Tóm tắt Luận án tiến sĩ Y học: Nghiên cứu nồng độ Lp-PLA2 huyết thanh ở bệnh nhân nhồi máu não giai đoạn cấp

Chia sẻ: Co Ti Thanh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:54

Thêm vào BST

Báo xấu

53
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của luận án nhằm xác định nồng độ Lp-PLA2 huyết thanh ở bệnh nhân nhồi máu não cấp trong 7 ngày đầu sau khởi phát và vai trò Lp-PLA2 trong tiên lượng nguy cơ nhồi máu não. Khảo sát mối liên quan giữa nồng độ Lp-PLA2 huyết thanh với tình trạng lâm sàng, bề dày lớp nội trung mạc động mạch cảnh qua siêu âm;...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án tiến sĩ Y học: Nghiên cứu nồng độ Lp-PLA2 huyết thanh ở bệnh nhân nhồi máu não giai đoạn cấp

I H C HU TR NG IH CYD C Lể V N TÂM NGHIEÂN CÖÙU NOÀNG ÑOÄ LIPOPROTEIN-ASSOCIATED PHOSPHOLIPASE A2 HUYEÁT THANH ÔÛ BEÄNH NHAÂN NHOÀI MAÙU NAÕO GIAI ÑOAÏN CAÁP Chuyên ngành : N I TIM M CH Mư s : 62.72.01.41 TịM T T LU N ỄN TI N S Y H C HU - 2016
Công trình đ c hoàn thành t i: I H C HU - TR NG IH CYD C Ng ih ng d n khoa h c: 1. GS.TS. HOÀNG KHÁNH 2. PTS. NGUY N DUY TH NG Ph n bi n 1: GS.TS. HU NH V N MINH Ph n bi n 2: TS. PH M ỊNH ÀI Ph n bi n 3: TS. NGUY N H NG QUÂN Lu n án đ c b o v tr c H i đ ng ch m lu n án c p i h c Hu Vào lúc: ngày tháng n m Có th tìm hi u lu n án t i: - Th vi n Qu c gia; - Trung tâm h c li u - i h c Hu - Th vi n Tr ng ih cYD c Hu
1 M U Tai bi n m ch máu não hay đ t qu não luôn là v n đ th i s c a ngành y t t t c các qu c gia trên th gi i b i đây là b nh lý th n kinh có t l m c, t l t vong và t l tàn t t r t cao, tác đ ng r t l n đ n kinh t và tâm lý ng i b nh, gia đình và toàn xã h i. Lipoprotein-Associated Phospholipase A2 (Lp-PLA2) và vai trò bi t đ n c a nó là m t ch t ch đi m sinh h c m i trong b nh lý x v a đ ng m ch và viêm m ch máu đã đ c nghiên c u trong vài n m g n đây. Lp-PLA2 là enzym đ c t o ra b i các t bào đ n nhân, đ i th c bào, t bào lympho T, d ng bào và t bào gan. Ngoài ra, Lp-PLA2 còn đ c t o ra t các t bào b t trong n i m c m ch v a x và phóng thích t m ng v a x đ ng m ch. Lp-PLA2 liên k t ch y u v i các lipoprotein cholesterol t tr ng th p trong máu (LDL-C). Nhi u nghiên c u cho th y có m i liên quan gi a t ng n ng đ Lp-PLA2 huy t thanh và nguy c xu t hi n các bi n c tim m ch c ng nh các bi n c m ch não trong t ng lai. T i Vi t Nam ch a có nghiên c u v Lp-PLA2 b nh nhân nh i máu não, vì v y chúng tôi ti n hành đ tài ắNghiên c u n ng đ Lp-PLA2 huy t thanh b nh nhơn nh i máu nưo giai đo n c p” v i các m c tiêu nghiên c u nh sau: 1. Xác đ nh n ng đ Lp-PLA2 huy t thanh b nh nhân nh i máu não c p trong 7 ngày đ u sau kh i phát và vai trò Lp-PLA2 trong tiên l ng nguy c nh i máu não. 2. Kh o sát m i liên quan gi a n ng đ Lp-PLA2 huy t thanh v i tình tr ng lâm sàng, b dày l p n i trung m c đ ng m ch c nh qua siêu âm và m c đ t n th ng mô não trên hình nh ch p c t l p vi tính.
2 3. B c đ u xây d ng mô hình d báo nh i máu não d a trên s k t h p các y u t nguy c truy n th ng v i các ch t ch đi m sinh h c viêm. óng góp m i c a lu n án: Lu n án góp ph n nghiên c u ch t ch đi m viêm m i đ c hi u cho m ch máu x v a trên b nh nhân nh i máu não t i Vi t Nam. N ng đ Lp- PLA2 huy t thanh t ng cao là y u t d báo cho tình tr ng x v a đ ng m ch và nguy c nh i máu não trong giai đo n c p. ánh giá s m n ng đ Lp-PLA2 huy t thanh còn giúp tiên l ng m c đ n ng v lâm sàng và m c đ t n th ng mô não b thi u máu, t đó đ ra chi n l c đi u tr thích h p, gi m thi u t n th ng ch c n ng th n kinh và t vong. Nghiên c u còn góp ph n xây d ng mô hình d báo nh i máu não d a trên các y u t nguy c truy n th ng và các ch t ch đi m sinh h c viêm đ c hi u. C u trúc c a lu n án: G m 113 trang, đ t v n đ 3 trang, t ng quan tài li u 30 trang, đ i t ng và ph ng pháp nghiên c u 23 trang, k t qu nghiên c u 24 trang, bàn lu n 30 trang, k t lu n 2 trang, ki n ngh 1 trang. Lu n án có 33 b ng, 13 bi u đ , 12 hình, 3 s đ , 139 tài li u tham kh o: 37 tài li u ti ng Vi t, 102 tài li u ti ng Anh.
3 Ch ng 1. T NG QUAN TÀI LI U 1.1. T NG QUAN NH I MÁU NÃO 1.1.1. nh ngh a và phân lo i nh i máu não Nh i máu não (NMN) là m t th c a tai bi n m ch máu não (TBMMN). TBMMN là d u hi u phát tri n nhanh chóng trên lâm sàng c a m t r i lo n khu trú ch c n ng não, kéo dài trên 24 gi và th ng do nguyên nhân m ch máu. Nh i máu não là tình tr ng t bào não b t n th ng và ch t không h i ph c b i các nguyên nhân chính là t c m ch, huy t kh i và co m ch. V ph ng di n lâm sàng, nh i máu não đ c chia thành ba giai đo n: - Giai đo n c p : Trong tu n đ u sau kh i b nh. - Giai đo n bán c p: Tu n th hai đ n tu n th t . - Giai đo n m n : Sau tu n th t . 1.1.2. Sinh lý b nh h c nh i máu não Hai c ch c b n tham gia vào quá trình gây thi u máu não là c ch ngh n m ch (huy t kh i, t c m ch) và c ch huy t đ ng. 1.2. T NG QUAN Lp-PLA2 1.2.1. C u trúc Lp-PLA2 Lp-PLA2 là m t enzym có tr ng l ng phân t 45,4 kDa. Ngu n s n sinh ch y u Lp-PLA2 là t bào đ n nhân, đ i th c bào, t bào lympho T, d ng bào và t bào gan, các t bào này c ng liên quan đ n b nh sinh t o m ng v a x thành đ ng m ch và ti n tri n c a x v a đ ng m ch. ng i, Lp-PLA2 đ c liên k t ch y u v i LDL-C. 1.2.2. Vai trò sinh x v a đ ng m ch c a Lp-PLA2 Lp-PLA2 th y phân các phospholipid đã oxy hóa c a LDL thành hai ch t trung gian hóa h c có ho t tính sinh h c m nh là axit béo t do oxy hóa và lysophosphatidylcholin (lyso-PC), lyso-PC đ c bi t đ n là nhân t chính thúc đ y quá trình r i lo n ch c n ng n i m c m ch máu. Lyso-PC gây hóa ng đ ng t bào đ n nhân b ng cách gia t ng s l ng th th c a các phân t k t dính hi n di n trên b m t l p n i m c m ch
4 máu và gi i phóng các cytokin nh m thu hút t bào đ n nhân thâm nh p vào n i m c m ch. Trong n i m c m ch, các t bào đ n nhân chuy n d ng thành đ i th c bào và th c bào các ph c h p Lp-PLA2-LDL mà LDL đó đã đ c oxy hóa đ t o thành t bào b t. Các t bào b t đ c hình thành ngày càng nhi u s k t t p nhau t o thành v t m và theo th i gian s phát tri n thành m ng x v a đ ng m ch. N ng đ Lp-PLA2 t p trung trong m ng v a càng cao thì m ng v a càng có khuynh h ng m t tính n đ nh gây nguy c n t v m ng v a, v sau d t o huy t kh i bám thành t đó gây t c ngh n lòng m ch. 1.3. TÌNH HÌNH NGHIÊN C U Lp-PLA2 B NH Lụ NH I MÁU NÃO 1.3.1. Nghiên c u n c ngoƠi Nghiên c u ARIC (2005) cho th y n ng đ Lp-PLA2 là y u t có th d báo đ c nguy c đ t qu não trong t ng lai, đ c l p v i n ng đ LDL. Nghiên c u Rotterdam (2005) cho th y n ng đ Lp-PLA2 là y u t d báo đ c l p nguy c đ t qu não. Nghiên c u c a Furie (2007) cho th y n ng đ Lp-PLA2 là y u t d báo nguy c tái phát đ t qu não s m trong vòng sáu tháng. Persson M (2008) cho th y n ng đ Lp-PLA2 t ng t ng quan v i gia t ng nguy c NMN, hoàn toàn đ c l p v i các y u t nguy c tim m ch khác (nguy c t ng đ i RR là 1,79; kho ng tin c y (KTC) 95% là 1,16-2,76). Nghiên c u NOMAS (2009) nh n th y n ng đ hs-CRP d báo nguy c t vong nh ng không là y u t d báo t t v nguy c đ t qu (HR = 0,7; KTC 95% 0,34–1,32); ng c l i, n ng đ Lp-PLA2 cho nguy c đ t qu tái phát g p 2,1 l n (HR = 2,1; KTC 95% 1,04–4,18). 1.3.1. Nghiên c u trong n c T i Vi t Nam, ch a có nghiên c u nào v vai trò n ng đ Lp-PLA2 đ i v i b nh lý nh i máu não.
5 Ch ng 2. IT NG VÀ PH NG PHỄP NGHIểN C U 2.1. it ng nghiên c u it ng nghiên c u g m 234 ng i t 18 tu i tr lên, phân thành hai nhóm: nhóm b nh nhân nh i máu não c p và nhóm ch ng. Th i gian thu th p m u nghiên c u t 10/2011 - 12/2014. 2.1.1. Nhóm b nh G m 119 b nh nhân b nh i máu não c p l n đ u (trong 7 ngày đ u sau kh i phát) đi u tr n i trú t i Khoa N i Tim m ch và Khoa H i s c c p c u B nh vi n Trung ng Hu , đ ng ý tham gia nghiên c u và không có b nh lý kèm theo nh h ng đ n thay đ i n ng đ Lp-PLA2 huy t thanh. 2.1.2. Nhóm ch ng G m 115 ng i đ n khám s c kh e t i Khoa Khám B nh B nh vi n Trung ng Hu , không m c các b nh lý nh h ng đ n thay đ i n ng đ Lp-PLA2 huy t thanh và đ ng ý tham gia nghiên c u. 2.2. Ph ng pháp nghiên c u 2.2.1. Thi t k nghiên c u: mô t , c t ngang có so sánh v i nhóm ch ng. 2.2.2. Cách th c ch n m u Áp d ng công th c tính c m u cl ng m t t l . Trong đó pLp-PLA2 = 0,79 (theo Cojocaru I.M, t l t ng n ng đ Lp- PLA2 là 79%), Z1- /2 = 1,96, d = 0,08. nLp-PLA2  1,962 .  100 0,79 (1 - 0,79) 0,082 Nh v y, c m u trong nghiên c u t i thi u 100. Th c t , chúng tôi ti n hành nghiên c u 119 b nh nhân.
6 2.2.3. Khám lâm sàng - ánh giá tình tr ng r i lo n ý th c b ng thang đi m Glasgow, chia thành hai nhóm: 3-8 đi m và 9-15 đi m. - ánh giá m c đ n ng đ t qu não qua thang đi m đ t qu c a Vi n S c kh e qu c gia Hoa K (National Institutes of Health Stroke Scale-NIHSS), chia làm hai nhóm: nh và v a (< 15 đi m), n ng (≥ 15 đi m). 2.2.4. ánh giá b dày l p n i trung m c đ ng m ch c nh qua siêu âm S d ng máy siêu âm Acuson Antares hãng SIEMENS do c s n xu t v i đ u dò t n s 7-10 MHz, đ t t i khoa Th m dò ch c n ng b nh vi n Trung ng Hu . 2.2.5. ánh giá th tích vùng nh i máu não qua ch p c t l p vi tính s não S d ng máy ch p c t l p vi tính hi u HiSpeed Dual 2 dãy c a hãng GE do Hoa K s n xu t, đ t t i khoa Ch n đoán hình nh b nh vi n Trung ng Hu . 2.2.6. Xét nghi m Lp-PLA2 nh l ng n ng đ huy t thanh theo k thu t ELISA trên máy sinh hóa mi n d ch Evolis Twin plus do c s n xu t, đ t t i khoa Hóa sinh b nh vi n Trung ng Hu . 2.2.7. Ph ng pháp x lý s li u D li u đ c x lý b ng ph n m m th ng kê SPSS phiên b n 20.0, MedCalc phiên b n 12.5 và ph n m m R phiên b n 3.1.2.
7 Ch ng 3. K T QU NGHIểN C U 3.1. c đi m chung B ng 3.1. c đi m tu i, gi i gi a nhóm b nh và nhóm ch ng Nhóm b nh Nhóm ch ng M ts y ut p (n = 119) (n = 115) Tu i (n m) 66,03 ± 12,12 63,49 ± 11,26 > 0,05 Nam 69 (58,0%) 66 (57,4%) > 0,05 N 50 (42,0%) 49 (42,6%) Không có s khác bi t có ý ngh a v tu i và t l nam n gi a nhóm b nh và nhóm ch ng. 3.2. N ng đ Lp-PLA2 huy t thanh b nh nhân NMN c p và vai trò trong tiên l ng nguy c NMN 3.2.1. N ng đ Lp-PLA2 huy t thanh b nh nhân NMN B ng 3.2. N ng đ Lp-PLA2 huy t thanh nhóm b nh và nhóm ch ng Nhóm b nh Nhóm ch ng Thông s p (n=119) (n=115) X ± SD 26,19 ± 20,50 10,89 ± 5,19 < 0,001 Lp-PLA2 Trung v 22,03 10,23 (IU/ml) < 0,001 Kho ng t phân v (13,89 – 31,40) (6,96 – 14,21) T ng Lp-PLA2 62 (52,1%) 3 (2,6%) < 0,001 Giá tr trung bình và trung v n ng đ Lp-PLA2 nhóm b nh cao h n nhóm ch ng có ý ngh a. 3.2.2. Vai trò Lp-PLA2 huy t thanh trong tiên l ng nguy c NMN 3.2.2.1. Nguy c NMN theo tam phân v Lp-PLA2
8 B ng 3.3. T s chênh nguy c NMN theo tam phân v Lp-PLA2 Lp-PLA2 (IU/ml) Tam phơn v Tam phơn v Tam phân T s chênh d i gi a v trên (OR) ≤ 8,28 8,29 – 12,92 ≥ 12,93 (n = 50) (n = 53) (n = 131) Mô hình 1 OR Lp-PLA2 đ c l p 1,00 1,14 7,75 Kho ng tin c y 95% (tham chi u) 0,47 – 2,77 3,66 – 16,42 Giá tr p > 0,05 < 0,05 Mô hình 2 * OR đi u ch nh 1,00 1,16 7,78 Kho ng tin c y 95% (tham chi u) 0,47 – 2,84 3,66 – 16,56 Giá tr p > 0,05 < 0,05 Mô hình 3 ** OR đi u ch nh 1,00 0,91 7,12 Kho ng tin c y 95% (tham chi u) 0,32 – 2,58 2,99 – 16,96 Giá tr p > 0,05 < 0,05 Mô hình 4 *** OR đi u ch nh 1,00 0,89 6,75 Kho ng tin c y 95% (tham chi u) 0,29 – 2,72 2,65 – 17,19 Giá tr p > 0,05 < 0,05 * Mô hình 2: OR đi u ch nh b i tu i, gi i tính ** Mô hình 3: OR đi u ch nh b i mô hình 2 và t ng huy t áp, hút thu c lá, đái tháo đ ng, u ng r u, LDL-C, HDL-C, BMI *** Mô hình 4: OR đi u ch nh b i mô hình 3 và hs-CRP Có s gia t ng ý ngh a t s chênh tam phân v trên so v i tam phân v d i trong t t c các mô hình.
9 3.2.2.2. Phân tích h i qui logistic m i liên quan gi a m t s YTNC trong tiên l ng NMN B ng 3.4. H i quy đa bi n logistic m i liên quan gi a m t s YTNC trong tiên l ng NMN T s chênh Kho ng tin Y u t nguy c H s B p (OR) c y 95% T ng huy t áp 1,56 < 0,001 4,76 2,12 – 10,69 Hút thu c lá 1,39 < 0,05 4,00 1,58 – 10,16 U ng r u 0,34 > 0,05 1,41 0,52 – 3,81 Gi m HDL-C 1,15 < 0,05 3,16 1,35 – 7,39 T ng hs-CRP -2,08 < 0,001 0,12 0,04 – 0,42 T ng Lp-PLA2 -3,86 < 0,001 0,02 0,01 – 0,08 H ng s 3,31 < 0,001 27,48 T ng huy t áp, hút thu c lá, gi m HDL-C, t ng hs-CRP và t ng Lp-PLA2 là nh ng y u t đ c l p trong d báo NMN. B ng 3.5. Di n tích d iđ ng cong ROC c a n ng đ Lp-PLA2 và hs-CRP huy t thanh trong tiên l ng NMN Di n tích i mc t nh y đ c hi u p Lp-PLA2 0,83 19,11 62% 94% < 0,001 (IU/ml) hs-CRP (mg/l) 0,76 2,41 60% 86% < 0,001 Xét nghi m Lp-PLA2 huy t thanh có đ chính xác cao h n xét nghi m hs-CRP huy t thanh trong tiên l ng NMN.
10 Bi u đ 3.1. Di n tích d i đ ng cong ROC c a n ng đ Lp-PLA2 huy t thanh trong tiên l ng NMN 3.2.2.3. Di n tích d i đ ng cong ROC c a n ng đ Lp-PLA2 huy t thanh trong tiên l ng nh i máu não B ng 3.6. Nguy c NMN t i đi m c t theo ROC c a Lp-PLA2 i m c t Lp-PLA2 Nhóm b nh Nhóm ch ng p theo ROC (n = 119) (n = 115) ≥ 19,11 IU/ml 75 (63,0%) 7 (6,1%) < 0,001 < 19,11 IU/ml 44 (37,0%) 108 (93,9%) T su t chênh OR = 26,29 Kho ng tin c y 95% 11,24 – 61,54 Ng i có n ng đ Lp-PLA2 ≥ 19,11 IU/ml có nguy c NMN cao g p 26 l n so v i ng i có n ng đ Lp-PLA2 d i m c này. B ng 3.7. Nguy c NMN t i giá tr t i giá tr đi m c t t i u theo ROC c a Lp-PLA2 k t h p hs-CRP T s Kho ng tin i m c t theo ROC p chênh (OR) c y 95% Lp-PLA2 ≥ 19,11 IU/ml và 71,84 < 0,001 9,69 – 532,29 hs-CRP ≥ 2,41 mg/l Lp-PLA2 < 19,11 IU/ml và 0,05 < 0,001 0,02 – 0,09 hs-CRP < 2,41 mg/l
11 Nguy c NMN gia t ng khi k t h p n ng đ Lp-PLA2 và hs- CRP t i ng ng có giá tr đi m c t theo ROC. 3.2.2.5. K t h p di n tích d i đ ng cong ROC gi a các y u t nguy c truy n th ng v i n ng đ Lp-PLA2 và hs-CRP huy t thanh trong tiên l ng NMN B ng 3.8. K t h p đ ng cong ROC gi a các YTNC truy n th ng v i Lp-PLA2 và hs-CRP trong tiên l ng NMN Kho ng tin Y u t nguy c Di n tích p c y 95% Y ut truy n th ng 0,78 0,72 – 0,84 Y u t truy n th ng + hs-CRP 0,85 0,79 – 0,89 Y u t truy n th ng + Lp-PLA2 0,89 0,85 – 0,94 < 0,05 Y u t truy n th ng + hs-CRP + 0,92 0,88 – 0,95 Lp-PLA2 K t h p n ng đ hs-CRP và Lp-PLA2 v i các YTNC truy n th ng cho giá tr di n tích d i đ ng cong ROC l n nh t giúp gia t ng tiên l ng NMN. 3.3. M i liên quan gi a Lp-PLA2 v i tình tr ng lâm sàng, b dày l p n i trung m c đ ng m ch c nh và th tích NMN 3.3.1. Liên quan Lp-PLA2 huy t thanh v i tình tr ng lâm sàng B ng 3.9. M i liên quan gi a Lp-PLA2 và Glasgow Thang đi m Glasgow Giá tr Lp-PLA2 3 – 8 đi m 9 – 15 đi m p (IU/ml) (n = 10) (n = 109) X ± SD 58,43 ± 42,54 23,24 ± 14,26 < 0,05 Trung v 36,98 21,05 < 0,05 Kho ng t phân v 26,53 – 95,63 13,51 – 29,62 Có m i t ng quan ngh ch gi a Lp-PLA2 và Glasgow (r = -0,53; p < 0,05)
12 B ng 3.10. M i liên quan gi a Lp-PLA2 và NIHSS Thang đi m NIHSS Giá tr Lp-PLA2 Nh và v a < 15 N ng ≥ 15 p (IU/ml) (n = 90) (n = 29) X ± SD 21,93 ± 13,67 39,44 ± 30,60 < 0,05 Trung v 20,31 28,17 < 0,05 Kho ng t phân v (11,40 – 27,28) (22,26 – 34,46) Có m i t ng quan thu n gi a Lp-PLA2 và NIHSS (r = 0,51; p < 0,05)
13 3.3.2. Liên quan n ng đ Lp-PLA2 huy t thanh v i b dày l p n i trung m c đ ng m ch c nh B ng 3.11. Liên quan Lp-PLA2 huy t thanh v i IMT đ ng m ch c nh Lp-PLA2 bình th ng Lp-PLA2 t ng Giá tr IMT ≤ 21,29 IU/ml > 21,29 IU/ml p (mm) (n = 13) (n = 24) X ± SD 1,49 ± 1,23 2,19 ± 1,18 > 0,05 Logarit hóa 0,07 ± 0,29 0,28 ± 0,25 < 0,05 Trung v 0,90 2,00 < 0,05 Kho ng t phân v 0,70 – 1,70 1,30 – 2,88 Có m i t ng quan thu n gi a Lp-PLA2 v i IMT (r = 0,47; p < 0,05) 3.3.3. Liên quan n ng đ Lp-PLA2 huy t thanh v i th tích NMN B ng 3.12. Liên quan Lp-PLA2 huy t thanh v i th tích NMN Lp-PLA2 bình th ng Lp-PLA2 t ng Th tích nh i máu ≤ 21,29 IU/ml > 21,29 IU/ml p não (n = 57) (n = 62) Th tích nh i máu 1,40 (0,38-3,69) 11,00 (2,64-35,79) < 0,05 não (ml) Th nh i máu 0,59 (0,23-1,76) 1,08 (0,36-2,58) < 0,05 khuy t (ml) Th nh i máu không 8,32 (3,64-19,04) 20,70 (6,79-48,13) < 0,05 khuy t (ml) Có m i t ng quan thu n gi a Lp-PLA2 v i th tích NMN (r = 0,58; p < 0,05)
14 3.4. Xơy d ng mô hình d báo NMN d a trên s k t h p các y u t nguy c truy n th ng v i các ch t ch đi m sinh h c viêm B ng 3.13. Các mô hình d báo nh i máu não qua phân tích BMA Xác su t S y u t trung l ch Mô Mô Mô hình Mô hình Mô hình nguy c bình chu n hình 1 hình 2 3 4 5 (p!=0) (EV) (SD) H s ch n 100 -2,841 2,42 -4,5230 -0,5062 -5,5015 -1,4479 -4,5922 (Intercept) Tu i ≥ 60 4,6 -0,012 0,11 Gi i (nam) 6,4 -0,031 0,17 T ng huy t áp 100,0 1,455 0,41 1,4550 1,4576 1,4429 1,4523 1,4295 Hút thu c lá 98,2 1,559 0,51 1,5269 1,6317 1,6916 1,8279 1,2621 ái tháo đ ng 3,9 -0,004 0,09 U ng r u 10,1 0,076 0,29 0,6275 LDL-C 11,6 0,032 0,11 0,2713 0,2853 HDL-C 5,4 -0,014 0,09 BMI 43,8 -0,083 0,11 -0,1890 -0,1943 hs-CRP 100,0 0,228 0,07 0,2281 0,2284 0,2229 0,2244 0,2300 Lp-PLA2 100,0 0,162 0,03 0,1610 0,1603 0,1671 0,1670 0,1626 S y u t nguy c 4 5 5 6 5 (nVar) Tiêu chu n thông -1076,29 -1075,87 -1072,97 -1072,78 -1072,33 tin Bayes (BIC) Xác su t xu t hi n mô hình 0,321 0,259 0,061 0,055 0,044 (post prob)
15 Phân tích BMA l a ch n đ c 5 mô hình t i u trong t ng s 15 mô hình d báo nh i máu não. Mô hình 1 đ c xem là t i u nh t vì có s l ng y u t nguy c ít nh t (g m t ng huy t áp, hút thu c lá, hs-CRP, Lp-PLA2), đ ng th i giá tr tiêu chu n thông tin Bayesian là nh nh t (-1076,29) và xác su t xu t hi n mô hình là l n nh t (32,1%). Bi u đ 3.2. Xác su t xu t hi n các y u t nguy c trong 15 mô hình d báo nh i máu não qua phân tích BMA T ng huy t áp, hút thu c lá, hs-CRP và Lp-PLA2 là 4 y u t nguy c có xác su t xu t hi n nhi u nh t trong 15 mô hình d báo NMN.
16 Ch ng 4. BÀN LU N 4.1. c đi m chung B ng 3.1 cho th y tu i trung bình c a b nh nhân NMN là 66,03 ± 12,12 tu i, nam gi i có 69 tr ng h p chi m t l 58%, n gi i có 50 tr ng h p, chi m t l 42%. Nghiên c u c a Elkind M.S.V và cs bao g m 467 b nh nhân nh i máu não trên 40 tu i t i Hoa K n m 2009 cho th y: đ tu i trung bình b nh nhân là 68,9± 12,7 tu i, nam gi i chi m t l 45,4%. Nghiên c u c a Persson M. cho th y nam gi i chi m 53,3%. 4.2. N ng đ Lp-PLA2 huy t thanh b nh nhân nh i máu não giai đo n c p vƠ vai trò trong tiên l ng nguy c NMN 4.2.1. N ng đ Lp-PLA2 huy t thanh nhóm nghiên c u K t qu b ng 3.2 cho th y trung bình c ng nh trung v c a Lp-PLA2 huy t thanh nhóm b nh là 26,19 ± 20,25 IU/ml cao h n so v i nhóm ch ng 10,89 ± 5,19 IU/ml có ý ngh a th ng kê (p < 0,001). Cojocaru I.M và cs cho th y nh ng b nh nhân nh i máu não và có ph n ng viêm n ng có n ng đ Lp-PLA2 cao h n so v i nhóm ch ng (p
17 56% nguy c nh i máu não OR là 7,75 l n v i KTC 95% 3,66 – 16,42 (p < 0,05). mô hình 4, t s chênh đ c đi u ch nh b i mô hình 3 và hs-CRP là 6,75 tam phân v trên so v i tam phân v d i v i KTC 2,65 – 17,19 (p < 0,05). Nghiên c u ARIC, cho th y gia t ng n ng đ Lp-PLA2 có liên quan v i nguy c g p đôi nh i máu não, n ng đ Lp-PLA2 tam phân v trên so v i tam phân v d i v i t s nguy c 2,23 (95% KTC 1,38-3,34). Nghiên c u Rotterdam, cho th y t s nguy c (HR) sau khi đ c đi u ch nh tu i, gi i t phân v th 2, 3 và l n l t là 1,06; 1,56 và 1,97 (p = 0,02). Sau khi đi u ch nh các y u t nguy c đ t qu não, t s nguy c t ng ng l n l t là 1,08; 1,58 và 1,97 (p = 0,03). Persson M. và cs, cho th y nguy c t ng đ i (RR) sau khi đi u ch nh các y u t nguy c và hs-CRP, c a ho t đ Lp-PLA2 tam phân v trên so v i tam phân v d i đ i v i nguy c đ t qu thi u máu não là 1,94; KTC 1,15 – 3,26 và t ng ng v i n ng đ Lp-PLA2 là 1,92; KTC 95% 1,20 – 3,10. 4.2.2.2. Phân tích h i quy logistic liên quan gi a m t s y u t nguy c trong tiên l ng nh i máu não K t qu b ng 3.4. cho th y có 5 y u t nguy c g m t ng huy t áp, hút thu c lá, gi m HDL-C, t ng hs-CRP và t ng Lp-PLA2 là nh ng y u t đ c l p th c s có giá tr tiên l ng nh i máu não (p < 0,05). Nghiên c u ARIC, cholesterol LDL không t ng quan v i NMN nh ng l i t ng quan trong b nh m ch vành đi u này có th ph n ánh s khác bi t quan tr ng v đ c tính sinh lý b nh c a nh ng r i lo n này. B nh m ch vành th ng do XV M, đ c tính b nh lý quan tr ng là s t ng sinh n i m c và l ng đ ng lipid. Ng c l i,
18 NMN do nh ng r i lo n khác nhau, bao g m thuyên t c t tim ho c t đ ng m ch ch , x v a đ ng m ch c nh và b nh m ch máu c a nh ng đ ng m ch nh trong s . 4.2.2.3. Di n tích d i đ ng cong ROC c a n ng đ Lp-PLA2 huy t thanh trong tiên l ng nh i máu não K t qu b ng 3.6 cho th y, đi m c t Lp-PLA2 theo ROC là 19,11 IU/ml, thì ng i có n ng đ Lp-PLA2 ≥ 19,11 IU/ml có nguy c NMN cao g p 26 l n so v i ng i có n ng đ Lp-PLA2 d i m c này (p < 0,05). Nguy c nh i máu não gia t ng khi k t h p n ng đ Lp- PLA2 và hs-CRP t i ng ng trên giá tr đi m c t theo ROC. Nh v y, ng i có n ng đ Lp-PLA2 ≥ 19,11 IU/ml và hs-CRP ≥ 2,41 mg/l có nguy c nh i máu não cao g p 71 l n so v i ng i có n ng đ Lp-PLA2 và hs-CRP d i m c này. Cojocaru I.M và cs (2009), cho th y: Các b nh nhân b đ t qu do thi u máu não v i ph n ng viêm n ng bi u hi n Lp-PLA2 v i n ng đ cao v i t l cao h n so v i nh ng b nh nhân b đ t qu thi u máu não mà không đi kèm v i ph n ng viêm (RR 1.97; KTC 95% 0.9237 – 2.378; p