Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Vận dụng quy trình, chuẩn mực kiểm toán trong kiểm toán doanh nghiệp nhà nước do Kiểm toán Nhà nước Việt Nam thực hiện

i<br /> <br /> CHƢƠNG 1. GIỚI THIỆU VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU<br /> 1.1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Xuất phát từ thực trạng thất thoát vốn, tài sản của Nhà nước từ sử dụng<br /> Ngân sách Nhà nước (NSNN) trong doanh nghiệp nhà nước (DNNN). Xuất phát từ<br /> là hoạt động kiểm toán nhà nước (KTNN), hầu như mới tập trung vào hậu kiểm, tập<br /> trung vào kiểm tra tính đúng đắn, hợp pháp của báo cáo quyết toán ngân sách nên<br /> vai trò của KTNN trong lĩnh vực lập dự toán ngân sách và thực hiện dự toán nhìn<br /> chung còn míi và chưa rõ nét. Ngay trong Luật Ngân sách, vai trò của KTNN cũng<br /> chỉ được quy định trong việc xác định tính đúng đắn, hợp pháp của các Báo cáo<br /> quyết toán mà không quy định đối với các báo cáo, đề án, tờ trình có liên quan đến<br /> dự toán tài chính - ngân sách. Để phát huy hơn nữa vai trò của KTNN đối với toàn<br /> bộ quy trình quản lý tài chính - ngân sách (từ khâu lập dự toán đến khâu quyết toán)<br /> thì cần có những quy định đầy đủ hơn về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của<br /> KTNN đối với mỗi khâu trong toàn bộ quy trình ngân sách.<br /> Từ những lý do trên, tác giả chọn đề tài “Vận dụng quy trình, chuẩn mực<br /> kiểm toán trong kiểm toán doanh nghiệp nhà nước do Kiểm toán Nhà nước Việt<br /> Nam thực hiện” để làm luận văn thạc sĩ.<br /> <br /> 1.2. Tổng quan nghiên cứu của đề tài<br /> Cho đến nay ở Việt Nam chưa có một công trình khoa học nào nghiên cứu<br /> một cách đầy đủ và hệ thống về quy trình, chuẩn mực KTNN và thực tiễn áp dụng<br /> quy trình, chuẩn mực KTNN vào công tác kiểm toán DNNN, chỉ có một số bài viết<br /> nhận định riêng lẻ về tổ chức, hoạt động cơ quan KTNN như “Kiểm toán nhà nước<br /> tăng cường giúp Chính phủ kiểm soát và điều hành nền kinh tế” của Võ Hiền tại<br /> website: http://nguoilanhdao.vn.<br /> Trong ngành KTNN, hàng năm các công trình nghiên cứu khoa học của<br /> KTNN có các đề tài cấp cơ sở và cấp bộ nghiên cứu về quy trình kiểm toán DNNN<br /> như: “Ứng dụng quy trình kiểm toán DNNN vào kiểm toán doanh nghiệp xây lắp” CN Phạm Thị Tâm Linh - đề tài cấp cơ sở năm 2000; “Phạm vi, đối tượng và nội<br /> <br /> ii<br /> <br /> dung kiểm toán DNNN trong cuộc kiểm toán ngân sách địa phương” - CN Lê<br /> Thanh Nhã - đề tài cấp cơ sở năm 2002 “Tổ chức kiểm toán hoạt động đối với các<br /> DNNN” - TS Lê Quang Bính - đề tài cấp bộ năm 2007; hay “Kiểm toán vốn và tài<br /> sản của Nhà nước tại các tổ chức kinh tế”, “Tổ chức kiểm toán quản lý, sử dụng vốn<br /> đầu tư trong các tập đoàn kinh tế nhà nưíc” - ThS Nguyễn Hồng Long - đề tài cấp<br /> bộ năm 2009…<br /> <br /> 1.3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài<br /> Mục tiêu của luận văn là làm rõ những vấn đề lý luận về KTNN và quy trình,<br /> chuẩn mực KTNN, thực trạng áp dụng quy trình, chuẩn mực KTNN trong kiểm<br /> toán DNNN.<br /> Nghiên cứu việc áp dụng quy trình, chuẩn mực KTNN trong hoạt động kiểm<br /> toán DNNN, những bất cập trong việc áp dụng quy trình, chuẩn mực kiểm toán<br /> trong kiểm toán DNNN.<br /> Đưa ra kiến nghị và các giải pháp cơ bản có tính định hướng trong việc tổ<br /> chức và thực hiện Luật KTNN trong lĩnh vực kiểm toán DNNN nhằm từng bước<br /> nâng cao chất lượng, hiệu quả các cuộc kiểm toán DNNN do KTNN thực hiện và<br /> góp phần hoàn thiện pháp luật về kiểm toán DNNN.<br /> <br /> 1.4. Câu hỏi nghiên cứu<br /> Thực trạng vận dụng quy trình chuẩn mực kiểm toán trong kiểm toán doanh<br /> nghiệp nhà nước do Kiểm toán Nhà nước Việt Nam thực hiện.<br /> Luận văn đưa ra các giải pháp đề hoàn thiện vận dụng quy trình, chuẩn mực<br /> kiểm toán trong kiểm toán DNNN.<br /> Các nhân tố ảnh hưởng tới việc vận dụng quy trình, chuẩn mực kiểm toán<br /> nhà nước trong kiểm toán doanh nghiệp nhà nưíc (quy trình kiểm toán doanh<br /> nghiệp nhà nước, chuẩn mực kiểm toán nhà nước, trình độ đội ngũ kiểm toán viên,<br /> quy trình kiểm soát chất lượng)<br /> <br /> 1.5. Phạm vi nghiên cứu<br /> Nghiên cứu một số quy định pháp luật trong pháp luật KTNN và việc áp<br /> dụng pháp luật KTNN như Luật KTNN, Luật NSNN, các văn bản có liên quan về<br /> <br /> iii<br /> <br /> quy trình, chuẩn mực KTNN… và tập chung vào việc vận dụng quy trình, chuẩn<br /> mực kiểm toán trong hoạt động kiểm toán báo cáo tài chính DNNN do Kiểm toán<br /> Nhà nước Việt Nam thực hiện.<br /> <br /> 1.6. Phƣơng pháp nghiên cứu<br /> Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa MácLênin; Phương pháp phân tích; Phương pháp tổng hợp, đánh giá, đối chiếu pháp<br /> luật nước ngoài; Phương pháp thống kê để đánh giá thực trạng pháp luật về kiểm<br /> toán DNNN và thực tiễn vận dụng pháp luật KTNN trong hoạt động kiểm toán của<br /> một số DNNN.<br /> <br /> 1.7. Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu<br /> Luận văn đã trình bày một cách tổng thể về Quy trình kiểm toán DNNN,<br /> chuẩn mực kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước, quy trình và chuẩn mực kiểm toán<br /> trong lĩnh vực công trên thế giới.<br /> Luận văn đã trình bày thực tiễn vận dụng quy trình chuẩn mực kiểm toán<br /> trong kiểm toán DNNN đối với hoạt động kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước từ đó<br /> đề ra được một số kiến nghị nhằm hoàn thiện vận dụng quy trình, chuẩn mực kiểm<br /> toán trong kiểm toán DNNN.<br /> <br /> 1.8. Kết cấu của đề tài nghiên cứu<br /> Chương 1. Giới thiệu về đề tài nghiên cứu<br /> Chương 2. Những vấn đề cơ bản về quy trình, chuẩn mực Kiểm toán Nhà<br /> nước<br /> Chương 3. Thực tiễn vận dụng quy trình, chuẩn mực Kiểm toán Nhà nước<br /> trong kiểm toán doanh nghiệp nhà nước hiện nay<br /> Chương 4. Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả vận dụng quy trình,<br /> chuẩn mực kiểm toán nhà nước trong kiểm toán doanh nghiệp nhà nước<br /> <br /> iv<br /> <br /> CHƢƠNG 2. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUY<br /> TRÌNH, CHUẨN MỰC KIỂM TOÁN NHÀ NƢỚC<br /> 2.1. Khái niệm kiểm toán và hoạt động kiểm toán nhà nƣớc<br /> Trong phần này, luận văn đã nêu khái quát về doanh nghiệp - khách thể kiểm<br /> toán của Kiểm toán Nhà nước, các khái niệm cơ bản về kiểm toán, kiểm toán nội<br /> bộ, kiểm toán độc lập và Kiểm toán Nhà nước. Cũng trong phần này luận văn nêu<br /> một số quy định về hoạt động kiểm toán của kiểm toán nhà nước.<br /> <br /> 2.2. Quy trình, Chuẩn mực Kiểm toán nhà nƣớc<br /> Ngay trong những năm đầu mới thành lập KTNN đã cố gắng ban hành hệ<br /> thống chuẩn mực kiểm toán nhà nưíc (Quyết định số 06/1999/QĐ-KTNN ngày<br /> 24/12/1999 của Tổng kiểm toán Nhà nưíc về việc ban hành hệ thống chuẩn mực<br /> kiểm toán nhà nước) vừa phù hợp với thông lệ quốc tế cũng như phù hợp với điều<br /> kiện thực tế của Việt Nam. Năm 2010, sau hơn 10 năm áp dụng hệ thống chuẩn<br /> mực kiểm toán nhà nước, rút kinh nghiệm từ thực tế trong quá trình thực hiện<br /> KTNN đã tiến hành sửa đổi và ban hành Hệ thống chuẩn mực kiểm toán nhà nước<br /> theo Quyết định số 06/2010/QĐ-KTNN ngày 09/11/2010 phù hợp hơn với tình hình<br /> phát triển kinh tế và hệ thống chuẩn mực kiểm toán của tổ chức các cơ quan kiểm<br /> toán tối cao (INTOSAI).<br /> Từ khi thành lập đến nay, KTNN đã ban hành được đầy đủ quy trình kiểm<br /> toán trong từng lĩnh vực kiểm toán như: quy trình kiểm toán ngân sách nhà nước<br /> (Quyết định số 01/2010/QĐ-KTNN), quy trình kiểm toán dự án đầu tư (Quyết định<br /> số 05/2007/QĐ-KTNN), quy trình kiểm toán chương trình mục tiêu quốc gia (Quyết<br /> định số 06/2009/QĐ-KTNN) và quy trình kiểm toán DNNN.<br /> Tuy nhiên, hiện chưa có quy trình kiểm toán DNNN chuyên sâu cho từng<br /> loại hình DNNN: Tổng công ty, Công ty mẹ con, công ty cổ phần có vốn nhà<br /> nước... KTNN đang thực hiện theo Quy trình kiểm toán DNNN theo Quyết định<br /> 02/2010/QĐ-KTNN ngày 27/01/2010 của Tổng KTNN làm cơ sở trong đánh giá<br /> hiệu quả sử dụng vốn trong DNNN, giám sát chất lượng kiểm toán và đánh giá đạo<br /> <br /> v<br /> <br /> đức, trách nhiệm nghề nghiệp của KTV. Tuy nhiên đối chiếu với thực tế hoạt động<br /> kiểm toán DNNN thì nội dung kiểm toán nêu trong qui trình hết sức cơ bản mà các<br /> công việc cụ thể phải làm trên thực tế hơn nhiều và chưa thể hiện rõ trong qui trình,<br /> vì thế trong thực tế tiến hành kiểm toán DNNN còn xảy ra cách hiểu về các nghiệp<br /> vụ chưa thống nhất. Nội dung công việc triển khai và thời gian hoàn thành một loại<br /> công việc có tính chất, mức độ như nhau lại khác nhau tùy theo nhận thức và khả<br /> năng của KTV.<br /> <br /> 2.3. Quy trình và Chuẩn mực kiểm toán trong lĩnh vực công trên<br /> thế giới<br /> Trong phần này, luận văn trình bày nội dung cơ bản của hệ thống chuẩn<br /> mực, quy trình kiểm toán của tổ chức cơ quan kiểm toán tối cao, Tòa thẩm kế Liên<br /> bang Đức, Cơ quan Kiểm toán Nhà nước Thái Lan và của Cơ quan Kiểm toán Nhà<br /> nước Hoa Kỳ.<br /> <br />