Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học Giáo dục: Xây dựng website hỗ trợ học sinh tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá kết quả học tập chương “Sóng ánh sáng” Vật lí 12 trung học phổ thông

Chia sẻ: Buemr KKK | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn nghiên cứu với mục tiêu xây dựng được website hỗ trợ học sinh tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá kiến thức chương “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 THPT; sử dụng đƣợc website để tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá chương “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 THPT.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học Giáo dục: Xây dựng website hỗ trợ học sinh tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá kết quả học tập chương “Sóng ánh sáng” Vật lí 12 trung học phổ thông

ĐẠI HỌC HUẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM ----------- NGUYỄN MẠNH TRƢỜNG XÂY DỰNG WEBSITE HỖ TRỢ HỌC SINH TỰ ÔN TẬP, CỦNG CỐ VÀ KIỂM TRA DemoĐÁNH GIÁ Version KẾT QUẢ - Select.Pdf HỌC TẬP SDK CHƯƠNG “SÓNG ÁNH SÁNG” VẬT LÝ 12 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thừa Thiên Huế, năm 2019
ĐẠI HỌC HUẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM ----------- NGUYỄN MẠNH TRƢỜNG XÂY DỰNG WEBSITE HỖ TRỢ HỌC SINH TỰ ÔN TẬP, CỦNG CỐ VÀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CHƯƠNG “SÓNG ÁNH SÁNG” VẬT LÝ 12 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Demo Version - Select.Pdf SDK Chuyên ngành: Lý luận và phƣơng pháp dạy học bộ môn Vật lý Mã số: 8140111 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THEO ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC PGS. TS. LÊ CÔNG TRIÊM Thừa Thiên Huế, năm 2019 i
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu và kết quả nghiên cứu ghi trong luận văn là trung thực, đƣợc các đồng tác giả cho phép sử dụng và chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ một công trình nào khác. Huế, tháng 07 năm 2019 Tác giả Nguyễn Mạnh Trƣờng Demo Version - Select.Pdf SDK ii
Lời cảm ơn Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp này, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo Sau đại học, Ban Chủ nhiệm Khoa Vật lý trường Đại học Sư phạm Huế và quý thầy, cô giáo trực tiếp giảng dạy, giúp đỡ cho tôi trong suốt quá trình học tậ p . Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu trường Cao đẳng Sư phạm Gia Lai đã tạo điều kiện cho tôi được đi học cao học để nâng cao trình độ chuyên môn. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu cùng quý thầy, cô giáo tổ Vật lý trường THPT Phan Chu Trinh, THPT Đắk Mil (Tỉnh Đắk Nông), THPT Huỳnh Thúc Kháng (Tỉnh Đắk Lắk) đã tạo điều kiện thuậDemo n lợi cVersion ho tôi tr- oSelect.Pdf ng quá trìSDK nh khảo sát thực tế và thực nghiệm sư phạm. Đặc biệt tôi xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy PGS.TS. Lê Công Triêm và cô TS. Trần Thị Ngọc Ánh, người đã tận tình dạy dỗ, hướng dẫn, chỉ bảo cho tôi trong suốt quá trình nghiên cứu, thực hiện và hoàn thành luận văn này. Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân và bạn bè đã giúp đỡ, động viên tôi hoàn thành luận văn này. Huế, tháng 07 năm 2019 T á c g iả Nguyễn Mạnh Trường iii
MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa………………………………………………………………………...i Lời cam đoan .............................................................................................................. ii Lời cảm ơn ...............................................................................................................III MỤC LỤC .................................................................................................................1 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN ....................................6 DANH MỤC CÁC ẢNG IỂU, ĐỒ THỊ V H NH V ....................................7 MỞ ĐẦU .................................................................................................................9 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI .......................................................................................9 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI .......................................................11 3. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC .............................................................................11 4. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU ..............................................................................11 5. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ...................................................12 5.1. Đối tƣợng nghiên cứu ................................................................................12 5.2. Phạm vi nghiên cứu ....................................................................................12 Demo 6. LỊCH SỬ Version NGHIÊN - Select.Pdf SDK CỨU .................................................................................. 12 7. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .....................................................................13 8. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI ................................................................................14 9. CẤU TRÖC ĐỀ TÀI .........................................................................................14 NỘI DUNG ..............................................................................................................15 CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN V THỰC TIỄN CỦA VIỆC SỬ DỤNG WEBSITE HỖ TRỢ HOẠT ĐỘNG TỰ ÔN TẬP, CỦNG CỐ V KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC VẬT LÝ ............................15 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA HOẠT ĐỘNG TỰ ÔN TẬP, CỦNG CỐ VÀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ...................................................................................................15 1.1.1. Mục đích, vai trò, vị trí của ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá trong quá trình nhận thức............................................................................................15 1.1.1.1. Mục đích, vai trò và vị trí của ôn tập, củng cố.................................15 1.1.1.2. Mục đích, vai trò và vị trí của kiểm tra đánh giá .............................17 1
1.1.2. Nội dung cần ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá trong dạy học vật lý ...........................................................................................................................20 1.1.3. Các hình thức ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá ...............................22 1.1.3.1. Các hình thức ôn tập, củng cố chủ yếu ............................................22 1.1.3.2. Các hình thức kiểm tra đánh giá ......................................................26 1.1.4. Phƣơng tiện hỗ trợ ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá kiến thức .......26 1.1.4.1. Các tài liệu in ...................................................................................27 1.1.4.2. Các tƣ liệu số ....................................................................................27 1.1.5. Mối quan hệ giữa ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá .........................29 1.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA HOẠT ĐỘNG ÔN TẬP, CỦNG CỐ VÀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ...................................................................................................30 1.2.1. Đánh giá vai trò của ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá từ phía GV và từ phía HS..........................................................................................................31 1.2.1.1. Nhận thức của GV về tầm quan trọng của việc hƣớng dẫn HS tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá kiến thức..................................................31 1.2.1.2. Nhận thức của HS về vai trò của hoạt động tự ôn tập, củng cố và kiểmDemo tra đánhVersion - Select.Pdf giá kiến thức SDK ........................................................................... 32 1.2.2. Thực trạng việc áp dụng các biện pháp, hình thức ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá kiến thức đang sử dụng trong dạy học vật lý ở các trƣờng THPT .................................................................................................................33 1.2.3. Các nội dung mà hiện nay GV và HS thƣờng ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá .............................................................................................................35 1.2.4. Các phƣơng tiện hỗ trợ cho hoạt động ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá đang đƣợc sử dụng ......................................................................................36 1.3. WEBSITE VÀ VAI TRÕ CỦA WEBSITE TRONG VIỆC HỖ TRỢ HỌC SINH TỰ ÔN TẬP, CỦNG CỐ VÀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ ..............................36 1.3.1. Các khái niệm liên quan đến web ...........................................................36 1.3.2. Khả năng của website trong dạy học ......................................................39 1.3.2.1. Sử dụng website nhƣ một công cụ hỗ trợ học tập của HS ...............39 2
1.3.2.2. Sử dụng website nhƣ một công cụ hỗ trợ GV nâng cao chất lƣợng giảng dạy .......................................................................................................40 1.3.2.3. Sử dụng website tạo môi trƣờng tƣơng tác để HS hoạt động và thích nghi với máy tính, internet và web ................................................................41 1.3.2.4. Sử dụng website để hỗ trợ kiểm tra và đánh giá kiến thức, kỹ năng mà HS đã thu đƣợc ........................................................................................41 1.3.3. Vai trò của website trong việc hỗ trợ học sinh tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá ........................................................................................................42 1.3.4. Các yêu cầu đối với website trong việc hỗ trợ học sinh tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá ..........................................................................................43 1.3.4.1. Yêu cầu về dạy học ..........................................................................43 1.3.4.2. Yêu cầu về công nghệ thông tin .......................................................45 1.4. QUY TRÌNH XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG WEBSITE HỖ TRỢ HỌC SINH TỰ ÔN TẬP, CỦNG CỐ VÀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ ........................................45 1.4.1. Quy trình xây dựng website hỗ trợ học sinh tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá ........................................................................................................45 Demo 1.4.2. Quy trìnhVersion hƣớng dẫn- Select.Pdf học sinh khai SDK thác và sử dụng website để tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá ............................................................................47 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ......................................................................................50 CHƢƠNG 2. XÂY DỰNG WEBSITE HỖ TRỢ HỌC SINH TỰ ÔN TẬP, CỦNG CỐ V KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KIẾN THỨC CHƢƠNG “SÓNG ÁNH SÁNG” VẬT LÝ 12 THPT ..........................................................................51 2.1. ĐẶC ĐIỂM, CẤU TRÖC NỘI DUNG CỦA CHƢƠNG “SÓNG ÁNH SÁNG” VẬT LÝ 12 THPT ...................................................................................51 2.1.1. Đặc điểm về nội dung chƣơng “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 THPT .........51 2.1.2. Cấu trúc và chuẩn kiến thức kĩ năng của chƣơng “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 THPT ............................................................................................................53 2.1.2.1. Chuẩn kiến thức kỹ năng chƣơng “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 THPT .......................................................................................................................53 2.1.2.2. Sơ đồ cấu trúc nội dung của chƣơng sóng ánh sáng ........................54 3
2.1.3. Một số khó khăn và thực trạng dạy học chƣơng “Sóng ánh sáng” .........55 2.2. XÂY DỰNG WEBSITE HỖ TRỢ HỌC SINH TỰ ÔN TẬP, CỦNG CỐ VÀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KIẾN THỨC CHƢƠNG “SÓNG ÁNH SÁNG” ..........56 2.2.1. Lựa chọn và nghiên cứu công cụ xây dựng website ...............................56 2.2.2. Thiết kế website ......................................................................................57 2.2.3. Xây dựng các module chính trong website .............................................60 2.3.3.1. Xây dựng module 1: Tóm tắt lý thuyết ............................................60 2.3.3.2. Xây dựng module 2: Ôn tập thông qua các video bài giảng ............62 2.3.3.3. Xây dựng module 3: Ôn tập thông qua sơ đồ kiến thức bài học......63 2.3.3.4. Xây dựng module 4: Ôn tập thông qua trả lời câu hỏi bài học ........67 2.3.3.5. Xây dựng module 5: Ôn tập thông qua bài tập trắc nghiệm ............69 2.3.3.6. Xây dựng module 6: Hệ thống các đề kiểm tra................................70 2.3.3.7. Xây dựng module 7: Diễn đàn trao đổi trên website .......................73 2.3. HƢỚNG DẪN HỌC SINH SỬ DỤNG WEBSITE ĐỂ TỰ ÔN TẬP, CỦNG CỐ VÀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KIẾN THỨC CHƢƠNG “SÓNG ÁNH SÁNG” . ...............................................................................................................................74 Demo KẾT LUẬN Version CHƢƠNG - Select.Pdf SDK 2 ...................................................................................... 77 CHƢƠNG 3. THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ..........................................................78 3.1. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ CỦA THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM.................78 3.1.1. Mục đích thực nghiệm sƣ phạm ..............................................................78 3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sƣ phạm .............................................................78 3.2. ĐỐI TƢỢNG VÀ NỘI DUNG THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM........................79 3.2.1. Đối tƣợng thực nghiệm sƣ phạm.............................................................79 3.2.2. Nội dung của thực nghiệm sƣ phạm .......................................................79 3.3. PHƢƠNG PHÁP THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM .............................................79 3.4. THỜI GIAN THỰC NGHIỆM .......................................................................80 3.5. PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ............81 3.5.1. Những khó khăn gặp phải khi tiến hành thực nghiệm sƣ phạm .............81 3.5.2. Đánh giá kết quả thực nghiệm sƣ phạm về mặt định tính.......................81 3.5.3. Đánh giá kết quả thực nghiệm sƣ phạm về mặt định lƣợng ...................83 4
3.5.4. Kiểm định giả thuyết thống kê ................................................................86 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ......................................................................................88 KẾT LUẬN V KIẾN NGHỊ ................................................................................89 T I LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................92 PHỤ LỤC PHỤ LỤC 1. CÁC PHIẾU ĐIỀU TRA THỰC TIỄN .......................................... P1 PHỤ LỤC 2. ĐỀ BÀI KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ SAU THỰC NGHIỆM ............. P7 PHỤ LỤC 3. MỘT SỐ HÌNH ẢNH THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM .................... P13 Demo Version - Select.Pdf SDK 5
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN STT Chữ viết tắt Chữ đầy đủ 1 CNTT Công nghệ thông tin 2 DH Dạy học 3 ĐC Đối chứng 4 GS Giáo sƣ 5 GV Giáo viên 6 HS Học sinh 7 KTĐG Kiểm tra đánh giá 8 MVT Máy vi tính 9 NXBGD Nhà xuất bản giáo dục 10 OTCC Ôn tập, củng cố Demo Version - Select.Pdf SDK 11 PGS Phó giáo sƣ 12 PMDH Phần mềm dạy học 13 QTDH Quá trình dạy học 14 SGK Sách giáo khoa 15 THPT Trung học phổ thông 16 TN Thực nghiệm 17 TNKQ Trắc nghiệm khách quan 18 TS Tiến sĩ 6
DANH MỤC CÁC ẢNG IỂU, ĐỒ THỊ V H NH V BẢNG Trang Bảng 1.1. Các yếu tố ảnh hƣởng tới kết quả học tập của học sinh ...........................31 Bảng 2.1. Chuẩn kiến thức kỹ năng chƣơng sóng ánh sáng..................................... 53 Bảng 3.1. Bảng thống kê số (xi) của bài kiểm tra 45 phút…………………………83 Bảng 3.2. Bảng phân phối tần suất của hai nhóm TN và ĐC ...................................84 Bảng 3.3. Bảng phân phối tần suất lũy tích của hai nhóm TN và ĐC ......................85 Bảng 3.4. Kết quả xử lý để tính tham số ...................................................................85 Bảng 3.5. Bảng tổng hợp các tham số đặc trƣng.......................................................86 BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1. Biểu đồ phân bố điểm của hai nhóm TN và ĐC ..................................84 ĐỒ THỊ Đồ thị 3.1. Đồ thị phân bố tần suất của hai nhóm TN và ĐC ...................................84 Đồ thị 3.2. Đồ thị phân bố tần suất lũy tích của hai nhóm TN và ĐC ......................85 H NH V Hình 1.1. Sơ đồ thể hiện vị trí và vai trò của KTĐG trong quá trình dạy học ..........19 Hình 1.2. SơDemo đồ mối Version quan hệ ôn- tập, Select.Pdf củng cố vàSDK kiểm tra đánh giá trong dạy học ..30 Hình 1.3. Sơ đồ mạng LAN ......................................................................................37 Hình 1.4. Quy trình xây dựng website hỗ trợ học sinh tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá .....................................................................................................................46 Hình 1.5. Quy trình hƣớng dẫn học sinh khai thác và sử dụng website để tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá.....................................................................................48 Hình 2.1. Cấu trúc nội dung của chƣơng “Sóng ánh sáng” ......................................54 Hình 2.2. Giao diện trang chủ ...................................................................................58 Hình 2.3. Giao diện trang “Chƣơng V – Sóng ánh sáng” .........................................59 Hình 2.4. Tóm tắt lý thuyết chủ đề 1: Tán sắc ánh sáng ...........................................60 Hình 2.5. Phân dạng bài tập của Chủ đề 1: Tán sắc ánh sáng ..................................61 Hình 2.6. Bài tập ví dụ của Chủ đề 1: Tán sắc ánh sáng...........................................61 Hình 2.7. Bài tập tự luyện của Chủ đề 1: Tán sắc ánh sáng .....................................62 Hình 2.8. Video bài giảng “Tán sắc ánh sáng” .........................................................62 7
Hình 2.10. Sơ đồ tƣ duy “Giao thoa ánh sáng” .........................................................64 Hình 2.11. Sơ đồ kiến thức chƣa hoàn thành của bài “Giao thoa ánh sáng” ............65 Hình 2.12. Thông báo của hệ thống khi học sinh chƣa ghép đúng toàn bộ các nội dung ...........................................................................................................................66 Hình 2.13. Thông báo của hệ thống khi học sinh ghép đúng toàn bộ các nội dung .66 Hình 2.14. Câu hỏi và khung soạn thảo để học sinh trả lời câu hỏi..........................67 Hình 2.15. Hình ảnh khi học sinh chƣa điền từ ........................................................68 Hình 2.16. Hình ảnh kết quả máy tính trả về nếu học sinh điền từ sai một phần .....68 Hình 2.17. Hình ảnh kết quả máy tính trả về nếu học sinh điền từ đúng..................69 Hình 2.18. Các câu hỏi trắc nghiệm trong phần ôn tập thông qua bài tập trắc nghiệm ...................................................................................................................................70 Hình 2.19. Kết quả làm bài tập trắc nghiệm của học sinh ........................................70 Hình 2.20. Hƣớng dẫn làm bài ..................................................................................71 Hình 2.21. Nội dung câu hỏi kiểm tra và các phƣơng án lựa chọn ...........................72 Hình 2.22. Thống kê các thông số sau khi kết thúc lần kiểm tra ..............................72 Hình 2.23. Giao diện trang diễn đàn .........................................................................74 Demo Version - Select.Pdf SDK 8
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong những năm gần đây, thế giới đang có những bƣớc tiến nhảy vọt cả về khoa học lẫn giáo dục. Do đó, rèn luyện cho học sinh khả năng tự học là điều hết sức quan trọng, làm nền tảng cho học sinh trong quá trình học tập, trao dồi kiến thức, bắt kịp với tri thức của nhân loại. Cùng với sự bùng nổ của công nghệ thông tin, tài liệu học tập ngày càng phong phú và đa dạng, đặc biệt là từ nguồn internet. Nhƣng cũng là khó khăn trong việc chọn lựa nguồn thông tin đáng tin cậy. Vì vậy, vấn đề cấp thiết hiện nay là phải xây dựng website nhằm hỗ trợ học sinh trong việc tự học. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Trong cách học, phải lấy tự học làm cốt”. Nếu rèn luyện cho ngƣời học có đƣợc phƣơng pháp, kĩ năng, thói quen, ý chí tự học thì sẽ tạo cho họ lòng ham học, khơi dậy nội lực vốn có trong mỗi con ngƣời, kết quả học tập sẽ đƣợc nhân lên gấp bội. Vì vậy ngày nay ngƣời ta nhấn mạnh hoạt động học qua quá trình dạy học, nỗ lực tạo ra sự chuyển biến từ học tập thụ động sang tự học chủ động, đặt vấn đề phát triển tự học ngay trong trƣờng phổ thông, không chỉ tựDemo Version học trong tiết học- có Select.Pdf SDK sự hƣớng dẫn của GV mà tự học ngay cả ở nhà sau bài lên lớp. Đại hội Đảng lần thứ XII đã đề ra phƣơng hƣớng: “Giáo dục là quốc sách hàng đầu. Phát triển Giáo dục và Đào tạo nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học; phát triển Giáo dục và Đào tạo phải gắn với nhu cầu phát triển Kinh tế - Xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, với tiến bộ khoa học, công nghệ; phấn đấu trong những năm tới, tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả Giáo dục và Đào tạo; phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực” [35]. Để thực hiện chủ trƣơng đó, thời gian tới cần tập trung đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ bản của giáo dục và đào tạo; coi trọng phát triển phẩm chất và năng lực ngƣời học; chuyển quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo; chú 9
trọng rèn luyện năng lực tự học, tự nghiên cứu, kỹ năng nghề nghiệp, kỹ năng làm việc nhóm. Vật lý vừa là môn khoa học thực nghiệm, vừa là môn khoa học lý thuyết nhƣng ở nhà trƣờng phổ thông thì nội dung vật lý mang tính thực nghiệm là chủ yếu, do vậy GV Vật lý nhất thiết phải có kiến thức và kỹ năng về thí nghiệm Vật lý hiện đại nhằm phát triển tƣ duy khoa học và năng lực sáng tạo của HS, bồi dƣỡng phƣơng pháp học tập, lòng ham thích nghiên cứu khoa học và ý thức tích cực chủ động trong quá trình chiếm lĩnh kiến thức, xây dựng, vận dụng tri thức Vật lý cho HS. Rèn luyện cho HS có khả năng thực hành tự lập, năng động sáng tạo trong quá trình học tập, lao động và sản xuất thích ứng với sự phát triển của thời đại. Hình thành thế giới quan duy vật biện chứng cho HS, làm cho họ hiểu rõ về thế giới tự nhiên là vật chất và vật chất luôn luôn ở trang thái vận động và vận động theo quy luật. Biết phân tích, tổng hợp và xử lý các thông tin thu đƣợc để rút ra kết luận, đề ra các dự đoán đơn giản về các mối quan hệ hay về bản chất của các hiện tƣợng hoặc quá trình vật lý, cũng nhƣ đề xuất phƣơng án thí nghiệm để kiểm tra dự đoán đã đề ra. Vận dụng đƣợc kiến thức vật lý để mô tả, giải thích các hiện tƣợng và quá trình vật lý, Demo giải các Version bài tập vật- lý Select.Pdf SDK và giải quyết các vấn đề đơn giản trong đời sống và sản xuất ở mức độ phổ thông. Sử dụng đƣợc các thuật ngữ vật lý, các biểu, bảng, đồ thị để trình bày rõ ràng, chính xác những hiểu biết cũng nhƣ những kết quả thu đƣợc qua thu thập và xử lý thông tin. Có hứng thú học vật lý, yêu thích tìm tòi khoa học, trân trọng những đóng góp của Vật lý cho sự tiến bộ của xã hội và công lao của các nhà khoa học. Trong quá trình đổi mới phƣơng pháp, công nghệ thông tin và internet, website giáo dục đã và đang mang lại hiệu quả tích cực cho quá trình dạy học. Đối với nội dung về chƣơng “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 cơ bản, đã có một số website đƣợc xây dựng nhƣng kiến thức còn trình bày sơ sài, chƣa chú trọng đến việc hỗ trợ học sinh tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá. Hơn nữa, qua điều tra thực tiễn cho thấy, trong và sau khi học xong chƣơng “Sóng ánh sáng” học sinh còn gặp nhiều khó khăn, lúng túng trong việc ôn tập, củng cố kiến thức đã đƣợc học cũng nhƣ ứng dụng, sử dụng các kiến thức đã đƣợc học trong phần này vào quá trình giải bài tập, nghiên cứu, tìm hiểu các nội dung khác có liên quan. 10
Với những lý do trên tôi chọn đề tài nghiên cứu: Xây dựng website hỗ trợ học sinh tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá kết quả học tập chương “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 trung học phổ thông. 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài - Xây dựng đƣợc website hỗ trợ học sinh tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá kiến thức chƣơng “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 THPT; - Sử dụng đƣợc website để tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá chƣơng “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 THPT. 3. Giả thuyết khoa học Nếu xây dựng và sử dụng đƣợc website hỗ trợ học sinh tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá kiến thức chƣơng “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 THPT thì sẽ nâng cao kết quả học tập của học sinh. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt đƣợc mục tiêu nghiên cứu đề ra, đề tài tập trung thực hiện những vấn đề cụ thể sau: - Nghiên cứu cơ sở lý luận dạy học vật lý về hoạt động tự ôn tập, củng cố và Demo kiểm tra đánh Version giá kiến thức của-học Select.Pdf sinh; SDK - Nghiên cứu cơ sở thực tiễn của việc tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá kiến thức của học sinh; - Nghiên cứu mục đích, nội dung chƣơng “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 THPT và các kiến thức, kĩ năng học sinh cần đạt đƣợc sau khi học xong chƣơng này; - Điều tra xác định các sai lầm phổ biến về kiến thức và khó khăn khi chiếm lĩnh kiến thức và rèn luyện kĩ năng cho học sinh khi học chƣơng “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 THPT; - Nghiên cứu xây dựng các bài tập định tính và định lƣợng để giúp học sinh tự ôn tập, củng cố, kiểm tra đánh giá kiến thức chƣơng “Sóng ánh sáng” và nâng cao kĩ năng làm bài tập phần này; - Nghiên cứu việc thiết kế trang web hỗ trợ việc tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá kiến thức của học sinh; - Thực nghiệm sƣ phạm để đánh giá tính khả thi và hiệu quả của trang web 11
xây dựng đƣợc đối với việc hỗ trợ học sinh tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá kiến thức. 5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 5.1. Đối tượng nghiên cứu - Quá trình dạy học vật lý ở trƣờng phổ thông và đặc biệt là quá trình dạy học chƣơng “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 THPT; - Hệ thống kiến thức, kĩ năng học sinh cần nắm vững khi học xong chƣơng “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 THPT; - Hoạt động tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá kiến thức của học sinh khi học chƣơng “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 THPT; - Các chức năng của trang web hỗ trợ học sinh tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá kiến thức chƣơng “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 THPT. 5.2. Phạm vi nghiên cứu Xây dựng trang web hỗ trợ học sinh tự ôn tập, củng cố, kiểm tra đánh giá kiến thức và kĩ năng chƣơng “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 THPT nhằm rèn luyện kĩ năng tự học, nâng cao hứng thú học tập và nâng cao hiệu quả của việc tự ôn tập, củng cố của Demo học sinh.Version - Select.Pdf SDK 6. Lịch sử nghiên cứu Ở nƣớc ta, trong những năm qua đã có nhiều tác giả nghiên cứu về việc thiết kế website hỗ trợ học sinh tự học trong dạy học vật lý: Tác giả Nguyễn Thị Trà My (2010) “Phát huy tính tích cực, tự lực của học sinh trong dạy học chương Động lực học chất điểm vật lý 10 THPT ban cơ bản với sự hỗ trợ của website dạy học” [16]; Lƣu Thanh Tú (2006) “Thiết kế websites hỗ trợ dạy học chương tính chất sóng của ánh sáng vật lý lớp 12 trung học phổ thông” [30]; Trần Thị Hƣơng Xuân (2012) “Xây dựng website hỗ trợ học sinh tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá kết quả học tập phần “quang hình học” Vật lý 11 ban cơ bản” [37]; Trần Anh Quân (2008) “Xây dựng và sử dụng website dạy học chương Động lực học chất điểm Vật lý 10 trung học phổ thông” [17]; Huỳnh Thị Kim Thoa (2006) “Phát huy tính tích cực, tự lực của sinh viên trong dạy học chương Dòng điện trong các môi trường thuộc chương trình vật lý Cao đẳng Sư phạm thông qua việc thiết kế và sử dụng website 12
hỗ trợ dạy học” [23]; Lý Thanh Xuân Vũ (2017), “Tích cực hoá hoạt động nhận thức của học sinh trong dạy học chương Sóng ánh sáng Vật lý lớp 12 trung học phổ thông với sự hỗ trợ của website dạy học” [36], … Thông qua nghiên cứu của các tác giả, tôi nhận thấy các tác giả đã có sự thống nhất cơ bản về khái niệm website dạy học và tầm quan trọng của việc sử dụng website trong dạy học vật lý ở trƣờng phổ thông. Các tác giả đã xây dựng đƣợc một số website dạy học vật lý trung học phổ thông; tuy nhiên chƣa có tác giả nào đề xuất đƣợc quy trình xây dựng và sử dụng website hỗ trợ cho học sinh trong việc tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá; các tác giả cũng chƣa xây dựng đƣợc website chuyên về hỗ trợ học sinh tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá kết quả học tập chƣơng “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 cơ bản. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Nghiên cứu những văn kiện của Đảng, các chỉ thị của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các sách, báo, tạp chí chuyên ngành về dạy học và đổi mới phƣơng pháp dạy học để nâng cao chất lƣợng dạy học ở trƣờng trung học phổ thông; Nghiên cứu các tài liệu tâm lý học, cơ sở lý luận dạy học, ý kiến của cácDemo Version nhà khoa học giáo-dục Select.Pdf SDK trên các tạp chí của ngành, các luận văn và luận án liên quan đến thiết kế, xây dựng trang web theo tinh thần đổi mới phƣơng pháp dạy học. - Phương pháp điều tra, quan sát thực tiễn: Nghiên cứu thực tiễn hoạt động ôn tập củng cố và kiểm tra đánh giá kết quả học tập của giáo viên và học sinh ở trƣờng phổ thông. Tiến hành khảo sát bằng phƣơng pháp điều tra, phƣơng pháp nghiên cứu sản phẩm (nghiên cứu thông qua các bài kiểm tra của học sinh), phƣơng pháp phỏng vấn và đàm thoại với giáo viên và học sinh ở trƣờng phổ thông. Nghiên cứu một số website trên internet nhằm mục đích hỗ trợ học sinh ôn tập củng cố và kiểm tra đánh giá. - Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Thực nghiệm sƣ phạm có đối chứng quá trình ôn tập, củng cố kiến thức chƣơng “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 cơ bản (nhóm thực nghiệm ôn tập, củng cố có sử dụng trang web và nhóm đối chứng ôn 13
tập, củng cố theo phƣơng pháp truyền thống). - Phương pháp thống kê toán học: Dựa vào số liệu thu thập đƣợc, sử dụng phƣơng pháp thống kê toán học thông dụng để phân tích, xử lý kết quả thực nghiệm sƣ phạm nhằm kiểm định giả thuyết thống kê về sự khác biệt trong kết quả học tập giữa nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng. Từ đó kiểm định giả thuyết khoa học và đánh giá hiệu quả của đề tài nghiên cứu. 8. Đóng góp của đề tài - Về mặt lý luận: + Góp phần lựa chọn và hệ thống hoá các lý luận về việc tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá theo quan điểm của lý luận dạy học hiện đại; + Góp phần làm sáng tỏ cơ sở lý luận của việc xây dựng website hỗ trợ học sinh tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh trong DHVL ở phổ thông. - Về mặt thực tiễn: + Trang web xây dựng đƣợc là tài liệu tham khảo tốt cho học sinh tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá chƣơng “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 cơ bản nhằm nâng cao kết quả học tập của học sinh; Demo + Trang Version web là - Select.Pdf một phƣơng SDK tiện giúp giáo viên có thể kiểm tra đánh giá kiến thức đạt đƣợc của học sinh trong chƣơng “Sóng ánh sáng”. 9. Cấu trúc đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung của đề tài gồm 3 chƣơng: Chƣơng I: Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc sử dụng website hỗ trợ hoạt động tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá của học sinh trong dạy học vật lý; Chƣơng II: Xây dựng website hỗ trợ học sinh tự ôn tập, củng cố và kiểm tra đánh giá kiến thức chƣơng “Sóng ánh sáng” Vật lý 12 THPT; Chƣơng III: Thực nghiệm sƣ phạm. 14