i<br />
<br />
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN LƯU CHUYỂN HÀNG<br />
HOÁ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG CÁC DOANH<br />
NGHIỆP KINH DOANH THƯƠNG MẠI<br />
1.1 . Hoạt động kinh doanh thương mại trong nền kinh tế thị trường<br />
- Hoạt động thương mại ra đời là kết quả sủa sự phân công lao động xã hội và<br />
chuyên môn hóa sản xuất. Thương mại là toàn bộ các hoạt động kinh doanh trên thị<br />
trường hay chính là hoạt động lưu thông, phân phối hàng hóa trong mỗi quốc gia<br />
hay giữa các quốc gia với nhau.<br />
Vai trò của hoạt động kinh doanh thương mại trong nền kinh tế:<br />
* Thương mại là điều kiện thúc đẩy sản xuất hàng hóa phát triển<br />
* Thông qua việc mua bán hàng hóa dịch vụ trên thị trường, thương mại có vai trò<br />
quan trọng trong việc mở rộng khả năng tiêu dùng nâng cao mức hưởng thụ của<br />
các cá nhân và doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy sản xuất và mở rộng phân công<br />
lao động xã hội, thực hiện cách mạng khoa học công nghệ trong các ngành của nền<br />
kinh tế quốc dân.<br />
* Thương mại có vai trò là cầu nối gắn kết nền kinh tế trong nước với nền kinh tế<br />
thế giới, thực hiện chính sách mở cửa.<br />
* Hoạt động thương mại đòi hỏi các doanh nghiệp tính năng động sáng tạo trong<br />
sản xuất kinh doanh, thúc đẩy, phát huy sáng kiến để nâng cao khả năng cạnh tranh<br />
của hàng hóa, dịch vụ trên thị trường.<br />
- Hoạt động thương mại là hoạt động trung gian đưa hàng hóa từ nơi sản xuất đến<br />
tiêu dùng. Các đơn vị kinh doanh thương mại chính là một kênh phân phối quan<br />
trọng thực hiện chức năng lưu chuyển hàng hóa. Vì vậy lưu chuyển hàng hóa là<br />
quá trình đưa hàng hóa từ khâu sản xuất đến khâu tiêu dùng thông qua các phương<br />
thức mua bán và được thực hiện bởi các doanh nghiệp kinh doanh thương mại. Đối<br />
với các doanh nghiệp thương mại, hoạt động lưu chuyển hàng hóa là hoạt động chủ<br />
yếu và thường xuyên bao gồm hai quá trình mua và bán hàng không qua khâu chế<br />
biến làm thay đổi hình thái vật chất của hàng hóa.<br />
<br />
ii<br />
<br />
1.2 Nội dung kế toán lưu chuyển hàng hoá và xác định kết quả kinh doanh<br />
trong các doanh nghiệp thương mại.<br />
- Thu mua hàng hóa là giai đoạn đầu tiên trong quá trình lưu chuyển hàng hóa tại<br />
các doanh nghiệp kinh doanh thương mại. Hàng hóa mua được thực hiện theo nhiều<br />
phương thức: giao nhận và thanh toán<br />
+ Các phương pháp hạch toán chi tiết sau: phương pháp thẻ song song,<br />
phương pháp sổ số dư, phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển.<br />
Phương pháp thẻ song song.<br />
Phương pháp sổ số dư.<br />
Phương pháp sổ số đối chiếu luân chuyển.<br />
+ Hạch toán tổng hợp quá trình mua bán hàng: kế toán doanh nghiệp sử dụng<br />
hệ thống tài khoản thống nhất theo chế độ kế toán ban hành theo Quyết định số<br />
15/2006/QĐ-BTC ngày 20/3/2006 thay cho QĐ số 1141/TCCĐKT ngày 1/11/1995<br />
Để phản ánh giá trị hiện có, tình hình biến động tăng giảm các loại hàng hoá, tuỳ<br />
theo điều kiện cụ thể và đặc điểm riêng của từng doanh nghiệp, kế toán sử dụng một<br />
trong hai phương pháp hạch toán.<br />
Phương pháp kê khai thường xuyên là phương pháp<br />
Phương pháp kiểm kê định kỳ<br />
- Bán hàng là khâu cuối cùng của hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thương<br />
mại. Doanh thu phản ánh kết quả tiêu thụ hàng hóa. Doanh thu là tổng giá trị các lợi<br />
ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản<br />
xuất, kinh doanh thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở<br />
hữu (áp dụng Chuẩn mực doanh thu số 14 - Chuẩn mực kế toán Việt Nam)<br />
Ngoài ra, các khoản giảm trừ doanh thu:<br />
- Chiết khấu thương mại<br />
- Giảm giá hàng bán<br />
- Giá trị hàng bán bị trả lại<br />
- Thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu, thuế GTGT tính theo phương pháp<br />
trực tiếp<br />
<br />
iii<br />
<br />
+ Tính giá hàng xuất bán<br />
Tính gía hàng xuất bán theo giá thực tế.<br />
Tính giá hàng xuất bán theo giá hạch toán.<br />
- Kế toán tổng hợp giai đoạn bán hàng<br />
Theo phương pháp kê khai thường xuyên<br />
Theo phương pháp kiểm kê định kỳ<br />
- Kế toán xác định kết quả kinh doanh<br />
Kế toán xác định kết quả tiêu thụ<br />
Kế toán kết quả tiêu thụ đó là phần chênh lệch giữa doanh thu thuần về tiêu thụ<br />
hàng hoá với các khoản chi phí kinh doanh và được xác định bằng công thức sau:<br />
Kết quả<br />
tiêu thụ<br />
<br />
=<br />
<br />
Doanh thu bán<br />
hàng thuần<br />
<br />
-<br />
<br />
Giá vốn<br />
hàng bán<br />
<br />
-<br />
<br />
Chi phí<br />
bán hàng<br />
<br />
Chi phí quản<br />
-<br />
<br />
lý doanh<br />
nghiệp<br />
<br />
Kế toán xác định kết quả hoạt động tài chính<br />
Kế toán kết quả hoạt động tài chính là phần chênh lệch giữa doanh thu hoạt động tài<br />
chính với chi phí tài chính<br />
Kế toán xác định kết quả hoạt động khác<br />
Kết quả hoạt động khác là phần chênh lệch giứu thu nhập khác với chi phí khác và<br />
chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp.<br />
* Hệ thống sổ kế toán trong hạch toán luân chuyển hàng hóa và xác định kết<br />
quả kinh doanh<br />
Hiện nay các doanh nghiệp áp dụng một trong năm hình thức sổ kế toán sau:<br />
- Hình thức nhật ký chứng từ<br />
- Hình thức nhật ký chung<br />
- Hình thức nhật ký sổ cái,<br />
- Hình thức chứng từ ghi sổ<br />
- Hình thức kế toán trên máy tính<br />
- Kế toán lưu chuyển hàng hóa và xác định kết quả kinh doanh theo yêu cầu<br />
của kế toán quản trị<br />
<br />
iv<br />
<br />
Hệ thống kế toán quản trị được xây dựng với mục đích chủ quan của người quản<br />
lý từng doanh nghiệp, do đó, sổ kế toán và các báo cáo về lưu chuyển hàng hoá của<br />
từng doanh nghiệp cũng khách nhau nhằm phục vụ tốt nhất yêu cầu thu thập thông<br />
tin của người quản lý doanh nghiệp. Do đó sổ kế toán và báo cáo lưu chuyển hàng<br />
hoá theo kế toán quản trị thông thường cung cấp cả thông tin tổng hợp cho người<br />
quản lý, và những thông tin liên quan đến những mặt hàng chi tiết mà người quản lý<br />
muốn có. Việc theo dõi chi phí liên quan đến phát sinh trong thu mua hàng hoá<br />
thông thường được theo dõi và báo cáo theo các tiêu thức được phân chia trong kế<br />
toán quản trị về chi phí.<br />
Hệ thống báo cáo kế toán quản trị được xây dựng với mục đích cung cấp thông tin<br />
hữu ích gắn liền với từng mục tiêu hoạt động cụ thể của từng doanh nghiệp, đồng<br />
thời phục vụ chức năng quản lý của nhà quản trị doanh nghiệp do đó hệ thống báo<br />
cáo quản trị kết quả kinh doanh thường bao gồm có các loại báo cáo sau; Báo cáo<br />
kết quả kinh doanh theo dự toán, báo cáo đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh.<br />
1.3 Kinh nghiệm kế toán lưu chuyển hàng hóa và xác định kết quả kinh doanh<br />
của một số nước trên thế giới<br />
Trong quá trình nghiên cứu, tác giả nhận thấy hạch toán kế toán lưu chuyển<br />
hàng hóa và xác định kết quả kinh doanh của các nước, cụ thể là: Kế toán Pháp và<br />
Kế toán Mỹ có nhiều điểm tương đồng, bên cạnh những điểm khác biệt so với Kế<br />
toán Việt Nam cần phải tiếp tục nghiên cứu để nhằm làm cho công tác kế toán hàng<br />
tồn kho nói riêng và kế toán nói chung của các doanh nghiệp thương mại Việt Nam<br />
ngày càng hoàn thiện hơn.<br />
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN LƯU CHUYỂN HÀNG HOÁ VÀ<br />
XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP<br />
KINH DOANH HOÁ CHẤT VÀ THIẾT BỊ Y TẾ TRÊN ĐỊA BÀN HTÀNH<br />
PHỐ HÀ NỘI<br />
2.1 Đặc điểm chung về tình hình hoạt động kinh doanh và tổ chức quản lý ở<br />
các doanh nghiệp kinh doanh hoá chất và thiết bị y tế trên địa bàn thành phố<br />
Hà Nội.<br />
<br />
v<br />
<br />
Doanh nghiệp hoạt động thương mại nói chung và hoạt động thương mại trong lĩnh<br />
vực kinh doanh hóa chất và thiết bị y tế nói riêng có những đặc trưng chủ yếu: mua<br />
và bán hàng hóa, hàng tồn kho là những vấn đề luôn được đề cập. Hàng hóa của loại<br />
hình này rất đa dạng Hóa chất và thiết bị y tế là sản phẩm của khoa học công nghệ.<br />
Hóa chất được chia làm 02 loại: Hóa chất công nghiệp và hóa chất phòng thí<br />
nghiệm. Những doanh nghiệp kinh doanh hóa chất và thiết bị y tế đi kèm thì thường<br />
là kinh doanh hóa chất phòng thí nghiệm. Bởi vì hóa chất công nghiệp yêu cầu về<br />
diện tích kho bãi lớn, đối tượng sử dụng khác với đối tượng sử dụng hóa chất phòng<br />
thí nghiệm.<br />
Mặt khác, kinh doanh hóa chất và thiết bị y tế của các doanh nghiệp trên địa bàn<br />
thành phố Hà Nội chiếm đa số là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đây cũng chính là đặc<br />
thù kinh doanh của các ngành này.<br />
Trong bài luận văn này tác giả nghiên cứu phạm vi doanh nghiệp kinh doanh hóa<br />
chất và thiết bị y tế, mà kinh doanh hóa chất phòng thí nghiệm là thế mạnh của các<br />
doanh nghiệp này.<br />
* Đặc điểm tổ chức quản lý kinh doanh:<br />
Các doanh nghiệp kinh doanh hoá chất và thiết bị y tế tăng lên không ngừng mỗi<br />
năm. Tổ chức hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp này chủ yếu theo mô<br />
hình tập trung (mô hình một cấp). Chính vì, các doanh nghiệp này có mô hình tổ<br />
chức quản lý tương đối giống nhau, khác biệt chỉ là cách thức.<br />
* Đặc điểm tổ chức quản lý: Hệ thống tổ chức quản lý Nhà nước đối với các tổ<br />
chức kinh doanh hóa chất và thiết bị y tế hiện nay được phân thành hai cấp: Cấp<br />
trung ương (Bộ y tế, Bộ Công thương, Vụ trang thiết bị và công trình y tế) và cấp<br />
địa phương (Sở y tế, Sở tài nguyên và môi trường)<br />
* Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán trong các doanh nghiệp kinh doanh hóa<br />
chất và thiết bị y tế trên địa bàn thành phố Hà Nội<br />
Phương thức tổ chức bộ máy kế toán trong các doanh nghiệp kinh doanh hóa chất<br />
và thiết bị y tế trên địa bàn thành phố Hà Nội hiện nay thường được tổ chức theo<br />
phương thức trực tuyến hoặc trực tuyến chức năng. Tùy theo qui mô của doanh<br />
<br />