Tóm tắt luận văn thạc sĩ kinh tế: Giải quyết việc làm cho lao động nữ ở tỉnh Quảng Nam

Chia sẻ: Lang Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

160
lượt xem 34
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tóm tắt luận văn thạc sĩ kinh tế: Giải quyết việc làm cho lao động nữ ở tỉnh Quảng Nam nhằm trình bày hệ thống cơ sở về lao động và việc làm, đánh giá tình hình giải quyết việc làm của lao động nữ ở tỉnh Quảng Nam, đưa ra hướng giải quyết việc làm cho lao động nữ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn thạc sĩ kinh tế: Giải quyết việc làm cho lao động nữ ở tỉnh Quảng Nam

1 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG LƯU TH BÍCH NG C GI I QUY T VI C LÀM CHO LAO Đ NG N T NH QU NG NAM Chuyên ngành: Kinh t phát tri n Mã s : 60.31.05 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T Đà N ng - Năm 2011
2 Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS. BÙI QUANG BÌNH Ph n bi n 1: TS. Ninh Th Thu Th y Ph n bi n 2: TS. Đ Ng c M Lu n văn ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ kinh t h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 17 tháng 12 năm 2011 Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng
3 M Đ U 1. Tính c p thi t c a ñ tài Lao ñ ng và vi c làm là ho t ñ ng quan tr ng nh t c a con ngư i, nh m t o ra c a c i v t ch t và giá tr tinh th n cho xã h i. Ngh quy t Đ i h i ñ i bi u toàn qu c l n th XI c a Đ ng ñã xác ñ nh: “Trên cơ s ñ u tư phát tri n kinh t , ph i h t s c quan tâm ñ n yêu c u chuy n d ch cơ c u lao ñ ng, gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng; t o ñi u ki n gi i quy t ngày càng nhi u vi c làm, ñ c bi t là cho nông dân”. Tuy nhiên, v n ñ vi c làm cho lao ñ ng nói chung, lao ñ ng n nói riêng v n ñang là v n ñ b c xúc. Vì v y, c n ph i phát tri n và tăng trư ng kinh t trên cơ s khai thác có hi u qu các ngu n l c, ti m năng th m nh c a các ñ a phương, ñ ng viên, hư ng d n và t o ñi u ki n cho nhân dân phát tri n s n xu t, t o ra c a c i v t ch t ngày càng d i dào và thu nh p ngày càng cao. Xác ñ nh ñư c th c tr ng, tìm ra nguyên nhân, t ñó ñ ra bi n pháp h u hi u, có tính kh thi ñ gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng trên ñ a bàn t nh Qu ng Nam là nhi m v r t quan tr ng, nóng b ng và ý nghĩa th c ti n hi n nay ñ a phương. V i cách ti p c n v n ñ như v y, ñ tài ñư c th c hi n b ng phương pháp ñi u tra nghiên c u th c t , k t h p v i phân tích t ng h p t các báo cáo c a các cơ quan, ban ngành trên ñ a bàn t nh, ngoài ra còn k th a có ch n l c m t s công trình nghiên c u khoa h c khác. 2. Tình hình nghiên c u ñ tài nư c ta v n ñ gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng nói chung, gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng n nói riêng ñư c nhi u nhà kinh t h c quan tâm nghiên c u. M t s công trình nghiên c u c a các tác gi ñã ñư c ñăng t i trên các t p chí chuyên ngành. Trên ñ a bàn t nh Qu ng Nam ñã có m t ñ tài nghiên c u nh m ñ ra các gi i pháp góp ph n phát tri n kinh t - xã h i c a t nh. Nh ng công trình nghiên c u có liên quan
4 ñ n ñ tài tuy phong phú, ña d ng nhưng chưa có m t công trình nào nghiên c u m t cách có h th ng v ñ tài “Gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng n trên ñ a bàn t nh Qu ng Nam”. Xu t phát t yêu c u th c t ñó, là ngư i tr c ti p tham gia công tác trong H i Liên hi p ph n t nh b n thân l a ch n ñ tài này ñ ñi sâu nghiên c u tình hình th c t c a ñ a phương, góp ph n làm rõ cơ s lý lu n và th c ti n trong công tác gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng n , góp ph n ñ phát tri n kinh t - xã h i t nh Qu ng Nam. 3. M c tiêu nghiên c u H th ng cơ s lý lu n v lao ñ ng và vi c làm Đánh giá ñư c tình hình gi i quy t vi c làm c a lao ñ ng n t nh Qu ng Nam Đưa ra ñư c gi i pháp gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng n 4. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u Đ i tư ng nghiên c u c a lu n văn là vi c làm lao ñ ng n ; Ph m vi nghiên c u: ñ a bàn t nh Qu ng Nam 5. Cơ s lý lu n và phương pháp nghiên c u Lu n văn s d ng t ng h p các phương pháp nghiên c u ch y u là phương pháp lu n c a ch nghĩa Mác - Lênin, coi tr ng phương pháp t ng h p, phân tích, so sánh, th ng kê, h th ng, k t h p v i phương pháp ñi u tra, kh o sát th c ti n và kinh nghi m v v n ñ gi i quy t vi c làm ñ phát tri n kinh t - xã h i t nh Qu ng Nam. 6. Đi m m i c a ñ tài Góp ph n h th ng hoá m t s v n ñ lý lu n cơ b n v vi c làm, gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng n và vai trò c a vi c làm ñ i v i s phát tri n kinh t - xã h i trong tình hình hi n nay. Phân tích th c tr ng vi c làm và gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng n t nh Qu ng Nam.
5 Đ xu t m t s gi i pháp nh m gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng n ñ phát huy ti m năng to l n c a ph n trong quá trình phát tri n kinh t - xã h i t nh Qu ng Nam. 7. N i dung c a lu n văn Ngoài ph n m ñ u, k t lu n, danh m c tài li u tham kh o, lu n văn có 3 chương: Chương 1: Cơ s lý lu n v gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng n Chương 2: Th c tr ng gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng n t nh Qu ng Nam Chương 3: Nh ng gi i pháp gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng n t nh Qu ng Nam Chương 1. CƠ S LÝ LU N V GI I QUY T VI C LÀM CHO LAO Đ NG N 1.1. NH NG V N Đ CHUNG V LAO Đ NG 1.1.1. Khái ni m v lao ñ ng Lao ñ ng là ho t ñ ng có m c ñích, có ý th c c a con ngư i tác ñ ng vào th gi i t nhiên nh m c i t o t nhiên ñ th a mãn nhu c u, ñ ng th i c i t o c b n thân con ngư i. Chính vì v y Ph.Ăngghen ñã vi t: “Lao ñ ng là ñi u ki n cơ b n ñ u tiên c a toàn b ñ i s ng loài ngư i, và như th ñ n m t m c mà trên m t ý nghĩa nào ñó chúng ta ph i nói: lao ñ ng ñã sáng t o ra b n thân con ngư i”. Như v y, lao ñ ng là ho t ñ ng quan tr ng nh t c a con ngư i, t o ra c a c i v t ch t và các giá tr tinh th n c a xã h i. Lao ñ ng có năng su t, ch t lư ng và hi u qu cao là nhân t quy t ñ nh s phát tri n c a ñ t nư c. 1.1.2. Đ c ñ m c a c a lao ñ ng n Ph n là m t l c lư ng lao ñ ng quan tr ng trong l c lư ng lao ñ ng xã h i. Cùng v i nam gi i, ph n cũng ñóng vai trò h t s c quan
6 tr ng trong quá trình xây d ng và phát tri n ñ t nư c. Ph n ñã có m t trên t t c các lĩnh v c: chính tr , kinh t , văn hóa, xã h i… Tuy nhiên, có s khác bi t v ñ c ñi m tâm sinh lý gi a lao ñ ng nam và lao ñ ng n nên ñ i v i lao ñ ng n , khi ñ c p, chúng ta ph i xem xét ñ n các ñ c thù cơ b n là: 1.1.2.1 Xét v phương di n gi i tính Ph n thư ng h n ch v th l c so v i nam gi i và có thiên ch c mang thai, sinh con, nuôi con: Trong ñi u ki n kinh t th trư ng, v n ñ này luôn ñư c coi là "h n ch c a ph n " v i tư cách ngư i ñi tìm vi c. 1.1.2.2 Xét trên phương di n gi i So v i nam gi i, ñi u ki n sinh ho t c a lao ñ ng n thư ng ph c t p hơn. Cũng do nhi u nguyên nhân chi ph i, lao ñ ng n thư ng có trình ñ h c v n, trình ñ chuyên môn th p hơn lao ñ ng nam. Hi n nay, lao ñ ng n chưa qua ñào t o ngh còn chi m t l cao, nh t là vùng nông thôn. Bên c nh ñó, tính r t rè, kém t tin vào chính b n thân mình ñang là nh ng tr ng i d n ñ n khó tìm ki m vi c làm trên th trư ng lao ñ ng. 1.1.3 Lao ñ ng không có vi c làm – th t nghi p và phân lo i Th t nghi p là tình tr ng t n t i khi m t s ngư i trong l c lư ng lao ñ ng mu n làm vi c nhưng không th tìm ñư c vi c làm m c ti n công ñang th nh hành. Ngư i th t nghi p là ngư i trong ñ tu i lao ñ ng, có kh năng lao ñ ng nhưng chưa có vi c làm, có nhu c u tìm vi c làm và ñăng ký tìm vi c. Phân lo i th t nghi p - Theo nhóm dân cư g m: th t nghi p chia theo gi i tính, th t nghi p chia theo vùng lãnh th , th t nghi p chia theo dân t c, ch ng t c, th t nghi p chia theo l a tu i. - Theo lý do th t nghi p, g m: m t vi c, b vi c, nh p m i, tái nh p.
7 - Theo ngu n g c th t nghi p: th t nghi p t m th i, th t nghi p do cơ c u, th t nghi p chu kỳ, th t nghi p do y u t ngoài môi trư ng - Theo quan h cung c u lao ñ ng: th t nghi p t nguy n, th t nghi p không t nguy n. 1.2. N I DUNG VÀ TIÊU CHÍ GI I QUY T VI C LÀM CHO NGƯ I LAO Đ NG 1.2.1. Vi c làm và phân lo i vi c làm Vi t Nam a. Vi c làm Vi t Nam, quan ni m v vi c làm ñã ñư c c th hóa t i ñi u 13, chương II c a B lu t Lao ñ ng, như sau: “M i ho t ñ ng lao ñ ng t o ra ngu n thu nh p, không b pháp lu t c m, ñ u ñư c th a nh n là vi c làm”. Như v y, m t vi c làm ph i h i ñ 3 y u t : là ho t ñ ng lao ñ ng c a con ngư i; ho t ñ ng t o ra thu nh p (k c công vi c ñư c tr công hay không ñư c tr công); không b pháp lu t ngăn c m. b. Vai trò c a vi c làm Vi c làm là m t trong nh ng ch tiêu quan tr ng ñ ñánh giá s phát tri n kinh t , có vai trò quan tr ng trong ñ i s ng xã h i, không th thi u ñ i v i t ng cá nhân và toàn b n n kinh t , là v n ñ c t lõi và xuyên su t trong các ho t ñ ng kinh t , có m i quan h m t thi t v i kinh t và xã h i, chi ph i toàn b m i ho t ñ ng c a cá nhân và xã h i. c. Phân lo i vi c làm * Căn c vào ngu n g c thu nh p, có th chia thành: làm nh ng công vi c ñ nh n thu nh p b ng ti n công, ti n lương; làm nh ng công vi c thu l i nhu n cho b n thân ngư i lao ñ ng; làm các công vi c do chính h gia ñình mình. * Căn c vào phân b th i gian và thu nh p, phân ra: vi c làm chính, vi c làm ph , vi c làm n ñ nh, vi c làm t m th i. * Căn c vào s gi làm vi c trong ngày, phân ra: vi c làm ñ y ñ , thi u vi c làm;
8 1.2.2. N i dung gi i quy t vi c làm - Đánh giá tình hình vi c làm cho lao ñ ng c a ñ a phương trong t ng th i kỳ bao g m: S lư ng lao ñ ng và ch t lư ng lao ñ ng; s vi c làm mà các doanh nghi p cung ng trong n n kinh t ; s lao ñ ng chưa có vi c làm hay nhu c u vi c làm. - Th c thi các chính sách gi i quy t vi c làm như: chính sách h tr v n ñ t o vi c làm cho lao ñ ng n ; chính sách xu t kh u lao ñ ng cho lao ñ ng n ; chính sách ñào t o ngh cho lao ñ ng n ; chính sách phát tri n ngành ngh phi nông nghi p nông thôn... 1.2.3. Tiêu chí gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng Gi i quy t vi c làm ñư c ph n ánh qua các tiêu chí sau ñây: - T ng s l c lư ng lao ñ ng n ; - Cơ c u lao ñ ng n theo thành th nông thôn, trình ñ h c v n và chuyên môn; - T ng s và s gia tăng vi c làm ñư c gi i quy t cho lao ñ ng n trong n n kinh t ; - Cơ c u vi c làm ñư c gi i quy t cho lao ñ ng n trong n n kinh t 1.3. NH NG NHÂN T NH HƯ NG Đ N GI I QUY T VI C LÀM CHO LAO Đ NG N 1.3.1. Nh ng nhân t v ñi u ki n t nhiên Đi u ki n t nhiên là cơ s quan tr ng ban ñ u cho phát tri n s n xu t. Nhi m v c a m i ñ a phương là phát huy m t thu n, h n ch m t không thu n c a ñi u ki n t nhiên chi ph i n n s n xu t, trên cơ s ñó ho ch ñ nh chính sách phát tri n ñúng ñ n, b n v ng nh m m c tiêu quan tr ng là phát tri n con ngư i - ch th và ñ ng l c ch y u c a n n s n xu t và m i ho t ñ ng xã h i. 1.3.2. Nh ng nhân t thu c v con ngư i 1.3.2.1. Trình ñ h c v n, chuyên môn k thu t Giáo d c - ñào t o ñóng vai trò quan tr ng ñ i v i v trí và tri n
9 v ng tương lai c a vi c làm cho lao ñ ng nói chung và lao ñ ng nói riêng. Đ ng ta ñã kh ng ñ nh: “Cùng v i khoa h c và công ngh , giáo d c và ñào t o là qu c sách hàng ñ u nh m nâng cao dân trí, ñào t o nhân l c, b i dư ng nhân tài. Ph i coi tr ng c ba m t: m r ng qui mô, nâng cao ch t lư ng và phát huy hi u qu ”. Giáo d c t o ra l c lư ng lao ñ ng có trình ñ , có k năng làm vi c v i năng su t cao là cơ s thúc ñ y tăng trư ng kinh t nhanh và b n v ng. 1.3.2.2 S c kh e S c kh e là y u t r t quan tr ng ñ i v i ngư i lao ñ ng nói chung, lao ñ ng n nói riêng, không ch t o ra kh năng làm vi c, tăng thu nh p, mà còn góp ph n c i thi n cu c s ng. Có nhi u y u t nh hư ng ñ n s c kh e c a lao ñ ng n , t ñi u ki n chăm sóc, ngh ngơi, v n ñ s c kh e sinh s n, ch ñ dinh dư ng trong gia ñình, ñ n nh ng ñi u ki n làm vi c và môi trư ng sinh s ng, n u ñư c c i thi n t t s có tác ñ ng tích c c ñ n quá trình lao ñ ng, c ng hi n c a lao ñ ng n . 1.3.3. Nh ng nhân t thu c xã h i 1.3.3.1. nh hư ng c a tâm lý xã h i So v i nam gi i, ñi u ki n sinh ho t c a lao ñ ng n thư ng ph c t p hơn. Cũng do nhi u nguyên nhân khác chi ph i, lao ñ ng n thư ng có trình ñ h c v n, trình ñ chuyên môn th p hơn lao ñ ng nam. Bên c nh ñó, tính r t rè, kém t tin vào chính b n thân mình ñang là nh ng tr ng i d n ñ n ph n khó tìm ki m ñư c vi c làm trên th trư ng lao ñ ng. 1.3.3.2. Quan ñi m c a Đ ng, Nhà nư c v gi i quy t vi c làm Đ ng ta ñã ñ ra nhi u ch trương, ñư ng l i thi t th c, hi u qu nh m phát huy t i ña n i l c, nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c, chuy n ñ i cơ c u lao ñ ng, ñáp ng yêu c u c a quá trình công nghi p hóa, hi n ñ i hóa, t o nhi u vi c làm cho ngư i lao ñ ng, gi m
10 t l th t nghi p thành th , tăng t l s d ng th i gian lao ñ ng nông thôn. 1.4. KINH NGHI M C A M T S T NH, THÀNH PH TRONG GI I QUY T VI C LÀM CHO LAO Đ NG N 1.4.1. Kinh nghi m c a thành ph Đà N ng Nh ng năm qua, Đà N ng ñã phát tri n m nh ngành du l ch - d ch v , khuy n khích các doanh nghi p ñ u tư v nông thôn ñ t o m nhi u vi c làm m i cho ngư i lao ñ ng, thu hút ngu n nhân l c có ch t lư ng cao v thành ph . 1.4.2. Kinh nghi m c a t nh B c Ninh Đ gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng, B c Ninh ñã t ng bư c ñi u ch nh cơ c u ñ u tư theo hư ng ưu tiên các ngành, các lĩnh v c c n ít v n nhưng có kh năng thu hút nhi u lao ñ ng. 1.4.3. Kinh nghi m c a t nh Qu ng Ngãi Qu ng Ngãi ñã tri n khai th c hi n có hi u qu các chương trình m c tiêu qu c gia v gi i quy t vi c làm trên ñ a bàn t nh, ban hành nhi u chính sách thu hút và khuy n khích ñ u tư phát tri n s n xu t, ñ u tư cho mi n núi, phát tri n ngành ngh ti u th công nghi p và ch bi n nông – lâm – th y s n ñ gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng nông nhàn. 1.4.4. Kinh nghi m c a t nh Thanh Hóa Thanh Hóa tăng cư ng ñ u tư phát tri n kinh t - xã h i, t o ñi u ki n cho các thành ph n kinh t phát tri n ñ t o m thêm nhi u vi c làm cho ngư i lao ñ ng.
11 Chương 2. TH C TR NG GI I QUY T VI C LÀM CHO LAO Đ NG N T I QU NG NAM 2.1. K T QU GI I QUY T VI C C A LAO Đ NG N 2.1.1. Lao ñ ng n 2.1.1.1 Quy mô lao ñ ng n Theo t ng ñi u tra ngày 1/4/2009, Qu ng Nam có 825.859 ngư i t 15 tu i tr lên thu c l c lư ng lao ñ ng, chi m 58,19% t ng dân s , bao g m 798.274 ngư i có vi c làm và 27.585 ngư i th t nghi p. Trong t ng s l c lư ng lao ñ ng c a t nh, n chi m t tr ng cao hơn nam gi i, cơ c u và qui mô dân s . T l tham gia l c lư ng lao ñ ng c a n th p hơn nam t t c các nhóm tu i. Nguyên nhân là do thiên ch c làm v , làm m c a ph n ñã h n ch ñ n vi c tham gia các ho t ñ ng t o ra thu nh p và tu i ngh hưu c a ph n là 55 tu i (trư c nam gi i 5 tu i). 2.1.1.2 Cơ c u lao ñ ng a- Cơ c u lao ñ ng phân theo nhóm tu i T l tham gia l c lư ng lao ñ ng ñ c trưng theo tu i và theo gi i tính là m t trong nh ng s ño tin c y v xu hư ng thay ñ i ho t ñ ng kinh t , có s chênh l ch gi a nam và n . b- Cơ c u lao ñ ng phân theo trình ñ h c v n ph thông Ch t lư ng lao ñ ng ñư c hình thành thông qua nhi u tiêu chí, trong ñó 2 tiêu chí thư ng ñư c s d ng là trình ñ h c v n ph thông và trình ñ chuyên môn k thu t. Hai tiêu chí này ñư c hình thành tr c ti p thông qua h th ng giáo d c và ñào t o ngu n nhân l c. S chênh l ch v trình ñ c a l c lư ng lao ñ ng n gi a nông thôn và thành th là v n ñ nan gi i trong vi c gi i quy t vi c làm cho lư ng lao ñ ng l n di cư t khu v c nông thôn ra thành th tìm vi c hi n nay. c- Cơ c u lao ñ ng n theo trình ñ chuyên môn k thu t
12 Lao ñ ng n có trình ñ chuyên môn k thu t trong l c lư ng lao ñ ng n r t th p, th p hơn 2.18 ñi m ph n trăm so v i bình quân chung c a c t nh. d- Cơ c u vi c làm gi i quy t cho lao ñ ng n theo ñơn v hành chính và khu v c thành th /nông thôn T tr ng lao ñ ng n trong ngành nông - lâm - ngư nghi p và th y s n còn chi m r t cao trên 64,22%, cao hơn 2,66 ñi m ph n trăm so v i m c bình quân chung c a t nh; t tr ng lao ñ ng n trong ngành công nghi p và xây d ng còn quá th p, th p hơn 5,43 ñi m ph n trăm so v i m c bình quân chung c a t nh. Vì v y, chuy n d ch cơ c u kinh t theo hư ng công nghi p hóa, hi n ñ i hóa là m t ch trương l n c a t nh. g- Cơ c u vi c làm c a lao ñ ng n theo lo i hình kinh t Th i gian qua lao ñ ng n các khu v c kinh t c a t nh ñã có bư c chuy n d ch ñúng hư ng. Bình quân hàng năm t nh ñã có chuy n d ch ñư c 1,4% lao ñ ng t khu v c nông, lâm, th y s n sang các ngành khác. Đây là bư c chuy n d ch ñáng k , song so v i yêu c u ñ t ra thì v n còn ch m và ch m hơn m c bình quân chung c a c nư c. 2.1.2. Th c tr ng vi c làm ñư c gi i quy t cho lao ñ ng n Qu ng Nam ñã có nhi u bi n pháp nh m t o vi c làm cho lao ñ ng n như tri n khai cho vay v n gi i quy t vi c làm, ñào t o và chuy n ñ i ngh cho ngư i lao ñ ng… nh m t o ñi u ki n thu n l i cho lao ñ ng n d ti p c n th trư ng lao ñ ng như t ch c các mô hình liên k t s n xu t, ph i h p m sàn giao d ch vi c làm, ph i h p v i các doanh nghi p các l p d y ngh g n v i gi i quy t vi c làm nên vi c gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng n ñã có tăng nhưng không ñáng k . Ph n v n t p trung làm vi c ch y u các nhóm ngh không ñòi h i tay ngh , chuyên môn k thu t cao; lao ñ ng qua ñào t o trên ñ a bàn t nh v n còn r t th p.
13 2.1.3.Tình hình th t nghi p, thi u vi c làm c a lao ñ ng n Qu ng Nam Quá trình ñô th hóa làm cho ñ t ñai nông nghi p bình quân ñ u ngư i ngày càng ít. Thi u ru ng ho c không có ru ng, không có tư li u s n xu t và không tìm ñư c vi c làm, nh t là nh ng tháng nông nhàn ñang là m t hi n tư ng khá ph bi n Qu ng Nam hi n nay. Trong khi ñó, vi c ñ u tư cho phát tri n ngành ngh , th c hi n công hóa, hi n ñ i hóa nông nghi p và nông thôn, t o ra công ăn vi c làm gi i quy t ngu n lao ñ ng dư th a còn r t h n h p, còn nhi u b t h p lý. Vì v y, tình tr ng th t nghi p mùa v lao ñ ng n ngày càng tăng. 2.2 TÌNH HÌNH TH C THI CÁC CHÍNH SÁCH GI I QUY T VI C LÀM CHO LAO Đ NG N 2.2.1. Chính sách h tr v n ñ t o vi c làm Trong th i gian qua, ho t ñ ng cho vay v n t Qu qu c gia v vi c làm ñư c xem là m t trong nh ng gi i pháp t o vi c làm có hi u qu . Nh m h n ch nh ng tác ñ ng tiêu c c c a th trư ng, Nhà nư c ñã th c hi n vai trò "bà ñ " thông qua vi c ban hành các chính sách cho nhóm lao ñ ng y u th , như các ch ñ ưu ñãi ñ i v i h nghèo, lao ñ ng là ngư i tàn t t, các cơ s s n xu t kinh doanh c a ngư i tàn t t, lao ñ ng là ngư i dân t c thi u s , chính sách v b o hi m xã h i, b o hi m th t nghi p, h tr lao ñ ng dôi dư... góp ph n h tr ngư i lao ñ ng t o vi c làm, nhanh chóng n ñ nh cu c s ng. 2.2.2. Chính sách xu t kh u lao ñ ng Đ góp ph n phát tri n ngu n nhân l c, gi i quy t vi c làm, nâng cao trình ñ tay ngh cho ngư i lao ñ ng, y ban nhân dân t nh ñã ban hành “Đ án xu t kh u lao ñ ng t nh Qu ng Nam t 2005 ñ n 2010”. M c dù còn nhi u khó khăn nhưng công tác xu t kh u lao ñ ng bư c ñ u ñã ñem l i k t qu ñáng khích l .
14 2.2.3. Chính sách d y ngh H th ng d y ngh trên ñ a bàn t nh ñư c ñ u tư, m r ng v qui mô và nâng cao v ch t lư ng nh m t o ñi u ki n th c hi n hi u qu công tác ñào t o ngh g n v i gi i quy t vi c làm. Nh ng ñ i tư ng là ngư i có công cách m ng, ngư i dân t c thi u s , h nghèo, ngư i tàn t t, lao ñ ng nông thôn b thu h i ñ t canh tác có khó khăn v kinh t s ñư c ưu tiên gi i quy t h c ngh và t o vi c làm. Có nhi u cơ ch , chính sách h tr khuy n khích ñ u tư c a doanh nghi p trong công tác ñào t o và s d ng nhi u lao ñ ng n . 2.2.4. Chính sách phát tri n ngành ngh phi nông nghi p nông thôn Phát tri n ngành ngh phi nông nghi p, nh t là nông thôn góp ph n quan tr ng trong vi c chuy n d ch cơ c u kinh t , cơ c u lao ñ ng, th c hi n hi n ch trương xây d ng nông thôn m i theo tinh th n Ngh quy t Đ i h i Đ ng b t nh ñã ñ ra. T nh ñã ban hành cơ ch khuy n khích phát tri n kinh t vư n, kinh t trang tr i, cơ ch khuy n khích ưu ñãi ñ u tư và m r ng s n xu t ñ gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng nói chung, ñ c bi t là lao ñ ng n khu v c nông thôn trong th i gian nông nhàn. 2.3. CÁC NHÂN T NH HƯ NG Đ N GI I QUY T VI C LÀM CHO LAO Đ NG N QU NG NAM 2.3.1. Đi u ki n t nhiên Qu ng Nam là m t t nh ven bi n thu c vùng phát tri n kinh t tr ng ñi m mi n Trung, tuy nhiên do ñ a hình ph c t p, giao thông ñi l i khó khăn, phân b dân s không ñ ng ñ u và có s khác bi t l n theo vùng, theo mô hình thưa d n t ñông sang tây, ñã nh hư ng không nh t i s phát tri n kinh t do ñó cũng nh hư ng l n t i gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng n .
15 2.3.2.Tình hình phát tri n kinh t - xã h i c a t nh Cơ c u kinh t ti p t c chuy n d ch theo hư ng gi m t tr ng c a ngành nông lâm nghi p, tăng t tr ng c a ngành công nghi p – xây d ng và d ch v . T c ñ tăng trư ng bình quân 5 năm trên 12,8%, xét v m c tiêu, t nh ñã ñ t ñư c nh ng k t qu r t quan tr ng, t o ti n ñ cho phát tri n kinh t - xã h i nh ng năm ti p theo, góp ph n gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng. Tuy nhiên, h s vi c làm ñư c t o ra cho lao ñ ng n là không l n, khi kinh t Qu ng Nam tăng trư ng 1% thì vi c làm t o ra cho lao ñ ng n ch tăng t 0.11- 0.25% , nh hơn r t nhi u h s chung. 2.3.3. Trình ñ k thu t và chính sách s d ng lao ñ ng c a doanh nghi p Trong th i gian qua s doanh nghi p trong nư c và d án có v n ñ u tư nư c ngoài ñăng ký kinh doanh trên ñ a bàn t nh tăng nhanh, tri n khai các ho t ñ ng ñ u tư có hi u qu , ñóng góp tích c c cho s phát tri n kinh t - xã h i c a t nh, tăng thu ngân sách cho ñ a phương, t o vi c làm cho hàng v n lao ñ ng. Tuy nhiên, hi n nay ch t lư ng ngu n nhân l c, nh t là ngu n nhân l c có trình ñ k thu t cao còn chưa ñáp ng yêu c u tuy n d ng c a nhà ñ u tư; t l lao ñ ng ñã qua ñào t o c a t nh năm 2009 m i ñ t kho ng 30%, th p hơn m c bình quân chung c a c nư c, công tác ñào t o ngh chưa theo sát yêu c u th c t , thi u lao ñ ng có tay ngh cao, thi u lao ñ ng qu n lý có trình ñ cao, b t h p lý gi a cumg – c u lao ñ ng. 2.3.4. Ho t ñ ng c a h th ng ñào t o và tư v n ngh H th ng cơ s d y ngh trên ñ a bàn t nh ñã ñư c m r ng v qui mô, nâng cao v ch t lư ng. Hình th c ñào t o ngh ñã có s thay ñ i tích c c: chuy n m nh t ñào t o theo năng l c s n có c a cơ s ñào t o sang ñào t o theo nhu c u h c ngh c a ngư i lao ñ ng và yêu c u c a th trư ng lao ñ ng. Qui mô tuy n sinh d y ngh tăng nhanh
16 qua t ng năm, tuy nhiên lao ñ ng không có trình ñ chuyên môn k thu t còn chi m t tr ng cao. 2.4. NH NG THÀNH T U VÀ NH NG V N Đ Đ T RA TRONG GI I QUY T VI C LÀM CHO LAO Đ NG N T NH QU NG NAM 2.4.1. Thành t u ñ t ñư c V i nh ng l i th so sánh, cơ ch chính sách thoáng m s là nh ng th i cơ cho phát tri n kinh t , t o ñi u ki n thu n l i cho vi c gi i quy t các v n ñ xã h i như lao ñ ng, vi c làm, xóa ñói, gi m nghèo… n n kinh t có t c ñ tăng trư ng cao ñã tác ñ ng tích c c ñ n v n ñ gi i quy t vi c làm. S phát tri n m nh m c a khu v c kinh t ngoài nhà nư c, nh t là trong nh ng năm g n ñây ñã thu hút nhi u lao ñ ng. 2.4.2. Nh ng v n ñ ñ t ra trong công tác gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng n 2.4.2.1. Trình ñ c a lao ñ ng còn th p chưa ñáp ng yêu c u c a quá trình chuy n d ch cơ c u kinh t Th c t hi n nay trên ñ a bàn t nh, tình tr ng thi u vi c làm c a lao ñ ng nông thôn ñang di n ra khá ph bi n. Lao ñ ng v a thi u l i v a th a, thi u lao ñ ng có trình ñ , có tay ngh , nhưng l i th a lao ñ ng gi n ñơn. Ngu n cung lao ñ ng t nh Qu ng Nam v n mang ñ m nét ñ c thù c a m t n n kinh t nông nghi p và ch t lư ng th p. Cung lao ñ ng cho th trư ng lao ñ ng ch y u t nông thôn và nông nghi p, ch y u chưa qua ñao t o, do ñó kh năng c nh tranh không cao. 2.4.2.2.Tình tr ng m t cân ñ i cung - c u lao ñ ng ñang di n bi n ph c t p. Trên th trư ng lao ñ ng, các doanh nghi p ñang g p nhi u khó khăn trong tuy n d ng lao ñ ng, k c lao ñ ng có trình ñ chuyên môn k thu t và lao ñ ng ph thông. Nguyên nhân c a tình tr ng này
17 xu t phát t nhi u phía. V ch t lư ng cung lao ñ ng còn nhi u h n ch : th l c ngư i lao ñ ng n còn y u, t m vóc m c trung bình th p chưa ñáp ng ñư c yêu c u v i cư ng ñ công vi c cao. Đa ph n ngư i lao ñ ng chưa có tác phong công nghi p, ý th c, k lu t lao ñ ng ch p hành chưa nghiêm, vi c làm không có tính b n v ng, n ñ nh gi a doanh nghi p và ngư i lao ñ ng. 2.4.2.3 Vi c t ch c th c hi n các chương qu c gia gi i quy t vi c làm hi u qu chưa cao Chương trình qu c gia gi i quy t vi c làm ñóng vai trò quan tr ng trong quá trình t o vi c làm cho ngư i lao ñ ng. Tuy nhiên, xu t kh u lao ñ ng ñ t th p, ch t lư ng ngu n lao ñ ng xu t kh u chưa ñáp ng ñư c yêu c u v k năng ngh và kh năng ngo i ng , ý th c ch p hành pháp lu t và tuân th các ñi u kho n cam k t trong h p ñ ng c a ngư i lao ñ ng còn r t th p, ngu n v n cho vay gi i quy t vi c làm còn th p, chưa t o m ñư c vi c làm m i.
18 Chương 3. NH NG GI I PHÁP GI I QUY T VI C LÀM CHO LAO Đ NG N T I QU NG NAM 3.1. Đ NH HƯ NG, M C TIÊU GI I QUY T VI C LÀM GIAI ĐO N 2012-2015 3.1.1. M t s ñ nh hư ng cơ b n 3.1.1.1 Gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng n trên ñ a bàn t nh Qu ng Nam ph i g n v i k ho ch phát tri n kinh t - xã h i c a t nh Quan ñi m phát tri n c a t nh: “Phát tri n nhanh và b n v ng. Phát tri n kinh t ñi ñôi v i ñ m b o an sinh xã h i, nh t là vùng mi n núi, vùng khó khăn. Coi phát tri n ngu n nhân l c là m t trong nh ng y u t quan tr ng nh t ñ t o ñ ng l c phát tri n”. Gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng n s có tác ñ ng tích c c ñ i v i s phát tri n kinh t , cũng như ñ m b o các v n ñ xã h i trên ñ a bàn t nh, g n v i k ho ch phát tri n kinh t - xã h i c a t nh, nh m khai thác h t ti m năng v ngu n l c, thúc ñ y s tăng trư ng c a t nh, cũng như thúc ñ y bình ñ ng gi i và các m t khác c a ñ i s ng xã h i. 3.1.1.2 Ph i ñ m b o v a phát huy ñư c th m nh c a lao ñ ng n , v a gi i quy t t t m i quan h gi a cơ c u kinh t và cơ c u lao ñ ng Chuy n d ch cơ c u lao ñ ng góp ph n gi i quy t hài hòa m i quan h cung – c u v lao ñ ng. V n ñ ñ t ra ñ i v i Qu ng Nam là ph i nâng cao ch t lư ng c a ngu n nhân l c mà trư c h t ph i tăng nhanh l c lư ng lao ñ ng có trình ñ chuyên môn k thu t cao; Chuy n d ch cơ c u kinh t và lao ñ ng theo ñúng hư ng, v a t p trung vào nh ng ngành kinh t mũi nh n, ngành kinh t chi m d ng nhi u lao ñ ng ñ v a t o ñà cho n n kinh t c a t nh tăng t tr ng công nghi p và d ch v , gi m t tr ng nông nghi p nhưng l i thu hút ñư c nhi u lao ñ ng, nh t là lao ñ ng n .
19 3.1.1.3 Gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng n trên cơ s pháp lu t và ñ m b o th c hi n bình ñ ng gi i Trong th i gian ñ n c n quán tri t sâu, r ng các văn b n pháp lu t v quy n c a lao ñ ng n , nâng cao ý th c và trách nhi m c a các c p, các ngành ñ i v i v n ñ gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng n , cũng như ñ i v i các ch doanh nghi p. Đ ng th i, b n thân c a lao ñ ng n ph i có ý th c n l c ph n ñ u vươn lên, nâng cao ki n th c ngh nghi p, nâng cao tay ngh , xóa b tư tư ng t ty, an ph n, trông ch . C n có nh ng chính sách c th ñ khuy n khích ngư i s d ng lao ñ ng có quan tâm, gi i quy t nhi u vi c làm cho lao ñ ng n . 3.1.2. M c tiêu gi i quy t vi c làm giai ño n 2012-2015 3.1.2.1. M c tiêu chung Ngh quy t Đ i h i ñ i bi u Đ ng b t nh Qu ng Nam l n th XX ñã xác ñ nh: “Đ y m nh chuy n d ch cơ c u lao ñ ng ñ ñ t cơ c u lao ñ ng h p lý. Gi m t l th t nghi p trong ñ tu i lao ñ ng thành th xu ng còn dư i 4%, b ng m c trung bình c a c nư c. Nâng cao trình ñ tay ngh và tính chuyên nghi p c a ngư i lao ñ ng. Có cơ ch khuy n khích các doanh nghi p ñ u tư d y ngh . Chú tr ng công tác d y ngh cho nông dân và ph c v phát tri n ngành ngh nông thôn. Phát huy hi u qu các sàn giao d ch vi c làm và các trung tâm gi i thi u vi c làm. Xây d ng môi trư ng lao ñ ng thân thi n t i các doanh nghi p; b o ñ m l i ích chính ñáng c a ngư i lao ñ ng và ngư i s d ng lao ñ ng” . 3.1.2.2. M c tiêu c th Ngh quy t Đ i h i Đ ng b t nh Qu ng Nam l n th XX ñã xác ñ nh: ch tiêu gi i quy t vi c làm trong 5 năm trên 200.000 lao ñ ng; t l lao ñ ng qua ñào t o ngh ñ t trên 45%; t tr ng lao ñ ng trong lĩnh v c nông nghi p còn dư i 42%, t tr ng lao ñ ng trong lĩnh v c công nghi p và d ch v trên 58%.
20 Ngh quy t Đ i h i ph n t nh l n th XII nêu: t l lao ñ ng n trong t ng s ch tiêu tuy n sinh h c ngh ñ t 40%. Xây d ng cơ s d y ngh và gi i thi u vi c làm c a H i Liên hi p ph n . 3.2. M T S GI I PHÁP GI I QUY T VI C LÀM CHO LAO Đ NG N TRÊN Đ A BÀN T NH QU NG NAM 3.2.1. Phát tri n kinh t ñ t o vi c làm 3.2.1.1. Đ y m nh tăng trư ng kinh t ñ t o nhi u vi c làm m i Các c p y Đ ng, Chính quy n, các t ch c chính tr xã h i và b n thân ngư i lao ñ ng c n t p trung ch ñ o và th c hi n có hi u qu các m c tiêu K ho ch phát tri n kinh t - xã h i c a t nh nh m t o thêm nhi u vi c làm m i cho ngư i lao ñ ng. 3.2.1.2. Đ y m nh quá trình chuy n d ch cơ c u kinh t theo hư ng thu hút các doanh nghi p chi m d ng lao ñ ng v nông thôn a. Đ i v i vùng ñ ng b ng ven bi n Đ y m nh chuy n d ch cơ c u kinh t khu v c ñô th sang hư ng d ch v và công nghi p ñ ñưa các ñô th th c s tr thành ñ u tàu tăng trư ng, t o ñ ng l c lan t a ñ n các vùng nông thôn lân c n. Phát tri n kinh t h t ng then ch t, hoàn thành qui ho ch vùng ñông, ph n ñ u m r ng và l p ñ y các khu công nghi p hi n có, ñ ng th i c n chú tr ng phát tri n h th ng các khu du l ch ven bi n, ñ ñưa du l ch tr thành ngành kinh t mũi nh n c a t nh. Vì ñây là ngành kinh t s d ng nhi u lao ñ ng n . b- Đ i v i vùng trung du - mi n núi Xây d ng cơ ch khuy n khích phát tri n công nghi p h tr nh m tăng kh năng cung c p nguyên li u cho các ngành d t may, gi y da. Duy trì và m r ng các phân xư ng c a ngành d t may, giày dép lên mi n núi, v vùng nông thôn vì nh ng ngành này s s ng nhi u lao ñ ng n .