Tóm tắt luận án Tiến sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa

Chia sẻ: Nhiên Hà | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

36
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án với mục tiêu nghiên cứu lý luận và thực tiễn về quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm, luận án đề xuất biện pháp quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa, nhằm làm cho hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm đáp ứng tốt hơn theo yêu cầu của chuẩn, trên cơ sở đó nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên ở các trường đại học quân đội hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận án Tiến sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa

1 MỞ ĐẦU 1. Lý do lựa chọn đề tài luận án Đội ngũ nhà giáo là một trong những nhân tố quyết định thành công của sự nghiệp đổi mới giáo dục. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII khẳng định: “Phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo. Thực hiện chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo theo từng cấp học và trình độ đào tạo”. Trong xu thế hội nhập quốc tế đã đặt ra cho giáo dục, đào tạo ở Việt Nam cần đổi mới nhằm đáp ứng với sự phát triển của đất nước, do đó yêu cầu người giáo viên phải không ngừng học tập, rèn luyện để nâng cao phẩm chất, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Đối với quá trình giáo dục, đào tạo ở nhà trường quân đội hiện nay, một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của lãnh đạo, chỉ huy các cấp là phải xây dựng đội ngũ nhà giáo có phẩm chất chính trị và đạo đức cách mạng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, chuẩn hóa về chất lượng, trong đó đặc biệt chú trọng về “bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm cho nhà giáo...”. Hiện nay, cuộc cách mạng khoa học và công nghệ đang phát triển mạnh mẽ tác động đến toàn bộ quá trình dạy học ở nhà trường, đòi hỏi phải đổi mới các thành tố của quá trình dạy học, đặc biệt là nội dung, hình thức, phương pháp dạy học và phương tiện dạy học hiện đại; đổi mới cách kiểm tra, đánh giá năng lực người học. Do vậy, trong quá trình dạy học, giáo viên cần phải không ngừng rèn luyện kỹ năng dạy học, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đào tạo. Ở trường đại học quân đội, học viên sư phạm là lực lượng kế cận quan trọng thực hiện nhiệm vụ giáo dục, đào tạo. Trước đòi hỏi của thực tiễn và yêu cầu, nhiệm vụ của các nhà trường, học viên sư phạm cần được tổ chức, chỉ đạo, đánh giá chặt chẽ trong học tập, nhất là rèn luyện các kỹ năng để đạt được những kỹ năng dạy học theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên.Vì vậy, quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm theo hướng chuẩn hóa là một nhiệm vụ quan trọng, thông qua hoạt động này, những phẩm chất, kỹ năng và năng lực sư phạm cần thiết của người giáo viên sẽ được hình thành và phát triển.
2 Thực tiễn ở các trường đại học trong quân đội, hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm đã đạt được một số kết quả nhất định, thông qua rèn luyện, học viên đã hình thành được những kỹ năng dạy học cần thiết, bước đầu đáp ứng được yêu cầu giảng dạy ở các nhà trường. Lực lượng học viên sư phạm khi ra trường nhìn chung đã hoàn thành được nhiệm vụ và phát huy được vai trò của mình trong hoạt động giáo dục, đào tạo. Tuy nhiên, một bộ phận không nhỏ học viên sau khi ra trường đảm nhiệm cương vị giáo viên còn có biểu hiện lúng túng, không tự tin, thiếu sáng tạo trong hoạt động dạy học; khả năng vận dụng các phương pháp dạy học còn hạn chế. Một trong những nguyên nhân cơ bản của hạn chế trên là do kỹ năng dạy học của học viên chưa thành thạo; nhận thức, trách nhiệm đối với rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa có mặt còn hạn chế. Hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên trong những năm qua ở các trường đại học quân đội còn thiếu tính hệ thống, phần lớn hoạt động đều nhằm vào việc hình thành một số kỹ năng truyền thụ kiến thức, chưa coi trọng đúng mức đến rèn luyện kỹ năng dạy học. Bên cạnh đó, công tác quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm có mặt chưa theo quy trình khoa học; việc xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch rèn luyện kỹ năng dạy học chưa thật chặt chẽ; chỉ đạo đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp rèn luyện kỹ năng dạy học chưa sát hợp, tổ chức chưa khoa học; điều kiện, phương tiện bảo đảm cho việc rèn luyện còn thiếu; kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm có mặt chưa toàn diện, thường xuyên. Tự rèn luyện kỹ năng dạy học ở một số học viên còn thiếu tích cực, chủ động sáng tạo. Về rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm đã có các tác giả trong và ngoài quân đội nghiên cứu trên những góc độ, bình diện khác nhau, nhưng chưa có công trình nào nghiên cứu một cách cơ bản, có hệ thống về quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên theo hướng chuẩn hóa. Xuất phát từ lý do trên, tác giả lựa chọn vấn đề “Quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa ” làm đề tài luận án tiến sĩ để khắc phục những hạn chế trên, góp
3 phần nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên ở các trường đại học quân đội hiện nay. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm, luận án đề xuất biện pháp quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa, nhằm làm cho hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm đáp ứng tốt hơn theo yêu cầu của chuẩn, trên cơ sở đó nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên ở các trường đại học quân đội hiện nay. Nhiệm vụ nghiên cứu Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài, từ đó xác định những vấn đề luận án cần tiếp tục giải quyết. Làm rõ cơ sở lý luận của quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa. Khảo sát, đánh giá thực trạng hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học và quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên ở các trường đại học trong quân đội. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa. 3. Khách thể, đối tượng, phạm vi nghiên cứu Khách thể nghiên cứu Quản lý hoạt động đào tạo giáo viên ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa. Phạm vi nghiên cứu Về nội dung: Luận án tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận về hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học và quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm theo hướng chuẩn hóa; đề xuất hệ thống biện pháp quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa.
4 Rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm có nhiều nội dung rèn luyện khác nhau, đề tài luận án chỉ tập trung làm rõ về nội dung rèn luyện kỹ năng chuẩn bị và tiến hành bài giảng. Về khách thể khảo sát: Tập trung khảo sát hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm và quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên ở các trường đại học trong quân đội, cụ thể: Học viện Chính trị, Học viện Phòng không Không quân, Trường Sĩ quan Chính trị, Trường Sĩ quan Lục quân 2, Trường Sĩ quan Pháo binh; số lượng tham gia khảo sát là 120 giảng viên, 75 CBQL và 350 HVSP. Về thời gian: Các số liệu sử dụng phục vụ nghiên cứu luận án được giới hạn chủ yếu từ năm 2014 đến nay. 4. Giả thuyết khoa học Chất lượng đào tạo giáo viên ở trường đại học phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa giữ vai trò rất quan trọng. Nếu đề xuất và thực hiện đồng bộ các biện pháp như: tổ chức giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho các lực lượng; thực hiện tốt kế hoạch hóa hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên; đồng thời, chỉ đạo đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp, kết hợp với hoạt động tự rèn luyện kỹ năng dạy học của học viên cùng bảo đảm tốt các điều kiện, phương tiện và tổ chức đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả rèn luyện kỹ năng dạy học, thì hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm sẽ được quản lý một cách chặt chẽ, khoa học, góp phần trực tiếp nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu Phương pháp luận Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng của chủ nghĩa Mác Lênin; quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đồng thời, dựa trên phương pháp luận nghiên cứu khoa học quản lý giáo dục, tác giả vận dụng các quan điểm tiếp cận: hệ thống cấu trúc, lịch sử logic, thực tiễn và nguyên tắc tiếp cận lý luận quản lý giáo dục như: tiếp cận quá trình, chức năng quản lý; lý luận bồi dưỡng, rèn luyện kỹ năng dạy học cho đối tượng đang được đào tạo giáo viên
5 làm cơ sở cho việc nghiên cứu, giải quyết nhiệm vụ khoa học của đề tài. Tiếp cận hệ thống cấu trúc: Hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm được xem xét, nghiên cứu với tư cách là một bộ phận, một khâu quan trọng đặt trong chỉnh thể thống nhất của quá trình sư phạm quân sự. Theo đó, cần nghiên cứu quản lý hoạt động này trong mối quan hệ thống nhất với các bộ phận, các yếu tố khác của quá trình quản lý giáo dục, đào tạo. Đồng thời, tính đến các điều kiện khách quan, chủ quan ảnh hưởng đến hiệu quả của quá trình quản lý. Tiếp cận lịch sử logic: Quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm được xem xét theo thời gian, trong hoàn cảnh cụ thể và trong mối quan hệ giữa các hoạt động của quá trình quản lý giáo dục, đào tạo. Mỗi giai đoạn phải gắn với mục tiêu đào tạo ở các trường, với xu thế đổi mới và phát triển của khoa học giáo dục. Tiếp cận thực tiễn: Từ thực tiễn về công tác quản lý đào tạo giáo viên ở nhà trường, đặc điểm đối tượng, địa bàn nghiên cứu và điều kiện thực hiện cụ thể để tìm ra những mâu thuẫn, khó khăn trong quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm, trên cơ sở đó đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý giáo dục. Bên cạnh đó, tác giả dựa trên cơ sở phương pháp luận: Tiếp cận hoạt động: Nghiên cứu quản lý trong mối quan hệ với các yếu tố cấu thành như mục tiêu, cách thức và các lực lượng, chủ thể tiến hành. Đồng thời, gắn với thực hiện chương trình, nội dung đào tạo thông qua những hoạt động ở nhà trường, trong đó có hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học. Tiếp cận năng lực: Hướng đến rèn luyện cho học viên có kỹ năng, năng lực sư phạm đáp ứng yêu cầu giảng dạy ở các nhà trường quân đội sau khi tốt nghiệp. Vì vậy, cần coi trọng phát triển năng lực sư phạm của học viên phù hợp với mục tiêu đào tạo. Tiếp cận chuẩn hóa: Những quy định về chuẩn do Nhà nước ban hành đối với phẩm chất và năng lực giáo viên. Cách thức quản lý đào tạo, bồi dưỡng rèn luyện nghiệp vụ sư phạm để đạt được những kỹ năng dạy học cần rèn luyện cho học viên theo hướng chuẩn hóa. Đề tài sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu lý luận, thực tiễn và các phương pháp nghiên cứu bổ trợ. Cụ thể là:
6 Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý thuyết Đề tài sử dụng các phương pháp: phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa các tài liệu để rút ra những nội dung liên quan trực tiếp đến quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa, như: một số tác phẩm kinh điển của chủ nghĩa Mác Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh; các nghị quyết của Đảng, của Quân ủy Trung ương về giáo dục, đào tạo; Luật Giáo dục năm 2019; Chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo trong quân đội giai đoạn 2011 2020. Các giáo trình, tài liệu về bồi dưỡng, rèn luyện kỹ năng dạy học theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên; công trình khoa học, bài báo khoa học có liên quan đến đề tài đã được công bố, đăng tải trên tạp chí, kỷ yếu hội thảo khoa học. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm của các khoa, bộ môn, lực lượng giảng viên và cán bộ quản lý; hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học của học viên để rút ra kết luận đến nội dung nghiên cứu. Phương pháp tọa đàm, trao đổi: Tiến hành tọa đàm, trao đổi với cán bộ, giảng viên ở khoa giáo viên và cán bộ quản lý, học viên sư phạm, từ đó rút ra những kết luận phục vụ nghiên cứu. Phương pháp điều tra: Điều tra, trưng cầu ý kiến bằng phiếu ankét với các đối tượng: giảng viên, cán bộ quản lý, học viên để thu thập thông tin về thực trạng hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học và quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội. Phương pháp phỏng vấn: Tiến hành phỏng vấn sâu các lực lượng liên quan nhằm tìm hiểu kỹ hơn về quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm, trên cơ sở đó thu thập và xử lý số liệu làm rõ thêm thực trạng. Phương pháp tổng kết thực tiễn: Khái quát kết quả thực tế đạt được của quá trình đào tạo học viên sư phạm; nghiên cứu báo cáo tổng kết của các nhà trường, các khoa, báo cáo phân tích chất lượng học viên; vở ghi, giáo án giảng tập của học viên; báo cáo tổng kết các mặt hoạt động chủ yếu của các hệ, tiểu đoàn học viên, từ đó tổng hợp, nhận định và bổ sung vào kết quả đánh giá thực trạng.
7 Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến chuyên gia của một số nhà khoa học, các chuyên gia uy tín trong và ngoài quân đội đã và đang tham gia vào quá trình giáo dục, quản lý ở các nhà trường để triển khai nghiên cứu để làm sáng tỏ mục tiêu, nhiệm vụ, nội dung nghiên cứu đề tài. Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm: Tiến hành khảo nghiệm các biện pháp và thử nghiệm có đối chứng một số nội dung chủ yếu của một biện pháp đã đề xuất ở Trường Sĩ quan Chính trị. Nhóm phương pháp hỗ trợ: Sử dụng toán thống kê để tổng hợp, phân tích, tính giá trị điểm trung bình từng nội dung; đưa ra những nhận định về thực trạng quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học; phân tích kết quả tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp đề xuất. 6. Những đóng góp mới của luận án Luận án khái quát, luận giải, làm rõ hơn những vấn đề lý luận về hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học và quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa, như: Xây dựng, làm rõ khái niệm, xác định rõ hệ thống kỹ năng dạy học cần rèn luyện cho học viên và nội dung quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học theo hướng chuẩn hóa. Xác định những yếu tố tác động đến quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa. Đề xuất hệ thống biện pháp có tính khả thi giúp các chủ thể vận dụng vào quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa. 7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án Về lý luận: Góp phần bổ sung, phát triển lý luận quản lý giáo dục ở các nhà trường quân đội, nhất là vấn đề quản lý đào tạo nguồn nhân lực, trọng tâm là quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa; trực tiếp nâng cao trình độ, năng lực của học viên đáp ứng yêu cầu xây dựng, phát triển đội ngũ nhà giáo ở các trường đại học trong quân đội hiện nay.
8 Về thực tiễn: Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ là cơ sở giúp chủ thể quản lý các cấp dựa vào đó để đánh giá đúng hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm và quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm theo hướng chuẩn hóa. Đồng thời, là tài liệu tham khảo, phục vụ công tác giảng dạy, nghiên cứu và học tập ở các trường đại học trong quân đội hiện nay. 8. Kết cấu của luận án Luận án được kết cấu gồm mở đầu; 4 chương (13 tiết), kết luận, kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục. Chương 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI 1.1. Các công trình có liên quan đến đề tài luận án 1.1.1. Hướng nghiên cứu về kỹ năng dạy học và hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học Nghiên cứu về hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm cho đội ngũ nhà giáo nói chung và rèn luyện thực hành dạy học cho người học nói riêng là một trong những hướng thu hút quan tâm của các nhà giáo dục tiến bộ: 1.1.1.1. Các công trình nghiên cứu ở nước ngoài Usinxki (18241870), A.S. Macarenkô (18881939), nhà giáo dục lớn người Nga và nhà giáo dục nổi tiếng thời Xô Viết yêu cầu người thầy “phải dạy tốt môn của mình; phải là nhà giáo dục yêu nghề, có tri thức chuyên sâu rộng, có kỹ năng giáo dục học sinh”. A.V. Petrovxki (1982), Tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm. Tác giả đã nghiên cứu quá trình hình thành kỹ năng gồm 3 giai đoạn: Giai đoạn 1: Nhận thức đầy đủ về mục đích, cách thức và điều kiện hành động. Giai đoạn 2: Quan sát và làm thử theo mẫu. Giai đoạn 3: Luyện tập để tiến hành các hành động theo đúng yêu cầu nhằm đạt được mục đích đặt ra. Kixegop (1973), Hình thành các kỹ năng, kỹ xảo sư phạm trong điều kiện giáo dục đại học, tác giả khẳng định: kỹ năng dạy học được hình thành thông qua các hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm, nhưng tổ chức thực tập sư phạm là con đường chủ yếu để hình thành nó. Gônôbôlin (1976), Những phẩm chất tâm lý của người giáo viên”. Bônđưrep (1980), Chuẩn bị cho sinh viên làm công tác giáo dục ở nhà trường phổ thông. Michel (1998), Một số vấn đề
9 về đào tạo giáo viên. Tác giả đề xuất: “Đào tạo giáo viên cũng là đào tạo con người, cho nên giáo sinh phải được sống thật sự trong các tình huống phong phú, đa dạng; phải có nhiều cách thức đào tạo”. Michael Fullan, Andy Hargreaves (2002), Teacher Development and Educational, (Phát triển đội ngũ nhà giáo và giáo dục). Godek, Hasan, Bilber (2012) với A study on developing “Microteaching scale” for student teachers, (Nghiên cứu về phát triển dạy học vi mô cho sinh viên sư phạm). 1.1.1.2. Các công trình nghiên cứu ở trong nước Nguyễn Văn Hộ (2000), Thích ứng sư phạm. Trần Bá Hoành (2010), Vấn đề giáo viên, những nghiên cứu lý luận và thực tiễn. Tác giả nhấn mạnh: “Kỹ năng và năng lực đều là sản phẩm của quá trình đào tạo, rèn luyện, bao gồm cả sự tự đào tạo, rèn luyện”. Hà Nhật Thăng và Lê Quang Sơn (2010), Rèn luyện kỹ năng sư phạm. Vũ Xuân Hùng (2012), Dạy học hiện đại và nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên. Đặng Đức Thắng (2014), Lý luận dạy học đại học quân sự, nhấn mạnh: “Người giáo viên muốn đạt hiệu quả cao trong dạy học, giáo dục không chỉ cần nắm vững kiến thức chuyên môn, kiến thức nghề nghiệp mà còn phải thành thạo kỹ xảo, kỹ năng sư phạm...”. Nguyễn Hữu Các (2000), Các biện pháp bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho học viên Hệ Sư phạm ở Học viện Chính trị quân sự. Tác giả xác định: “Một trong những điều kiện quan trọng để hình thành kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm là phải tổ chức cho họ thực hành, thực tập, hướng dẫn cho họ những thao tác dạy học và học cơ bản, cụ thể”. Nguyễn Đức Miên (2010), Giải pháp nâng cao năng lực sư phạm cho giảng viên trẻ ở các khoa quân sự Trường sĩ quan Chính trị hiện nay. Phạm Minh Thụ (2010), Giải pháp rèn luyện kỹ năng sư phạm cho học viên hệ đào tạo giáo viên ở Học viện Chính trị hiện nay. Trương Quang Học (2013), Xây dựng kỹ năng dạy học cho học viên đào tạo giáo viên khoa học xã hội và nhân văn ở Trường Sĩ quan Chính trị hiện nay. Nguyễn Bá Hùng (2013), Nâng cao chất lượng tổ chức thực hành sư phạm cho học viên sư phạm ở Học viện Chính trị hiện nay. Tác giả xác định: “Kỹ năng giảng bài chỉ có được
10 trên cơ sở vốn tri thức, kinh nghiệm của học viên và quá trình luyện tập lâu dài...”. Phan Thanh Long (2004), Các biện pháp rèn luyện kỹ năng dạy học cho sinh viên cao đẳng sư phạm. Tác giả đã đưa ra 6 nhóm kỹ năng dạy học cơ bản cho sinh viên các trường cao đẳng sư phạm. Thân Văn Quân (2013), Hoàn thiện kỹ năng dạy học cho trợ giảng ở đại học quân sự hiện nay . Hà Minh Phương (2015), Hoàn thiện kỹ thuật dạy học cho giảng viên đại học quân sự. Nguyễn Thị Nhân (2015), Rèn luyện kỹ năng dạy học cho sinh viên đại học sư phạm theo tiếp cận linh hoạt trong thực tập sư phạm. Nguyễn Văn Công (2018), Kỹ năng dạy học các môn khoa học xã hội và nhân văn của giảng viên ở các trường sĩ quan trong quân đội nhân dân Việt Nam. Nguyễn Thu Nga (2018), Rèn luyện kỹ năng dạy học cho sinh viên đại học sư phạm ngành giáo dục thể chất. Tác giả khẳng định: “Hoạt động thực tiễn là con đường cơ bản để rèn luyện kỹ năng cho sinh viên, vì vậy cần tổ chức rèn luyện kỹ năng dạy học cho sinh viên một cách thường xuyên theo một quy trình hợp lý, trên cơ sở phát huy tính tích cực của sinh viên”. Bên cạnh những công trình, còn có bài báo khoa học của các tác giả: Vũ Xuân Hùng (2011), “Xây dựng quy trình rèn luyện năng lực dạy học của sinh viên đại học sư phạm kỹ thuật. Trần Thị Loan (2018), “Rèn luyện kỹ năng thiết kế bài học theo tiếp cận năng lực cho sinh viên sư phạm”. 1.1.2. Hướng nghiên cứu về quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học 1.1.2.1. Các công trình nghiên cứu ở nước ngoài Konđakôp và Saxerđôtôp (1985) (Liên Xô cũ), Những vấn đề quản lý trường học”, các tác giả nhấn mạnh: “Đối công tác đào tạo ở các trường sư phạm, để đào tạo được đội ngũ giáo viên tốt theo tiêu chuẩn nhất định thì mỗi nhà trường cần chăm lo xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên”. Đồng thời, phải biết lựa chọn giáo viên bằng nhiều nguồn khác nhau và bồi dưỡng, rèn luyện họ trở thành giáo viên tiêu biểu so với các trường khác. Chris Kyriacou (1998), Essential Teaching Skills (Những kỹ năng dạy học cần thiết) và Duminy (2006), Teaching Practice (Thực hành dạy học). Cuốn sách trên là những cẩm nang quan trọng đối
11 với hoạt động quản lý rèn luyện, phát triển kỹ năng dạy học cho giáo viên. Darling Hammond, Haselkom E. (2009), Improve the quality of management internship activities of pedagogical students, (Nâng cao chất lượng quản lý hoạt động thực tập của sinh viên sư phạm). Thomas Deissinger, Slilke Hellwig (2011), The role of practice and internship management in forming practical capacity for pedagogic students, (Vai trò của quản lý hoạt động thực hành và thực tập trong hình thành năng lực thực hành cho sinh viên sư phạm). 1.1.2.2. Các công trình nghiên cứu ở trong nước Lê Minh Vụ (2009), Quy trình đánh giá năng lực sư phạm quân sự của đối tượng tuyển chọn đào tạo giảng viên hiện nay. Trần Đình Tuấn (2018), Sư phạm quân sự thực hành, tác giả nhấn mạnh: để quản lý và tổ chức có hiệu quả các hoạt động rèn luyện kỹ năng sư phạm trong tổ chức thực hành, thực tập cho học viên cần: Mô hình hóa chức trách, nhiệm vụ của người giảng viên; tăng thời gian, nội dung thực hành, thực tập sư phạm của học viên; tổ chức cho học viên dự giờ huấn luyện mẫu, xem các động tác mẫu, bài thực hành mẫu. Phan Quốc Lâm (2007), Xây dựng nội dung, quy trình hình thành kỹ năng sư phạm theo chuẩn nghề nghiệp cho sinh viên ngành tiểu học qua hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm thường xuyên. Nguyễn Thị Tuyết (2013), Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học phổ thông thành phố Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp. Mỵ Giang Son (2014), Quản lý thực tập sư phạm trong đào tạo giáo viên trung học phổ thông theo định hướng chuẩn nghề nghiệp. Lã Hồng Phương (2015), Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực sư phạm cho giảng viên khoa học xã hội và nhân văn ở các trường đại học quân sự. Bên cạnh đó, còn có bài báo khoa học của các tác giả: Nguyễn Thị Thanh Huyền (2012), “Biện pháp rèn luyện kỹ năng dạy học cho sinh viên đại học sư phạm theo chuẩn nghề nghiệp”. Trần Khánh Trinh (2019), “Giải pháp nâng cao chất lượng rèn luyện nghiệp vụ sư phạm trong đào tạo giáo viên nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục”… 1.2. Khái quát kết quả các công trình nghiên cứu đã được công bố và những vấn đề đặt ra luận án tiếp tục giải quyết
12 1.2.1. Khái quát kết quả các công trình nghiên cứu đã được công bố Từ kết quả tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan, có thể rút ra một số vấn đề cơ bản như sau: Một là, trong những năm qua đã có nhiều công trình, đề tài nước ngoài và ở trong nước đã nghiên cứu sâu sắc về đào tạo, rèn luyện nâng cao trình độ người giáo viên, trong đó đi sâu về kỹ năng dạy học ở nhiều góc độ. Giáo viên và các đối tượng được đào tạo nghiệp vụ sư phạm ở nhà trường cần coi trọng nghề nghiệp. Đây là những hoạt động dựa trên cơ sở tri thức, được hình thành bằng con đường luyện tập và thông qua hoạt động thực tiễn sư phạm. Hai là, các nghiên cứu đã khẳng định tầm quan trọng của hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học; đây là hoạt động có mục đích, có tổ chức, là sự vận dụng, phối hợp giữa kiến thức, kỹ năng nhằm bảo đảm tính hiệu quả trong dạy học; đồng thời là thành tố quan trọng hình thành năng lực sư phạm của người giáo viên. Ba là, một số công trình, đề tài đã quan tâm đến tổ chức rèn luyện kỹ năng sư phạm và đề xuất biện pháp quản lý có hiệu quả hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm cho các đối tượng là giáo viên, sinh viên và học viên sư phạm; nhiều nội dung quản lý chưa được làm sáng tỏ, nhất là quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa. Bốn là, nhằm đáp ứng yêu cầu chuẩn hóa giáo viên, hiện nay đã có một số công trình, đề tài nghiên cứu trên lĩnh vực khoa học quản lý đã đặt ra yêu cầu mới về quản lý rèn luyện kỹ năng dạy học cho sinh viên và học viên sư phạm đáp ứng năng lực dạy học ở các nhà trường theo hướng chuẩn hóa. Tuy nhiên, góc độ tiếp cận quản lý rèn luyện kỹ năng thực hành dạy học cho sinh viên và học viên sư phạm theo hướng chuẩn hóa còn ít. 1.2.2. Những vấn đề đặt ra luận án tiếp tục giải quyết Thứ nhất, làm rõ yêu cầu khách quan và ý nghĩa thiết thực của quá trình nghiên cứu luận án; trên cơ sở đó bổ sung, phát triển những vấn đề lý luận là: xác định được khái niệm khoa học về hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học và quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa.
13 Thứ hai, xác định rõ nội dung quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa; phân tích những yếu tố tác động tới quá trình quản lý hoạt động này. Thứ ba, đánh giá toàn diện thực trạng ho ạt động rèn luyện kỹ năng dạy học và quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm; chỉ rõ nguyên nhân để có cơ sở thực tiễn cho việc đề xuất các biện pháp. Thứ tư, nghiên cứu đề xuất biện pháp quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa. Kiểm chứng tính cần thiết, tính khả thi và thử nghiệm một số nội dung của biện pháp. Kết luận chươ ng 1 Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học và quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học của các tác giả trên thế giới và trong nước đề cập ở nhiều góc độ, phạm vi khác nhau. Nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu đến việc bồi dưỡng, rèn luyện tay nghề của giáo viên, nhất là sinh viên đang được đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ ở các trường đại học. Trên cơ sở công trình khoa học, chưa có một công trình nào nghiên cứu một cách cụ thể về quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm. Vấn đề đặt ra, cần làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn để đề xuất hệ thống biện pháp quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa. Chương 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG RÈN LUYỆN KỸ NĂNG DẠY HỌC CHO HỌC VIÊN SƯ PHẠM Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRONG QUÂN ĐỘI THEO HƯỚNG CHUẨN HÓA 2.1. Những vấn đề lý luận về hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa 2.1.1. Rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội 2.1.1.1. Kỹ năng dạy học
14 Kỹ năng dạy học là sự vận dụng hệ thống kiến th ức vào việc giải quyết một cách hiệu quả nhiệm vụ dạy học, nhằm đạt được mục tiêu dạy học. 2.1.1.2. Rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm Rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm là quá trình tổ chức cho học viên luyện tập các hành động dạy học đến mức thành thạo, nhằm đáp ứng mục tiêu đào tạo giáo viên của nhà trường đã xác định. 2.1.2. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên và các kỹ năng dạy học cần rèn luyện cho học viên sư phạm theo hướng chuẩn hóa 2.1.2.1. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên Theo Từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học: “Chuẩn là cái được chọn làm căn cứ để đối chiếu, để hướng theo đó mà làm cho đúng”. Chuẩn hóa; chuẩn hóa trong giáo dục; chuẩn hóa giáo viên; chuẩn nghề nghiệp giáo viên. Những kỹ năng dạy học cơ bản của giảng viên ở các trường đại học trong quân đội Thứ nhất, nhóm kỹ năng chuẩn bị bài giảng; thứ hai, nhóm kỹ năng tiến hành bài giảng; thứ ba, nhóm kỹ năng kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học. 2.1.2.2. Các kỹ năng dạy học cần rèn luyện cho học viên sư phạm theo hướng chuẩn hóa Nhóm kỹ năng chuẩn bị bài giảng: gồm kỹ năng xác định mục tiêu, yêu cầu bài giảng; kỹ năng xác định kế hoạch bài giảng; kỹ năng soạn bài giảng; kỹ năng thục luyện và hoàn thiện bài giảng. Nhóm kỹ năng tiến hành bài giảng: gồm kỹ năng ổn định tổ chức lớp, chuẩn bị các điều kiện dạy học ; kỹ năng vào bài mới; kỹ năng trình bày nội dung bài giảng; kỹ năng sử dụng phương pháp dạy học; kỹ năng sử dụng ngôn ngữ, bao quát lớp học; kỹ năng sử dụng phương tiện dạy học hiện đại; kỹ năng hợp tác với người học; kỹ năng xử lý các tình huống sư phạm; thực hiện hệ thống hóa bài giảng (với từng kỹ năng có các tiêu chí đánh giá kỹ năng dạy học của học viên sư phạm).
15 2.1.3. Hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa Dưới góc độ khoa học giáo dục, có thể quan niệm: Hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa là cách thức tổ chức cho học viên luyện tập những kỹ năng dạy học đến mức thành thạo, nhằm đáp ứng mục tiêu đào tạo giáo viên của nhà trường theo chuẩn nghề nghiệp. 2.1.4. Đặc điểm, yêu cầu hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa 2.1.4.1. Đặc điểm hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa Đặc điểm hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm được biểu hiện ở các yếu tố như sau: Thứ nhất, mục tiêu, nhiệm vụ hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm Thứ hai, nội dung, hình thức rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa Thứ ba, quy trình, phương pháp rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa Thứ tư, điều kiện, phương tiện rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa Thứ năm, lực lượng tham gia rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm Thứ sáu, kết quả hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa Thứ bẩy, thời gian, không gian hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học của học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội.
16 2.1.4.2. Yêu cầu hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa Một là, hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm phải gắn với chức trách, nhiệm vụ người giáo viên trong tương lai Hai là, hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm phải tổ chức chặt chẽ và theo quy trình khoa học Ba là, củng cố nâng cao kiến thức, tích lũy kinh nghiệm, hình thành kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm Bốn là, phát huy vai trò chủ thể của lực lượng quản lý; đồng thời kích thích được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học viên sư phạm. 2.2. Những vấn đề lý luận về quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa 2.2.1. Khái niệm quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa Khái niệm quản lý: là những tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý trong một tổ chức, làm cho tổ chức đó vận hành và đạt mục tiêu xác định. Quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa là hệ thống những tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến toàn bộ quá trình rèn luyện kỹ năng dạy học, nhằm bảo đảm cho các hoạt động diễn ra đúng kế hoạch, góp phần củng cố, hoàn thiện kỹ năng dạy học cho học viên đáp ứng theo chuẩn nghề nghiệp sư phạm xác định. Mục tiêu quản lý; chủ thể quản lý; đối tượng quản lý; phương pháp quản lý; điều kiện, phương tiện, công cụ quản lý. 2.2.2. Nội dung quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa 2.2.2.1. Xây dựng kế hoạch hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm
17 2.2.2.2. Quản lý các lực lượng tham gia rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm 2.2.2.3. Quản lý thực hiện mục tiêu, nội dung, quy trình rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm 2.2.2.4. Quản lý hình thức và phương pháp rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm 2.2.2.5. Quản lý các điều kiện cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm 2.2.2.6. Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm 2.3. Các yếu tố tác động đến quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội theo hướng chuẩn hóa 2.3.1. Tác động từ sự nghiệp đổi mới giáo dục, đào tạo và yêu cầu, nhiệm vụ của quân đội hiện nay 2.3.2. Tác động từ sự phát triển của khoa học và công nghệ 2.3.3. Tác động từ mục tiêu, nội dung, quy trình đào tạo giáo viên 2.3.4. Tác động từ môi trường sư phạm quân sự 2.3.5. Tác động từ đặc điểm học viên sư phạm 2.3.6. Tác động từ điều kiện cơ sở vật chất, phương tiện dạy học. Kết luận chương 2 Nghiên cứu m ột s ố v ấn đề lý luận về hoạt độ ng rèn luyện kỹ năng dạy học và quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm theo h ướ ng chu ẩn hóa là nhữ ng cơ s ở quan tr ọng để xác đị nh hệ thống n ội dung qu ản lý, từ đó đánh giá đúng th ực tr ạng qu ản lý hoạt động rèn luyệ n kỹ năng dạy học cho h ọc viên. Chủ thể quản lý cần có cách nhìn toàn diện để tác động vào đối tượng và trên cơ sở đó đánh giá đúng thực trạng quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm nhằm đề xuất hệ thống biện pháp phù hợp có tính khả thi. Chương 3 CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG RÈN LUYỆN KỸ NĂNG DẠY HỌC CHO HỌC VIÊN SƯ PHẠM Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌCTRONG QUÂN ĐỘI
18 3.1. Khái quát về tình hình đào tạo giáo viên ở các trường đại học trong quân đội Là tổ chức bộ phận của hệ thống nhà trường quân đội, các trường đại học trong quân đội bao gồm 10 học viện, 12 trường sĩ quan, trường đại học có nhiệm vụ đào tạo đội ngũ cán bộ quân đội phục vụ trên nhiều lĩnh vực hoạt động quân sự khác nhau. Trong đó, có 8 học viện, nhà trường đào tạo, bồi dưỡng giáo viên các chuyên ngành cho các đơn vị trong toàn quân. 3.1.1. Đặc điểm về hoạt động đào tạo học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội Thứ nhất, mô hình, mục tiêu giáo dục, đào tạo. Thứ hai, nguồn tuyển chọn đào tạo giáo viên đa dạng. Thứ ba, quy mô, hình thức, quy trình đào tạo. Thứ tư, nội dung, chương trình, thời gian đào tạo. 3.1.2. Đặc điểm về tổ chức quản lý đào tạo học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội 3.2. Tổ chức khảo sát thực trạng 3.2.1. Mục đích, nội dung khảo sát 3.2.2. Đối tượng, địa bàn, thời gian khảo sát 3.2.3. Phương pháp khảo sát 3.2.4. Công cụ khảo sát và phương pháp xử lý số liệu 3.3. Thực trạng hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội 3.3.1. Thực trạng nhận thức của các lực lượng về vị trí, vai trò hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học Giảng viên, cán bộ quản lý và học viên đã nhận thức được sự cần thiết của việc rèn luyện kỹ năng dạy học và có trách nhiệm trong hoạt động này. Có 23.4% giảng viên cho rằng học viên sư phạm không tích cực và chưa quan tâm nhiều tới hoạt động này (điểm trung bình là 2.55). Đối với học viên sư phạm: có 24.3% cho rằng không tích cực, hứng thú với hoạt động này (điểm trung bình là 2.51). Có thể khẳng định nhận thức về nhiệm vụ hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học của một bộ phận học viên chưa tốt. 3.3.2. Thực trạng về nội dung ho ạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm
19 3.3.2.1. Thực trạng hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học trong chuẩn bị bài giảng của học viên sư phạm Việc “Xác định mục tiêu, yêu cầu bài giảng” của học viên sư phạm, được giảng viên, cán bộ quản lý đánh giá ở mức khá, tốt là 69.2% (điểm trung bình là 2.77). Việc “Xác định kế hoạch bài giảng” của học viên được giảng viên, cán bộ quản lý đánh giá mức trung bình là 22.6% (điểm trung bình là 2.67). “Hoạt động tự thục luyện giáo án của học viên sư phạm” được giảng viên, cán bộ đánh giá mức trung bình là 22.1% (điểm trung bình là 2.61). 3.3.2.2. Thực trạng hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học trong tiến hành bài giảng của học viên sư phạm Giảng viên, cán bộ quản lý đánh giá “Thực hiện quy trình giảng bài” của học viên ở mức khá là 54.3%, trung bình là 19.5%. “Trình bày nội dung của bài giảng”, có 53.3% giảng viên, cán bộ quản lý đánh giá học viên sư phạm ở mức khá, trung bình là 21.0%. “Sử dụng ngôn ngữ, tác phong sư phạm” có 50.3% giảng viên, cán bộ quản lý đánh giá ở mức khá, trung bình là 21.5%. Về “Phương pháp sư phạm”, có 48.7% giảng viên, cán bộ quản lý đánh giá học viên rèn luyện đạt mức khá, trung bình là 20.5% (điểm trung bình là 2.66); ý kiến của học viên đánh giá ở mức khá là 51.4%, trung bình là 19.4% (điểm trung bình là 2.64). 3.3.3. Thực trạng về hình thức hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm Hình thức rèn luyện kỹ năng dạy học của học viên sư phạm được thực hiện trong thực hành giảng dạy; thông qua hoạt động ngoại khóa; hoạt động hội thảo khoa học, tọa đàm. Tuy nhiên: rèn luyện kỹ năng trong thực tập sư phạm, có 16.9% giảng viên đánh giá mức tốt; mức khá 42.6%; mức trung bình 20.5%; mức yếu 19.0% (điểm trung bình là 2.57). Về tự rèn luyện kỹ năng dạy học của học viên sư phạm, có 15.9% giảng viên đánh giá mức tốt; mức khá 44.1%; mức trung bình 23.1%; mức yếu 16.9% (điểm trung bình là 2.59). 3.3.4. Thực trạng về hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm của giảng viên Giảng viên đã có nhiều phương pháp tổ chức rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên; tổ chức thực hiện khá quy trình rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm và đã bảo đảm các điều kiện, phương tiện rèn luyện cho học viên. Về kiểm tra, đánh giá kết quả
20 rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên được giảng viên, cán bộ quản lý đánh giá: 54.3% ở mức khá và 20% ở mức trung bình. Đối học viên sư phạm có 21.4% ý kiến đánh giá ở mức trung bình. 3.3.5. Thực trạng về hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học của học viên sư phạm Học viên sư phạm đã chủ động nghiên cứu tài liệu, cập nhật thông tin mới và sử dụng được một số hình thức, phương pháp chuẩn bị và tiến hành bài giảng. Tuy nhiên, việc xây dựng đề cương và chuẩn bị bài giảng, giảng viên và cán bộ quản lý đánh giá mức khá 42.6%; mức trung bình 20.5%; mức yếu 19% (điểm trung bình là 2.57). Đối với học viên sư phạm: đánh giá mức khá 52.6%; mức trung bình 19.7%; mức yếu 13.4% (điểm trung bình là 2.68). 3.4. Thực trạng quản lý hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm ở các trường đại học trong quân đội 3.4.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm Trong tổ chức thực hiện kế hoạch, phối hợp giữa các lực lượng có mặt chưa chặt chẽ; công tác phổ biến kế hoạch ở một số đơn vị có lúc chưa cụ thể, việc quán triệt kế hoạch của một số học viên chưa sâu sắc. Khi được hỏi về việc “Tổ chức thực hiện kế hoạch rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm”, đối với giảng viên, cán bộ quản lý: có 12.8% đánh giá mức tốt; mức khá 50.3%; mức trung bình là 23.6% (điểm trung bình là 2.62). Đối với học viên: có 12.8% đánh giá mức tốt; mức khá 51.1%; mức trung bình là 20.3% (điểm trung bình là 2.73). 3.4.2. Thực trạng quản lý các lực lượng tham gia rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm Các lực lượng quản lý ở các cơ quan, khoa giáo viên, bộ môn đã đề cao vai trò, trách nhiệm trong công tác chỉ đạo, tổ chức thực hiện khá tốt theo chức trách. Bên cạnh đó, có 23.1% ý kiến đánh giá kết quả “Tổ chức cho giảng viên bồi dưỡng, hướng dẫn học viên rèn luyện kỹ năng dạy học” ở mức trung bình (điểm trung bình là 2.72) và 26.7% ý kiến đánh giá về “Trách nhiệm của cán bộ đơn vị trong bám nắm, giúp đỡ học viên sư phạm rèn luyện kỹ năng dạy học” ở mức trung bình (điểm trung bình là 2.68). 3.4.3. Thực trạng quản lý thực hiện mục tiêu, nội dung, quy trình rèn luyện kỹ năng dạy học cho học viên sư phạm