Tóm tắt luận án Tiến sĩ Triết học: Vấn đề bồi dưỡng thế giới quan duy vật biện chứng cho đội ngũ giáo viên tiểu học ở nước ta hiện nay (Từ thực tế Hải Phòng)

Chia sẻ: Hieu Minh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

47
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận án phân tích thực trạng thế giới quan và thực trạng bồi dưỡng thế giới quan duy vật biện chứng cho đội ngũ giáo viên tiểu học qua thực tế ở Hải Phòng, đề xuất các quan điểm và giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả bồi dưỡng thế giới quan duy vật biện chứng cho giáo viên tiểu học ở nước ta hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận án Tiến sĩ Triết học: Vấn đề bồi dưỡng thế giới quan duy vật biện chứng cho đội ngũ giáo viên tiểu học ở nước ta hiện nay (Từ thực tế Hải Phòng)

Bé gi¸o dôc vμ ®μo t¹o Häc viÖn ChÝnh trÞ - hμnh chÝnh Quèc gia Hå ChÝ Minh §μo thÞ Minh th¶o vÊn ®Ò båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ë n−íc ta hiÖn nay (Tõ thùc tÕ H¶i Phßng) Chuyªn ngµnh : CNDVBC & CNDVLS M∙ sè : 62 22 80 05 tãm t¾t LuËn ¸n tiÕn sÜ triÕt häc Hμ Néi - 2010
7 C«ng tr×nh ®−îc hoµn thµnh t¹i Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh Quèc gia Hå ChÝ Minh Danh môc c«ng tr×nh cña t¸c gi¶ 1. Ch¨n Seng Phim Ma V«ng (2003), "Xu h−íng ph¸t triÓn th−¬ng m¹i quèc tÕ hiÖn nay vμ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra víi c¸c n−íc chËm ph¸t Ng−êi h−íng dÉn khoa häc: 1. PGS.TS TrÇn V¨n Phßng triÓn", T¹p chÝ Gi¸o dôc lý luËn, sè2.4 PGS.TS (73), tr.34-36. TrÇn Sü Ph¸n 2. Ch¨n Seng Phim Ma V«ng (2003), "§Þnh h−íng vμ gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh Ph¶n biÖn 1: PGS.TS. Ph¹m V¨n §øc xuÊt khÈu cña Lμo trong nh÷ng n¨m tíi", T¹p chÝ Th−¬ng m¹i, (20), ViÖn Khoa häc X· héi ViÖt Nam tr.12-13. Ph¶n biÖn 2: PGS.TS NguyÔn Nh− H¶i 3. Ch¨n Seng Phim Ma Tr−êng §¹i häc "Quan V«ng (2003), S− ph¹m hÖ Hμ Néi m¹i song ph−¬ng th−¬ng Lμo - ViÖt Nam vμ vÊn ®Ò ®Æt ra", T¹p chÝ Quèc phßng toµn d©n, (7), Ph¶n biÖn 3: PGS.TS §oµn Quang Thä tr.78-80 + tr.65. Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n 4. Ch¨nLuËn Seng¸nPhim Ma V«ng sÏ ®−îc b¶o vÖ(2003), "§μo tr−íc Héi t¹o,chÊm ®ång båi d−ìng ®éicÊp luËn ¸n ngò c¸nn−íc Nhμ bé häp qu¶n t¹i Häc lý viÖn ChÝnhvÒtrÞth−¬ng nhμ n−íc - Hμnhm¹i chÝnh LμoQuèc hiÖn gia nayHå ChÝ Minh. - Ph−¬ng h−íng vμ gi¶i Vμo håi ph¸p", giêLÞchngμy T¹p chÝ th¸ng sö §¶ng, n¨m 2010 (7), tr.56-59. Cã thÓ t×m hiÓu luËn ¸n t¹i: Th− viÖn Quèc gia vμ Th− viÖn Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hμnh chÝnh Quèc gia Hå ChÝ Minh
Danh môc c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu cña t¸c gi¶ ®∙ c«ng bè cã liªn quan ®Õn ®Ò tμi luËn ¸n 1. §μo ThÞ Minh Th¶o (2005), "C«ng t¸c båi d−ìng lý luËn chÝnh trÞ cho ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý gi¸o dôc ë ViÖt Nam hiÖn nay", Lý luËn chÝnh trÞ, (6), tr.69-71. 2. §μo ThÞ Minh Th¶o (2005), “Yªu cÇu nghiªn cøu, vËn dông t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc ®μo t¹o trong c«ng cuéc ®æi míi gi¸o dôc hiÖn nay”, Th«ng tin khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n H¶i Phßng, 9,(3), tr.16-21 3. §μo ThÞ Minh Th¶o (2005), “C¬ së h×nh thμnh t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc vμ ®μo t¹o” vμ “T− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ qu¶n lý gi¸o dôc”, Thuéc ®Ò tμi T×m hiÓu vµ vËn dông t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc ®µo t¹o, ®Ò tμi nghiªn cøu khoa häc cÊp Tr−êng, Tr−êng §¹i häc H¶i Phßng. 4. §μo ThÞ Minh Th¶o (2007), “ TriÕt häc M¸c - Lªnin víi tÝnh c¸ch lμ thÕ giíi quan, ph−¬ng ph¸p luËn trong nhËn thøc vμ c¶i t¹o thÕ giíi”, Thuéc ®Ò tμi : TriÕt häc M¸c - Lªnin víi viÖc x¸c ®Þnh con ®−êng vµ ®éng lùc ®i lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam hiÖn nay, ViÖn TriÕt häc, Häc viÖn chÝnh trÞ - Hμnh chÝnh quèc gia Hå ChÝ Minh, §Ò tμi nghiªn cøu khoa häc cÊp Bé, m· sè B. 07- 16. 5. §μo ThÞ Minh Th¶o (2009), “Båi d−ìng lý t−ëng x· héi chñ nghÜa cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc”, Gi¸o dôc lý luËn, (7), tr.56-59. 6. §μo ThÞ Minh Th¶o (2009), “T− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ x©y dùng ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc”, Lý luËn chÝnh trÞ vµ truyÒn th«ng, (8), tr.47- 49.
1 Më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Trong bèi c¶nh toμn cÇu hãa vμ héi nhËp quèc tÕ hiÖn nay, gi¸o dôc vμ ®μo t¹o ngμy cμng trë thμnh mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh sù thμnh - b¹i, th¾ng - thua trong qu¸ tr×nh hîp t¸c vμ c¹nh tranh quyÕt liÖt gi÷a c¸c quèc gia. Bëi, gi¸o dôc vμ ®μo t¹o ®ãng vai trß quan träng trong viÖc t¹o ra nguån nh©n lùc chÊt l−îng cao, nguån vèn ®Æc biÖt cho x· héi ph¸t triÓn. NhËn thøc ®−îc vai trß quan träng cña gi¸o dôc, trong c«ng cuéc ®æi míi, §¶ng vμ Nhμ n−íc ta ®· coi gi¸o dôc vμ ®μo t¹o cïng víi khoa häc vμ c«ng nghÖ lμ “quèc s¸ch hμng ®Çu”, lμ nÒn t¶ng vμ ®éng lùc thóc ®Èy c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n- −íc. §ång thêi §¶ng ta còng x¸c ®Þnh ®éi ngò gi¸o viªn ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l−îng gi¸o dôc. C¸c nghÞ quyÕt chuyªn ®Ò vÒ gi¸o dôc vμ ®μo t¹o cña §¶ng thêi gian qua ®Òu nhÊn m¹nh yªu cÇu båi d−ìng n©ng cao phÈm chÊt ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, tr×nh ®é chuyªn m«n, lý luËn cho ®éi ngò gi¸o viªn. Trong hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n cña ViÖt Nam hiÖn nay, gi¸o dôc tiÓu häc lμ cÊp häc cã quy m« lín nhÊt, cã vÞ trÝ nÒn t¶ng trong sù ph¸t triÓn tri thøc, nh©n c¸ch cho con ng−êi. Ho¹t ®éng cña ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc kh«ng chØ lμ vÊn ®Ò ph¸t triÓn trÝ tuÖ b»ng tri thøc khoa häc mμ cßn ®Æc biÖt quan träng trong gi¸o dôc ®¹o ®øc vμ rÌn luyÖn nh©n c¸ch cho häc sinh ®Ó vµo ®êi vµ lµm ng−êi. D¹y ch÷ kÕt hîp víi d¹y ng−- êi, võa më mang d©n trÝ võa më ®Çu viÖc gi¸o dôc céng s¶n vμ tæ chøc x· héi míi, ng- −êi gi¸o viªn tiÓu häc kh«ng chØ lμ nhμ gi¸o dôc trong mét giai ®o¹n lÞch sö nhÊt ®Þnh mμ hä sÏ ®Ó l¹i dÊu Ên cña m×nh trong x· héi t−¬ng lai. PhÊn ®Êu x©y dùng nÒn gi¸o dôc hiÖn ®¹i, võa qua Bé Gi¸o dôc vμ ®μo t¹o ®· ban hμnh ChuÈn nghÒ nghiÖp gi¸o viªn tiÓu häc vμ §iÒu lÖ tr−êng tiÓu häc 2007. Sau ®ã, Dù ¸n Ph¸t triÓn gi¸o viªn tiÓu häc ®−îc ChÝnh phñ cho phÐp ®Çu t− ®· gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc. Sù quan t©m cña §¶ng, Nhμ n−íc cïng víi sù nç lùc cña ngμnh ®Ó ®¹t chuÈn ®· t¹o ra b−íc chuyÓn biÕn lín vÒ chÊt l−îng ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc. Gi¸o dôc tiÓu häc ®· gãp phÇn ®¾c lùc trong viÖc h×nh thμnh mét thÕ hÖ ng−êi ViÖt Nam míi cã sù ph¸t triÓn râ rÖt vÒ trÝ tuÖ, n¨ng lùc, phÈm chÊt vμ thÓ chÊt. C¸c thÇy c« gi¸o ®· lËp nªn thμnh tÝch phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc vμ hoμn thμnh viÖc ®æi míi ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc tiÓu häc. Tuy nhiªn, trong t×nh h×nh hiÖn nay, ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc còng cßn béc lé nh÷ng h¹n chÕ, bÊt cËp, trong ®ã næi lªn lμ h¹n chÕ vÒ thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng, biÓu hiÖn ë nhËn thøc vÒ sù ph¸t triÓn cña x· héi cña hä, vÊn ®Ò niÒm tin, tr¸ch nhiÖm nghÒ nghiÖp, ®¹o ®øc nhμ gi¸o… Nh÷ng bÊt cËp nμy nÕu kh«ng ®−îc kh¾c phôc sÏ ¶nh h−ëng tiªu cùc ®Õn gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ, nh÷ng chñ nh©n t−¬ng lai cña ®Êt n−íc. Bëi, chÊt l−îng cña líp ng−êi t−¬ng lai phô thuéc nhiÒu vμo phÈm chÊt vμ tr×nh ®é, t− t−ëng cña nh÷ng nhμ gi¸o tham gia gi¸o dôc con ng−êi trong nh÷ng n¨m ®Çu ®êi - ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc. §Ó c¸c nhμ gi¸o dôc hoμn thμnh tèt sø mÖnh trång ng−êi phôc vô sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi, ngoμi viÖc n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô cÇn ph¶i chó träng c«ng t¸c ph¸t triÓn thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc. ThÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng sÏ ®em l¹i cho hä hiÓu biÕt vÒ nh÷ng quy luËt vËn ®éng kh¸ch quan cña lÞch sö, thÊy ®−îc môc tiªu mμ nh©n lo¹i sÏ ®¹t ®Õn, cã niÒm tin v÷ng ch¾c vμo sù tÊt th¾ng cña chñ nghÜa x· héi, vμo sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n, nguyÖn phÊn ®Êu phông sù cho lý t−ëng cao ®Ñp v× h¹nh phóc cña mçi con ng−êi vμ t−- ¬ng lai cña d©n téc. ThÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng víi quan ®iÓm tiÕn bé, t×nh c¶m cao ®Ñp, nh©n sinh quan tÝch cùc ë mçi thÇy c« gi¸o tiÓu häc sÏ cßn ¶nh h−ëng s©u s¾c tíi v¨n hãa, ®¹o ®øc, lèi sèng cña c¸c em häc sinh, nh÷ng chñ nh©n t−¬ng lai cña ®Êt n- −íc.
2 Trong t×nh h×nh ®ã, nghiªn cøu ®Ò tμi "VÊn ®Ò båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ë n−íc ta hiÖn nay (tõ thùc tÕ H¶i Phßng)" lμ rÊt cÇn thiÕt, cÊp b¸ch vμ ®ãng gãp thiÕt thùc vμo cuéc chÊn h−ng gi¸o dôc ë n−íc ta. 2. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô nghiªn cøu 2.1. Môc ®Ých Trªn c¬ së ph©n tÝch thùc tr¹ng thÕ giíi quan vμ thùc tr¹ng båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc qua thùc tÕ H¶i Phßng, luËn ¸n ®Ò xuÊt mét sè quan ®iÓm vμ gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt l−îng, hiÖu qu¶ båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn tiÓu häc ë n−íc ta trong t×nh h×nh hiÖn nay. 2.2. NhiÖm vô - Lμm râ vai trß cña thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng trong ho¹t ®éng cña ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc, tÇm quan träng cña viÖc båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ë n−íc ta hiÖn nay vμ nh÷ng nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn c«ng t¸c nμy. - Ph©n tÝch thùc tr¹ng thÕ giíi quan vμ thùc tr¹ng båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn tiÓu häc hiÖn nay (tõ thùc tÕ H¶i Phßng), kh¸i qu¸t nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra tõ thùc tr¹ng ®ã. - §Ò xuÊt quan ®iÓm vμ mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ë n−íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay. 3. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu LuËn ¸n tËp trung vμo ®èi t−îng lμ gi¸o viªn trong c¸c tr−êng tiÓu häc hÖ quèc lËp, ®iÒu tra kh¶o s¸t t¹i H¶i Phßng, kÕt hîp khai th¸c c¸c t− liÖu, sè liÖu cña Bé Gi¸o dôc vμ ®μo t¹o, vμ mét sè Së Gi¸o dôc ®μo t¹o trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. 4. §ãng gãp míi cña luËn ¸n - Lμm râ tÝnh quy luËt cña viÖc h×nh thμnh thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng. LuËn chøng vÒ tÇm quan träng, thùc chÊt vμ nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn viÖc båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc. - §iÒu tra kh¶o s¸t t¹i H¶i Phßng vμ tiÕp cËn t− liÖu, sè liÖu trªn b¸o chÝ vμ cña Bé Gi¸o dôc vμ §μo t¹o, mét sè Së Gi¸o dôc vμ §μo t¹o, luËn ¸n ph©n tÝch thùc tr¹ng thÕ giíi quan vμ thùc tr¹ng båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn tiÓu häc, ph¸t hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò trong c«ng t¸c nμy. Tõ ®ã ®Ò xuÊt mét sè quan ®iÓm, gi¶i ph¸p gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc. 5. C¬ së lý luËn vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ViÖc nghiªn cøu luËn ¸n dùa trªn c¬ së lý luËn cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin vÒ thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng; t− t−ëng Hå ChÝ Minh, c¸c v¨n kiÖn cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam vÒ båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn; LuËt gi¸o dôc, lý luËn d¹y häc, c¸c v¨n b¶n qui ®Þnh cña ngμnh gi¸o dôc vμ ®μo t¹o vÒ ®μo t¹o båi d−ìng gi¸o viªn nãi chung, gi¸o viªn tiÓu häc nãi riªng; luËn ¸n còng kÕ thõa kÕt qu¶ nghiªn cøu cã gi¸ trÞ cña c¸c nhμ khoa häc trong vμ ngoμi n−íc cã liªn quan ®Õn ®Ò tμi. LuËn ¸n sö dông ph−¬ng ph¸p cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vμ chñ nghÜa duy vËt lÞch sö, ph−¬ng ph¸p lÞch sö vμ l«gÝc, ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra x· héi häc, ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch vμ tæng hîp, ph−¬ng ph¸p thèng kª, so s¸nh… 6. ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cña luËn ¸n KÕt qu¶ nghiªn cøu cña luËn ¸n gãp phÇn tæng kÕt thùc tiÔn, bæ sung vμo m¶ng lý luËn vÒ thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng vμ båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn
3 chøng: gãp phÇn lμm s¸ng tá quy luËt h×nh thμnh thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng, lμm râ tÇm quan träng cña viÖc båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®èi t−îng gi¸o viªn tiÓu häc, ph¸t hiÖn nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn viÖc båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho hä, kh¸i qu¸t nh÷ng quan ®iÓm, gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt l−îng c«ng t¸c nμy. LuËn ¸n cã thÓ ®−îc sö dông lμm tμi liÖu tham kh¶o cho viÖc biªn so¹n ch−¬ng tr×nh, gi¸o tr×nh ®μo t¹o gi¸o sinh s− ph¹m tiÓu häc t¹i c¸c tr−êng Trung cÊp, Cao ®¼ng, §¹i häc s− ph¹m. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña luËn ¸n còng cã thÓ phôc vô cho viÖc nghiªn cøu vμ gi¶ng d¹y ë c¸c c¬ së lμm nhiÖm vô ®μo t¹o båi d−ìng gi¸o viªn vμ C¸n bé qu¶n lý gi¸o dôc bËc tiÓu häc. 7. KÕt cÊu cña luËn ¸n Ngoμi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, phô lôc, danh môc c¸c tμi liÖu tham kh¶o, luËn ¸n gåm 4 ch−¬ng 10 tiÕt. Ch−¬ng 1 Tæng quan t×nh h×nh nghiªn cøu 1.1. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu VÒ thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng vµ ph−¬ng thøc t¸c ®éng nh»m x©y dùng, ph¸t triÓn thÕ giíi quan nµy VÊn ®Ò thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng ®· ®−îc c¸c nhμ lý luËn cña Liªn x« tr−íc ®©y tËp trung nghiªn cøu d−íi nhiÒu khÝa c¹nh. ë n−íc ta ®Ò tμi nμy ®· cã c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu tiªu biÓu lμ: C¸c luËn ¸n tiÕn sÜ TriÕt häc: Bïi Ønh (1988), VÊn ®Ò x©y dùng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng ®èi víi c¸n bé, ®¶ng viªn lµ ng−êi d©n téc thiÓu sè trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë n−íc ta; Bun Nh«ng Khin Sa M«n (Lμo): X©y dùng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®¶ng viªn §¶ng nh©n d©n c¸ch m¹ng Lµo; TrÇn Th−íc (1993): Sù h×nh thµnh thÕ giíi quan x· héi chñ nghÜa ë tÇng líp trÝ thøc ViÖt Nam; NguyÔn V¨n Minh(2001): Ph¸t triÓn thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho sÜ quan cÊp ph©n ®éi Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam hiÖn nay; Vilaph¨n §u«ngmany( Lμo), (2006): Gi¸o dôc thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng víi viÖc kh¾c phôc bÖnh chñ quan duy ý chÝ trong ®éi ngò c¸n bé ë Lµo hiÖn nay. Mét sè luËn v¨n th¹c sÜ TriÕt häc cña c¸c t¸c gi¶: TrÇn Thanh Hμ (1993): VÊn ®Ò gi¸o dôc thÕ giíi quan khoa häc cho c¸n bé, ®¶ng viªn ng−êi d©n téc Kh¬me ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long trong giai ®o¹n c¸ch m¹ng hiÖn nay; TrÇn ViÕt Qu©n (2002): Båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò c¸n chñ chèt cÊp huyÖn ë T©y Nguyªn hiÖn nay; Bïi KiÕn Th−ëng (2004): VÊn ®Ò båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho Häc viªn Tr−êng chÝnh trÞ Hµ Nam hiÖn nay; NguyÔn ThÞ LuyÕn (2005): VÊn ®Ò gi¸o dôc thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho sinh viªn c¸c tr−êng §¹i häc, cao ®¼ng ë Hµ Néi hiÖn nay, (qua thùc tÕ c¸c tr−êng §¹i häc, cao ®¼ng ë Hμ Néi. Tham gia bμn luËn cßn cã c¸c bμi viÕt cña c¸c t¸c gi¶: GS. NguyÔn Tμi Th−: “§Ò c−¬ng v¨n ho¸ ViÖt Nam vµ vÊn ®Ò x©y dùng thÕ giíi quan khoa häc 40 n¨m qua”, T¹p chÝ TriÕt häc, sè 1-1984 GS, TS. NguyÔn Träng ChuÈn: “Mét sè khÝa c¹nh vÒ vai trß cña sinh häc hiÖn ®¹i ®èi víi sù h×nh thµnh vµ cñng cè thÕ giíi quan khoa häc”, T¹p chÝ TriÕt häc, sè 3 – 1988; TS. NguyÔn Huy Hoμng: “ MÊy suy nghÜ vÒ viÖc x¸c
4 ®Þnh b¶n chÊt cña thÕ giíi quan”, T¹p chÝ TriÕt häc, sè 1/2003; Th¹c sÜ NguyÔn ThÞ Toan: “Båi d−ìng thÕ giíi quan khoa häc cho sinh viªn S− ph¹m th«ng qua m«n TriÕt häc M¸c - Lªnin”, T¹p chÝ Gi¸o dôc sè 98 th¸ng 10 - 2004; PGS,TS. Hoμng §×nh Cóc “X©y dùng, cñng cè thÕ giíi quan khoa häc cho thanh niªn, sinh viªn n−íc ta hiÖn nay”, t¹p chÝ Lý luËn chÝnh trÞ, sè 3 - 2007; GS.TS Ph¹m Ngäc Quang: N©ng cao hiÖu qu¶ gi¸o dôc thÕ giíi quan khoa häc trong giai ®o¹n hiÖn nay, T¹p chÝ B¸o c¸o viªn th¸ng 4-2008… C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu trªn ®· gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò: Kh¸i niÖm, cÊu tróc, vai trß cña thÕ giíi quan vμ thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng; TÇm quan träng cña viÖc x©y dùng båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho nh©n d©n trong qu¸ tr×nh x©y dùng chñ nghÜa x· héi; §iÒu kiÖn kh¸ch quan vμ nh©n tè chñ quan t¸c ®éng ®Õn viÖc h×nh thμnh, ph¸t triÓn thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng; Tõng ®Ò tμi còng ®i vμo t×m hiÓu thùc tr¹ng thÕ giíi quan, thùc tr¹ng viÖc båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng vμ trªn c¬ së ®ã ®−a ra c¸c ph−¬ng h−íng, gi¶i ph¸p båi d−ìng, n©ng cao tr×nh ®é thÕ giíi quan cho c¸c ®èi t−îng nghiªn cøu cña m×nh. 1.2. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu liªn quan ®Õn c«ng t¸c båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ë n−íc ta hiÖn nay VÒ mÆt nμy ch−a cã ®Ò tμi nghiªn cøu chuyªn s©u d−íi gãc ®é triÕt häc, nh−ng còng cã nh÷ng bμi viÕt tiªu biÓu: NguyÔn ThÞ HiÒn vμ nhãm gi¸o viªn tr−êng tiÓu häc d©n lËp §oμn ThÞ §iÓm: “Mét sè ý kiÕn vÒ ®µo t¹o gi¸o viªn tiÓu häc hiÖn nay,”T¹p chÝ Gi¸o dôc sè 95 th¸ng 9 - 2004; PGS.TS §Æng Quèc B¶o: “§éi ngò nh©n lùc chÊt l−îng cao ngµnh Gi¸o dôc - §µo t¹o: VÊn ®Ò vµ gi¶i ph¸p”, th«ng tin qu¶n lý gi¸o dôc sè 5 - 2003; §Æng Huúnh Mai: “Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò n÷ nhµ gi¸o vµ c¸n bé qu¶n lý ngµnh Gi¸o dôc ®µo t¹o”, T¹p chÝ Gi¸o dôc sè 101 th¸ng 11-2004; Phan S¾c Long: “ChuÈn nghÒ nghiÖp gi¸o viªn tiÓu häc víi viÖc ®µo t¹o, båi d−ìng vµ ®¸nh gi¸ gi¸o viªn”, T¹p chÝ Gi¸o dôc, sè 117, th¸ng7 – 2005; Ng« Thμnh Can: “§éi ngò gi¶ng viªn c¸c c¬ së ®µo t¹o, båi d−ìng c¸c c¸n bé c«ng chøc - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p”, Tæ chøc Nhμ n−íc sè 11-2004; Vò Quèc Chung (2004), “Mét sè gi¶i ph¸p ®æi míi ®µo t¹o vµ båi d−ìng gi¸o viªn tiÓu häc ë tr−êng §¹i häc s− ph¹m Hµ Néi”, T¹p chÝ Gi¸o dôc, sè 95, th¸ng 9 - 2004; TS. Vò V¨n Dô: “VÊn ®Ò c¬ b¶n vµ cÊp b¸ch cña båi d−ìng gi¸o viªn tiÓu häc vµ trung häc c¬ së víi thùc hiÖn ®æi míi gi¸o dôc phæ th«ng”, Th«ng tin qu¶n lý gi¸o dôc, sè 1 - 2004; TrÇn §øc Minh: “VÒ vÊn ®Ò n©ng cao chÊt l−îng båi d−ìng ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý gi¸o dôc ë tr−êng tiÓu häc”, T¹p chÝ gi¸o dôc sè 105, th¸ng 1- 2005; NguyÔn ThÞ HiÒn: “C¸c kinh nghiÖm n©ng cao chÊt l−îng bµi d¹y trªn líp trong c¸c ch−¬ng tr×nh båi d−ìng c¸n bé qu¶n lý gi¸o dôc vµ ®µo t¹o”, th«ng tin qu¶n lý gi¸o dôc, sè 4 th¸ng 8 - 2005. NguyÔn V¨n TÊn: “Båi d−ìng theo chuÈn nghÒ nghiÖp – gi¶i ph¸p ®ét ph¸ ®Ó n©ng cao chÊt l−îng gi¸o viªn tiÓu häc”, T¹p chÝ Gi¸o dôc, sè 210, kú 2,3 - 2009. C¸c t¸c gi¶ ®ãng gãp ý kiÕn vÒ néi dung, ch−¬ng tr×nh, biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c båi d−ìng gi¸o viªn tiÓu häc ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña t×nh h×nh míi. Nh×n chung c¸c bμi viÕt ®Òu tËp trung vÒ lÜnh vùc chuyªn m«n, mμ ch−a chó ý ®Õn x©y dùng phÈm chÊt chÝnh trÞ, t− t−ëng, ®¹o ®øc, lèi sèng, thÕ giíi quan, nh©n sinh quan cña ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc víi t− c¸ch ng−êi t¹o c¬ së ban ®Çu cho viÖc ph¸t triÓn tri thøc, kü n¨ng vμ h×nh thμnh nh©n c¸ch cho thÕ hÖ t−¬ng lai. Tuy nhiªn, trong tÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh, bμi viÕt trªn viÖc ®iÒu tra kh¶o s¸t thùc tÕ
5 ch−a cô thÓ nªn viÖc ph¶n ¸nh vμ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vÊn ®Ò còng ch−a thËt sù s¾c nÐt. §Æc biÖt ch−a cã c«ng tr×nh nμo nghiªn cøu vÒ båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®èi t−îng gi¸o viªn tiÓu häc. 1.3. H−íng nghiªn cøu cña luËn ¸n Khi thùc hiÖn ®Ò tμi nμy, luËn ¸n x¸c ®Þnh: §èi t−îng nghiªn cøu cña luËn ¸n lμ ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc, lμ c«ng t¸c båi d−ìng gi¸o viªn tiÓu häc nh−ng luËn ¸n chØ tËp trung nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò chÝnh lμ c«ng t¸c båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho hä. ViÖc kh¶o s¸t ®−îc thùc hiÖn t¹i H¶i Phßng lμ n¬i tô héi c¶ ®Þa h×nh ®ång b»ng, miÒn nói, ven biÓn, h¶i ®¶o. §êi sèng c− d©n bao gåm c¶ thμnh thÞ, n«ng th«n. Ho¹t ®éng kinh tÕ ë ®©y còng ®a d¹ng, cã c¶ c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, ng− nghiÖp, th−¬ng nghiÖp, du lÞch, dÞch vô. Do vËy thÕ giíi quan gi¸o viªn tiÓu häc H¶i Phßng sÏ cã nhiÒu ®iÓm t−¬ng ®ång víi gi¸o viªn tiÓu häc trªn nhiÒu vïng miÒn cña c¶ n−íc. T¸c gi¶ còng cã t×m hiÓu ë c¸c ®Þa ph−¬ng kh¸c nh− H¶i D−¬ng, Kh¸nh Hoμ, Kiªn Giang vÒ c«ng t¸c x©y dùng, båi d−ìng gi¸o viªn tiÓu häc, tõ ®ã nªu lªn quan ®iÓm ®Þnh h−íng vμ gi¶i ph¸p chung ®Ó båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ë n−íc ta hiÖn nay. Ch−¬ng 2 båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn tiÓu häc ë n−íc ta hiÖn nay- TÇm quan träng, thùc chÊt vµ nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng 2.1. thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng 2.1.1. ThÕ giíi quan vµ thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng Tõ quan niÖm chung ThÕ giíi quan lµ toµn bé nh÷ng quan niÖm cña con ng−êi vÒ thÕ giíi, vÒ b¶n th©n con ng−êi, vÒ cuéc sèng vµ vÞ trÝ cña con ng−êi trong thÕ giíi ®ã, luËn ¸n ®i s©u nghiªn cøu néi dung, cÊu tróc, c¸c lo¹i h×nh vμ chøc n¨ng cña thÕ giíi quan. LuËn ¸n lμm râ nh÷ng ®Æc tr−ng c¬ b¶n cña thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng: Thø nhÊt, thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng gi¶i quyÕt ®óng ®¾n vÊn ®Ò c¬ b¶n cña triÕt häc trªn c¬ së thùc tiÔn, Thø hai, thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng lμ thÕ giíi quan duy vËt triÖt ®Ó. Thø ba, thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cã sù thèng nhÊt gi÷a thÕ giíi quan duy vËt vμ ph−¬ng ph¸p biÖn chøng, Thø t−, thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cã sù thèng nhÊt gi÷a tÝnh khoa häc, tÝnh c¸ch m¹ng vμ tÝnh thùc tiÔn. LuËn ¸n luËn chøng vÒ vai trß to lín cña thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng ®èi víi mäi ho¹t ®éng cña con ng−êi, nhÊn m¹nh nhiÖm vô quan träng cña §¶ng Céng s¶n vμ cña Nhμ n−íc ë nh÷ng quèc gia ®i lªn chñ nghÜa x· héi lμ ph¶i lμm cho thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng trë thμnh nÒn t¶ng t− t−ëng cña toμn x· héi. 2.1.2. TÝnh quy luËt h×nh thµnh thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng Thø nhÊt, thÕ giíi quan thuéc ý thøc x· héi, nã chÞu sù quy ®Þnh cña chÝnh tån t¹i x· héi mμ trªn c¬ së ®ã nã ®−îc n¶y sinh. Do ®ã viÖc h×nh thμnh, ph¸t triÓn thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho con ng−êi g¾n liÒn víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi trong ®ã con ng−êi sèng vμ lμm viÖc.
6 Thø hai, thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng ®−îc h×nh thμnh, ph¸t triÓn th«ng qua viÖc ®−îc gi¸o dôc vμ häc tËp cña chñ thÓ. Thø ba, viÖc x¸c lËp, cñng cè lËp tr−êng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng lμ kÕt qu¶ cña c«ng t¸c truyÒn b¸, gi¸o dôc cña §¶ng vμ sù tiÕp thu t− t−ëng c¸ch m¹ng cña mçi chñ thÓ. Thø t−, sù h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn cña thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng lμ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tr¶i nghiÖm cuéc sèng cña mçi con ng−êi. Thø n¨m, thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng ®−îc ph¸t triÓn qua qu¸ tr×nh rÌn luyÖn, qua ho¹t ®éng thùc tiÔn cña mçi chñ thÓ. Thø s¸u, gi÷a c¸c h×nh th¸i ý thøc x· héi còng cã sù t¸c ®éng lÉn nhau nªn thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng còng cã thÓ thay ®æi d−íi sù t¸c ®éng cña chÝnh trÞ, ®¹o ®øc, khoa häc, t«n gi¸o, nghÖ thuËt... Do vËy, vÒ l©u dμi ®Ó ph¸t triÓn thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng trong c¸n bé, ®¶ng viªn vμ nh©n d©n chóng ta ph¶i cñng cè tån t¹i x· héi, ph¶i g¾n c«ng t¸c gi¸o dôc t− t−ëng víi rÌn luyÖn con ng−êi th«ng qua ho¹t ®éng thùc tiÔn, ph¶i kÕt hîp nhiÒu biÖn ph¸p, b»ng nhiÒu con ®−êng kh¸c nhau. ViÖc x©y dùng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh lμ mét qu¸ tr×nh liªn tôc, l©u dμi, phøc t¹p, trong ®ã c«ng t¸c gi¸o dôc vμ tù gi¸o dôc cã vai trß ®Æc biÖt quan träng. 2.2. TÇm quan träng vµ thùc chÊt cña viÖc båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ë n−íc ta hiÖn nay 2.2.1. §éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc vµ ®Æc tr−ng ho¹t ®éng cña hä Gi¸o viªn tiÓu häc lμ nh÷ng ng−êi d¹y häc ë bËc tiÓu häc, tøc lμ d¹y tõ líp 1 ®Õn líp 5. §éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc cã nh÷ng ®Æc ®iÓm lμ lμ: cã tr×nh ®é ®μo t¹o ban ®Çu thÊp (®a sè tèt nghiÖp THSP vμ cßn cã c¶ nh÷ng tr×nh ®é thÊp h¬n); chÞu tû lÖ ®Þnh møc häc sinh / gi¸o viªn lín, vÒ c¬ b¶n gi¸o viªn ®¶m nhËn toμn bé ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc cho mét líp häc; gi¸o viªn tiÓu häc cã sè l−¬ng ®«ng ®¶o, cã mÆt ë mäi ®Þa bμn d©n c− trong c¶ n−íc; do ®Æc ®iÓm nhËn thøc cña häc sinh tiÓu häc, ph−¬ng ph¸p d¹y tiÓu häc thiªn vÒ trùc quan, th«ng qua hμnh vi; §Æc biÖt gi¸o viªn tiÓu häc lu«n lμ “thÇn t−îng” cña häc sinh; ThÇy c« d¹y tiÓu häc ph¶i ®¶m ®−¬ng c¶ hai c«ng viÖc lμ ch¨m sãc vμ d¹y dç c¸c ch¸u, më ®Çu viÖc d¹y ch÷ vμ d¹y ng−êi… Sau khi ph©n tÝch c¸c ®Æc ®iÓm, luËn ¸n ®i ®Õn kh¼ng ®Þnh: ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc cã ¶nh h−ëng trùc tiÕp, toμn diÖn tíi sù ph¸t triÓn cña mçi häc sinh vμ cßn cã ¶nh h−ëng nhÊt ®Þnh tíi céng ®ång d©n c− n¬i hä sèng vμ lμm viÖc. 2.2.2. TÇm quan träng cña viÖc båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ë n−íc ta hiÖn nay TÇm quan träng ®ã lμ do: - Vai trß, vÞ trÝ cña ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc trong viÖc ®Æt nÒn mãng cho sù ph¸t triÓn vÒ tri thøc, nh©n c¸ch, thÕ giíi quan, nh©n sinh quan cña häc sinh - ThÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cã vai trß ®Æc biÖt quan träng ®èi víi ho¹t ®éng cña ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc: Thø nhÊt, gióp cho ng−êi gi¸o viªn cã c¸i nh×n ch©n thùc, sinh ®éng vÒ cuéc sèng, vÒ con ng−êi, vÒ tr¸ch nhiÖm nghÒ nghiÖp cña m×nh; Thø hai, lμ c¬ së cho gi¸o viªn lùa chän ph−¬ng ph¸p phï hîp vμ tr¸nh nh÷ng sai lÇm: chñ quan, duy ý chÝ, bÖnh kinh nghiÖm, bÖnh gi¸o ®iÒu trong d¹y häc; Thø ba, thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cßn cã t¸c dông hoμn thiÖn nh©n c¸ch cho mçi nhμ gi¸o; Thø t−, gãp phÇn ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc cña nhμ gi¸o trong viÖc ph¸t triÓn thÕ giíi quan tiÕn bé cho x· héi. - Nh÷ng diÔn biÕn bÊt lîi cña phong trμo x· héi chñ nghÜa thÕ giíi, sù ph¸t triÓn cña c¸c trμo l−u t− t−ëng trong x· héi, m©u thuÉn gi÷a lý t−ëng vμ hiÖn thùc cuéc sèng
7 ®ang t¸c ®éng ®Õn t− t−ëng, t©m tr¹ng cña nhiÒu ng−êi trong x· héi, trong ®ã cã ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc… - Yªu cÇu cã ®Þnh h−íng ®óng ®¾n cho thÕ hÖ trÎ, nh÷ng chñ nh©n t−¬ng lai cña c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam. Do ®ã, Båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn tiÓu häc lµ yªu cÇu kh¸ch quan, cÊp thiÕt hiÖn nay. 2.2.3. Thùc chÊt cña viÖc båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn tiÓu häc Trªn c¬ së lμm râ cÊu tróc cña thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng lμ sù thèng nhÊt cña: Tri thøc khoa häc, niÒm tin khoa häc, lý t−ëng x· héi chñ nghÜa, nªn viÖc båi d−ìng nh»m cñng cè, ph¸t triÓn nh÷ng quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng ë ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc gåm nh÷ng néi dung sau: - Ph¸t triÓn tri thøc, bao gåm c¶ tri thøc khoa häc, tri thøc nghÒ nghiÖp vμ tri thøc lý luËn cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc. - Cñng cè niÒm tin cña ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc vμo sù nghiÖp ®æi míi cña §¶ng, vμo chÕ ®é x· héi chñ nghÜa. - X©y dùng lý t−ëng, ph¸t triÓn nh©n sinh quan céng s¶n chñ nghÜa båi d−ìng lßng yªu nghÒ, yªu trÎ, ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, lý t−ëng nghÒ nghiÖp ë ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc. LuËn ¸n nhÊn m¹nh ph¶i ®Æc biÖt chó ý ph¸t triÓn nh©n sinh quan tiÕn bé cho ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc v× häc sinh tiÓu häc lu«n tin t−ëng vμ hay b¾t ch−íc thÇy c« gi¸o cña m×nh. Tri thøc, nh©n c¸ch, niÒm tin, lÏ sèng cña ng−êi thÇy sÏ ¶nh h−ëng ®Ëm nÐt tíi c¸c häc sinh. 2.3. Nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn viÖc båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ë n−íc ta hiÖn nay 2.3.1. Hoµn c¶nh kinh tÕ, chÝnh trÞ - x· héi §iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi lμ nh©n tè quan träng, xÐt ®Õn cïng quyÕt ®Þnh sù h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn cña ®êi sèng tinh thÇn con ng−êi trong ®ã cã thÕ giíi quan. Nh÷ng thay ®æi trong quan hÖ kinh tÕ vμ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña x· héi ®· ¶nh h−ëng tíi c«ng t¸c båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc. Trong ®ã m¹nh nhÊt, g©y khã kh¨n nhÊt lμ t¸c ®éng cña mÆt tr¸i cña c¬ chÕ thÞ tr−êng, sù khñng ho¶ng cña chñ nghÜa x· héi, vμ nh÷ng tiªu cùc trong x· héi. 2.3.2. §êi sèng, ®iÒu kiÖn c«ng t¸c cña ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc VÒ ®êi sèng vËt chÊt: Nh×n chung ®êi sèng cña gi¸o viªn tiÓu häc cßn nhiÒu khã kh¨n. §Æc biÖt lμ nh÷ng gi¸o viªn ph¶i d¹y hîp ®ång, víi møc l−¬ng chØ lμ 450.000 ®ång ®Õn 540.000 ®ång / th¸ng, kh«ng cã phô cÊp ®øng líp, mét n¨m lμm 9 th¸ng, tøc lμ 3 th¸ng hÌ kh«ng cã l−¬ng. Hμng ngμy gi¸o viªn tiÓu häc ph¶i cã mÆt ë tr−êng tõ 8 ®Õn 10 tiÕng. Sau giê lμm vÉn ph¶i dμnh thêi gian ®Ó chÊm bμi, so¹n bμi, ghi chÐp sæ s¸ch. Ngoμi ra, hä cßn ph¶i tham gia viÕt chuyªn ®Ò, s¸ng kiÕn kinh nghiÖm, lμm ®å dïng d¹y häc, ®i ®iÒu tra phæ cËp, tham gia c¸c ho¹t ®éng trong vμ ngoμi nhμ tr−êng… NhiÒu gi¸o viªn ë c¸c vïng khã kh¨n ch−a ®−îc tiÕp xóc víi thiÕt bÞ hiÖn ®¹i. Gi¸o viªn ®i c«ng t¸c ë vïng cao ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu thö th¸ch: xa ng−êi th©n, khÝ hËu kh¾c nghiÖt, lo ®èi phã víi b·o lò, lë ®Êt, ®iÒu kiÖn gi¶ng d¹y, sinh ho¹t thiÕu thèn, c¬ héi x©y dùng h¹nh phóc gia ®×nh còng khã kh¨n…®· ¶nh h−ëng kh«ng nhá ®Õn t− t−ëng, t©m tr¹ng, lßng yªu nghÒ cña gi¸o viªn. VÒ ®êi sèng tinh thÇn: §éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ë n−íc ta hiÖn nay lμ líp ng−êi tr−ëng thμnh sau c¸ch m¹ng, chÞu ¶nh h−ëng t− t−ëng cña giai cÊp c«ng nh©n, vμ b¶n
8 th©n hä còng ®· ®−îc ®μo t¹o, ®−îc gi¸o dôc chñ nghÜa M¸c - Lªnin. Song dï muèn hay kh«ng ®éi ngò gi¸o viªn cña ta còng Ýt nhiÒu chÞu ¶nh h−ëng cña t− t−ëng phong kiÕn, cña t− t−ëng tiÓu t− s¶n, t− t−ëng n«ng d©n, t− t−ëng t− s¶n, vμ ë nh÷ng ®Þa ph−¬ng cã t«n gi¸o, hä cßn bÞ ¶nh h−ëng phÇn nμo cña thÕ giíi quan t«n gi¸o. 2.3.3. Sù t¸c ®éng cña héi nhËp kinh tÕ, sù ph¸t triÓn cña v¨n ho¸, khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ Toμn cÇu hãa vμ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· trë thμnh xu thÕ chung tÊt yÕu mμ c¸c quèc gia muèn ph¸t triÓn ®Òu ph¶i tham gia. Trong cuéc c¹nh tranh ®ã cμng thÊy râ vÊn ®Ò nh©n tè con ng−êi, chÊt l−îng nguån nh©n lùc lμ cùc kú quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña mçi quèc gia. Gi¸o dôc tiÓu häc cña n−íc ta còng ph¶i ®æi míi ®Ó tiÕp cËn víi tr×nh ®é khu vùc vμ quèc tÕ. §iÒu nμy ®· trùc tiÕp ¶nh h−ëng tíi nhËn thøc, ®éng c¬ häc tËp cña gi¸o viªn. Sù ph¸t triÓn cña khoa häc mét mÆt thóc ®Èy sù ph¸t triÓn thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng bëi b¶n th©n thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng ra ®êi tõ sù ph¸t triÓn tri thøc khoa häc. MÆt kh¸c, khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn còng lμm cho ®êi sèng tÝn ng−ìng vμ t«n gi¸o biÕn ®æi theo chiÒu h−íng phøc t¹p. Nãi nh− Ph.¡ngghen lμ cã c¶ “khoa häc tù nhiªn trong thÕ giíi thÇn linh”. §éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc tr×nh ®é khoa häc tù nhiªn kh«ng cao l¹i h¹n chÕ vÒ tri thøc lý luËn, lËp tr−êng duy vËt biÖn chøng ch−a v÷ng ch¾c nªn dÔ bÞ ng¶ sang chñ nghÜa duy t©m, bÞ l«i cuèn vμo niÒm tin mï qu¸ng. ViÖc båi d−ìng ph¸t triÓn thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®èi t−îng nμy do ®ã gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. 2.3.4. ¶nh h−ëng cña truyÒn thèng LuËn ¸n ph©n tÝch ¶nh h−ëng cña truyÒn thèng gia ®×nh, truyÒn thèng v¨n hãa d©n téc, t− duy truyÒn thèng ®Õn t− t−ëng, quan ®iÓm cña ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc. Nãi chung, truyÒn thèng ®· ¶nh h−ëng tíi c«ng t¸c båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn tiÓu häc víi tÝnh hai mÆt cña nã: võa t¹o thuËn lîi, võa g©y ¶nh h−ëng kh«ng tèt ®Õn c«ng t¸c nμy. 2.3.5. ¶nh h−ëng cña nghÒ nghiÖp §éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc lμ nh÷ng ng−êi cã tri thøc vμ còng cã ý thøc cao vÒ nghÒ nghiÖp cña m×nh. Tù ý thøc vÒ yªu cÇu nghÒ nghiÖp gãp phÇn ®iÒu chØnh th¸i ®é, hμnh vi cña hä ®¹t ®Õn nh÷ng chuÈn mùc. TÝnh chÊt c«ng viÖc ®· t¹o nªn ë ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc nh÷ng ®øc tÝnh: nhiÖt t×nh, tËn tôy, ham häc hái, quý trÎ th¬… §ã lμ nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó t¸c ®éng, båi d−ìng cho hä vÒ mäi mÆt, trong ®ã cã thÕ giíi quan. Song do nghÒ gi¸o viªn tiÓu häc Ýt g¾n bã víi khoa häc tù nhiªn, lμm viÖc nhiÒu thêi gian trong m«i tr−êng biÖt lËp, Ýt ®−îc ®i xa nªn viÖc thu nhËn tri thøc trªn c¸c lÜnh vùc cña hä cßn h¹n chÕ. Phong c¸ch qu¶n lý cña c¸n bé qu¶n lý nhμ tr−êng còng t¸c ®éng trùc tiÕp tíi quan ®iÓm, th¸i ®é cña mçi gi¸o viªn. 2.3.6. ¶nh h−ëng cña xu thÕ ph¸t triÓn gi¸o dôc hiÖn nay vµ nh÷ng chÝnh s¸ch x· héi vÒ gi¸o dôc Xu thÕ ph¸t triÓn gi¸o dôc ®Æt ra yªu cÇu cho mçi ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc lμ ph¶i tù kh¼ng ®Þnh ®−îc tr×nh ®é, uy tÝn cña m×nh, thóc ®Èy nhiÒu gi¸o viªn tiÓu häc ®i häc n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, lý luËn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu gi¶ng d¹y trong t×nh h×nh míi. LuËn ¸n ®· ph©n tÝch nh÷ng t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch dμnh cho gi¸o dôc tiÓu häc ®· cã ¶nh h−ëng ( thóc ®Èy, h¹n chÕ) viÖc ph¸t triÓn thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn tiÓu häc.
9 2.3.7. ¶nh h−ëng cña c«ng t¸c båi d−ìng n©ng cao tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ, tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, båi d−ìng niÒm tin, lý t−ëng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc. Hμng n¨m, Bé Gi¸o dôc vμ ®μo t¹o vÉn cã kÕ ho¹ch vμ chØ ®¹o tíi c¸c së Gi¸o dôc vμ ®μo t¹o thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh båi d−ìng cho gi¸o viªn tiÓu häc. C«ng t¸c båi d−ìng gi¸o viªn gãp phÇn ph¸t triÓn tri thøc chuyªn m«n vμ c¸c kiÕn thøc cã liªn quan tíi c«ng t¸c gi¸o dôc, gióp c¸c thÇy c« gi¸o cã thªm nh÷ng th«ng tin trong vμ ngoμi n−íc vÒ khoa häc vμ gi¸o dôc, biÕt ®−îc chñ tr−¬ng ®−êng lèi cña §¶ng, chÝnh s¸ch cña nhμ n−íc vμ yªu cÇu cña ngμnh. Qua häc tËp tÇm nh×n, n¨ng lùc cña gi¸o viªn ®−îc c¶i thiÖn, gióp hä cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt ®−îc c¸c yªu cÇu, nhiÖm vô trong t×nh h×nh míi. TÊt c¶ nh÷ng nh©n tè trªn ®ang ®ång thêi ¶nh h−ëng võa t¹o thuËn lîi, võa g©y nh÷ng khã kh¨n cho c«ng t¸c båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc. Muèn n©ng cao chÊt l−îng båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn tiÓu häc chóng ta cÇn chó ý ®Õn hîp lùc nμy. Ch−¬ng 3 Thùc tr¹ng Båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ë n−íc ta hiÖn nay qua kh¶o s¸t thùc tÕ H¶i Phßng vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra 3.1. Thùc tr¹ng båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ë H¶I Phßng hiÖn nay 3.1.1. ¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi tíi thÕ giíi quan cña gi¸o viªn tiÓu häc ë H¶i Phßng. LuËn ¸n ph©n tÝch vμ kh¼ng ®Þnh: vÞ trÝ ®Þa lý, t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, truyÒn thèng v¨n hãa cña ®Þa ph−¬ng ®· t¹o cho H¶i Phßng cã nhiÒu thuËn lîi nh−ng còng cã nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc quyÕt liÖt h¬n ®èi víi c«ng t¸c gi¸o dôc t− t−ëng cho nh©n d©n nãi chung, gi¸o viªn tiÓu häc nãi riªng. 3.1.2. §Æc ®iÓm thÕ giíi quan cña ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ë H¶i Phßng hiÖn nay Ph©n tÝch kÕt qu¶ ®iÒu tra kh¶o s¸t 1000 gi¸o viªn tiÓu häc cña H¶i Phßng ë c¸c khu vùc : néi thμnh, ngo¹i thμnh, miÒn nói, h¶i ®¶o; c¶ diÖn biªn chÕ, hîp ®ång, luËn ¸n chØ ra bªn c¹nh nh÷ng −u ®iÓm th× nh÷ng h¹n chÕ trong thÕ giíi quan cña ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc lμ: ThÕ giíi quan cña ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ch−a ®−îc x©y dùng v÷ng ch¾c trªn c¬ së tri thøc lý luËn, mµ chñ yÕu dùa trªn c¬ së tri thøc kinh nghiÖm. YÕu vÒ tri thøc lý luËn nªn nh÷ng nhËn thøc, quan ®iÓm cña gi¸o viªn tiÓu häc th−êng theo c¶m tÝnh. Kh¶ n¨ng nghiªn cøu, vÊn ®Ò cña gi¸o viªn tiÓu häc cßn yÕu. §Æc biÖt hä chÞu ¶nh h−ëng kh¸ nÆng nÒ cña bÖnh kinh nghiÖm, bÖnh gi¸o ®iÒu. Trong thÕ giíi quan cña mét bé phËn gi¸o viªn tiÓu häc, quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng ch−a thËt v÷ng ch¾c. Nh÷ng hiÖn t−îng duy t©m, mª tÝn ®· xuÊt hiÖn ë nhiÒu
10 gi¸o viªn vμ tËp thÓ s− ph¹m. Ph−¬ng ph¸p t− duy siªu h×nh còng ®ang hiÖn h÷u trong c¸ch sèng vμ ph−¬ng ph¸p lμm viÖc cña ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ë H¶i Phßng. Mét bé phËn gi¸o viªn tiÓu häc hiÖn nay cã biÓu hiÖn gi¶m sót vÒ niÒm tin, lý t−ëng, phÈm chÊt ®¹o ®øc nhµ gi¸o. D−íi ®©y lμ mét sè c©u hái ®iÒu tra vμ tû lÖ ng−êi cho ý kiÕn: B¶ng 3.1: Mét sè c©u hái ®iÒu tra gi¸o viªn tiÓu häc ë H¶i Phßng Khã tr¶ ý kiÕn C©u hái Cã Kh«ng lêi kh¸c §/c cã tin t−ëng vμo sù l·nh 998 2 0 Tin tuyÖt ®¹o cña §CS ViÖt Nam 99,8% 0,2% ®èi: 950 = kh«ng? 95% §/c cã tin vμo th¾ng lîi cña 680 0 320 c«ng cuéc ®æi míi ë ViÖt 68% 32% Nam kh«ng? §/c cã tin t−ëng ViÖt Nam sÏ 731 12 7 Kh«ng tin x©y dùng thμnh c«ng CNXH? 73% 1,2% 0,7% l¾m 250: 25% §/c cã muèn con c¸i còng 80= 8% 920 = 92% theo nghÒ cña m×nh (gi¸o viªn Lý do: phï Lýdo:l−¬ng tiÓu häc) kh«ng? hîp víi n÷ thÊp,vÊt v¶, biªn chÕ khã kh¨n Nh÷ng con sè ®ã ®· thÓ hiÖn kh«ng ph¶i kh«ng cã vÊn ®Ò vÒ niÒm tin, lý t−ëng cña gi¸o viªn tiÓu häc, nhÊt lμ lý t−ëng nghÒ nghiÖp. Trong thêi gian võa qua, b¸o chÝ liªn tôc ®−a tin vÒ nh÷ng vô viÖc gi¸o viªn tiÓu häc cã nh÷ng sai ph¹m trong quy chÕ chuyªn m«n, trong ®èi xö víi häc sinh, thËm chÝ cßn x©m ph¹m nh©n phÈm, danh dù cña häc sinh. Cã c¶ nh÷ng gi¸o viªn, c¶ c¸n bé qu¶n lý nhμ tr−êng còng ph¹m téi h×nh sù… LuËn ¸n chØ ra nh÷ng nguyªn nh©n cña hiÖn t−îng sa sót vÒ t− t−ëng, ®¹o ®øc lèi sèng trong mét bé phËn gi¸o viªn vμ kh¼ng ®Þnh trong ®ã nguyªn nh©n quan träng lμ do nh÷ng h¹n chÕ cña viÖc båi d−ìng vμ tù båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng. 3.1.3. Thùc tr¹ng viÖc båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ë H¶i Phßng hiÖn nay C«ng t¸c båi d−ìng gi¸o viªn tiÓu häc bao gåm c¸c lo¹i h×nh: båi d−ìng chuÈn ho¸; båi d−ìng th−êng xuyªn theo chu kú; båi d−ìng ®Ó d¹y theo ch−¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa míi; båi d−ìng theo nhu cÇu thùc tÕ cña gi¸o viªn, vμ tù båi d−ìng. H×nh thøc: båi d−ìng tËp trung, båi d−ìng t¹i chç, båi d−ìng tõ xa. KÕ ho¹ch vμ ch−¬ng tr×nh båi d−ìng lμ do Bé gi¸o dôc chØ ®¹o vμ Së Gi¸o dôc ®μo t¹o H¶i Phßng triÓn khai thùc hiÖn. §iÒu tra, nghiªn cøu vÒ h×nh thøc, néi dung ch−¬ng tr×nh båi d−ìng gi¸o viªn tiÓu häc, luËn ¸n chØ ra nh÷ng h¹n chÕ cña viÖc båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®èi t−îng nμy, trong ®ã h¹n chÕ næi lªn râ nhÊt lμ: MÆc dï ®· x¸c ®Þnh ba néi dung båi d−ìng gi¸o viªn tiÓu häc gåm t− t−ëng chÝnh trÞ, tri thøc phôc vô gi¶ng d¹y, kü n¨ng s− ph¹m, nh−ng viÖc båi d−ìng gi¸o viªn tiÓu häc vÉn tËp trung vμo m¶ng tri thøc vμ kü n¨ng cßn viÖc c¶i t¹o t− t−ëng cho gi¸o viªn ®Ó hä d¹y ng−êi, båi d−ìng
11 thÕ hÖ m¨ng non cho sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña d©n téc th× cßn ch−a ®−îc quan t©m ®óng møc. 3.2. Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra trong viÖc båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn tiÓu häc ë H¶i Phßng hiÖn nay C«ng t¸c båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc n−íc ta ®ang tån t¹i 4 m©u thuÉn sau: 3.2.1. M©u thuÉn gi÷a yªu cÇu n©ng cao vÒ tri thøc toµn diÖn cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc, ®Æc biÖt lµ tri thøc lý luËn víi sù h¹n chÕ trong c«ng t¸c båi d−ìng gi¸o viªn tiÓu häc vÒ mÆt nµy 3.2.2. M©u thuÉn gi÷a yªu cÇu cao trong båi d−ìng vÒ lý t−ëng, niÒm tin x· héi chñ nghÜa cho gi¸o viªn tiÓu häc víi hiÖn thùc cuéc sèng cßn nhiÒu bÊt cËp 3.2.3. M©u thuÉn gi÷a yªu cÇu cao vÒ båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn tiÓu häc víi h¹n chÕ vÒ n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c nµy còng nh− nh÷ng bÊt cËp vÒ néi dung, ch−¬ng tr×nh, c¬ së vËt chÊt phôc vô viÖc båi d−ìng 3.2.4. M©u thuÉn gi÷a yªu cÇu tù gi¸c båi d−ìng, tù rÌn luyÖn thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cña ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc víi sù h¹n chÕ vÒ tÝnh tÝch cùc, tù gi¸c cña b¶n th©n hä Nh− vËy, c«ng t¸c båi d−ìng, ph¸t triÓn thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò c¸c thÇy c« gi¸o ë bËc tiÓu häc cßn nhiÒu bÊt cËp, c¶ vÒ ®éi ngò gi¸o viªn, vÒ néi dung ch−¬ng tr×nh, vÒ ph−¬ng ph¸p tiÕn hμnh, vÒ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn. Ch−¬ng 4 Quan ®iÓm vµ mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l−îng båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn tiÓu häc ë n−íc ta hiÖn nay tõ thùc tÕ H¶I phßng 4.1. Nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n trong båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc 4.1.1. Båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn tiÓu häc ë n−íc ta ph¶i dùa trªn quan ®iÓm gi¸o dôc cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh 4.1.2. Båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ph¶i g¾n liÒn víi n©ng cao chÊt l−îng båi d−ìng lý luËn chÝnh trÞ, båi d−ìng chuyªn m«n nghiÖp vô vµ c¸c tri thøc khoa häc kh¸c cho hä 4.1.3. Båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ víi sù tù båi d−ìng, tù rÌn luyÖn cña b¶n th©n hä Trªn ®©y lμ nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n nhÊt mang tÝnh nguyªn t¾c, ®ång thêi lμ c¬ së ®Ó x©y dùng nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ nh»m n©ng cao chÊt l−îng båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn tiÓu häc ë n−íc ta hiÖn nay
12 4.2. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt l−îng båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn tiÓu häc ë n−íc ta hiÖn nay Trªn c¬ së nghiªn cøu vÒ tÝnh quy luËt h×nh thμnh thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng, thùc tr¹ng thÕ giíi quan vμ thùc tr¹ng båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ë H¶i Phßng, luËn ¸n ®−a ra ba nhãm gi¶i ph¸p sau: 4.2.1. Nhãm gi¶i ph¸p ph¸t triÓn c«ng t¸c båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn tiÓu häc N©ng cao chÊt l−îng c«ng t¸c båi d−ìng lý luËn chÝnh trÞ vµ tri thøc chuyªn m«n nghiÖp vô cho gi¸o viªn tiÓu häc. N©ng cao chÊt l−îng båi d−ìng lý luËn chÝnh trÞ vμ tri thøc chuyªn m«n nghiÖp vô lμ ph¶i ®i vμo thùc chÊt, ph¶i ®i tíi kh¾c phôc t− t−ëng duy t©m, siªu h×nh, bÖnh kinh nghiÖm, bÖnh gi¸o ®iÒu…trong thÕ giíi quan cña gi¸o viªn tiÓu häc; ®æi míi néi dung båi d−ìng theo h−íng ®¸p øng kÞp thêi nh÷ng yªu cÇu, v−íng m¾c cña hä, thËm chÝ ph¶i cã kh¶ n¨ng ®ãn ®Çu nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh trong c«ng t¸c gi¸o dôc tiÓu häc vμ s¸t hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña ®Þa ph−¬ng n¬i gi¸o viªn lμm nhiÖm vô. Trong båi d−ìng lý luËn chÝnh trÞ, cÇn ®Æc biÖt chó ý n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh, ®−êng lèi c¸ch m¹ng cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, gióp ng−êi gi¸o viªn thÊu hiÓu b¶n chÊt khoa häc, c¸ch m¹ng cña häc thuyÕt, môc tiªu, lý t−ëng c¸ch m¹ng cña §¶ng. Trong viÖc båi d−ìng tri thøc chuyªn ngμnh cho gi¸o viªn tiÓu häc nªn huy ®éng c¸c c¸ nh©n cã kinh nghiÖm thùc tiÔn trong c«ng t¸c gi¶ng d¹y vμ qu¶n lý gi¸o dôc tiÓu häc tham gia nh− c¸c c¸n bé qu¶n lý Së gi¸o dôc, phßng gi¸o dôc, c¸c gi¸o viªn giái…Kinh nghiÖm thùc tiÔn cña nh÷ng ®èi t−îng nμy sÏ rÊt s¸t víi gi¸o viªn tiÓu häc. ViÖc ®i nghiªn cøu thùc tÕ cña häc viªn c¸c líp båi d−ìng hoÆc cña c¸c tr−êng tiÓu häc còng cÇn ®−îc tæ chøc chu ®¸o, thiÕt thùc h¬n, ®óng ý nghÜa lμ mét kh©u trong qu¸ tr×nh båi d−ìng, qua ®ã ng−êi ®−îc tham gia cã thªm ®−îc nh÷ng hiÓu biÕt míi ®Ó lμm tèt h¬n c«ng viÖc cña m×nh, cña tr−êng m×nh chø kh«ng chØ lμ dÞp ®i tham quan cho biÕt ®©y biÕt ®ã. X©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn lµm c«ng t¸c båi d−ìng gi¸o viªn Trong c«ng t¸c båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng lùc l−îng gi¶ng viªn ®ãng mét vai trß quan träng. §Ó n©ng cao tr×nh ®é ®éi ngò gi¶ng viªn, tr−íc hÕt cÇn cã sù ®¸nh gi¸ ®óng n¨ng lùc cña tõng gi¶ng viªn, trªn c¬ së ®ã cã kÕ ho¹ch båi d−ìng vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n, ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y, n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cho hä. CÇn chó ý ph¸t triÓn ®éi ngò gi¶ng viªn lμm c«ng t¸c båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng ®¸p øng c¸c yªu cÇu: VÒ mÆt sè l−îng: kh«ng chØ ®¸p øng sè l−îng gi¶ng viªn ®øng líp mμ cßn ph¶i n©ng cao tû lÖ gi¶ng viªn cã häc hμm häc vÞ, chó ý båi d−ìng líp gi¶ng viªn trÎ; VÒ mÆt chÊt l−îng: ng−êi gi¶ng viªn lμm c«ng t¸c båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cÇn ph¶i cã b¶n lÜnh chÝnh trÞ v÷ng vμng, cã tr×nh ®é tri thøc s©u réng, cã n¨ng lùc thuyÕt phôc cao, cã lèi sèng lμnh m¹nh, cã ®¹o ®øc c¸ch m¹ng trong s¸ng. Cã nh− vËy, ng−êi d¹y míi cã søc thuyÕt phôc vμ trë thμnh “kiÓu mÉu vÒ mäi mÆt: t− t−ëng, ®¹o ®øc, lèi lμm viÖc”. §æi míi ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn tiÓu häc C¸c trung t©m båi d−ìng gi¸o viªn cÇn ®Èy m¹nh viÖc vËn dông c«ng nghÖ th«ng tin vμ c¸c thiÕt bÞ gi¸o dôc hiÖn ®¹i vμo gi¶ng d¹y. Trong ho¹t ®éng båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng nªn ph¸t triÓn h×nh thøc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng c¸ nh©n, ho¹t
13 ®éng nhãm, t¨ng c−êng th¶o luËn ®Ó mäi häc viªn ®−îc tham gia tÝch cùc vμo néi dung häc tËp; ®æi míi vÒ ph−¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ båi d−ìng. Tæ chøc båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn d¹y häc vμ cuéc sèng cña gi¸o viªn tiÓu häc: Cã thÓ tæ chøc båi d−ìng ngay t¹i ®Þa ph−¬ng, (Kinh nghiÖm cña huyÖn Thñy Nguyªn ë H¶i Phßng; cña ®¶o Phó Quèc ë Kiªn Giang…); Båi d−ìng qua sinh ho¹t ®oμn thÓ, sinh ho¹t chuyªn m«n, th«ng qua c«ng t¸c c¸n bé, th«ng qua ph¸t ®éng tinh thÇn g−¬ng mÉu cña ®¶ng viªn; Båi d−ìng th«ng qua c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn nh− cuéc vËn ®éng “häc tËp vμ lμm theo tÊm g−¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh”, phong trμo “x©y dùng tr−êng häc th©n thiÖn, häc sinh tÝch cùc” ®· cã t¸c dông to lín trong ph¸t triÓn ®¹o ®øc, rÌn luyÖn phong c¸ch cña nhμ gi¸o; VËn dông mèi quan hÖ t¸c ®éng gi÷a c¸c h×nh th¸i ý thøc x· héi chóng ta cã thÓ t¸c ®éng ®Õn thÕ giíi quan th«ng qua v¨n häc, nghÖ thuËt… X©y dùng ch−¬ng tr×nh, néi dung båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng ®¶m b¶o tÝnh thiÕt thùc, khoa häc, phï hîp víi tõng nhãm ®èi t−îng gi¸o viªn tiÓu häc CÇn ®¶m b¶o mèi quan hÖ t−¬ng quan, liªn th«ng gi÷a c¸c lo¹i ch−¬ng tr×nh trong hÖ thèng gi¸o dôc ®μo t¹o vμ ch−¬ng tr×nh båi d−ìng n©ng cao ®Ó tr¸nh hiÖn t−îng trïng lÆp, chång chÐo, g©y l·ng phÝ tiÒn cña, c«ng søc vμ t¹o c¶m gi¸c nhμm ch¸n cho ng−êi häc. Trong ch−¬ng tr×nh båi d−ìng cã thÓ gi¶m thêi gian thuyÕt tr×nh cña gi¶ng viªn mμ t¨ng thêi gian cho ng−êi häc tù nghiªn cøu, th¶o luËn tËp thÓ d−íi sù h−íng dÉn cña gi¶ng viªn vμ ®èi tho¹i víi gi¶ng viªn. C¸c c¬ së lμm nhiÖm vô båi d−ìng gi¸o viªn tiÓu häc cÇn chñ ®éng biªn so¹n tμi liÖu theo h−íng viÕt cho gi¸o viªn tù häc. Nªn cã ch−¬ng tr×nh båi d−ìng phï hîp víi nh÷ng nhãm ®èi t−îng gi¸o viªn. LuËn ¸n ®−a ra mét sè néi dung båi d−ìng cho gi¸o viªn néi thμnh, gi¸o viªn n«ng th«n, gi¸o viªn miÒn nói, vïng s©u, vïng xa, h¶i ®¶o, gi¸o viªn ë c¸c ®Þa ph−¬ng cã t«n gi¸o, gi¸o viªn trªn chuÈn, ®¹t chuÈn, ch−a ®¹t chuÈn… Néi dung båi d−ìng lý luËn còng cÇn g¾n víi thùc tiÔn c«ng t¸c cña gi¸o viªn, më réng nh÷ng hiÓu biÕt vÒ lÞch sö, v¨n ho¸, ®Þa - chÝnh trÞ, tiÒm n¨ng thÕ m¹nh, yªu cÇu ph¸t triÓn cña tõng ®Þa ph−¬ng. 4.2.2. Nhãm gi¶i ph¸p ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc trong viÖc tù båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng N©ng cao n¨ng lùc, tr×nh ®é mäi mÆt cña ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc Do giíi h¹n cña khung ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o gi¸o viªn tiÓu häc vμ do yªu cÇu ph¶i ®¸p øng viÖc gi¶ng d¹y nhiÒu m«n häc nªn kiÕn thøc cña gi¸o viªn tiÓu häc ch−a s©u. N©ng cao n¨ng lùc, tr×nh ®é cña gi¸o viªn tiÓu häc lμ ph¶i båi d−ìng tri thøc toμn diÖn cho hä. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cã thÓ ®Ò ra nh÷ng yªu cÇu n©ng cao ®èi víi gi¸o viªn tiÓu häc nh− sau: Cã tr×nh ®é ®μo t¹o tõ cao ®¼ng trë lªn, cã chøng chØ båi d−ìng c«ng chøc nhμ n−íc ngμnh gi¸o dôc ®μo t¹o, nh÷ng gi¸o viªn d¹y ThÓ dôc, Mü thuËt, Nh¹c, Ngo¹i ng÷ nÕu kh«ng ®−îc ®μo t¹o trong ngμnh S− ph¹m ph¶i cã chøng chØ nghiÖp vô s− ph¹m. Gi¸o viªn tõ tæ tr−ëng chuyªn m«n trë lªn ph¶i cã chøng chØ båi d−ìng kiÕn thøc qu¶n lý tr−êng tiÓu häc vμ cã tr×nh ®é trung cÊp lý luËn chÝnh trÞ. §æi míi c¸ch ®¸nh gi¸ n¨ng lùc gi¸o viªn trong ®ã cã yªu cÇu vÒ thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng. §Ó khuyÕn khÝch gi¸o viªn kh«ng ngõng phÊn ®Êu v−¬n lªn cÇn cã
14 chÕ ®é chÝnh s¸ch thÝch hîp víi nh÷ng c¸n bé gi¸o viªn g−¬ng mÉu trong häc tËp, c«ng t¸c vμ rÌn luyÖn. N©ng cao ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp ë ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc Trong x· héi mçi nghÒ ®Òu cã mét yªu cÇu vÒ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, nh−ng ®èi víi nghÒ gi¸o, nhÊt lμ ®èi víi gi¸o viªn tiÓu häc th× yªu cÇu ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp l¹i cμng ®Æc biÖt quan träng. §¹o ®øc nghÒ nghiÖp ë ng−êi gi¸o viªn thÓ hiÖn ë tinh thÇn kh«ng ham danh lîi, ë tÝnh trung thùc, träng lÏ ph¶i, cã lý t−ëng b¶o vÖ sù c«ng b»ng vμ tiÕn bé x· héi. Cèt lâi cña ®¹o ®øc nhμ gi¸o lμ lßng nh©n ¸i, lμ sù bao dung, ®é l−îng, sù hÕt lßng v× sù ph¸t triÓn cña häc trß. §¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña thÇy gi¸o cßn ph¶i ®−îc thèng nhÊt víi n¨ng lùc chuyªn m«n v÷ng vμng, víi tr¸ch nhiÖm nghÒ nghiÖp. §èi víi ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc cßn ph¶i cã yªu cÇu cao h¬n vÒ t×nh yªu nghÒ, yªu trÎ, vÒ tinh thÇn tËn tôy, vÒ sù thèng nhÊt gi÷a lêi nãi vμ viÖc lμm, vÒ sù mÉu mùc trong hμnh vi… §Ó n©ng cao ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp ë ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc cÇn thùc hiÖn c¸c vÊn ®Ò sau: Thø nhÊt, ph¶i lμm tèt viÖc gi¸o dôc truyÒn thèng nghÒ d¹y häc, gi¸o dôc ®¹o ®øc nhμ gi¸o; Thø hai, gi¸o dôc ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cho gi¸o viªn th«ng qua ho¹t ®éng thùc tiÔn; Thø ba, t¨ng c−êng ph¸p chÕ trong ho¹t ®éng gi¸o dôc: x©y dùng quy ®Þnh ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, kiªn quyÕt ®−a ra khái ngμnh nh÷ng gi¸o viªn vi ph¹m ®¹o ®øc nhμ gi¸o. Båi d−ìng lý t−ëng nghÒ nghiÖp, niÒm tin vµo chñ nghÜa x∙ héi cho c¸c gi¸o viªn tiÓu häc LuËn ¸n luËn chøng vÒ viÖc kh¬i dËy lý t−ëng nghÒ nghiÖp, båi d−ìng lßng yªu nghÒ, yªu trÎ, båi d−ìng niÒm tin vμo chñ nghÜa x· héi cho mçi thÇy c« gi¸o lμ viÖc lμm cÇn thiÕt trong t×nh h×nh hiÖn nay. §Ó kh¬i dËy lý t−ëng nghÒ nghiÖp cho gi¸o viªn cÇn t¹o nh÷ng tiÒn ®Ò ®Ó ph¸t triÓn niÒm tin, n©ng cao tr¸ch nhiÖm nghÒ nghiÖp cña nhμ gi¸o: Mét lµ, trong viÖc båi d−ìng lý luËn chÝnh trÞ cÇn lμm s¸ng râ quy luËt ph¸t triÓn kh¸ch quan cña lÞch sö x· héi, ®Ó ng−êi gi¸o viªn thÊy ®−îc môc tiªu ®i lªn CNXH cña d©n téc ta lμ ®óng ®¾n. §ång thêi ph¶i lμm cho hä nhËn thøc râ sø mÖnh cña nhμ gi¸o nãi chung, cña gi¸o viªn tiÓu häc nãi riªng trong sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña d©n téc, ®éng viªn, khÝch lÖ hä phÊn ®Êu v−¬n lªn lμm trßn träng tr¸ch. Hai lµ, cÇn ph¶i t¹o ra sù thay ®æi nhËn thøc trong toμn x· héi vÒ vÞ trÝ vμ vai trß cña gi¸o viªn tiÓu häc v× l©u nay c¸ch tuyÓn chän, ®μo t¹o gi¸o viªn tiÓu häc vμ chÝnh s¸ch ®èi víi gi¸o dôc tiÓu häc ®· t¹o ra nhËn thøc sai lÇm: d¹y tiÓu häc lμ c«ng viÖc ®¬n gi¶n, gi¸o viªn tiÓu häc kh«ng cÇn cã tr×nh ®é cao vμ tõ ®ã ®· ®¸nh gi¸ ch−a ®óng nh÷ng gi¸ trÞ mμ ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc t¹o ra cho x· héi. Nay ta ph¶i x¸c ®Þnh lμ: d¹y thiÕu nhi lμ mét khoa häc, ng−êi gi¸o viªn tiÓu häc ®¶m nhËn phÇn tr¸ch nhiÖm nÆng nÒ, khã kh¨n vμ quan träng nhÊt trong viÖc gi¸o dôc con ng−êi. Cïng víi viÖc x¸c ®Þnh t− t−ëng còng cÇn ph¶i hoμn thiÖn chÝnh s¸ch ®Ó ph¸t triÓn bËc häc nÒn t¶ng vμ ®éng viªn nhiÖt t×nh cèng hiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o tiÓu häc trong sù nghiÖp trång ng−êi. N©ng cao ®êi sèng, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn c«ng t¸c, häc tËp cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc Tr−íc hÕt lμ cÇn c¶i tiÕn chÕ ®é tiÒn l−¬ng, chÕ ®é chi tr¶ cho gi¸o viªn hîp ®ång, ®¶m b¶o cho gi¸o viªn ®ñ sèng vμ yªn t©m phôc vô trong ngμnh. Nªn quan t©m båi d−ìng søc khoÎ cho gi¸o viªn nãi chung, gi¸o viªn tiÓu häc nãi riªng ®Ó ®¶m b¶o chÊt l−îng d¹y vμ häc. Còng cÇn nghiªn cøu bæ sung c¸c chÕ ®é −u ®·i vÒ vËt chÊt, tinh thÇn ®èi víi gi¸o viªn t×nh nguyÖn c«ng t¸c l©u dμi ë c¸c tr−êng vïng s©u, vïng
15 xa, miÒn nói, h¶i ®¶o. Nh÷ng gi¸o viªn ë vïng khã kh¨n nh− x· nghÌo, miÒn nói, h¶i ®¶o ®i häc c¸c líp båi d−ìng xa nhμ còng nªn ®−îc h−ëng chÕ ®é trî cÊp ®i häc cao h¬n. Khi c¸c gi¸o viªn ®Õn c¸c c¬ së häc tËp hä kh«ng chØ lÜnh héi thªm ®−îc kiÕn thøc míi mμ cßn cã ®iÒu kiÖn më réng giao l−u, trao ®æi kinh nghiÖm d¹y häc vμ gi¸o dôc, ®ã còng lμ con ®−êng gãp phÇn n©ng cao thÕ giíi quan biÖn chøng cho hä. C¸c ®Þa ph−¬ng, c¸c nhμ tr−êng cÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho gi¸o viªn tù häc, tù båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng: §Çu t− ®Æt mua s¸ch b¸o, t¹p chÝ cho c¸c tr−êng. §Çu t− n©ng cÊp trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i nh− m¸y tÝnh nèi m¹ng Internet tíi toμn bé c¸c tr−êng tiÓu häc ®Ó thùc sù trë thμnh mét kªnh th«ng tin, tuyªn truyÒn cña ngμnh… §æi míi c«ng t¸c thi ®ua, khen th−ëng, kû luËt Thi ®ua lμ h×nh thøc biÓu hiÖn vμ ph¸t huy tÝnh chñ ®éng, s¸ng t¹o cña con ng−êi. Thi ®ua l«i cuèn mäi ng−êi n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®ång thêi còng lμ biÖn ph¸p gi¸o dôc c¸c thμnh viªn trong x· héi theo tinh thÇn th¸i ®é céng s¶n chñ nghÜa. Tuy nhiªn cÇn ph¶i nhËn thøc râ r»ng: chØ tiªu thi ®ua lμ ®ßn bÈy ®Ó kÝch thÝch n©ng cao chÊt l−îng d¹y vμ häc nh−ng nÕu ®Æt nã qu¸ tÇm th× sÏ dÉn ®Õn bÖnh ch¹y theo thμnh tÝch. ChÝnh ngμnh gi¸o dôc ®μo t¹o còng ®· tõng ph¶i tr¶ gi¸ cho sai lÇm nμy. V× ch¹y theo nh÷ng chØ tiªu lªn líp, chØ tiªu ®ç tèt nghiÖp mμ cã nh÷ng hiÖn t−îng häc sinh ngåi nhÇm líp, n¹n quay cãp trong thi cö, ®Ó råi cã nhiÒu ®iÓm kÐm, thËm chÝ ®iÓm liÖt trong c¸c kú thi tèt nghiÖp phæ th«ng trung häc, thi tuyÓn sinh ®¹i häc, cao ®¼ng, cã nh÷ng b»ng cÊp kh«ng thùc chÊt... Do vËy, phong trμo thi ®ua trong ngμnh gi¸o dôc còng cÇn ph¶i cã néi dung, môc tiªu râ rμng nh»m thùc hiÖn th¾ng lîi nhiÖm vô chÝnh trÞ cña ngμnh. ChØ tiªu thi ®ua ph¶i s¸t hîp víi thùc tÕ ®Ó khuyÕn khÝch viÖc n©ng cao thμnh tÝch nh−ng kh«ng lμm gi¶m chÊt l−îng thùc tÕ. Phong trμo thi ®ua ph¶i thùc hiÖn ®Òu kh¾p, ph¶i coi träng ®óng møc viÖc s¬ kÕt, tæng kÕt, rót kinh nghiÖm c¸c phong trμo thi ®ua vμ c«ng t¸c khen th−ëng. 4.2.3. Nhãm gi¶i ph¸p t¹o m«i tr−êng thuËn lîi cho c«ng t¸c gi¸o dôc thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn tiÓu häc §Èy m¹nh ®Êu tranh chèng tiªu cùc trong x∙ héi, ®Æc biÖt lµ ®Êu tranh chèng tiªu cùc trong ngµnh gi¸o dôc Mét trong nh÷ng khã kh¨n trong båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o viªn nãi chung, gi¸o viªn tiÓu häc nãi riªng lμ m©u thuÉn gi÷a lý t−ëng víi nh÷ng tiªu cùc thùc tÕ trong x· héi. Tiªu cùc ph¸t triÓn ®· l«i cuèn nhiÒu ng−êi trong x· héi chän c¸ch gi¶i quyÕt c«ng viÖc sao cho ®¹t ®−îc môc ®Ých, bÊt chÊp nh÷ng luËt lÖ, truyÒn thèng, chuÈn mùc. Tiªu cùc ph¸t triÓn sÏ lμm b¨ng ho¹i nh÷ng gi¸ trÞ ®¹o ®øc, tinh thÇn cña x· héi, lμm suy gi¶m niÒm tin, lý t−ëng cña nh÷ng ng−êi ®ang tham gia vμo sù nghiÖp x©y dùng, b¶o vÖ chÕ ®é. Nh÷ng tiªu cùc trong lÜnh vùc gi¸o dôc sÏ ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn niÒm tin, nhiÖt t×nh, ®éng c¬ phÊn ®Êu cña c¸c thÇy c« gi¸o, vμ ¶nh h−ëng tíi c¶ häc sinh. §Êu tranh chèng tiªu cùc trong ngμnh gi¸o dôc hiÖn nay lμ ph¶i ®Èy lïi nh÷ng tiªu cùc trong thi cö vμ bÖnh thμnh tÝch. §ã còng lμ cuéc vËn ®éng, ®Êu tranh ®Ó n©ng cao ®¹o ®øc, tr¸ch nhiÖm cña nhμ gi¸o. §Êu tranh ®Ó ®Èy lïi c¸c biÓu hiÖn duy t©m, mª tÝn cßn tån t¹i trong c¸c nhμ tr−êng, trong c¸c tËp thÓ gi¸o viªn. §Ó ®Èy m¹nh c«ng t¸c chèng tiªu cùc Nhμ n−íc cÇn t¨ng c−êng ph¸p luËt, ph¸p chÕ, ®æi míi vμ hoμn thiÖn thÓ chÕ, thñ tôc hμnh chÝnh, chèng tÖ cöa quyÒn, s¸ch nhiÔu, b¶o vÖ vμ khen th−ëng nh÷ng ng−êi ph¸t hiÖn, dòng c¶m ®Êu tranh chèng tiªu cùc. Ngμnh gi¸o dôc cÇn ph¸t huy d©n chñ trong nhμ tr−êng, ®Èy m¹nh ®Êu tranh phª vμ tù phª. §Æc biÖt cÇn ph¸t
16 huy vai trß cña c¸c nhμ gi¸o, cña chÝnh häc sinh vμ nh©n d©n ®Ó gãp phÇn ®Èy lïi vμ xãa bá nh÷ng tiªu cùc trong x· héi vμ trong gi¸o dôc. Thùc hiÖn tèt h¬n n÷a c«ng b»ng x∙ héi trong gi¸o dôc Thùc hiÖn tèt c«ng b»ng trong gi¸o dôc lμ mét biÖn ph¸p quan träng cñng cè niÒm tin, lý t−ëng nghÒ nghiÖp cho gi¸o viªn nãi chung, gi¸o viªn tiÓu häc nãi riªng. C«ng b»ng trong gi¸o dôc lμ ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn tÊt c¶ trÎ em ®Òu ®−îc häc hÕt tr×nh ®é phæ cËp, ng−êi nghÌo ®−îc nhμ n−íc vμ céng ®ång gióp ®ì häc tËp, ng−êi giái ®−îc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn tμi n¨ng. Kh«ng cã sù chªnh lÖch nhiÒu vÒ tr−êng së, gi¸o viªn. C«ng b»ng trong gi¸o dôc sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cao mÆt b»ng d©n trÝ, tr¸nh nh÷ng vÕt lâm trong gi¸o dôc, kh¾c phôc kho¶ng c¸ch gi÷a thμnh thÞ vμ n«ng th«n, gi÷a vïng ®ång b»ng vμ miÒn nói, h¶i ®¶o. MÆc dï chóng ta ®Òu hiÓu ý nghÜa cña c«ng b»ng trong ®êi sèng vμ nhÊt lμ trong gi¸o dôc, nh−ng trªn thùc tÕ nh÷ng biÓu hiÖn ch−a c«ng b»ng vÉn cßn tån t¹i trong gi¸o dôc. Nh− vÊn ®Ò cho trÎ vμo líp 1 ch¼ng h¹n, sù ®ua chen ®Ó xin vμo tr−êng ®iÓm ®· t¹o ra sù bÊt b×nh ®¼ng ngay tõ khi c¸c ch¸u ®Õn tr−êng. Ên t−îng vÒ sù h¬n thua, kÎ m¹nh ng−êi yÕu ®· h×nh thμnh trong trÝ ãc non nít cña con trÎ. SÏ rÊt khã ®Ó c¸c nhμ gi¸o dôc d¹y cho con trÎ vÒ ý thøc céng ®ång, vÒ lÏ c«ng b»ng, b×nh ®¼ng. Do vËy cÇn ph¶i cã nh÷ng quy ®Þnh ®ñ m¹nh ®Ó thiÕt lËp sù c«ng b»ng, hîp lý trong c«ng t¸c gi¸o dôc. C«ng b»ng gi¸o dôc sÏ t¹o ra niÒm tin, t¹o ra ®éng lùc cho ho¹t ®éng gi¸o dôc vμ t¹o c¬ së cho viÖc ph¸t triÓn nh©n sinh quan tiÕn bé. Lµm tèt c«ng t¸c tuyÓn sinh, ®µo t¹o gi¸o viªn tiÓu häc t¹i c¸c tr−êng S− ph¹m Cïng víi viÖc båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho hμng ngμn gi¸o viªn tiÓu häc ®ang hμnh nghÒ, chóng ta cßn ph¶i lμm tèt tõ kh©u tuyÓn chän, ®μo t¹o ban ®Çu vμ gi¸o dôc thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho gi¸o sinh ngay trong tr−êng S− ph¹m. Muèn quyÕt t©m thùc hiÖn tinh thÇn “chuÈn ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, x· héi ho¸ gi¸o dôc” th× con ®−êng ®μo t¹o gi¸o viªn ph¶i lμ ®μo t¹o chÝnh quy. HÖ ®μo t¹o gi¸o viªn tiÓu häc ph¶i tuyÓn ®−îc nh÷ng häc sinh cã ®iÓm cao, cã h¹nh kiÓm tèt, cã tr×nh ®é ®ång ®Òu ë c¶ hai khèi kiÕn thøc tù nhiªn - x· héi, cã n¨ng khiÕu vÒ ©m nh¹c, héi häa v× ë bËc tiÓu häc m¶ng kiÕn thøc nμy còng rÊt nhiÒu vμ cÇn thiÕt. T¨ng c−êng néi dung gi¸o dôc ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, lý t−ëng nghÒ nghiÖp cho sinh viªn khoa gi¸o dôc tiÓu häc ®ång thêi n©ng cao kh¶ n¨ng tù häc, tù nghiªn cøu cña sinh viªn nh»m h×nh thμnh ë c¸c em tÝnh ®éc lËp vÒ nghÒ nghiÖp, n¨ng lùc gi¶i quyÕt s¸ng t¹o c¸c nhiÖm vô thùc tiÔn, më réng, n©ng cao nh÷ng tri thøc lÜnh héi trong qu¸ tr×nh häc tËp, ®Æt c¬ së cho qu¸ tr×nh tiÕp tôc tù häc, tù rÌn luyÖn sau nμy. §æi míi, hoµn thiÖn c«ng t¸c c¸n bé t¹i c¸c tr−êng tiÓu häc N©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c quy ho¹ch, tuyÓn chän, bæ nhiÖm, t¸i bæ nhiÖm, lu©n chuyÓn… ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý trong tr−êng tiÓu häc ®Ó cã ®−îc nh÷ng c¸n bé qu¶n lý cã “tμi” cã “t©m” vμ cã “tÇm”. Nh÷ng c¸n bé ®ã sÏ kh«ng chØ v÷ng vμng trong qu¶n lý chuyªn m«n, qu¶n lý con ng−êi mμ cßn lμm tèt c«ng t¸c chÝnh trÞ, t− t−ëng trong gi¸o viªn, häc sinh vμ trong nh©n d©n. §Èy m¹nh c«ng t¸c ph¸t triÓn §¶ng viªn trong ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc. T¨ng c−êng mèi liªn hÖ gi÷a chi bé §¶ng ®Þa ph−¬ng víi tæ chøc §¶ng trong nhµ tr−êng Mét trong nh÷ng con ®−êng ®Ó ph¸t triÓn thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng trong gi¸o viªn, trong häc sinh vμ trong toμn x· héi lμ th«ng qua c«ng t¸c ®¶ng viªn, th«ng qua vai trß cña ®¶ng viªn - nhμ gi¸o, vËy mμ con ®−êng nμy l¹i ch−a ®−îc ph¸t huy nh÷ng −u thÕ cña nã. Trªn thùc tÕ c«ng t¸c båi d−ìng ph¸t triÓn §¶ng trong c¸c tr−êng tiÓu häc hiÖn nay cßn chËm. Sau khi ph©n tÝch c¸c nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng ®ã luËn ¸n ®Ò ®¹t nªn
17 nh×n nhËn l¹i vÊn ®Ò nμy ®Ó cã thªm nhiÒu gi¸o viªn tiÓu häc ®−îc ®øng trong hμng ngò cña §¶ng, ®−îc trang bÞ lËp tr−êng cña giai cÊp c«ng nh©n, ®−îc gi¸o dôc s©u s¾c h¬n thÕ giíi quan M¸c - Lªnin, thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng; CÇn t¨ng c−êng mèi liªn hÖ gi÷a chi bé §¶ng ®Þa ph−¬ng víi tæ chøc §¶ng trong nhμ tr−êng ®Ó c¸c gi¸o viªn, nhÊt lμ gi¸o viªn trÎ cã nh÷ng hiÓu biÕt nhiÒu h¬n vÒ §¶ng, ®−îc tham gia c¸c ho¹t ®éng do §¶ng ph¸t ®éng, tæ chøc §¶ng qua ®ã còng ph¸t hiÖn ®−îc nh÷ng nh©n tè tÝch cùc ®Ó båi d−ìng, ph¸t triÓn §¶ng. KÕt luËn C«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ®ßi hái ph¸t huy cao ®é vai trß cña nh©n tè chñ quan. Tinh thÇn, ý thøc lóc nμy sÏ lμ nh©n tè ®Þnh h−íng cho con ng−êi trong mäi hμnh ®éng c¸ch m¹ng, ®ång thêi gióp con ng−êi lu«n v÷ng vμng, kiªn ®Þnh víi môc tiªu x· héi chñ nghÜa. Nh÷ng thμnh tùu mμ d©n téc ViÖt Nam ®· ®¹t ®−îc trong cuéc chiÕn tranh vÖ quèc, trong hoμ b×nh, x©y dùng vμ trong sù nghiÖp ®æi míi ®Òu b¾t nguån tõ chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh, còng chÝnh lμ tõ nÒn t¶ng cña thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng. ChÝnh v× vËy gi¸o dôc thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng trong ®êi sèng tinh thÇn cña x· héi vÉn lu«n lμ nhiÖm vô quan träng cña c¸ch m¹ng. Trong viÖc ph¸t triÓn ý thøc, truyÒn b¸ t− t−ëng cho toμn x· héi th× ®éi ngò gi¸o viªn cã vai trß vμ t¸c dông lín nhÊt. LuËn ¸n ®i vμo nghiªn cøu vÊn ®Ò båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc, xuÊt ph¸t tõ nhËn thøc: gi¸o viªn tiÓu häc lμ nh÷ng ng−êi ®Æt nÒn mãng ban ®Çu cho viÖc x©y dùng nh÷ng quan ®iÓm ®óng ®¾n vÒ thÕ giíi xung quanh, ý thøc vÒ tr¸ch nhiÖm cña b¶n th©n, ®Þnh h−íng ®óng vÒ nh÷ng gi¸ trÞ Ch©n - ThiÖn - Mü, h×nh thμnh ph−¬ng ph¸p t− duy vμ lμm viÖc khoa häc cho häc sinh. T©m hån trÎ th¬ nh− trang giÊy tr¾ng, thÇy c« gi¸o tiÓu häc lμ nh÷ng ng−êi vÏ lªn ®ã nh÷ng nÐt ®Çu tiªn. Sù chuÈn mùc hay lÖch l¹c sÏ quyÕt ®Þnh tõ ®©y v× Ên t−îng ®Çu tiªn sÏ rÊt s©u ®Ëm ®èi víi mçi con ng−êi. ChÝnh v× vËy chóng ta ph¶i x©y dùng mét ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc v÷ng vμng vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô, cã phÈm chÊt chÝnh trÞ tèt, tuyÖt ®èi trung thμnh víi Tæ quèc, víi §¶ng, hÕt lßng phÊn ®Êu v× t−¬ng lai cña chñ nghÜa x· héi, v× lîi Ých cña d©n téc, v× sù nghiÖp trång ng−êi, cã b¶n lÜnh chÝnh trÞ v÷ng vμng, kh«ng dao ®éng tr−íc khã kh¨n, thö th¸ch, cã nh©n c¸ch vμ lèi sèng mÉu mùc, trong s¸ng, cã ý thøc tr¸ch nhiÖm cao trong viÖc gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ. Trªn c¬ së t×m hiÓu, ph©n tÝch vÒ mÆt lý luËn vμ kh¶o s¸t, ®¸nh gi¸ thùc tiÔn, luËn ¸n ®· cã ®−îc mét sè kÕt qu¶ chñ yÕu sau: 1. Tæng quan l¹i t×nh h×nh nghiªn cøu ®Ò tμi tõ nh÷ng n¨m 1980 ®Õn nay. 2. Lμm râ nh÷ng ®Æc tr−ng c¬ b¶n vμ cÊu tróc cña thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng, chØ ra tÝnh quy luËt cña sù h×nh thμnh, ph¸t triÓn cña thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng. 3. Lμm râ nh÷ng ®Æc ®iÓm vμ ®Æc tr−ng ho¹t ®éng cña gi¸o viªn tiÓu häc, luËn chøng vÒ tÇm quan träng ®Æc biÖt cña viÖc båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho c¸c thÇy c« gi¸o bËc tiÓu häc vμ chØ ra nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò nμy. 4. LuËn ¸n chØ ra nh÷ng h¹n chÕ, nh÷ng m©u thuÉn, trong c«ng t¸c båi d−ìng thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc ë H¶i Phßng còng nh− cña c¶ n−íc,