Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học Giáo dục: Phát triển năng lực hợp tác cho học sinh trong dạy học chương “chất khí” Vật lí 10 THPT thông qua việc sử dụng thí nghiệm

Chia sẻ: Buemr KKK | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

17
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đề xuất được một số biện pháp phát triển năng lực hợp tác cho học sinh thông qua việc sử dụng thí nghiệm và vận dụng vào dạy học chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học Giáo dục: Phát triển năng lực hợp tác cho học sinh trong dạy học chương “chất khí” Vật lí 10 THPT thông qua việc sử dụng thí nghiệm

ĐẠI HỌC HUẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM LÊ THỊ DIỄM MY PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỢP TÁC CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC CHƢƠNG “CHẤT KHÍ” VẬT LÝ 10 THPT THÔNG QUA VIỆC SỬ DỤNG THÍ NGHIỆM Demo Version - Select.Pdf SDK LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THEO ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU Thừa Thiên Huế, năm 2017
ĐẠI HỌC HUẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM LÊ THỊ DIỄM MY PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỢP TÁC CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC CHƢƠNG “CHẤT KHÍ” VẬT LÝ 10 THPT THÔNG QUA VIỆC SỬ DỤNG THÍ NGHIỆM Chuyên ngành: Lý luận và phƣơng pháp dạy học bộ môn Vật lý Demo Version Mã số: 60 14 SDK - Select.Pdf 01 11 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THEO ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PSG. TS. LÊ CÔNG TRIÊM Thừa Thiên Huế, năm 2017 i
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu và kết quả nghiên cứu ghi trong luận văn là trung thực, được các đồng tác giả cho phép sử dụng và chưa từng được công bố trong bất kỳ một công trình nào khác. Tác giả Lê Thị Diễm My Demo Version - Select.Pdf SDK ii
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, phòng đào tạo sau đại học trường Đại học Sư phạm Huế, quý Thầy Cô giáo trong tổ Phương pháp giảng dạy Vật lí cùng quý Thầy Cô giáo khoa Vật lí trường Đại học Sư phạm Huế đã tạo điều kiện thuận lợi, trực tiếp tham gia giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài. Tôi xin chân thành cảm ơn Thầy giáo PGS.TS. Lê Công Triêm trường Đại học sư phạm Huế đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập cũng như trong quá trình thực hiện và hoàn thành bài luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu và tập thể quý thầy cô giáo trường DemoHuệ THPT Nguyễn Version - Select.Pdf đã nhiệt tình giúp đỡ,SDK trao đổi và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài. Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn sâu sắc đối với gia đình và bạn bè đã động viên, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học tập và thực hiện đề tài. Xin chân thành cảm ơn ! Thừa Thiên Huế, tháng 10 năm 2017 Tác giả Lê Thị Diễm My Thừa T iii
MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA ...................................................................................................... i LỜI CAM ĐOAN ......................................................................................................ii LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................... iii MỤC LỤC ..................................................................................................................1 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN ....................................4 DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ ..........................................5 DANH MỤC CÁC HÌNH .........................................................................................5 MỞ ĐẦU ....................................................................................................................6 1. Lí do chọn đề tài ..................................................................................................6 2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu ...................................................................................8 3. Mục tiêu nghiên cứu ..........................................................................................10 4. Giả thuyết khoa học ...........................................................................................10 5. Nhiệm vụ nghiên cứu .........................................................................................10 6. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................................10 7. Phạm viDemo nghiên Version - Select.Pdf SDK cứu ........................................................................................... 10 8. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................11 9. Đóng góp mới của đề tài ....................................................................................11 10. Cấu trúc luận văn .............................................................................................12 NỘI DUNG ..............................................................................................................13 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỢP TÁC CHO HỌC SINH THÔNG QUA VIỆC SỬ DỤNG THÍ NGHIỆM .........................................................................................................13 1.1. Năng lực ......................................................................................................13 1.1.1. Khái niệm năng lực ...............................................................................13 1.1.2. Đặc điểm của năng lực ..........................................................................14 1.2. Năng lực hợp tác..........................................................................................15 1.2.1. Khái niệm năng lực hợp tác ..................................................................15 1.2.2. Biểu hiện của năng lực hợp tác .............................................................16 1
1.2.3. Hệ thống các kĩ năng hợp tác ................................................................18 1.3. Vai trò của thí nghiệm trong việc phát triển năng lực hợp tác ....................22 1.4. Biện pháp phát triển năng lực hợp tác cho học sinh thông qua việc sử dụng thí nghiệm ...........................................................................................................24 1.4.1. Vai trò của việc phát triển năng lực hợp tác cho học sinh ....................24 1.4.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc phát triển năng lực hợp tác .................25 1.4.3. Các biện pháp phát triển năng lực hợp tác cho HS thông qua việc sử dụng thí nghiệm ..............................................................................................26 1.4.4. Đánh giá năng lực hợp tác ....................................................................30 1.5. Thực trạng của việc phát triển năng lực hợp tác cho học sinh trong dạy học Vật lý có sử dụng thí nghiệm ở các trường THPT trên địa bàn thị trấn Phú Phong, tỉnh Bình Định ........................................................................................34 1.5.1. Mục đích điều tra ..................................................................................34 1.5.2. Kết quả điều tra .....................................................................................34 1.5.3. Nguyên nhân thực trạng ........................................................................35 1.6. Kết luận chương I ........................................................................................36 Demo Chƣơng 2. TỔ Version CHỨC - Select.Pdf DẠY HỌC SDK PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC THEO HƢỚNG HỢP TÁC CHO HỌC SINH CHƢƠNG “CHẤT KHÍ” VẬT LÝ 10 THPT THÔNG QUA VIỆC SỬ DỤNG THÍ NGHIỆM .................................................38 2.1. Đặc điểm chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT ...........................................38 2.1.1. Cấu trúc chương trình chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT .................38 .........................................................................................................................38 2.1.2. Mục tiêu dạy học chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT ........................39 2.1.3. Đặc điểm chương “ Chất khí ” Vật lý 10 THPT ...................................39 2.2. Hệ thống thí nghiệm sử dụng trong dạy học chương “Chất khí” theo định hướng phát triển năng lực hợp tác ......................................................................40 2.2.1. Thí nghiệm định luật Bôi-lơ Ma-ri-ốt ...................................................40 2.2.2. Thí nghiệm định luật Sác-lơ..................................................................41 2.2.3. Thí nghiệm quan sát định tính sự thay đổi của V theo T ......................41 2
2.3. Tổ chức dạy học một số bài cụ thể chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT theo hướng phát triển năng lực hợp tác cho học sinh thông qua việc sử dụng thí nghiệm ................................................................................................................42 2.3.1. Quá trình đẳng nhiệt. Định luật Bôilơ – Mariot....................................42 2.3.2. Qúa trình đẳng tích. Định luật Sác-Lơ ..................................................49 2.3.3. Phương trình trạng thái của khí lí tưởng ...............................................54 2.4. Kết luận chương 2 .......................................................................................60 CHƢƠNG III: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM .......................................................61 3.1. Mục đích và nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm .............................................61 3.1.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm ............................................................61 3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm ...........................................................61 3.2. Đối tượng và phạm vi thực nghiệm sư phạm ..............................................62 3.2.1. Đối tượng thực nghiệm sư phạm ..........................................................62 3.2.2. Phạm vi thực nghiệm sư phạm..............................................................62 3.3. Nội dung thực nghiệm sư phạm ..................................................................62 3.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm ............................................................63 3.4.1. Demo Version Chọn mẫu - Select.Pdf thực nghiệm SDK ......................................................................... 63 3.4.2. Quan sát giờ học ...................................................................................63 3.4.3. Kiểm tra đánh giá ..................................................................................64 3.4.4. Thăm dò ý kiến học sinh .......................................................................64 3.5. Tiến hành thực nghiệm ................................................................................65 3.6.1. Đánh gia định tính .................................................................................65 3.6.2. Đánh giá định lượng .............................................................................67 3.7. Kết luận chương 3 .......................................................................................74 KẾT LUẬN ..............................................................................................................75 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................77 PHỤ LỤC 3
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN Viết tắt Viết đầy đủ ĐC Đối chứng GV Giáo viên HS Học sinh PPDH Phương pháp dạy học SGK Sách giáo khao TN Thực nghiệm TNSP Thực nghiệm sư phạm Demo Version - Select.Pdf SDK 4
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ Bảng biểu Bảng 1.1. Biểu hiện của năng lực hợp tác .................................................................17 Bảng 1.2. Hệ thống các kĩ năng hợp tác ...................................................................21 Bảng 1.3. Bảng Rubric đánh giá năng lực hợp tác....................................................31 Bảng 3.1. Bảng số liệu học sinh được chọn làm mẫu thực nghiệm ..........................63 Bảng 3.2. Kết quả đánh giá năng lực hợp tác của HS ở nhóm TN và nhóm ĐC ......67 Bảng 3.3. Bảng thống kê điểm số (Xi) của bài kiểm tra ...........................................70 Bảng 3.4. Bảng phân phối tần suất ............................................................................70 Bảng 3.5. Bảng phân loại theo học lực của HS .........................................................71 Bảng 3.6. Bảng tổng hợp các tham số đặc trưng.......................................................72 Biểu đồ Biểu đồ 3.1. Điểm trung bình năng lực hợp tác của nhóm TN và nhóm ĐC ...........69 Biểu đồ 3.2. Biểu đồ phân bố điểm của hai nhóm ĐC và TN ..................................70 Đồ thị 3.1. Đồ thị phân phối tần suất ........................................................................71 Biểu đồ 3.3. Demo Biểu đồVersion - Select.Pdf phân loại theo học lực củaSDK HS ................................................71 DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 2.1. Sơ đồ cấu trúc chương trình chương “Chất khí” Vật lí 10 THPT.............38 Hình 2.2. Thí nghiệm định luật Bôi-lơ Ma-ri-ốt .......................................................40 Hình 2.3. Thí nghiệm định luật Sác-lơ ......................................................................41 Hình 2.4. Thí nghiệm thay đổi của V theo T ............................................................41 5
MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Trong một phúc trình của Ủy ban Quốc tế về Giáo dục cho thế kỷ XXI của UNESCO có xác định bốn trụ cột của một nền giáo dục là: Học để biết, học để làm, học để cùng chung sống với nhau và học để tự khẳng định. Điều này cho thấy mục tiêu giáo dục của thế giới không chỉ cung cấp kiến thức mà còn phải hình thành cho người học những kĩ năng, thái độ để họ có thể sống và làm việc trong xã hội luôn thay đổi. Đi cùng với xu hướng đó, Luật Giáo dục của Việt Nam cũng đã xác định rõ mục tiêu giáo dục: “Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kĩ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động, sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa” [9]. Sự phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế cùng với những ảnh hưởng của xã hội tri thức đã tạo ra những cơ hội nhưng đồng thời cũng đặt ra những yêu cầu mới đối với giáo dục trong việc đào tạo đội ngũ lao động. Bên cạnh đó, thị trường lao động luôn đòi hỏi ngày càng cao ở đội ngũ lao động về năngDemo Version lực hành - Select.Pdf động, khả SDK năng sáng tạo, sự linh hoạt, tính trách nhiệm, năng lực hợp tác làm việc, khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp trong những tình huống thay đổi. Vì vậy, giáo dục đóng vai trò then chốt trong việc phát triển kinh tế xã hội thông qua việc đào tạo con người. Để thực hiện mục tiêu giáo dục và đáp ứng những đòi hỏi của xã hội, giáo dục Việt Nam đã và đang tập trung đổi mới, hướng tới một nền giáo dục tiến bộ, hiện đại và ngang tầm với các nước trong khu vực và trên thế giới. Nghị quyết 29 ngày 4/11/2013 tại Đại hội TW8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã đưa ra quan điểm chỉ đạo khẳng định: “Đổi mới chương trình nhằm phát triển năng lực và phẩm chất người học, hài hòa đức, trí, thể, mỹ; dạy người, dạy chữ và dạy nghề... Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kĩ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kĩ năng, phát triển năng lực” [4]. 6
Thực tế, giáo dục phổ thông nước ta đang thực hiện bước chuyển từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực người học, nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc học sinh (HS) học được cái gì đến chỗ quan tâm HS vận dụng được cái gì qua việc học. Để đảm bảo được điều đó, nhất định phải thực hiện thành công việc chuyển từ phương pháp dạy học theo lối “truyền thụ một chiều” sang dạy cách học, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kĩ năng, hình thành năng lực và phẩm chất cho người học. Chương trình giáo dục định hướng phát triển năng lực cũng là xu hướng chung của giáo dục quốc tế. Trong các loại năng lực cần hình thành cho HS phổ thông, năng lực hợp tác được hiểu là khả năng tương tác của cá nhân với cá nhân và tập thể trong học tập và cuộc sống. Năng lực hợp tác cho thấy khả năng làm việc hiệu quả của cá nhân trong mối quan hệ với tập thể, trong mối quan hệ tương trợ lẫn nhau để cùng hướng tới một mục đích chung. Đây là một năng lực rất cần thiết trong xã hội hiện đại, khi chúng ta đang sống trong một môi trường, một không gian rộng mở của quá trình hội nhập. Bên cạnh đó, năng lực hợp tác là một trong những năng lực được nhiều nước xây dựng trong bộ các năng lực cốt lõi người học cần có trong thế kỉ XXI. Demo Việt Nam cũng Version đã xây dựng bộ- năng Select.Pdf SDK lực cốt lõi trong đó có năng lực hợp tác, điều này cho thấy năng lực hợp tác là một năng lực rất quan trọng đối với người học. Năng lực hợp tác cũng được coi là một giá trị sống cần được hình thành và phát triển ở HS, do đó việc phát triển năng lực hợp tác cho HS là một vấn đề quan trọng nhằm thực hiện mục tiêu phát triển nguồn nhân lực mới cho xã hội. Tuy nhiên trong thực tế hiện nay, khả năng hợp tác của HS còn nhiều hạn chế. Do đó, khi đứng trước những tình huống, những vấn đề cần có sự hợp tác với nhau, HS tỏ ra lúng túng không biết phải làm thế nào. Thực tế đó xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có nguyên nhân xuất phát từ chỗ việc phát triển năng lực hợp tác cho HS chưa được nhiều giáo viên (GV) quan tâm đến. Vật lý là một môn học cần phải trao đổi với nhau nhiều thì mới tìm ra cách giải quyết tình huống hợp lí nhất. Bên cạnh đó, nhiều kiến thức vật lý có liên quan đến hiện tượng tự nhiên, đến ứng dụng trong đời sống. Mặt khác, nhiều khái niệm, định luật, thuyết vật lý là khá trừu tượng đối với HS, trong trường hợp đó cần phải 7
sử dụng thí nghiệm nhằm tăng cường tính trực quan giúp HS dễ hiểu, dễ tiếp thu hơn. Đặc biệt nếu GV tổ chức cho HS làm thí nghiệm với nhau theo nhóm để các em có thể học hỏi, hỗ trợ lẫn nhau, giúp đỡ nhau cùng thực hiện nhiệm vụ học tập thì HS sẽ tiếp thu kiến thức một cách dễ dàng hơn. Qua đó, cũng để phát huy tính tích cực, tự lực, chủ động và sáng tạo của HS vừa để HS có cơ hội phát triển năng lực, đặc biệt là năng lực hợp tác. Do vậy, dạy học Vật lý không chỉ đơn thuần cung cấp cho HS những kiến thức khoa học mà còn trang bị cho HS những kĩ năng hợp tác cần thiết như: kĩ năng tổ chức nhóm, kĩ năng lập kế hoạch nhóm, cùng nhau tiến hành thí nghiệm,... để phát triển năng lực hợp tác khi học tập môn Vật lý. Chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT có nhiều kiến thức liên quan thực tế, gần gũi với cuộc sống hằng ngày và nhiều định luật TN. Đó là điều kiện thuận lợi để sử dụng thí nghiệm trong dạy học một số nội dung kiến thức trong chương. Với tất cả những lí do nêu trên, tôi tiến hành thực hiện đề tài “Phát triển năng lực hợp tác cho học sinh trong dạy học chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT thông qua việc sử dụng thí nghiệm” với mong muốn góp một phần tư liệu vào việc nâng cao chất lượng dạy học môn Vật lý phù hợp với xu hướng phát triển năng lực của học sinh theoDemo Version xu hướng đổi mới- ởSelect.Pdf nước ta hiệnSDK nay. 2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu Qua quá trình tìm hiểu những thông tin khoa học có liên quan đến lĩnh vực nghiên cứu của đề tài, tôi nhận thấy: Vào khoảng cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX, nhà giáo dục Mỹ John Dewey khi nói về khía cạnh xã hội của việc học tập thì cho rằng muốn học cách cùng chung sống trong xã hội thì người học phải trải nghiệm trong cuộc sống hợp tác ngay từ trong nhà trường. Cuộc sống trong lớp học là quá trình dân chủ hóa trong một thế giới vi mô và học tập phải có sự hợp tác giữa các thành viên trong lớp học [14]. Ngoài ra còn có nhiều tác giả nghiên cứu và đều nhấn mạnh vai trò quan trọng của năng lực hợp tác trong cuộc sống như: Renkl (1995) và Roenshine, Meister (1994). Đã có một số luận văn nghiên cứu về năng lực hợp tác của học sinh như: - “Phát triển năng lực hợp tác cho học sinh Trung học cơ sở qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp” luận án tiến sĩ của Lê Thị Minh Hoa. Tác giả đã hệ 8
thống khá đầy đủ cơ sở lí luận về năng lực hợp tác và nghiên cứu về các biện pháp giáo dục nhằm phát triển năng lực hợp tác cho học sinh thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. - Tác giả Nguyễn Thị Ngọc Linh chuyên ngành Lý Luận và Phương pháp dạy học (bộ môn Toán) với đề tài “Phát triển năng lực hợp tác cho học sinh qua dạy học chủ đề ứng dụng của đạo hàm”. Tác giả đã nghiên cứu cơ sở lý luận về dạy học theo hướng phát triển năng lực hợp tác và đã xây dựng một số biện pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực hợp tác cho học sinh. Trong một nghiên cứu của Trịnh Văn Biều về dạy học hợp tác-một xu hướng mới của giáo dục thế kỉ XXI đăng trên tạp chí khoa học ĐHSP TP HCM, tác giả đã nhấn mạnh: Dạy học hợp tác là một trong những xu hướng mới có nhiều ưu điểm và hiệu quả cao của giáo dục thế kỉ XXI. Có thể coi dạy học hợp tác là những phương pháp dạy học mang tính tập thể, trong đó có sự hỗ trơ, giúp đỡ lẫn nhau giữa các cá nhân và kết quả là người học tiếp thu được kiến thức thông qua các hoạt động tương tác khác nhau giữa người học với người học, giữa người học với người dạy, giữa người học và môi trường. Demo Trong luận vănVersion với đề tài:- Select.Pdf “Sử dụng thí SDK nghiệm trong tổ chức dạy học nhóm phần Quang hình học, Vật lí 11 nâng cao” Lê Thị Kiều Tiên, Huế-năm 2011, tác giả đã đề xuất quy trình sử dụng thí nghiệm trong dạy học nhóm. Ngoài ra còn có thể kể đến nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lợi, Huế-năm 2012 “Sử dụng thí nghiệm trong tổ chức dạy học nhóm phần Quang hình học, Vật lí 11 THPT với sự hỗ trợ của MVT” cũng đã đề xuất quy trình sử dụng thí nghiệm với sự hỗ trợ của MVT trong dạy học nhóm. Bên cạnh đó, cũng có nhiều luận văn nghiên cứu chương “Chất khí”. Tuy nhiên, các tác giả chưa chú trọng đến việc phát triển năng lực hợp tác cho học sinh trong dạy học chương “Chất khí” thông qua việc sử dụng thí nghiệm. Do đó, trong nghiên cứu của mình, tôi sẽ kế thừa những cơ sở lí luận của các công trình nghiên cứu trước đây, điểm mới ở đây là chú trọng tổ chức dạy học theo định hướng phát triển năng lực hợp tác có sử dụng thí nghiệm, góp phần nâng cao chất lượng học tập. 9
3. Mục tiêu nghiên cứu Nghiên cứu đề xuất được một số biện pháp phát triển năng lực hợp tác cho HS thông qua việc sử dụng thí nghiệm và vận dụng vào dạy học chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT. 4. Giả thuyết khoa học Nếu đề xuất được một số biện pháp phát triển năng lực hợp tác cho HS thông qua việc sử dụng thí nghiệm và vận dụng vào dạy học Vật lý thì sẽ giúp HS có hứng thú học tập, nâng cao năng lực hợp tác, từ đó góp phần nâng cao chất lượng dạy học Vật lý ở các trường THPT. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục tiêu đã đề ra, luận văn có những nhiệm vụ cơ bản sau: - Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn của việc phát triển năng lực hợp tác cho học sinh trong dạy học có sử dụng thí nghiệm. - Tìm hiểu thực trạng tổ chức dạy học theo hướng phát triển năng lực hợp tác cho học sinh có sử dụng thí nghiệm ở trường THPT hiện nay và làm rõ nguyên nhân của thực trạng đó. - Đề xuất một số biện pháp phát triển năng lực hợp tác cho học sinh thông qua Demo Version - Select.Pdf SDK việc sử dụng thí nghiệm. - Nghiên cứu đặc điểm, cấu trúc nội dung chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT. - Tổ chức dạy học một số kiến thức cụ thể trong chương “Chất khí” theo định hướng phát triển năng lực hợp tác có sử dụng thí nghiệm. - Tiến hành thực nghiệm sư phạm với các HS ở các trường THPT để đánh giá giả thuyết khoa học của đề tài. 6. Đối tƣợng nghiên cứu Hoạt động dạy và học của GV và HS ở trường THPT trong việc phát triển năng lực hợp tác thông qua việc sử dụng thí nghiệm. 7. Phạm vi nghiên cứu Trong giới hạn của thời gian nghiên cứu và khả năng cho phép, đề tài chỉ tập trung nghiên cứu đề xuất một số biện pháp phát triển năng lực hợp tác cho học sinh thông qua việc sử dụng thí nghiệm trong dạy học chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT và tiến hành thực nghiệm tại trường THPT Quang Trung và THPT Nguyễn Huệ ở thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định. 10
8. Phƣơng pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu lí luận Nghiên cứu các văn kiện của Đảng và Nhà Nước cũng như của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc nâng cao chất lượng giáo dục theo hướng phát triển năng lực cho học sinh; các tài liệu về đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục hiện nay ở nhà trường phổ thông. Nghiên cứu giáo trình, tài liệu có liên quan đến các nội dung trong đề tài. Nghiên cứu nội dung, chương trình SGK Vật lý 10 THPT và các tài liệu liên quan đến chương “Chất khí”. - Phương pháp điều tra Thăm dò, trao đổi ý kiến với giáo viên và học sinh để nắm bắt được thực trạng của việc tổ chức dạy học theo định hướng phát triển năng lực hợp tác có sử dụng thí nghiệm. - Phương pháp thực nghiệm sư phạm Tiến hành thực nghiệm sư phạm ở trường THPT để đánh giá mức độ hiệu quả và tính khả thi của đề tài nghiên cứu. Demo - Phương pháp Version - Select.Pdf thống kê toán học SDK Dựa vào số liệu thu thập được, sử dụng phương pháp thống kê để phân tích, xử lý kết quả TNSP. Đánh giá hiệu quả quá trình dạy học như giả thuyết khoa học đã đề ra. 9. Đóng góp mới của đề tài Về mặt lí luận - Đề xuất được một số biện pháp phát triển năng lực hợp tác cho học sinh thông qua việc sử dụng thí nghiệm. Về mặt thực tiễn - Đánh giá được thực trạng của việc tổ chức dạy học theo hướng phát triển năng lực hợp tác cho học sinh qua việc sử dụng thí nghiệm. - Đề xuất được tiến trình tổ chức dạy học có sử dụng thí nghiệm một số bài cụ thể trong chương “Chất khí” Vật lí 10 THPT theo định hướng phát triển năng lực hợp tác cho HS. 11
10. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo, luận văn gồm có ba chương: Chương 1. Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc phát triển năng lực hợp tác cho học sinh thông qua việc sử dụng thí nghiệm Chương 2. Tổ chức dạy học theo hướng phát triển năng lực hợp tác cho học sinh chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT thông qua việc sử dụng thí nghiệm Chương 3. Thực nghiệm sư phạm Demo Version - Select.Pdf SDK 12