Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến Pháp và Luật Hành Chính: Thanh tra hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0

Chia sẻ: Tuhai999 Tuhai999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đề ra các quan điểm và giải pháp đảm bảo công tác thanh tra hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội góp phần thúc đẩy sự phát triển và đưa ngành du lịch của thành phố Hà Nội trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trong bối cảnh CMCN 4.0.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến Pháp và Luật Hành Chính: Thanh tra hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THÚY AN THANH TRA HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Luật Hiến Pháp và Luật Hành Chính Mã số: 60380102 HÀ NỘI - NĂM 2018
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN THÚY VÂN Phản biện 1: PGS.TS. NGUYỄN QUỐC SỬU HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Phản biện 2: TS. TRẦN ĐỨC LƢỢNG THANH TRA CHÍNH PHỦ Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp tầng 4, Nhà D, Học viện Hành chính Quốc gia Số:77 Đường Nguyễn Chí Thanh Quận Đống Đa, TP Hà Nội Thời gian: vào hồi giờ ngày tháng 12 năm 2018 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
LỜI MỞ ĐẦU 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Du lịch, một nhu cầu không thể thiếu, một hiện tượng phổ biến trong đời sống xã hội nói chung và trong hoạt động kinh tế nói riêng. Ở nước ta, ngành du lịch đã hình thành từ lâu và phát triển mạnh mẽ kể từ sau đổi mới và đã được Đảng, Nhà nước hết sức quan tâm. Hiện nay trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước, chuyển đổi các hoạt động kinh tế – xã hội theo hướng tiên tiến, hiện đại nhằm mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh và bảo vệ vững chắc nền độc lập của tổ quốc thì du lịch càng có vai trò quan trọng. Vì vậy, nghị quyết hội nghị TW số 08 đã chỉ rõ: “Phát triển mạnh du lịch, hình thành ngành công nghiệp du lịch có quy mô ngày càng tương xứng với tiềm năng du lịch ngày càng to lớn của nước ta”. Đây là một chủ trương đúng đắn vừa phù hợp với xu thế phát triển chung của khu vực và thế giới, vừa gắn với điều kiện thực tế, với tiềm năng và yêu cầu bức thiết của sự phát triển đất nước ta. Thành phố Hà Nội là thủ đô, là một trong các trung tâm kinh tế – văn hoá - xã hội của cả nước, là đầu mối giao lưu kinh tế giữa nước ta với các nước. Thành phố Hà Nội cũng là địa bàn có lợi thế và tiềm năng du lịch rất lớn. Nhiều năm qua, hoạt động du lịch thành phố đã đóng góp một phần rất lớn vào ngân sách thành phố nói riêng và nền kinh tế nước ta nói chung. Tuy nhiên, những năm gần đây, du lịch nước ta, trong đó có du lịch Thành phố Hà Nội chưa thực sự thể hiện được là một ngành kinh tế năng động, còn nhiều hạn chế và vấp phải nhiều thách thức đã được các cơ quan thông tấn, báo chí khảo sát và đưa ra số liệu đáng lưu ý. Các hạn chế, khiếm khuyết của ngành du lịch Hà Nội do nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến sự thiếu quan tâm, sự buông lỏng thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động du lịch là một trong các vấn đề buộc chúng ta phải suy nghĩ. Xuất phát từ những lý do quan trọng nêu trên, tác giả đã chọn đề tài “Thanh tra hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội trong bối cảnh 1
cách mạng công nghiệp 4.0” làm đề tài luận văn thạc sĩ. Bằng nghiên cứu này, tác giả mong muốn bằng việc đưa ra một số giải pháp nhằm đảm bảo hiệu quả thanh tra hoạt động du lịch sẽ góp một phần nhỏ b của mình vào công cuộc xây dựng Thủ đô giàu đẹp, văn minh. 2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI Tính đến thời điểm này, các vấn đề liên quan đến thanh tra hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội đặc biệt là trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 vẫn là đề tài hết sức mới mẻ trong nghiên cứu khoa học ở nước ta. Đã có một số nghiên cứu có đề cập đến thanh tra hoạt động du lịch trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 trên địa bàn thành phố Hà Nội một cách gián tiếp như: Luận văn thạc sĩ quản lý công: “Quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội” của nghiên cứu sinh Nguyễn Thị Hồng Ngoan, Học viện Hành chính Quốc gia, 2012. Luận văn làm rõ cơ sở lý luận về quản lý nhà nước về du lịch, trình bày thực trạng, quan điểm và giải pháp giải quyết nhằm tăng cường pháp chế và kỷ luật, nâng cao hiệu quả trong quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội hiện nay. Sách chuyên khảo “Công nghệ du lịch” do PGS. TS. Nguyễn Khắc Thông (Chủ biên), Nxb Thống kê, 2001. Cuốn sách giới thiệu các ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực du lịch; thực trạng sử dụng công nghệ vào du lịch; đóng góp những đề xuất, giải pháp để nâng cao việc áp dụng tối đa công nghệ vào việc du lịch ở nước ta hiện nay. Tác giá Klau Schwad – Người sáng lập và Chủ tịch điều hành Diễn đàn kinh tế thế giới với cuốn sách “Cách mạng công nghiệp lần thứ tư” đã cung cấp những kiến thức cơ bản về cách mạng công nghiệp lần thứ tư: cách mạng công nghiệp lần thứ tư là gì, cuộc cách mạng này mang đến những gì, nó sẽ tác động đến chúng ta ra sao, và con người có thể làm gì để tranh thủ nó vì lợi ích chung. Cuốn sách Cách mạng công nghiệp lần thứ tư dành cho tất cả những ai quan tâm đến tương lai nhân loại và quyết tâm tranh thủ những cơ hội từ cuộc thay đổi mang tính cách mạng này để dựng xây một thế giới tốt đẹp hơn. Ba mục 2
tiêu chính của cuốn sách bao gồm: Nâng cao nhận thức về tính toàn diện và tốc độ của cuộc cách mạng công nghệ và tác động đa chiều của nó; Xác lập một khuôn khổ tư duy về cuộc cách mạng công nghệ để xác định những vấn đề cốt lõi và nêu bật những giải pháp có thể; Thiết lập một nền tảng có thể thúc đẩy hợp tác và quan hệ đối tác công - tư trong các vấn đề liên quan đến cách mạng công nghệ. Trên hết, mục tiêu của cuốn sách là nhấn mạnh cách mà công nghệ và xã hội cùng tồn tại. Công nghệ không phải là một sức mạnh ngoại sinh mà ta không kiểm soát được. Chúng ta không bị giới hạn trong một lựa chọn nhị phân giữa “chấp nhận và sống chung với nó” và “chối bỏ và sống không có nó”. Thay vào đó, hãy đón nhận những đổi thay mạnh mẽ của công nghệ như một lời mời khám phá bản thân và thế giới quan của chính ta. Càng suy ngẫm về cách tranh thủ cách mạng công nghệ, chúng ta sẽ càng có cơ hội tìm hiểu thêm về chính mình và những mô hình xã hội cơ bản mà những công nghệ này góp phần cấu thành và tạo điều kiện phát triển, và chúng ta sẽ càng có cơ hội định hình cuộc cách mạng ấy nhằm xây dựng một thế giới tiến bộ hơn. Do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan nên tình hình nghiên cứu về thanh tra hoạt động du lịch tại Hà Nội và đặc biệt là trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 không nhiều, không có công trình nghiên cứu trực diện mà chỉ có một số những bài báo tổng hợp một số ý kiến của các nhà khoa học, nhà quản lý. Các ý kiến này tiếp cận ở nhiều giác độ: pháp luật, đảm bảo thực hiện, đề xuất một số giải pháp tổng thể đến chi tiết. Qua khảo sát cho thấy chưa có công trình nào nghiên cứu một cách trực diện đến hoạt động thanh tra, cụ thể là thanh tra du lịch trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 trong khi đây hiện tại là chủ đề mới, nhận được nhiều sự quan tâm và chú ý. Hà Nội là một trong số thành phố đi đầu trong công tác triển khai ứng dụng công nghệ của cuộc cách mạng này, do vậy có nhiều vấn đề về lý luận và thực tiễn cần được làm sáng tỏ. Vì thế luận văn này được thực hiện có dựa trên việc tham khảo, tiếp thu có chọn lọc những kết quả nghiên cứu của các công trình trước đó và vẫn đảm bảo tính mới mẻ, không trùng lặp. 3
3. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu những vấn đề lý luận, thực trạng và đưa ra các giải pháp cải thiện công tác thanh tra hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0. Nhiệm vụ nghiên cứu Làm rõ thêm cơ sở lý luận về thanh tra hoạt động du lịch, về cách mạng công nghiệp 4.0: khái niệm, đặc điểm, vai trò; cơ sở, nội dung và phương thức thực hiện thanh tra hoạt động du lịch trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0; Nêu và đánh giá thực trạng thanh tra hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 từ phương diện pháp luật, bảo đảm thực hiện trên thực tiễn, kết quả, hạn chế và nguyên nhân. Trên cơ sở thực trạng, nguyên nhân ở trên, luận văn đề ra các quan điểm và giải pháp đảm bảo công tác thanh tra hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội góp phần thúc đẩy sự phát triển và đưa ngành du lịch của thành phố Hà Nội trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trong bối cảnh CMCN 4.0. 4. ĐỐI TƢỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI Đối tượng nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu thanh tra hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0. Phạm vi nghiên cứu: Phạm vi nghiên cứu của đề tài là các mảng công tác chủ yếu của thanh tra hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội do Thanh tra Sở Du lịch thực hiện và một số vấn đề liên quan. Các số liệu minh chứng được giới hạn từ năm 2016 đến năm 2018. 5. PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Phương pháp luận Đề tài được nghiên cứu dựa trên phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; chủ trương, đường lối, quan điểm của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về nhà nước, pháp luật nói chung, về thanh tra nói riêng. 4
Phương pháp nghiên cứu Để đạt được mục tiêu trên, tác giả sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể trong khi thực hiện đề tài là: phương pháp phân tích, phương pháp tổng hợp, phương pháp lịch sử, phương pháp so sánh, phương pháp thống kê và các phương pháp khác có liên quan. 6. Ý NGHĨA LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA LUẬN VĂN Ý nghĩa lý luận Luận văn củng cố thêm một số vấn đề lý luận về thanh tra hoạt động du lịch, bổ sung những nhận định về thực trạng và đề xuất, chi tiết một số giải pháp nâng cao thanh tra hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0. Ý nghĩa thực tiễn Những kết quả nghiên cứu xuất phát từ lý luận và thực tiễn của luận văn có thể là tài liệu tham khảo cho những nhà lãnh đạo, quản lý của thành phố Hà Nội; là tài liệu tham khảo cho sinh viên, người nghiên cứu về thanh tra hoạt động du lịch, nhất là những nội dung thực tiễn tại địa phương. 7. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tham khảo, luận văn bao gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của thanh tra hoạt động du lịch trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 Chương 2: Thực trạng thanh tra hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 Chương 3: Giải pháp đảm bảo thanh tra hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0. 5
CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA THANH TRA HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 1. DU LỊCH VÀ CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 1.1. Khái niệm du lịch Theo quy định của Luật Du lịch năm 2017, “Du lịch là các hoạt động có liên quan đến chuyến đi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên của mình nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu, giải trí, nghỉ dưỡng trong một khoảng thời gian nhất định” (khoản 1 Điều 4 Luật Du lịch). 1.2. Cách mạng công nghiệp 4.0 1.2.1. Công nghiệp 4.0 Công nghiệp 4.0 là xu hướng hiện thời trong việc tự động hóa và trao đổi dữ liệu trong công nghệ sản xuất. Nó bao gồm các hệ thống không gian mạng thực-ảo (cyber-physical system), Internet Vạn Vật và điện toán đám mây và điện toán nhận thức (cognitive computing). 1.2.2. Cách mạng công nghiệp 4.0 Công nghiệp 4.0 nhằm thông minh hóa quá trình sản xuất và quản lý trong ngành công nghiệp chế tạo. Sự ra đời của Công nghiệp 4.0 tại Đức đã thúc đẩy các nước tiên tiến khác như Mỹ, Nhật, Trung Quốc, Ấn Độ thúc đẩy phát triển các chương trình tương tự nhằm duy trì lợi thế cạnh tranh của mình. Cụ thể, đây là “một cụm thuật ngữ cho các công nghệ và khái niệm của tổ chức trong chuỗi giá trị” đi cùng với các hệ thống vật lý trong không gian ảo, Internet kết nối vạn vật (IoT) và Internet của các dịch vụ (IoS). 1.3. Hoạt động du lịch trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 Du lịch là ngành dịch vụ. Ở đây, ngành du lịch được hình dung có rất nhiều khâu. Đối với du khách, đầu tiên chúng ta phải tìm địa chỉ, tìm kiếm trên mạng, tìm kiếm khách sạn, tìm các chỗ, đi lại và cân nhắc lựa chọn giá cả hợp lý nhất. Tiếp theo là mua vé máy bay, vé tàu xe rồi các chỉ dẫn đường đi. Trong mỗi khâu này, cách mạng công nghiệp 4.0 đều có tác dụng. 6
Theo đó, đối với ngành du lịch, IoT (một trong những thành tựu của cách mạng công nghiệp lần thứ 4) đang tác động mạnh đến cách thức tương tác với sản phẩm của khách du lịch và các cách thức vận hành nội tại của từng cơ sở cung cấp hàng hóa, dịch vụ. Khách có thể tương tác, điều khiển với thiết bị của phòng lưu trú, đánh giá chất lượng dịch vụ thời gian thực. Sử dụng công nghệ số có thể tạo lập thông tin và cung cấp các dịch vụ tốt nhất cho khách du lịch, làm cho du khách thật sự hài lòng khi đến Việt Nam. 2. THANH TRA HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 2.1. Khái niệm Thanh tra hoạt động du lịch 2.1.1. Khái niệm Thanh tra Thanh tra là hoạt động xem x t, đánh giá, xử lý theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân. 2.1.2. Khái niệm thanh tra hoạt động du lịch Thanh tra hoạt động du lịch là hoạt động xem x t, đánh giá, xử lý theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong ngành du lịch đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành pháp luật chuyên ngành, quy định về chuyên môn - kỹ thuật, quy tắc quản lý thuộc lĩnh vực du lịch. 2.2. Nội dung thanh tra du lịch 2.2.1. Thanh tra hoạt động inh oanh l h nh hư ng n u lịch inh oanh ô tô vận chu n hách u lịch Nội dung thanh tra họa động kinh doanh lữ hành bao gồm xem x t, đánh giá, xử lý việc thông báo bằng văn bản các thông tin trong hoạt động kinh doanh lữ hành; xem x t, đánh giá, xử lý các hành vi vi phạm quy định của người điều hành hoạt động kinh doanh lữ hành, các hành vi liên quan đến kiến nghị của khách du lịch; Xem x t, đánh giá, xử lý hoạt động hướng dẫn du lịch, hoạt động kinh doanh đại lý lữ hành, hoạt động kinh doanh ô tô vận chuyển khách du lịch; việc thành lập và hoạt động của chi nhánh, văn phòng đại diện của doanh nghiệp du lịch nước ngoài tại Việt Nam. 7
2.2.2. Thanh tra hoạt động inh oanh lưu tr u lịch Xem x t, đánh giá, xử lý các hoạt động kinh doanh lưu trú du lịch bao gồm: thủ tục, hồ sơ, quy tắc hoạt động kinh doanh cơ sở lưu trú du lịch; chất lượng phục vụ, quản lý cơ sở lưu trú du lịch, đáp ứng yêu cầu về số lượng, chất lượng theo hạng đã được quy định, chế độ báo cáo hoạt động, đăng ký hạng, hoạt động kinh doanh hàng hóa, dịch vụ kinh doanh có điều kiện trong cơ sở lưu trú du lịch. 2.2.3. Thanh tra hoạt động c ti n u lịch Nội dung thanh tra hoạt động xúc tiến du lịch bao gồm xem x t, đánh giá, xử lý việc: Nội dung sản phẩm tuyên truyền, quảng bá du lịch, chương trình khuyến mãi du lịch, quảng bá sản phẩm du lịch, sử dụng sản phẩm tuyên truyền, tiêu đề quảng bá du lịch, hành vi lợi dụng hoạt động xúc tiến du lịch. 2.2.4. Thanh tra các hoạt động u lịch hác Thanh tra hoạt động về bảo vệ môi trường du lịch Thanh tra hoạt động du lịch tại khu du lịch, điểm du lịch văn hóa – lịch sử. 2.3. Vai trò của thanh tra hoạt động du lịch trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 Thanh tra hoạt động du lịch có vai trò quan trọng đối với quá trình thực hiện nhiệm vụ của các cơ quan quản lý nhà nước về du lịch. Thanh tra hoạt động du lịch giúp chấn chỉnh hoạt động thi hành công vụ của cán bộ, công chức nhà nước trong lĩnh vực du lịch. Thực hiện tốt công tác thanh tra hoạt động du lịch đảm bảo quyền lợi của công dân, phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa và trí tuệ, sức mạnh của nhân dân trong việc tham gia quản lý nhà nước mà còn đảm bảo kỷ cương, kỷ luật, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong quản lý hành chính nhà nước. Thanh tra hoạt động du lịch tạo cơ sở cho việc phát hiện kẽ hở, sự mâu thuẫn, chồng chéo của pháp luật về du lịch. Thực hiện tốt công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực du lịch sẽ giảm thiểu hiện tượng tham nhũng, cửa quyền, quan liêu. 2.4. Thanh tra hoạt động du lịch trong bối cảnh CMCN 4.0 8
Một trong những vai trò rất quan trọng của cơ quan thanh tra nhà nước là Thanh tra đảm bảo cung cấp thông tin phản hồi liên quan đến việc thực hiện chính sách pháp luật và kiến nghị việc sửa đổi, bổ sung hoàn thiện chính sách, pháp luật phù hợp với thực tiễn nhằm sử dụng quyền lực nhà nước có hiệu lực, hiệu quả. Cơ quan thanh tra không chỉ giúp các cơ quan, tổ chức, cá nhân nhận thức đúng pháp luật, sửa chữa những sai sót trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, công cụ mà cũng thông qua công tác thanh tra, các cơ quan thanh tra cung cấp thông tin phản hồi về những thuận lợi, khó khăn của các cơ quan, tổ chức trong việc triển khai thực hiện chính sách, pháp luật, nêu lên những kiến nghị, phản ánh tới người có trách nhiệm để có biện pháp tháo gỡ khó khăn, sửa đổi, cơ chế chính sách góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Do vai trò, chức năng, tính chất đặc thù của công việc, ngành thanh tra cũng chịu ảnh hưởng không nhỏ của Cách mạng công nghiệp 4.0 khi có mối quan hệ với tất cả các ngành, lĩnh vực kinh tế - xã hội. Trong khi các ngành, lĩnh vực chịu ảnh hưởng mạnh của cuộc cách mạng công nghiệp này thì ngành thanh tra cũng phải thay đổi theo để bắt kịp với xu hướng phát triển. 9
CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG THANH TRA HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 1. ĐIỀU KIỆN PHÁT TRIỂN DU LỊCH Ở HÀ NỘI TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 1.1. Điều kiện tự nhiên Tài nguyên du lịch tự nhiên của Hà Nội khá thuận lợi cho phát triển du lịch. Hà Nội là một trong những thủ đô có số lượng hồ ao lớn nhất thế giới. Hà Nội được mệnh danh là thành phố “xanh”, thành phố cảnh quan nổi tiếng, thành phố của hệ sinh thái hồ, sông. Khí hậu nơi đây đặc trưng cho khí hậu Bắc Bộ với đặc điểm là khí hậu nhiệt đới gió mùa ấm, khí hậu ôn hòa, thuận lợi với điều kiện sống của con người và sự phát triển của động thực vật vì vậy mà cây cối xanh tốt quanh năm. 1.2. Điều kiện lịch sử văn hóa 1.2.1. Di tích lịch sử văn hóa Trong cấu trúc tài nguyên nhân văn của Hà Nội thì di tích lịch sử - văn hóa là tài nguyên rất quan trọng. Hà Nội là nơi tập trung các di tích lịch sử với mật độ dày đặc nhất như: Hệ thống đình, đền, chùa, miếu, phủ, Di sản văn hóa thế giới Hoàng Thành Thăng Long, Khu phố cổ, Hệ thống các bảo tàng... 1.2.2. Lễ hội dân gian Nói tới du lịch Hà Nội không thể không kể tới các lễ hội dân gian, lễ hội truyền thống của Hà Nội như một bảo tàng bách khoa sống động về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật, tín ngưỡng và tôn giáo, phản ánh những quá trình lao động, những phong tục và những biến cố xã hội quan trọng của vùng đất địa linh nhân kiệt này. 1.2.3. Các loại hình nghệ thuật Hà Nội có các loại hình nghệ thuật như: Nghệ thuật sân khấu truyền thống, Nghề thủ công, Văn hóa Tràng An… 10
1.3. Điều kiện kinh tế xã hội Hà Nội là thủ đô, đồng thời là thành phố đứng đầu của Việt Nam về diện tích tự nhiên, dân số. Hà Nội là một trong bốn trung tâm kinh tế hàng đầu của cả quốc gia. Hà Nội cũng là một trung tâm văn hóa, giáo dục với các nhà hát, bảo tàng, các làng nghề truyền thống, những cơ quan truyền thông cấp quốc gia và các trường đại học lớn. Hà Nội là thủ đô hơn 1.000 năm tuổi có lịch sử lâu đời, truyền thống văn hóa đa dạng và giàu bản sắc, Hà Nội thực sự là một trung tâm du lịch lớn của Việt Nam, là địa điểm thu hút nhiều khách du lịch nội địa và quốc tế. 2. HỆ THỐNG CƠ QUAN THANH TRA SỞ DU LỊCH THÀNH PHỐ HÀ NỘI 2.1. Vị trí chức năng Thanh tra Du lịch là cơ quan thanh tra theo ngành, lĩnh vực, được tổ chức theo quy định tại khoản 1, Điều 4 Nghị định 71/2009/NĐ-CP của Chính Phủ quy định về tổ chức và hoạt động của Thanh tra Du lịch; thực hiện chức năng thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành trong phạm vi quản lý nhà nước về văn hóa, gia đình, thể dục, thể thao và du lịch theo quy định của pháp luật. Thanh tra Sở là cơ quan của Sở Du lịch, có chức năng giúp Giám đốc Sở thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành ứong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn quản lý nhà nước của Sở Du lịch. Thanh tra Sở Du lịch chịu sự chỉ đạo, hướng dẫn về công tác thanh tra của Thanh tra Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Thanh tra Sở chịu sự chỉ đạo trực tiếp của Giám đốc Sở Du lịch đồng thời chịu sự hướng dẫn về công tác nghiệp vụ thanh tra hành chính của Thanh tra thành phố về công tác, nghiệp vụ. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Thanh tra Sở Du lịch có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan cơ liên quan trong việc thực hiện nhiệm vụ thanh tra và phòng ngừa, phát hiện, xử lý hành vi vi phạm pháp luật. Thủ trưởng các cơ quan công an, cơ quan thanh tra chuyên ngành và các tổ chức có liên quan trong phạm vi quyền hạn của mình có trách nhiệm phối hợp với Thanh tra Sở Du lịch trong việc phòng ngừa, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động du lịch. 11
2.2. Cơ cấu tổ chức Thanh tra Sở Du lịch thành phố Hà Nội là bộ phận trong hệ thống các cơ quan Thanh tra Việt Nam, là cơ quan trực thuộc Sở Du lịch. Thanh tra Sở Du lịch có 01 Chánh thanh tra, 01 Phó Chánh thanh tra, 03 thanh tra viên. Thanh tra Sở có Chánh thanh tra, các Phó Chánh thanh tra, Thanh tra viên và công chức làm công tác thanh tra. 2.3. Nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra Sở Du lịch thành phố Hà Nội Thanh tra Sở Du lịch thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định như sau: - Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn thanh tra hành chính đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc quyền quản lý trực tiếp của Sở Du lịch theo quy định của pháp luật. - Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn thanh tra chuyên ngành văn hóa, gia đình, thể dục, thể thao và du lịch trong phạm vi quản lý nhà nước của Sở Du lịch. - Xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính. - Giúp Giám đốc Sở thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo. - Thực hiện nhiệm vụ phòng ngừa và đấu tranh chống tham nhũng theo quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng. - Hướng dẫn, kiểm tra các cơ quan, đơn vị thuộc Sở thực hiện quy định của pháp luật về công tác thanh tra; phối hợp với Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị thuộc Sở chỉ đạo, hưởng dẫn về tổ chức, hoạt dộng thanh tra nội bộ trong cơ quan, đơn vị đó. - Tổng hợp, báo cáo kết quả về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng thuộc phạm vi quản lý của Sở. - Kiến nghị cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền đình chỉ việc thi hành hoặc hủy bỏ những quy định trái với văn bản pháp luật của nhà nước về văn hóa, gia đình, thể dục, thể thao và du lịch được phát hiện thông qua công tác thanh tra. 12
- Theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra của Thanh tra Sở. - Yêu cầu cơ quan, đơn vị có liên quan cử cán bộ, công chức tham gia các Đoàn thanh tra. - Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khác do Giám đốc Sở Du lịch giao và theo quy định của pháp luật. 3. KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG THANH TRA DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 3.1. Thanh tra hoạt động kinh doanh lữ hành, hƣớng dẫn du lịch, kinh doanh t vận chu ển kh ch du lịch 3.1.1. Các sai phạm phổ bi n diễn ra trong hoạt động kinh doanh l h nh v hư ng d n, inh oanh ô tô vận chu n hách u lịch a. Các sai phạm phổ biến trong hoạt động kinh doanh lữ hành quốc tế: - Tình trạng doanh nghiệp không có giấy phép kinh doanh lữ hành quốc tế nhưng vẫn tiến hành quảng cáo, bán tour và tổ chức các tour cho khách du lịch quốc tế vào Việt Nam và khách du lịch Việt Nam đi du lịch nước ngoài. - Cho các cá nhân, tổ chức khác sử dụng tư cách pháp nhân, tên giấy phép kinh doanh lữ hành quốc tế để hoạt động, kinh doanh lữ hành. - Tình trạng các cá nhân người nước ngoài, văn phòng đại diện doanh nghiệp du lịch nước ngoài họat động kinh doanh lữ hành trái phép. - Tình trạng doanh nghiệp lữ hành sử dụng người không có thẻ hướng dẫn viên để đi hướng dẫn cho khách du lịch. - Không kê khai trung thực các nội dung trong hồ sơ xin cấp, đổi giấy phép kinh doanh lữ hành quốc tế. - Không đủ điều kiện đã đăng ký như chưa đóng tiền ký quỹ nhưng đã hoạt động. - Không thực hiện hoặc thực hiện không đúng chế độ lập, lưu trữ hồ sơ, tài liệu theo quy định của pháp luật, không mua bảo hiểm cho khách. b. Các sai phạm phổ biến trong kinh doanh lữ hành nội địa: 13
Không thông báo hoạt động với Sở như đã đăng ký hoặc chưa minh bạch trong sổ sách, thuế; Kinh doanh mà không có giấy phép kinh doanh; Giới thiệu, quảng cáo không đúng sự thật. c. Các sai phạm phổ biến trong hoạt động hướng dẫn du lịch: - Không phổ biến, hướng dẫn khách du lịch các biện pháp bảo đảm an toàn tính mạng, sức khỏe, tài sản của khách du lịch trong khi thực hiện chương trình du lịch. - Cho người khác sử dụng thẻ hướng dẫn viên du lịch, giấy chứng nhận thuyết minh viên để hành nghề; Sử dụng thẻ hướng dẫn viên du lịch, giấy chứng nhận thuyết minh viên của người khác để hành nghề; sử dụng thẻ hướng dẫn viên đã hết hạn. - Kê khai không trung thực các giấy tờ, tài liệu trong hồ sơ đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ hướng dẫn viên du lịch, giấy chứng nhận thuyết minh viên. d. Các sai phạm phổ biến trong hoạt động kinh doanh ô tô vận chuyển khách du lịch: - Không đảm bảo nội thất, tiện nghi, trang thiết bị theo quy định để vận chuyển khách du lịch; - Tự ý thay đổi lịch trình vận chuyển mà không được sự đồng ý của khách du lịch; - Không gắn biển hiệu xe ô tô đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch theo quy định của pháp luật; Không làm thủ tục cấp lại biển hiệu xe ô tô đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch theo quy định của pháp luật; Sử dụng biển hiệu xe ô tô đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch giả để hoạt động kinh doanh; - Sử dụng lái xe ô tô vận chuyển khách du lịch không có giấy chứng nhận tập huấn nghiệp vụ du lịch, nhân viên phục vụ trên xe ô tô vận chuyển khách du lịch không có giấy chứng nhận tập huấn nghiệp vụ du lịch; - Không mua bảo hiểm hành khách cho khách du lịch theo phương tiện vận chuyển; - Mạo nhận xe ô tô vận chuyển khách du lịch. 14
3.1.2. K t quả ki m tra và xử lý Năm 2017, Thanh tra Sở Du lịch đã thực hiện hơn 90 cuộc thanh tra lớn và nhỏ, xử lý tổng cộng 130 đơn vị kinh doanh lữ hành, hơn 400 hướng dẫn viên và hơn 200 lái xe các phương tiện vận chuyển khách du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội, thu hồi 14 giấy phép, xử phạt vi phạm hành chính trên 600 triệu đồng. Thanh tra Sở cũng đã phát hiện và xử lý 11 trường hợp hướng dẫn viên tự "móc ngoặc", tổ chức tour trái ph p, 2 trường hợp làm hồ sơ giả để được cấp thẻ hướng dẫn viên du lịch quốc tế. 3.2. Thanh tra hoạt động lƣu trú du lịch 3.2.1. Các sai phạm phổ bi n trong hoạt động lưu tr u lịch: Tình trạng khách sạn không chấp hành đúng quy định về thời gian xếp hạng, xếp hạng lại; không đăng ký thẩm định công nhận hàng cơ sở lưu trú khi đã hết hạn công nhận; không ban hành, niêm yết nội quy, quy định. Một số cơ sở lưu trú mới hoạt động không thông báo cho cơ quan quản lý nhà nước, không thực hiện treo biển hiệu, loại hạng được công nhận, chưa thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo thống kê hàng tháng theo quy định. Hiện tượng nâng sao, đẩy giá: Cơ quan chức năng thừa nhận có hiện tượng quảng cáo không đúng cấp hạng sao của các khách sạn trong phố cổ. 3.2.2. K t quả i m tra v ử lý Các đoàn kiểm tra của Thanh tra Sở Du lịch đã tiến hành kiểm tra 91 đơn vị, Thanh tra Sở đã quyết định xử phạt vi phạm hành chính 38 đơn vị, với tổng số tiền xử phạt 263.250.000 đồng. Lập 27 biên bản kiểm tra nhắc nhở, cho thời hạn khắc phục, hoàn thiện đối với 27 khách sạn thực hiện lần đầu các sai phạm như: chưa đăng ký thẩm định xếp hạng, chưa thông báo thời điểm bắt đầu kinh doanh lưu trú, chưa treo nội quy khách sạn tại quầy lễ tân,... 3.3. Thanh tra hoạt động úc tiến du lịch Trong những năm qua, công tác tuyên truyền quảng bá và xúc tiến du lịch được quan tâm thực hiện với nhiều hoạt động . Thanh tra Sở Du lịch Hà Nội đã phối hợp với Trung tâm xúc tiến đầu tư, thương mại du lịch kiểm tra, đôn đốc, giám sát việc thực hiện kế hoạch của các quận, huyện, thị xã, các đơn vị, hiệp hội, câu lạc bộ, doanh nghiệp trên địa bàn Thành phố nhằm đảm bảo việc phát triển du lịch tại Hà Nội. 15
3.4. Thanh tra hoạt động du lịch kh c 3.4.1. Thanh tra hoạt động ảo vệ môi trư ng u lịch a. Các sai phạm phổ biến trong vấn đề bảo vệ môi trường tại các khu du lịch, cơ sở lưu trú du lịch: - Không thực hiện đúng quy định trong việc giám sát môi trường, giám sát chất thải định kỳ theo như đã đăng ký và cam kết. - Không xây dựng hệ thống xử lý nước thải như đã đăng ký và cam kết; Không có giấy phép xả nước thải vào nguồn nước. - Không báo cáo bằng văn bản về hệ thống xử lý nước thải sau khi xây dựng xong cho cơ quan chức năng, đánh giá tác động môi trường, bản cam kết bảo vệ môi trường, đề án bảo vệ môi trường theo quy định, hiện trạng môi trường định kỳ gửi Sở Du lịch và Sở Tài nguyên và Môi trường. - Không áp dụng các biện pháp ngăn chặn và khắc phục sự ô nhiễm, suy thoái môi trường du lịch. - Không thực hiện các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm trong kinh doanh ăn uống phục vụ khách du lịch - Không đăng ký chủ nguồn chất thải độc hại. - Không thực hiện việc phân loại rác thải và rác thải nguy hại, chưa quan tâm đến việc xử lý rác thải nguy hại. - Việc thực hiện các quy định về điều kiện an ninh, trật tự, về phòng cháy, chữa cháy chưa được quan tâm. b. Kết quả thanh tra và xử lý Hơn 73% đơn vị hoạt động kinh doanh du lịch chưa thực hiện việc báo cáo với cơ quan nhà nước về hiện trạng môi trường của đơn vị mình; chỉ có khoảng 25% đơn vị có Giấy ph p khai thác tài nguyên nước được cơ quan có thẩm quyền cấp để phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh và tiến hành xét nghiệm định kỳ mẫu nước giếng khoan dùng cho sinh hoạt, ăn uống. Công tác xử lý rác thải, nước thải chưa được thực hiện đúng quy trình kỹ thuật đảm bảo tiêu chuẩn môi trường. 65,4% đơn vị có điểm tập kết rác thải nhưng trong đó vẫn còn 17,65% không đạt tiêu chuẩn môi trường. Chỉ có khoảng 34,6% đơn vị tiến 16
hành phân loại rác tại nguồn. Đặc biệt, mới có 7,7% đơn vị đăng ký chủ nguồn thải chất thải nguy hại với Sở Tài nguyên và Môi trường và ký hợp đồng xử lý rác thải nguy hại với đơn vị, tổ chức có chức năng. 7,7% đơn vị nước thải không qua hệ thống xử lý nào mà xả trực tiếp ra môi trường, chỉ có khoảng 29,3% đơn vị có hệ thống xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn môi trường; 58,3% đơn vị tiến hành xét nghiệm mẫu nước thải định kỳ; 53,8% đơn vị chưa thực hiện việc xây dựng và niêm yết nội quy về bảo vệ môi trường theo quy định. Công tác tuyên truyền, hướng dẫn và phổ biến pháp luật cho cán bộ, nhân viên và khách du lịch về bảo vệ môi trường chưa được chú trọng. Năm 2017, Thanh tra Du lịch Hà Nội đã tiến hành kiểm tra công tác bảo vệ môi trường tại 80 khu du lịch, cơ sở lưu trú du lịch. Kết quả kiểm tra cho thấy, nhìn chung các đơn vị hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực du lịch còn có nhiều vi phạm, thiếu sót trong việc chấp hành các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường. Chánh thanh tra Sở đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 14 đơn vị, tổng số tiền phạt lên đến 110 triệu đồng. 3.4.2. Thanh tra hoạt động u lịch tại hu u lịch đi m u lịch Các sai phạm phổ biến xảy ra trong hoạt động du lịch tại khu du lịch, điểm du lịch - Công tác tôn tạo không giữ được nguyên bản giá trị tài nguyên khiến một số điểm du lịch bị giảm khả năng hấp dẫn du khách. - Hiện tượng du khách đi hành lễ chen lấn, xông vào cướp lộc, tranh giành trong nơi thờ tự, bẻ cành cây, xả rác xuống khuôn viên di tích, đặt tiền không đúng nơi quy định, thả tiền vào hậu cung, để tiền vào tượng Phật, nải quả vẫn còn xảy ra ở một vài nơi. - Hiện tượng bày bán hàng quán, lấn chiếm đường đi của khách gây ách tắc cục bộ trong những ngày khai hội. Hiện tượng ăn xin, sóc thẻ, bói toán, chơi những trò chơi mang tính cờ bạc gây ảnh hưởng tới giá trị của lễ hội. - Hiện tượng ép khách, nâng giá hàng quá mức. - Nguồn kinh phí thu từ di tích, lễ hội hiện nay chưa quản lý thống nhất. 17
3.4.3. Hoạt động phòng, chống tệ nạn du lịch tình dục Thanh tra Sở Du lịch Hà Nội đã phối hợp với Hội Liên hiệp phụ nữ thành phố tiến hành hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật về giáo dục và phòng ngừa nạn buôn bán người và mại dâm hiện nay. Tích cực phối hợp với Công An thành phố tiến hành kiểm tra các cơ sở lưu trú, khu, điểm du lịch và áp dụng các biện pháp xử lý theo thẩm quyền. Phối hợp với các cơ quan Báo, Đài phát thanh - Truyền hình tăng thời lượng phát sóng, tin bài, xây dựng các chuyên trang, chuyên mục tuyên truyền về phòng, chống mua, bán người và du lịch tình dục. 4. ĐÁNH GIÁ VỀ HOẠT ĐỘNG THANH TRA DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI 4.1. Thuận lợi và ƣu điểm của hoạt động thanh tra du lịch Trong thời gian qua, công tác thanh tra hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội đã nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện của Bộ, Sở Du lịch Hà Nội. Công tác biểu dương, khen thưởng đối với các đơn vị, cá nhân có thành tích trơng công tác thanh tra hoạt động du lịch được chú trọng. Đội ngũ thanh tra viên ngày càng được tăng cường, đào tạo một cách chính quy, có năng lực chuyên môn, có tinh thần trách nhiệm và nhiệt tình với công việc, nhiệm vụ. Nhận được sự phối hợp, hỗ trợ nhiệt tình từ phía các ngành có liên quan. 4.2. Khó khăn, hạn chế của hoạt động thanh tra du lịch 4.2.1. Khó hăn trong công tác thanh tra hoạt động du lịch tại đi m u lịch hu u lịch v cơ sở lưu tr u lịch Hiện nay, số lượng các di tích, lễ hội trên địa bàn Hà Nội nhiều nhất cả nước, tuy nhiên, lực lượng thanh tra viên thì có hạn cho nên rất khó khăn trong công tác kiểm tra, xử lý vi phạm. Các quy định về tiêu chuẩn chất lượng, về hạ tầng cơ sở, trang thiết bị về thái độ và dịch vụ đối với các khu du lịch và cơ sở lưu trú du lịch đều mang tính chung chung, định tính. 18