Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật hành chính: Thủ tục hành chính về cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn quận - từ thực tiễn Quận Long Biên, Thành phố Hà Nội

Chia sẻ: Ocxaodua999 Ocxaodua999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích cơ bản của luận văn này là từ nhận thức chung về thủ tục hành chính và thủ tục hành chính trong cấp GPXD, nghiên cứu thực trạng TTHC trong cấp GPXD, cùng với đánh giá thực trạng thực thi TTHC trong lĩnh vực này trên địa bàn quận Long Biên để đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng thực thi TTHC trong cấp GPXD ở địa bàn quận nói chung, quận Long Biên nói riêng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật hành chính: Thủ tục hành chính về cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn quận - từ thực tiễn Quận Long Biên, Thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN LINH CHI THỦ TỤC HÀNH CHÍNH VỀ CẤP GIẤY PHÉP XÂY DỰNG TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN – TỪ THỰC TIỄN QUẬN LONG BIÊN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI CHUYÊN NGÀNH LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH Mã số: 8 38 01 02 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SỸ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH HÀ NỘI – 2019
Luận văn được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN QUỐC SỬU Phản biện 1: Phản biện 2: Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp … tầng … Hội trường bảo vệ Luận văn Thạc sĩ Học viện Hành chính Quốc gia Số: 77, Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội Thời gian: vào hồi …h ngày … tháng … năm 2019 Có thể tìm hiểu luận văn tại thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web của Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia 2
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Cải cách thủ tục hành chính cho tới nay không phải là vấn đề mới nhưng lại luôn là vấn đề nóng bỏng và phức tạp trong triển khai thực hiện. Cấp GPXD là một trong những hoạt động thường xuyên và liên tục của quản lý nhà nước về xây dựng. Để đảm bảo cho hoạt động cấp GPXD được diễn ra có trình tự, thuận lợi cho các bên tham gia, pháp luật đưa ra quy định về thủ tục hành chính trong cấp GPXD Quận Long Biên là quận ngoại thành của Thành phố Hà Nội đang ngày càng vươn lên phát triển về mọi mặt, nhất là việc sử dụng có hiệu quả các nguồn lực từ đất đai khi mật độ dân cư đang ngày càng tăng do sự di dời dân cư từ các quận nội thành. Trong thời gian qua, quận Long Biên đã tiến hành cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” trong cấp GPXD tuy đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ nhưng vẫn còn một số những hạn chế. Từ những thực trạng nêu trên, em chọn đề tài “Thủ tục hành chính hành chính về cấp GPXD trên địa bàn quận - từ thực tiễn Quận Long Biên, Thành phố Hà Nội” làm đề tài luận văn Thạc sĩ của mình. 2. Tình hình nghiên cứu Vấn đề thủ tục hành chính nói chung đã được rất nhiều các tác giả nghiên cứu trong các công trình khoa học. Tiêu biểu là: - “Một số vấn đề về cải cách thủ tục hành chính” của GS Mai Hữu Khuê và PGS.TS Bùi Văn Nhơn (Nxb . Chính trị Quốc gia 1996) - “Thủ tục hành chính – Lý luận và thực tiễn” do PGS.TSKH Nguyễn Văn Thâm và TS Võ Kim Sơn biên soạn (Nxb . Chính trị Quốc gia 2002). - “Cải cách quy trình và thủ tục hành chính về đầu tư, đất đai, xây dựng” – sổ tay tham khảo về cải cách hành chính dành cho địa phương (năm 2011) của tập thể tác giả Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Viện nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương và Tổ chức tài chính quốc tế - Luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý hành chính công của Mai Thị Thơm: “Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “Một cửa” về cấp phép xây dựng (từ thực tiễn quận Hoàn Kiếm – Hà Nội)” (Năm 2013). 1
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục tiêu nghiên cứu Từ nhận thức chung về thủ tục hành chính và thủ tục hành chính trong cấp GPXD, nghiên cứu thực trạng TTHC trong cấp GPXD, cùng với đánh giá thực trạng thực thi TTHC trong lĩnh vực này trên địa bàn quận Long Biên để đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng thực thi TTHC trong cấp GPXD ở địa bàn quận nói chung, quận Long Biên nói riêng. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về TTHC, TTHC về cấp GPXD; - Nghiên cứu thực trạng thủ tục hành chính về cấp GPXD trên địa bàn quận theo quy định pháp luật hiện hành; - Nghiên cứu, đánh giá thực trạng thực hiện TTHC về cấp GPXD ở quận Long Biên hiện nay; - Đề xuất các quan điểm, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng TTHC về cấp GPXD ở địa bàn quận nói chung, quận Long Biên nói riêng. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Thủ tục hành chính về cấp GPXD trên địa bàn quận theo quy định của pháp luật hiện hành; thực trạng thực hiện TTHC về cấp GPXD ở quận Long Biên; tính khả thi của các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng TTHC về cấp GPXD ở địa bàn quận nói chung, quận Long Biên nói riêng. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Về phạm vi nội dung nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu các văn bản pháp luật hiện hành về thủ tục hành chính trong cấp GPXD của cấp trung ương và của ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội và của ủy ban nhân dân quận Long Biên. Về phạm vi không gian: Đề tài nghiên cứu thực tiễn trên địa bàn quận Long Biên. Về phạm vi thời gian: từ năm 2014 đến năm 2018 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn sử dụng những phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của triết học Mác – Lênin; vận dụng chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước về cải cách thủ tục hành chính trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền, xây dựng nền hành chính trong sạch, hiệu quả, phục vụ. 2
5.2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu cụ thể phân tích, diễn giải, bình luận, đối chiếu, điều tra, thống kê, so sánh, đánh giá. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Về mặt lý luận Luận văn làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận về thủ tục hành chính và thủ tục hành chính trong cấp GPXD; khái quát mang tính lý luận từ thực tiễn thực thi pháp luật về cấp giấy phép xây dưng trên địa bàn quận Long Biên. 6.2. Về mặt thực tiễn - Luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo để các cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong hoạt động ban hành, sửa đổi, bổ sung các quyết định của pháp luật xây dựng liên quan tới lĩnh vực cải cách TTHC nói chung và thủ tục cấp GPXD nói riêng. - Luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo để xây dựng chủ trương, giải pháp hoàn thiện thủ tục hành chính trong cấp GPXD tại Quận Long Biên cũng như ứng dụng cho các Quận, huyện khách trên phạm vi cả nước. - Luận văn là nguồn tài liệu và thông tin bổ ích cho người dân trên địa bàn quận Long Biên tra cứu và tìm hiểu các thủ tục cũng như quy trình để chuẩn bị khi có nhu cầu được cấp GPXD. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài các phần mở đầu, kết luận, danh mục các từ viết tắt và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được cơ cấu thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về thủ tục hành chính trong cấp giấy phép xây dựng ở địa bàn quận. Chương 2: Thực trạng thủ tục hành chính trong cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn quận, từ thực tiễn thi hành ở quận Long Biên, thành phố Hà Nội. Chương 3: Phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng thực hiện thủ tục hành chính về cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn quận, từ thực tiễn quận Long Biên, thành phố Hà Nội. 3
CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TRONG CẤP GIẤY PHÉP XÂY DỰNG Ở ĐỊA BÀN QUẬN 1.1. Quan niệm về thủ tục hành chính trong cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn quận 1.1.1. Khái niệm về thủ tục hành chính Thủ tục hành chính là trình tự và cách thức tổ chức thực hiện các hoạt động quản lý hành chính nhà nước, theo đó các cơ quan, cán bộ, công chức thực hiện nhiệm vụ cá nhân, tổ chức, thực hiện quyền và nghĩa vụ theo quy định pháp luật trong quá trình giải quyết các công việc quản lý hành chính nhà nước. 1.1.2. Khái niệm thủ tục hành chính trong cấp giấy phép xây dựng Thủ tục hành chính trong cấp giấy phép xây dựng là cách thức, trình tự thực hiện thẩm quyền quản lý hành chính nhà nước về xây dựng và cách thức tham gia thực hiện các thủ tục hành chính của cá nhân, tổ chức khi muốn cấp giấy phép xây dựng theo quy định của pháp luật. Định nghĩa về thủ tục hành chính trong cấp GPXD trên địa bàn quận là cách thức, trình tự thực hiện thẩm quyền quản lý hành chính nhà nước về xây dựng của ủy ban nhân dân quận và cách thức tham gia thực hiện các thủ tục hành chính của cá nhân, tổ chức có công trình trên địa bàn quận khi muốn cấp giấy phép xây dựng theo quy định của pháp luật. 1.2. Sự cần thiết của điều chỉnh pháp luật trong cấp giấy phép xây dựng ở địa bàn quận Có thể thấy sự điều chỉnh của pháp luật trong cấp GPXD là cần thiết qua những tác động cụ thể sau: Thứ nhất: là cơ sở, điều kiện và phương tiện cần thiết để các cơ quan và cán bộ có thẩm quyền quản lý nhà nước về xây dựng thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình. Thứ hai: tạo ra khung pháp lý, trật tự ổn định cho các cơ quan thực hiện chức năng. Thứ ba, các quy phạm về thủ tục hành chính trong cấp GPXD tác động trực tiếp tới cải cách cơ cấu, tổ chức bộ máy của cơ quan có chức năng theo hướng 4
gọn nhẹ, quy về một mối, nâng cao trách nhiệm cho cán bộ quản lý lĩnh vực xây dựng trên địa bàn. Thứ tư, tạo điều kiện cho chủ đầu tư được thực hiện quyền và lợi ích của mình một cách thuận lợi, dễ dàng. Thứ năm: nhanh chóng, kịp thời, cho phép tiết kiệm thời gian, công sức và tiền của. Thứ sáu: điều kiện bắt buộc các bên tham gia phải tuân thủ. 1.3.Nội dung thủ tục hành chính trong cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn quận 1.3.1. Các loại thủ tục hành chính trong công tác cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn quận Các điều kiện chung, cần có để được cấp GPXD là: - Phải phù hợp với cảnh quan và quy hoạch xây dựng - Phù hợp với mục đích sử dụng đất - Đảm bảo an toàn cho các công trình liên kề, bảo vệ môi trường, phòng cháy nổ, an toàn kỹ thuật, an ninh- quốc phòng. - Có thiết kế xây dựng chi tiết - Hồ sơ đề nghị cấp giấy phép đầy đủ và đảm bảo tính chính xác. 1.3.1.1. Thủ tục cấp giấy phép xây dựng đối với các loại công trình xây dựng và nhà ở riêng lẻ đô thị GPXD công trình: là giấy phép được cấp để xây dựng công trình dân dụng, công nghiệp, giao thông, thủy lợi và hạ tầng kỹ thuật [7] GPXD nhà ở riêng lẻ đô thị là giấy phép được cấp để xây dựng nhà ở riêng lẻ tại đô thị [7]. Các công trình xây dựng và nhà ở riêng lẻ đô thị được cấp GPXD khi: Phù hợp với quy hoạch xây dựng, mục đích sử dụng đất, mục tiêu đâu tư - Tùy thuộc vào quy mô, tính chất, địa điểm xây dựng, công trình được cấp giấy phép xây dựng phải: Tuân thủ các quy định về chỉ giới đường đỏ, chỉ giới xây dựng; đảm bảo an toàn công trình và công trình lân cận và các yêu cầu về: Giới hạn tĩnh không, độ thông thuỷ, bảo đảm các yêu cầu về bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật, phòng cháy chữa cháy (viết tắt là PCCC), hạ tầng kỹ thuật (giao thông, điện, nước, viễn thông), hành lang bảo vệ công trình thuỷ lợi, đê điều, năng lượng, giao thông, khu di sản văn hoá, di tích lịch sử - 5
văn hóa và đảm bảo khoảng cách đến các công trình dễ cháy, nổ, độc hại, các công trình quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia. - Hồ sơ thiết kế xây dựng phải được tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện năng lực theo quy định thực hiện; thiết kế phải được thẩm định, phê duyệt theo quy định. Đối với nhà ở riêng lẻ có tổng diện tích sàn nhỏ hơn 250 m2, dưới 3 tầng và không nằm trong khu vực bảo vệ di tích lịch sử, văn hóa thì chủ đầu tư được tự tổ chức thiết kế xây dựng và tự chịu trách nhiệm về an toàn của công trình và các công trình lân cận [7]. 1.3.1.2. Thủ tục cấp giấy phép xây dựng đối với xây dựng tạm Giấy phép xây dựng tạm: Là giấy phép được cấp để xây dựng công trình, nhà ở riêng lẻ được sử dụng trong thời hạn nhất định theo thời hạn thực hiện quy hoạch xây dựng nằm trong khu vực đã có quy hoạch chi tiết xây dựng, quy hoạch điểm dân cư nông thôn (quy hoạch xây dựng xã nông thôn mới) được cấp có thẩm quyền phê duyệt và công bố nhưng chưa có quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền 1.3.2. Quy định về hồ sơ cho thủ tục cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn quận Hồ sơ cần thiết cho thủ tục cấp GPXD là những tài liệu cần thiết chứng minh tính hợp pháp và hợp lý cho nhu cầu cấp GPXD của các cá nhân, tổ chức. Theo quy định, chủ đầu tư nộp trực tiếp 01 bộ hồ sơ cho cơ quan cấp giấy phép xây dựng. Hồ sơ đề nghị cấp giấy phép xây dựng gồm: Bảng 1: Thành phần hồ sơ cấp giấy phép xây dựng Thành phần Số lượng Hình thức (bản) Đơn đề nghị cấp GPXD 1 Theo mẫu Giấy chứng nhận về quyền sở hữu nhà, quyền sử 1 Sao có chứng thực dụng đất Bộ bản vẽ thiết kế kỹ thuật hoặc thiết kế bản vẽ thi công được phê duyệt theo quy định của pháp luật bao gồm: bản vẽ mặt bằng vị trí, sơ đồ đấu nối hạ 2 Theo mẫu tầng kỹ thuật; bản vẽ mặt bằng và mặt cắt; bản vẽ móng và mặt cắt; bản vẽ hệ thống phòng cháy chữa cháy. 6
Đối với trường hợp lắp đặt thiết bị hoặc kết cấu khác vào công trình đã xây dựng, nhưng không thuộc sở 1 Sao có chứng thực hữu của chủ đầu tư thì phải hợp đồng với chủ sở hữu công trình. Quyết định phê duyệt dự án kèm theo văn bản chấp 1 Chính thuận đầu tư của cơ quan có thẩm quyền (nếu có) 1.3.3. Quy trình cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn quận Bảng 2: Quy trình về cấp giấy phép xây dựng của cơ quan nhà nước TT Trình tự Trách Kết quả/ Sản phẩm nhiệm Bước Bộ phận một cửa chuyển hồ sơ đến Chuyên Phiếu giao nhận kèm 1 bộ phận được giao trách nhiệm cấp viên theo hồ sơ xin GPXD GPXD Bước Bộ phận cấp GPXD phân công cán Nhóm Phiếu giao việc 2 bộ thụ lý trưởng Bước Cán bộ thụ lý kiểm tra hiện trường Cán bộ thụ Biên bản xác minh 3 và thẩm định hố sơ và soạn thảo lý hoặc công văn không giấy phép đồng ý cấp phép Bước Cán bộ thụ lý trình lãnh đạo bộ Lãnh đạo bộ Hồ sơ đủ điều kiện cấp 4 phận kiểm soát và ký hồ sơ phận GPXD Bước Bộ phận cấp GPXD trình lãnh đạo Lãnh đạo cơ Hồ sơ đủ điều kiện cấp 5 cơ quan hành chính hồ sơ quan hành GPXD chính Bước Chuyên viên bộ phận lấy số đóng Chuyên Hoàn thiện GPXD 6 dấu giấy phép viên Bước Bộ phận cấp GPXD chuyển trả kết Chuyên GPXD 7 quả ra bộ phận “một cửa” viên Quy trình bao gồm 7 bước từ khâu thẩm định hồ sơ cho tới trả kết quả là giống nhau ở tất cả các cấp có thẩm quyền cấp GPXD. Tuy nhiên, tùy thuộc vào đặc điểm cụ thể của từng địa phương, bộ phận cấp GPXD là không giống nhau và thời gian thụ lý hồ sơ có thể dài ngắn khác nhau. 7
1.3.4. Quy định về thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng Theo quy định tại điều 103, Luật Xây dựng, thẩm quyền cấp GPXD được quy định như sau: “1. Bộ Xây dựng cấp GPXD đối với công trình cấp đặc biệt. 2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấp GPXD đối với các công trình xây dựng cấp I, cấp II; công trình tôn giáo; công trình di tích lịch sử - văn hóa, công trình tượng đài, tranh hoành tráng được xếp hạng; công trình trên các tuyến, trục đường phố chính trong đô thị; công trình thuộc dự án có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được phân cấp cho Sở Xây dựng, ban quản lý khu kinh tế, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao cấp GPXD thuộc phạm vi quản lý, chức năng của các cơ quan này. 3. Ủy ban nhân dân cấp huyện cấp GPXD đối với các công trình còn lại, nhà ở riêng lẻ xây dựng trong đô thị, trung tâm cụm xã, trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa thuộc địa bàn do mình quản lý, trừ các công trình xây dựng quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này.” [24] 1.3.5. Quy định về thời hạn cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn quận Trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ, cơ quan có thẩm quyền cấp GPXD phải tổ chức thẩm định hồ sơ, kiểm tra thực địa. Khi thẩm định hồ sơ, cơ quan có thẩm quyền phải xác định tài liệu còn thiếu, tài liệu không đúng theo quy định hoặc không đúng với thực tế để thông báo một lần bằng văn bản cho chủ đầu tư bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ. Trường hợp hồ sơ bổ sung chưa đáp ứng được yêu cầu theo văn bản thông báo thì trong thời hạn 05 ngày làm việc, cơ quan có thẩm quyền có trách nhiệm thông báo bằng văn bản hướng dẫn cho chủ đầu tư tiếp tục hoàn thiện hồ sơ. Trong thời gian 10 ngày đối với công trình và nhà ở riêng lẻ trên địa bàn quận kể từ ngày nhận được hồ sơ, các cơ quan quản lý nhà nước được hỏi ý kiến có trách nhiệm trả lời bằng văn bản về những nội dung thuộc chức năng quản lý của mình. Kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan có thẩm quyền cấp GPXD phải xem xét hồ sơ để cấp giấy phép trong thời gian 20 ngày đối với trường hợp cấp GPXD, bao gồm cả GPXD có thời hạn, GPXD điều chỉnh, GPXD di dời và trong thời gian 15 ngày đối với nhà ở riêng lẻ. Trường hợp đến thời hạn cấp giấy phép nhưng cần phải xem xét thêm thì cơ quan cấp GPXD phải thông báo bằng 8
văn bản cho chủ đầu tư biết lý do, đồng thời báo cáo cấp có thẩm quyền quản lý trực tiếp xem xét và chỉ đạo thực hiện, nhưng không được quá 10 ngày kể từ ngày hết hạn theo quy định tại khoản này. 1.4.Các yếu tố ảnh hƣởng đến thủ tục hành chính trong cấp giấy phép xây dựng 1.4.1. Yếu tố pháp luật Sự phát triển của pháp luật theo hướng càng cụ thể hóa, càng rõ ràng tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, tập thể, cơ quan trong không chỉ hoạt động xin cấp GPXD mà còn trong nhiều tương tác khác giữa công dân và nhà nước. Từ đó, thái độ ngại tiếp xúc với các cơ quan công quyền bị hạn chế và người dân mạnh dạn tham gia đóng góp cho sự phát triển của địa phương mình và đất nước. Ngược lại, nếu pháp luật quy định còn có nhiều lỗ hổng, pháp luật mà mỗi người hiểu một cách không thống nhất sẽ tạo ra trở ngại lớn do sự luồn lách luật, và ảnh hưởng tới kết quả xây dựng là sự lãng phí, bất ổn xã hội. 1.4.2. Yếu tố văn hóa Văn hóa của người Việt là nền văn hóa của nền nông nghiệp lúa nước, nền văn hóa của những lễ hội, nền văn hóa của những ngôn ngữ, nghệ thuật, văn học, nền văn hóa của miếng trầu cau, nền văn hóa của những bộ trang phục đa dạng, nhiều màu sắc, nền văn hóa gắn liền với cây đa, bến nước, sân đình,... Văn hóa Việt Nam phản ánh cách thức xây dựng của người dân Việt. Đó là nhu cầu muốn xây dựng nhà ở những vùng đồng bằng vì đó là nơi giao thông thuận tiện, thuận lợi cho buôn bán và các phúc lợi khác như bệnh viện, trường học, khu vui chơi giải trí. 1.4.3. Yếu tố kinh tế Kinh tế đòi hỏi thủ tục cấp GPXD phải tinh giản, nhanh chóng, phù hợp với yêu cầu xây dựng tại thời điểm của chủ đầu tư. Bên cạnh đó,kinh tế cũng tạo ra hàng loạt các hệ thống công nghệ cao đã ra đời làm giảm đi sự vất vả của công việc hành chính bàn giấy; những chế độ đãi ngộ cao hơn cho công chức. 1.4.4. Yếu tố con người Con người là một trong những yếu tố quan trọng trong việc giải quyết thành công hay không thủ tục hành chính nói chung và trong xây dựng nói riêng, bao gồm đội ngũ cán bộ, công chức và các chủ thể thực hiện thủ tục. 9
Về phía cán bộ lãnh đạo là cơ quan đầu não trong chỉ huy các hoạt động. Thực hiện các nhiệm vụ về thủ tục hành chính kiên quyết, nhất quán, coi là nhiệm vụ, trọng tâm cấp bách để quyết định tính thành công trong cấp GPXD là hoạt động không thể thiếu của các cán bộ lãnh đạo. Về phía cán bộ, công chức thực thi là người đưa pháp luật và các thủ tục đi vào thực hiện. Về con người là các cá nhân, tổ chức, chủ thể áp dụng của thủ tục hành chính về cấp GPXD cần có sự hiểu biết cơ bản về pháp luật để thực hiện đúng và đủ các yêu cầu về thủ tục đã được đưa ra. 1.4.5. Yếu tố ứng dụng công nghệ thông tin Ứng dụng công nghệ thông tin là việc đưa các yếu tố về công nghệ vào hoạt động của cơ quan nhà nước, trong đó có hoạt động cấp GPXD Ứng dụng công nghệ thông tin ngày nay là phương pháp hữu hiệu để giảm thiểu lao động của con người và giúp con người quản lý các công tác về thủ tục hiệu quả hơn Ứng dụng công nghệ thông tin sẽ giúp cho quá trình lưu trữ, trao đổi, xử lý được diễn ra lưu thông và nhanh chóng. Kết luận chƣơng 1 1. GPXD là giấy chứng nhận do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho chủ đầu tư để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân trong lĩnh vực xây dựng và trật tự quản lý của nhà nước. 2. Thủ tục hành chính trong cấp GPXD là cách thức, trình tự thực hiện thẩm quyền quản lý hành chính nhà nước về xây dựng và cách thức tham gia thực hiện các thủ tục hành chính của cá nhân, tổ chức 3. Hoạt động cấp GPXD là hoạt động phức tạp, trải qua nhiều giai đoạn và được thực hiện bởi nhiều cơ quan chức năng, do vậy, cần thiết khách quan phải có các quy định về thủ tục hành chính đối với hoạt động này. 4. Các quy phạm về thủ tục hành chính trong cấp GPXD bao gồm nhiều nội dung song những nội dung cơ bản đó là: Các hồ sơ cần thiết cho thủ tục cấp GPXD trên địa bàn quận; 5. Có nhiều các yếu tố ảnh hưởng tới thủ tục cấp giấy phép về xây dựng, có thể kể tới yếu tố chính là yếu tố về pháp luật, văn hóa, kinh tế, con người, công nghệ thông tin. 10
CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TRONG CẤP GIẤY PHÉP XÂY DỰNG TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN TỪ THỰC TIỄN THI HÀNH Ở QUẬN LONG BIÊN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 2.1. Tổng quan về quận Long Biên và tình hình quản lý nhà nƣớc về xây dựng ở quận những năm qua Quận Long Biên nằm ở cửa ngõ phía đông –bắc của Thủ đô, có vị trí chiến lược quan trọng về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của Thành phố Hà Nội Trong những năm vừa qua, công tác xây dựng trên địa bàn quận diễn ra nhanh chóng và nhộn nhịp. Cung với phương diện quản lý nhà nước về xây dựng, đội thanh tra xây dựng quận Long Biên phối hợp với các phường tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện dự án theo quy hoạch, cương quyết xử lý nghiêm công trình xây dựng sai phạm. Công tác quản lý nhà nước trong xây dựng ở địa bàn quận Long Biên do phòng Quản lý Đô thị ,phòng Tài nguyên – môi trường, ban quan lý dự án và Thanh tra Quận phối hợp thực hiện. 2.2.Sự điều chỉnh của pháp luật về cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn quận Long Biên 2.2.1. Hệ thống văn bản pháp luật điều chỉnh về thủ tục hành chính trong cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn quận Về văn bản của cơ quan nhà nước ở trung ương: - Luật Xây dựng, luật số 50/2014/QH2013 do Quốc hội ban hành ngày 18/06/2014. Nội dung về GPXD được quy định tại chương V của bộ luật Xây dựng, gồm 18 điều; - Nghị định về quản lý dự án đầu tư xây dựng của Chính phủ số 59/2015/NĐ-CP ngày 18/06/2015. Tại mục 4 chương III – thực hiện dự án đầu tư xây dựng- quy định về GPXD; - Thông tư hướng dẫn về cấp GPXD của Bộ Xây dựng số 15/2016/TT-BXD ngày 30/06/2016; - Nghị định số 63/2010/NĐ-CP ngày 08/06/2010 của Chính phủ về kiểm soát thủ tục hành chính; 11
- Thông tư số 05/2014/TT-BTP của Bộ Tư pháp ban hành ngày 07/02/2014 về hướng dẫn công bố, niêm yết thủ tục hành chính và báo cáo về tình hình, kết quả thực hiện kiểm soát thủ tục hành chính; - Nghị quyết số 49/NQ-CP ngày 13/06/2017 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều có liên quan đến kiểm soát thủ tục hành chính, cải cách thủ tục hành chính và cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại một Nghị quyết của Chính phủ Về văn ản của ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội: - Quyết định số 57/2013/QĐ-UBND ngày 17/12/2013 của UBND Thành phố Hà Nội về việc ban hành Quy định trao đổi, lưu trữ, xử lý văn bản điện tử trong hoạt động của cơ quan nhà nước Thành phố Hà Nội. - Quyết định số 07/2016/QĐ-UBND của UBND thành phố Hà Nội về việc ban hành Quy định thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông trong giải quyết công việc của cá nhân, tổ chức tại các cơ quan hành chính nhà nước thuộc thành phố Hà Nội… 2.2.2. Hệ thống văn bản pháp luật điều chỉnh về thủ tục hành chính trong cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn quận Long Biên Các văn bản của ủy ban nhân dân quận Long Biên trong cấp GPXD trên địa bàn quận: - Quyết định số 20/2016/QĐ-UBND ngày 24/06/2016 về ban hành quy định chi tiết một số nội dung về cấp GPXD trên địa bàn Thành phố Hà Nội. - Công văn số 4743/UBND-KGVX của Uỷ ban nhân dân Thành phố Hà Nội ban hành ngày 10/08/2016 về triển khai các dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 năm 2016, trong đó có lựa chọn Quận Long Biên là Quận điểm. - Quyết định số 4892/QĐ-UBND ngày 25/07/2017 về việc công bố thủ tục hành chính trong lĩnh vực cấp GPXD thuộc thẩm quyền giải quyết của Sở Xây dựng; Uỷ ban nhân dân cấp huyện thuộc Thành phố Hà Nội. - Kế hoạch số 1669/KH-UBND ban hành này 11/07/2017 về triển khai mở rộng các dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 đã vận hành theo kế hoạch số 09/KH-UBND của Uỷ ban nhân dânThành phố. - Quyết định số 12/2018/QĐ-UBND ngày 15/5/2018 của ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội thực hiện công tác cấp phép xây dựng trên phầm mềm hệ thống một cửa dùng chung 3 cấp cỉa thành phố. 12
- Quyết định số 5174/QĐ-UBND của ủy ban nhân dân quận Long Biên ngày 20/07/2016 về việc ban hành 02 quy trình nội bộ tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính mới. 2.3. Thực hiện pháp luật về thủ tục hành chính trong cấp phép xây dựng trên địa bàn quận Long Biên 2.3.1. Quy định về hồ sơ đề nghị cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn quận Long Biên Bảng 3: Thành phần và số lượng hồ sơ cấp giấy phép xây dựng Thành phần Số lượng (bản) Hình thức Đơn đề nghị cấp GPXD 1 Chính Giấy chứng nhận về quyền sở hữu nhà, quyền sử Sao có 1 dụng đất chứng thực Bộ bản vẽ thiết kế kỹ thuật hoặc thiết kế bản vẽ thi 2 Theo mẫu công được phê duyệt theo quy định của pháp luật: Báo cáo kết quả thẩm định thiết kế của cơ quan chuyên môn về xây dựng đối với công trình theo quy định phải được thẩm định thiết kế Văn bản cam kết của chủ đầu tư đảm bảo an toàn cho công trình và công trình lân cận đối với công trình 1 Chính xây chen, có tầng hầm, xây dựng liền kề Bảng kê khai năng lực, kinh nghiệm của tổ chức, cá 1 Chính nhân thiết kế Báo có thẩm tra thiết kế cho cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng hoặc tổ chức tư vấn có đủ điều 1 Chính kiện năng lực theo quy định thực hiện Quyết định đầu tư đối với công trình yêu cầu phải lập dự án đầu tư (nếu có) Hồ sơ thành phần khác (nếu có) 0 Chính 2.3.2. Quy trình giải quyết thủ tục hành chính trong cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn quận Long Biên Tiến trình được thực hiện theo các bước sau: 13
Bảng 4: Quy trình giải quyết thủ tục hành chính trong cấp giấy phép xây dựng Thẩm quyền Trình tự Thời gian Chuyên viên Bước 1: 0,5 ngày tiếp nhận hồ sơ - Hướng dẫn nộp hồ sơ và kê khai tại bộ phận - Kiểm tra, tiếp nhận hồ sơ “Một cửa” Chuyên viên Bước 2: 0,5 ngày phòng Quản lý - Tiếp nhận hồ sơ từ bộ phận “Một đô thị cửa” - Trình lãnh đạo phòng nhận chỉ thị phân công, giải quyết Chuyên viên Bước 3: - Thông thường: phòng Quản lý - Thụ lý hồ sơ 5,5 ngày đô thị - Liên thông: 11,5 ngày Lãnh đạo phòng Bước 4 1,5 ngày Quản lý đô thị Duyệt, ký Lãnh đạo quận Bước 5: 2 ngày Long Biên Duyệt, ký Chuyên viên Bước 6: 1 ngày phòng Quản lý - Đóng dấu, lấy số đô thị - Chuyển kết quả về bộ phận “Một cửa” Chuyên viên bộ Bước 7: phận “Một cửa” - Trả kết quả, thu lệ phí 14
2.3.3 Quy định về thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn quận Long Biên. Về tiếp nhận và trả kết quả hồ sơ hành chính, quận Long Biên thực hiện theo cơ chế “Một cửa”, do vậy, chủ đầu tư chỉ cần nộp hồ sơ và nhận kết quả tại Bộ phận “Một cửa”. Đối với phòng Quản lý đô thị, đây là cơ quan chuyên môn tham mưu cho ủy ban nhân dân quận Long Biên trong xử lý các hồ sơ về cấp GPXD. Đối với thanh tra xây dựng quận có trách nhiệm tham mưu cho ủy ban nhân dân quận Long Biên trong công tác trật tự đô thị, đồng thời giải quyết các phản ánh về tình hình vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn. 2.4. Đánh giá việc thực hiện thủ tục hành chính trong cấp phép xây dựng và những vấn đề pháp lý đặt ra trong thực hiện thủ tục hành chính về cấp phép xây dựng trên địa bàn quận Long Biên 2.4.1. Kết quả thực hiện cấp trên địa bàn quận Long Biên Biểu đồ 1: Kết quả thực hiện cấp giấy phép xây dựng từ năm 2014 đến năm 2018 Năm Nội dung 2014 2015 2016 2017 2018 Số hồ sơ tiếp nhận 2500 2560 2950 3810 4516 Số hồ sơ giải quyết 2490 2553 2942 3805 4510 đúng hẹn Số GPXD đã cấp 2181 2317 2710 3615 4445 2 2 2 Số diện tích sàn xây 359,019 m 411,970.57 m 498,300.85 m 536,422.9 m 600,067.4 m2 2 dựng (Nguồn: Báo cáo hàng năm phòng Quản lý đô thị quận Long Biên) Biểu đồ 2: Kết quả giấy phép xây dựng mới và giấy phép xây dựng tạm từ năm 2014 đến năm 2018 Năm GPXD mới GPXD tạm Số lượng Mặt sàn Số lượng Mặt sàn 2014 1856 317,834 m2 325 50,364 m2 2015 1917 345,523.57 m2 400 66,447 m2 2016 2286 425,248.451 m2 424 73,052.4 m2 2017 3120 442,780.15 m2 570 93,642.75m2 2018 3835 460,004.9 m2 610 140,062.5 m2 15
(Nguồn: Báo cáo hàng năm phòng Quản lý đô thị quận Long Biên) 2.4.2. Nguyên nhân thành công Thứ nhất, hệ thống pháp luật về xây dựng nói chung và cấp GPXD nói riêng ngày càng hoàn thiện Thứ hai, việc ban hành quyết định cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa đã tạo ra bước đi đột phá về thủ tục hành chính trong cấp GPXD, rút ngắn những bước đi mà công dân phải thực hiện. Thứ ba, lĩnh vực cấp GPXD nhà ở riêng lẻ trên địa bàn quận Long Biên là dịch vụ công được tổ chức thực hiện thí điểm trong hệ thống dịch vụ công trực tuyến. Ở đó, các cá nhân, tổ chức được đăng ký tài khoản và xác thực bởi cơ quan nhà nước có thể thực hiện dịch vụ hành chính công một cách đơn giản, thuận tiện và tạo ra một hệ thống tra cứu hồ sơ một cách dễ dàng. Kết quả GPXD là minh chứng rõ ràng cho sự đột phá của áp dụng hệ thống trưc tuyến vào hoạt động dịch vụ cấp GPXD. Thứ tư, thủ tục hành chính được quy định rõ ràng, minh bạch và nhất thể hóa cho mọi đối tượng có yêu cầu cấp GPXD. Thứ năm, pháp luật quy định rõ ràng hơn về quyền hạn, trách nhiệm của người xin cấp phép GPXD và cán bộ, công chức giải quyết công việc. 2.4.3. Những hạn chế Trong những năm qua, thủ tục cấp GPXD trên địa bàn quận Long Biên có những tồn tại và hạn chế sau: Thứ nhất, vẫn còn tồn tại nhiều loại giấy tờ hành chính phức tạp trong cấp GPXD trên địa bàn quận Long Biên. Thứ hai, quy trình giải quyết thủ tục cấp GPXD vẫn còn nhiều phức tạp, có nhiều cơ quan tham gia. Thứ ba, trường hợp chậm muộn trong giải quyết hồ sơ về cấp GPXD vẫn còn tồn tại. Thứ tư, nguồn nhân lực còn hạn chế Thứ năm, ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính về cấp GPXD còn những bất cập 16
Hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001-2008 là công cụ quản lý phổ biến nhưng lại có nhiều thuật ngữ khó hiểu, dẫn tới việc tiếp cận với hệ thống quản lý TCVN ISO 9001:2008 của một số lãnh đạo và cán bộ, công chức còn hạn chế. 2.4.4. Nguyên nhân của những hạn chế Thứ nhất, hiện nay pháp luật về cấp GPXD được quy định chủ yếu trong các văn bản quy phạm pháp pháp luật về xây dựng, tuy nhiên điều kiện để được xét hồ sơ cấp duyệt lại nằm ở nhiều văn bản chuyên ngành khác nhau Thứ hai, sự chậm trễ trong pháp luật về quy hoạch dẫn tới hiện trạng Uỷ ban nhân dân không quyết định có cấp hay không cấp GPXD cho các công trình nằm trong diện có thể được quy hoạch. Thứ ba, nhận thức nền hành chính chưa được đổi mới. Kết luận chƣơng 2 Chương 2 của luận văn nghiên cứu về thực trạng pháp luật của thủ tục hành chính trong cấp GPXD trên cơ sở các văn bản của trung ương và văn bản địa phương, đặc biệt luận văn tập trung ngiên cứu về quá trình tổ chức thực thi các quy trình, thủ tục về vấn đề này từ năm 2014 trở lại đây trên địa bàn quận Long Biên. Qua đó, luận văn đã làm sáng tỏ phần nào những thành tựu đã đạt được và những tồn tại, vướng mắc phát sinh trong lĩnh vực nghiên cứu. Từ việc nghiên cứu trên có thể thấy: 1. Hoạt động cấp GPXD chỉ có thể được thực hiện bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền và được triển khai thực hiện theo đúng các nguyên tắc, quy trình, thủ tục được pháp luật quy định. 2. GPXD chỉ được cấp cho chủ thể nào đáp ứng đủ điều kiện và các yêu cầu về hồ sơ, giấy tờ pháp lý theo quy định của pháp luật và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính cho Nhà nước. 3. Pháp luật về xây dựng nói chung và các văn bản hướng dẫn thực hiện tổ chức thi hành về cấp GPXD đã có nhiều quy định mới. Tất cả nhằm mục đích tạo ra sự thuận lơi cho người có yêu cầu cấp phép, cao hơn là hướng tới một an toàn pháp lý cho người dân trong xây dựng và sự quản lý có hiệu quả của nhà nước. Cùng với đó, Quận Long Biên đã có những chỉ đạo cụ thể, sát sao, kịp thời ở tất cả các khâu thu hành và các phòng ban thực hiện, do vậy thực tế trong các năm vừa qua, công tác này đã thu được nhiều kết quả đáng ghi nhận. 17
4. Bên cạnh những thành tựu nhất định đã đạt được, công tác cấp GPXD trên thực tế còn gặp nhiều vướng mắc, bất cập. Thực trạng này do nhiều nguyên nhân khác nhau như hệ thống pháp luật chưa ổn định và thống nhất, công tác tổ chức còn va vấp phải những khó khăn. Chƣơng 3 PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG THỰC HIỆN THỦ TỤC HÀNH CHÍNH VỀ CẤP GIẤY PHÉP XÂY DỰNG TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN TỪ THỰC TIỄN QUẬN LONG BIÊN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 1.1. Phƣơng hƣớng nâng cao chất lƣợng thực hiện thủ tục hành chính về cấp giấy phép xây dựng Để công cuộc cải cách thủ tục hành chính đạt hiệu quả nói chung như các mục tiêu đề ra trong Chương trình cải cách tổng thể nền hành chính nhà nước 2011-2020 và thực tiễn thực hiện về cấp GPXD, phương hướng được đề ra cụ thể là: Thứ nhất: Phương hướng trong hoàn thiện pháp luật trong lĩnh vực xây dựng nói chung và cấp GPXD nói riêng. Để công tác cấp GPXD đạt hiệu quả sẽ cần hệ thống pháp luật chặt chẽ, đầy đủ cho các hoạt động quản lý. Về vấn đề xây dựng, cấp GPXD cần có những quy định cụ thể cũng như tính chất chuyên biệt. Thứ hai: Phương hướng đảm bảo thực hiện pháp luật về xây dựng và cấp GPXD: Thứ ba, phương hướng đảm bảo thực hiện quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050: 1.2. Giải pháp chung nhằm nâng cao chất lƣợng thực hiện thủ tục hành chính về cấp phép xây dựng trên địa bàn quận Từ những phương hướng nêu trên, các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng thực hiện thủ tục hành chính trong cấp GPXD trên địa bàn quận gồm có: Thứ nhất, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác cải cách thủ tục hành chính. Sự lãnh đạo của Đảng với công tác cải cách thủ tục hành chính thể hiện chủ yếu ở các nội dung sau: - Quyết định các mục tiêu, quan điểm, chủ trương và giải pháp lớn về cải cách thủ tục hành chính; 18