tập hợp và phối hợp hoạt động tiêu biểu của PTCS từ năm 2001<br /> đến năm 2014 (lựa chọn hai phương thức tiêu biểu về tập hợp lực lượng<br /> trong bối cảnh quốc tế mới đó là gặp mặt quốc tế tại Aten- phương thức<br /> tập hợp lực lượng mới của các ĐCS –CN quốc tế và Diễn đàn Sao Paulô<br /> - một diễn đàn đa phương phối hợp hoạt động của các lực lượng cộng<br /> sản và cánh tả trên thế giới và một số hoạt động phối hợp khác) để làm<br /> rõ mục tiêu, nội dung, lực lượng tham gia, cấp độ, quy mô và những<br /> phương thức tập hợp lực lượng chủ yếu của phong trào. Trên cơ sở kết<br /> quả nghiên cứu nội dung của chương 3, chương 4 luận án rút ra nhận xét<br /> và nêu những đóng góp của ĐCS Việt Nam đối với quá trình này.<br /> - Về không gian: Khi nghiên cứu quá trình tập hợp lực lượng trong<br /> PTCSQT ở diện rộng, luận án tập trung trọng điểm vào một số khu vực như<br /> châu Âu, Mỹ Latinh<br /> - Về thời gian: Luận án giới hạn sự nghiên cứu từ năm 2001 đến<br /> năm 2014 (Luận án giới hạn sự nghiên cứu từ năm 2001 vì là năm bắt<br /> đầu vào thế kỷ XXI và năm 2014 là năm Hội nghị lần thứ XX Diễn đàn<br /> Sao Paulô và gặp mặt quốc tế tại Aten lần thứ XVI).<br /> <br /> 4.2. SỰ THAM GIA, ĐÓNG GÓP CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT<br /> NAM ĐỐI VỚI QUÁ TRÌNH TẬP HỢP LỰC LƯỢNG TRONG<br /> PHONG TRÀO CỘNG SẢN QUỐC TẾ<br /> <br /> 4.2.1. Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam<br /> Đảng cộng sản Việt Nam tiếp tục khẳng định: “Phát triển quan hệ<br /> với các ĐCS, công nhân, đảng cánh tả, các đảng cầm quyền và những<br /> đảng khác trên cơ sở bảo đảm lợi ích quốc gia, giữ vững độc lập tự chủ,<br /> vì hòa bình, hữu nghị , hợp tác và phát triển, mở rộng tham gia các cơ<br /> chế , diễn đàn đa phương ở khu vực và thế giới. Cương lĩnh xây dựng<br /> đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa (Bổ sung, phát triển năm<br /> 2011) khẳng định: “Trước sau như một ủng hộ các ĐCS và công<br /> nhân, các phong trào tiến bộ trong cuộc đấu tranh vì những mục tiêu<br /> chung của thời đại, mở rộng quan hệ vớ các đảng cánh tả, đảng cầm<br /> quyền và những đảng khác trên cơ sở bảo đảm lợi ích quốc gia, giữ<br /> vững độc lập, tự chủ , vì hòa bình , hữu nghị, hợp tác và phát<br /> triển”.<br /> 4.2.2. Sự tham gia, đóng góp của Đảng Cộng sản Việt Nam<br /> Thứ nhất: Trong bối cảnh PTCSQT lâm vào khủng hoảng, vượt<br /> lên những khó khăn, trở ngại, ĐCS Việt Nam kiên định chủ nghĩa<br /> Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và mục tiêu CNXH.<br /> Thứ hai: ĐCS Việt Nam cũng đã tích cực tham gia các diễn đàn<br /> đa phương chính đảng của các ĐCS - CN, các đảng cánh tả trên thế<br /> giới và khu vực.<br /> <br />