Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường tại Bộ Tài nguyên và Môi trường

Chia sẻ: Nhumbien999 Nhumbien999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu đề tài là trên cơ sở nghiên cứu những vấn đề lý luận về chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao, đánh giá thực trạng thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường tại Bộ Tài nguyên và Môi trường, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường vào làm việc tại Bộ Tài nguyên và Môi trường trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường tại Bộ Tài nguyên và Môi trường

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HÀ VIỆT ĐỨC CHÍNH SÁCH THU HÚT, SỬ DỤNG NHÂN LỰC CHẤT LƯỢNG CAO NGÀNH TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TẠI BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG Chuyên ngành: Chính sách công Mã số: 8 34 04 02 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI - NĂM 2018
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: TS. Trần Văn Ngợi Phản biện 1: .......................................................................... ................................................................................................ Phản biện 2: .......................................................................... ................................................................................................ Luận văn sẽ được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia. Địa điểm: Phòng họp ……, Nhà …… - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia. Số: 77 Nguyễn Chí Thanh - Đống Đa - Hà Nội Thời gian: vào hồi …... giờ …… ngày ….. tháng ….. năm 2018 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong thời gian qua, công tác xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đã chú trọng đến việc thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao cho nền công vụ. Các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý cán bộ, công chức, viên chức đã quy định việc tổ chức thi tuyển công chức, viên chức công khai, minh bạch nhằm chọn người xứng đáng vào nền công vụ. Một số địa phương, bộ, ngành đã ban hành chính sách để thực hiện thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao về làm việc như cấp nhà, chính sách lương, trợ cấp ban đầu, tạo điều kiện cho đi đào tạo, bồi dưỡng trong và ngoài nước... Tuy nhiên, trên thực tế các chính sách này chưa phát huy được hiệu quả như mong muốn; chưa thực sự thu hút được nhiều người có năng lực, trình độ cao vào làm việc trong nền công vụ; thiếu nguồn lực để thực hiện chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao vào làm việc trong các cơ quan nhà nước. Đồng thời với việc không thu hút được nhiều nhân lực chất lượng cao thì việc “chảy máu chất xám” từ các cơ quan nhà nước đang tiếp diễn. Cho đến nay, đối với ngành tài nguyên và môi trường chưa có một nghiên cứu đầy đủ nào đề cập đến vấn đề thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao vào làm việc trong Ngành. Trong khi đó, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của Ngành hiện nay vẫn chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu đang đặt ra cả về số lượng và chất lượng. Nghiên cứu về chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường là hết sức cần thiết, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và 1
người lao động ngành tài nguyên và môi trường, phù hợp với xu thể phát triển chung của đất nước, của khu vực ở giai đoạn trước mắt và tương lai. Với các lý do nêu trên, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường tại Bộ Tài nguyên và Môi trường” làm đề tài luận văn thạc sỹ chuyên ngành Chính sách công. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Trong những năm qua, việc thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao đã được các nhà quản lý, các nhà khoa học tại các trường, viện nghiên cứu, cơ quan nhà nước quan tâm nghiên cứu ở nhiều khía cạnh khác nhau. Đề tài khoa học và công nghệ độc lập cấp Nhà nước: “Nghiên cứu xác lập cơ sở khoa học cho quy trình phát hiện, đào, bồi dưỡng và sử dụng nhân tài phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, Đào Trọng Thi, Đại học Quốc gia Hà Nội. Đề tài độc lập cấp Nhà nước “Cơ sở lý luận và thực tiễn của chiến lược quốc gia về nhân tài trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, Hồ Đức Việt, Ban Tổ chức Trung ương. Đề tài nghiên cứu khoa học và công nghệ cấp Bộ: “Nghiên cứu cơ sở khoa học và thực tiễn, đề xuất giải pháp đẩy mạnh chế độ công vụ, công chức ngành tài nguyên và môi trường đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”, Tạ Đình Thi, Bộ Tài nguyên và Môi trường. Cuốn sách “Chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao trong khu vực công ở nước ta hiện nay”, Triệu Văn Cường và Nguyễn Minh Phương, Nhà xuất bản Lao động - Xã hội, 2016. 2
Cuốn sách “Thu hút và trọng dụng người có tài năng trong các cơ quan hành chính nhà nước Việt Nam”, Trần Văn Ngợi, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, 2017. Cuốn sách “Bí quyết tuyển dụng và đãi ngộ người tài: 21 bí quyết thực tế để đạt được thành công về phát triển nhân sự” Brian Tracy, Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, 2007. Hiện nay, các bộ, ngành còn khó khăn về nguồn kinh phí cho việc thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao vào làm việc trong bộ, ngành; vì vậy, chưa xây dựng và ban hành các quy định về chính sách thu hút, sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao vào làm việc trong bộ, ngành. Như vậy, có thể thấy vấn đề phát triển nhân lực chất lượng cao đã được nhiều đề tài khoa học khác nhau nghiên cứu. Tuy nhiên, chưa có một công trình nào đi sâu nghiên cứu về thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường, cũng như của Bộ Tài nguyên và Môi trường. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu - Mục đích: Trên cơ sở nghiên cứu những vấn đề lý luận về chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao, đánh giá thực trạng thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường tại Bộ Tài nguyên và Môi trường, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường vào làm việc tại Bộ Tài nguyên và Môi trường trong thời gian tới. - Nhiệm vụ: + Nghiên cứu cơ sở lý luận về nhân lực chất lượng cao, chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao vào làm việc trong các cơ quan nhà nước. 3
+ Nghiên cứu bài học kinh nghiệm về chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ở một số địa phương trong nước. + Nghiên cứu, đánh giá thực trạng chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường vào làm việc tại Bộ Tài nguyên và Môi trường. + Nghiên cứu đề xuất các giải pháp thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường vào làm việc tại Bộ Tài nguyên và Môi trường. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu: Chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường vào làm việc trong các đơn vị thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường. - Phạm vi nghiên cứu: + Nghiên cứu nội dung chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường áp dụng cho các đối tượng là công chức làm việc tại các đơn vị hành chính giúp Bộ trưởng thực hiện chức năng quản lý nhà nước. Không nghiên cứu các đối tượng là cán bộ và viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Bộ. + Phạm vi không gian: nghiên cứu trong ngành tài nguyên và môi trường tại Bộ Tài nguyên và Môi trường. + Phạm vi thời gian: luận văn nghiên cứu về các chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao tại Bộ Tài nguyên và Môi trường từ năm 2011 đến năm 2015. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu - Phương pháp luận: Luận văn tiếp cận dựa trên nguyên lý và phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin như duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. - Phương pháp nghiên cứu: 4
+ Phương pháp nghiên cứu tài liệu. + Phương pháp mô tả thống kê. + Phương pháp so sánh, phân tích, tổng hợp. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn Kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ cung cấp cơ sở lý luận về nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường, về chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường, về thực trạng thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ở Bộ Tài nguyên và Môi trường; cung cấp các các giải pháp thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường vào làm việc tại các đơn vị thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường. Đồng thời, luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho các nhà quản lý, những người quan tâm đến chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường... 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, tổng quan về tình hình nghiên cứu và kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, Luận văn được chia thành 3 chương: Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn về chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao. Chương 2. Thực trạng chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường tại Bộ Tài nguyên và Môi trường. Chương 3. Đề xuất giải pháp hoàn thiện chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường tại Bộ Tài nguyên và Môi trường. 5
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH THU HÚT, SỬ DỤNG NHÂN LỰC CHẤT LƯỢNG CAO 1.1. Các khái niệm cơ bản 1.1.1. Nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường Hiện nay, có nhiều quan điểm khác nhau về nguồn nhân lực chất lượng cao: nguồn nhân lực chất lượng cao là những người lao động đã qua đào tạo, có bằng cấp và trình độ chuyên môn kỹ thuật; và nguồn nhân lực chất lượng cao là một bộ phận của lực lượng lao động, có khả năng đáp ứng những yêu cầu phức tạp của công việc, tạo ra năng suất và hiệu quả cao, có những đóng góp đáng kể cho sự phát triển xã hội. Trên cơ sở kế thừa nghiên cứu của các nhà khoa học về nhân lực chất lượng cao, có thể đưa ra khái niệm như sau: nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường là những người có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt; có trình độ học vấn, chuyên môn cao về các lĩnh vực tài nguyên và môi trường; có trình độ tay nghề, kỹ năng lao động, thành thạo về chuyên môn nghiệp vụ để hoàn thành công việc đạt chất lượng, hiệu quả cao. 1.1.2. Chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường - Khái niệm Chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường tại Bộ Tài nguyên và Môi trường là tổng thể các quan điểm và biện pháp của Bộ Tài nguyên và Môi trường về thu hút và sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi 6
trường vào làm việc tại Bộ nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Bộ. - Đặc điểm nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường + Có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt. + Có trình độ học vấn cao. + Có năng lực chuyên môn giỏi. + Có trình độ ngoại ngữ, tin học đáp ứng nhiệm vụ chuyên môn. + Có lòng yêu ngành, yêu nghề, có tinh thần trách nhiệm cao, có niềm say mê, tận tâm với công việc chuyên môn của mình. + Có sức khỏe tốt theo độ tuổi. 1.2. Sự cần thiết của chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường Thứ nhất, bổ sung một lực lượng nhân lực chất lượng cao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường, ngành tài nguyên và môi trường. Thứ hai, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về mọi mặt, chính sách này sẽ đảm bảo cho công tác quản lý, điều hành và thực thi các công việc cụ thể của Bộ Tài nguyên và Môi trường, ngành tài nguyên và môi trường có hiệu quả hơn. Thứ ba, chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường sẽ tạo ra một hình thức tuyển dụng nhân sự mới hiệu quả hơn. Thứ tư, chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường với các chế độ đãi ngộ phù hợp cả về vật chất và tinh thần sẽ giảm bớt hiện tượng “chảy máu chất xám”. Thứ năm, chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường là tiền đề và cơ sở cho việc cải cách nền hành chính nhà nước, ngày càng trở nên hiện đại, khoa học nhờ 7
những kiến thức, kỹ năng của nhân lực chất lượng cao và nắm bắt kịp thời với khoa học và công nghệ hiện đại. 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường 1.3.1. Yếu tố khách quan - Chủ trương, chính sách phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao của Đảng và Nhà nước. - Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia, địa phương. - Công tác quản lý, phát triển đội ngũ công chức chưa thực sự phù hợp với tình hình thực tế. Đây là yếu tố trực tiếp gây khó khăn cho việc thu hút, sử dụng và đãi ngộ nhân lực chất lượng cao của các cơ quan nhà nước. - Sự phát triển của khoa học và công nghệ đang diễn ra nhanh chóng. Khoa học kỹ thuật phát triển, công nghệ thay đổi cũng có nghĩa là một số công việc hoặc kỹ năng sẽ không còn cần thiết nữa, cũng đồng nghĩa với việc cần ít người hơn nhưng vẫn phải sản xuất ra số lượng sản phẩm tương tự như trước và có chất lượng tốt hơn. - Sự cạnh tranh của các cơ quan, tổ chức khác có các hoạt động liên quan đến ngành tài nguyên và môi trường ngoài Bộ Tài nguyên và Môi trường 1.3.2. Yếu tố chủ quan - Những thành tựu, đóng góp của Bộ Tài nguyên và Môi trường cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. - Các nguồn lực để thu hút nhân lực chất lượng cao của Bộ Tài nguyên và Môi trường (tổ chức, con người, tài chính và các nguồn lực khác như đất đai, nhà ở…). 8
- Nguồn nhân lực chất lượng cao đang làm việc tại Bộ Tài nguyên và Môi trường, là cơ sở của việc đưa ra số lượng và tiêu chuẩn nhân lực chất lượng cao của chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường. - Điều kiện, môi trường làm việc và văn hóa công sở. - Sự quan tâm của lãnh đạo Bộ đối với việc tổ chức thực hiện chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao. 1.4. Kinh nghiệm xây dựng chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao 1.4.1. Kinh nghiệm của một số địa phương Chủ trương thu hút nhân lực chất lượng cao là các cử nhân, kỹ sư tốt nghiệp loại giỏi, thủ khoa các trường đại học về công tác tại địa phương đã được nhiều tỉnh, thành thực hiện. Cho dù chưa hoàn toàn được như mong muốn nhưng cách làm này cũng đã cho thấy nỗ lực rất lớn của các địa phương trong việc xây dựng và triển khai chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao về làm việc cho địa phương. 1.4.2. Kinh nghiệm của một số bộ, ngành Hiện nay, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ chưa xây dựng và ban hành các văn bản cụ thể về chính sách thu hút, sử dụng những nguồn nhân lực chất lượng cao vào làm việc trong cơ quan hành chính nhà nước, nhưng có một số bộ, ngành đã ban hành một số quy định nhằm mục đích thu hút những người có trình độ cao chuyên môn cao về làm việc tại cơ quan, đơn vị mình. Các quy định chủ yếu tập trung ưu tiên về tuyển dụng, chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức. 1.4.4. Đánh giá chung Nhìn chung, công tác thu hút nhân lực chất lượng cao đã được quan tâm rộng khắp trên toàn quốc, không chỉ ở các trung tâm kinh 9
tế, thành phố với nguồn vốn ngân sách lớn, kinh tế phát triển mà còn ở các bộ, ngành ở Trung ương. Từ đó, cho thấy nhu cầu sử dụng nhân lực chất lượng cao trong công việc là rất lớn, rất cần thiết tại mọi địa phương, bộ, ngành. Thực tế cho thấy, các chính sách của các địa phương, bộ, ngành mới chỉ dừng ở mức vận dụng “linh hoạt” cơ chế chính sách pháp luật của nhà nước và một số ưu tiên nhỏ cho công tác thu hút nhân lực chất lượng cao. Đây cũng là những tín hiệu đáng mừng. Tuy nhiên, để thực hiện được chiến lược này cần phải có cơ chế chính sách đồng bộ từ trung ương đến địa phương. Giải pháp đưa ra không chỉ có cơ chế chính sách hấp dẫn, minh bạch mà còn phải có chiến lược rõ ràng. 10
CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH THU HÚT, SỬ DỤNG NHÂN LỰC CHẤT LƯỢNG CAO NGÀNH TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TẠI BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG GIAI ĐOẠN 2011 - 2015 2.1. Khái quát về nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường tại Bộ Tài nguyên và Môi trường 2.1.1. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của ngành tài nguyên và môi trường Bộ Tài nguyên và Môi trường được thành lập năm 2002, trên cơ sở hợp nhất một số cơ quan, tổ chức: Tổng cục Địa chính, Tổng cục Khí tượng Thuỷ văn, Cục Môi trường (Bộ Khoa học, Công nghệ và Môi trường), Cục Địa chất và Khoáng sản, Viện Địa chất và Khoáng sản (Bộ Công nghiệp) và bộ phận quản lý tài nguyên nước thuộc Cục Quản lý nước và Công trình thuỷ lợi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn). - Về vị trí, chức năng: Bộ Tài nguyên và Môi trường có chức năng, quản lý nhà nước trên các lĩnh vực: đất đai; tài nguyên nước; tài nguyên khoáng sản, địa chất; môi trường; khí tượng thuỷ văn; biến đổi khí hậu; đo đạc và bản đồ; quản lý tổng hợp và thống nhất về biển và hải đảo. - Về nhiệm vụ, quyền hạn: được quy định tại Nghị định số 21/2013/NĐ-CP ngày 04 tháng 03 năm 2013 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tài nguyên và Môi trường - Về cơ cấu tổ chức: theo quy định tại Nghị định số 21/2013/NĐ-CP, cơ cấu tổ chức của Bộ Tài nguyên và Môi trường có 11
23 đơn vị, trong đó có 18 đơn vị giúp Bộ trưởng thực hiện chức năng quản lý nhà nước và 5 đơn vị sự nghiệp công lập. Bộ Tài nguyên và Môi trường còn được giao thực hiện nhiệm vụ cơ quan thường trực của một số tổ chức phối hợp liên ngành do Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập, trong đó có 03 cơ quan được tổ chức độc lập. Ngoài ra, Bộ Tài nguyên và Môi trường còn quản lý hoạt động và là đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước của 03 doanh nghiệp và Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam. 2.1.2. Thực trạng đội ngũ công chức tại Bộ Tài nguyên và Môi trường a) Về số lượng công chức b) Về độ tuổi công chức c) Về tỷ lệ giới tính, đảng viên, dân tộc, tôn giáo của công chức d) Về chất lượng công chức 2.2. Thực trạng xây dựng chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường Việc xây dựng chính sách phát triển nguồn nhân lực nói chung cũng như chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao của Bộ Tài nguyên và Môi trường đều do Vụ Tổ chức cán bộ chủ trì xây dựng, tham mưu cho Lãnh đạo Bộ và phải căn cứ vào quy định của Đảng, Nhà nước, Chính phủ về chính sách phát triển nguồn nhân lực chung của cả nước theo từng giai đoạn, như: Luật Cán bộ, công chức và các văn bản hướng dẫn thi hành như: Nghị định số 24/2010/NĐ- CP ngày 15/3/2010 của Chính phủ quy định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức; Nghị định số 29/2012/NĐ-CP ngày 12/4/2012 của Chính phủ quy định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức; Quyết định số 579/QĐ-TTg ngày 19/4/2011của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển nhân lực Việt Nam thời kỳ 2011 - 2020; Quyết định số 1216/QĐ-TTg ngày 22/7/2011 của 12
Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch phát triển nhân lực Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020; Công văn số 4808/VPCP-KGVX ngày 15/7/2011 của Văn phòng Chính phủ về Đề án đào tạo và phát triển nhân lực ngành tài nguyên và môi trường giai đoạn 2011 - 2015 và định hướng đến năm 2020. Căn cứ những văn bản nêu trên, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã xây dựng và ban hành một số văn bản về việc đào tạo, phát triển nguồn nhân lực của Bộ, của ngành, như: Quy hoạch phát triển nhân lực ngành tài nguyên và môi trường giai đoạn 2012 - 2020; Quy chế quản lý hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức của Bộ Tài nguyên và Môi trường; Đề án đào tạo, phát triển đội ngũ chuyên gia, cán bộ khoa học và công nghệ trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường; Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng công chức, viên chức của Bộ Tài nguyên và Môi trường giai đoạn 2016 - 2020. Nhìn chung, việc thực hiện xây dựng, ban hành các quy định thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi vẫn còn hạn chế, chưa được thực hiện một cách rõ ràng, mạnh mẽ, chưa được quan tâm, đầu tư về nguồn lực thực hiện. 2.3. Thực trạng thực hiện chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường tại Bộ Tài nguyên và Môi trường giai đoạn 2011 - 2015 Hiện nay, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang áp dụng chính sách thu hút, trọng dụng và đãi ngộ người có tài năng theo quy định của Luật Cán bộ, công chức năm 2008 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Bộ đã bước đầu thực hiện chính sách tuyển dụng, thu hút nhân lực chất lượng cao bằng việc tuyển dụng công chức không qua thi tuyển, thông qua hình thức sát hạch để tiếp nhận, tuyển thẳng những 13
trường hợp tốt nghiệp thủ khoa đại học, sau đại học ở trong nước, đạt loại giỏi, xuất sắc ở nước ngoài và những người có kinh nghiệm công tác thực tiễn, đáp ứng được ngay yêu cầu công vụ. Các trường hợp còn lại muốn vào công chức bắt buộc phải qua thi tuyển theo nguyên tắc cạnh tranh. Việc thi nâng ngạch chuyên viên, chuyên viên chính, chuyên viên cao cấp và các ngạch tương đương đối với công chức đã được thực hiện theo nguyên tắc cạnh tranh - bảo đảm số lượng công chức đăng ký dự thi phải nhiều hơn số chỉ tiêu nâng ngạch được thông báo. Việc đánh giá công chức đã được đổi mới và thực hiện theo các quy định của Luật Cán bộ, công chức, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức. Trong những năm qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã áp dụng “linh hoạt” các quy định về thu hút, trọng dụng nhân lực chất lượng cao của Đảng, Nhà nước để thực hiện thu hút nhân lực chất lượng cao vào làm việc tại các cơ quan hành chính thuộc Bộ mà không cần phải thực hiện thi tuyển (trường hợp tuyển dụng đặc biệt). Đa số những nhân lực chất lượng cao đã được tiếp nhận, tuyển thẳng vào làm việc tại các cơ quan hành chính thuộc Bộ là những trường hợp tốt nghiệp thủ khoa đại học, sau đại học ở trong nước, đạt loại giỏi, xuất sắc ở nước ngoài (đối với trình độ tiến sĩ, thạc sĩ) và những người có kinh nghiệm công tác thực tiễn, đáp ứng được ngay yêu cầu công vụ (đối với trình trình độ đại học). 2.4. Đánh giá chung 2.4.1. Kết quả đã đạt được Bộ Tài nguyên và Môi trường bước đầu đã có những quy định nhất định đối với việc thu hút những người có trình độ cao vào làm việc tại Bộ; xác định được nhân lực chất lượng cao cần thu hút là những trường hợp tốt nghiệp thủ khoa đại học, sau đại học ở trong 14
nước, đạt loại giỏi, xuất sắc ở nước ngoài và những người có kinh nghiệm công tác thực tiễn, đáp ứng được ngay yêu cầu công vụ. Đồng thời với việc thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao bên ngoài, Bộ còn quan tâm, bảo đảm thực hiện tốt các chế độ, chính sách đối với đội ngũ công chức đang làm việc tại Bộ theo quy định của pháp luật cũng phần nào hạn chế được hiện tượng “chảy máu chất xám” của Bộ, giúp đội ngũ công chức yên tâm, gắn bó với công việc, giúp cho số lượng và chất lượng của nguồn nhân lực của Bộ không ngừng được tăng lên. 2.4.2. Tồn tại, hạn chế - Chưa ban hành quy định rõ ràng về thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao. - Chưa xây dựng được hệ thống tiêu chí đánh giá nhân lực chất lượng cao một cách khoa học, khách quan, đúng đối tượng. - Các quy định để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao của Bộ chưa thực sự hấp dẫn, chế độ ưu đãi chưa đủ khả năng cạnh tranh với các doanh nghiệp, các công ty nước ngoài. 2.4.3. Nguyên nhân của hạn chế Thứ nhất, hệ thống chính sách thu hút nhân lực chất lượng cao của Đảng, Nhà nước còn chưa đồng bộ, chưa có hướng dẫn cụ thể để các bộ, ngành, địa phương áp dụng, triển khai. Thứ hai, nhiều nội dung của công tác quản lý cán bộ, công chức như tuyển dụng, nâng ngạch, đánh giá, khen thưởng, kỷ luật, trả lương, đãi ngộ… còn chậm đổi mới. Thứ ba, đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác đào tạo, phát triển đội ngũ nhân lực của Bộ, ngành chưa thực sự nhận thức được vai trò quan trọng của việc thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao trong sự phát triển của Bộ, ngành. 15
Thứ tư, nguồn lực cần thiết (nhân lực, vật lực) để thực hiện chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao của Bộ còn hạn chế. 16
CHƯƠNG 3 ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH THU HÚT, SỬ DỤNG NHÂN LỰC CHẤT LƯỢNG CAO NGÀNH TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TẠI BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG 3.1. Quan điểm, mục tiêu thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường tại Bộ Tài nguyên và Môi trường 3.1.1. Quan điểm Thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường phải bảo đảm gắn liền với phát triển kinh tế - xã hội, là khâu đột phá phát triển ngành tài nguyên và môi trường, góp phần đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, sự nghiệp phát triển bền vững của đất nước. Thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường phải có tính chiến lược lâu dài; là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục; có trọng tâm, trọng điểm. Thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường phải bảo đảm tính hài hòa về cơ cấu, cân đối theo lĩnh vực, vùng, miền và phải gắn liền với việc bố trí, sử dụng, nhằm phát huy đầy đủ năng lực, phẩm chất của công chức. Thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường ngoài việc tập trung nâng cao hiệu quả đào tạo, cần tập trung công tác cán bộ; ưu tiên xây dựng các cơ sở đào tạo chất lượng cao, đào tạo đội ngũ chuyên gia, cán bộ khoa học và công nghệ, các nhóm nhân lực trình độ cao thuộc lĩnh vực tài nguyên và môi trường. 17
Thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường phải kết hợp khai thác và sử dụng có hiệu quả nguồn lực trong nước và nước ngoài. 3.1.2. Mục tiêu Thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường cần bám sát mục tiêu đáp ứng yêu cầu nhân lực đủ về số lượng, bảo đảm về chất lượng, cơ cấu ngành hợp lý; có phẩm chất, năng lực phục vụ sự nghiệp phát triển ngành, thúc đẩy quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hội nhập quốc tế và bảo đảm sự phát triển bền vững của đất nước. 3.2. Nhu cầu nhân lực của ngành tài nguyên và môi trường giai đoạn 2016 - 2020 và định hướng đến năm 2030 3.2.1. Yêu cầu đặt ra đối với nhân lực ngành tài nguyên và môi trường 3.2.2. Nhu cầu về nhân lực ngành tài nguyên và môi trường giai đoạn 2016 - 2020 3.2.3. Định hướng đến năm 2030 3.3. Một số giải pháp hoàn thiện chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường 3.3.1. Nhóm giải pháp về tuyên truyền, phổ biến, đổi mới nhận thức, tạo sự thống nhất về quan điểm, chủ trương về chính sách thu hút nhân lực chất lượng cao ngành tài nguyên và môi trường 3.3.2. Nhóm giải pháp về bổ sung, hoàn thiện văn bản cơ chế, chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao 3.3.3. Nhóm giải pháp về lãnh đạo, quản lý, nâng cao hiệu quả, hiệu lực hoạt động của bộ máy, nâng cao năng lực thực thi chính sách 18