Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng - từ thực tiễn Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương

Chia sẻ: Ocxaodua999 Ocxaodua999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

21
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu là làm rõ những vấn đề lý luận về thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng; đánh giá thực trạng thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng ở Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương; đề xuất, kiến nghị nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng ở nước ta hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng - từ thực tiễn Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………../……….. …/… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN HỮU THÀNH THANH TRA TRONG LĨNH VỰC THI ĐUA, KHEN THƯỞNG – TỪ THỰC TIỄN BAN THI ĐUA – KHEN THƯỞNG TRUNG ƯƠNG TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SỸ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH Mã số: 8 38 01 02 Hà Nội – 2019
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Từ thực tiễn thực hiện nhiệm vụ thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng của Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương cho thấy,bên cạch các văn bản quy định về thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng chưa đầy đủ và đồng bộ, đội ngũ làm thanh tra công tác thi đua, khen thưởng hiện còn thiếu về số lượng, hạn chế về chuyên môn, thì điều kiện đảm bảo hoạt động thanh tra chưa tương xứng đã ảnh hưởng đến kết quả hoạt động thanh tra. Xuất phát từ yêu cầu nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng thời gian tới, tác giả mạnh dạn lựa chọn đề tài “Thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng - từ thực tiễn Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương”. 2. Tình hình nghiên cứu có liên quan Liên quan đến vấn đề nghiên cứu trong Luận văn này, tại Việt Nam hiện có khá nhiều công trình nghiên cứu liên quan đến thanh tra chuyên ngành là các Luận văn, Đề tài nghiên cứu khoa học… Tuy nhiên, chưa có công trình nào nghiên cứu cụ thể về thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích nghiên cứu là làm rõ những vấn đề lý luận về thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng; đánh giá thực trạng thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng ở Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương; đề xuất, kiến nghị nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng ở nước ta hiện nay. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng, phạm vị nghiên cứu của luận văn là những vấn đề 1
lý luận pháp lý và thực tiễn về thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng, với các số liệu từ năm 2014 đến năm 2018.. 5. Phương pháp luận nghiên cứu Luận văn được dựa trên phương pháp luận duy vật của Chủ nghĩa Mác - Lê Nin và tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước và pháp luật, các quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về xây dựng Nhà nước pháp quyền và sử dụng các phương pháp nghiên cứu phân tích, tổng hợp, lịch sử để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu được đặt ra. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của Luận văn Luận văn góp phần làm rõ thêm một số vấn đề lý luận pháp lý và thực tiễn về tổ chức và hoạt động thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng. 7. Kết cấu của luận văn gồm: Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục Tài liệu tham khảo, luận văn có 03 chương cụ thể như sau: Chương 1: Một số vấn đề lý luận về thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng. Chương 2: Thực trạng thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng của Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương. Chương 3: Quan điểm, giải pháp bảo đảm thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng - từ thực tiễn Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương. 2
Chương 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THANH TRA TRONG LĨNH VỰC THI ĐUA, KHEN THƯỞNG 1. 1. Khái niệm 1.1.1. Khái niệm thanh tra Thanh tra nhà nước bao gồm thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành. Thanh tra hành chính là hoạt động thanh tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trực thuộc trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Thanh tra chuyên ngành là hoạt động thanh tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo ngành, lĩnh vực đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành pháp luật chuyên ngành, quy định về chuyên môn - kỹ thuật thuộc ngành, lĩnh vực đó. 1.1.2. Khái niệm thi đua, khen thưởng 1.1.2.1. Khái niệm thi đua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thi đua, khen thưởng năm 2013, khoản 1 Điều 3 quy định: “ Thi đua là hoạt động có tổ chức với sự tham gia tự nguyện của cá nhân, tập thể nhằm phấn đấu đạt được thành tích tốt nhất trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc"[41]. 1.1.2.2. Khái niệm khen thưởng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng năm 2013 tại khoản 2 Điều 3 đã định nghĩa: “Khen thưởng là việc ghi nhận, biểu dương, tôn vinh công trạng và khuyến khích bằng lợi ích vật chất đối với cá nhân, tập thể có thành tích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”[41]. 3
1.1.2.3. Khái niệm thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng Thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng là hoạt động thanh tra chuyên ngành, do Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương thực hiện theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định để kiểm tra, xem xét việc làm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quá trình tổ chức và thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng, nhằm phát hiện những vấn đề khó khăn vướng mắc trong tổ chức chỉ đạo, thực hiện công tác thi đua khen thưởng; đề xuất những nội dung cần sửa đổi trong các quy chế, các chính sách, các quy định pháp luật hiện hành cho phù hợp góp phần tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của nhà nước, các quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức và cá nhân. 1.1.3. Đặc điểm thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng 1.1.3.1. Chủ thể của hoạt động thanh tra Chủ thể tiến hành thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng là Thanh tra Bộ Nội vụ, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương và Thanh tra Sở Nội vụ các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. 1.1.3.2. Đối tượng thanh tra Đối tượng thanh tra về thi đua, khen thưởng là các công dân, các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức kinh tế thuộc các thành phần kinh tế, đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, người Việt Nam ở nước ngoài, người nước ngoài ở Việt Nam, các tổ chức quốc tế hoạt động tại Việt Nam… 1.2.4. Hình thức thanh tra 4
Thanh tra theo kế hoạch: Hằng năm, theo kế hoạch đã được Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Giám đốc Sở Nội vụ phê duyệt, Trưởng ban, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương, Chánh thanh tra Sở Nội vụ ra quyết định thanh tra và thành lập Đoàn thanh tra để thực hiện quyết định thanh tra. Thanh tra đột xuất: Theo yêu cầu của việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, Trưởng ban, Ban Thi đua- Khen thưởng Trung ương, Chánh Thanh tra Bộ Nội vụ, Chánh Thanh tra Sở Nội vụ ra quyết định thanh tra đột xuất và báo cáo Bộ trưởng, Giám đốc sở. 1.1.4. Vai trò của thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng Công tác thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về thi đua, khen thưởng có vai trò sau: Thanh tra giúp hoàn thiện cơ chế, chính sách về kiểm soát quyền lực trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng; Thanh tra đảm bảo việc thực thi chính sách pháp luật về thi đua, khen thưởng một cách thống nhất, nhất quán; bảo đảm hiệu lực, hiệu quả, chỉ đạo điều hành và tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng; hạn chế lạm dụng quyền lực, phòng ngừa vi phạm pháp luật về thi đua, khen thưởng của các chủ thể nhà nước và xã hội: 1.2. Nội dung, nguyên tắc của hoạt động thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng 1.2.1. Nội dung thanh tra Tiến hành xem xét, đánh giá việc chấp hành các quy định của pháp luật về thi đua, khen thưởng, gồm các nội dung: Ban hành các văn bản pháp luật về thi đua, khen thưởng; việc chỉ đạo, tổ chức, thực hiện các phong trào thi đua; công tác phát hiện, bồi dưỡng, nhân rộng điển hình tiên tiến. Việc thực hiện các quy trình, thủ tục trong 5
bình xét các danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng; công tác trích lập, sử dụng, quản lý quỹ thi đua, khen thưởng... 1.2.2. Nguyên tắc thanh tra Tuân theo pháp luật; bảo đảm chính xác, khách quan; công khai; dân chủ, kịp thời; không trùng lặp về phạm vi, đối tượng, nội dung, thời gian thanh tra; không làm cản trở hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, cá nhân là đối tượng thanh tra. 1.3. Các yếu tố tác động đến thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng 1.3.1. Yếu tố chính trị Pháp luật về thi đua, khen thưởng là thể hiện ý trí của Đảng cầm quyền và nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Khen thưởng mang tính giai cấp, phải phục vụ mục đích chính trị và thực hiện theo chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. 1.3.2. Yếu tố pháp luật Trong những năm qua, Quốc hội, Chính phủ, Bộ Nội vụ không ngừng hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật tạo hành lang pháp lý trong hoạt động TĐKT và hoạt động thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và sự phát triển hội nhập của đất nước. 1.3.3. Yếu tố năng lực và đạo đức công vụ của các chủ thể có liên quan Tiêu chuẩn của người cán bộ làm công tác thanh tra trong giai đoạn hiện nay, đó là: Trung thành với Tổ quốc và Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; có phẩm chất đạo đức tốt, có ý thức trách nhiệm, liêm khiết, trung thực, công minh, khách quan; tốt nghiệp đại học, có kiến thức quản lý nhà nước và am hiểu pháp luật (đối với thanh tra viên chuyên ngành phải có kiến thức chuyên môn 6
về chuyên ngành đó); có nghiệp vụ thanh tra. 1.3.4. Yếu tố tập quán - văn hóa Khi có một nền tảng tập quán - văn hóa tốt, con người với sự nhận thức đúng đắn về pháp luật, về thi đua, khen thưởng, ý thức tuân thủ, tôn trọng nghiêm minh pháp luật, tất yếu các quy định pháp luật về lĩnh vực thi đua, khen thưởng sẽ được triển khai tích cực trên thực tế. 1.3.5. Yếu tố vật chất - kỹ thuật Bên cạnh những yêu cầu cần phải có của một hoạt động cơ quan quản lý nhà nước thanh tra lĩnh vực thi đua, khen thưởng cần phải được trang bị một số thiết bị hỗ trợ nhằm ghi lại những hành vi vi phạm, những chứng cứ để phục vụ cho công tác xử lý. Các thiết bị này ngoài chức năng hỗ trợ cho hoạt động thanh tra, nó còn giúp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thanh tra được nhanh chóng, chính xác và khách quan, như: thiết bị chụp ảnh, ghi âm, ghi hình; các thiết bị kỹ thuật chuyên dụng…; các thiết bị phụ trợ khác phục vụ cho hoạt động thanh tra. 7
* Tiểu kết Chương 1 Trong Chương 1, dưới góc độ lý luận và pháp lý, luận văn đã tập trung làm rõ nội dung chính sau: Thứ nhất, thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng được hiểu là hoạt động thanh tra chuyên ngành, do Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương thực hiện theo một trình tự, thủ tục pháp luật quy định góp phần tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của nhà nước, các quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức và cá nhân. Thứ hai, chủ thể thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng bao gồm: Thanh tra Bộ Nội vụ, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương và Thanh tra Sở Nội vụ. Thứ ba, đối tượng thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng có phạm vi rộng (gồm các đối tượng trong và ngoài nhà nước). Thứ tư, nội dung nguyên tắc hoạt động thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng là việc cơ quan thanh tra tiến hành xem xét, đánh giá việc chấp hành các quy định của pháp luật về thi đua, khen thưởng. Thứ năm, hình thức thanh tra. Thứ sáu, đối tượng thanh tra. Thứ bảy, các yếu tố tác động đến thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng bao gồm: Yếu tố chính trị, pháp luật, tập quán - văn hóa, năng lực và đạo đức công vụ của các chủ thể có liên quan; vật chất - kỹ thuật… 8
Chương 2 THỰC TRẠNG THANH TRA TRONG LĨNH VỰC THI ĐUA, KHEN THƯỞNG CỦA BAN THI ĐUA - KHEN THƯỞNG TRUNG ƯƠNG 2.1. Khái quát về Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương 2.1.1. Quá trình hình thành và cơ cấu, tổ chức Ngày 17/9/1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 83/SL thành lập Viện Huân chương quy định về bộ máy tổ chức làm công tác Thi đua, Khen thưởng ở cấp Trung ương Ngày 13 /4/1967, Hội đồng Chính phủ đã ban hành Nghị định số 48/CP quy định cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn của Ban Thi đua Trung ương và thành lập Ban Thi đua tại tất cả các bộ, tổng cục và các tỉnh thành trong toàn quốc. Ngày 25/8/2004, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 158/2004/NĐ-CP về việc thành lập Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương, là cơ quan thộc Chính phủ Theo Nghi ̣ đinh ̣ số 08/2007/NĐ-CP ngày 08/8/2007 của Chiń h phủ, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương đươ ̣c chuyể n giao về Bô ̣ Nô ̣i vu ̣ . Theo Quyết định số 29/2018/QĐ-TTg ngày 16/7/2018 của Thủ tướng Chính phủ, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương là cơ quan tương đương Tổng cục trực thuộc Bộ Nội vụ, có 08 Vụ, đơn vị trực thuộc 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ Là cơ quan thường trực của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương; trình Bộ trưởng Bộ Nội vụ để trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ: Các dự án luật, dự thảo nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội; dự thảo nghị định, nghị quyết của 9
Chính phủ; dự thảo quyết định, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về thi đua, khen thưởng; thẩm định hồ sơ trình khen thưởng của các bộ, ngành, địa phương, trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch nước quyết định khen thưởng; Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng theo quy định của pháp luật. 2.2. Phân tích thực trạng thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng của Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương 2.2.1. Pháp luật về thi đua, khen thưởng Luật Thi đua, khen thưởng 2003 chính thức được Quốc hội khóa 11 thông qua ngày 26/11/2003, gồm có 103 Điều, 8 Chương và 9 mục. Sau 15 năm thực hiện, bên cạnh những kết quả đạt được cũng có nhiều tồn tại, hạn chế như: Luật chỉ tập trung điều chỉnh đối tượng là cán bộ, công chức và cơ quan nhà nước; tiêu chuẩn các danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng còn chưa hợp lý, bị trùng lắp và chồng chéo; công tác khen thưởng chưa quan tâm công tác khen thưởng đột xuất về gương người tốt, việc tốt, vùng sâu, vùng xa; khen thưởng và đề nghị cấp trên khen thưởng còn tràn lan, thiếu cân đối... Ngoài Luật thi đua, khen thưởng và các văn bản hướng dẫn thi hành, còn có các văn bản QPPL liên quan đến lĩnh vực thi đua, khen thưởng về xét tặng danh hiệu “Nghệ sỹ nhân dân”, “Nghệ sỹ ưu tú”; “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước”, “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú”, “Thầy thuốc nhân dân”, “Thầy thuốc ưu tú”, “Nhà giáo nhân dân”,“ Nhà giáo ưu tú”…. 2.2.2. Pháp luật về thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng 10
Trên cơ sở Luật Thanh tra năm 2010, Chính phủ đã ban hành các văn bản hướng dẫn liên quan đến tổ chức và hoạt động thanh tra chuyên ngành như: Nghị định 86/2011/NĐ-CP, Nghị định 07/2012/NĐ-CP, Nghị định 97/2011/NĐ-CP, Nghị định 82/2012/NĐ-CP, Nghị định 90/2012/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động thanh tra ngành Nội vụ... Ngoài ra, pháp luật về thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng còn chịu sự điều chỉnh của Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Phòng, chống tham nhũng, Luật xử lý vi phạm hành chính… Nghị định số 07/2012/NĐ-CP ngày 09/02/2012 của Chính phủ quy định Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành. Trên cơ sở Quyết định số 29/2018/QĐ-TTg ngày 16/7/2018 của Thủ tướng Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương, ngày 09/01/2019 Bộ trưởng Bộ Nội vụ ban hành Quyết định số 12/QĐ- BNV của Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức của Vụ Pháp chế - Thanh tra thuộc Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương. Vụ Pháp chế-Thanh tra là tổ chức hành chính thuộc Ban Thi đua-Khen thưởng Trung ương, có chức năng tham mưu giúp Trưởng ban tổ chức thực hiện công tác pháp chế, thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng 2.3. Đánh giá chung về thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng của Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương 2.3.1. Tổ chức thanh tra Có thể khẳng định, thanh tra lĩnh vực thi đua, khen thưởng là nhiệm vụ mới trong ngành thi đua, khen thưởng của nhà nước ta. Theo Nghị định số 158/2004/NĐ-CP của Chính phủ, Ban Thi đua - 11
Khen thưởng Trung ương được thành lập trên cơ sở Viện Thi đua, khen thưởng Nhà nước, trong đó, lần đầu tiên thanh tra trong lĩnh vực thi đua khen thưởng được đề cập tại khoản 15 Điều 2 Nghị định số 158/2004/NĐ-CP như sau: Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương có nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra và kiến nghị với cấp có thẩm quyền xử lý các vi phạm về thi đua, khen thưởng. Tính đến ngày 01/6/2019, Vụ Pháp chế - Thanh tra, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương có 6 biên chế (03 nam và 03 nữ). Trong đó: 01 Vụ trưởng, 01 thanh tra viên và 04 chuyên viên. 2.3.2. Hoạt động thanh tra Hoạt động thanh tra của Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương được tổ chức thành Đoàn thanh tra, thành phần gồm có Trưởng đoàn thanh tra, Thanh tra viên, thành viên Đoàn thanh tra, công chức được giao thực hiện thanh tra chuyên ngành và chủ yếu thực hiện thanh tra theo kế hoạch được Bộ trưởng Bộ Nội vụ phê duyệt hàng năm. 2.3.3. Kết quả thanh tra và tồn tại, bất cập trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng 2.3.3.1. Kết quả chung Bảng 2.1: Tổng hợp số lượng các đoàn thanh tra của Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương từ năm 2014 đến năm 2018. Đơn vị tính: Đoàn Năm 2014 2015 2016 2017 2018 Số Đoàn theo kế hoạch 6 8 8 9 7 Số đoàn đột xuất 0 0 0 0 0 Số đoàn đã công bố kết luận 6 8 8 9 7 (Nguồn: Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương)[1],[2],[3],[4],[5]) 12
Bảng 2.2: Tổng hợp vi phạm thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng từ năm 2014 đến năm 2018. Xử lý Số cuộc TT Năm Phạt tiền, thanh tra Kiến nghị xử lý thu hồi 1 2014 6 36 0 2 2015 8 42 0 3 2016 8 46 0 4 2017 9 57 0 5 2018 7 45 0 Tổng số 38 226 0 (Nguồn: Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương)[1],[2],[3],[4],[5]) 2.3.3.2. Kết quả thanh tra việc tổ chức triển khai chính sách, pháp luật về thi đua, khen thưởng Trên cơ sở Luật thi đua, khen thưởng và các văn bản hướng dẫn thi hành, các bộ, ngành, địa phương đã chủ động xây dựng văn bản để chỉ đạo, tổ chức thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng. Tuy nhiên, qua công tác thanh tra còn một số tồn tại trong việc ban hành văn bản về công tác thi đua, khen thưởng như: Quy định tỷ lệ tập thể, cá nhân được xét danh hiệu Tập thể lao động tiên tiến, Tập thể lao động xuất sắc, Chiến sỹ thi đua cấp tỉnh, Giấy khen, Bằng khen và khen thưởng cấp Nhà nước. Còn một số ít đơn vị cơ sở chưa xây dựng Quy chế hoạt động của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng, Hội đồng xét Sáng kiến để tổ chức thực hiện việc xét sáng 13
kiến và công nhận các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng cho tập thể, cá nhân của đơn vị. 2.3.3.3. Kết quả thanh tra việc triển khai tổ chức các phong trào thi đua Nhìn chung, trong những năm qua cấp ủy, chính quyền các cấp, các ngành, đoàn thể từ Trung ương đến địa phương đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác thi đua, khen thưởng góp phần đưa công tác thi đua, khen thưởng từng bước đi vào nề nếp, nội dung bám sát việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của bộ, ngành, địa phương. Tuy nhiên, qua công tác thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng đã kịp thời chấn chỉnh nhiều bộ ngành, địa phương khi tổ chức phát động phong trào thi đua nhưng chưa đưa ra được nội dung, tiêu chí cụ thể, không tiến hành sơ kết, tổng kết và khen thưởng cho tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong phong trào thi đua 2.3.3.4. Kết quả thanh tra công tác xét duyệt khen thưởng Các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng được các cấp, các ngành quan tâm chỉ đạo thực hiện. Quy trình xét các hình thức khen thưởng cơ bản được thực hiện theo quy định. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện còn có một số tồn tại, hạn chế như: Việc xét tặng cho công nhân, nông dân thực hiện chưa được nhiều. Xét đề nghị công nhận chiến sỹ thi đua cấp tỉnh khi chưa được công nhận Chiến sỹ thi đua cơ sở; xét khen cho tập thể, cá nhân không đủ tiêu chuẩn; xét tập thể trước, cá nhân sau; công nhận chiến sỹ thi đua cơ sở nhưng sáng kiến giải pháp chưa được áp dụng trong thực tiễn... 2.3.3.5. Kết quả thanh tra công tác trích lập, quản lý và sử dụng quỹ thi đua, khen thưởng Qua công tác thanh tra, từ năm 2014 đến nay, các đoàn thanh tra của Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương chưa phát hiện việc sử dụng quỹ khen thưởng của các địa phương, đơn vị cho mục đích khác. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện còn có tồn tại, hạn chế 14
như: Có đơn vị chi tiền thưởng thấp hơn hoặc quá cao so với quy định; có nơi khen nhưng không chi tiền thưởng cho các tập thể, cá nhân được khen thưởng … 2.3.3.6. Kết quả xử lý sau thanh tra Thực hiện Nghị định số 33/2015/NĐ-CP ngày 27/3/2015 của Chính phủ quy định về việc thực hiện kết luận thanh tra, qua thực tiễn hoạt động, các bộ, ngành, địa phương đã cơ bản thực hiện đầy đủ các nội dung đã kiến nghị. Tuy nhiên, còn một số địa phương chưa thực hiện đầy đủ hoặc thực hiện chưa nghiêm túc, chưa đúng thời hạn theo quy định hoặc có gửi văn bản báo cáo kết quả thực hiện nhưng không kèm theo tài liệu chứng minh. Các trường hợp này, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương đã có văn bản đôn đốc, nhắc nhở kịp thời. 2.3.4. Đánh giá chung về hoạt động thanh tra của Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương Thanh tra lĩnh vực thi đua, khen thưởng trong những năm qua của Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương có nhiều chuyển biến tích cực, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương đã triển khai thực hiện nhiệm vụ và đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, công tác thanh tra, kiểm tra chưa được tiến hành thường xuyên. Tổ chức, cán bộ chuyên trách làm công tác thanh tra thi đua, khen thưởng mới chỉ thành lập ở cấp Trung ương, vì vậy công tác thanh tra việc thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng ở các bộ, ngành, địa phương hầu như không được thực hiện. Việc xử phạt vi phạm hành chính đối với người có hành vi vi phạm pháp luật về thi đua, khen thưởng chưa được quy định (đang bỏ ngỏ) nên không có căn cứ pháp lý để thực thi quy định này. 15
* Tiểu kết Chương 2 Chương 2 của Luận văn đã tập trung giải quyết các vấn đề sau: Khái quát về lịch sử hình thành, tổ chức bộ máy, chức năng, nhiệm vụ của Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương; hoạt động thanh tra, nội dung thanh tra và kết quả và những tồn tại, hạn chế thanh tra lĩnh vực thi đua, khen thưởng. Trong đó, làm rõ thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng trong những năm qua của Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương đã đạt được những kết quả tích cực. Công tác thanh tra luôn tập trung vào các nội dung trọng tâm, việc khó, phức tạp còn nhiều tồn tại, vướng mắc của bộ, ngành, địa phương và đã phát hiện nhiều thiếu sót, hạn chế của các chủ thể tham gia phong trào thi đua và công tác khen thưởng, qua đó phòng ngừa, phát hiện những hành vi vi phạm pháp luật trong quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng trên cả nước. 16
Chương 3: QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM THANH TRA TRONG LĨNH VỰC THI ĐUA, KHEN THƯỞNG - TỪ THỰC TIỄN BAN THI ĐUA - KHEN THƯỞNG TRUNG ƯƠNG 3.1. Dự báo về công tác thi đua, khen thưởng và nhu cầu thanh tra trong lĩnh vực này thời gian tới Phong trào thi đua hiện nay phát triển chưa đồng đều, rộng khắp và liên tục, việc khen thưởng còn tràn lan, chưa kịp thời, chưa chính xác, có biểu hiện tiêu cực, thương mại hóa trong suy tôn, bình xét khen thưởng, thẩm định hồ sơ khen thưởng chặt chẽ; một số tập thể, cá nhân được khen thưởng ít có sức lan tỏa và nêu gương trong cuộc sống... Vì vậy, việc tăng cường công tác thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng là một yêu cầu khách quan và cấp bách đòi hỏi phải có sự tham gia vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự phối hợp và giúp đỡ của các tầng lớp nhân dân để pháp luật về thi đua, khen thưởng được thực hiện chính xác, đầy đủ và công bằng. 3.2. Mục tiêu và quan điểm chỉ đạo công tác thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng 3.2.1. Mục tiêu Đảm bảo giữ nghiêm pháp chế trong quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng; hoàn thiện chính sách pháp luật về thi đua, khen thưởng; nâng cao nhận thức chính sách, pháp luật về thi đua, khen thưởng; nâng cao chất lượng, kiện toàn tổ chức bộ máy và đội ngũ công chức thanh tra công tác thi đua, khen thưởng; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng; 3.2.2. Quan điểm cơ bản 17
Quán triệt tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và tư tưởng của Đảng về thi đua ái quốc; quán triệt và thể chế hóa đường lối, chính sách thi đua, khen thưởng của Đảng và Nhà nước trong giai đoạn mới. Tuân thủ nghiêm và hướng tới ngày càng hoàn thiện chính sách, pháp luật về thi đua, khen thưởng và thanh tra lĩnh vực thi đua, khen thưởng. Không ngừng nâng cao chất lượng tổ chức bộ máy và hoạt động thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng. 3.3. Giải pháp bảo đảm thanh tra trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng 3.3.1. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng và chỉ đạo tập trung của Chính phủ Thực hiện tốt Chỉ thị số 34/CT-TW ngày 07/4/2014 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng, đó là: Thực hiện nghiêm túc công tác kiểm tra, sơ kết, tổng kết các phong trào thi đua, lựa chọn các tập thể, cá nhân có thành tích tiêu biểu để biểu dương, tôn vinh, khen thưởng kịp thời; thực hiện đổi mới công tác khen thưởng bảo đảm chính xác, kịp thời, công khai, minh bạch; chú trọng khen thưởng tập thể nhỏ, công nhân, nông dân, người lao động trực tiếp lao động, sản xuất; quan tâm khen thưởng cơ sở, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo và vùng dân tộc thiểu số… 3.3.2. Hoàn thiện quy định pháp luật về thanh tra - Cần quy định thống nhất về tổ chức của tổ chức Pháp chế - Thanh tra của các đơn vị tương đương Tổng cục như Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương theo hướng tách riêng phòng tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng Pháp chế và phòng nghiệp vụ thanh tra thành những phòng riêng. 18
- Sớm ban hành văn bản quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng, trong đó cần có một số nội dung cơ bản sau: Các hành vi vi phạm bị xử phạt hành chính; hình thức xử phạt; mức phạt; thẩm quyền xử phạt; trình tự, thủ tục xử phạt vi phạm hành chính... 3.3.3. Hoàn thiện quy định pháp luật về thi đua, khen thưởng - Sửa đổi khoản 1, Điều 10 Luật Thi đua, khen thưởng, theo đó không quy định căn cứ xét tặng danh hiệu thi đua phải có "đăng ký thi đua". Bởi vì, quy định này thực tế đã hành chính hóa việc tham gia phong trào thi đua của các tổ chức, cá nhân, làm giảm động lực tham gia trong các phong trào thi đua tiếp sau và trên thực tế việc đăng ký thi đua hầu như không thực hiện được. - Quy định tỷ lệ số người được tặng danh hiệu thi đua hoặc cho phép các bộ, ngành, địa phương tùy tình hình cụ thể của đơn vị mình để quy định tỷ lệ, tránh tình trạng bình xét tràn lan. - Bổ sung hình thức khen thưởng “Huân chương Vì cộng đồng” để khen thưởng các cá nhân có thành tích trong công tác xã hội từ thiện (hiện tại cá nhân có đóng góp trong công tác từ thiện khen thưởng Bằng khen của Chủ tịch tỉnh, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và Huân chương Lao động các hạng). - Bổ sung hình thức Bằng khen cấp tổng cục thuộc bộ và tương đương, Đại học Quốc gia; Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước do Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập (hiện nay cấp tổng cục thuộc bộ và tương đương theo thẩm quyền được ban hành Giấy khen). 3.3.4. Đổi mới tổ chức bộ máy làm công tác thanh tra 19