Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Điều dưỡng: Kết quả chăm sóc sức khỏe sản phụ - trẻ sơ sinh sau đẻ trong tuần đầu tại khoa chăm sóc sức khỏe sinh sản Trung tâm Y tế huyện Vĩnh Thuận, tỉnh Kiên Giang năm 2020

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

50
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn với mục tiêu mô tả đặc điểm lâm sàng và kiến thức của bà mẹ về chăm sóc sức khoẻ sau sinh của sản phụ - trẻ sơ sinh trong tuần đầu sau đẻ tại khoa chăm sóc sức khỏe sinh sản trung tâm y tế huyện Vĩnh Thuận, tỉnh Kiên Giang năm 2020. Mời các bạn cùng tham khảo luận văn để nắm chi tiết hơn nội dung nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Điều dưỡng: Kết quả chăm sóc sức khỏe sản phụ - trẻ sơ sinh sau đẻ trong tuần đầu tại khoa chăm sóc sức khỏe sinh sản Trung tâm Y tế huyện Vĩnh Thuận, tỉnh Kiên Giang năm 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG NGUYỄN KIM ANH KẾT QUẢ CHĂM SÓC SỨC KHỎE SẢN PHỤ - TRẺ SƠ SINH SAU ĐẺ TRONG TUẦN ĐẦU TẠI KHOA CHĂM SÓC SỨC KHỎE SINH SẢN TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN VĨNH THUẬN, TỈNH KIÊN GIANG NĂM 2020 LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐIỀU DƢỠNG Hà Nội – 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG HỌ VÀ TÊN HỌC VIÊN: NGUYỄN KIM ANH MÃ SỐ CO1314 KẾT QUẢ CHĂM SÓC SỨC KHỎE SẢN PHỤ - TRẺ SƠ SINH SAU ĐẺ TRONG TUẦN ĐẦU TẠI KHOA CHĂM SÓC SỨC KHỎE SINH SẢN TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN VĨNH THUẬN, TỈNH KIÊN GIANG NĂM 2020 LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐIỀU DƢỠNG Chuyên ngành: Điều dƣỡng Mã số: 8.72.03.01 Hƣớng dẫn khoa học: TIẾN SĨ: PHẠM NHƢ THẢO Hà Nội – 2020
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ tận tình của các thầy cô giáo. Cho phép tôi xin được gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban Giám Hiệu, các quý thầy cô giáo Trường Đại học Thăng Long đã trực tiếp giảng dạy và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, trang bị cho tôi những kiến thức vô cùng quý giá. Tôi xin cảm ơn phòng đào tạo sau đại học đã hỗ trợ giám sát để luận văn được thực hiện đúng thời gian. Tôi xin gửi sự biết ơn và kính trọng đến TS. Phạm Như Thảo, trưởng khoa sản Bệnh viện đa khoa tỉnh Kiên Giang, dù rất bận nhưng Cô vẫn dành thời gian để giúp đỡ luận văn được hoàn thành. Tôi cũng xin được bày tỏ lòng biết ơn tới Ban Giám Đốc, các bạn đồng nghiệp trong đơn vị đã tạo mọi điều kiện thuận lợi và hỗ trợ tôi thực hiện đề tài này. Tôi xin cảm ơn các bệnh nhân tại khoa Chăm sóc sức khỏe sinh sản của Trung Tâm Y Tế Vĩnh Thuận đã nhiệt tình tham gia trong khi tôi triển khai nghiên cứu. Cuối cùng, tôi cũng xin được tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới những người thân trong gia đình, những người bạn thân thiết đã động viên, khuyến khích tôi, cùng tôi chia sẻ những khó khăn và dành cho tôi những tình cảm, sự chăm sóc quý báu trong suốt thời gian qua. Trân trọng! Kiên Giang, ngày 09 tháng 07 năm 2020 Ngƣời thực hiện Nguyễn Kim Anh
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, do chính bản thân tôi thực hiện, tất cả số liệu trong luận văn này là trung thực, khách quan và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Nếu có gì sai trái tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Kiên Giang, ngày 09 tháng 07 năm 2020 Tác giả luận văn Nguyễn Kim Anh
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BHYT Bảo hiểm y tế BPTT Biện pháp tránh thai CS Chăm sóc CSHQ Chỉ số hiệu quả CSSKSS Chăm sóc sức khỏe sinh sản CSSS Chăm sóc sau sinh CTC Cổ tử cung DTBS Dị tật bẩm sinh DV Dịch vụ ĐTV Điều tra viên EBF Bú hoàn toàn bằng sữa mẹ – Exclusive breastfeeding HQCT Hiệu quả can thiệp IMR Tỷ suất tử vong sơ sinh – Infant mortality ratio KHHGĐ Kế hoạch hoá gia đình MMR Tỷ suất tử vong mẹ – Marternal Mortality ratio NC Nghiên cứu NCCT Nghiên cứu can thiệp NKHS Nhiễm khuẩn hậu sản QG Quốc gia SKSS Sức khỏe sinh sản TCMR Tiêm chủng mở rộng TCYTTG Tổ chức Y tế thế giới – World Health Organization TSM Tầng sinh môn VGB Viêm gan B UNFPA Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc – United Nations Population Fund
MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG DANH MỤC BIỂU ĐỒ ĐẶT VẤN ĐỀ ......................................................................................................................... 1 DÀN Ý NGHIÊN CỨU .......................................................................................................... 3 CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN .................................................................................................. 4 1.1. Một số khái niệm nằm trong nghiên cứu ...................................................................... 4 1.1.1. Khái niệm ....................................................................................................................... 4 1.1.2. Sinh lý hậu sản thường và sơ sinh đủ tháng................................................................... 4 1.1.3. Những nguy cơ của bà mẹ và trẻ sơ sinh thời kỳ hậu sản.............................................. 8 1.1.4. Nội dung chăm sóc sau sinh về y tế ............................................................................. 11 1.2. Kiến thức của bà mẹ về chăm sóc sau sinh................................................................. 13 1.2.1. Kiến thức chăm sóc sau sinh của bà mẹ trên thế giới .................................................. 13 1.2.2. Kiến thức về chăm sóc sau sinh của bà mẹ tại Việt Nam ............................................ 16 1.3. Một số yếu tố ảnh hưởng đến kiến thức về chăm sóc sau sinh của bà mẹ ................. 17 1.4. Điểm mạnh và điểm hạn chế các nghiên cứu ............................................................. 21 1.4.1. Điểm mạnh ................................................................................................................... 21 1.4.2. Điểm hạn chế ............................................................................................................... 21 CHƢƠNG 2. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................ 28 2.1. Đối tượng nghiên cứu ................................................................................................. 28 2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn ..................................................................................................... 28 2.1.2. Tiêu chuẩn loại ra ......................................................................................................... 28 2.1.3. Kiểm soát sai lệch chọn lựa ......................................................................................... 28 2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu .............................................................................. 28 2.3. Thiết kế nghiên cứu .................................................................................................... 28 2.4. Cỡ mẫu và cách chọn mẫu .......................................................................................... 28 2.5. Phương pháp tiến hành nghiên cứu............................................................................. 29 2.6. Thu thập số liệu ........................................................................................................... 29 2.6.1. Phương pháp thu thập số liệu ....................................................................................... 29 2.6.2. Công cụ thu thập dữ liệu .............................................................................................. 30 2.6.3. Kiểm soát sai lệch thông tin ......................................................................................... 31 2.7. Xử lý dữ liệu ............................................................................................................... 32 2.7.1. Liệt kê và định nghĩa biến số ....................................................................................... 32
2.7.2. Phương pháp xử lý dữ liệu ........................................................................................... 36 2.8. Phương pháp phân tích số liệu .................................................................................... 37 2.8.1. Phân tích số liệu ........................................................................................................... 37 2.8.2. Thống kê mô tả ............................................................................................................ 37 2.8.3. Thống kê phân tích ....................................................................................................... 37 2.9. Đạo đức trong nghiên cứu........................................................................................... 38 2.9.1. Tính tự nguyện ............................................................................................................. 38 2.9.2. Tính bảo mật ................................................................................................................ 38 2.9.3. Đạo đức của nhà nghiên cứu ........................................................................................ 38 CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................................... 39 3.1. Đặc tính mẫu nghiên cứu ............................................................................................ 39 3.1.1. Đặc điểm của các bà mẹ tham gia nghiên cứu ............................................................. 39 3.1.2. Thực trạng kiến thức về chăm sóc sau sinh của bà mẹ ................................................ 50 3.2. Mối liên quan giữa kiến thức của bà mẹ sau sinh với các yếu tố ............................... 55 3.2.1. Mối liên quan giữa kiến thức của bà mẹ với các yếu tố nhân khẩu học ...................... 55 3.2.2. Mối liên quan giữa kiến thức của bà mẹ với các yếu tố lâm sàng và cận lâm sàng của mẹ ........................................................................................................................................... 58 3.3. Các yếu tố liên quan độc lập đến kiến thức của bà mẹ sau sinh ................................. 60 CHƢƠNG 4. BÀN LUẬN .................................................................................................... 62 4.1. Bàn luận về đặc điểm đối tượng nghiên cứu .............................................................. 62 4.2. Bàn luận về kết quả chăm sóc sức khỏe của sản phụ và của trẻ trong tuần đầu sau sinh ............................................................................................................................ 67 4.3. Bàn luận về kiến thức của sản phụ về chăm sóc mẹ và trẻ sơ sinh ............................ 71 4.4. Bàn luận về các yếu tố liên quan đến kiến thức chăm sóc sau sinh ........................... 79 4.5. Điểm mạnh và điểm hạn chế của đề tài ...................................................................... 82 4.6. Tính mới và tính ứng dụng của đề tài ......................................................................... 83 KẾT LUẬN ........................................................................................................................... 84 KHUYẾN NGHỊ ................................................................................................................... 86 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 1 PHỤ LỤC 2
DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1. Tổng hợp các vấn đề sức khỏe của bà mẹ sau sinh .................................... 9 Bảng 1.2. Bảng tóm tắt các nghiên cứu..................................................................... 23 Bảng 3.1. Một số đặc điểm của đối tượng nghiên cứu (n=384)................................ 39 Bảng 3.2. Đặc điểm lâm sàng chung của mẹ (n=384) .............................................. 41 Bảng 3.3. Đặc điểm lâm sàng của bà mẹ ở thời điểm ngay sau khi sinh (n=384) .... 42 Bảng 3.4. Đặc điểm lâm sàng của bà mẹ 6 giờ đầu sau khi sinh (n=384) ................ 42 Bảng 3.5. Đặc điểm lâm sàng của bà mẹ ở thời điểm sáng ngày thứ 3 sau khi sinh (n=384) ...................................................................................................................... 43 Bảng 3.6. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng chỉ ở bà mẹ sinh thường (n=295) ... 45 Bảng 3.7. Đặc điểm cận lâm sàng chỉ ở bà mẹ sinh mổ (n=89)................................ 45 Bảng 3.8. Đặc điểm lâm sàng của bé (n=384) .......................................................... 46 Bảng 3.9. Kiến thức bà mẹ về dấu hiệu nguy hiểm sau khi sinh (n=384) ................ 50 Bảng 3.10. Kiến thức bà mẹ về những vấn đề sau khi sinh có thể gặp (n=384)....... 50 Bảng 3.11. Kiến thức bà mẹ về các dấu hiệu nguy hiểm của trẻ sơ sinh (n=384) .... 51 Bảng 3.12. Kiến thức về tiêm vắc xin cho bé trong vòng 24 giờ sau sinh (n=384) . 51 Bảng 3.13. Kiến thức về chế độ lao động, nghỉ ngơi của bà mẹ sau sinh (n=384) .. 52 Bảng 3.14. Kiến thức về phương pháp vệ sinh sau sinh cho mẹ (n=384) ................ 52 Bảng 3.15. Kiến thức về phương pháp vệ sinh sau sinh cho bé (n=384) ................. 52 Bảng 3.16. Kiến thức về cho trẻ nằm than sau sinh (n=384) .................................... 53 Bảng 3.17. Kiến thức về bổ sung vi chất của bà mẹ sau sinh (n=384) ..................... 53 Bảng 3.18. Kiến thức về biện pháp tránh thai của bà mẹ sau sinh (n=384) ............. 53 Bảng 3.19. Kiến thức về dấu hiệu trẻ đòi bú (n=384) ............................................... 54 Bảng 3.20. Kiến thức về thời gian cách nhau mỗi lần bú (n=384) ........................... 54 Bảng 3.21. Kiến thức về phương pháp cho bú đúng cách (n=384) .......................... 54 Bảng 3.22. Kiến thức về cho bú sau sinh (n=384) .................................................... 55 Bảng 3.23. Kiến thức chung của bà mẹ về chăm sóc sau sinh (n=384).................... 55 Bảng 3.24. Một số yếu tố nhân khẩu học liên quan đến kiến thức của bà mẹ sau sinh (n=384) ...................................................................................................................... 55 Bảng 3.25. Một số yếu tố đặc điểm lâm sàng chung của mẹ liên quan đến kiến thức của bà mẹ sau sinh (n=384) ....................................................................................... 58 Bảng 3.26. Mô hình hồi quy đa biến kiến thức (n=384) ........................................... 61
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1. Cảm nhận của sản phụ về mức độ đau ....................................... 48 Biểu đồ 3.2. So sánh về cảm nhận đau ở thời điểm ngay sau sinh và thời điểm phỏng vấn ........................................................................................................ 49 Biểu đồ 3.3. So sánh các mức độ đau ngay sau sinh và tại thời điểm phỏng vấn 49
1 ĐẶT VẤN ĐỀ Sức khoẻ của bà mẹ và trẻ em Việt Nam ngày càng được cải thiện nhờ nhiều yếu tố khác nhau, trong đó có công tác chăm sóc sức khỏe từ ngành y tế. Tuy nhiên, hiện nay mảng chăm sóc sức khoẻ bà mẹ trẻ em vẫn còn nhiều thách thức. Các tai biến sản khoa không có dấu hiệu cải thiện, đặc biệt là đối với các nguyên nhân trực tiếp gây tử vong mẹ liên quan đến cuộc sinh [19]. Thời kỳ sau sinh là một giai đoạn vô cùng quan trọng do có những thay đổi mạnh mẽ về thể chất, sinh lý, cảm xúc đồng thời người phụ nữ bắt đầu thiên chức của mình đó là “làm mẹ”. Đây cũng là giai đoạn mà sức khỏe của người mẹ và của trẻ sơ sinh cần được quan tâm nhiều nhất để tránh các biến chứng sau sinh có thể xảy ra đối với sản phụ bao gồm: chảy máu, bế sản dịch, nhiễm khuẩn sinh dục và tiết niệu, các tổn thương ở vú, hoặc rối loạn tiêu hóa, tâm thần sau sinh. Trẻ sơ sinh có thể có những vấn đề sức khỏe như nhiễm khuẩn đường hô hấp, nhiễm trùng rốn, vàng da bệnh lý [12, 14]. Theo thống kê của Tổ chức y tế thế giới năm 2014, khoảng 60% tử vong bà mẹ và 32% tử vong sơ sinh xảy ra vào ngày thứ nhất sau sinh. Khoảng 13% và 4% tỷ lệ tử vong mẹ; 5% và 15% tử vong sơ sinh xảy ra vào tuần thứ nhất và tuần thứ 2 sau sinh. Ở Châu Phi, nơi có tỷ lệ tử vong sau sinh cao nhất thế giới, mỗi năm có khoảng 1,16 triệu trẻ em tử vong trong 28 ngày đầu sau sinh và có 850.000 trẻ không thể sống sót sau tuần đầu tiên [57]. Ở Việt Nam, theo số liệu của Bộ Y tế năm 2009, tỷ lệ tử vong bà mẹ (MMR) là 69/100.000 trẻ đẻ sống và tỷ lệ tử vong sơ sinh (IMR) là 16/1000 trẻ đẻ sống [13]. Ngay sau khi sinh, nếu các sản phụ và trẻ sơ sinh được chăm sóc một cách khoa học sẽ tạo được tiền đề tốt cho sức khỏe của mẹ và con, góp phần giảm thiểu tỷ lệ tử vong và bệnh tật, đảm bảo sự an toàn, phòng tránh hoặc phát hiện sớm những biến chứng sau sinh, giúp bà mẹ chóng hồi phục về sức khỏe, trẻ sơ sinh dễ dàng thích nghi với hoàn cảnh và môi trường mới sau sinh [13].
2 Chính vì vậy, chúng tôi tiến hành một đánh giá về thực trạng chăm sóc sản phụ sau đẻ và các yếu tố liên quan. Hướng dẫn các bà mẹ về chăm sóc sau sinh theo hướng dẫn quốc gia về sức khỏe sinh sản là một việc làm cần thiết. Câu hỏi đặt ra cho nghiên cứu này là: Kiến thức của sản phụ về chăm sóc mẹ và bé trong giai đoạn chu sinh như thế nào? Yếu tố nào liên quan đến hiểu biết của sản phụ? Tình trạng sức khỏe của mẹ và bé sau khi sinh như thế nào? Những thông tin thu được sẽ là cơ sở để tổ chức tốt hơn hoạt động chăm sóc sau sinh tại trung tâm y tế huyện Vĩnh Thuận, tỉnh Kiên Giang. Đây cũng chính là mục đích nghiên cứu của đề tài: “Kết quả chăm sóc sức khỏe sản phụ - trẻ sơ sinh sau đẻ trong tuần đầu tại khoa chăm sóc sức khỏe sinh sản trung tâm y tế huyện Vĩnh Thuận, tỉnh Kiên Giang năm 2020”. Với các mục tiêu nghiên cứu như sau: 1/ Mô tả đặc điểm lâm sàng và kiến thức của bà mẹ về chăm sóc sức khoẻ sau sinh của sản phụ - trẻ sơ sinh trong tuần đầu sau đẻ tại khoa chăm sóc sức khỏe sinh sản trung tâm y tế huyện Vĩnh Thuận, tỉnh Kiên Giang năm 2020. 2/ Phân tích kết quả chăm sóc và một số yếu tố liên quan của sản phụ - trẻ sơ sinh trong tuần đầu sau đẻ tại khoa chăm sóc sức khỏe sinh sản trung tâm y tế huyện Vĩnh Thuận, tỉnh Kiên Giang năm 2020”.
3 DÀN Ý NGHIÊN CỨU KIẾN THỨC VỀ CHĂM SÓC SAU SINH Đặc điểm lâm sàng Bệnh mạn tính đi kèm Đặc điểm dân số-xã hội Cách sinh Đặc điểmsản phụ: tuổi, dân Đặc điểm mang thai tộc, nghề nghiệp, trình độ Số con hiện tại học vấn. Tình trạng sinh Bảo hiểm y tế Loại tai biến (nếu có) Tình trạng hôn nhân Tổng trạng sản phụ sau sinh Người giúp đỡ sau sinh Vấn đề về vú và tình trạng Tổng thu nhập gia đình/ xuống sữa tháng Vấn đề khác bà mẹ gặp sau sinh (6h đầu sau sinh) Vấn đề khác bà mẹ gặp sau sinh (sáng ngày thứ 3 sau khi sinh)