Tóm tắt luận văn Thạc sĩ: Hoàn thiện công tác kiểm soát chi bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội thành phố Hội An

Chia sẻ: Tử Tử | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

48
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn nghiên cứu công tác kiểm soát chi BHXH, bao gồm chi ốm đau, thai sản, nghỉ dưỡng sức - phục hồi sức khỏe, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí, tử tuất, thất nghiệp tại BHXH TP Hội An. Qua đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát chi BHXH tại BHXH TP Hội An.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn Thạc sĩ: Hoàn thiện công tác kiểm soát chi bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội thành phố Hội An

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ  TRẦN NGUYÊN PHÚC HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI THÀNH PHỐ HỘI AN TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN Mã số: 60.34.03.01 Đà Nẵng - Năm 2018
Công trình được hoàn thành tại TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN Người hướng dẫn khoa học: TS. Phạm Hoài Hương Phản biện 1: PGS.TS. Nguyễn Công Phương Phản biện 2: PGS.TS. Trần Thị Cẩm Thanh Luận văn đã được bảo vệ trước hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Kế toán tại Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng vào ngày 27 tháng 01 năm 2018 Có thể tìm hiểu luận văn tại: - Trung tâm thông tin – học liệu, Đại học Đà Nẵng - Thư viện trường Đại học Kinh tế, ĐHĐN
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) ra đời, phát triển hàng trăm năm nay cùng với nền kinh tế thị trường và có mặt hầu hết ở các nước trên thế giới. Quỹ BHXH, BHYT, BHTN (bảo hiểm thất nghiệp) là quỹ tài chính độc lập ngoài ngân sách nhà nước do các bên tham gia đóng góp theo Luật BHXH, luật BHYT với nguyên tắc “lấy số đông bù số ít”. Vì vậy, chính sách BHXH, BHYT là một trong những chính sách quan trọng không thể thiếu của mỗi quốc gia, chính sách BHXH là nền tảng cơ bản cho an sinh xã hội của mỗi quốc gia. Chính sách bảo hiểm xã hội hiện nay được mở rộng đến mọi người lao động thuộc các thành phần kinh tế. BHXH TP Hội An là đơn vị BHXH cấp Huyện, trực thuộc BHXH tỉnh Quảng Nam, có chức năng giúp Giám đốc BHXH tỉnh Quảng Nam thực hiện các chế độ chính sách BHXH, BHYT, BHTN và quản lý quỹ BHXH, BHYT và BHTN trên địa bàn TP Hội An. Toàn bộ kinh phí hoạt động đều do BHXH Tỉnh Quảng Nam cấp, với nhiệm vụ kiểm soát chi các đối tượng hưởng chế độ BHXH. Với quy mô ngày càng mở rộng, hoạt động chi BHXH của đơn vị diễn ra nhiều hơn với các nội dung ngày càng đa dạng. Bên cạnh đó công tác kiểm tra, kiểm soát hoạt động chi BHXH đã được đặt ra tại BHXH TP Hội An. Tuy nhiên, việc thực hiện còn một số hạn chế, cụ thể như có sự gian lận trong việc chi trả BHXH, công tác tự kiểm tra, kiểm soát nội bộ, kiểm soát chi BHXH tại BHXH TP Hội An đã có sự quan tâm và tổ chức triển khai nhưng vẫn chưa thường xuyên, công tác tự kiểm tra đôi khi còn xem nhẹ dẫn đến việc chấp hành một số quy chế, quy trình nghiệp vụ chưa tốt. Chính vì vậy, Đề tài nghiên cứu hoàn thiện kiểm soát chi BHXH tại BHXH TP Hội An nhằm
2 phân tích những tồn tại trong công tác quản lý chi của BHXH TP Hội An để từ đó đưa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống kiểm soát chi BHXH, đáp ứng kịp thời và làm giảm nguy cơ gây thất thoát quỹ BHXH, thực hiện chi đúng đối tượng và chi đủ số tiền được nhận. Trước tình hình đó, tôi chọn đề tài “Hoàn thiện công tác kiểm soát chi bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội thành phố Hội An” 1. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài - Nghiên cứu, đánh giá thực trạng công tác kiểm soát chi BHXH tại BHXH TP Hội An - Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát chi BHXH tại BHXH TP Hội An. 2. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu * Đối tượng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu công tác kiểm soát chi BHXH, bao gồm chi ốm đau, thai sản, nghỉ dưỡng sức - phục hồi sức khỏe, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí, tử tuất, thất nghiệp. * Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu kiểm soát chi BHXH tại BHXH TP Hội An . Trong đó, chú trọng đến các vấn đề: quy trình kiểm soát các khoản chi BHXH và phục vụ kiểm soát chi BHXH. 3. Phƣơng pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng phương pháp tổng hợp - so sánh, đối chiếu giữa thực tiễn kiểm soát ở đơn vị với lý luận kiểm soát trong các đơn vị BHXH. Từ đó, phân tích những hạn chế trong công tác chi BHXH tại BHXH Thành phố Hội An và đề xuất giải pháp hoàn thiện. 4. Bố cục đề tài Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được kết cấu thành ba chương, bao gồm: Chương 1: Những vấn đề lý luận cơ bản về công tác kiểm soát
3 chi BHXH Chương 2: Thực trạng công tác kiểm soát chi BHXH tại BHXH TP Hội An Chương 3: Những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát chi BHXH tại BHXH TP Hội An 5. Tổng quan tài liệu nghiên cứu Đã có nhiều công trình nghiên cứu đề cập đến hoạt động BHXH ở nhiều khía cạnh khác nhau. Sau đây là một số đề tài nghiên cứu về kiểm soát chi BHXH đã được thực hiện: Luận văn “Hoàn thiện công tác kiểm soát chi bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội thành phố Đà Nẵng” của Đoàn Thị Lệ Hoa [2012] đã hệ thống những vấn đề lý luận cơ bản về công tác kiểm soát chi BHXH, quy trình kiểm soát, nhằm tìm ra những tồn tại trong công tác quản lý chi của BHXH TP Đà Nẵng từ đó đánh giá những mặt được và những mặt còn tồn tại cần khắc phục đối với công tác kiểm soát tại đơn vị. Trên cơ sở lý luận và thực trạng công tác kiểm soát chi BHXH tại TP Đà Nẵng đưa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống kiểm soát chi BHXH, hoàn thiện công tác lập dự toán, công tác kiểm tra đánh giá thực hiện so với dự toán, nâng cao chất lượng hệ thống thông tin kế toán phục vụ công tác kiểm soát,đáp ứng kịp thời và làm giảm những thất thoát quỹ BHXH cho quá trình quản lý quỹ BHXH tại BHXH TP Đà Nẵng trong giai đoạn kinh tế phát triển hiện nay. [6] Luận văn “Hoàn thiện kiểm soát chi Bảo hiểm xã hội tại tỉnh Phú Yên” của Nguyễn Thị Hoàng Oanh [2012] đã nghiên cứu và phân tích thực trạng kiểm soát chi BHXH tỉnh Phú Yên từ môi trường kiểm soát, quy trình lập kế hoạch và hoạt động kiểm soát chi trong quá trình hoạt động của đơn vị. Luận văn đã đánh giá được
4 những hạn chế của thực trạng và từ đó đưa ra được những đề xuất giải pháp: sự nhận thức và quan điểm quản lý của lãnh đạo, sự hỗ trợ của BHXH Việt Nam, cần hệ thống hóa công nghệ thông tin trên toàn quốc để kết nối dữ liệu tránh những trường hợp gian lận, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan ban ngành có liên quan, các văn bản chỉ đạo về công tác chuyên môn cho chặt chẽ thì mới tạo điều kiện thuận lợi cho việc kiểm soát chi BHXH mang lại hiệu quả hữu hiệu. Tuy nhiên, luận văn chưa đề cập đến môi trường pháp lý hỗ trợ cho công tác kiểm soát chi BHXH được tốt hơn, chưa đi sâu nghiên cứu các rủi ro có thể xảy ra ở các cơ quan liên quan đến công tác chi BHXH. [5] Luận văn “Kiểm soát chi Bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Nam” của Trần Thị Thu Hà [2014] đã nghiên cứu và phân tích thực trạng kiểm soát chi BHXH tỉnh Quảng Nam từ môi trường kiểm soát, quy trình lập kế hoạch và hoạt động kiểm soát chi trong quá trình hoạt động của BHXH tỉnh Quảng Nam. Trong luận văn, đã nêu ra những rủi ro mà BHXH tỉnh Quảng Nam phải đối mặt như về năng lực chuyên môn của nhân viên BHXH, không có hệ thống kiểm soát đại lý chi trả BHXH, đối tượng cố tình làm sai thông tin, giả mạo giấy tờ để hưởng trợ cấp BHXH, hệ thống thủ tục rườm rà, công tác kiểm tra chưa thực hiện một cách thường xuyên. Từ đó, đưa ra những đề xuất giải pháp và hoàn thiện các giải pháp nhằm đảm bảo cho công tác quản lý, kiểm soát chi BHXH chặt chẽ và hiệu quả hơn. [7] BHXH là chính sách lớn trong hệ thống chính sách an sinh xã hội nhằm mục đích mang đến cuộc sống ổn định cho tất cả mọi người. Đã có nhiều công trình nghiên cứu đề cập đến hoạt động BHXH với nhiều khía cạnh khác nhau ở phạm vi lớn trên quy mô cả
5 nước trước khi Luật BHXH 2014 có hiệu lực từ ngày 01/01/2016. Trên cơ sở những quy định của Luật BHXH hiện hành, kết hợp với khảo sát thực tiễn kiểm soát chi BHXH tại BHXH TP Hội An, luận văn phân tích thực trạng kiểm soát từng nội dung chi BHXH và tổng hợp đánh giá những kết quả, tồn tại trong kiểm soát chi BHXH tại BHXH TP Hội An và đưa ra các biện pháp ngăn ngừa, xử lý gian lận, sai sót xảy ra trong quá trình chi BHXH tại đơn vị.
6 CHƢƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI CƠ QUAN BẢO HIỂM XÃ HỘI 1. 1. KHÁI QUÁT VỀ KIỂM SOÁT TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ 1.1.1. Kiểm soát và mục tiêu kiểm soát 1.1.2. Các yếu tố cấu thành hệ thống kiểm soát 1.2. KHÁI QUÁT VỀ HOẠT ĐỘNG CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI 1.2.1. Khái niệm Bảo hiểm xã hội và chi Bảo hiểm xã hội 1.2.2. Đặc điểm chi Bảo hiểm xã hội 1.2.3. Nội dung chi Bảo hiểm xã hội 1.3. NỘI DUNG KIỂM SOÁT CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI 1.3.1. Yêu cầu của kiểm soát chi Bảo hiểm xã hội 1.3.2. Mục tiêu của kiểm soát chi Bảo hiểm xã hội 1.3.3. Hệ thống kiểm soát nội bộ chi Bảo hiểm xã hội KẾT LUẬN CHƢƠNG 1
7 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI THÀNH PHỐ HỘI AN 2.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ BHXH TP HỘI AN 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của BHXH Thành phố Hội An BHXH TP Hội An được thành lập từ ngày 11 tháng 04 năm 2008 theo Quyết định số 2904/QĐ-BHXH của Giám đốc BHXH Việt Nam, là cơ quan trực thuộc BHXH tỉnh Quảng Nam, chịu sự quản lý trực tiếp, toàn diện của Giám đốc BHXH tỉnh Quảng Nam và chịu sự quản lý hành chính Nhà nước trên địa bàn TP Hội An, có nhiệm vụ tổ chức thực hiện chế độ, chính sách của Đảng và Nhà nước về BHXH, BHYT gồm: chế độ ốm đau - thai sản - nghỉ dưỡng sức, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, hưu trí, tử tuất, BHXH tự nguyện, bảo hiểm thất nghiệp, giải quyết các chế độ trợ cấp hưu trí, tử tuất một lần, mai táng phí... cho người lao động và nhân dân trên địa bàn TP Hội An. 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của BHXH TP Hội An 2.1.3. Cơ cấu tổ chức của BHXH TP Hội An - Ban Giám đốc: 03 người (gồm: 01 Giám đốc và 02 phó giám đốc). - 06 bộ phận chuyên môn: bộ phận thu, bộ phận chế độ, bộ phận sổ thẻ, bộ phận kế toán, bộ phận giám định BHYT, bộ phận tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính (một cửa).
8 BẢO HIỂM XÃ HỘI TP HỘI AN GIÁM ĐỐC PHÓ GIÁM ĐỐC PHÓ GIÁM ĐỐC CÁC BỘ PHẬN CHUYÊN MÔN BỘ PHẬN THU BỘ PHẬN CHẾ ĐỘ BỘ PHẬN KẾ TOÁN BỘ PHẬN SỔ THẺ BỘ PHẬN GIÁM ĐỊNH BỘ PHẬN TIẾP NHẬN VÀ TRẢ KẾT QUẢ THỦ TỤC HÀNH CHÍNH Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy tại BHXH thành phố Hội An
9 2.1.4. Đặc điểm về công tác quản lý tài chính tại BHXH TP Hội An Quỹ BHXH được hình thành từ nguồn thu BHXH và sự hỗ trợ của nhà nước, quỹ BHXH được quản lý thống nhất và sử dụng để chi trả các chế độ BHXH. Cơ quan BHXH có trách nhiệm quản lý sử dụng nguồn quỹ theo quy định. Nhà nước có trách nhiệm kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách BHXH theo đúng quy định của pháp luật. Nguồn tài chính do BHXH tỉnh Quảng Nam cấp về bao gồm: Quỹ BHXH bắt buộc bao gồm cả nguồn NSNN bảo đảm để trả cho đối tượng hưởng trợ cấp BHXH; Quỹ BHXH tự nguyện; Quỹ BHTN.  Thực hiện chi trả các chế độ BHXH tại BHXH TP Hội An Bảo hiểm xã hội TP Hội An tổ chức chi trả và quyết toán các chế độ ốm đau, thai sản, chi trả các chế độ BHXH một lần cho NLĐ; Chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng, trợ cấp tuất một lần, trợ cấp mai táng cho các đối tượng hưởng hàng tháng trên địa bàn; Chi trả các chế độ BHXH cho NLĐ có hồ sơ đề nghị giải quyết hưởng BHXH nộp tại BHXH TP Hội An theo quy định. Các hoạt động về chi BHXH được thể hiện trên các chứng từ, sổ sách. Theo định kỳ, BHXH TP Hội An báo cáo đầy đủ, rõ ràng, trung thực, chịu sự kiểm tra, kiểm soát của BHXH tỉnh Quảng Nam (thường nộp báo cáo cho phòng KHTC của BHXH tỉnh Quảng Nam). 2.2. HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI BHXH TP HỘI AN 2.2.1. Môi trƣờng kiểm soát của BHXH TP Hội An a. Quan điểm điều hành quản lý của lãnh đạo đơn vị Giám đốc là người nắm quyền điều hành chung, các phó giám
10 đốc hỗ trợ điều hành các mảng chuyên sâu, các bộ phận tham gia giúp phát huy tính chủ động và sáng tạo trong mỗi bộ phận mình đảm nhận. Từ đó, tạo sự thống nhất và ngày càng hoàn thiện trong quá trình hoạt động chi BHXH của cơ quan. Việc Giám đốc nhận thức được tầm quan trọng của hệ thống kiểm soát nội bộ tốt hơn, tạo sự phát triển bền vững cho hoạt động chi BHXH của cơ quan BHXH TP Hội An. b. Đặc điểm cơ cấu tổ chức BHXH tỉnh đang từng bước hoàn thiện bộ máy tổ chức theo quy định của Luật BHXH thông qua việc cải cách thủ tục hành chính của ngành, đã thành lập phòng TN-TKQTTHC ở BHXH TP Hội An theo quy trình một cửa và qua giao dịch điện tử để xác định quyền hạn và trách nhiệm rõ ràng cho từng cán bộ viên chức của các phòng trong việc thực hiện chức trách của mình nhằm thiết lập sự chịu trách nhiệm rõ ràng giữa các cấp, thiết lập các tuyến báo cáo và luân chuyển thông tin có hiệu quả phục vụ cho KSNB. Ngoài ra, môi trường kiểm soát chi tại BHXH TP Hội An còn phụ thuộc nhiều vào các cơ quan nhà nước, đó là cơ quan quản lý ở cấp trên: Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, các Bộ và cơ quan ngang Bộ liên quan tới lĩnh vực BHXH; UBND tỉnh Quảng Nam; UBND TP Hội An. c. Phân công, phân nhiệm Sự phân công phân nhiệm giữa các bộ phận được quy định rõ ràng, đảm bảo tính độc lập giữa các bộ phận thực hiện nghiệp vụ thu – chi và bộ phận kế toán. 2.2.2. Đánh giá rủi ro Cơ quan BHXH là đơn vị hành chính sự nghiệp thực hiện chức năng giải quyết chế độ BHXH. Việc đánh giá rủi ro mang tính chủ
11 quan, cảm tính chủ yếu dựa trên sự đánh giá chủ quan của nhân viên, thiếu sự kiểm tra lại thông tin. 2.2.3. Các hoạt động kiểm soát chi BHXH tại BHXH TP Hội An a. Nguyên tắc bất kiêm nhiệm Quá trình thẩm định và xét duyệt được quy định chặt chẽ, rõ ràng theo quy định của ngành. Quá trình thẩm định và xét duyệt được kiểm soát bởi ba người: người xét duyệt, tổ trưởng, lãnh đạo. Còn về phần tài chính được giám sát bởi Giám đốc, việc chuyển tiền được thực hiện vào cuối tháng và cũng có sự kiểm tra, đối chiếu giữa cơ quan BHXH, đại lý chi trả Bưu điện và người thụ hưởng chế độ. b. Nguyên tắc ủy quyền phê chuẩn Việc xét duyệt và phê chuẩn được quy định chặt chẽ theo qui định của ngành. Tài chính được kiểm soát trực tiếp bởi Giám đốc, việc chuyển tiền đều được kiểm tra đối chiếu chặt chẽ giữa BHXH và Bưu điện hoặc đối tượng nhận chế độ. Các chứng từ kế toán liên quan đến chi BHXH đều phải được bộ phận kế toán kiểm tra trước khi người có thẩm quyền duyệt chi. Các thông tin về các khoản chi thể hiện trên các chứng từ, sổ sách, báo cáo phải đầy đủ, rõ ràng, trung thực, và cung cấp kịp thời cho quản lý đơn vị. Kiểm soát qua việc đối chiếu số liệu thực tế với số liệu trên sổ kế toán. 2.2.4. Thông tin và truyền thông Theo lộ trình phát triển của ngành, để mở rộng hoạt động BHXH đến toàn thể đối tượng thì việc quản lý là việc cần thiết và mang tính lâu dài. Từ đó, cơ quan BHXH TP Hội An đã chú trọng đến việc ứng dụng công nghệ thông tin vào việc lưu trữ, giải quyết hồ sơ công việc
12 hàng ngày. Mọi cán bộ công chức, viên chức đều cần có những thông tin cần thiết để phục vụ cho công việc của mình. Vì vậy, những thông tin cần thiết cần phải được xác định, thu thập và truyền đạt đến những cá nhân hoặc những bộ phận có liên quan một cách kịp thời. Nhưng để có được những thông tin cần thiết phục vụ cho công việc, hoạt động của cơ quan BHXH thì cần phải phối hợp với những cơ quan, tổ chức khác như cơ quan Thuế, Công an, Phòng LĐ- TB&XH… Tại trang web của BHXH tỉnh Quảng Nam cũng có cập nhập các biểu mẫu, hồ sơ, thủ tục hành chính và quy trình hoạt động BHXH để người lao động tham khảo. Công khai các thủ tục hành chính, quy trình làm việc tại bảng thông báo của cơ quan BHXH. Song song với những mặt đạt được thì vẫn còn một số hạn chế trong công tác truyền thông và thông tin đến người lao động: Do địa bàn và quy mô nhỏ hẹp, nên BHXH TP Hội An chưa có bộ phân công nghệ thông tin chính mà chỉ kiêm nhiệm thêm. Vì vậy, sẽ hạn chế việc phát triển và áp dụng mạnh công nghệ thông tin vào quá trình hoạt động của cơ quan BHXH TP Hội An như tạo một trang web riêng của BHXH TP Hội An để hỗ trợ thông tin cho người lao động. Hiện nay, các phần mềm đang dùng của ngành chưa được tích hợp vào một phần mềm chung và mỗi bộ phận thì dùng từng phần mềm khác nhau dẫn đến việc đồng bộ hóa dữ liệu, kiểm tra thông tin cũng gặp khó khăn. 2.2.5. Hoạt động giám sát Hoạt động giám sát của BHXH TP Hội An được thực hiện từ hoạt động quản lý của từng bộ phận tại BHXH TP Hội An và chịu sự giám sát từ các phòng nghiệp vụ có liên quan tại BHXH tỉnh Quảng
13 Nam sẽ kiểm tra theo định kỳ hoặc kiểm tra đột xuất khi thấy dấu hiệu lạm dụng: số chi cao, tham gia đóng BHXH thời gian ngắn với mức lương cao, tăng mức lương tham gia BHXH cao bất thường ... Các khiếu nại, thắc mắc của người tham gia cũng là một cách giám sát hiệu quả, chính các thông tin thu thập được từ bên ngoài sẽ làm rõ thêm các yếu kém của nội bộ bên trong. Mỗi một thắc mắc, một khiếu nại đều là câu hỏi giúp nhà quản lý điều chỉnh, xây dựng lại nguyên tắc, chuẩn mực trong đơn vị. Ngoài ra, BHXH TP Hội An còn chịu sự kiểm tra định kỳ của Kiểm toán Nhà nước và BHXH Việt Nam. Các hoạt động giám sát kiểm tra còn một số mặt hạn chế: Do khối lượng công việc tại cơ quan phát sinh nhiều và số lượng cán bộ nhân viên ít, nên chưa thực hiện tốt và sâu sát công tác kiểm soát nội bộ tại cơ quan. Hầu hết việc kiểm tra từ các đợt duyệt quyết toán hàng quý. Trong đợt duyệt quyết toán chủ yếu kiểm tra việc thu – chi có đúng chế độ chưa (về mặt chứng từ và sự tuân thủ theo các quy định của ngành) chủ yếu là trên giấy tờ, còn về mặt thực tế như thế nào thì chưa thể xác định ngay được mà cần nhiều thời gian để kiểm tra cho chính xác. 2.3. THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT CHI BHXH TẠI BHXH TP HỘI AN Trong phạm vi đề tài này, luận văn sẽ nghiên cứu kiểm soát nội dung chi BHXH tại BHXH TP Hội An. Ngoài ra, BHXH TP Hội An có trách nhiệm kiểm tra, kiểm soát, giám sát quá trình thực hiện chi trả, quản lý đối tượng hưởng do đại lý chi trả (Bưu điện), ĐVSDLĐ, thẩm định quyết toán chi BHXH theo quy định.
14 2.3.1. Chi lƣơng hƣu và trợ cấp BHXH hàng tháng Chi trả lương hưu và trợ cấp bao gồm: hưu viên chức, hưu quân đội, trợ cấp mất sức lao động, trợ cấp theo quyết định 91, trợ cấp theo quyết định 613, trợ cấp TNLĐ-BNN, trợ cấp tuất hàng tháng, chi trợ cấp khu vực hàng tháng. Nội dung kiểm soát Phòng TN&TKQTTHC kiểm tra các chứng từ ban đầu do người lao động và người sử dụng lao động nộp chuyển đến phòng chế độ BHXH, căn cứ vào những chứng từ ban đầu đó bộ phận chế độ BHXH kiểm tra, thẩm định, duyệt hồ sơ và biểu mẫu, danh sách giải quyết hưởng chế độ (Mẫu 21-HSB) do cơ quan BHXH lập và trình Lãnh đạo ký phê duyệt. Phòng KHTC kiểm tra việc lập chứng từ hồ sơ đã đầy đủ và chính xác hay chưa? Kiểm soát việc đối tượng nhận chế độ đã ký đầy đủ vào danh sách (do bên đại lý chi trả thực hiện hoặc do cơ quan BHXH chi trực tiếp) chưa dựa trên nguyên tắc đúng chế độ, đúng người hưởng (thông qua việc kiểm tra giấy tờ tùy thân như chứng minh nhân dân, hộ chiếu…), đảm bảo chi trả kịp thời đầy đủ quyền lợi cho người tham gia BHXH, thủ tục chi trả đơn giản, thuận tiện, công khai minh bạch.
15 Quy trình chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng như sau: Chứng từ ban đầu (do NLĐ, ĐVSDLĐ nộp) (1) (4 (2 BHXH tỉnh Phòng Phòng Chế TN&TKQTTHC ) Quảng Nam độ BHXH (3 (5 (8 ) ) ) BHXH TP Hội Đại lý Bưu 6 An điện (7 ) Đối tƣợng Phòng KHTC hƣởng trực tiếp Sơ đồ 2.2. Chi trợ cấp BHXH hàng tháng tại BHXH thành phố Hội An
16 2.3.2 Chi trợ cấp BHXH một lần (do qu BHXH, NSNN đảm bảo Quy trình chi trợ cấp BHXH một lần được thực hiện như sau: Chứng từ ban đầu BHXH (do NLĐ nộp) Tỉnh Quảng Nam 1 4 7 2 3 Phòng Chế Phòng Kế Phòng TN&TKQ độ BHXH hoạch tài TTHC chính 3 6 8 5 Đại lý chi Đối tƣợng trả Bƣu hƣởng trực điện tiếp Sơ đồ 2.3. Chi trợ cấp BHXH một lần tại BHXH TP Hội An Nội dung kiểm soát + Phòng TN-TKQTTHC kiểm soát về chứng từ ban đầu từ NLĐ nộp chuyển phòng Chế độ BHXH. Căn cứ chứng từ ban đầu, phòng Chế độ BHXH kiểm tra, kiểm soát thẩm định duyệt hồ sơ lập chứng
17 từ và trình Phó giám đốc phụ trách chi trả BHXH ký và Phòng Chế độ chuyển phòng KHTC để thực hiện chi trả. + Kiểm tra đơn đề nghị hưởng trợ cấp một lần, có chữ ký, số CMND có đúng với các thông tin đã ghi với phiếu chi tiền mặt không. + Căn cứ quyết định hưởng trợ cấp một lần, đối chiếu với sổ BHXH do người lao động nộp, kiểm tra thời gian tham gia BHXH có hợp lệ không, kiểm tra mốc thời gian (từng năm, mức đóng tham gia BHXH) và kiểm tra tỷ số trượt giá khi thanh toán BHXH một lần. 2.3.3 Chi chế độ ốm đau, thai sản, nghỉ dƣỡng sức phục hồi sức khỏe Quy trình chi trả chế độ ốm đau, thai sản, nghỉ dưỡng phục hồi sức khỏe được thực hiện như sau: 1 2 Chứng từ Phòng Phòng Chế ban đầu (do TN&TKQ độ BHXH NLĐ, TTHC ĐVSDLĐ nộp) 5 4 6 Phòng KCTC 7 7 Đơn vị sử Đối tƣợng dụng lao hƣởng trực động tiếp Sơ đồ 2.4. Chi chế độ ốm đau, thai sản, NDS-PHSK tại BHXH TP Hội An
18 Thủ tục kiểm soát chi đối với nghiệp vụ chi ốm đau, thai sản được thiết lập nhằm đảm bảo: quy trình xét duyệt, giám sát chi chế độ ốm đau được thực hiện đầy đủ, kịp thời, có hiệu quả, ngăn ngừa kịp thời những thiếu sót trong quá trình xử lý; Các dữ liệu cần thiết được thu thập, chuyển giao và xử lý một cách đầy đủ, chính xác nhằm ngăn ngừa thất thoát quỹ BHXH. Tài liệu, hồ sơ, chứng từ liên quan đến nghiệp vụ chi ốm đau, thai sản được đảm bảo, an toàn. Vì vậy, trong nghiệp vụ chi ốm đau, thai sản được kiểm soát ở một số nội dung sau: + Kiểm soát khâu tiếp nhận hồ sơ + Kiểm soát khâu thẩm định và duyệt hồ sơ + Kiểm soát khâu chuyển tiền chế độ BHXH 2.3.4. Chi trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp Từ 01/01/2015, chế độ BHTN được thực hiện theo luật việc làm 2013 và người lao động đủ điều kiện hưởng chế độ BHTN thì phải tham gia đóng BHTN từ đủ 12 liên tục tháng trở lên. Nội dung kiểm soát Căn cứ quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp của Sở LĐ- TB&XH, BHXH tỉnh ra quyết định được hưởng trợ cấp thất nghiệp hàng tháng. Danh sách nhận trợ cấp được chi trả theo danh sách trợ cấp BHXH hàng tháng do phòng chế độ BHXH tỉnh gửi về. Từ đó BHXH TP Hội An căn cứ trên theo Danh sách nhận trợ cấp để chi cho người lao động. + Kiểm soát từ khâu đăng ký hưởng trợ cấp thất nghiệp + Kiểm tra thời gian người lao động tham gia đóng BHTN 2.4. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT CHI BHXH TẠI BHXH TP HỘI AN Với thực trạng công tác kiểm soát như trên, hoạt động chi BHXH tại cơ quan BHXH TP Hội An phải đối mặt với nhiều rủi ro có thể xảy ra. Việc phát hiện ra các rủi ro, phân tích nguyên nhân dẫn