Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Thực thi chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh

Chia sẻ: Ocxaodua999 Ocxaodua999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn nghiên cứu thực tiễn về các chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh và đề xuất các giải pháp đảm bảo thực thi chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh theo hướng bền vững phù hợp với hoàn cảnh của địa phương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Thực thi chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ -------/------- -----/------ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN PHÚ BÌNH THỰC THI CHÍNH SÁCH CHỐNG BUÔN LẬU TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ MÓNG CÁI, TỈNH QUẢNG NINH Chuyên ngành: Chính sách công Mã số: 8 34 04 02 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI – 2019
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS.TS. NGUYỄN ĐĂNG THÀNH Phản biện 1: TS. Nguyễn Thị Thanh Thủy Phản biện 2: TS. Nguyễn Ngọc Vân Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng 401, Nhà A, Hội trường bảo vệ Luận văn Thạc sĩ Học viện Hành chính Quốc gia Số: 77, Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội Thời gian: Vào hồi 15h 45’ ngày 16 tháng 12 năm 2019 Có thể tìm hiểu luận văn tại thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web của Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Quá trình mở cửa và hội nhập một mặt đem lại cho Việt Nam nhiều cơ hội lớn cho xuất nhập khẩu hàng hóa, phát triển kinh tế. Mặt khác, cũng đặt ra không ít thách thức, khi hoạt động buôn lậu ngày càng diễn biến phức tạp, thủ đoạn tinh vi, quy mô trên trải rộng khắp địa bàn biên giới, ảnh hưởng không nhỏ đến nền kinh tế - xã hội, gây thất thu ngân sách nhà nước, thất thoát tài nguyên khoáng sản quốc gia, ảnh hưởng đến sức khỏe của nhân dân. Cụ thể, để tăng cường công tác chống buôn lậu, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 389/QĐ-TTg ngày 19 tháng 3 năm 2014 về thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (gọi tắt là Ban Chỉ đạo quốc gia 389). Ngày 09/6/2015, Chính phủ ban hành Nghị quyết 41/NQ-CP về việc đẩy mạnh công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong tình hình mới. Thành phố Móng Cái thuộc tỉnh Quảng Ninh là một Cửa khẩu biên giới tiếp giáp với Trung Quốc, thành phố Móng Cái luôn là địa bàn nóng về buôn lậu, với những diễn biến phức tạp, nhiều phương thức, thủ đoạn mới, tinh vi. Chính vì vậy, từ đầu năm 2018 đến nay, BCĐ 389 thành phố đã tăng cường công tác chỉ đạo, tập trung cao điểm triển khai quyết liệt, đồng bộ các biện pháp nhằm kiểm tra, kiểm soát gắt gao, chặt chẽ 24/24 h tại tất cả các khu vực trên địa bàn. Mặt hàng trọng điểm là pháo nổ, vũ khí, ma túy, thuốc lá điếu, rượu ngoại, thực phẩm, đặc biệt là thủy, hải sản, gia cầm và sản phẩm từ gia cầm. 1
Hiện nay, do một số chính sách còn bất cập, chồng chéo, các đối tượng đã lợi dụng chính sách ưu đãi về thương mại đối với cư dân biên giới (Quyết định số 52/2015/QĐ-TTg ngày 20/10/2015 của Thủ tướng Chính phủ, Nghị định số 14/2018/NĐ-CP ngày 23/01/2018). Buôn lậu luôn tiềm ẩn nguy cơ gia tăng, diễn biến phức tạp và khó lường. Nhận thức được vấn đề trên, tác giả chọn đề tài “Thực thi chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh” làm đề tài luận văn để nhằm tìm hiểu sự tác động, ảnh hưởng của các chính sách chống buôn lậu, qua nghiên cứu thực trạng, nguyên nhân việc thực thi các chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp để thực hiện tốt hơn. 2. Tình hình nghiên cứu Có rất nhiều công trình nghiên cứu về thực thi chính sách như: Cuốn Nghiên cứu chính sách công: Chu trình chính sách và tiểu hệ thống chính sách của Michael Howlett and M.Ramesh (1995), Nhà xuất bản Oxford University Press. Cuốn sách đã bàn nhiều về các khái niệm chính sách công; chu trình chính sách. Đặc biệt làm rõ các nội dung liên quan đến thực thi chính sách: Khái niệm, các công cụ, các nhân tố ảnh hưởng, các cách thức thực thi và sự phù hợp của việc lựa chọn công cụ để thực thi chính sách. Cuốn Những vấn đề cơ bản về chính sách công và chu trình chính sách (2001) của tác giả Lê Chi Mai, Nhà xuất bản Đại học quốc gia Hồ Chí Minh đã trình bày khá cụ thể những 2
nội dung mang tính lý luận về chính sách công: Quan niệm về chính sách công, quy trình chính sách, các giai đoạn của quá trình thực hiện chính sách, đặc biệt, tác giả đã có sự nghiên cứu và chỉ ra các yếu tố tác động trực tiếp và gián tiếp đến quá trình thực thi chính sách cũng như công tác tổ chức thực hiện chính sách. Đến năm 2013, hàng loạt sách chuyên khảo nghiên cứu lý luận chính sách công trong đó làm rõ các nhận thức cơ bản về chính sách công, hoạch định, phân tích, thực hiện và đánh giá chính sách như Giáo trình Hoạch định và phân tích chính sách công; cuốn Đại cương về phân tích chính sách công, Đại cương về chính sách công của đồng chủ biên Nguyễn Hữu Hải và Lê Văn Hòa, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia. Luận án của Tiến sĩ Lê Văn Hòa (2015) với đề tài nghiên cứu Quản lý theo kết quả trong thực thi chính sách công ở Việt Nam, tác giả đã đề cập đến lợi ích có được khi nhà nước thật sự quan tâm và có cách thức quản lý phù hợp để đảm bảo được đầu ra của quá trình thực thi chính sách công. Luận án làm rõ lý luận về chính sách công, thực thi chính sách công, mô hình quản lý thực thi chính sách theo kết quả và đặc biệt chỉ rõ những nguyên tắc cần phải áp dụng khi quản lý thực thi chính sách công như: Chủ thể chịu trách nhiệm thực thi chính sách công, sự tham gia của các bên có liên quan, trách nhiệm giải trình,... giúp cho quá trình thực thi chính sách công đạt được mục tiêu đề ra khi ban hành chính sách. Tuy nhiên chưa có một công trình nào nghiên cứu về thực thi chính sách chống buôn lậu. 3
Buôn lậu và đấu tranh chống buôn lậu hiện nay đang là vấn đề nóng bỏng cần có sự quan tâm, đánh giá đúng mức. Vì vậy, vấn đề này đã được đề cập trong một số công trình khoa học, bài viết đăng trên các báo và tạp chí, cụ thể: Sách tham khảo "Chống buôn lậu và gian lận thương mại" của tác giả Lê Thanh Bình, NXB Chính trị quốc gia 1998; "Buôn lậu và chống buôn lậu - Nhận diện và giải pháp" của tác giả Lê Văn Tới, NXB Chính trị quốc gia 2000; Đề tài khoa học cấp Bộ “Đấu tranh chống buôn lậu trên tuyến biên giới Việt Nam – Trung Quốc” của Viện Nghiên cứu Chiến lược và Khoa học Công an, năm 2000. Bên cạnh đó, còn có một số luận văn thạc sĩ, luận văn cử nhân như: "Đấu tranh phòng chống tội buôn lậu và vận chuyển hàng hoá, tiền tệ trái phép qua biên giới" của ThS. Nguyễn Văn Giàu; "Công tác phòng ngừa và đấu tranh chống buôn lậu trên tuyến biển miền Trung của Bộ đội Biên phòng" của ThS. Nguyễn Thành Luỹ 1996. Nguyễn Thị Thiên Hương (2010) “Tăng cường quản lý nhà nước đối với công tác chống gian lận thương mại trong giai đoạn hiện nay trên địa bàn tỉnh Tây Ninh”, Luận văn cao học quản lý hành chính công, bảo vệ tại Học viện Hành chính Quốc gia. Luận văn đã hệ thống hình thành khung lý tuyết về buôn lậu, gian lận thương mại và nội dung quản lý nhà nước về phòng, chống buôn lậu và gian lận thương mại, phân tích thực trạng buôn lậu ở các địa bàn huyện giáp biên giới Campuchia, rút ra được các nguyên nhân và từ đó, đề xuất bốn nhóm giải pháp: (1) Về thể chế, chính sách, (2) Về tổ chức bộ máy, (3) Về đội ngũ cán bộ, công chức và (4) Về tăng cường thanh, kiểm 4
tra đối với hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động thương mại. Luận văn là gợi ý để học viên kế thừa nhất là về khung lý thuyết, các giải pháp. Nguyễn Minh Hải (2010) “Một số giải pháp tăng cường đấu tranh chống hàng giả và gian lận thương mại”, Học viện Hành chính Quốc gia - Tạp chí Quản lý nhà nước số 12, tr. 36- 39. Tác giả đã hệ thống thực trạng với số liệu minh họa có tính cập nhật về tình hình buôn lậu và gian lận thương mại ở nước ta, từ đó, đề xuất một số giải pháp: (1) Xây dựng và ban hành Luật về phòng, chống buôn lậu và gian lận thương mại với chế tài mạnh để răn đe hành vi vi phạm trong lĩnh vực buôn lậu và gian lận thương mại, (2) Nâng cao năng lực và xây dựng tổ chức bộ máy Quản lý thị trường với đội ngũ cán bộ, công chức có năng lực và tận tụy thực thi công vụ, (3) Bổ sung trang thiết bị cho lực lượng Quản lý thị trường tham gia đấu tranh phòng, chống buôn lậu và gian lận thương mại, (4) Chế độ, chính sách đối với người tham gia phát hiện hành vi buôn lậu qui mô lớn để khuyến khích người dân tham gia cùng cơ quan quản lý nhà nước phòng, chống buôn lậu và gian lận thương mại. Các công trình nghiên cứu này đã đề cập một cách khái quát về mặt lý luận của buôn lậu và tội phạm buôn lậu cũng như đề cập đến công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu của những cơ quan, lực lượng chức năng. Tuy nhiên, các công trình này chưa có công trình nào trực tiếp nghiên cứu về thực thi chính sách chống buôn lậu qua biên giới. 5
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích: : Luận văn nghiên cứu thực tiễn về các chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh và đề xuất các giải pháp đảm bảo thực thi chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh theo hướng bền vững phù hợp với hoàn cảnh của địa phương. Nhiệm vụ: Để thực hiện mục tiêu trên, luận văn đặt ra các nhiệm vụ cụ thể sau: Hệ thống hóa cơ sở khoa học về thực thi chính sách chống buôn lậu. Đánh giá thực trạng thực thi chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh và chỉ ra ưu điểm, hạn chế, phân tích hạn chế trong thực thi chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh. Xác định phương hướng và đề xuất một số giải pháp nhằm đảm bảo tổ chức thực thi chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn Đối tượng nghiên cứu: Thực thi chính sách chống buôn lậu. Phạm vi nghiên cứu: Trong Luận văn này, tác giả tập trung nghiên cứu việc thực thi chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh là một trong những chính sách quan trọng của chính sách quản lý xã hội trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh giai đoạn từ 2014 đến 2018 và kiến nghị các giải pháp cho đến năm 2025, tầm nhìn 2030. 6
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn Phương pháp luận: Nghiên cứu sử dụng phương pháp luận Chủ nghĩa duy vật biện chứng và Chủ nghĩa duy vật lịch sử. Phương pháp nghiên cứu cụ thể: Phương pháp khảo cứu tài liệu được sử dụng trong toàn bộ quá trình nghiên cứu đề tài. Trên cơ sở tiếp cận, nghiên cứu các tài liệu thứ cấp...tác giả, lựa chọn các tri thức, các số liệu, dẫn chứng phù hợp, có tính thời sự trong các tài liệu, sách, báo và các ấn phẩm khác trong các giai đoạn khác nhau, phục vụ cho việc giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài. Phương pháp thống kê được sử dụng nhằm liệt kê, so sánh, làm rõ mức tăng, giảm, biến động cụ thể của các số liệu trong Luận văn qua từng năm, từng kỳ trong giai đoạn nghiên cứu. Phỏng vấn sâu: Phỏng vấn cán bộ quản lý và cán bộ làm công tác trực tiếp chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh nhằm giải đáp những vấn đề về thực thi chính sách chống buôn lậu và những thuận lợi, khó khăn cũng như các vướng mắc phát sinh trong thực tiễn của thực thi chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái; đồng thời tìm hiểu đề xuất của địa phương đối với thực thi chính sách chống buôn lậu. Lấy ý kiến chuyên gia (những người có kinh nghiệm trong công tác chống buôn lậu: Quan điểm, nhận định, đánh giá, giải pháp của họ). 7
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Luận văn góp phần bổ sung cơ sở khoa học về thực thi chính sách chống buôn lậu gắn với tình hình thực tiễn trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh. Luận văn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo góp phần vào việc nâng cao chất lượng thực hiện chính sách chống buôn lậu ở nước ta. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo, Mục lục, kết cấu luận văn gồm 3 Chương: Chương 1: Cơ sở khoa học của thực thi chính sách chống buôn lậu. Chương 2: Thực trạng thực thi chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh. Chương 3: Giải pháp đảm bảo thực thi chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh. 8
CHƢƠNG 1 CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA THỰC THI CHÍNH SÁCH CHỐNG BUÔN LẬU 1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1. Buôn lậu Căn cứ vào Điều 153 Bộ luật hình sự có thể, rút ra khái niệm buôn lậu "Buôn lậu là hành vi buôn bán trái phép qua biên giới hàng hóa, tiền Việt Nam, ngoại tệ, kim khí quý, đá quý hoặc vật phẩm thuộc di tích lịch sử văn hóa". 1.1.2. Chống buôn lậu Khái niệm chống buôn lậu: Là các hoạt động của cơ quan có thẩm quyền trong việc phát hiện, ngăn chặn và xử lý các vi phạm về các hành vi buôn bán trái phép qua biên giới hàng hóa, tiền Việt Nam, ngoại tệ, kim khí quý, đá quý hoặc vật phẩm thuộc di tích lịch sử văn hóa. 1.1.3. Chính sách chống buôn lậu + Khái niệm về chính sách chống buôn lậu: Là hệ thống chính sách nhằm phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hành vi buôn lậu. Bên cạnh đó, cũng có quan điểm cho rằng chính sách chống buôn lậu là hệ thống chủ trương, phương hướng và biện pháp của Nhà nước tổ chức chống hoạt động buôn lậu. + Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về chính sách chống buôn lậu 1.2. Thực thi chính sách chống buôn lậu 1.2.1. Khái niệm: Là tổng hợp những hành động của Nhà nước và các chủ thể có liên quan nhằm đưa chính sách chống buôn lậu vào thực tế. 9
1.2.2. Chủ thể thực thi chính sách chống buôn lậu Ban Chỉ đạo 389 Bộ đội Biên phòng Lực lượng Hải quan Lực lượng Công an Lực lượng Cảnh sát biển Quản lý thị trường Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp trong thực thi chính sách chống buôn lậu 1.2.3. Các yếu tố tác động đến quá trình thực thi chính sách chống buôn lậu * Yếu tố khách quan: Thứ nhất, điều kiện tự nhiên. Thứ hai, điều kiện cơ sở hạ tầng. Thứ ba, Khoa học,kỹ thuật công nghệ. Thứ tư, do điều kiện phát triển giữa 2 nước. * Yếu tố chủ quan: - Sự móc lối, tiếp tay của một số cán bộ, chiến sỹ, công chức làm công tác phòng chống buôn lậu. - Năng lực của cán bộ, chiến sĩ, công chức trong thực thi chính sách chống buôn lậu. - Điều kiện cơ sở vật chất cần thiết cho quá trình thực thi chính sách chống buôn lậu ở Móng Cái. - Sự đồng tình ủng hộ của người dân. 1.3. Nội dung của thực thi chính sách chống buôn lậu Một là: Xây dựng và chỉ đạo thực hiện các chương trình, kế hoạch thực thi chính sách chống buôn lậu: 10
Kế hoạch triển khai thực thi chính sách CBL được xây dựng trước khi đưa chính sách CBL vào thực hiện. Các cơ quan triển khai thực thi chính sách CBL từ Trung ương đến địa phương đều phải xây dựng Kế hoạch, Chương trình thực hiện. Kế hoạch triển khai thực thi chính sách gồm những nội dung cơ bản sau: Kế hoạch về tổ chức, điều hành; kế hoạch cung cấp các nguồn vật lực; kế hoạch thời gian triển khai thực hiện; kế hoạch kiểm tra, đôn đốc thực thi chính sách; dự kiến những nội qui, qui chế về tổ chức, điều hành; về trách nhiệm, nhiệm vụ và quyền hạn của cán bộ, công chức và các cơ quan nhà nước tham gia: Tổ chức điều hành chính sách; về các biện pháp khen thưởng, kỷ luật cá nhân, tập thể trong tổ chức thực thi chính sách CBL... Hai là: Ban hành và tổ chức thực hiện về thực thi chính sách chống buôn lậu: Nhà nước thông qua việc ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật về thực thi chính sách chống buôn lậu để điều chỉnh các quan hệ xã hội cũng như góp phần tạo cơ sở pháp lý, cơ sở khoa học để hướng dẫn, bảo đảm cho chính sách CBL được thực thi. Thông qua đó, cũng xác định về vị trí, tổ chức, bộ máy, nhiệm vụ, quyền hạn và chức năng của các cơ quan thực thi chính sách CBL. Đảm bảo được sự phối hợp giữa các ngành, các cấp và toàn thể xã hội trong việc thực thi đồng loạt các chiến lược, chính sách chung về CBL. Ba là: Tổ chức bộ máy quản lý của nhà nước về thực thi chính sách chống buôn lậu: 11
Bộ máy quản lý việc thực thi chính sách CBL phải có sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa địa phương và Trung ương, giữa các Bộ, ngành để đáp ứng được yêu cầu quản lý, kiểm soát hoạt động buôn lậu. Bộ máy thực thi chính sách CBL bao gồm các Bộ, ngành như: Bộ Công thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Tài chính (Tổng Cục Hải quan, Tổng Cục thuế) và hệ thống UBND các cấp. Đặc biệt, đóng vai trò quan trọng trong công tác này là Ban Chỉ đạo chống buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại từ Trung ương đến địa phương (gọi tắt là BCĐ 389). Bốn là: Phối hợp, hợp tác giữa các ngành, khu vực và quốc tế trong đấu tranh chống buôn lậu: Sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan quản lý nhà nước có chức năng thực hiện quản lý về CBL sẽ tạo nên sự đồng bộ trong thực hiện các giải pháp trong thực thi chính sách CBL. Hợp tác quốc tế song phương, đa phương với khu vực, các nước, các tổ chức và cá nhân nước ngoài để tranh thủ sự giúp đỡ về kinh nghiệm, tài chính, công nghệ thông tin trong hoạt động đấu tranh CBL. Muốn tổ chức thực thi chính sách CBL có hiệu quả phải tiến hành phân công, phối hợp giữa các cơ quan quản lý ngành, các cấp chính quyền địa phương, các yếu tố tham gia thực thi chính sách CBL và các quá trình ảnh hưởng đến thực hiện mục tiêu chính sách CBL. Năm là: Tuyên truyền, giáo dục về thực thi chính sách chống buôn lậu cho quần chúng nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp: 12
Đây là một hoạt động quan trọng, có ý nghĩa lớn với cơ quan nhà nước và các đối tượng thực thi chính sách CBL: Phổ biến, tuyên truyền chính sách CBL tốt giúp cho các đối tượng chính sách và mọi người dân, doanh nghiệp tham gia thực thi hiểu rõ về mục đích, yêu cầu của chính sách; về tính đúng đắn của chính sách trong điều kiện hoàn cảnh nhất định và về tính khả thi của chính sách... để họ tự giác thực hiện theo yêu cầu quản lý của nhà nước. Đồng thời còn giúp cho mỗi cán bộ, công chức có trách nhiệm tổ chức thực thi nhận thức được đầy đủ tính chất, trình độ, qui mô của chính sách CBL với thực hiện phát triển kinh tế - xã hội địa phương để chủ động tích cực tìm kiếm các giải pháp thích hợp cho thực hiện mục tiêu chính sách và triển khai thực thi có hiệu quả kế hoạch tổ chức thực hiện chính sách được giao. Sáu là: Kiểm tra, kiểm soát, giám sát, trinh sát, xử lý vi phạm: Qua kiểm tra, đôn đốc, các mục tiêu và biện pháp chủ yếu của chính sách lại được khẳng định để nhắc nhở mỗi cán bộ, công chức, mỗi đối tượng thực thi chính sách tập trung chú ý những nội dung ưu tiên trong quá trình thực thi chính sách CBL. Căn cứ kế hoạch kiểm tra, đôn đốc đã được phê duyệt các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm thực hiện hoạt động kiểm tra có hiệu quả. Kiểm tra, theo dõi sát sao tình hình tổ chức thực thi chính sách CBL vừa kịp thời bổ sung, hoàn thiện chính sách chống buôn lậu, vừa chấn chỉnh công tác tổ chức thực thi chính 13
sách CBL, giúp cho việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện mục tiêu chính sách CBL. Bảy là: Đánh giá, tổng kết, rút kinh nghiệm: Đánh giá tổng kết trong bước tổ chức thực thi chính sách CBL được hiểu là quá trình xem xét, kết luận về chỉ đạo, điều hành và chấp hành chính sách của các đối tượng thực thi chính sách CBL. Đối tượng được xem xét, đánh giá tổng kết về chỉ đạo điều hành thực thi chính sách là các cơ quan nhà nước từ Trung ương đến địa phương. Ngoài ra, còn xem xét cả vai trò, chức năng của các tổ chức chính trị, chính trị - xã hội và xã hội trong việc tham gia thực thi chính sách. Cơ sở để đánh giá tổng kết công tác chỉ đạo, điều hành thực thi chính sách trong các cơ quan nhà nước là kế hoạch được giao và những nội qui, qui chế được xây dựng. Đồng thời còn kết hợp sử dụng các văn bản liên tịch giữa cơ quan nhà nước với các tổ chức xã hội và các văn bản qui phạm khác để xem xét tình hình phối hợp chỉ đạo, điều hành thực thi chính sách của các tổ chức chính trị và xã hội với Nhà nước. Bên cạnh việc tổng kết, đánh giá kết quả chỉ đạo - điều hành của các cơ quan nhà nước, chúng ta còn xem xét đánh giá việc thực thi của các đối tượng tham gia thực hiện chính sách bao gồm các đối tượng thụ hưởng lợi ích trực tiếp và gián tiếp từ chính sách, nghĩa là tất cả các thành viên xã hội với tư cách là công dân. Thước đo đánh giá kết quả thực thi của các đối tượng này là tinh thần hưởng ứng với mục tiêu chính sách và ý thức chấp hành những qui định về cơ chế, biện pháp do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành để thực hiện mục tiêu chính sách trong từng điều kiện về không gian và thời gian. 14
1.4. Kinh nghiệm thực thi chính sách chống buôn lậu và kinh nghiệm cho thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh 1.4.1. Kinh nghiệm của các nước về thực thi chính sách chống buôn lậu 1.4.2. Kinh nghiệm tỉnh Kiên Giang 1.4.3. Kinh nghiệm cho thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 Chương 1, Luận văn đã khái quát cơ sở khoa học về thực thi chính sách chống buôn lậu. Tại Chương 1, đã nêu ra được các khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài nghiên cứu, đã nêu rõ các nội dung cơ bản của thực thi chính sách chống buôn lậu, hệ thống khái quát các chính sách chống buôn lậu của Trung ương và địa phương, các chủ thể thực thi chính sách chống buôn lậu, các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình thực thi chính sách chống buôn lậu và kinh nghiệm trong nước, quốc tế về thực thi chính sách chống buôn lậu, từ đó có thể đưa ra giá trị tham khảo cho thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, trong thực thi chính sách chống buôn lậu. 15
CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG THỰC THI CHÍNH SÁCH CHỐNG BUÔN LẬU TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ MÓNG CÁI, TỈNH QUẢNG NINH 2.1. Tình hình kinh tế - xã hội địa bàn thành phố Móng Cái Một là, tình hình an ninh chính trị, kinh tế, xã hội Hai là, tình hình sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa 2.2. Phân tích thực trạng thực thi chính sách chống buôn lậu tại thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh 2.2.1. Công tác chống buôn lậu của các cơ quan chức năng 2.2.2. Xây dựng kế hoạch thực thi chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái 2.2.3. Phổ biến, tuyên truyền chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái 2.2.4. Phân công, phối hợp thực thi chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái 2.2.5. Theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực thi chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái 2.3. Đánh giá thực trạng thực thi chính sách chống buôn lậu tại thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh 2.3.1. Những mặt đạt được 2.3.2. Những hạn chế 2.3.3. Nguyên nhân của hạn chế Nguyên nhân khách quan Nguyên nhân chủ quan 16
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 Qua nghiên cứu về thực trạng thực thi chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh. Luận văn đã khái quát tình hình buôn lậu qua biên giới trên địa bàn thành phố Móng Cái hiện nay, tình hình công tác chống buôn lậu của các cơ quan chức năng của thành phố, quá trình tổ chức thực thi chính sách chống buôn lậu của thành phố Móng Cái: Công tác xây dựng kế hoạch, phổ biến tuyên truyền; phối hợp thực hiện…Từ đó đánh giá về thực trạng thực thi chống buôn lậu của thành phố Móng Cái, những mặt đạt được và hạn chế, phân tích những nguyên nhân khách quan và chủ quan của hạn chế. Qua đánh giá, đã đưa ra được những vấn đề cần đặt ra trong quá trình thực thi chính sách chống buôn lậu tại thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh như: Quá trình thực thi chính sách chống buôn lậu của thành phố cần có sự đồng tình, giúp đỡ của quần chúng nhân dân; có sự kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các vi phạm trong quá trình thực thi; cần có sự phối hợp theo kế hoạch chung, chặt chẽ của các cơ quan quản lý Nhà nước trong công tác chống buôn lậu một cách có hiệu quả. 17
CHƢƠNG 3 GIẢI PHÁP ĐẢM BẢO THỰC THI CHÍNH SÁCH CHỐNG BUÔN LẬU TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ MÓNG CÁI, TỈNH QUẢNG NINH 3.1. Căn cứ đề xuất giải pháp đảm bảo thực thi chính sách chống buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái 3.1.1. Dự báo tình hình buôn lậu trên địa bàn thành phố Móng Cái Dự báo những năm tiếp theo thành phố Móng Cái được xác định là địa bàn trọng điểm, điểm nóng về buôn lậu và gian lận thương mại. Tình trạng buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn TP. Móng Cái trong thời gian tới, sẽ có xu hướng giảm nhưng luôn tiềm ẩn diễn biển phức tạp, khó lường, có nguy cơ phát sinh các loại tội phạm liên quan đến buôn lậu, gian lận thương mại, trốn thuế, buôn bán, vận chuyển hàng cấm và một số mặt hàng theo loại hình TNTX, KNQ có nguy cơ thẩm lậu trở lại nội địa (thuốc lá điếu, rượu, đường...). Mặt khác, dự báo số lượng cư dân biên giới sẽ tập trung đông trở lại khu vực Cửa khẩu Quốc tế Móng Cái để xách hàng hóa. Vì trước, trong và sau Tết nguyên Đán do các lực lượng chức năng của Việt Nam - Trung Quốc tiếp tục duy trì tăng cường kiểm soát dọc các tuyến biên giới. 3.1.2. Chủ trương, quan điểm của Đảng và Nhà nước về chống buôn lậu - Quan điểm của Đảng: Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đã chỉ rõ: “Phát triển mạnh thị 18