Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Điều dưỡng: Thực trạng công tác chăm sóc người bệnh lao phổi AFB(+) mới điều trị tại bệnh viện phổi Hà Nội năm 2020

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

30
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn này là mô tả một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của người bệnh lao phổi AFB(+) mới ; đánh giá kết quả chăm sóc người bệnh lao phổi AFB(+) mới và một số yếu tố liên quan.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Điều dưỡng: Thực trạng công tác chăm sóc người bệnh lao phổi AFB(+) mới điều trị tại bệnh viện phổi Hà Nội năm 2020

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG PHẠM THỊ TUYẾT THỰC TRẠNG CÔNG TÁC CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH LAO PHỔI AFB(+) MỚI ĐIỀU TRỊ TẠI BỆNH VIỆN PHỔI HÀ NỘI NĂM 2020 LUẬN VĂN THẠC SỸ ĐIỀU DƯỠNG Hà Nội –2020
BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG PHẠM THỊ TUYẾT THỰC TRẠNG CÔNG TÁC CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH LAO PHỔI AFB(+) MỚI ĐIỀU TRỊ TẠI BỆNH VIỆN PHỔI HÀ NỘI NĂM 2020 CHUYÊN NGÀNH: ĐIỀU DƯỠNG MÃ SỐ: 8.72.03.01 LUẬN VĂN THẠC SỸ ĐIỀU DƯỠNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS Nguyễn Hải Anh Hà Nội – 2020
i LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo sau Đại học cùng toàn thể các Thầy, Cô trường Đại học Thăng Long đã tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập, rèn luyện, tu dưỡng tại trường. Tôi xin trân trọng cảm ơn các Thầy, Cô thuộc Bộ môn Điều Dưỡng, trường Đại học Thăng Long đã trang bị cho tôi kiến thức, đạo đức nghề nghiệp, phương pháp nghiên cứu và tư duy khoa học. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Nguyễn Hải Anh, người thầy đã tận tình hướng dẫn tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn Bệnh viện Phổi Hà Nội đã tạo điều kiện và hỗ trợ, giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập số liệu. Xin cảm ơn các anh, chị và các bạn học viên sau đại học chuyên ngành Điều dưỡng tại trường Đại học Thăng Long đã giúp đỡ tôi trong quá trình học tập. Đặc biệt, từ tận đáy lòng mình tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, cơ quan đã chia sẻ, hỗ trợ, giúp đỡ tôi vượt qua những khó khăn và giành cho tôi những tình cảm chăm sóc quý báu để tôi hoàn tất luận văn này. Hà Nội, ngày 18 tháng 12 năm 2020 Học viên Phạm Thị Tuyết
ii LỜI CAM ĐOAN Kính gửi: Phòng Đào tạo Sau đại học Trường Đại Học Thăng Long Bộ môn Điều dưỡng Trường Đại học Thăng Long Hội đồng chấm luận văn tốt nghiệp Tên tôi là: Phạm Thị Tuyết - học viên lớp cao học Điều dưỡng khóa 7, chuyên ngành Điều dưỡng, Trường Đại học Thăng Long. Tôi xin cam đoan các số liệu trong luận văn này là có thật và kết quả hoàn toàn trung thực, chính xác, chưa có ai công bố dưới bất kỳ hình thức nào. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan này. Hà Nội,ngày 18 tháng 12 năm 2020 Học viên Phạm Thị Tuyết
iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Phần viết tắt Phần viết đầy đủ AFB Acid Fast Bacilli Vi khuẩn kháng axít AIDS Acquired Immuno Deficiency Syndrome Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải BCG Bacille Calmette-Guérin CSNB Chăm sóc người bệnh CTCL Chương trình chống Lao CTCLQG Chương trình chống Lao quốc gia DOTS Directly Observed Treatment Short course Hóa trị liệu ngắn ngày có kiểm soát trực tiếp ĐDV Điều dưỡng viên ĐTNC Đối tượng nghiên cứu GDSK Giáo dục sức khỏe HIV Human Immunodeficiency Virus Vi rút gây suy giảm miễn dịch HTLNN Hóa trị liệu ngắn ngày MDR-TB Multi-Drug Resistance-TB Bệnh lao kháng đa thuốc NB Người bệnh VT Vi trường (+) Dương tính Xpert MTB/RIF: Xét nghiệm ứng dụng công nghệ sinh học phân tử để nhận diện vi khuẩn lao kể cả vi khuẩn lao kháng Rifampicin WHO World Health Organization Tổ chức y tế thế giới
iv MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ........................................................ 3 1.1. Tổng quan bệnh lao............................................................................................... 3 1.1.1. Khái niệm về vi khuẩn lao .................................................................. 3 1.1.2. Khái niệm bệnh lao ............................................................................. 3 1.1.3. Dịch tễ học bệnh lao ............................................................................ 4 1.2. Lao phổi .................................................................................................................. 4 1.2.1. Định nghĩa ........................................................................................... 4 1.2.2. Nguồn lây - yếu tố nguy cơ ................................................................. 5 1.2.3. Chẩn đoán lao phổi ............................................................................. 6 1.2.4. Phác đồ điều trị lao phổi ..................................................................... 9 1.2.5. Nguyên tắc điều trị ........................................................................... 10 1.3. Tổng quan điều dưỡng và công tác chăm sóc người bệnh ........................... 12 1.3.1. Định nghĩa, vai trò, chức năng của điều dưỡng ................................ 13 1.3.2. Nguyên tắc về chăm sóc và phân cấp chăm sóc người bệnh trong bệnh viện ........................................................................................... 14 1.3.3. Các văn bản pháp lý liên quan đến công tác chăm sóc người bệnh .. 14 1.3.4. Công tác chăm sóc người bệnh lao phổi ........................................... 16 1.4. Một số nghiên cứu tại Việt Nam và Thế giới ....................................... 19 1.4.1. Nghiên cứu trên Thế giới .................................................................. 19 1.4.2. Nghiên cứu tại Việt Nam .................................................................. 20 1.5. Một số thông tin khái quát về bệnh viện Phổi Hà Nội .................................. 21 1.5.1. Hoạt động chuyên môn của bệnh viện: ............................................. 21 1.5.2. Công tác chăm sóc người bệnh lao tại bệnh viện Phổi Hà Nội ........ 22
v 1.6. Khung lý thuyết ................................................................................................... 24 CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............. 24 2.1. Đối tượng, địa điểm, thời gian nghiên cứu ...................................................... 25 2.1.1. Đối tượng nghiên cứu........................................................................ 25 2.1.2. Địa điểm nghiên cứu ......................................................................... 25 2.1.3. Thời gian nghiên cứu: ....................................................................... 25 2.2. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 26 2.2.1.Thiết kế nghiên cứu ............................................................................ 26 2.2.2. Cỡ mẫu và cách chọn mẫu ................................................................ 26 2.3. Biến số, chỉ số nghiên cứu và tiêu chuẩn đánh giá ......................................... 27 2.3.1. Biến số, chỉ số nghiên cứu ................................................................ 27 2.3.2. Tiêu chuẩn đánh giá các chỉ số nghiên cứu ...................................... 29 2.4. Phương pháp thu thập thông tin ...................................................................... 32 2.4.1. Phương tiện nghiên cứu và quy trình kỹ thuật .................................. 32 2.4.2. Phương pháp thu thập các số liệu nghiên cứu................................... 33 2.4.3. Quy trình nghiên cứu ........................................................................ 34 2.5. Xử lý số liệu .......................................................................................................... 34 2.6. Sai số của nghiên cứu và các biện pháp khắc phục ....................................... 35 2.6.1. Sai số ................................................................................................. 35 2.6.2. Cách khắc phục ................................................................................. 35 2.7. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu .................................................................... 36 2.8. Hạn chế nghiên cứu............................................................................................. 36 CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................ 38 3.1. Một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của người bệnh tham gia nghiên cứu .......................................................................................................................... 38 3.1.1. Thông tin chung của người bệnh tham gia nghiên cứu..................... 38
vi 3.1.2. Đặc điểm lâm sàng của đối tượng nghiên cứu .................................. 40 3.1.3. Đặc điểm cận lâm sàng của đối tượng nghiên cứu ........................... 42 3.2. Thực trạng công tác chăm sóc người bệnh lao phổi AFB(+) mới ............... 46 3.2.1. Chăm sóc cơ bản ............................................................................... 46 3.2.2. Hỗ trợ điều trị và phối hợp thực hiện y lệnh của bác sĩ .................... 51 3.3. Một số yếu tố liên quan đến công tác chăm sóc người bệnh lao phổi AFB(+) mới ........................................................................................................... 55 CHƯƠNG 4. BÀN LUẬN ................................................................................. 59 4.1. Về một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của người bệnh điều trị lao phổi AFB(+) mới tại Bệnh viện Phổi Hà Nội năm 2020 ......... 59 4.1.1. Đặc điểm cá nhân của người bệnh .................................................. 59 4.1.2. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của người bệnh ........................ 63 4.2. Thực trạng công tác chăm sóc người bệnh điều trị lao phổi AFB(+) mới và một số yếu tố liên quan..................................................................... 66 KẾT LUẬN .................................................................................................... 74 KHUYẾN NGHỊ............................................................................................ 76 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
vii DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Bảng biến số và chỉ số nghiên cứu ................................................. 27 Bảng 3.1. Phân bố nhóm tuổi của đối tượng nghiên cứu ................................ 38 Bảng 3.2. Phân bố nghề nghiệp của đối tượng nghiên cứu ............................. 39 Bảng 3.3. Trình độ học vấn của đối tượng nghiên cứu ................................... 40 Bảng 3.4. Triệu chứng lâm sàng của đối tượng nghiên cứu khi vào viện....... 40 Bảng 3.5. Tiền sử bệnh của đối tượng nghiên cứu khi nhập viện ................... 41 Bảng 3.6. Sự khác biệt về cân nặng của đối tượng khi nhập viện và xuất viện ....41 Bảng 3.7. Sự thay đổi cân nặng của đối tượng sau khi điều trị....................... 41 Bảng 3.8. Diễn biến lâm sàng của người bệnh sau khi điều trị....................... 42 Bảng 3.9. Đặc điểm xét nghiệm đờm lúc nhập viện của đối tượng nghiên cứu ...42 Bảng 3.10. Đặc điểm tổn thương phổi theo vị trí trên phim Xquang ngực chuẩn của đối tượng nghiên cứu ............................................................... 43 Bảng 3.11. Phân loại thể bệnh trên phim Xquang ngực chuẩn của đối tượng nghiên cứu ....................................................................................... 43 Bảng 3.12. Phân bố mức độ AFB của đối tượng theo vị trí tổn thương trên phim Xquang ngực chuẩn ............................................................... 44 Bảng 3.13. Phân bố mức độ AFB của đối tượng theo tổn thương cơ bản trên phim Xquang ngực chuẩn .............................................................. 44 Bảng 3.14. Phân cấp chăm sóc của đối tượng nghiên cứu.......................................... 45 Bảng 3.15. Thực trạng công tác tiếp đón người bệnh ....................................... 46 Bảng 3.16. Công tác dinh dưỡng và hỗ trợ ăn uống cho người bệnh ............... 47 Bảng 3.17. Công tác chăm sóc, hỗ trợ vệ sinh cá nhân cho người bệnh........... 48 Bảng 3.18. Công tác tư vấn, GDSK và hỗ trợ về tâm lý, tinh thần cho người bệnh ................................................................................................. 50 Bảng 3.19. Công tác theo dõi người bệnh của điều dưỡng viên ....................... 51 Bảng 3.20. Điều dưỡng thực hiện y lệnh cận lâm sàng .................................... 52 Bảng 3.21. Công tác thực hiện y lệnh thuốc dùng cho người bệnh .................. 53
viii Bảng 3.22. Thực hiện y lệnh dùng thuốc lao cho người bệnh .......................... 54 Bảng 3.23. Liên quan giữa công tác tư vấn, giáo dục sức khỏe với hiểu biết của người bệnh sau điều trị.................................................................... 55 Bảng 3.24. Mối liên quan giữa một số yếu tố với công tác đón tiếp người bệnh ....56 Bảng 3.25. Mối liên quan giữa một số yếu tố với công tác tư vấn, GDSK.. .... 57 Bảng 3.26. Mối liên quan giữa một số yếu tố với công tác theo dõi người bệnh. 58
ix DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1. Giới tính của người bệnh tham gia nghiên cứu .............................. 38 Biểu đồ 3.2. Phân bố đối tượng nghiên cứu theo nơi sống ................................. 39 Biểu đồ 3.3. Tỷ lệ người bệnh gặp khó khăn khi ăn uống .................................. 47 DANH MỤC HÌNH Hình 1.1. Hình ảnh vi khuẩn lao soi kính hiển vi ................................................. 3 Hình 1.2. Hình ảnh người có vi khuẩn lao ho khạc ra môi trường và người lành hít phải................................................................................................. 5 Hình 1.3. Một số hình ảnh tổn thương phổi trên phim Xquang ngực chuẩn ........ 7 Hình 3.4: Người trực tiếp giúp NB gặp khó khăn trong vệ sinh khi cần ........... 49
1 ĐẶT VẤN ĐỀ Bệnh lao đã được loài người biết đến từ trước “Công nguyên”. Trong một thời gian dài người ta xem bệnh lao là một bệnh di truyền không thể chữa được. Có nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu về bệnh lao nhưng mãi đến năm 1882 Robert Kock tìm ra nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn lao, đã mở ra một kỷ nguyên mới về chẩn đoán, phòng và điều trị bệnh lao [18]. Tình hình bệnh lao trong những năm gần đây đã có xu hướng quay trở lại và trầm trọng lên, đặc biệt ở các nước đang phát triển. Theo báo cáo của Tổ chức y tế thế giới 2018 bệnh lao vẫn đang tiếp tục là một trong các vấn đề sức khỏe cộng đồng chính trên toàn cầu. Tổ chức y tế thế giới ước tính năm 2017 trên toàn cầu có khoảng 10 triệu người mắc lao mới (9 – 10 triệu) [49]. Bệnh lao là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ hai trong các bệnh nhiễm trùng với khoảng 1,3 triệu người tử vong do lao. Tại Việt Nam, trong những tháng đầu năm 2020, số liệu phát hiện của Chương trình chống lao quốc gia có xu hướng giảm mạnh (11%) so với cùng kỳ năm 2019. Nhưng hiện Việt Nam vẫn là nước có gánh nặng bệnh lao cao, đứng thứ 11/30 nước có số người bệnh lao cao trên toàn cầu, đứng thứ 11/30 nước có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất trên thế giới [8]. Để điều trị bệnh lao thành công cần sự phối hợp tích cực của cán bộ y tế, người bệnh, người nhà người bệnh bởi thời gian điều trị dài và liên tục. Sự tuân thủ điều trị của người bệnh là yếu tố hết sức quan trọng cho việc điều trị bệnh lao thành công, nếu người bệnh không tuân thủ điều trị rất dễ bị tái phát và điều trị lần sau sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Hiện nay tại Việt Nam, Chương trình chống lao Quốc gia đã triển khai phác đồ hóa trị liệu ngắn ngày có kiểm soát trực tiếp cho các trường hợp lao phổi một cách rộng rãi, tỷ lệ điều trị khỏi đối với người bệnh lao phổi có bằng chứng vi khuẩn học mới và tái phát được duy trì ở mức cao (>85%), đạt chỉ tiêu của tổ chức y tế thế giới, tuy nhiên chưa đạt được mục tiêu chương trình chống lao quốc gia đề ra là hơn 90% [8]. Trong công tác phòng chống bệnh lao
2 thì lao phổi AFB(+) mới là một vấn đề cần được đặc biệt quan tâm, bởi nó là nguồn lây chính, nguồn lây nguy hiểm trong cộng đồng, là nhân tố quyết định sự tồn tại lâu dài của bệnh lao. Bệnh viện Phổi Hà Nội là bệnh viện chuyên khoa đầu ngành bệnh lao và bệnh phổi trên địa bàn Thành phố Hà Nội, nhiệm vụ khám, phát hiện và điều trị người bệnh lao trên địa bàn Thành phố. Năm 2019 bệnh viện thu nhận hơn 7000 người bệnh điều trị nội trú tại Bệnh viện trong đó lao phổi AFB(+) mới là hơn 800 [17]. Công tác chăm sóc người bệnh luôn được Bệnh viện chú trọng, đặc biệt là người bệnh lao phổi AFB(+) mới, đây là nguồn lây chủ yếu nếu không được kiểm soát và điều trị kịp thời, tuy nhiên hiện chưa có nghiên cứu nào đánh giá công tác chăm sóc người bệnh lao phổi AFB(+) mới tại bệnh viện phổi Hà Nội. Câu hỏi được đặt ra là công tác chăm sóc điều dưỡng cho bệnh nhân mới tại bệnh viện như thế nào? Những yếu tố nào có liên quan đến công tác chăm sóc? Với những lý do trên chúng tôi tiến hành nghiên cứu: "Thực trạng công tác chăm sóc người bệnh lao phổi AFB(+) mới điều trị tại bệnh viện phổi Hà Nội năm 2020" được thực hiện nhằm đạt được mục tiêu là: 1. Mô tả một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của người bệnh lao phổi AFB(+) mới . 2. Đánh giá kết quả chăm sóc người bệnh lao phổi AFB(+) mới và một số yếu tố liên quan.