Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Hoàn thiện công tác lập dự toán ngân sách tại Nhà máy nước khoáng Thạch Bích - chi nhánh Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi

Chia sẻ: Elysatran Elysatran | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

30
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu thực trạng công tác lập dự toán ngân sách tại Nhà máy nước khoáng Thạch Bích - chi nhánh Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi. Đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác lập dự toán ngân sách, nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Nhà máy nước khoáng Thạch Bích - chi nhánh Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi trong giai đoạn hiện nay và sắp tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Hoàn thiện công tác lập dự toán ngân sách tại Nhà máy nước khoáng Thạch Bích - chi nhánh Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ ĐỖ THỊ MINH HẢI HOÀN THIỆN CÔNG TÁC LẬP DỰ TOÁN NGÂN SÁCH TẠI NHÀ MÁY NƢỚC KHOÁNG THẠCH BÍCH TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN Mã số: 8.34.03.01 Đà Nẵng - 2019
Công trình được hoàn thành tại TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN Ngƣời hƣớng dẫn KH: PGS.TS. Trần Đình Khôi Nguyên Phản biện 1: PGS.TS ĐOÀN NGỌC PHI ANH Phản biện 2: PGS.TS. CHÚC ANH TÚ Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Kế toán họp tại Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng vào ngày 24 tháng 8 năm 2019 Có thể tìm hiểu luận văn tại: - Trung tâm Thông tin - Học liệu, Đại học Đà Nẵng - Thư viện trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Bối cảnh chung của quốc tế và trong nước dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp khó lường với những thời cơ thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Kinh tế Việt Nam sẽ duy trì đà tăng trưởng cao nhưng cũng sẽ đối mặt với nhiều rủi ro bất định trong bối cảnh kinh tế thế giới đang tăng trưởng chậm lại. Biến đổi khó lường của tỷ giá, lãi suất, giá dầu thô, cuộc cách mạng 4.0 cũng tác động trên nhiều phương diện.... Kinh tế Việt Nam đã mở ra nhiều cơ hội cũng như thách thức cho các doanh nghiệp. Để tồn tại và phát triển đòi hỏi các doanh nghiệp không ngừng đổi mới và nâng cao trình độ quản lý, trong đó đổi mới và hoàn thiện công tác dự toán giữ một vị trí vô cùng quan trọng. Bất kỳ một tổ chức nào dù lớn hay nhỏ cũng phải tính toán và dự trù việc sử dụng ngân sách của mình. Hiện nay, các doanh nghiệp lập dự toán nhưng thường không gắn với mục tiêu, số liệu dự toán thường không phù hợp nên không phát huy vai trò của nó trong việc phục vụ cho việc phân tích,đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Nhà máy nước khoáng Thạch Bích - chi nhánh Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi là một doanh nghiệp chuyên sản xuất và kinh doanh nước giải khát các loại. Nhà máy thành lập vào ngày 16/9/1994, sau 25 năm xây dựng và phát triển, Thạch Bích luôn tìm cách vươn lên trong sự cạnh tranh khốc liệt của hàng trăm loại nước giải khát có mặt tại thị trường Việt Nam. Năm 2009, Công ty Đường Quảng Ngãi chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty cổ phần không còn vốn nhà nước, đây là sự kiện đánh dấu bước ngoặt mới của Nhà máy. Vì vậy, để có thể ổn định và phát triển một cách bền vững thì công tác dự toán ngân sách là một trong những hoạt động
2 được nhà máy đặc biệt quan tâm. Việc vận dụng các lý thuyết quản trị hiện đại, các lý thuyết về dự toán ngân sách vào thực tiễn hoạt động của doanh nghiệp là điều bức thiết. Xuất phát từ nhận định trên, tác giả đã chọn đề tài “Hoàn thiện công tác lập dự toán ngân sách tại Nhà máy nước khoáng Thạch Bích - chi nhánh Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi” để làm luận văn tốt nghiệp cao học. 2. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu của đề tài nhằm: - Nghiên cứu thực trạng công tác lập dự toán ngân sách tại Nhà máy nước khoáng Thạch Bích - chi nhánh Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi. - Đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác lập dự toán ngân sách, nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Nhà máy nước khoáng Thạch Bích - chi nhánh Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi trong giai đoạn hiện nay và sắp tới 3. Phƣơng pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu tình huống để giải quyết hai mục tiêu trên. Theo đó, toàn bộ quy trình lập dự toán (ở Nhà máy gọi là lập kế hoạch) được phân tích trong mối quan hệ với yêu cầu phân cấp quản lý của Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi và nhu cầu quản lý tại nhà máy. Phương pháp chuyên gia được sử dụng để đánh giá những ưu và hạn chế của qui trình lập dự toán tại đơn vị. Ngoài ra, các cuộc phỏng vấn sâu với giám đốc Nhà máy, Kế toán trưởng cũng được tiến hành để đánh giá các bất cập và những yêu cầu thực tiễn trong công tác quản lý tại nhà máy. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3 - Đối tượng nghiên cứu: Công tác dự toán ngân sách tại Nhà máy nước khoáng Thạch Bích - chi nhánh Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi - Phạm vi nghiên cứu: + Về không gian: nghiên cứu này được thực hiện tại nhà máy nước khoáng Thạch Bích + Về thời gian: Tập trung nghiên cứu các vấn đề về dự toán ngắn hạn được lập cho một năm tài chính; số liệu minh họa cho đề tài là số liệu kế hoạch năm 2018 và số liệu thực hiện năm 2017. 5. Ý nghĩa của đề tài Đề tài nghiên cứu nhằm nêu rõ thực trạng cũng như khái quát các các lý thuyết, quan điểm về dự toán ngân sách tại doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Từ kết quả nghiên cứu, đề tài đưa ra các giải pháp, đề xuất nhằm hoàn thiện công tác lập dự toán ngân sách tại Nhà máy nước khoáng Thạch Bích - chi nhánh Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi. 6. Kết cấu đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và các phụ lục, luận văn gồm có ba chương sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về dự toán ngân sách trong doanh nghiệp Chương 2: Thực trạng công tác lập dự toán ngân sách tại Nhà máy nước khoáng Thạch Bích - chi nhánh Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi. Chương 3: Hoàn thiện công tác lập dự toán ngân sách tại nhà máy nước khoáng Thạch Bích - chi nhánh Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi 7. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
4 Với vai trò quan trọng của công tác dự toán ngân sách đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, đã có nhiều tác giả trên thế giới và trong nước nghiên cứu và trình bày về chủ đề này trong các giáo trình về tài chính doanh nghiệp Theo bài giảng của tác giả Hồ Phan Minh Đức thì dự toán được một số tác giả định nghĩa như sau: Dự toán là một trong những công cụ được sử dụng rộng rãi bởi các nhà quản lý trong việc hoạch định và kiểm soát các tổ chức (Horgren và cộng sự,1999). Nó là một kế hoạch chi tiết nêu ra những khoản thu chi của doanh nghiệp trong một thời kỳ nào đó. Nó phản ánh một kế hoạch cho tương lai, được biểu hiện dưới dạng số lượng và giá trị (Hilton,1991). Tương tự các lý thuyết căn bản trên, Nguyễn Ngọc Quang (2012) đã trình bày một cách hệ thống những vấn đề chung về kế toán quản trị, trong đó bao gồm cả những vấn đề liên quan tới dự toán sản xuất kinh doanh. Tác giả nhấn mạnh ý nghĩa công tác lập dự toán trong doanh nghiệp, tiến hành phân loại dự toán, đặc biệt chỉ rõ cơ sở khoa học khi xây dựng dự toán và nêu lên một số trình tự xây dựng dự toán cơ bản. Đối với mỗi trình tự xây dựng dự toán, tác giả cũng phân tích rõ ưu nhược điểm của mỗi loại dự toán để các doanh nghiệp có thể vận dụng một cách phù hợp với đặc điểm của đơn vị mình. Trương Bá Thanh (2008) cũng đã nghiên cứu những vấn đề chung về dự toán tổng thể doanh nghiệp và nêu lên một số các nhân tố ảnh hưởng đến công tác lập dự toán, cụ thể là công tác dự báo tiêu thụ và một số phương pháp để có thể dự báo tiêu thụ. Thêm vào đó, tác giả còn xây dựng trình tự lập dự toán tổng thể trong doanh nghiệp sản xuất một cách khoa học, chi tiết với đầy đủ các loại dự toán.
5 Về mặt thực tiễn cũng đã có nhiều công trình nghiên cứu về công tác dự toán ngân sách trong doanh nghiệp. Những nghiên cứu này đã hệ thống hóa những vấn đề về mặt lý luận của dự toán ngân sách tại doanh nghiệp và cũng đã có những đóng góp nhất định trong việc hoàn thiện công tác dự toán ngân sách trong doanh nghiệp cụ thể trong mỗi đề tài. Năm 2008, tác giả Nguyễn Ý Nguyên Hân đã thực hiện đề tài nghiên cứu “Hoàn thiện công tác lập dự toán ngân sách tại Công ty Phân bón Miền Nam”. Tác giả cũng đã phản ánh được thực trạng công tác lập dự toán tại Công ty Phân bón Miền Nam, chỉ rõ những ưu điểm, những tồn tại trong công tác lập dự toán ngân sách tại đơn vị và đã nêu được các giải pháp hoàn thiện như hoàn thiện mô hình lập dự toán, hoàn thiện quy trình lập dự toán, hoàn thiện các báo cáo dự toán. Tuy nhiên, trong số các giải pháp đưa ra thì một số ít giải pháp tính khả thi còn chưa cao, chưa cân nhắc giữa lợi ích mang lại và chi phí bỏ ra. Hơn nữa bố cục của đề tài còn chưa thật sự phù hợp và logic. Nguyễn Thị Cúc (2011) đã nghiên cứu đề tài “ Hoàn thiện công tác lập dự toán ngân sách tại Viễn thông Quảng Nam”, qua đó đã thể hiện công tác lập dự toán tổng thể tại Viễn thông Quảng Nam. Trong các giải pháp đưa ra, bên cạnh giải pháp hoàn thiện mô hình lập dự toán, quy trình lập dự toán và các báo cáo dự toán liên quan thì giải pháp hoàn thiện hệ thống đánh giá trách nhiệm cho các cấp quản lý trong việc lập dự toán tại đơn vị cũng được tác giả quan tâm. Tuy nhiên, đề tài chưa đề cập đến kỳ lập dự toán tại Viễn thông Quảng Nam. Hơn nữa trong các báo cáo dự toán mà tác giả nêu ra trong phần giải pháp thực hiện số liệu còn chung chung, chưa cụ thể theo từng quý, gây khó khăn cho người sử dụng thông tin.
6 Tác giả Vũ Văn Thuật (2014) đã nghiên cứu về "Hoạch định ngân sách tại Công ty cổ phần Thủy điện Đăk Rơ Sa”. Đề tài đã góp phần bổ sung lý luận về hoạch định ngân sách và giúp các cấp quản trị tại Công ty thấy được tầm quan trọng của công tác hoạch định ngân sách tại doanh nghiệp . Tác giả đã đề xuất một số giải pháp hoàn thiện mang ý nghĩa thực tiễn cao đối với công tác hoạch định ngân sách tại Công ty cổ phần Thủy điện Đăk Rơ Sa. Tuy nhiên, phần đánh giá thực trạng công tác hoạch định ngân sách tại đơn vị còn chung chung, một số giải pháp còn chưa cụ thể. Nhìn chung, các nghiên cứu nói trên đã cho thấy vai trò quan trọng của công tác lập dự toán trong hoạt động sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp. Các tác giả đã xác định đúng đối tượng nghiên cứu cho từng đề tài, các phương pháp nghiên cứu được vận dụng một cách phù hợp. Các đề tài đã khái quát cơ sở lý luận về lập dự toán doanh nghiệp một cách hệ thống, khoa học. Ngoài ra, các nghiên cứu còn cho người đọc thấy rõ thực trạng công tác lập dự toán của từng đơn vị và từ đó đề ra giải pháp hoàn thiện như hoàn thiện phương pháp lập dự toán, quy trình lập dự toán, hoàn thiện nội dung lập dự toán... Hiện nay chưa có đề tài nghiên cứu nào đề cập đến công tác lập dự toán tại Nhà máy nước khoáng Thạch Bích - chi nhánh Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi. Với vai trò là kế toán viên đang công tác tại nhà máy, tác giả chọn đề tài “ Hoàn thiện công tác lập dự toán ngân sách tại nhà máy nước khoáng Thạch Bích” để làm đề tài nghiên cứu của mình. Dựa trên cơ sở lý luận của các tài liệu tham khảo và nghiên cứu thực tế công tác lập dự toán ngân sách tại nhà máy nước khoáng Thạch Bích, tác giả sẽ khái quát hóa những nội dung cơ bản và đánh giá những vấn đề liên quan đến dự toán tổng thể doanh nghiệp dựa trên nguồn lực hiện có tại Nhà máy. Đề tài còn
7 đánh giá sự phù hợp của phương pháp lập dự toán và quan trọng hơn là nội dung dự toán tổng thể tại nhà máy. Đề tài sẽ đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác lập dự toán tại Nhà máy nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh tại nhà máy nước khoáng Thạch Bích - chi nhánh công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi. CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC LẬP DỰ TOÁN TẠI DOANH NGHIỆP 1.1 VAI TRÒ CỦA CÔNG TÁC LẬP DỰ TOÁN TRONG QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP 1.1.1 Khái niệm dự toán Dự toán là sự tính toán, dự kiến một cách toàn diện mục tiêu mà tổ chức cần đạt được, đồng thời chỉ rõ cách thức huy động và sử dụng các nguồn lực để thực hiện các mục tiêu trên. Dự toán là tập hợp các chỉ tiêu được biểu diễn một cách có hệ thống dưới dạng số lượng và giá trị. 1.1.2 Vai trò của công tác lập dự toán trong quản trị doanh nghiệp - Các mục tiêu kinh doanh được cụ thể hóa làm căn cứ đánh giá mức độ thực hiện sau này. - Các thông tin được cung cấp một cách có hệ thống toàn bộ kế hoạch của doanh nghiệp. Phát hiện các khâu sản xuất kinh doanh bị trì trệ tiềm ẩn để có biện pháp chấn chỉnh kịp thời. - Thể hiện sự cam kết của một bộ phận đối với mục tiêu đề ra, tương ứng với ngân sách được giao, kiểm soát hoạt động theo mục tiêu. - Phân bổ nguồn lực của tổ chức một cách hữu hiệu nhất.
8 1.2 PHÂN LOẠI DỰ TOÁN 1.2.1 Phân loại theo chức năng - Dự toán hoạt động - Dự toán tài chính 1.2.2 Phân loại theo mức độ hoạt động - Dự toán tĩnh - Dự toán linh hoạt 1.2.3 Phân loại theo thời gian - Dự toán ngắn hạn - Dự toán dài hạn 1.2.4 Phân loại theo nội dung kinh tế - Dự toán tiêu thụ - Dự toán sản xuất - Dự toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp - Dự toán chi phí nhân công trực tiếp - Dự toán chi phí sản xuất chung - Dự toán chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp - Dự toán hàng tồn kho - Dự toán giá vốn hàng bán - Dự toán tiền - Dự toán báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh - Dự toán bảng cân đối kế toán. 1.3 QUI TRÌNH LẬP DỰ TOÁN, TRÌNH TỰ LẬP CÁC LOẠI DỰ TOÁN TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT 1.3.1 Quy trình lập dự toán Quy trình quản lý dự toán tiêu biểu của tác giả Stephen Brookson được thể hiện qua Sơ đồ sau:
9 1.3.2 Trình tự và cách thức lập các loại dự toán 1.3.2.1 Dự toán tiêu thụ Cơ sở lập dự toán tiêu thụ là : 1.3.2.2 Dự toán sản xuất 1.3.2.3 Dự toán chi phí sản xuất Dự toán chi phí sản xuất bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công, chi phí khấu hao và các loại chi phí bằng tiền khác 1.3.2.4 Dự toán chi phí bán hàng Căn cứ để lập dự toán chi phí bán hàng là dự toán tiêu thụ và dự toán sản xuất, chi phí bán hàng gồm định phí bán hàng và biến phí bán hàng 1.3.2.5 Dự toán chi phí quản lý doanh nghiệp Cơ sở để xây dựng dự toán chi phí quản lý doanh nghiệp là: Dự toán tiêu thụ, chi phí quản lý doanh nghiệp phát sinh năm trước, kế hoạch khấu hao tài sản cố định. 1.3.2.6 Dự toán hàng tồn kho Để xây dựng dự toán hàng tồn kho cần dựa vào: - Lượng hàng tồn kho đầu kỳ được ước tính theo thực tế của kỳ trước. - Lượng hàng hóa tiêu thụ dự toán được xác định theo dự toán tiêu thụ. - Nhu cầu hàng tồn kho cuối kỳ theo mong muốn của nhà quản trị 1.3.2.7 Dự toán vốn bằng tiền Khi lập dự toán vốn bằng tiền, doanh nghiệp cần chú ý đến các điểm sau :
10 - Dự toán vốn bằng tiền được lập từ các khoản thu nhập và chi phí của dự toán hoạt động, dự toán vốn và dự toán chi phí tài chính. - Phải dự đoán khoản thời gian giữa doanh thu được ghi nhận và thời điểm thu tiền bán hàng thực tế. - Phải dự đoán khoản thời gian giữa chi phí đã ghi nhận và thời điểm thực tế trả tiền cho các khoản chi phí. - Phải loại trừ các khoản chi phí không chi trả bằng tiền. - Phải xây dựng số dư tồn quỹ tiền tối thiểu tại đơn vị. Trong thực tế, tiến hành công tác dự toán vốn bằng tiền là một công việc phức tạp cần phải xây dựng rất nhiều dự báo ban đầu. - Bộ phận kinh doanh hay marketing có thể lập các dự báo về doanh thu bán hàng. - Bộ phận kiểm soát tín dụng có thể cung cấp thông tin về khả năng và tiến độ thanh toán các khoản phải thu và tỷ lệ nợ xấu. - Bộ phận thu mua hoặc bộ phận sản xuất có thể dự báo về mức mua sắm cần thiết và thời hạn tín dụng thương mại từ nhà cung cấp. - Ngoài ra, Công ty còn cần lập các dự báo khác về thời gian và số tiền, ví dụ mua hay thanh lý tài sản cố định. 1.3.2.8 Dự toán đầu tư được lập dựa trên cơ sở: - Tình hình TSCĐ đã hết hạn sử dụng - TSCĐ đã bị lỗi thời cần phải thanh lý - TSCĐ đang sử dụng và mức khấu hao đã trích - TSCĐ cần đầu tư mua mới 1.3.2.9 Dự toán báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh Căn cứ để lập dự toán báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là: Dự toán tiêu thụ, dự toán thành phẩm tồn kho, dự toán chi phí sản
11 xuất , dự toán chi phí chung, dự toán chi phí bán hàng, dự toán chi phí quản lý doanh nghiệp.... đã được lập ở trên. 1.3.2.10 Dự toán bảng cân đối kế toán Dự toán bảng cân đối kế toán được lập dựa vào số liệu của bảng cân đối kế toán năm trước và các bảng dự toán được thiết lập ở những phần trên. 1.4 TỔ CHỨC CÔNG TÁC LẬP DỰ TOÁN 1.4.1 Chọn lựa mô hình dự toán - Mô hình thông tin từ trên xuống - Mô hình thông tin từ dưới lên - Mô hình thông tin kết hợp 1.4.2 Xác định thời gian lập dự toán Việc lập dự toán ngân sách của công ty được tiến hành lập vào quý 4 của năm hiện tại 1.4.3 Tổ chức phối hợp lập dự toán trong doanh nghiệp Công tác lập dự toán tại doanh nghiệp có nhiều bộ phận và phòng ban phối hợp thực hiện bao gồm: Phòng Tài chính kế toán, phòng thị trường, phòng kỹ thuật, phòng TCHC, phòng kế hoạch vật tư.... KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 CHƢƠNG 2 CÔNG TÁC LẬP DỰ TOÁN TẠI NHÀ MÁY NƢỚC KHOÁNG THẠCH BÍCH - CHI NHÁNH CÔNG TY CỔ PHẦN ĐƢỜNG QUẢNG NGÃI 2.1 ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH CHUNG TẠI NHÀ MÁY NƢỚC KHOÁNG THẠCH BÍCH - CHI NHÁNH CÔNG TY CỔ PHẦN ĐƢỜNG QUẢNG NGÃI
12 2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của Nhà máy nƣớc khoáng Thạch Bích - chi nhánh Công ty cổ phần Đƣờng Quảng Ngãi 2.1.2 Chức năng nhiệm vụ và phân cấp quản lý trong mối quan hệ với Công ty cổ phần Đƣờng Quảng Ngãi 2.1.2.1 Chức năng nhiệm vụ 2.1.2.2 Mối quan hệ của nhà máy nước khoáng Thạch Bích với Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi 2.1.3 Tổ chức bộ máy quản lý tại Nhà máy Nƣớc khoáng Thạch Bích 2.1.3.1 Sơ đồ tổ chức 2.1.3.2 Chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận 2.1.4 Đặc điểm bộ máy kế toán tại nhà máy nƣớc khoáng Thạch Bích 2.1.4.1 Mô hình tổ chức bộ máy kế toán tại Nhà máy 2.1.4.2 Chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận 2.2 ĐẶC ĐIỂM CÔNG TÁC LẬP DỰ TOÁN TẠI NHÀ MÁY NƢỚC KHOÁNG THẠCH BÍCH 2.2.1 Quy định chung và trình tự lập các loại dự toán tại Nhà máy nƣớc khoáng Thạch Bích 2.2.1.1 Kỳ lập dự toán (Kế hoạch) tại Nhà máy Tại Nhà máy nước khoáng Thạch Bích, công tác lập kế hoạch được thực hiện theo năm, việc lập kế hoạch được Nhà máy thực hiện vào đầu quí IV năm hiện tại. Hằng năm dựa vào tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh năm hiện tại cùng với tầm nhìn chiến lược về khả năng cạnh tranh, thị hiếu người tiêu dùng.... Các nhà quản trị sẽ kết hợp hai tiêu chí sản lượng và doanh thu để dẫn đạo cho kế hoạch sản xuất kinh doanh của đơn vị mình.
13 2.2.1.2 Bộ phận lập dự toán và thành phần tham gia lập dự toán tổng thể tại Nhà máy Các loại dự toán và các bộ phận lập dự toán tại Nhà máy được thể hiện khái quát thông qua bảng 2.4 Bảng 2.4 Bảng dự toán và các bộ phận lập dự toán tại nhà máy 2.2.1.3 Phương pháp lập dự toán tổng thể tại Nhà máy Nhà máy nước khoáng Thạch Bích là một doanh nghiệp trực thuộc Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi nên việc lập dự toán chịu sự ảnh hưởng của Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi. Hiện nhà máy lập dự toán theo mô hình thông tin kết hợp, cụ thể theo Sơ đồ 2.5: 2.2.2 Các dự toán và phƣơng pháp lập các loại dự toán tại Nhà máy nƣớc khoáng Thạch Bích 2.2.2.1 Dự toán tiêu thụ Tại NMNK dự toán tiêu thụ cũng chính là dự toán sản xuất. Dự toán tiêu thụ do phòng thị trường phối hợp với phòng TCKT và phòng kỹ thuật sản xuất thực hiện, dự toán tiêu thụ được lập cho 1 năm tài chính. Dự toán sản Sản lượng, doanh Dự kiến tỷ lệ lượng, doanh = thu năm thực X tăng trưởng năm thu hiện kế hoạch 2.2.2.2 Dự toán chi phí sản xuất Nhà máy xây dựng dự toán chi phí sản xuất cho cả năm tài chính với sự phối hợp của phòng TCKT, phòng kế hoạch vật tư,
14 phòng TCHC, phòng thị trường. Căn cứ vào kế hoạch sản xuất cho năm tới, nhà máy sẽ dự toán được tổng chi phí sản xuất cho năm kế hoạch. Dự toán chi phí sản xuất cũng chính là cơ sở để nhà máy lập dự toán giá thành sản xuất và xây dựng giá bán sản phẩm. * Dự toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Cơ sở xây dựng kế hoạch chi phí nguyên vật liệu dựa trên sản lượng sản xuất và bảng định mức nguyên vật liệu trực tiếp Chi phí nguyên vật liệu của từng loại sản phẩm được tính theo công thức sau: Định mức lượng Chi phí NVL = NVL cho 1 đơn x đơn giá 1 đơn vị sp vị sp Chi phí NVL Số lượng sản chi phí NVL cho 1 cho 1 loại sản = x phẩm sản xuất đơn vị sản phẩm phẩm Tổng chi phí định mức nguyên vật Sản lượng nguyên vật = x liệu tiêu hao cho 1 đơn sản xuất liệu vị sản phẩm Tổng chi phí nguyên vật liệu = Tổng chi phí NVL của tất c * Dự toán chi phí nhân công trực tiếp Cơ sở để xây dựng chi phí nhân công trực tiếp tại đơn vị là số lượng lao động thực có tại đơn vị và số lao động phát sinh trong
15 năm kế hoạch, mức lương hiện tại, các khoản bảo hiểm theo tỷ lệ quy định của Nhà nước. * Dự toán chi phí sản xuất chung Cơ sở lập: - Chi phí sản xuất chung dựa vào chi phí thực tế ước tính của kỳ trước và nhu cầu công việc kỳ thực tế. - Căn cứ vào các hạng mục cần sửa chữa năm kế hoạch 2.2.2.3 Dự toán giá thành sản xuất Tại nhà máy, kế hoạch giá thành sản phẩm do phòng TCKT lập. Căn cứ để lập kế hoạch giá thành là số liệu giá thành thực tế năm trước cũng như định mức NVL, định mức chi phí SXC do phòng kỹ thuật cung cấp. Giá thành sản phẩm được nhà máy xác định theo công thức sau: Chi phí Giá thành Chi phí NCTT Chi phí định mức NVLTT = + cho 1 SXC cho 1 cho một cho 1 sản + sản sản phẩm sản phẩm phẩm phẩm 2.2.2.4 Dự toán chi phí ngoài sản xuất * Dự toán chi phí bán hàng Phòng Thị trường và phòng TCKT phối hợp lập dự toán chi phí bán hàng. Dự toán này được lập trên cơ sở chi phí bán hàng thực tế năm trước, kế hoạch tiêu thụ sản phẩm, kế hoạch nhân sự, kế hoạch tiếp thị, kế hoạch bán hàng và chủ trương phát triển kinh doanh của Nhà máy năm kế hoạch. Chi phí này gồm: Chi phí nhân viên thị trường, chi phí lái xe, chi phí quảng cáo, chi phí vận chuyển
16 thuê ngoài, chi phí quảng cáo bằng hiện vật, hàng hóa, chi phí công cụ dụng cụ bán hàng ... Dự toán chi phí bán hàng sẽ được lập cho 1 năm tài chính. Khi xác định kết quả kinh doanh cho từng loại sản phẩm, chi phí bán hàng sẽ được phân bổ theo tiêu thức doanh thu. * Dự toán chi phí quản lý doanh nghiệp Tại nhà máy, dự toán chi phí quản lý doanh nghiệp do phòng TCKT phối hợp với các phòng ban thực hiện. Căn cứ để lập dự toán chi phí quản lý doanh nghiệp là dự toán tiêu thụ, kế hoạch nhân sự và tiền lương, kế hoạch khấu hao TSCĐ và chi phí quản lý doanh nghiệp phát sinh năm trước. 2.2.2.5 Dự toán thu chi tài chính Hiện tại, hoạt động tài chính của nhà máy chủ yếu là tổng chi phí lãi vay vốn cố định, lãi vay vốn lưu động và số tiền lãi gửi ngân hàng 2.2.2.6 Dự toán tổng hợp hoạt động sản xuất kinh doanh Dự toán hoạt động sản xuất kinh doanh là dự toán báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh tại đơn vị, dự toán này do phòng tài chính kế toán tổng hợp. Căn cứ để lập dự toán kết quả HĐSXKD là : Dự toán tiêu thụ, dự toán chi phí sản xuất, dự toán chi phí ngoài sản xuất, dự toán thu chi tài chính , dự toán hoạt động khác đã được tính toán ở trên để xác định kết quả hoạt động sản xuất trong năm kế hoạch. 2.3 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC LẬP DỰ TOÁN TẠI NHÀ MÁY NƢỚC KHOÁNG THẠCH BÍCH 2.3.1 Ƣu điểm + Về sự phân cấp quản lý : Nhà máy đã lập dự toán theo một hệ thống các báo cáo dự toán ngân sách điều này giúp cho các
17 cấp quản lý của công ty có khái niệm và hình dung sơ bộ về hoạt động dự toán cho năm kế hoạch. + Công tác dự toán ngân sách: Nhà máy chú trọng việc thu thập các nguồn thông tin bên trong và bên ngoài doanh nghiệp nên công tác lập dự toán tại nhà máy như hiện nay tương đối chuẩn và khoa học, dự toán đã định hướng được quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh + Đối với dự toán tiêu thụ Trong dự toán tiêu thụ việc khó thực hiện nhất là tính sản lượng tiêu thụ một cách chính xác. Việc phân chia sản phẩm tiêu thụ thành 5 nhóm sản phẩm và thị trường tiêu thụ thành 4 khu vực; mỗi khu vực đều có 1 giám đốc bán hàng quản lý, tại các tỉnh thành có 1 giám sát bán hàng và các nhân viên hỗ trợ đại lý bán hàng. Trong quá trình kinh doanh năm hiện tại, các bộ phận quản lý của phòng thị trường luôn cập nhập và đánh giá tình hình tiêu thụ thực tế, nghiên cứu các yếu tố bên trong và bên ngoài ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh luôn được chú trọng như tình hình chính trị, sự thay đổi tỷ giá hối đoái, lạm phát, đối thủ cạnh tranh, kênh phân phối, thị phần, thị hiếu người tiêu dùng ... thêm vào đó việc tham khảo số liệu ngành nước giải khát theo tư vấn của công ty Neilson. Các yếu tố trên đã giúp cho nhà quản trị có cái nhìn tổng thể khi xây dựng tỷ lệ tăng trưởng sản lượng cũng như đơn giá của từng thị trường và từng mặt hàng cụ thể.Việc xây dựng dự toán sản lượng và doanh thu năm kế hoạch chính xác đã giúp nhà máy trong việc giao chỉ tiêu KPI (về sản lượng và doanh thu) cho các kênh phân phối theo từng tháng tiêu thụ + Đối với dự toán giá thành sản xuất
18 Giá thành sản xuất tại nhà máy được phòng TCKT xây dựng khá chính xác dựa trên các dự toán chi phí sản xuất + Đối với dự toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp Dự toán chi phí bán hàng, chi phí quản lý được nhà máy lập cho từng tháng và theo từng khoản mục chi phí chi tiết. Chi phí này được phân ra thành định phí và biến phí. + Các báo biểu phục vụ cho nhà quản trị: Hệ thống báo cáo bằng các bảng biểu so sánh giữa thực tế và kế hoạch các chỉ tiêu chính, tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh năm hiện tại như những biến động về chi phí, giá bán, sản lượng được nhà máy đặc biệt chú trọng khi xây dựng kế hoạch .... Qua các báo biếu so sánh, phân tích nhà quản trị sẽ có những chiến lược phù hợp. 2.3.2 Những tồn tại + Môi trường dự toán Việc lập dự toán ngân sách hiện nay của nhà máy đã sử dụng hệ thống máy tính nối mạng nội bộ cũng như các phần mềm phục vụ cho công tác dự toán ngân sách tuy nhiên chưa vận dụng phần mềm 100%, có nhiều bảng biểu phải chiết xuất từ chương trình mang tính thủ công nên mất nhiều thời gian. + Phân cấp quản lý và mô hình lập dự toán Nhà máy lập dự toán theo mô hình thông tin kết hợp nên các cấp quản lý trong nhà máy đều được tham gia vào quá trình lập dự toán. Trong đó, Công ty Đường Quảng Ngãi, lãnh đạo nhà máy và lãnh đạo các phòng chức năng đều được đưa ra quan điểm của mình về khả năng và điều kiện thực tế tại đơn vị. Tuy nhiên, với sự phân cấp còn chưa sâu nên trách nhiệm gắn với dự toán còn chưa thực sự