ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br />
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN<br />
--o0o--<br />
<br />
THÁI MỸ DUNG<br />
<br />
SỬ DỤNG BẢN ĐỒ TƯ DUY<br />
TRONG SÁNG TẠO TÁC PHẨM TRUYỀN HÌNH<br />
<br />
Luận văn thạc sĩ chuyên ngành Báo chí học<br />
Mã số: 60 32 01 01<br />
<br />
Người hướng dẫn khoa học: TS. Bùi Chí Trung<br />
<br />
Hà Nội – 2016<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
MỞ ĐẦU4<br />
Chƣơng 1: PHƢƠNG PHÁP BẢN ĐỒ TƢ DUY VÀ ỨNG DỤNG TRONG<br />
TÁC NGHIỆP BÁO CHÍ TRUYỀN HÌNH ................................... 16<br />
1.1. Khái quát chung về phƣơng pháp bản đồ tƣ duy ................................. 16<br />
1.2 Yếu tố sáng tạo trong quy trình sáng tạo tác phẩm truyền hình .... Error!<br />
Bookmark not defined.<br />
1.3. Khả năng ứng dụng phƣơng pháp bản đồ tƣ duy trong quy trình sáng<br />
tạo tác phẩm báo chí truyền hình ........ Error! Bookmark not defined.<br />
Chƣơng 2. THỰC NGHIỆM PHƢƠNG PHÁP BẢN ĐỒ TƢ DUY TRONG<br />
QUY TRÌNH SẢN XUẤT TÁC PHẨM TRUYỀN HÌNH .... Error!<br />
Bookmark not defined.<br />
2.1 Giới thiệu mô hình thực nghiệm ........... Error! Bookmark not defined.<br />
2.2 Mô hình thực nghiệm phƣơng pháp xây dựng bản đồ tƣ duy trong sáng<br />
tạo tác phẩm truyền hình ..................... Error! Bookmark not defined.<br />
2.3. Phân tích kết quả đạt đƣợc của quá trình thực nghiệm ................ Error!<br />
Bookmark not defined.<br />
Chƣơng 3: NÂNG CAO HIỆU QUẢ TÁC NGHIỆP BÁO CHÍ TRUYỀN<br />
HÌNH BẰNG PHƢƠNG PHÁP BẢN ĐỒ TƢ DUY ............. Error!<br />
Bookmark not defined.<br />
3.1 Những kinh nghiệm từ việc áp dụng phƣơng pháp bản đồ tƣ duy trong<br />
sáng tạo tác phẩm truyền hình ............ Error! Bookmark not defined.<br />
3.2 Những đề xuất nhằm nâng cao năng lực sáng tạo trong quy trình sản<br />
xuất tác phẩm truyền hình liên hệ từ phƣơng pháp bản đồ tƣ duy<br />
............................................................. Error! Bookmark not defined.<br />
KẾT LUẬN ..................................................... Error! Bookmark not defined.<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 20<br />
PHỤ LỤC<br />
<br />
DANH MỤC BẢNG, BIỂU<br />
Hình 1.1: Tony Buzan – cha đẻ của phƣơng pháp Bản đồ tƣ duy .............. 18<br />
Hình 1.2: Cách lập bản đồ tƣ duy ............................................................... 20<br />
Hình 1.3: Bản đồ tƣ duy dùng phần mềm Mind Map trên máy tính ... Error!<br />
Bookmark not defined.<br />
Hình 1.4: Bản đồ tƣ duy trong dạy - học Tiếng Anh. Nguồn: Internet<br />
............................................................. Error! Bookmark not defined.<br />
Hình 1.5: Bản đồ tƣ duy trong phân tích một vấn đề. Error! Bookmark not<br />
defined.<br />
Hình 1.6: Bản đồ tƣ duy trong tổ chức kinh doanh.... Error! Bookmark not<br />
defined.<br />
Hình 1.7 Bản đồ tƣ duy quản lý thời gian ... Error! Bookmark not defined.<br />
Hình 2.1: Bản đồ tƣ duy lập kế hoạch đề tài ............. Error! Bookmark not<br />
defined.<br />
Hình 2.2: Bản đồ tƣ duy lên khung kịch bản cho tác phẩm truyền hình<br />
............................................................. Error! Bookmark not defined.<br />
Hình 2.3: Bản đồ tƣ duy về tìm ý tƣởng cho tác phẩm truyền hình .... Error!<br />
Bookmark not defined.<br />
Hình 2.4: Bản đồ tƣ duy ứng dụng trong viết lời bình..... Error! Bookmark<br />
not defined.<br />
Hình 2.5: Bản đồ tƣ duy phân tích, tìm sự khác biệt tƣ tƣởng nội dung<br />
............................................................. Error! Bookmark not defined.<br />
Hình 2.6: Bản đồ tƣ duy làm lịch công tác tuần ........ Error! Bookmark not<br />
defined.<br />
<br />
MỞ ĐẦU<br />
1. Lý do chọn đề tài<br />
Bất kể lúc nào, thƣớc đo chất lƣợng cho một tác phẩm truyền hình luôn là hiệu<br />
quả, sức tác động, ảnh hƣởng của nó với công chúng. Để có đƣợc những tác phẩm<br />
truyền hình có chất lƣợng cao, yêu cầu không ngừng hoàn thiện quy trình sản xuất<br />
và nâng cao năng lực sáng tạo tác phẩm truyền hình luôn đƣợc đặt ra cho mỗi chức<br />
danh trong quy trình sản xuất tác phẩm, cho mỗi cơ quan truyền hình.<br />
Lao động truyền hình mang đặc điểm của lao động sáng tạo và quyết định sự<br />
thành công của mỗi tác phẩm truyền hình. Tuy nhiên, làm thế nào để nâng cao<br />
năng lực sáng tạo tác phẩm, đó lại là một câu hỏi không hề đơn giản. Trong những<br />
năm qua, các đài truyền hình, các phóng viên, biên tập viên đã chủ động nghiên<br />
cứu, tìm tòi những phƣơng pháp mới, công cụ mới để hoàn thiện hơn nữa quy trình<br />
sản xuất tác phẩm và nâng cao năng lực sáng tạo. Nhiều giải pháp đƣợc thực hiện<br />
nhƣ áp dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin, những phƣơng<br />
pháp quản trị sản xuất hiện đại vv… Bên cạnh đó, một trong những hƣớng tiếp cận<br />
mới đƣợc đặt ra là làm thế nào nâng cao khả năng tƣ duy logic, tƣờng minh, khả<br />
năng tổng hợp, khái quát, nâng cao tính hệ thống và đặc biệt là sự khác biệt của<br />
mỗi chủ thể sáng tạo.<br />
Trên thế giới, trong suốt 40 năm qua phƣơng pháp “Bản đồ tư duy” đã đƣợc<br />
khẳng định sự thành công trong nhiều lĩnh vực, với nhiều đối tƣợng. Bản đồ tƣ duy<br />
đƣợc xem là một công cụ giúp bộ não tƣ duy toàn diện và khai thác đƣợc tiềm<br />
năng của não phải, kích thích năng lực sáng tạo của mỗi cá nhân. Bản đồ tƣ duy có<br />
thể giúp ngƣời dùng lập đƣợc kế hoạch công việc và có cái nhìn tổng quát toàn bộ<br />
kế hoạch một cách nhanh chóng, chính xác, rõ ràng, sáng tạo hơn, nó cũng giúp<br />
ngƣời dùng giải phóng suy nghĩ theo lối mòn để từ đó dễ dàng đƣa ra cách giải<br />
quyết vấn đề, làm sáng tỏ những tình huống, tiết kiệm thời gian và nhớ lâu hơn<br />
<br />
v.v… Có thể đặt ra câu hỏi là phƣơng pháp này đã đƣợc áp dụng thành công trong<br />
nhiều lĩnh vực, nhiều hoạt động xã hội, vậy trong hoạt động truyền hình có thể áp<br />
dụng hay không? Phƣơng pháp này có thể áp dụng ở những giai đoạn nào, công<br />
việc gì, với đối tƣợng nào? Bản đồ tƣ duy có thể trở thành công cụ hữu hiệu để giải<br />
quyết những khó khăn hiện nay trong việc nâng cao hiệu quả sáng tạo tác phẩm<br />
truyền hình?<br />
Trên thực tế, có một số phóng viên truyền hình đã bắt đầu ứng dụng Bản đồ tƣ<br />
duy trong sáng tạo tác phẩm truyền hình, ở cả quy trình tiền kỳ, hậu kỳ sản xuất tác<br />
phẩm và đạt đƣợc những kết quả nhất định. Tuy nhiên việc ứng dụng này vẫn đang<br />
còn rất rời rạc, chƣa hệ thống, chƣa đƣợc ghi nhận kết quả xác đáng. Thậm chí với<br />
nhiều phóng viên, nhà báo truyền hình và các thể loại khác, không phải ai cũng hiểu<br />
rõ và áp dụng chính xác, hiệu quả phƣơng pháp này. Cần thiết phải có sự tìm hiểu,<br />
nghiên cứu một cách bài bản về nội dung cả ở phƣơng diện lý thuyết và thực tiễn.<br />
Xuất phát từ việc thấy đƣợc ý nghĩa của việc sử dụng phƣơng pháp bản đồ tƣ duy và<br />
muốn làm rõ hơn vai trò, tác dụng của việc sử dụng bản đồ tƣ duy trong việc sáng tạo<br />
tác phẩm truyền hình của phóng viên truyền hình nên ngƣời viết đã chọn đề tài “Sử<br />
dụng bản đồ tư duy trong sáng tạo tác phẩm truyền hình” làm đề tài luận văn thạc sĩ<br />
của mình.<br />
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề<br />
Phƣơng pháp bản đồ tƣ duy đƣợc ứng dụng trong nhiều lĩnh vực cuộc sống, tuy<br />
nhiên, những nghiên cứu về nó thƣờng thấy ở mức khái luận chung và một số hoạt<br />
động tƣ duy quản trị, kinh doanh, giáo dục, đào tạo... Nghiên cứu về bản đồ tƣ duy<br />
phần lớn đƣợc kế thừa từ các công trình nghiên cứu nƣớc ngoài.<br />
Phƣơng pháp bản đồ tƣ duy đƣợc phát triển vào cuối thập niên 60 của thế kỷ<br />
XX bởi Tony Buzan nhƣ một cách để giúp học sinh “ghi lại bài giảng” mà chỉ<br />
dùng các từ then chốt và các hình ảnh. Cách ghi chép này sẽ nhanh hơn, dễ nhớ và<br />
dễ ôn tập hơn. Đến giữa thập niên 70, Peter Russell đã làm việc chung với Tony<br />
<br />