Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ: Chủ trương của Đảng và Nhà nước Việt Nam về phát triển kinh tế biển từ năm 1986 đến năm 2007

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN<br /> ----------******----------<br /> <br /> NGUYỄN THỊ KIM DUNG<br /> <br /> CHỦ TRƢƠNG CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƢỚC<br /> VIỆT NAM VỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ BIỂN<br /> TỪ NĂM 1986 ĐẾN NĂM 2007<br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ LỊCH SỬ<br /> <br /> Hà Nội - 2009<br /> <br /> 1<br /> <br /> ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN<br /> KHOA: LỊCH SỬ<br /> ---------******-----------<br /> <br /> NGUYỄN THỊ KIM DUNG<br /> <br /> CHỦ TRƢƠNG CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƢỚC<br /> VIỆT NAM VỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ BIỂN<br /> TỪ NĂM 1986 ĐẾN NĂM 2007<br /> <br /> Chuyên ngành : Lịch sử Đảng Cộng sản ViệtNam.<br /> Mã số<br /> <br /> : 602256<br /> <br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN: PGS.TS. VŨ QUANG HIỂN<br /> <br /> Hà Nội - 2009<br /> <br /> 2<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> Lịch sử phát triển của thế giới cho thấy những đột phá phát triển<br /> mang tầm thế giới cho đến nay hầu như đều bắt nguồn từ những quốc gia biển, như Italia thế kỉ XIV – XV, Anh thế kỉ XVII – XVIII, Nhật Bản nửa<br /> cuối thế kỉ XX và gần đây hơn, gắn với biển là sự bùng nổ của một nước<br /> Singapore bé nhỏ hay một Trung Quốc khổng lồ. Dựa trên những lợi thế của<br /> biển, các nước này thi hành chiến lược kinh tế mở và đã tạo ra những đột phá<br /> thành công. Kinh nghiệm thế giới cũng chỉ ra rằng, mỗi thời đại phát triển lớn<br /> đều gắn kết với các đại dương như: thời Phục hưng gắn với Địa Trung Hải,<br /> thời Ánh sáng gắn với Đại Tây Dương, và hiện nay là thời Phục hưng Đông<br /> Á gắn với Thái Bình Dương.<br /> Đặc biệt, có một điều rất dễ nhận thấy là từ những năm 50 của thế<br /> kỷ XX, dân số ngày càng tăng, tài nguyên cạn kiệt, môi trường ngày càng xấu<br /> đi nghiêm trọng, đó là ba vấn đề mà loài người đang phải đối mặt và lo âu<br /> ngay trong thế kỉ này và cả tương lai trước mặt. Vậy đâu là con đường để giải<br /> quyết vấn đề này? Đâu là “lối thoát” cho con người trong thế kỉ XXI? Biết<br /> bao ý kiến được đưa ra nhưng ngày càng có nhiều chuyên gia cho rằng:<br /> Biển là niềm hi vọng của con người.<br /> Biển là chiếc nôi của con người.<br /> Biển là kho báu chưa được khai thác.<br /> Thời đại kinh tế biển đã đến. Ngày càng có nhiều nước quan tâm hơn<br /> tới biển, hướng tầm nhìn phát triển kinh tế ra đại dương nhằm phục vụ nhu<br /> cầu sống và tồn tại của con người.<br /> Xã hội loài người phát triển đến cuối thế kỷ XX, cùng với sự phát<br /> triển vượt bậc của các lĩnh vực kinh tế, khoa học kĩ thuật ...bao nhiêu thì cũng<br /> <br /> 3<br /> <br /> xuất hiện mối đe dọa sự sinh tồn của con người bấy nhiêu. “Xuống đất”, “ra<br /> biển”, “lên trời” là 3 lối thoát của con người, trong đó tiềm lực biển là lớn<br /> nhất.<br /> Với diện tích chiếm 71% bề mặt trái đất, biển và đại dương có ý<br /> nghĩa vô cùng lớn lao đối với con người. Tuy chưa phải là nơi con người có<br /> thể cư trú được, nhưng biển và đại dương lại là nơi bắt nguồn của sự sống và<br /> cũng là nơi có nhiều điều kiện rất thuận lợi cho sự sống của con người. Biển<br /> chứa đựng một tài nguyên thiên nhiên phong phú, có thể thỏa mãn yêu cầu<br /> phát triển của con người, là kho lương thực, kho khoáng sản, kho thuốc, kho<br /> năng lượng….cho sự sinh tồn và phát triển của loài người.<br /> Việt Nam là một quốc gia có nhiều tiềm năng biển. Xét về mặt địa<br /> lý, nước ta nằm trên tuyến đường giao thương hàng hải giữa các khu vực và<br /> thế giới cho nên vai trò của biển là rất lớn. Vậy làm thế nào để có thể tận dụng<br /> và phát triển tối đa nguồn lực sẵn có này, đó là một câu hỏi lớn mà Đảng và<br /> Nhà nước đã, đang và sẽ giải quyết. “Thế kỉ XXI được thế giới xem là Thế kỉ<br /> của đại dương”. Các quốc gia có biển đều rất quan tâm đến biển và coi trọng<br /> việc xây dựng chiến lược biển. Khu vực biển Đông, trong đó vùng biển Việt<br /> Nam có vị trí địa kinh tế và địa chính trị rất quan trọng. Lịch sử dựng nước và<br /> giữ nước của dân tộc ta đã chứng minh rõ vị trí, vai trò đó”[24, 1].<br /> Bước vào thời kỳ đổi mới, Đảng và Nhà nước Việt Nam đã có những<br /> chủ trương, chính sách nhằm phát triển kinh tế biển và đã đạt được những kết<br /> quả quan trọng, song vẫn tồn tại nhiều khó khăn và thử thách. Việc nghiên<br /> cứu những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước Việt Nam, cũng<br /> như hiệu quả thực hiện những chủ trương đó là một vấn đề có ý nghĩa khoa<br /> học và thực tiễn, vì thế bản thân tôi đã chọn đề tài “Chủ trương của Đảng và<br /> Nhà nước Việt Nam về phát triển kinh tế biển từ năm 1986 đến năm 2007”<br /> làm luận văn tốt nghiệp thạc sĩ của mình.<br /> <br /> 4<br /> <br /> 2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề<br /> Biển cả bao la, mênh mông và vô tận, đã thu hút sự nghiên cứu của<br /> nhiều học giả, bao gồm ba nhóm công trình nghiên cứu như sau:<br /> a. Các tác phẩm của các nhà khoa học:<br /> Lưu Văn Lợi với tác phẩm “Việt Nam đất biển trời” (nhà xuất bản<br /> Thanh niên, HN, 1990 và tái bản lại năm 2007, nêu một cách chung nhất lịch<br /> sử hình thành đất nước, từng tuyến biên giới, hải đảo Việt Nam; chủ quyền và<br /> các quyền của Việt Nam đối với biên giới, thềm lục địa và vùng trời; các vấn<br /> đề bảo vệ đất, biển trời Việt Nam.<br /> Vũ Phi Hoàng với “vùng biển và quyền làm chủ” (Nhà xuất bản<br /> Quân đội Nhân dân , HN, 1978) khái quát tầm quan trọng của biển và đại<br /> dương; quá trình phát triển và sự đấu tranh trên thế giới để giành quyền làm<br /> chủ trên biển và xây dựng luật biển tiến bộ; những quy định và luật lệ thông<br /> thường ở các vùng biển đối với tàu thuyền nước ngoài.<br /> Lê Cao Đoàn có tác phẩm “Đổi mới và phát triển vùng kinh tế ven<br /> biển” (Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, HN,1999), nghiên cứu đặc điểm tự<br /> nhiên, tiềm năng phát triển kinh tế xã hội vùng đất bồi tụ nước lợ ven biển<br /> Thái Bình, trình bày kinh nghiệm thành công của các cuộc khai hoang trong<br /> lịch sử.<br /> Phạm Hồng Tung, Hoàng Ngọc Giao, Nguyễn Hồng Thao có<br /> cuốn“Chính sách pháp luật biển Việt Nam và chiến lược phát triển bền vững”<br /> (nhà xuất bản Tư pháp, HN, 2006). Trong cuốn sách này tập thể các tác giả<br /> đưa ra những đánh giá tổng quan nhất về chính sách pháp luật về biển và<br /> nguyên tắc phát triển bền vững; chính sách biển của Việt Nam trong tiến trình<br /> hội nhập quốc tế và phát triển bền vững; hợp tác quốc tế giữa Việt Nam và<br /> các nước trong khu vực trong việc khai thác, sử dụng và quản lý biển.<br /> <br /> 5<br /> <br />