TÓM TẮT LUẬN VĂN<br />
Luận văn nghiên cứu về Tổ chức kế toán tại Bưu điện Trung tâm 1 – Bưu Điện<br />
thành phố Hà Nội. Đây là doanh nghiệp Nhà nước hoạt động trong lĩnh vực Bưu chính<br />
viễn thông.<br />
Hiện nay, những khó khăn càng lúc càng trở nên nan giải trong bối cảnh hội nhập<br />
kinh tế mạnh mẽ với bên ngoài, ngành Bưu chính Việt Nam phải đối mặt với sự cạnh<br />
tranh gay gắt từ các nhà cung cấp dịch vụ mới, trong khi điều kiện cơ sở vật chất, hạ tầng<br />
bị cắt giảm đi nhiều so với thời kỳ còn đứng chung với Viễn thông trong cùng một khối.<br />
Ngành Bưu chính không chỉ gặp khó khăn về nhân sự bị cắt giảm lao động, hạ tầng<br />
ít ỏi mà còn đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các nhà cung cấp dịch vụ tư nhân và<br />
nước ngoài.<br />
Khó khăn lớn nhất của bưu chính hiện nay là việc thu hẹp thị phần và dịch vụ.<br />
Nguyên nhân chính do thông tin, tài liệu, thư tín đều được số hóa nhờ viễn thông,<br />
Internet phát triển; đối với tiền tệ được giao dịch qua hệ thống ngân hàng, điện tử, duy<br />
chỉ có hàng hóa là vẫn nhờ đến mạng lưới của bưu chính.<br />
Tuy đương đầu với nhiều khó khăn như vậy nhưng từ năm 2014 trở đi Nhà nước sẽ<br />
tạm ngưng hỗ trợ để Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam tự cân đối thu chi, điều này tạo<br />
điều kiện để Tổng Công ty có hướng đi mới, xây dựng cơ chế, chính sách riêng đặc thù<br />
của ngành Bưu chính nhằm phát huy thế mạnh của ngành. Chính từ những khó khăn của<br />
hiện tại và dự tính những khó khăn trong tương lai, để tồn tại và phát triển cũng như giữ<br />
vững vị trí trên thị trường, trước hết ngành Bưu chính phải hoàn thiện hệ thống tổ chức<br />
quản lý doanh nghiệp mà tổ chức kế toán là một khâu rất quan trọng. Điều này sẽ giúp<br />
cung cấp một cách đầy đủ, kịp thời các thông tin cần thiết về các lĩnh vực hoạt động của<br />
doanh nghiệp. Những thông tin này là cơ sở để đưa ra những quyết định đúng đắn trong<br />
quá trình sản xuất kinh doanh.<br />
Tuy nhiên, trong quá trình công tác tại Bưu Điện Trung tâm 1 – Bưu điện TP Hà<br />
Nội, tôi nhận thấy tổ chức kế toán của đơn vị còn nhiều điểm chưa được hoàn thiện, về<br />
cách sử dụng tài khoản còn sử dụng nhiều tài khoản treo, tài khoản trung gian, về quy<br />
<br />
trình ghi chép kế toán còn chưa khoa học, nhân lực lao động bố trí tại phòng trình độ còn<br />
hạn chế và số lượng vẫn còn nhiều hơn so với yêu cầu.<br />
Chính vì vậy, việc nghiên cứu đề tài “Hoàn thiện tổ chức kế toán tại Bưu điện<br />
Trung Tâm 1 – Bưu Điện TP Hà Nội” đang là một đòi hỏi cấp thiết, có ý nghĩa cả về lý<br />
luận và thực tế.<br />
Mục đích nghiên cứu của đề tài là hệ thống hóa những vấn đề cơ bản về tổ chức kế<br />
toán trong doanh nghiệp nói chung, phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức kế toán tại Bưu<br />
điện Trung tâm 1. Xác định những mặt tích cực, hạn chế và những nhân tố ảnh hưởng<br />
đến tổ chức kế toán tại đơn vị. Từ đó đề xuất một số giải pháp hoàn thiện tổ chức kế toán<br />
nhằm đạt hiệu quả cao nhất, chính xác nhất trong quá trình hoạt động của Bưu điện.<br />
Ngoài Mục lục, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung luận văn được<br />
kết cấu theo 4 chương:<br />
Chương 1: Giới thiệu về đề tài nghiên cứu<br />
Chương 2: Cơ sở lý luận chung về tổ chức kế toán trong các doanh nghiệp<br />
Chương 3: Thực trạng tổ chức kế toán tại Bưu điện Trung tâm 1<br />
Chương 4: Thảo luận kết quả nghiên cứu, kiến nghị, giải pháp hoàn thiện tổ chức kế<br />
toán tại Bưu điện Trung tâm 1.<br />
Trong chương 1, luận văn giới thiệu đề tài nghiên cứu bao gồm: Tính cấp thiết của<br />
đề tài, mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu cũng<br />
như phương pháp nghiên cứu, chỉ ra ý nghĩa khoa học của đề tài nghiên cứu.<br />
Trong chương 2, luận văn đã trình bày những vấn đề cơ bản về tổ chức kế toán<br />
trong các doanh nghiệp. Trên cơ sở đó đã nêu rõ nhiệm vụ và vai trò quan trọng của tổ<br />
chức kế toán trong điều hành quản lý ở mỗi doanh nghiệp. Trọng tâm của chương là đưa<br />
ra các nội dung về tổ chức kế toán bao gồm:<br />
Thứ nhất, luận văn đã nêu rõ bản chất, vai trò, ý nghĩa và nhiệm vụ của tổ chức kế<br />
toán trong hoạt động quản lý của doanh nghiệp.<br />
Luận văn nêu rõ 3 quan điểm nổi bật về tổ chức kế toán:<br />
Quan điểm thứ nhất: xuất phát từ bản chất của kế toán là hệ thống thông tin và kiểm<br />
tra về tài sản trong các doanh nghiệp. Các tổ chức bằng hệ thống khoa học như chứng từ,<br />
<br />
tính giá, đối ứng tài khoản và tổng hợp cân đối. Một số nhà nghiên cứu cho rằng: Tổ chức<br />
kế toán là việc thiết lập những mối liên hệ giữa các yếu tố cấu thành bản chất của kế toán<br />
bao gồm: chứng từ, đối ứng tài khoản, tính giá, tổng hợp - cân đối kế toán. Theo quan<br />
điểm này, tổ chức kế toán thực chất là việc tổ chức vận dụng các phương pháp kế toán để<br />
liên kết các yếu tố cấu thành, các công việc của kế toán. Có thể thấy, quan điểm này còn<br />
trừu tượng, khó hình dung một cách cụ thể để vận dụng vào thực tiễn.<br />
Quan điểm thứ hai: Xuất phát từ nội dung công việc cụ thể và đối tượng của kế toán<br />
là ghi chép, tính toán, xử lý, kiểm tra và cung cấp thông tin về tình hình tài sản và mọi<br />
hoạt động sản xuất kinh doanh phục vụ cho công tác quản lý kinh tế tài chính của đơn vị.<br />
Quan điểm này cho rằng: Tổ chức kế toán là việc thiết lập mối quan hệ giữa các phương<br />
pháp kế toán (chứng từ kế toán, tài khoản kế toán, tính giá, tổng hợp cân đối kế toán).<br />
Trong từng nội dung hạch toán và trong từng điều kiện cụ thể nhằm phản ánh chính xác,<br />
kịp thời tình hình tài sản và các nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại đơn vị. Quan điểm này thể<br />
hiện cụ thể hơn về tổ chức kế toán. Tuy nhiên lại chưa nêu rõ yếu tố con người, là yếu tố<br />
đảm nhiệm việc thực hiện các công việc và áp dụng các phương pháp kế toán. Đó chính<br />
là bộ máy kế toán trong mỗi đơn vị, một yếu tố không thể thiếu được của hệ thống tổ<br />
chức kế toán.<br />
Quan điểm thứ 3: xuất phát từ nội dung và nhiệm vụ của kế toán là thu thập, xử lý<br />
và cung cấp thông tin về tình hình kinh tế tài chính của đơn vị, quan điểm này cho rằng:<br />
Tổ chức kế toán phải giải quyết cả hai phương diện: tổ chức thực hiện các phương pháp<br />
kế toán, các nguyên tắc kế toán, các phương tiện tính toán nhằm đạt được mục đích<br />
nghiên cứu của khoa học kế toán và tổ chức bộ máy kế toán nhằm liên kết các cán bộ,<br />
nhân viên kế toán ở đơn vị để thực hiện tốt công tác kế toán.<br />
Như vậy có thể thấy tổ chức kế toán là một công cụ quan trọng không thể thiếu<br />
trong hệ thống quản lý kinh tế, giúp quản lý, điều hành, kiểm tra, giám sát các hoạt động<br />
kinh tế tài chính ở mỗi đơn vị cũng như trong phạm vi toàn bộ nền kinh tế quốc dân. Do<br />
đó, tổ chức kế toán phải được thể hiện môt cách khoa học, hợp lý, phù hợp với đặc điểm,<br />
điều kiện của từng doanh nghiệp. Đặc biệt trong điều kiện khu vực hoá, toàn cầu hoá nền<br />
kinh tế như hiện nay. Tính cạnh tranh ngày càng cao, quy mô hoạt động của các doanh<br />
<br />
nghiệp ngày càng lớn, các quan hệ kinh tế ngày càng đa dạng, phức tạp thì thông tin phục<br />
vụ cho quản lý càng phải kịp thời và chính xác. Thêm vào đó, ngày càng có nhiều đối<br />
tượng quan tâm đến thông tin kế toán của doanh nghiệp ngoài các nhà quản lý như: Các<br />
cơ quan quản lý nhà nước, các cơ quan chủ quản, chủ đầu tư, các cổ đông, ngân hàng,<br />
nhà cung cấp, khách hàng... Do vậy việc tổ chức kế toán một cách khoa học, hợp lý càng<br />
trở nên cần thiết.<br />
Thứ hai, luận văn nêu rõ các nguyên tắc của tổ chức kế toán trong doanh nghiệp<br />
như sau:<br />
Tổ chức kế toán phải đúng với những quy định do Nhà nước ban hành.<br />
Tổ chức kế toán theo nguyên tắc thống nhất.<br />
Tổ chức kế toàn cần phù hợp với đặc thù của doanh nghiệp.<br />
Tổ chức kế toán cần được thực hiện một cách tiết kiệm và hiệu quả.<br />
Thứ ba, luận văn cũng nêu rõ nội dung của tổ chức kế toán bao gồm:<br />
*) Tổ chức bộ máy kế toán.<br />
Tổ chức bộ máy kế toán là nội dung rất quan trọng của tổ chức kế toán. Bộ máy kế<br />
toán trong doanh nghiệp cần được hiểu như một tập hợp cán bộ, nhân viên kế toán cùng<br />
các phương tiện kỹ thuật ghi chép, tính toán, thông tin được trang bị để thực hiện toàn bộ<br />
công tác kế toán từ khâu thu nhận, kiểm tra, xử lý đến khâu tổng hợp, phân tích và cung<br />
cấp những thông tin kinh tế về các hoạt động của doanh nghiệp, phục vụ công tác quản<br />
lý. Việc tổ chức bộ máy kế toán trong các doanh nghiệp có thể thực hiện theo những mô<br />
hình khác nhau, phù hợp với điều kiện của từng doanh nghiệp.<br />
*) Tổ chức công tác kế toán bao gồm:<br />
-<br />
<br />
Tổ chức chứng từ kế toán<br />
<br />
-<br />
<br />
Tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản kế toán<br />
<br />
-<br />
<br />
Tổ chức vận dụng hệ thống sổ kế toán<br />
<br />
-<br />
<br />
Tổ chức hệ thống báo cáo kế toán<br />
<br />
-<br />
<br />
Tổ chức kiểm tra kế toán<br />
Trong chương 3, sau khi đã khái quát chung về tổ chức kế toán tại các doanh<br />
<br />
nghiệp, luận văn đi vào phân tích thực trạng tổ chức kế toán tại Bưu điện Trung tâm 1 –<br />
<br />
Bưu điện thành phố Hà Nội. Vận dụng những cơ sở lý thuyết đã trình bày ở chương 2, kết<br />
hợp với tình hình thực tiễn tại đơn vị luận văn đã làm nổi bật ba vấn đề cơ bản sau:<br />
Thứ nhất, luận văn khái quát rõ mục tiêu và cơ cấu tổ chức của Bưu điện Thành<br />
phố Hà Nội. Từ đó, thể hiện đặc điểm sản xuất kinh doanh và nhiệm vụ của Bưu Điện<br />
Trung tâm 1, trực thuộc Bưu điện TP Hà Nội.<br />
Thứ hai, nêu rõ thực trạng các nguyên tắc về tổ chức kế toán được áp dụng tại<br />
Bưu điện Trung tâm 1-Bưu điện TP Hà Nội.<br />
Thứ ba, luận văn thể hiện rõ nội dung của tổ chức kế toán tại Bưu điện Trung tâm<br />
1 các các khía cạnh sau:<br />
*) Tổ chức bộ máy kế toán tại đơn vị:<br />
Nêu rõ chức năng, nhiệm vụ của từng phần hành kế toán phụ trách, các thành viên<br />
trong bộ máy kế toán được phân công tương đối cụ thể về nhiệm vụ và trách nhiệm quá<br />
trình tổ chức kế toán tại đơn vị. Về cơ bản bộ máy kế toán ở bưu điện Trung tâm 1 đã<br />
thực hiện được nhiệm vụ thu thập, xử lý và cung cấp thông tin kinh tế về mọi hoạt động<br />
của đơn vị mình, phục vụ công tác quản lý của doanh nghiệp.<br />
*) Tổ chức công tác kế toán tại Bưu điện Trung tâm, trong đó thể hiện:<br />
- Tổ chức vận dụng chứng từ kế toán: Bưu điện Trung tâm 1 là đơn vị hạch toán<br />
phụ thuộc Bưu điện TP Hà Nội, các mẫu chứng từ bắt buộc tuân theo quy định Bộ Tài<br />
chính phát hành. Đối với chứng từ mang tính chất hướng dẫn, Tổng công ty có hướng dẫn<br />
riêng cho các đơn vị trong ngành.<br />
- Tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản kế toán: Do đặc thù riêng biệt, Tổng công ty<br />
Bưu chính - Viễn thông đã xây dựng hệ thống tài khoản kế toán riêng thống nhất của<br />
ngành, trên cơ sở hệ thống tài khoản kế toán của Bộ Tài chính và được Bộ Tài chính cho<br />
phép sử dụng.<br />
- Tổ chức về hệ thống sổ kế toán: Hiện nay, bưu điện Trung tâm 1 đang áp dụng<br />
hình thức sổ kế toán Chứng từ ghi sổ. Theo hình thức này việc ghi sổ kế toán tách rời<br />
giữa việc ghi chép theo thứ tự thời gian và ghi theo hệ thống, giữa việc ghi sổ kế toán<br />
tổng hợp và kế toán chi tiết. Bưu điện Trung tâm 1 tổ chức sử dụng chứng từ và hệ thống<br />
tài khoản áp dụng theo chế độ và chuẩn mực kế toán do Bộ Tài chính ban hành. Mọi<br />
<br />