Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Điều dưỡng: Liên quan giữa kiến thức, thái độ, thực hành của người chăm sóc với kết quả chăm sóc bệnh nhi tiêu chảy cấp

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

37
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đánh giá kết quả chăm sóc bệnh nhi tiêu chảy cấp điều trị nội trú tại khoa Nhi bệnh viện đa khoa Kiên Giang; phân tích mối liên quan giữa kiến thức, thái độ, thực hành của người chăm sóc với kết quả chăm sóc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Điều dưỡng: Liên quan giữa kiến thức, thái độ, thực hành của người chăm sóc với kết quả chăm sóc bệnh nhi tiêu chảy cấp

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG NGÔ HỒNG THỦY – C01346 LIÊN QUAN GIỮA KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ, THỰC HÀNH CỦA NGƯỜI CHĂM SÓC VỚI KẾT QUẢ CHĂM SÓC BỆNH NHI TIÊU CHẢY CẤP LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐIỀU DƯỠNG HÀ NỘI – NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG NGÔ HỒNG THỦY – C01346 LIÊN QUAN GIỮA KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ, THỰC HÀNH CỦA NGƯỜI CHĂM SÓC VỚI KẾT QUẢ CHĂM SÓC BỆNH NHI TIÊU CHẢY CẤP Chuyên ngành : Điều dưỡng Mã số : 8.72.03.01 LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐIỀU DƯỠNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. BS. Phạm Đức Minh HÀ NỘI – NĂM 2020
i LỜI CẢM ƠN Lời cảm ơn Trong quá trình học tập, nghiên cứu đề tài “ Liên quan giữa kiến thức, thái độ, thực hành của người chăm sóc với kết quả chăm sóc bệnh nhi tiêu chảy cấp” tôi đã nhận được sự giúp đỡ, chỉ bảo nhiệt tình của các thầy, cô giáo trường Đại học Thăng Long để hoàn thành luận văn này. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tôi xin chân thành cảm ơn đến TS. BS. Phạm Đức Minh đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ về kiến thức, tài liệu và phương pháp để tôi hoàn thành đề tài nghiên cứu khoa học này. Tôi xin chân thành cảm ơn Đảng ủy, Ban giám đốc Bệnh viện đa khoa Kiên Giang và tập thể cán bộ nhân viên phòng khám Bệnh viện đa khoa Kiên Giang đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn: - Lãnh đạo, chuyên viên Phòng sau đại học. - Ban giám hiệu, các giáo viên dạy trường Đại học Thăng Long. - Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, cổ vũ, khích lệ và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian qua. Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong suốt quá trình thực hiện đề tài, song có thể còn có những mặt hạn chế, thiếu sót. Tôi rất mong nhận được ý kiến đóng góp và sự chỉ dẫn của các thầy cô giáo và các bạn đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 29 tháng 10 năm 2020 Tác giả luận văn Ngô Hồng Thủy
ii LỜI CAM ĐOAN Lời cam đoan Tôi là Ngô Hồng Thủy, học viên lớp Cao học Điều Dưỡng, khóa học 2018 - 2020 tại Trường Đại học Thăng Long xin cam đoan: 1. Đây là nghiên cứu của tôi, thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. BS. Phạm Đức Minh. 2. Các số liệu và thông tin trong nghiên cứu là hoàn toàn trung thực và khách quan, do tôi thu thập và thực hiện. 3. Kết quả nghiên cứu của luận văn này chưa được đăng tải trên bất kỳ một tạp chí hay một công trình khoa học nào. Hà Nội, ngày 29 tháng 10 năm 2020 Tác giả luận văn Ngô Hồng Thủy
iii MỤC LỤC Lời cảm ơn ......................................................................................................... i Lời cam đoan ..................................................................................................... ii Mục lục ............................................................................................................. iii Danh mục các chữ viết tắt trong luận văn ......................................................... v Danh mục bảng................................................................................................. vi Danh mục biểu ............................................................................................... viii ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1 Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................ 3 1.1. Đại cương về bệnh tiêu chảy ................................................................. 3 1.1.1. Định nghĩa bệnh tiêu chảy .............................................................. 3 1.1.2. Phân loại bệnh tiêu chảy ................................................................. 3 1.1.3. Dịch tễ học ...................................................................................... 3 1.1.5. Một số giải pháp phòng bệnh tiêu chảy ở trẻ em ............................ 6 1.2. Triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng ................................................... 7 1.2.1. Triệu chứng tiêu hoá ....................................................................... 7 1.2.2. Triệu chứng mất nước ..................................................................... 7 1.2.3. Các triệu chứng khác trên lâm sàng ................................................ 8 1.2.4. Các xét nghiệm cận lâm sàng.......................................................... 9 1.2.5. Đánh giá các mức độ mất nước theo chương trình CDD ............... 9 1.2.6. Đánh giá mức độ mất nước theo chương trình chiến lược xử trí lồng ghép bệnh trẻ em ........................................................................... 10 1.3. Chương trình CDD ................................................................................ 11 1.3.1. Trên thế giới .................................................................................. 11 1.3.2. Ở Việt Nam ................................................................................... 12 1.4. Kiến thức, thái độ, thực hành của người chăm sóc về bệnh tiêu chảy và một số yếu tố liên quan ......................................................................... 14 1.4.1. Vai trò của người chăm sóc .......................................................... 14
iv 1.4.2. Kiến thức, thái độ, thực hành của người chăm sóc trong phòng và điều trị bệnh tiêu chảy ở trẻ em .................................................... 15 1.5. Tình hình bệnh tiêu chảy và một số nghiên cứu trong nước và ngoài nước . 17 1.5.1. Tình hình bệnh tiêu chảy trên thế giới .......................................... 17 1.5.2. Tình hình bệnh tiêu chảy ở Việt Nam ........................................... 17 Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............. 24 2.1. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................... 24 2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu ........................................................ 24 2.7. Các biến số nghiên cứu ......................................................................... 26 2.7.1. Tỷ lệ mắc bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ em ......................................... 26 2.7.2. Kiến thức, thái độ, thực hành của người chăm sóc về bệnh tiêu chảy......... 27 2.8. Phương pháp phân tích số liệu .............................................................. 30 2.9. Vấn đề đạo đức của nghiên cứu ............................................................ 30 2.10. Hạn chế của nghiên cứu, sai số và biện pháp khắc phục sai số .......... 31 Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................ 32 3.1. Kết quả chăm sóc bệnh nhi tiêu chảy cấp ............................................. 32 3.1.1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu .................................................... 32 3.1.2. Kiến thức, thái độ, thực hành của người chăm sóc bệnh nhi tiêu chảy cấp...36 3.1.3. Kết quả chăm sóc bệnh nhi tiêu chảy cấp ..................................... 46 3.2. Liên quan giữa kiến thức, thái độ, thực hành của người chăm sóc với kết quả chăm sóc ................................................................................... 50 Chương 4: BÀN LUẬN ................................................................................. 53 4.1. Kết quả chăm sóc bệnh nhi tiêu chảy cấp ............................................. 53 4.2. Liên quan giữa kiến thức, thái độ, thực hành của người chăm sóc với kết quả chăm sóc ................................................................................... 62 KẾT LUẬN .................................................................................................... 64 KHUYẾN NGHỊ......................................................................................................65 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
v DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN TT Phần viết tắt Phần viết đầy đủ 1 ATTP An toàn thực phẩm 2 BTQTP Bệnh truyền qua thực phẩm BYT Bộ Y tế 3 CBTP Chế biến thực phẩm 4 CDC Centers for Disease Control and Prevention (Trung tâm Kiểm soát và dự phòng bệnh) 5 CHRT Cơ hội rửa tay 6 DALYs Disability-adjusted life years (Số năm sống tàn tật hiệu chỉnh) 7 DVYT Dịch vụ Y tế 8 NĐTP Ngộ độc thực phẩm IMCI Integrated Management of Child Illness (Chiến lược xử trí lồng ghép bệnh trẻ em) 9 RTNS Rửa tay bằng nước sạch 10 RTXP Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch 11 TCC Tiêu chảy cấp 12 TPAT Thực phẩm an toàn 13 TQTP Truyền qua thực phẩm 14 TTYTDP Trung tâm y tế dự phòng 15 TYT Trạm y tế 16 VSATTP Vệ sinh an toàn thực phẩm 17 WHO World Health Organiztion (Tổ chức Y tế thế giới)
vi DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1. Phân loại mức độ mất nước .............................................................. 9 Bảng 1.2. Đánh giá và phân loại lâm sàng tiêu chảy mất nước cho trẻ từ 2 tháng đến 5 tuổi (*) ......................................................................... 10 Bảng 1.3. Đánh giá và phân loại lâm sàng tiêu chảy mất nước cho trẻ từ 1 tuần đến 2 tháng tuổi.* .................................................................... 11 Bảng 3.1. Thông tin chung về bệnh nhi tiêu chảy cấp .................................... 32 Bảng 3.2. Triệu chứng lâm sàng của bệnh nhi tiêu chảy cấp.......................... 33 Bảng 3.3. Phân bố bệnh nhi mắc tiêu chảy cấp theo mức độ mất nước, mắc bệnh kèm theo ................................................................................. 34 Bảng 3.4. Thông tin chung về người chăm sóc trẻ ......................................... 35 Bảng 3.5. Kiến thức của người chăm sóc trẻ về cách chăm sóc trẻ ................ 36 Bảng 3.6. Kiến thức của người chăm sóc trẻ về cách cho bú khi trẻ bị tiêu chảy . 37 Bảng 3.7. Kiến thức của người chăm sóc trẻ về cách cho trẻ uống nước khi trẻ bị tiêu chảy ...................................................................................... 37 Bảng 3.8. Kiến thức của người chăm sóc trẻ về cách cho trẻ ăn khi trẻ tiêu chảy .. 38 Bảng 3.9. Kiến thức của người chăm sóc trẻ cho trẻ ăn thêm khi trẻ khỏi bệnh ... 39 Bảng 3.10. Kiến thức của người chăm sóc trẻ về gói ORS ............................ 39 Bảng 3.11. Kiến thức của người chăm sóc trẻ về loại nước pha ORS............ 40 Bảng 3.12. Kiến thức của người chăm sóc trẻ về thời gian bảo quản dung dịch ORS ......................................................................................... 40 Bảng 3.13. Kiến thức của người chăm sóc trẻ về hậu quả của bệnh tiêu chảy đối với trẻ em .................................................................................. 41 Bảng 3.14. Kiến thức của người chăm sóc trẻ về phòng bệnh tiêu chảy cho trẻ ... 41 Bảng 3.15. Thời gian bù dịch và loại dịch bù cho trẻ bị tiêu chảy cấp ........... 42 Bảng 3.16. Thái độ, thực hành chăm sóc của người chăm sóc trẻ khi trẻ bị tiêu chảy cấp theo từng tiêu chí ............................................................. 42
vii Bảng 3.17. Thái độ, thực hành pha và cho trẻ uống dung dịch ORS khi trẻ bị tiêu chảy .......................................................................................... 43 Bảng 3.18. Thái độ, thực hành chăm sóc của người chăm sóc trẻ khi trẻ bị tiêu chảy ................................................................................................. 44 Bảng 3.19. Kiến thức, thái độ, thực hành của người chăm sóc trẻ tiêu chảy cấp . 44 Bảng 3.20. Thay đổi của triệu chứng tiêu hóa, dinh dưỡng ............................ 46 Bảng 3.21. Thay đổi của dấu hiệu mất nước................................................... 47 Bảng 3.22. Thay đổi của triệu chứng hô hấp, tuần hoàn ................................ 48 Bảng 3.23. Thay đổi thân nhiệt của bệnh nhi có sốt ....................................... 49 Bảng 3.24. Liên quan giữa kết quả chăm sóc bệnh nhi tiêu chảy cấp với KAP của người chăm sóc về tiêu hóa, dinh dưỡng ................................. 50 Bảng 3.25. Liên quan giữa kết quả chăm sóc bệnh nhi tiêu chảy cấp với KAP của người chăm sóc về thân nhiệt ................................................... 51 Bảng 3.26. Liên quan giữa kết quả chăm sóc bệnh nhi tiêu chảy cấp với KAP của người chăm sóc về dấu hiệu mất nước ..................................... 51
viii DANH MỤC BIỂU Biểu 3.1. Tỷ lệ bệnh nhi mắc tiêu chảy cấp theo giới tính ............................. 33 Biểu 3.2. Triệu chứng bệnh nhi mắc tiêu chảy cấp ......................................... 34 Biểu 3.3. Kiến thức của người chăm sóc trẻ về cách cho trẻ ăn khi trẻ tiêu chảy ... 38 Biểu 3.4. Kiến thức, thái độ, thực hành của người chăm sóc trẻ tiêu chảy cấp ...... 45 DANH MỤC HÌNH Hình 1.1. Sơ đồ lây truyền bệnh qua đường phân-miệng .........................................20
1 ĐẶT VẤN ĐỀ Tiêu chảy có tỷ lệ mắc cũng như tử vong cao, đặc biệt ở các nước đang phát triển như Việt Nam [1], [2]. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, cùng với nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính, tiêu chảy là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh và tử vong trẻ em trên toàn thế giới [3]. Hàng năm ước tính vẫn còn 1,3 tỷ lượt trẻ em bị tiêu chảy, và khoảng 3,5 triệu trẻ tử vong vì tiêu chảy. Trung bình mỗi trẻ dưới 5 tuổi mắc từ 3,3 – 9 đợt tiêu chảy trong một năm [4]. Ở Việt Nam, tình hình tiêu chảy cũng tương tự như ở các nước đang phát triển, tiêu chảy vẫn còn phổ biến, tỷ lệ mắc cao [5] và là gánh nặng bệnh tật trong hệ thống y tế [6]. Điều trị và dự phòng tiêu chảy không phải là nhiệm vụ riêng của ngành Y tế mà cần có sự hợp tác chặt chẽ của các cơ quan chức năng, Đoàn thể và đặc biệt là toàn thể xã hội. Khi trẻ bị tiêu chảy, việc điều trị liên quan tới nhiều yếu tố trong đó quan trọng nhất là người chăm sóc trẻ vì đây là người trực tiếp chăm sóc cho con mình. Công tác bồi dưỡng kiến thức, thái độ và hướng dẫn thực hành về phòng chống bệnh tiêu chảy vô cùng cần thiết đối với những đối tượng này [7], [8]. Kiến thức, thái độ và thực hành đúng để phòng ngừa tiêu chảy cấp trẻ em là yếu tố quan trọng nhất để giảm tỷ lệ tiêu chảy trẻ em và giảm thiểu mức độ tử vong trẻ em do tiêu chảy, ngay cả khi trẻ đang được điều trị tại cơ sở y tế [9], [10]. Kiên Giang là một tỉnh nằm ở phía Tây - Bắc vùng Đồng bằng Sông Cửu Long và về phía Tây Nam của Tổ quốc. Bệnh viện Đa khoa tỉnh Kiên Giang hàng năm tiếp nhận khoảng 37.000 lượt bệnh nhi đến khám và điều trị, trong đó gần 10% mắc tiêu chảy, chính vì số bệnh nhi cao như vậy nên việc theo dõi và chăm sóc ban đầu của người chăm sóc trẻ là hết sức quan trọng góp phần lớn vào hiệu quả điều trị bệnh. Người chăm sóc trẻ là người đầu tiên
2 và trực tiếp chăm sóc trẻ khi trẻ bắt đầu bị tiêu chảy tại nhà cũng như tại bệnh viện do đó kiến thức và thực hành chăm sóc trẻ bị tiêu chảy của người chăm sóc trẻ là rất quan trọng. Giáo dục sức khỏe cho người mẹ về chăm sóc trẻ bị tiêu chảy là rất cần thiết, không chỉ tăng cường hiệu quả cho quá trình điều trị mà còn giúp cho chăm sóc trẻ tại nhà tốt hơn [11]. Đồng thời người chăm sóc trẻ cũng có thể chủ động, tự chăm sóc và theo dõi trẻ khi chưa cần đưa trẻ đến cơ sở y tế, góp phần giảm chi phí cho gia đình, xã hội và giảm tải cho bệnh viện [12], [13]. Từ thực tiễn trên tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Liên quan giữa kiến thức, thái độ, thực hành của người chăm sóc với kết quả chăm sóc bệnh nhi tiêu chảy cấp” MỤC TIÊU Mục tiêu nghiên cứu: 1. Đánh giá kết quả chăm sóc bệnh nhi tiêu chảy cấp điều trị nội trú tại khoa Nhi bệnh viện đa khoa Kiên Giang. 2. Phân tích mối liên quan giữa kiến thức, thái độ, thực hành của người chăm sóc với kết quả chăm sóc.