Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Điều dưỡng: Nhiễm khuẩn mắc phải trên người bệnh thở máy xâm lấn và một số yếu tố liên quan đến chăm sóc tại các khoa lâm sàng Bệnh viện đa khoa Kiên Giang, năm 2020

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

19
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn này nhằm phân tích tình trạng nhiễm khuẩn bệnh viện ở người bệnh thở máy xâm lấn và một số yếu tố liên quan đến đối tượng nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Điều dưỡng: Nhiễm khuẩn mắc phải trên người bệnh thở máy xâm lấn và một số yếu tố liên quan đến chăm sóc tại các khoa lâm sàng Bệnh viện đa khoa Kiên Giang, năm 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG TRẦN NGỌC HÂN NHIỄM KHUẨN MẮC PHẢI TRÊN NGƯỜI BỆNH THỞ MÁY XÂM LẤN VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN CHĂM SÓC TẠI CÁC KHOA LÂM SÀNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA KIÊN GIANG, NĂM 2020 LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐIỀU DƯỠNG HÀ NỘI, 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG TRẦN NGỌC HÂN NHIỄM KHUẨN MẮC PHẢI TRÊN NGƯỜI BỆNH THỞ MÁY XÂM LẤN VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN CHĂM SÓC TẠI CÁC KHOA LÂM SÀNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA KIÊN GIANG, NĂM 2020 Chuyên ngành: Điều dưỡng Mã ngành: 8.72.03.01 LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐIỀU DƯỠNG Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Lê Thị Bình HÀ NỘI – 2020
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành được luận văn này, đầu tiên em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của PGS.TS. Lê Thị Bình Chủ nhiệm Bộ môn Điều dưỡng trường Đại học Thăng Long, người đã trực tiếp giảng dạy, hướng dẫn và giúp đỡ em trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn tốt nghiệp này. Em cũng xin được gửi lời cảm ơn tới các thầy cô giáo trong Khoa cũng như các thầy cô giáo kiêm nhiệm đã trang bị kiến thức cho em trong suốt quá trình học tập trong thời gian qua. Xin trân trọng cảm ơn Ban Giám đốc cùng các anh chị đồng nghiệp tại các khoa lâm sàng bệnh viện Đa khoa Kiên Giang đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình nghiên cứu Tôi cũng bày tỏ lòng cảm ơn tới các người bệnh, người nhà người bệnh là những người đã tham gia vào đề tài nghiên cứu để giúp tôi hoàn thành luận văn. Sau cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới gia đình, bạn bè những người đã sát cánh, động viên để tôi hoàn thành đề tài này. Tác giả luận văn Trần Ngọc Hân
LỜI CAM ĐOAN Tôi là Trần Ngọc Hân, lớp điều dưỡng khóa 7.1, trường Đại học Thăng Long, tôi xin cam đoan: 1. Đây là luận văn do bản thân tôi trực tiếp thực hiện dưới sự hướng dẫn của PGS. TS. Lê Thị Bình 2. Công trình này không trùng lặp với bất kỳ nghiên cứu nào khác đã được công bố tại Việt Nam 3. Các số liệu và thông tin trong nghiên cứu là hoàn toàn chính xác, trung thực, khách quan, đã được xác nhận và chấp thuận của cơ sở nơi nghiên cứu. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về những cam kết này. Hà Nội, ngày 16 tháng 11 năm 2020 Tác giả luận văn Trần Ngọc Hân
CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT BS Bác sỹ CSNB Chăm sóc người bệnh ĐD Điều dưỡng HSTC Hồi sức tích cực LS Lâm sàng MKQ Mở khí quản NB Người bệnh NK Nhiễm khuẩn NKBV Nhiễm khuẩn bệnh viện NKQ Nội khí quản VPBV Viêm phổi bệnh viện VPTM Viêm phổi thở máy VSRM Vệ sinh răng miệng
MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU........................................................ 3 1.1. Sơ lược giải phẫu bộ máy hô hấp .......................................................................... 3 1.1.1. Lồng ngực......................................................................................................... 3 1.1.2. Đường dẫn khí.................................................................................................. 3 1.1.3. Phổi - phế nang và màng hô hấp ..................................................................... 4 1.2. Sinh lý bộ máy hô hấp ............................................................................................ 5 1.2.1. Hoạt động của các trung tâm hô hấp .............................................................. 5 1.2.2. Các yếu tố điều hoà hô hấp.............................................................................. 5 1.3. Sơ lược về sinh bệnh học ....................................................................................... 6 1.3.1. Tác nhân gây bệnh ........................................................................................... 6 1.3.2. Nguồn chứa ...................................................................................................... 9 1.3.3. Đường ra: ........................................................................................................10 1.4. Các định nghĩa về chăm sóc ................................................................................11 1.4.1. Định nghĩa điều dưỡng và Học thuyết của Nightingale ..............................11 1.4.2. Định nghĩa điều dưỡng và Học thuyết nhu cầu cơ bản của enderson ........11 1.4.3. Định nghĩa nhiễm khuẩn bệnh viện ..............................................................12 1.5. Biểu hiện lâm sàng ở người bệnh khi bị nhiễm khuẩn bệnh viện ....................12 1.5.1. Nguyên nhân viêm phổi liên quan đến thở máy ..........................................12 1.5.2. Biểu hiện lâm sàng khi người bệnh thở máy................................................13 1.5.3. Nhận biết các kết quả cận lâm sàng: .............................................................15 1.6. Các biện pháp phòng ngừa...................................................................................17 1.6.1. Huấn luyện đào tạo ........................................................................................17 1.6.2. Giám sát ..........................................................................................................17 1.6.3. Khử khuẩn tiệt khuẩn dụng cụ hỗ trợ hô hấp ...............................................17
1.6.4. Các biện pháp dự phòng khác .......................................................................18 1.7. Quy trình kỹ thuật chăm sóc người bệnh thở máy và phòng ngừa NKBV .....19 1.7.1. Chăm sóc người bệnh hôn mê, phòng ngừa viêm phổi do hít phải ............19 1.7.2. Chăm sóc người bệnh có đặt nội khí quản mở khí quản thông khí hỗ trợ: ....19 1.7.3. Các hoạt động thường quy hàng ngày của điều dưỡng ...............................19 1.8. Tình hình nhiễm khuẩn bệnh viện trên thế giới và Việt Nam ..........................20 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................ 23 2.1. Đối tượng nghiên cứu ...........................................................................................23 2.1.1.Tiêu chuẩn lựa chọn........................................................................................23 2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ .........................................................................................23 2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu .......................................................................23 2.3. Thiết kế và phương pháp thu thập thông tin.......................................................23 2.4. Chọn mẫu...............................................................................................................23 2.5. Trình bày phương pháp chọn cỡ mẫu .................................................................23 2.6. Phương pháp thu thập số liệu ..............................................................................24 2.7. Các biến số nghiên cứu: .......................................................................................25 2.8. Các khái niệm, thước đo, tiêu chuẩn đánh giá: ..................................................26 2.9. Phương pháp phân tích số liệu.............................................................................27 2.10. Vấn đề đạo đức của nghiên cứu ........................................................................28 2.11. Hạn chế của nghiên cứu, sai số và biện pháp khắc phục sai số......................29 CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................... 31 3.1. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của đối tượng nghiên cứu...........................31 3.1.1. Đặc điểm nhân khẩu học ...............................................................................31 3.1.2. Đặc điểm bệnh lý của đối tượng nghiên cứu................................................33 3.1.3. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng người bệnh thở máy ..........................35 3.2. Thực trạng nhiễm khuẩn bệnh viện ở người bệnh thở máy..............................39 3.2.1. Tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện ........................................................................39
3.2.2. Căn nguyên gây nhiễm khuẩn bệnh viện .....................................................41 3.3. Một số yếu tố liên quan đến nhiễm khuẩn bệnh viện ở người bệnh thở máy .....42 3.3.1. Liên quan giữa đặc điểm đối tượng nghiên cứu và tình trạng nhiễm khuẩn ....42 3.3.2. Mối liên quan giữa công tác chăm sóc người bệnh thở máy và tình trạng nhiễm khuẩn bệnh viện ................................................................................................46 CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN ............................................................................ 52 4.1. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của người bệnh thở máy.............................52 4.1.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu..................................................52 4.1.2. Đặc điểm bệnh lý của đối tượng nghiên cứu................................................54 4.1.3. Đặc điểm về lâm sàng, cận lâm sàng và hoạt động chăm sóc của điều dưỡng viên trên người bệnh thở máy ..........................................................................56 4.2. Tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện ở người bệnh thở máy:.......................................59 4.3. Căn nguyên gây nhiễm khuẩn bệnh viện............................................................60 4.4. Một số yếu tố liên quan đến nhiễm khuẩn bệnh viện ở người bệnh thở máy .61 4.4.1. Liên quan giữa đặc điểm đối tượng nghiên cứu và tình trạng nhiễm khuẩn ......61 4.4.2. Mối liên quan giữa công tác chăm sóc người bệnh thở máy và tình trạng nhiễm khuẩn bệnh viện ................................................................................................65 KẾT LUẬN .................................................................................................... 71 KHUYẾN NGHỊ............................................................................................ 73 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1: Đặc điểm về giới của đối tượng nghiên cứu .................................. 31 Bảng 3.2: Nghề nghiệp của đối tượng nghiên cứu.......................................... 31 Bảng 3.3: Đặc điểm tuổi của đối tượng nghiên cứu ....................................... 32 Bảng 3.4: Nơi ở của đối tượng nghiên cứu ..................................................... 32 Bảng 3.5: Phân loại nhóm bệnh khi vào viện của đối tượng nghiên cứu ....... 33 Bảng 3.6. Phân loại đối tượng theo thói quen ................................................. 33 Bảng 3.7. Thời gian điều trị trung bình của người bệnh ................................. 34 Bảng 3.8: Thời gian điều trị theo nhóm .......................................................... 34 Bảng 3.9: Đặc điểm Chỉ số khối cơ thể (BMI) của người bệnh thở máy ....... 34 Bảng 3.10: Diễn biến một số chỉ số lâm sàng ở người bệnh thở máy xâm nhập trong quá trình điều trị, chăm sóc ........................................ 35 Bảng 3.11. Diễn biến một số chỉ số cận lâm sàng của người bệnh thở máy .. 37 Bảng 3.12: Hoạt động chăm sóc của điều dưỡng với người bệnh thở máy .... 38 Bảng 3.13 Tỷ lệ mắc các loại nhiễm khuẩn bệnh viện của đối tượng nghiên cứu ................................................................................................. 40 Bảng 3.14. vi sinh vật gây nhiễm khuẩn bệnh viện ........................................ 41 Bảng 3.15: Mối liên quan giữa giới tính và nhiễm khuẩn .............................. 42 Bảng 3.16: Mối liên quan giữa nhóm tuổi và nhiễm khuẩn............................ 42 Bảng 3.17. Mối liên quan giữa nơi sống và nhiễm khuẩn .............................. 43 Bảng 3.18: Mối liên quan giữa chỉ số khối cơ thể (BMI) và nhiễm khuẩn .... 43 Bảng 3.19: Thời gian nằm viện trung bình ở nhóm mắc và ........................... 43 Bảng 3.20: Thời gian thở máy trung bình ở nhóm mắc và không mắc nhiễm khuẩn bệnh viện ............................................................................ 44 Bảng 3.21: Mối liên quan giữa thời gian nằm viện và nhiễm khuẩn .............. 44 Bảng 3.22: Mối liên quan giữa thời gian thở máy và nhiễm khuẩn ............... 45
Bảng 3.23: Mối liên quan giữa NKBV và chỉ số cận lâm sàng của người bệnh ...45 Bảng 3.24: Mối liên quan giữa công tác chăm sóc ống nội khí quản/mở khí quản và nhiễm khuẩn phổi ............................................................ 46 Bảng 3.25: Mối liên quan giữa công tác chăm sóc bóng chèn và nhiễm khuẩn phổi ..................................................................................... 47 Bảng 3.26: Mối liên quan giữa công tác chăm sóc răng miệng người bệnh thở máy và nhiễm khuẩn phổi ............................................................. 47 Bảng 3.27: Mối liên quan giữa việc chăm sóc thay dây dẫn máy thở và nhiễm khuẩn phổi ........................................................................ 48 Bảng 3.28: Mối liên quan giữa việc giáo dục sức khỏe và nhiễm khuẩn mắc phải . .............................................................................................. 48 Bảng 3.29: Mối liên quan giữa việc thay đổi tư thế và chăm sóc da người bệnh thở máy và nhiễm khuẩn mắc phải ...................................... 49 Bảng 3.30: Mối liên quan giữa chăm sóc chân ống thông tiểu lưu và nhiễm khuẩn tiết niệu ............................................................................... 49 Bảng 3.31. Mô hình hồi quy Logicsic đa biến giữa công tác chăm sóc người bệnh thở máy liên quan đến nhiễm khuẩn bệnh viện ................... 50 Bảng 3.32. Kết quả chăm sóc người bệnh thở máy từ khi vào viện đến khi ra viện .......................................................................................................51
DANH MỤC HÌNH, BIỂU ĐỒ Hình 1.1: Sơ lược giải phẫu bộ máy hô hấp...................................................... 3 Hình 1.2: Các yếu tố nguy cơ gây viêm phổi thở máy ................................... 13 Biểu đồ 3.1: Tỷ lệ % nhiễm khuẩn bệnh viện ở người bệnh thở máy ............ 39 Biểu đồ 3.2. Thời gian xuất hiện nhiễm khuẩn ở người bệnh thở máy .......... 40
1 ĐẶT VẤN ĐỀ Thông khí cơ học (thở máy) là một phương pháp điều trị hỗ trợ duy trì sự sống cho người bệnh. Thở máy thường được dùng để hỗ trợ cho người bệnh khi bộ máy hô hấp không đảm bảo cho sự thở, đây là một trong những kỹ thuật quan trọng không thể thiếu trong hồi sức cấp cứu trong việc cứu sống nhiều trường hợp suy hô hấp. Tuy nhiên người bệnhthở máy cũng gặp nhiều rủi ro, gây ra nhiều biến chứng bất lợi,có khi rất nghiêm trọng.[38] Viêm phổi liên quan đến thở máy (Ventilator Associated Pneumonia – VAP) là một biến chứng thường gặp tại các khoa hồi sức, xảy ra ở 9% đến 27% bệnh nhân được đặt ống nội khí quản kéo dài hơn 48 giờ thở máy và chiếm khoảng một nữa kháng sinh điều trị tại các đơn vị hồi sức, với tuần suất mắc 5/1000 ngày thở máy [7], [45]. Tại Mỹ và các nước Châu Âu, tỷ lệ tử vong do VAP dao động từ 24% đến 50% và có thể lên đến 76%. VAP cũng là nguyên nhân kéo dài thời gian thông khí cơ học, góp phần làm tăng chi phí nằm viện của bệnh nhân. [39], [45],[51] Theo nghiên cứu của Vũ Thị Yến (2014) tại bệnh viện Bạch Mai, tỷ lệ viêm phổi bệnh viện cao gấp 10-20 lần ở khoa chăm sóc đặc biệt và cao gấp 7-21 lần ở người bệnh có đặt ống nội khí quản. Trong những người bệnh viêm phổi bệnh viện thì viêm phổi liên quan đến thở máy chiếm tỷ lệ đáng kể [37]. Đây thực sự là một thách thức đối với các bác sỹ và điều dưỡng trực tiếp điều trị, chăm sóc người bệnh tại các Khoa Hồi sức tích cực và Khoa Cấp cứu. Vai trò chăm sóc của điều dưỡng (vệ sinh bàn tay, chăm sóc ống nội khí quản, ống mở khí quản, cuff…) khi người bệnh thở máy giúp phòng ngừa được nhiễm khuẩn bệnh viện, giảm 35% khả năng lây truyền bệnh tiêu chảy. Giảm 47% rủi ro nhiễm khuẩn tiêu chảy. Giảm 19% đến 45% nhiễm khuẩn đường hô hấp[17].
2 Tại tỉnh Kiên Giang vẫn chưa có nghiên cứu nào đánh giá về tình trạng nhiễm khuẩn mắc phải trên người bệnh thở máy ở các đơn vị chăm sóc tích cực, hồi sức cấp cứu. Từ thực tế những nhiễm khuẩn mắc phải trên người bệnh thở máy như thế nào để từ đó có biện pháp phòng ngừa, đó là lý do chúng tôi thực hiện đề tài “Nhiễm khuẩn mắc phải trên người bệnh thở máy xâm lấn và một số yếu tố liên quan đến chăm sóc tại các khoa lâm sàng Bệnh viện đa khoa Kiên Giang, năm 2020” được tiến hành nghiên cứu với mục tiêu: 1. Mô tả các đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ở người bệnh thở máy xâm lấn tại một số khoa lâm sàng Bệnh viện đa khoa Kiên Giang, năm 2020. 2. Phân tích tình trạng nhiễm khuẩn bệnh viện ở người bệnh thở máy xâm lấn và một số yếu tố liên quan đến đối tượng nghiên cứu.